intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đề tài “ Chuyền độ cao qua sông bằng công nghệ GPS.”

Chia sẻ: Lê Trung Hiếu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:68

241
lượt xem
113
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ngày nay, chúng ta đang tiến hành mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế. Do vậy vấn đề giao lu hợp tác văn hóa- kinh tế, khoa học kỹ thuật ngày càng đợc đẩy mạnh. Để đáp ứng yêu cầu đó chúng ta đang tiến hàng xây dựng nhiều công trình vợt sông vợt biển nối hai bờ trở thành một yêu cầu cấp thiết. Để đảm bảo xây dựng công trình này thì chúng ta phải chuyền độ cao qua sông. Chính vì vậy các đơn vị thi công phải lựa chọn áp dụng các thành tựu khoa học kỹ thuật mới nhằm đảm bảo độ chính xác...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đề tài “ Chuyền độ cao qua sông bằng công nghệ GPS.”

  1. ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP Đề tài Chuyền độ cao qua sông bằng công nghệ GPS
  2. Bé m«n Tr¾c ®Þa c«ng tr×nh §å ¸n tèt nghiÖp môc lôc Trang Môc lôc......................................................................................................... 1 Më ®Çu ......................................................................................................... 2 Ch­¬ng 1 – kh¸i qu¸t vÒ c«ng nghÖ gps......................................... 4 1.1 CÊu tróc cña hÖ thèng ®Þnh vÞ toµn cÇu GPS ....................................... 4 1.2 C¸c trÞ ®o GPS ..................................................................................... 5 1.3 C¸c nguån sai sè trong ®o GPS ............................................................. 7 1.4 C¸c ph­¬ng ph¸p ®Þnh vÞ vµ tr¹ng th¸i ®o GPS ...................................... 9 1.5 ThiÕt kÕ kü thuËt ®o GPS...................................................................... 11 1.6 Tæng quan vÒ c¸c øng dông cña c«ng nghÖ GPS ................................. 20 1.7 øng dông GPS trong tr¾c ®Þa c«ng tr×nh ............................................ 23 Ch­¬ng 2 – c¸c hÖ thèng ®é cao vµ c¸c ph­¬ng ph¸p ®o c ao trong tr¾c ®Þa ....................................24 2.1 L­íi khèng chÕ ®é cao trong tr¾c ®Þa c«ng tr×nh ................................ 24 2.2 C¸c hÖ thèng ®é cao .......................................................................... 32 2.3 C¸c ph­¬ng ph¸p ®o cao truyÒn thèng ................................................ 36 2.4 ChuyÒn ®é cao qua s«ng trong x©y dùng c«ng tr×nh............................. 44 Ch­¬ng 3 –chuyÒn ®é cao qua s«ng b»ng c«ng nghÖ gps 50 3.1 §Æt vÊn ®Ò .......................................................................................... 50 3.2 Thùc nghiÖm chuyÒn ®é cao qua s«ng b»ng c«ng nghÖ GPS ........... 51 KÕt luËn .................................................................................................. 60 Tµi liÖu tham kh¶o .................................................................................... 61 Phô lôc Vò Ph­¬ng Th¶o Cao §¼ng Tr¾c ®Þa A – K49 -1-
  3. Bé m«n Tr¾c ®Þa c«ng tr×nh §å ¸n tèt nghiÖp Lêi më ®Çu Ngµy nay, chóng ta ®ang tiÕn hµnh më réng quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ. Do vËy vÊn ®Ò giao l­u hîp t¸c v¨n hãa- kinh tÕ, khoa häc kü thuËt ngµy cµng ®­îc ®Èy m¹nh. §Ó ®¸p øng yªu cÇu ®ã chóng ta ®ang tiÕn hµng x©y dùng nhiÒu c«ng tr×nh v­ît s«ng v­ît biÓn nèi hai bê trë thµnh mét yªu cÇu cÊp thiÕt. §Ó ®¶m b¶o x©y dùng c«ng tr×nh nµy th× chóng ta ph¶i chuyÒn ®é cao qua s«ng. ChÝnh v× vËy c¸c ®¬n vÞ thi c«ng ph¶i lùa chän ¸p dông c¸c thµnh tùu khoa häc kü thuËt míi nh»m ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c yªu cÇu chuúªn ®é cao qua s«ng. Víi nhiÖm vô trªn, ®­îc sù gióp ®ì vµ tËn t×nh chØ b¶o cña TS .nguyÔn quang phóc t«i ®­îc giao ®Ò tµi: “ Kh¶o s¸t øng dông c«ng nghÖ GPS trong tr¾c ®Þa c«ng tr×nh ” chuyªn ®Ò: “ ChuyÒn ®é cao qua s«ng b»ng c«ng nghÖ GPS.” Néi dung cña ®Ò tµi gåm nh÷ng vÊn ®Ò sau: Ch­¬ng 1- Kh¸i qu¸t vÒ hÖ thèng GPS. Trong ch­¬ng tr×nh nµy, t«i sÏ tr×nh bµy cÊu tróc hÖ thèng ®Þnh vÞ GPS, nguyªn lý ®Þnh vÞ GPS, c¸c nguån sai sè trong ®o GPS vµ øng dông c«ng nghÖ GPS. Ch­¬ng 2- HÖ thèng ®é cao vµ c¸c ph­¬ng ph¸p ®o cao trong tr¨c ®Þa. ë ch­¬ng nµy ta sÏ giíi thiÖu vÒ l­íi khèng chÕ ®é cao, c¸c ph­¬ng ph¸p ®o cao truyÒn thèng vµ sù cÇn thiÕt ph¶i chuyÒn ®é cao trong x©y dông c«ng tr×nh. Ch­¬ng 3 – ChuyÒn ®é cao qua s«ng b»ng c«ng nghÖ GPS Trong ch­¬ng 3 chóng ta sÏ ®­a ra lý do t¹i sao ta ¸p dông c«ng nghÖ GPS ®Ó chuyÒn ®é cao qua s«ng thay thÕ cho c¸c ph­¬ng ph¸p ®o cao truyÒn thèng. §ång thêi tiÕn hµnh ®o m¹ng l­íi thùc nghiÖm b»ng c«ng nghÖ GPS vµ ph­¬ng ph¸p truyÒn thèng, trªn c¬ së ®ã ®¸nh gi¸ ph©n tÝch kh¶ n¨ng øng dông cña c«ng nghÖ GPS. Vò Ph­¬ng Th¶o Cao §¼ng Tr¾c ®Þa A – K49 -2-
  4. Bé m«n Tr¾c ®Þa c«ng tr×nh §å ¸n tèt nghiÖp ®Ó hoµn thµnh ®å ¸n nµy t«i ®· nhËn ®­îc rÊt nhiÒu sù gióp ®ì cña c¸c b¹n ®ång nghiÖp, c¸c thÇy c« trong khoa tr¾c ®Þa vµ ®Æc biÖt lµ sù h­íng dÉn tËn t×nh chØ b¶o cña TS .NguyÔn Quang Phóc. Tuy nhiªn do thêi gian vµ tr×nh ®é chuyªn m«n còng nh­ kinh nghiÖm s¶n xuÊt cßn nhiÒu h¹n chÕ do vËy trong b¶n ®å ¸n nµy kh«ng thÓ tr¸nh khái cã thiÕu sãt. ChÝnh v× vËy t«i rÊt mong nhËn ®­îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c b¹n ®ång nghiÖp vµ c¸c thÇy c« gióp cho ®å ¸n cña t«i ®­îc hoµn thiÖn h¬n. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! Vò Ph­¬ng Th¶o Cao §¼ng Tr¾c ®Þa A – K49 -3-
  5. Bé m«n Tr¾c ®Þa c«ng tr×nh §å ¸n tèt nghiÖp Ch­¬ng 1 kh¸i qu¸t vÒ c«ng nghÖ GPS 1.1. CÊu tróc cña hÖ thèng ®Þnh vÞ toµn cÇu GPS HÖ thèng ®Þnh vÞ toµn cÇu GPS (Global Positioning System) gåm 3 bé phËn: §o¹n kh«ng gian, ®o¹n ®iÒu khiÓn vµ ®o¹n sö dông. 1.1.1. §o¹n kh«ng gian (Space segment) H×nh 1.1- Ph©n bè vÖ tinh trªn 6 quü ®¹o §o¹n kh«ng gian gåm 24 vÖ tinh ph©n bè trªn 6 quü ®¹o gÇn trßn, trªn mçi quü ®¹o cã 4 vÖ tinh, mÆt ph¼ng quü ®¹o nghiªng víi mÆt ph¼ng xÝch ®¹o mét gãc 550. B¸n kÝnh quü ®¹o vÖ tinh xÊp xØ 26560 km, tøc vÖ tinh cã cao ®é so víi mÆt ®Êt cì 20200km. Chu kú chuyÓn ®éng cña vÖ tinh trªn quü ®¹o lµ 718 phót ( 12 giê). Sè l­îng vÖ tinh cã thÓ quan s¸t ®­îc tuú thuéc vµo thêi gian vµ vÞ trÝ quan tr¾c trªn tr¸i ®Êt, nh­ng cã thÓ nãi r»ng ë bÊt kú thêi gian vµ vÞ trÝ nµo trªn tr¸i ®Êt còng cã thÓ quan tr¾c ®­îc tèi thiÓu 4 vÖ tinh vµ tèi ®a 11 vÖ tinh. 1.1.2. §o¹n ®iÒu khiÓn (Control Segment) §o¹n ®iÒu khiÓn gåm 4 tr¹m quan s¸t trªn mÆt ®Êt ®Æt t¹i Hawaii (Th¸i b×nh d­¬ng). Assension Island (§¹i t©y d­¬ng), Diego Garcia (Ên ®é d­¬ng), H ình 1.2 Tr ạm điều hệ thống GPS Vò Ph­¬ng Th¶o Cao §¼ng Tr¾c ®Þa A – K49 -4-
  6. Bé m«n Tr¾c ®Þa c«ng tr×nh §å ¸n tèt nghiÖp Kwajalein (T©y Th¸i b×nh d­¬ng) vµ mét tr¹m ®iÒu khiÓn trung t©m ®Æt t¹i c¨n cø kh«ng qu©n Mü gÇn Colorado Spring. §o¹n ®iÒu khiÓn cã nhiÖm vô ®iÒu khiÓn toµn bé ho¹t ®éng cña c¸c vÖ tinh trªn c¬ së theo dâi quü ®¹o chuyÓn ®éng cña vÖ tinh vµ ho¹t ®éng cña ®ång hå vÖ tinh. TÊt c¶ c¸c tr¹m ®Òu cã m¸y thu GPS theo dâi liªn tôc c¸c vÖ tinh, ®ång thêi ®o c¸c sè liÖu khÝ t­îng. Tr¹m trung t©m xö lý c¸c sè liÖu ®­îc truyÒn vÒ tõ c¸c tr¹m cïng víi sè liÖu ®o ®­îc cña chÝnh nã. KÕt qu¶ xö lý cho ra ephemerit chÝnh x¸c ho¸ cña c¸c vÖ tinh vµ sè hiÖu chØnh cho c¸c ®ång hå vÖ tinh. C¸c sè liÖu nµy ®­îc truyÒn tõ tr¹m ®iÒu khiÓn trung t©m tíi c¸c tr¹m quan s¸t, tõ ®ã truyÒn tiÕp lªn c¸c vÖ tinh cïng víi c¸c lÖnh ®iÒu khiÓn kh¸c. ViÖc chÝnh x¸c ho¸ th«ng tin ®­îc tiÕn hµnh 3 lÇn trong mét ngµy. 1.1.3. §o¹n sö dông (User segment) §o¹n nµy gåm tÊt c¶ c¸c m¸y mãc, thiÕt bÞ thu nhËn th«ng tin tõ vÖ tinh ®Ó khai th¸c sö dông cho c¸c môc ®Ých vµ yªu cÇu kh¸c nhau. §ã cã thÓ lµ mét m¸y thu riªng biÖt, ho¹t ®éng ®éc lËp (tr­êng hîp ®Þnh vÞ tuyÖt ®èi) hay mét nhãm tõ hai m¸y thu trë lªn ho¹t ®éng ®ång Hình 1.3- M áy thu GPS thêi theo mét lÞch tr×nh nhÊt ®Þnh (tr­êng hîp ®Þnh vÞ t­¬ng ®èi) hoÆc ho¹t ®éng theo chÕ ®é mét m¸y thu ®ãng vai trß m¸y chñ ph¸t tÝn hiÖu v« tuyÕn hiÖu chØnh cho c¸c m¸y thu kh¸c (®Þnh vÞ vi ph©n). Nguyªn lý ®Þnh vÞ GPS lµ sö dông c¸c vÖ tinh GPS nh­ c¸c ®iÓm chuÈn di ®éng cã to¹ ®é ®· biÕt ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ cña c¸c ®iÓm trªn mÆt ®Êt, mÆt biÓn hoÆc trªn kh«ng trung b»ng ph­¬ng ph¸p giao héi c¹nh kh«ng gian. Trong c«ng nghÖ GPS ®· ®Æt ra yªu cÇu ph¶i thu tÝn hiÖu tõ 4 vÖ tinh, ®iÒu nµy liªn quan ®Õn viÖc tÝnh sè hiÖu chØnh ®ång hå. §Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c kho¶ng c¸ch tõ m¸y thu GPS ®Õn vÖ tinh ®ßi hái ph¶i x¸c ®Þnh chÝnh x¸c thêi gian truyÒn sãng vµ ph¶i biÕt ®­îc vÞ trÝ chÝnh Vò Ph­¬ng Th¶o Cao §¼ng Tr¾c ®Þa A – K49 -5-
  7. Bé m«n Tr¾c ®Þa c«ng tr×nh §å ¸n tèt nghiÖp x¸c cña vÖ tinh. Hai vÊn ®Ò c¬ b¶n nµy cña ®Þnh vÞ GPS ®­îc gi¶i quyÕt bëi "®o¹n ®iÒu khiÓn", cÊu t¹o cña m¸y thu vµ cÊu t¹o cña vÖ tinh GPS. 1.2. C¸c trÞ ®o GPS TrÞ ®o GPS lµ nh÷ng sè liÖu mµ m¸y thu GPS nhËn ®­îc tõ tÝn hiÖu cña vÖ tinh truyÒn tíi. Mçi vÖ tinh GPS ph¸t 4 th«ng sè c¬ b¶n dïng cho viÖc ®o ®¹c vµ ®­îc chia thµnh 2 nhãm: + Nhãm trÞ ®o code: C/A- code, P- code. + Nhãm trÞ ®o pha: L1, L2 vµ tæ hîp L1/L2 C¸c trÞ ®o nµy cã thÓ sö dông riªng biÖt hoÆc kÕt hîp ®Ó x¸c ®Þnh kho¶ng c¸ch tõ vÖ tinh ®Õn m¸y thu. 1.2.1. TrÞ ®o code Trong tr­êng hîp nµy, m¸y thu nhËn ®­îc code ph¸t ®i tõ vÖ tinh, so s¸nh víi code t­¬ng tù do m¸y thu t¹o ra nh»m x¸c ®Þnh thêi gian truyÒn tÝn hiÖu tõ vÖ tinh ®Õn m¸y thu vµ tõ ®ã kho¶ng c¸ch tõ m¸y thu ®Õn vÖ tinh ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: D = c.t + ct +  (1-1) Trong ®ã: c lµ vËn tèc truyÒn sãng (¸nh s¸ng) = 299792458 m/s; t lµ thêi gian truyÒn tÝn hiÖu (sãng); t lµ sè hiÖu chØnh do sù kh«ng ®ång bé ®ång hå m¸y thu vµ vÖ tinh;  lµ sè hiÖu chØnh do m«i tr­êng. HiÖn nay, ®é chÝnh x¸c ®Þnh vÞ víi trÞ ®o code cã thÓ ®¹t tíi 30m. Víi ®é chÝnh x¸c ®ã, trÞ ®o code ®­îc sö dông trong ®Þnh vÞ ®¹o hµng vµ trong ®o ®¹c ®é chÝnh x¸c thÊp. Vò Ph­¬ng Th¶o Cao §¼ng Tr¾c ®Þa A – K49 -6-
  8. Bé m«n Tr¾c ®Þa c«ng tr×nh §å ¸n tèt nghiÖp 1.2.2. TrÞ ®o pha sãng t¶i Sãng t¶i ®­îc ph¸t ®i tõ vÖ tinh cã chiÒu dµi b­íc sãng kh«ng ®æi. NÕu gäi  lµ chiÒu dµi b­íc sãng th× kho¶ng c¸ch gi÷a vÖ tinh vµ m¸y thu GPS lµ D = N.  +  (1-2) Trong ®ã: N lµ sè nguyªn lÇn b­íc sãng;  lµ phÇn lÎ b­íc sãng. TrÞ ®o pha chÝnh lµ phÇn lÎ b­íc sãng thÓ hiÖn qua ®é di pha gi÷a sã ng t¶i thu ®­îc tõ vÖ tinh vµ sãng t¶i do m¸y thu t¹o ra. PhÇn lÎ nµy cã thÓ ®o ®­îc víi ®é chÝnh x¸c cì 1% b­íc sãng, tøc vµi mm. BiÓu thøc x¸c ®Þnh ®é di pha:  = R + c(t - T) - .N + atm +  (1-3) Trong ®ã: R= ( X S  X r ) 2  (YS  Yr ) 2  ( Z S  Z r ) 2 R lµ kho¶ng c¸ch ®óng tõ vÖ tinh ®Õn m¸y thu; XS, YS, ZS lµ to¹ ®é kh«ng gian 3 chiÒu cña vÖ tinh; Xr, Yr, Zr lµ to¹ ®é kh«ng gian 3 chiÒu cña vÞ trÝ anten m¸y thu; c lµ tèc ®é truyÒn sãng (¸nh s¸ng);  lµ ®é lÖch ®ång hå m¸y thu; T lµ ®é lÖch ®ång hå vÖ tinh;  lµ b­íc sãng cña sãng t¶i; N lµ sè nguyªn lÇn b­íc sãng tõ vÖ tinh ®Õn anten m¸y thu; atm lµ sai sè do khÝ quyÓn;  lµ tæng hîp c¸c sai sè kh¸c. Vò Ph­¬ng Th¶o Cao §¼ng Tr¾c ®Þa A – K49 -7-
  9. Bé m«n Tr¾c ®Þa c«ng tr×nh §å ¸n tèt nghiÖp §Þnh vÞ víi trÞ ®o pha sãng t¶i cã ®é chÝnh x¸c cao h¬n ®Þnh vÞ víi trÞ ®o code. VÊn ®Ò chÝnh trong tr­êng hîp nµy lµ x¸c ®Þnh sè nguyªn lÇn b­íc sãng (sè nguyªn ®a trÞ N) gi÷a anten m¸y thu vµ vÖ tinh. 1.3. C¸c nguån sai sè trong ®o GPS §Þnh vÞ GPS vÒ thùc chÊt ®­îc x©y dùng trªn c¬ së giao héi kh«ng gian c¸c kho¶ng c¸ch ®o ®­îc tõ m¸y thu ®Õn c¸c vÖ tinh cã to¹ ®é ®· biÕt. Kho¶ng c¸ch ®o ®­îc lµ hµm cña thêi gian vµ tèc ®é lan truyÒn tÝn hiÖu trong kh«ng gian gi÷a vÖ tinh vµ m¸y thu. V× vËy kÕt qu¶ ®o chÞu ¶nh h­ëng trùc tiÕp cña c¸c sai sè cña vÖ tinh, cña m¸y thu, cña m«i tr­êng lan truyÒn tÝn hiÖu vµ c¸c nguån sai sè kh¸c. C¸c nguån sai sè ®ã cã tÝnh chÊt hÖ thèng vµ tÝnh chÊt ngÉu nhiªn ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ ®o GPS. 1.3.1. Sai sè ®ång hå Sai sè ®ång hå gåm sai sè ®ång hå vÖ tinh, ®ång hå m¸y thu vµ sù kh«ng ®ång bé gi÷a chóng. §ång hå vÖ tinh lµ ®ång hå nguyªn tö, ®é chÝnh x¸c cao nh­ng kh«ng ph¶i hoµn toµn kh«ng cã sai sè. Trong ®ã sai sè hÖ thèng lín h¬n sai sè ngÉu nhiªn rÊt nhiÒu, nh­ng cã thÓ dïng m« h×nh ®Ó c¶i chÝnh sai sè hÖ thèng, do ®ã sai sè ngÉu nhiªn trë thµnh chØ tiªu quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c cña ®ång hå. Khi hai tr¹m ®o tiÕn hµnh quan tr¾c ®ång bé ®èi víi vÖ tinh th× ¶nh h­ëng cña sai sè ®ång hå vÖ tinh ®èi víi trÞ ®o cña 2 tr¹m lµ nh­ nhau. §ång hå m¸y thu lµ ®ång hå th¹ch anh. Cïng mét m¸y thu, khi quan tr¾c ®ång thêi nhiÒu vÖ tinh th× sai sè ®ång hå m¸y thu cã ¶nh h­ëng nh­ nhau ®èi víi c¸c trÞ ®o t­¬ng øng vµ c¸c sai sè ®ång hå cña c¸c m¸y thu cã thÓ ®­îc coi lµ ®éc lËp víi nhau. Nh­ ®· biÕt vËn tèc truyÒn tÝn hiÖu xÊp xØ 3.108 m/s, do ®ã nÕu ®ång hå th¹ch anh cã sai sè 10-4 gi©y th× sai sè t­¬ng øng cña kho¶ng c¸ch lµ 30.000m; Vò Ph­¬ng Th¶o Cao §¼ng Tr¾c ®Þa A – K49 -8-
  10. Bé m«n Tr¾c ®Þa c«ng tr×nh §å ¸n tèt nghiÖp nÕu ®ång hå nguyªn tö cã sai sè 10-7 gi©y th× sai sè t­¬ng øng cña kho¶ng c¸ch lµ 30m. Trong ®Þnh vÞ GPS t­¬ng ®èi, sö dông c¸c sai ph©n bËc 1, 2, 3, cã thÓ lo¹i trõ hoÆc gi¶m thiÓu ¶nh h­ëng sai sè ®ång hå trong kÕt qu¶ ®o. 1.3.2. Sai sè quü ®¹o vÖ tinh Do sù thay ®æi cña träng tr­êng Tr¸i ®Êt, søc hót MÆt tr¨ng, MÆt trêi vµ c¸c thiªn thÓ kh¸c... t¸c ®éng lªn vÖ tinh, nªn chuyÓn ®éng cña vÖ tinh trªn quü ®¹o kh«ng hoµn toµn tu©n theo ®Þnh luËt Kepler. §ã lµ nguyªn nh©n g©y nªn sai sè quü ®¹o vÖ tinh hay cßn gäi lµ sai sè vÞ trÝ cña vÖ tinh. Trong ®Þnh vÞ GPS cÇn ph¶i sö dông lÞch quü ®¹o vÖ tinh (Ephemerit). C¸c tr¹m ®iÒu khiÓn quan tr¾c liªn tôc ®Ó x¸c ®Þnh quü ®¹o chuyÓn ®éng cña vÖ tinh vµ ®­a ra lÞch dù b¸o, gäi lµ lÞch vÖ tinh qu¶ng b¸, cung cÊp ®¹i trµ cho ng­êi sö dông b»ng c¸ch thu trùc tiÕp nhê m¸y thu GPS. LÞch vÖ tinh qu¶ng b¸ cho phÐp x¸c ®Þnh vÞ trÝ tøc thêi cña vÖ tinh víi ®é chÝnh x¸c cì 20 - 100 m. Ngoµi lÞch vÖ tinh qu¶ng b¸ cßn cã lÞch vÖ tinh chÝnh x¸c (Precise Ephemerit). LÞch vÖ tinh nµy ®­îc thµnh lËp tõ kÕt qu¶ hËu xö lý sè liÖu quan tr¾c ë c¸c thêi ®iÓm trong kho¶ng thêi gian quan tr¾c, cã ®é chÝnh x¸c to¹ ®é vÖ tinh cì 10 - 50m. Sai sè vÞ trÝ cña vÖ tinh chÞu ¶nh h­ëng gÇn nh­ trän vÑn ®Õn ®é chÝnh x¸c to¹ ®é ®iÓm ®Þnh vÞ tuyÖt ®èi (®Þnh vÞ ®iÓm ®¬n), nh­ng l¹i ®­îc lo¹i trõ vÒ c¬ b¶n trong kÕt qu¶ ®Þnh vÞ t­¬ng ®èi. 1.3.3. Sai sè do tÇng ®iÖn ly vµ tÇng ®èi l­u TÇng ®èi l­u ®­îc tÝnh tõ mÆt ®Êt tíi ®é cao 50km vµ tÇng ®iÖn ly ë ®é cao tõ 50km ®Õn 1000km. TÝn hiÖu truyÒn tõ vÖ tinh qua tÇng ®iÖn ly, tÇng ®èi l­u ®Õn m¸y thu, bÞ khóc x¹ vµ thay ®æi tèc ®é lan truyÒn. §èi víi tÇng ®iÖn ly, gi¸ trÞ sai sè t¨ng tû lÖ thuËn víi mËt ®é ®iÖn tö tù do vµ tû lÖ nghÞch víi b×nh ph­¬ng cña tÇn sè tÝn hiÖu. §èi víi tÝn hiÖu GPS, Vò Ph­¬ng Th¶o Cao §¼ng Tr¾c ®Þa A – K49 -9-
  11. Bé m«n Tr¾c ®Þa c«ng tr×nh §å ¸n tèt nghiÖp sè hiÖu chØnh kho¶ng c¸ch theo h­íng thiªn ®Ønh cã thÓ ®¹t gi¸ trÞ tèi ®a lµ 50m, theo h­íng cã gãc cao 200, cã thÓ ®¹t ®Õn 150m. §Ó gi¶m thiÓu sai sè do tÇng ®iÖn ly th­êng dïng m¸y thu 2 tÇn sè, dïng m« h×nh hiÖu chØnh hoÆc dïng hiÖu c¸c trÞ ®o ®ång bé. §èi víi tÇng ®èi l­u, sù khóc x¹ cña ®­êng truyÒn tÝn hiÖu cµng phøc t¹p h¬n, phô thuéc vµo sù biÕn ®æi cña khÝ hËu mÆt ®Êt, ¸p lùc kh«ng khÝ, nhiÖt ®é vµ ®é Èm, ¶nh h­ëng cña khóc x¹ trong tÇng ®èi l­u phô thuéc vµo gãc cao cña ®­êng truyÒn tÝn hiÖu. Gi¸ trÞ ¶nh h­ëng sai sè theo h­íng thiªn ®Ønh cã thÓ ®¹t ®Õn 2-3m, theo h­íng cã gãc cao 100 cã thÓ ®¹t ®Õn 20m. §Ó gi¶m thiÓu sai sè do tÇng ®èi l­u cã thÓ dïng m« h×nh hiÖu chØnh ®­a thªm tham sè phô ­íc tÝnh ¶nh h­ëng cña tÇng ®èi l­u vµo qu¸ tr×nh xö lý sè liÖu ®Ó tÝnh hoÆc dïng hiÖu c¸c trÞ ®o ®ång bé. 1.3.4. Sai sè do nhiÔu tÝn hiÖu TÝn hiÖu tõ vÖ tinh ®Õn m¸y thu GPS cã thÓ bÞ nhiÔu do mét sè nguyªn nh©n nh­: TÝn hiÖu ph¶n x¹ tõ c¸c vËt kh¸c (kim lo¹i, bª t«ng, mÆt n­íc...) ë gÇn m¸y thu GPS; tÝn hiÖu bÞ nhiÔu do ¶nh h­ëng cña c¸c sãng ®iÖn tõ kh¸c (khi ®Æt m¸y thu ë gÇn c¸c tr¹m ph¸t sãng, gÇn ®­êng d©y t¶i ®iÖn cao ¸p); tÝn hiÖu bÞ gi¸n ®o¹n do bÞ che ch¾n bëi c¸c vËt c¶n (nhµ cöa, c©y cèi...). C¸c tÝn hiÖu bÞ nhiÔu nãi trªn chËp víi tÝn hiÖu truyÒn trùc tiÕp tõ vÖ tinh ®Õn m¸y thu g©y ra sai sè ®èi víi trÞ ®o. §Ó kh¾c phôc sai sè do nhiÔu tÝn hiÖu, cÇn ph¶i ®Æt m¸y thu c¸ch xa c¸c vËt dÔ ph¶n x¹ tÝn hiÖu hoÆc c¸c ®èi t­îng g©y nhiÔu tÝn hiÖu; kh«ng th u tÝn hiÖu khi trêi ®Çy m©y, ®ang m­a, kh«ng ®Æt m¸y thu ë d­íi c¸c rÆng c©y. Ngoµi c¸c nguån sai sè chñ yÕu trªn ®©y cßn cã c¸c nguån sai sè kh¸c nh­ sai sè do ¶nh h­ëng xoay cña Tr¸i ®Êt, do triÒu tÞch cña Tr¸i ®Êt, do hiÖu øng cña thuyÕt t­¬ng ®èi, sai sè vÞ trÝ cña m¸y thu, sai sè vÞ trÝ t©m pha cña Vò Ph­¬ng Th¶o Cao §¼ng Tr¾c ®Þa A – K49 - 10 -
  12. Bé m«n Tr¾c ®Þa c«ng tr×nh §å ¸n tèt nghiÖp anten. Trong ®Þnh vÞ chÝnh x¸c cao cÇn ph¶i xem xÐt vµ t×m biÖn ph¸p gi¶m ¶nh h­ëng cña c¸c nguån sai sè nµy. 1.4. C¸c ph­¬ng ph¸p ®Þnh vÞ vµ tr¹ng th¸i ®o gps 1.4.1. §Þnh vÞ tuyÖt ®èi §Þnh vÞ tuyÖt ®èi cßn gäi lµ ®Þnh vÞ ®iÓm ®¬n, tøc lµ dùa vµo trÞ ®o kho¶ng c¸ch tõ vÖ tinh ®Õn m¸y thu GPS ®Ó x¸c ®Þnh trùc tiÕp vÞ trÝ tuyÖt ®èi cña anten m¸y thu trong hÖ to¹ ®é WGS-84 (hÖ to¹ ®é cã ®iÓm gèc lµ t©m khèi l­îng Tr¸i ®Êt). §Þnh vÞ tuyÖt ®èi cßn ®­îc chia thµnh ®Þnh vÞ tuyÖt ®èi - tÜnh vµ ®Þnh vÞ tuyÖt ®èi - ®éng. "TÜnh" hay "®éng" lµ nãi tr¹ng th¸i cña (anten) m¸y thu trong qu¸ tr×nh ®Þnh vÞ. §é chÝnh x¸c cña ®Þnh vÞ tuyÖt ®èi- tÜnh ­íc ®¹t cì mÐt, cßn ®é chÝnh x¸c ®Þnh vÞ tuyÖt ®èi- ®éng kho¶ng 10- 40 mÐt. 1.4.2. §Þnh vÞ t­¬ng ®èi §Þnh vÞ t­¬ng ®èi lµ tr­êng hîp dïng hai m¸y thu GPS ®Æt ë 2 ®iÓm kh¸c nhau (2 ®iÓm mót cña mét ®­êng ®¸y) quan tr¾c ®ång bé cïng c¸c vÖ tinh ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ t­¬ng ®èi (X, Y, Z hoÆc B, L, H) gi÷a 2 ®iÓm mót cña ®­êng ®¸y hoÆc vector ®­êng ®¸y trong hÖ to¹ ®é WGS-84. T­¬ng tù, nhiÒu m¸y thu ®­îc ®Æt ë c¸c ®iÓm mót cña mét sè ®­êng ®¸y, quan tr¾c ®ång bé cïng c¸c vÖ tinh GPS th× cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc mét sè vector ®­êng ®¸y ®ã. NÕu ®· biÕt to¹ ®é cña mét ®iÓm th× cã thÓ dïng vector ®­êng ®¸y ®Ó tÝnh to¹ ®é cña ®iÓm kia. §Þnh vÞ t­¬ng ®èi còng ®­îc ph©n chia thµnh ®Þnh vÞ t­¬ng ®èi - tÜnh vµ ®Þnh vÞ t­¬ng ®èi - ®éng. Trong ®Þnh vÞ t­¬ng ®èi trÞ ®o th­êng ®­îc sö dông lµ pha sãng t¶i. Vò Ph­¬ng Th¶o Cao §¼ng Tr¾c ®Þa A – K49 - 11 -
  13. Bé m«n Tr¾c ®Þa c«ng tr×nh §å ¸n tèt nghiÖp 1.4.3. §Þnh vÞ sai ph©n §Þnh vÞ GPS sai ph©n cßn gäi lµ ®Þnh vÞ GPS vi ph©n (Differential GPS viÕt t¾t lµ DGPS). Trong ph­¬ng ph¸p nµy, mét m¸y thu ®Æt t¹i mét ®iÓm ®· biÕt to¹ ®é, gäi lµ tr¹m gèc hoÆc tr¹m tham kh¶o, ®ång thêi cã m¸y thu kh¸c ®Æt ë ®iÓm cÇn x¸c ®Þnh to¹ ®é, gäi lµ tr¹m ®o. Dùa v µo to¹ ®é chÝnh x¸c ®· biÕt cña tr¹m gèc, tÝnh sè hiÖu chØnh kho¶ng c¸ch tõ tr¹m gèc ®Õn vÖ tinh vµ sè hiÖu chØnh nµy ®­îc m¸y GPS ë tr¹m gèc ph¸t ®i. M¸y thu ë tr¹m ®o, trong khi ®o ®ång thêi còng thu ®­îc sè hiÖu chØnh tõ tr¹m gèc vµ tiÕn hµnh hiÖu chØnh kÕt qu¶ ®Þnh vÞ, tõ ®ã n©ng cao ®é chÝnh x¸c ®Þnh vÞ. 1.4.4. C¸c tr¹ng th¸i ®o GPS 1.4.4.1. §o tÜnh §o tÜnh lµ ®o trong tr­êng hîp m¸y thu ë tr¹ng th¸i tÜnh trong kho¶ng thêi gian t­¬ng ®èi dµi, th­êng tõ 1 - 3 giê, cã khi cßn dµi h¬n. NÕu m¸y thu ë tr¹ng th¸i tÜnh trong kho¶ng thêi gian t­¬ng ®èi ng¾n h¬n th× gäi lµ ®o tÜnh nhanh. VÝ dô nh­ víi m¸y TRIMBLE 4600LS, thêi gian thu tÝn hiÖu khi ®o tÜnh nhanh ®­îc h­íng dÉn lµ 30 phót, 20 phót t­¬ng øng víi sè vÖ tinh ®o ®­îc lµ 4, 5 hoÆc 6 trë lªn. Nh­ vËy, t­¬ng øng víi ®Þnh vÞ tuyÖt ®èi vµ ®Þnh vÞ t­¬ng ®èi, còng cã ®Þnh vÞ tuyÖt ®èi - tÜnh vµ ®Þnh vÞ t­¬ng ®èi - tÜnh. §Þnh vÞ t­¬ng ®èi - tÜnh lµ ph­¬ng ph¸p ®Þnh vÞ cã ®é chÝnh x¸c cao nhÊt, víi c¸c m¸y thu GPS hiÖn ®¹i cã thÓ ®¹t ®­îc ®é chÝnh x¸c t­¬ng ®èi cì 10-7 - 10-8 trªn kho¶ng c¸ch dµi. 1.4.4.2. §o ®éng §o ®éng lµ ®o trong tr­êng hîp m¸y thu ë tr¹ng th¸i ®éng. Trong tr­êng hîp nµy m¸y thu ®­îc ®Æt trªn vËt thÓ ®ang chuyÓn ®éng nh­ tµu thuyÒn, «t«, m¸y bay hoÆc m¸y thu ®­îc ng­êi ®o mang vµ di chuyÓn. V× vËy tr¹ng th¸i ®éng cßn ®­îc chia thµnh chuyÓn ®éng liªn tôc vµ "stop & go" (dõng vµ ®i). §¹o hµng lµ ®Þnh vÞ ®éng nghÜa réng. Vò Ph­¬ng Th¶o Cao §¼ng Tr¾c ®Þa A – K49 - 12 -
  14. Bé m«n Tr¾c ®Þa c«ng tr×nh §å ¸n tèt nghiÖp 1.5. ThiÕt kÕ kü thuËt ®o GPS ThiÕt kÕ kü thuËt ®o GPS lµ viÖc c¬ b¶n nhÊt cña ®Þnh vÞ GPS. Dùa vµo môc ®Ých sö dông, yªu cÇu chÊt l­îng cña l­íi GPS mµ tiÕn hµnh thiÕt kÕ h×nh d¹ng l­íi, ®é chÝnh x¸c vµ gèc cña l­íi. 1.5.1. ThiÕt kÕ gèc cña l­íi GPS KÕt qu¶ nhËn ®­îc khi ®o GPS lµ vector ®­êng ®¸y - sè gia to¹ ®é kh«ng gian 3 chiÒu trong hÖ to¹ ®é WGS-84. Cßn thùc tÕ cÇn thiÕt lµ to¹ ®é trong hÖ to¹ ®é Nhµ n­íc hoÆc trong hÖ to¹ ®é ®éc lËp, ®Þa ph­¬ng. Do ®ã khi thiÕt kÕ l­íi GPS cÇn ph¶i x¸c ®Þnh râ kÕt qu¶ ®o GPS ®· dïng hÖ to¹ ®é vµ sè liÖu gèc nµo, tøc ph¶i thiÕt kÕ gèc cña l­íi GPS. Gèc cña l­íi GPS bao gåm vÞ trÝ gèc, ph­¬ng vÞ gèc vµ kÝch th­íc (chiÒu dµi) gèc. Ph­¬ng vÞ gèc th­êng lÊy lµ ph­¬ng vÞ khëi tÝnh ®· cho hoÆc còng cã thÓ lµ ph­¬ng vÞ cña vector ®­êng ®¸y GPS. KÝch th­íc gèc th­êng ®­îc lÊy lµ c¹nh ®o b»ng m¸y ®o dµi ë mÆt ®Êt hoÆc kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c ®iÓm khëi tÝnh hoÆc cã thÓ lÊy lu«n chiÒu dµi vector ®­êng ®¸y GPS. VÞ trÝ gèc cña l­íi GPS th­êng ®­îc x¸c ®Þnh tõ to¹ ®é cña ®iÓm khëi tÝnh ®· cho. Do ®ã thiÕt kÕ gèc cña l­íi GPS chñ yÕu lµ x¸c ®Þnh vÞ trÝ gèc cña l­íi GPS. Khi thiÕt kÕ gèc cña l­íi GPS cÇn ph¶i xem xÐt c¸c vÊn ®Ò sau ®©y: - §Ó x¸c ®Þnh to¹ ®é ®iÓm GPS trong hÖ to¹ ®é mÆt ®Êt th× cÇn chän sè liÖu khëi tÝnh trong hÖ to¹ ®é mÆt ®Êt vµ ®o nèi víi mét sè ®iÓm khèng chÕ mÆt ®Êt ®· cã ®Ó chuyÓn ®æi to¹ ®é. Khi chän ®iÓm ®o nèi cÇn sö dông t­ liÖu cò nh­ng kh«ng ®Ó l­íi GPS míi thµnh lËp cã ®é chÝnh x¸c cao ph¶i chÞu ¶nh h­ëng cña t­ liÖu cò cã ®é chÝnh x¸c thÊp. Do ®ã l­íi GPS ë thµnh phè lín cÇn ®­îc ®o nèi víi Ýt nhÊt 3 ®iÓm cña l­íi Nhµ n­íc; l­íi GPS ë thµnh phè nhá hoÆc khu vùc x©y dùng c«ng tr×nh cã thÓ ®o nèi víi 2 - 3 ®iÓm. - Sau tÝnh to¸n b×nh sai l­íi GPS, nhËn ®­îc ®é cao tr¾c ®Þa cña c¸c ®iÓm GPS. §Ó cã ®é cao th­êng cña c¸c ®iÓm GPS, cã thÓ ®o nèi ®iÓm ®é cao. C¸c Vò Ph­¬ng Th¶o Cao §¼ng Tr¾c ®Þa A – K49 - 13 -
  15. Bé m«n Tr¾c ®Þa c«ng tr×nh §å ¸n tèt nghiÖp ®iÓm ®é cao ®o nèi cÇn ®­îc ph©n bè ®Òu trong l­íi. §èi víi khu vùc ®åi nói, ®iÓm ®é cao ®o nèi cÇn ®­îc ph©n bè phï hîp ®é cao mÆt cong ®Þa h×nh. §Ó ®o nèi ph¶i øng dông ph­¬ng ph¸p thuû chuÈn cã ®é chÝnh x¸c kh«ng thÊp h¬n h¹ng IV. - HÖ to¹ ®é cña l­íi GPS míi thµnh lËp cÇn cè g»ng thèng nhÊt víi hÖ to¹ ®é ®· ®­îc sö dông tr­íc ®ã cña khu ®o. NÕu ®· sö dông hÖ to¹ ®é ®éc lËp ®Þa ph­¬ng hoÆc cña c«ng tr×nh th× cÇn t×m hiÓu c¸c tham sè sau ®©y: a- Elipsoid tham kh¶o ®· sö dông b- §é kinh cña kinh tuyÕn trôc cña hÖ to¹ ®é c- H»ng sè céng vµo to¹ ®é d- §é cao mÆt chiÕu cña hÖ to¹ ®é vµ trÞ trung b×nh cña dÞ th­êng ®é cao khu ®o e- To¹ ®é cña ®iÓm khëi tÝnh. 1.5.2. Mét sè kh¸i niÖm vÒ kÕt cÊu vµ ®iÒu kiÖn ®Æc tr­ng cña l­íi GPS 1.5.2.1. Kh¸i niÖm vÒ kÕt cÊu ®å h×nh l­íi GPS a- Thêi ®o¹n ®o (session): kho¶ng thêi gian liªn tôc tõ khi b¾t ®Çu thu tÝn hiÖu vÖ tinh ®Õn khi kÕt thóc ®o trªn mét tr¹m m¸y. b- §o ®ång bé: dïng 2 hoÆc nhiÒu h¬n 2 m¸y thu, ®o ®ång thêi cïng mét nhãm vÖ tinh. c- Vßng ®o ®ång bé: vßng khÐp kÝn ®­îc t¹o thµnh bëi c¸c vector ®­êng ®¸y nhËn ®­îc tõ phÐp ®o ®ång bé dïng 3 hoÆc nhiÒu h¬n 3 m¸y thu. d- Vßng ®o ®éc lËp: vßng khÐp kÝn ®­îc t¹o thµnh bëi c¸c vector ®­êng ®¸y ®­îc ®o ®éc lËp. e- Vßng ®o kh«ng ®ång bé: vßng khÐp kÝn h×nh ®a gi¸c ®­îc t¹o thµnh bíi c¸c vector ®­êng ®¸y, trong sè ®ã chØ cÇn cã vector ®­êng ®¸y ®­îc ®o kh«ng ®ång bé. Vò Ph­¬ng Th¶o Cao §¼ng Tr¾c ®Þa A – K49 - 14 -
  16. Bé m«n Tr¾c ®Þa c«ng tr×nh §å ¸n tèt nghiÖp f- §­êng ®¸y ®éc lËp: Vßng ®o ®ång bé ®­îc t¹o thµnh bëi N m¸y thu GPS sÏ cã J ®­êng ®¸y ®o ®ång bé, trong ®ã sè ®­êng ®¸y ®éc lËp lµ N-1. g- §­êng ®¸y kh«ng ®éc lËp: ®­êng ®¸y kh¸c, ngoµi c¸c ®­êng ®¸y ®éc lËp. 1.5.2.2. §iÒu kiÖn ®Æc tr­ng cña l­íi GPS Sè thêi ®o¹n ®o ®­îc tÝnh theo c«ng thøc do R.Asany ®Ò xuÊt: C = n.m/N (1-4) Trong ®ã: C lµ sè thêi ®o¹n ®o; n lµ sè ®iÓm trong l­íi; m lµ sè lÇn ®Æt m¸y trung b×nh ë mçi ®iÓm; N lµ sè m¸y thu. Trong l­íi GPS cã: Tæng sè ®­êng ®¸y: Jt = C.N(N -1)/2 (1-5) Sè ®­êng ®¸y cÇn thiÕt: Jct = n - 1 (1-6) Sè ®­êng ®¸y ®éc lËp: J®l = C(N - 1) (1-7) Sè ®­êng ®¸y ®ñ: Jd = C(N - 1) - (n - 1) (1-8) Theo c¸c c«ng thøc trªn ®©y cã thÓ x¸c ®Þnh ®Æc tr­ng chñ yÕu cña kÕt cÊu ®å h×nh l­íi GPS. 1.5.2.3. Lùa chän cÊu h×nh ®ång bé vµ ®­êng ®¸y ®éc lËp cña l­íi GPS Theo (1-5) th× sè c¹nh GPS trong mét thêi ®o¹n ®o cña ®å h×nh ®ång bé khi dïng N m¸y thu lµ J = N(N - 1)/2 (1-9) Trong ®ã chØ cã N - 1 c¹nh GPS ®éc lËp, c¸c c¹nh cßn l¹i kh«ng ®éc lËp. H×nh 1.1 lµ ®å h×nh ®o ®ång bé ®­îc t¹o thµnh khi sè m¸y thu N = 2  5. Vò Ph­¬ng Th¶o Cao §¼ng Tr¾c ®Þa A – K49 - 15 -
  17. Bé m«n Tr¾c ®Þa c«ng tr×nh §å ¸n tèt nghiÖp H×nh 1.1- Mét sè ®å h×nh l­íi ®o ®ång bé T­¬ng øng víi (h×nh 1.1), c¹nh GPS ®éc lËp cã thÓ ®­îc lùa chän kh¸c nhau nh­ (H×nh 1.2). H×nh 1.2- Mét sè ®å h×nh l­íi ®o c¹nh ®éc lËp Khi ®o ®ång bé víi sè m¸y thu N  3 th× sè vßng ®o ®ång bé Ýt nhÊt lµ T = J - (N - 1) = (N - 1)(N - 2) / 2 (1-10) VÒ lý thuyÕt, tæng sè gia to¹ ®é cña c¸c c¹nh GPS trong mét vßng ®o ®ång bé (sai sè khÐp) ph¶i b»ng 0, nh­ng do c¸c m¸y thu GPS kh«ng thùc ®ång bé nªn sai sè khÐp cña vßng ®o ®ång bé kh«ng b»ng 0. Cã thÓ quy ®Þnh gi¸ trÞ giíi h¹n cña sai sè khÐp vßng ®o ®ång bé vµ cÇn tu©n thñ quy ®Þnh nµy. Vò Ph­¬ng Th¶o Cao §¼ng Tr¾c ®Þa A – K49 - 16 -
  18. Bé m«n Tr¾c ®Þa c«ng tr×nh §å ¸n tèt nghiÖp §Ó ®¶m b¶o ®é tin cËy cña kÕt qu¶ ®o GPS, ph¸t hiÖn ®­îc sai sè th« trong kÕt qu¶ ®o cÇn ph¶i t¹o thµnh vßng ®o kh«ng ®ång bé tõ 3 c¹nh, 4 c¹nh, 5 c¹nh... Khi trong l­íi GPS cã mét sè ®iÓm khëi tÝnh còng cã thÓ t¹o thµnh tuyÕn phï hîp tõ mét sè c¹nh ®éc lËp gi÷a hai ®iÓm khëi tÝnh. ThiÕt kÕ ®å h×nh l­íi GPS lµ dùa vµo yªu cÇu ®é chÝnh x¸c cña l­íi vµ c¸c yªu cÇu kh¸c ®Ó thiÕt kÕ l­íi nh»m t¹o thµnh bëi c¸c c¹nh GPS ®éc lËp. 1.5.3. ThiÕt kÕ ®å h×nh l­íi GPS Trong tr¾c ®Þa truyÒn thèng, thiÕt kÕ ®å h×nh l­íi khèng chÕ lµ viÖc cùc kú quan träng. Cßn trong l­íi GPS, nãi chung kh«ng yªu cÇu gi÷a c¸c ®iÓm ph¶i nh×n th«ng nhau nªn thiÕt kÕ ®å h×nh l­íi GPS sÏ linh ho¹t h¬n. ThiÕt kÕ ®å h×nh l­íi GPS chñ yÕu tuú thuéc yªu cÇu sö dông, kinh phÝ, thêi gian, nh©n lùc, lo¹i h×nh vµ sè l­îng m¸y thu. C¨n cø vµo môc ®Ých sö dông, th­êng cã 4 ph­¬ng thøc liªn kÕt c¬ b¶n ®Ó thµnh lËp l­íi: liªn kÕt ®iÓm, liªn kÕt c¹nh, liªn kÕt l­íi, liªn kÕt hçn hîp - c¹nh - ®iÓm. Ngoµi ra cßn cã thÓ liªn kÕt h×nh sao, liªn kÕt ®­êng chuyÒn, liªn kÕt chuçi tam gi¸c. 1. Liªn kÕt ®iÓm (H×nh 1-3) H×nh 1.3- Liªn kÕt ®iÓm H×nh 1.4- Liªn kÕt c¹nh Vò Ph­¬ng Th¶o Cao §¼ng Tr¾c ®Þa A – K49 - 17 -
  19. Bé m«n Tr¾c ®Þa c«ng tr×nh §å ¸n tèt nghiÖp Liªn kÕt ®iÓm lµ d¹ng liªn kÕt c¸c vßng ®o ®ång bé kÒ nhau bëi mét ®iÓm chung. C­êng ®é ®å h×nh cña d¹ng liªn kÕt ®iÓm lµ rÊt yÕu, kh«ng cã hoÆc cã rÊt Ýt ®iÒu kiÖn khÐp h×nh kh«ng ®ång bé. D¹ng liªn kÕt ®iÓm th­êng kh«ng ®­îc sö dông ®¬n ®éc. 2. Liªn kÕt c¹nh (h×nh 1-4) Liªn kÕt c¹nh lµ d¹ng liªn kÕt gi÷a c¸c vßng ®o ®ång bé kÒ nhau bëi mét c¹nh chung. L­íi ®­îc thµnh lËp theo d¹ng nµy cã c­êng ®é ®å h×nh t­¬ng ®èi cao, cã nhiÒu c¹nh ®o lÆp vµ cã nhiÒu ®iÒu kiÖn khÐp h×nh kh«ng ®ång bé. Víi sè l­îng m¸y thu nh­ nhau, sè thêi ®o¹n ®o sÏ t¨ng h¬n nhiÒu so víi ph­¬ng thøc liªn kÕt ®iÓm. 3. Liªn kÕt l­íi Liªn kÕt l­íi lµ d¹ng liªn kÕt gi÷a c¸c ®å h×nh ®o ®ång bé bëi 2 ®iÓm chung trë lªn. Trong ph­¬ng thøc liªn kÕt nµy, sè l­îng m¸y thu cÇn ph¶i cã tõ 4 trë lªn. L­íi ®­îc thµnh lËp theo ph­¬ng thøc nµy cã c­êng ®é ®å h×nh vµ ®é tin cËy cao, nh­ng tèn kinh phÝ vµ thêi gian ®o nhiÒu h¬n, th­êng chØ øng dông ®Ó thµnh lËp l­íi khèng chÕ cã yªu cÇu ®é chÝnh x¸c cao. 4. Liªn kÕt hçn hîp c¹nh - ®iÓm Liªn kÕt hçn hîp c¹nh - ®iÓm lµ d¹ng kÕt hîp ph­¬ng thøc liªn kÕt c¹nh vµ ph­¬ng thøc liªn kÕt ®iÓm. Ph­¬ng thøc nµy cã thÓ b¶o ®¶m c­êng ®é ®å h×nh, n©ng cao ®é tin cËy cña l­íi võa cã thÓ gi¶m khèi l­îng c«ng t¸c ngo¹i nghiÖp, h¹ gi¸ thµnh. §©y lµ ph­¬ng thøc liªn kÕt thÝch hîp th­êng ®­îc dïng ®Ó thµnh lËp l­íi GPS. H×nh 1-5 dùa trªn c¬ së ph­¬ng thøc liªn kÕt ®iÓm ë h×nh 1-3, t¨ng thªm 4 thêi ®o¹n ®o ®Ó ®­îc ph­¬ng ¸n thiÕt kÕ l­íi cã c­êng ®é ®å h×nh ®­îc c¶i thiÖn h¬n, khèi l­îng c«ng t¸c ngo¹i nghiÖp còng gi¶m so víi ph­¬ng thøc liªn kÕt c¹nh ë h×nh 1-4. Vò Ph­¬ng Th¶o Cao §¼ng Tr¾c ®Þa A – K49 - 18 -
  20. Bé m«n Tr¾c ®Þa c«ng tr×nh §å ¸n tèt nghiÖp H×nh 1.5 H×nh 1.6 5. Liªn kÕt chuçi tam gi¸c (hoÆc ®a gi¸c) Liªn kÕt chuçi tam gi¸c lµ d¹ng liªn kÕt liªn tiÕp bëi ®iÓm hoÆc c¹nh gi÷a c¸c tam gi¸c ®o ®ång bé (h×nh 1-6). Thµnh lËp l­íi GPS theo ph­¬ng thøc liªn kÕt nµy rÊt thÝch hîp cho khu ®o hÑp, kÐo dµi nh­ khi kh¶o s¸t tuyÕn ®­êng s¾t, ®­êng bé, ®­êng èng. 6. Liªn kÕt l­íi ®­êng chuyÒn L­íi GPS ®­îc t¹o thµnh bëi sù liªn kÕt c¸c h×nh ®ång bé d¹ng kÐo dµi nh­ ®­êng chuyÒn, c¸c c¹nh ®éc lËp t¹o thµnh d¹ng khÐp kÝn ®Ó kiÓm tra ®é tin cËy cña ®iÓm GPS. L­íi GPS d¹ng nµy ®­îc øng dông thÝch hîp khi yªu cÇu ®é chÝnh x¸c thÊp. Ph­¬ng thøc nµy cã thÓ kÕt hîp víi ph­¬ng thøc liªn kÕt ®iÓm. H×nh 1-7. H×nh 1.7 H×nh 1.8 Vò Ph­¬ng Th¶o Cao §¼ng Tr¾c ®Þa A – K49 - 19 -
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2