Đề tài khoa học: Nghiên cứu xây dựng các chỉ tiêu thống kê chủ yếu về công nghệ thông tin của Việt Nam đến năm 2005

Chia sẻ: Dai Ca | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:21

Thêm vào BST

Báo xấu

65
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung chính của đề tài trình bày nghiên cứu xây dựng các chỉ tiêu thống kê chủ yếu về công nghệ thông tin của Việt Nam đến năm 2005. Mời các bạn tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài khoa học: Nghiên cứu xây dựng các chỉ tiêu thống kê chủ yếu về công nghệ thông tin của Việt Nam đến năm 2005

§Ò tµi khoa häc Sè: 06-2003 Nghiªn cøu x©y dùng c¸c chØ tiªu thèng kª chñ yÕu vÒ c«ng nghÖ th«ng tin cña ViÖt Nam ®Õn n¨m 2005 1. CÊp ®Ò tµi : C¬ së 2. Thêi gian nghiªn cøu : 2003 3. §¬n vÞ chñ tr× : V¨n phßng Tæng côc Thèng kª 4. §¬n vÞ qu¶n lý : ViÖn Khoa häc Thèng kª 5. Chñ nhiÖm ®Ò tµi : ThS. §ç Träng Khanh 6. Nh÷ng ng−êi phèi hîp nghiªn cøu: CN. Hoµng ThÞ Thanh Hµ CN. NguyÔn V¨n Hoµ CN. NguyÔn Anh TuÊn CN. NguyÔn V¨n LiÖu CN. Ph¹m §×nh Thuý CN. Mai Lý Lan CN. TrÇn ThÞ Thanh H−¬ng 7. KÕt qu¶ b¶o vÖ: lo¹i kh¸ 151
I. Thùc tr¹ng thèng kª c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng ë ViÖt Nam 1. X¸c ®Þnh néi dung vµ ph©n lo¹i ho¹t ®éng c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c«ng nghÖ th«ng tin ®ang næi lªn nh− lµ mét ngµnh mòi nhän trong viÖc t¹o ra sù t¨ng tr−ëng nhanh vÒ kinh tÕ. §Ó khuyÕn khÝch vµ hç trî cho c«ng nghÖ th«ng tin ph¸t triÓn, §¶ng, ChÝnh phñ vµ Bé B−u chÝnh, viÔn th«ng ®· cã nhiÒu nghÞ quyÕt, chØ thÞ, quyÕt ®Þnh vµ ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng nh»m ®Èy m¹nh øng dông vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ th«ng tin trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. C¸c v¨n b¶n ®· thÓ hiÖn ngµy mét hoµn chØnh h¬n néi dung cña ho¹t ®éng c«ng nghÖ th«ng tin. Mét sè c¸c v¨n b¶n ®ã lµ: ChØ thÞ sè 58-TC/TW ngµy 17 th¸ng 10 n¨m 2000 cña Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng vÒ ®Èy m¹nh øng dông vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ th«ng tin phôc vô sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®· nªu ra 3 môc tiªu lín mµ c«ng nghÖ th«ng tin ViÖt nam ph¶i ®¹t ®−îc ®Õn n¨m 2010. NghÞ quyÕt sè 49/CP ngµy 4/8/1993 cña ChÝnh phñ vÒ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp c«ng nghÖ th«ng tin ë ViÖt nam trong nh÷ng n¨m 90 ®· x¸c ®Þnh c¸c thµnh phÇn chÝnh cña c«ng nghÖ th«ng tin lµ: c«ng nghÖ phÇn cøng; c«ng nghÖ phÇn mÒm vµ c«ng nghÖ truyÒn th«ng, c«ng nghÖ ®iÖn tö. Còng trong nghÞ ®Þnh nµy c«ng nghiÖp c«ng nghÖ th«ng tin bao gåm c«ng nghiÖp m¸y tÝnh vµ c¸c thiÕt bÞ cã liªn quan, c«ng nghiÖp phÇn mÒm. QuyÕt ®Þnh sè 211-TTg ngµy 7/4/1995 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ phª duyÖt ch−¬ng tr×nh quèc gia vÒ c«ng nghÖ th«ng tin còng x¸c ®Þnh néi dung ph¸t triÓn c«ng nghÖ th«ng tin ë n−íc ta lµ: C«ng nghiÖp phÇn cøng (l¾p r¸p thiÕt bÞ tin häc, ®ång thêi ph¸t triÓn c¸c c¬ së thiÕt kÕ, chÕ t¹o c¸c thiÕt bÞ truyÒn th«ng vµ thiÕt bÞ tin häc chuyªn dông); C«ng nghiÖp phÇn mÒm DÞch vô c«ng nghÖ th«ng tin. QuyÕt ®Þnh sè 128/2000/Q§-TTg ngµy 20/1l/2000 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ mét sè chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p khuyÕn khÝch ®Çu t− vµ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp phÇn mÒm bao gåm s¶n phÈm phÇn mÒm vµ dÞch vô phÇn mÒm. 152
QuyÕt ®Þnh sè 8l/2001/Q§-TTg ngµy 24 th¸ng 5 n¨m 2001 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ viÖc phª duyÖt Ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng triÓn khai chØ thÞ sè 58-CT/TW cña Bé ChÝnh trÞ vÒ ®Èy m¹nh øng dông vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ th«ng tin trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ giai ®o¹n 200l -2005. Bé B−u chÝnh viÔn th«ng - ®¬n vÞ cã chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n−íc vÒ ho¹t ®éng c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng ®· ®−a ra ChiÕn l−îc ph¸t triÓn ho¹t ®éng nµy gåm 4 néi dung. C¸c v¨n b¶n trªn thùc sù lµ c¬ së cho viÖc x©y ®ùng c¸c chØ tiªu thèng kª ®Ó ph¶n ¸nh sù tiÕn triÓn cña c¸c ch−¬ng tr×nh nµy. Tuy nhiªn ®Ó ®¶m b¶o sù so s¸nh vµ thèng nhÊt vÒ ph¹m vi, c¸c ho¹t ®éng thuéc c¸c ch−¬ng tr×nh trªn cÇn ®−îc s¾p xÕp nµo nh÷ng ho¹t ®éng, ngµnh nµo trong b¶n Ph©n lo¹i hiÖn hµnh. * Ph©n lo¹i ho¹t ®éng c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng trong HÖ thèng ngµnh kinh tÕ quèc d©n ViÖt Nam (VISIC 1994) Khi xem xÐt vµ ph©n lo¹i c¸c ho¹t ®éng thuéc lÜnh vùc c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng vµo HÖ thèng ngµnh kinh tÕ quèc d©n cña ViÖt Nam (VSIC 1994) cÇn ph¶i x¸c ®Þnh vµ ph©n biÖt râ hai ph¹m trï: - C¸c ho¹t ®éng thuéc lÜnh vùc c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng d−íi gi¸c ®é qu¶n lý nhµ n−íc ®Ó ®Þnh h−íng ph¸t triÓn cã néi dung rÊt réng. Nã liªn quan kh«ng nh÷ng ®Õn ho¹t ®éng trùc tiÕp t¹o ra c¸c s¶n phÈm vËt chÊt vµ c¸c dÞch vô c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng nh−: m¸y tÝnh, phÇn mÒm, dÞch vô viÔn th«ng.... mµ c¶ ®Õn c¸c ho¹t ®éng øng dông, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, gi¸o dôc ®µo t¹o.... Nghiªn cøu néi dung theo quan ®iÓm nµy cã ý nghÜa trong viÖc x©y dùng hÖ thèng chØ tiªu thèng kª ph¶n ¸nh. - C¸c ho¹t ®éng thuéc lÜnh vùc c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng xÐt theo tiªu chÝ ph©n c¸c ho¹t ®éng vµo c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n, th× nã còng bao gåm nhiÒu ngµnh cÊp 4 n»m r¶i r¸c ë c¸c ngµnh cÊp l, 2, 3 kh¸c nhau trong HÖ thèng ngµnh kinh tÕ quèc d©n cña ViÖt nam (VSIC) n¨m 1994, cô thÓ liªn quan ®Õn nh÷ng ngµnh sau: 30: S¶n xuÊt thiÕt bÞ v¨n phßng vµ m¸y tÝnh 3l: S¶n xuÊt m¸y mãc, thiÕt bÞ ®iÖn ch−a ®−îc ph©n vµo ®©u 32: S¶n xuÊt radio, tivi vµ thiÕt bÞ truyÒn th«ng 153
33: S¶n xuÊt dông cô y tÕ, dông cô chÝnh x¸c, dông cô quang häc vµ ®ång hå c¸c lo¹i 51: B¸n bu«n vµ b¸n ®¹i lý (trõ ®éng c¬ vµ m« t« xe m¸y) 64: B−u chÝnh vµ viÔn th«ng 72: Cho thuª m¸y mãc thiÕt bÞ 73: C¸c ho¹t ®éng liªn quan ®Õn m¸y tÝnh Tuy nhiªn, trong thùc tÕ cßn cã nh÷ng vÊn ®Ò vÒ gianh giíi gi÷a ho¹t ®éng lµ CNTT & TT vµ ho¹t ®éng kh«ng ph¶i lµ CNTT & TT nh−: M¸y v¨n phßng (kh«ng ph¶i lµ m¸y tÝnh); ... vµ trong hÖ thèng ngµnh kinh tÕ hiÖn nay (VSIC 1994) còng ch−a chØ ra cô thÓ ®©u lµ ho¹t ®éng CNTT & TT. 2. Thùc tr¹ng c«ng t¸c thèng kª c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng ë ViÖt Nam Ch−¬ng tr×nh kÕ ho¹ch tæng thÓ vÒ CNTT Quèc gia 2001-2010) (QuyÕt ®Þnh cña Thñ t−íng ChÝnh phñ sè 81/2001/Q§-TTG ngµy 24/5/2001) ®· ®Æt ra 3 nhiÖm vô chÝnh cho Tæng côc Thèng kª lµ: - X©y dùng ngµnh CNTT vµ c«ng nghiÖp CNTT trong HÖ thèng ph©n ngµnh kinh tÕ quèc d©n. - X©y dùng c¸c chØ tiªu thèng kª vÒ CNTT. - X©y dùng hÖ thèng th«ng tin thèng kª vÒ CNTT vµ c«ng nghiÖp CNTT. NhiÖm vô thø nhÊt: HiÖn nay ®ang trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu vµ söa ®æi HÖ thèng ngµnh kinh tÕ quèc d©n trong ®ã cã x¸c ®Þnh râ lÜnh vùc c«ng nghÖ th«ng tin bao gåm nh÷ng ho¹t ®éng nµo. NhiÖm vô thø hai: Cïng víi ®Ò tµi nµy, TCTK kÕt hîp víi Bé B−u chÝnh viÔn th«ng ®ang nghiªn cøu x©y dùng vµ HÖ thèng chØ tiªu thèng kª vÒ CNTT & TT. NhiÖm vô thø ba: C«ng t¸c thèng kª thu thËp vµ phæ biÕn sè liÖu thèng kª vÒ CNTT ®· ®−îc thùc hiÖn ë Tæng côc Thèng kª vµ mét sè Bé, ngµnh, nh−ng nãi chung cßn rÊt h¹n chÕ, kh«ng d−îc cËp nhËt ®Çy ®ñ, kÞp thêi vµ thiÕu ®ång 154
bé. Cã thÓ ®iÓm qua t×nh h×nh nµy qua c¸c h×nh thøc thu thËp sè liÖu cã liªn quan ®Õn CNTT nh− sau: §èi víi khu vùc hé gia d×nh, cø hai n¨m l lÇn tõ n¨m 1997- 1998 ®Õn nay, cuéc kh¶o s¸t møc sèng d©n c− ®· ®−a m¸y tÝnh lµ mét trong c¸c ®å dïng l©u bÒn vµo b¶ng hái ®iÒu tra hé gia ®×nh, nh»m ®¸nh gi¸ møc sèng d©n c− qua viÖc øng dông c«ng nghÖ th«ng tin. §èi víi khu vùc doanh nghiÖp, tõ n¨m 2001 ®Õn nay mét n¨m mét lÇn, c¸c chØ tiªu vÒ øng dông c«ng nghÖ th«ng tin nh−: sè m¸y tÝnh, t×nh h×nh kÕt nèt vµ sö dông m¹ng, t×nh h×nh giao dÞch th−¬ng m¹i ®iÖn tö, cã x©y dùng trang WEB kh«ng? ®−îc thu thËp qua ®iÒu tra toµn bé vÒ doanh nghiÖp; ®ång thêi c¸c chØ tiªu nµo còng ®−îc cµi ®Æt vµo chÕ ®é b¸o c¸o thèng kª ®Þnh kú cho doanh nghiÖp nhµ n−íc, b¾t ®Çu ¸p dông vµo n¨m 2003. §èi víi c¸c th«ng tin viÔn th«ng, Bé B−u chÝnh, viÔn th«ng còng thu thËp ®−îc qua hÖ thèng hå s¬ hµnh chÝnh, nghiÖp vô cña ngµnh. §Ó cã c¬ së x©y dùng hÖ thèng chØ tiªu thèng kª vÒ c«ng nghÖ th«ng tin, tr−íc hÕt cÇn nghiªn cøu lµm râ c¸c kh¸i niÖm, ®Þnh nghÜa, ph©n lo¹i ho¹t ®éng cã liªn quan ®Õn c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, c¸c kh¸i niÖm, ®Þnh nghÜa ®· ®−îc dïng trong c¸c n−íc OECD ®−îc dïng ®Ó tham kh¶o vµ xem xÐt. II. Mét sè kh¸i niÖm ®Þnh nghÜa vµ ph©n lo¹i vÒ c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng 2.l. Mét sè kh¸i niÖm ®Þnh nghÜa 2.1.1. §Þnh nghÜa vÒ ngµnh c«ng nghÖ th«ng tin Ngµnh c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng ®−îc ®Þnh nghÜa nh− lµ sù kÕt hîp gi÷a ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt vµ dÞch vô n¾m b¾t, truyÒn ®−a vµ hiÓn thÞ sè liÖu vµ th«ng tin d−íi h×nh thøc diÖn tö. Nh− vËy cã thÓ hiÓu cÊu thµnh cña ngµnh nµy bao gåm 3 lÜnh vùc chÝnh: ''tin häc”: gåm tÊt c¶ c¸c ngµnh s¶n xuÊt thiÕt bÞ vµ c¸c dÞch vô ®i kÌm; lÜnh vùc “®iÖn tö'' gåm ho¹t ®éng s¶n xuÊt linh kiÖn ®iÖn tö vµ mét sè m¸y mãc ®iÖn tö vµ lÜnh vùc “ViÔn th«ng'' gåm ho¹t ®éng vµ dÞch vô vµ s¶n xuÊt thiÕt bÞ ®i kÌm. 155
2.1.2. Kinh doanh ®iÖn tö Kinh doanh ®iÖn tö (e-business) lµ mét qui tr×nh mµ mét tæ chøc kinh doanh tiÕn hµnh th«ng qua m¹ng m¸y tÝnh. C¸c tæ chøc kinh doanh ë ®©y bao gåm tæ chøc v× lîi nhuËn, c¬ quan chÝnh phñ hoÆc tæ chøc phi lîi nhuËn. ThÝ dô vÒ c¸c qu¸ tr×nh kinh doanh ®iÖn tö trùc tuyÕn bao gåm: mua hµng, b¸n hµng, thèng kª cña m¸y b¸n hµng tù ®éng, qu¶n lý s¶n xuÊt vµ hËu cÇn còng nh− c¸c dÞch vô th«ng tin liªn l¹c vµ hç trî, nh− ®µo t¹o vµ tuyÓn dông trªn m¹ng. M¹ng m¸y tÝnh lµ c¸c thiÕt bÞ ®iÖn tö ®−îc kÕt nèi víi nhau vµ trao ®æi th«ng tin víi nhau qua m¹ng. Cã rÊt nhiÒu c¸c thiÕt bÞ ®iÖn tö cã thÓ kÕt nèi víi nhau, bao gåm m¸y tÝnh, ®iÖn tho¹i di ®éng kÕt nèi Intemet, m¸y trî lý c¸ nh©n dïng kü thuËt sè vµ Ti vi kÕt nèi trang web. Nh÷ng h×nh thøc kÕt nèi nµy th−êng cÇn ®Õn rÊt Ýt sù can thiÖp cña con ng−êi. M¹ng bao gåm m¹ng Intemet, m¹ng néi bé, m¹ng diÖn réng, m¹ng trao ®æi th«ng tin ®iÖn tö vµ m¹ng viÔn th«ng. C¸c lo¹i m¹ng nµy cã thÓ lµ m¹ng ®ãng hoÆc më. 2.1.3. Th−¬ng m¹i ®iÖn tö Th−¬ng m¹i ®iÖn tö (e-commerce) lµ qu¸ tr×nh giao dÞch ®−îc thùc hiÖn vµ hoµn tÊt th«ng qua m¹ng m¸y tÝnh cã liªn quan ®Õn viÖc chuyÓn giao quyÒn së h÷u hoÆc quyÒn sö dông hµng ho¸ hoÆc dÞch vô. C¸c qu¸ tr×nh giao dÞch sÏ diÔn ra trong c¸c qu¸ tr×nh kinh doanh ®iÖn tö (ch¼ng h¹n nh− qu¸ tr×nh b¸n hµng) vµ ®−îc hoµn tÊt khi tho¶ thuËn gi÷a ng−êi mua vµ ng−êi b¸n vÒ chuyÓn giao quyÒn së h÷u hay quyÒn sö dông hµng ho¸ vµ dÞch vô ®−îc thùc hiÖn qua m¹ng m¸y tÝnh. C¸c hîp ®ång ®iÖn tö (chø kh«ng ph¶i lµ thanh to¸n ®iÖn tö) sÏ lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh mét qu¸ tr×nh giao dÞch th−¬ng m¹i ®iÖn tö. C¸c qu¸ tr×nh giao dÞch mµ kh«ng cÇn ph¶i tr¶ tiÒn nh− lµ t¶i c¸c ch−¬ng tr×nh phÇn mÒm miÔn phÝ tõ m¹ng Intemet vµo m¸y sÏ kh«ng ®−îc tÝnh vµo. C¸c thÝ dô vÒ giao dÞch th−¬ng m¹i ®iÖn tö bao gåm b¸n s¸ch hoÆc ®Üa CD-ROM trªn m¹ng Intemet, mét c«ng ty ®iÖn tö b¸n linh kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp kh¸c, mét nhµ m¸y s¶n xuÊt b¸n c¸c bé phËn m¸y mãc cho nhµ m¸y kh¸c trong cïng mét c«ng ty b»ng c¸ch sö dông m¹ng néi bé cña c«ng ty vµ mét nhµ s¶n xuÊt b¸n hµng cho nhµ b¸n lÎ th«ng qua m¹ng trao ®æi th«ng tin ®iÖn tö (EDI). Tuy nhiªn ®Ó thèng kª ®−îc khèi l−îng th−¬ng m¹i ®iÖn tö th× tr−íc hÕt ph¶i x¸c ®Þnh ®−îc néi dung vµ ph¹m vi cña giao dÞch th−¬ng m¹i ®iÖn tö. VÝ dô, 156
th−¬ng m¹i ®iÖn tö cã bao gåm ho¹t ®éng trao ®æi sè liÖu ®iÖn tö (EDI) hay kh«ng th× cßn nhiÒu quan ®iÓm kh«ng gièng nhau. 2.1.4. C¬ së h¹ tÇng ®iÖn tö C¬ së h¹ tÇng kinh doanh ®iÖn tö lµ mét lo¹i c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ ®−îc dïng ®Ó hç trî thùc hiÖn kinh doanh ®iÖn tö vµ tiÕn hµnh c¸c giao dÞch ®iÖn tö. C¬ së h¹ tÇng ®iÖn tö bao gåm c¶ thiÕt bÞ phÇn cøng, phÇn mÒm øng dông, m¹ng viÔn th«ng, c¸c dÞch vô hç trî vµ nguån nh©n lùc ®−îc sö dông trong kinh doanh ®iÖn tö vµ th−¬ng m¹i ®iÖn tö. 2.2. Ph©n lo¹i c¸c ho¹t ®éng c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng C¸c n−íc thuéc khèi OECD ®· ®−a ra nguyªn t¾c c¬ b¶n ®Ó x¸c ®Þnh lÜnh vùc c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng nh− sau: §èi víi c¸c ngµnh s¶n xuÊt: LÜnh vùc c«ng nghÖ vµ truyÒn th«ng bao gåm c¸c ngµnh s¶n xuÊt cã ®Æc tr−ng: Thùc hiÖn chøc n¨ng xö lý th«ng tin vµ truyÒn th«ng bao gåm c¶ viÖc truyÒn ®−a vµ hiÓn thÞ th«ng tin. Sö dông ®iÖn tö ®Ó ph¸t hiÖn, ®o l−êng, ghi chÐp l¹i mét hiÖn t−îng vËt lý hoÆc kiÓm so¸t mét qui tr×nh vËt lý. §èi víi ngµnh dÞch vô: Ph¶i lµ ngµnh b¶o ®¶m cho viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng xö lý th«ng tin vµ truyÒn ®−a th«ng tin b»ng ph−¬ng tiÖn ®iÖn tö. Trªn c¬ së c¸c nguyªn t¾c trªn, lÜnh vùc c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng bao gåm c¸c ngµnh sau ®©y trong Ph©n ngµnh chuÈn cña Liªn hîp quèc (ISIC Re.3) vµ so s¸nh víi HÖ thèng ngµnh kinh tÕ quèc d©n cña ViÖt nam VSIC 1994) Tªn ngµnh ISIC Re.3 VSIC 1004 a. §èi víi ngµnh s¶n xuÊt - S¶n xuÊt m¸y mãc thiÕt bÞ v¨n phßng, m¸y tÝnh 3000 3000 - S¶n xuÊt c¸p vµ c¸c lo¹i d©y c¸ch ®iÖn 3130 3130 - S¶n xuÊt c¸c van, ®Ìn ®iÖn tö vµ c¸c linh kiÖn 3210 3210 ®iÖn tö kh¸c 157
Tªn ngµnh ISIC Re.3 VSIC 1004 - S¶n xuÊt m¸y ph¸t h×nh, m¸y ph¸t thanh vµ c¸c 3220 3220 dông cô dïng cho ®iÖn tho¹i, diÖn b¸o - S¶n xuÊt v« tuyÕn, ®µi, c¸c m¸y ghi ©m thanh, 3230 3230 ghi h×nh hoÆc c¸c thiÕt bÞ, s¶n phÈm cã liªn quan - S¶n xuÊt c¸c dông cô vµ thiÕt bÞ ®o l−êng, kiÓm 3312 3312 tra, xÐt nghiÖm - S¶n xuÊt c¸c thiÕt bÞ kiÓm tra quy tr×nh c«ng 3313 3313 nghiÖp b. §èi víi c¸c ngµnh dÞch vô - C¸c dÞch vô cung øng vµ b¸n bu«n m¸y mãc 5150 5150 - C¸c dÞch vô viÔn th«ng 6420 6420 - C¸c dÞch vô cho thuª m¸y mãc thiÕt bÞ v¨n 7123 7223 phßng, m¸y tÝnh - C¸c dÞch vô m¸y tÝnh vµ c¸c ho¹t ®éng cã liªn 72 73 quan III. KiÕn nghÞ vÒ c¸c chØ tiªu thèng kª c«ng nghÖ th«ng tin cña ViÖt Nam 3.l. C¬ së x©y dùng hÖ thèng chØ tiªu CNTT & TT cña ViÖt Nam Nh− d· ®¸nh gi¸ ë phÇn thùc tr¹ng, ®Õn nay vÉn ch−a cã mét hÖ thèng chØ tiªu thèng kª ph¶n ¸nh vÒ lÜnh vùc nµy. Tuy nhiªn cã thÓ x©y dùng ®−îc mét hÖ thèng chØ tiªu vÒ CNTT & TT phï hîp víi ®iÒu kiÖn ViÖt Nam vµ phï hîp víi c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ, trªn c¬ së tham kh¶o c¸c chØ tiªu c«ng nghÖ th«ng tin cña c¸c n−íc OECD, vµ quan ®iÓm qu¶n lý cña Bé B−u chÝnh - viÔn th«ng, cô thÓ nh− sau: HÖ thèng chØ tiªu CNTT & TT ViÖt Nam ®−îc thÓ hiÖn qua 4 thµnh phÇn vµ cã 3 chñ thÓ t¸c ®éng chÝnh. * Bèn thµnh phÇn bao gåm: - H¹ tÇng: gåm h¹ tÇng viÔn th«ng vµ INTERNET, c¸c dÞch vô viÔn th«ng vµ INTERNET. 158
- C«ng nghiÖp CNTT&TT: gåm c«ng nghiÖp phÇn cøng, phÇn mÒm, ®iÖn tö,... - øng dông: gåm c¸c øng dông CNTT & TT vµo s¶n xuÊt kinh doanh, qu¶n lý cña c¸c tæ chøc ho¹t ®éng trªn l·nh thæ ViÖt Nam. - Nguån nh©n lùc: gåm lùc l−îng lao ®éng ®−îc ®µo t¹o vÒ tin häc, lùc l−îng lao ®éng lµm viÖc trong c¸c ngµnh c«ng nghÖ th«ng tin,... * Ba chñ thÓ bao gåm: - Ng−êi sö dông: t¸c ®éng lªn 4 thµnh phÇn trªn th«ng qua viÖc khai th¸c, sö dông nh÷ng dÞch vô vµ s¶n phÈm CNTT & TT; - Doanh nghiÖp: t¸c ®éng lªn bèn thµnh phÇn trªn th«ng qua viÖc ®Çu t−, s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm CNTT & TT; - ChÝnh phñ: t¸c ®éng nªn bèn thµnh phÇn trªn th«ng qua viÖc qu¶n lý, kiÓm so¸t, ®−a ra nh÷ng chÝnh s¸ch, hµnh lang ph¸p lý t¹o m«i tr−êng thuËn lîi cho c¸c thµnh phÇn trªn ph¸t triÓn. KÕt hîp gi÷a 4 thµnh phÇn vµ 3 chñ thÓ; cã thÓ ®−a ra HÖ thèng chØ tiªu thèng kª CNTT & TT bao gåm bèn bé phËn chÝnh nh− sau: * HÖ thèng chØ tiªu c¬ së h¹ tÇng viÔn th«ng vµ INTERNET: gåm c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh - MËt ®é internet - §é bao phñ cña m¹ng viÔn th«ng vµ internet - ChÊt l−îng vÒ tèc ®é, tÝnh æn ®Þnh vµ sù s½n sµng còng nh− b¶o mËt cña hÖ thèng - Gi¸ c¶ truy cËp - ………….. * HÖ thèng chØ tiªu c«ng nghiÖp CNTT & TT: gåm c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh: - Kh¶ n¨ng cña thÞ tr−êng CNTT & TT - Sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp phÇn cøng, phÇn mÒm vµ dÞch vô, 159
- Kh¶ n¨ng vÒ mÆt khoa häc, c«ng nghÖ cña ngµnh c«ng nghiÖp CNTT & TT; - N¨ng suÊt lao ®éng; - ………….. * HÖ thèng chØ tiªu ®¸nh gi¸ t×nh h×nh øng dông CNTT & TT: gåm c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh: - ChÝnh phñ ®iÖn tö - Th−¬ng m¹i ®iÖn tö vµ kinh doanh ®iÖn tö; - C¸c øng dông vÒ gi¸o dôc vµ ®µo t¹o; - C¸c øng dông trong lÜnh vùc y tÕ vµ ch¨m sãc søc khoÎ; - C¸c øng dông trong lÜnh vùc b¸o chÝ vµ truyÒn th«ng; - C¸c øng dông phôc vô xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo; - C¸c øng dông phôc vô n«ng nghiÖp, m«i tr−êng; - …………….. * HÖ thèng chØ tiªu nguån nh©n lùc CNTT: gåm c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh - N¨ng lùc ®µo t¹o CNTT & TT t¹i c¸c tr−êng ®¹i häc vµ c¸c hÖ thèng ®µo t¹o nghÒ - Sè l−îng nh©n lùc ho¹t ®éng trùc tiÕp trong lÜnh vùc CNTT & TT; - N¨ng lùc khoa häc, c«ng nghÖ cña ®éi ngò nh©n lùc CNTT & TT; - N¨ng lùc sö dông ®èi víi c¸c øng dông CNTT & TT; - …….. Ngoµi c¸c hÖ thèng chØ tiªu nªu trªn, cßn ph¶i kÓ ®Õn c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh t¸c ®éng, sù ®ãng gãp cña CNTT & TT ®èi víi sù t¨ng tr−ëng kinh tÕ x· héi nh−: C¸c chÝnh s¸ch thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña CNTT & TT; ®ãng gãp vµo t¨ng tr−ëng GDP; ®ãng gãp ®èi víi viÖc n©ng cao tri thøc cña ng−êi d©n,... 160
3.2. KiÕn nghÞ c¸c chØ tiªu thèng kª chñ yÕu vÒ c«ng nghÖ th«ng tin cña ViÖt Nam Lµ lÜnh vùc míi, mÆt kh¸c CNTT & TT l¹i bao gåm rÊt nhiÒu néi dung, trong ®ã cã nh÷ng néi dung viÖc ®o l−êng thèng kª lµ rÊt khã vµ phøc t¹p ngay c¶ ®èi víi c¸c n−íc thuéc khèi OECD; do ®ã viÖc ®−a ra kiÕn nghÞ vÒ c¸c chØ tiªu thèng kª chñ yÕu vÒ c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng trong ®iÒu kiÖn cô thÓ cña ViÖt Nam cÇn xem xÐt ®Õn mét sè nguyªn t¾c c¬ b¶n vµ ®¶m b¶o hµi hoµ c¶ ba nguyªn t¾c: §Çy ®ñ, so s¸nh ®−îc vµ kh¶ thi. 3.2.1. C¸c chØ tiªu thèng kª chñ yÕu vÒ CNTT cña ViÖt Nam. Trªn c¬ së nh÷ng ph©n tÝch ë trªn, ®Ò tµi kiÕn nghÞ ®−a ra c¸c chØ tiªu thèng kª chñ yÕu vÒ c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng cña ViÖt Nam ®Õn 2005 gåm 56 chØ tiªu nh− sau: H×nh Tªn chØ tiªu Ph©n tæ chÝnh Chu kú thøc thu thËp 1 2 3 4 I. Khu vùc hé gia ®×nh 1. Tû lÖ hé gia ®×nh cã c¸c thiÕt bÞ theo n¨m, theo c¸c n¨m ®iÒu tra th«ng tin vµ viÔn th«ng lo¹i m¸y xö lý 2. Sè thuª bao ®iÖn tho¹i m¹ng vµ hÖ theo n¨m, tÝnh cho n¨m b¸o c¸o thèng ®iÖn tho¹i cÇm tay 1000 d©n vµ ph¸t triÓn qua mçi n¨m 3. Sè thuª bao ®iÖn tho¹i m¹ng trªn theo n¨m n¨m ®iÒu tra 1000 ng−êi d©n 4. Tû lÖ gia ®×nh cã m¸y tÝnh c¸ nh©n theo n¨m, së h÷u n¨m ®iÒu tra vµ sö dông internet vµ sö dông internet 5. Tû lÖ tham gia sö dông internet nhãm tuæi, lo¹i n¨m ®iÒu tra theo ®é tuæi, sö dông th«ng tin cã liªn thiÕt bÞ, lo¹i sö quan (15 tuæi trë lªn) dông 6. Sè giê trung b×nh sö dông hµng nhãm tuæi, giíi n¨m ®iÒu tra ngµy vÒ internet theo nhãm tuæi, vµ tÝnh giíi (d©n sè 10 tuæi trë lªn) 161
H×nh Tªn chØ tiªu Ph©n tæ chÝnh Chu kú thøc thu thËp 7. Tû lÖ gia ®×nh sö dông internet lo¹i gia ®×nh, lo¹i n¨m ®iÒu tra sö dông 8. Sö dông internet t¹i nhµ (sö dông c¸lo¹i kÕt nèi, c¬ cÊu n¨m ®iÒu tra nh©n) chi phÝ 9. Tû lÖ sö dông ®iÖn tho¹i di ®éng nhãm tuæi, lo¹i n¨m ®iÒu tra theo ®é tuæi c¸c thµnh viªn trong gia ®iÖn chi phÝ ®×nh 10. Chi phÝ hµng n¨m cña gia ®×nh vÒ theo n¨m, lo¹i thiÕt n¨m ®iÒu tra c¸c thiÕt bÞ vµ c¸c dÞch vô cã liªn bÞ vµ chi phÝ quan ®Õn TT 11. Sö dông internet b»ng ®iÖn tho¹i di môc ®Ých n¨m ®iÒu tra ®éng theo môc ®Ých 12. Gi¸ cña m¸y tÝnh c¸ nh©n vµ tiÒn mét sè lo¹i m¸y n¨m ®iÒu tra ph¶i tr¶ ®iÖn tho¹i di ®éng 13. Tû lÖ tham gia sö dông internet ë thµnh phè, lo¹i sö n¨m ®iÒu tra thµnh phè vµ theo lo¹i sö dông dông internet (d©n sè 10 tuæi trë lªn) 14. Sè ng−êi sö dông c¸c thiÕt bÞ cã thµnh phè, lo¹i thiÕt n¨m ®iÒu tra liªn quan ®Õn th«ng tin vµ tû lÖ sö bÞ dông internet theo thµnh phè (d©n sè 10 tuæi trë lªn) II. Khu vùc doanh nghiÖp c¬ së h¹ tÇng 15. Sè c¬ së vµ sè lao ®éng trong c¸c ngµnh cÊp 3, n¨m n¨m ®iÒu tra ngµnh cã liªn quan ®Õn IT toµn bé 16. Sè ng−êi lµm viÖc trong ngµnh lo¹i lao ®éng, t×nh n¨m ®iÒu tra ViÔn th«ng theo t×nh tr¹ng lao ®éng, tr¹ng, giíi tÝnh lo¹i doanh nghiÖp vµ giíi tÝnh 17. Sè ng−êi lµm viÖc trong ngµnh thµnh phè, giíi tÝnh n¨m ®iÒu tra th«ng tin liªn l¹c theo thµnh phè vµ giíi tÝnh 162
H×nh Tªn chØ tiªu Ph©n tæ chÝnh Chu kú thøc thu thËp 18. Chi phÝ riªng cho nghiªn cøu vµ n¨m, lo¹i ®¬n vÞ n¨m ®iÒu tra ph¸t triÓn ®èi víi lÜnh vùc IT 19. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña c¸c hµng ho¸ n¨m, lo¹i hµng ho¸ n¨m ®iÒu tra cã liªn quan ®Õn IT 20. Sè l−îng vµ gi¸ trÞ c¸c m¸y tÝnh n¨m, lo¹i m¸y tÝnh n¨m ®iÒu tra s¶n xuÊt 21. Sè l−îng vµ gi¸ trÞ c¸c thiÕt bÞ IT n¨m, lo¹i thiÕt bÞ n¨m ®iÒu tra s¶n xuÊt 22. Doanh sè cña ngµnh ViÔn th«ng n¨m, lo¹i c«ng viÖc n¨m ®iÒu tra theo lo¹i c«ng viÖc 23. Sè c¸c ®¬n vÞ c¬ së vµ doanh sè n¨m, lo¹i dÞch vô n¨m ®iÒu tra hµng n¨m cña ngµnh dÞch vô c«ng nghÖ th«ng tin 24. XuÊt khÈu c¸c thiÕt bÞ IT lo¹i thiÕt bÞ n¨m b¸o c¸o 25. Sè l−îng c¸c ®¬n vÞ c¬ së theo n¨m n¨m ®iÒu tra nhãm trung gian ®Æc biÖt cña ngµnh vµ sö dông m¸y tÝnh c¸ nh©n 26. Ph©n bè c¸c ®¬n vÞ c¬ së theo ngµnh cÊp 3, môc n¨m ®iÒu tra nhãm trung gian ®Æc biÖt cña ngµnh ®Ých sö dông, n¨m vµ sö dông m¸y tÝnh c¸ nh©n 27. Ph©n bè c¸c ®¬n vÞ c¬ së theo h−íng sö dông, n¨m ®iÒu tra nhãm chÝnh cña ngµnh, ph¸t triÓn kinh n¨m, môc ®Ých sö doanh trong t−¬ng lai vµ sö dông m¸y dông tÝnh c¸ nh©n 28. Sö dông internet cña c¸c m¸y tÝnh ngµnh cÊp 4, c¸ch n¨m ®iÒu tra ®ang sö dông cña doanh nghiÖp sö dông, n¨m 29. Sè ng−êi lµm viÖc th−êng xuyªn n¨m, ngµnh cÊp 1 n¨m ®iÒu tra trong bé phËn xö lý th«ng tin cña c¸c ngµnh 30. T×nh h×nh sö dông c¸c m¹ng liªn n¨m, ngµnh cÊp 1, n¨m ®iÒu tra l¹c theo ngµnh lo¹i m¹ng 163
H×nh Tªn chØ tiªu Ph©n tæ chÝnh Chu kú thøc thu thËp 31. Tû lÖ sö dông m¹ng liªn l¹c néi bé n¨m, cÊu tróc n¨m ®iÒu tra trong c¸c doanh nghiÖp 32. Tû lÖ c¸c ®¬n vÞ c¬ së sö dông n¨m, quy m« doanh n¨m ®iÒu tra internet theo quy m« lao ®éng nghiÖp theo lao ®éng 33. ChØ sè gi¸ tæng hîp cña c¸c thiÕt lo¹i thiÕt bÞ, n¨m n¨m ®iÒu tra bÞ th«ng tin liªn l¹c 34. ChØ sè gi¸ dÞch vô tæng hîp cña lo¹i dÞch vô, n¨m n¨m ®iÒu tra ngµnh th«ng tin liªn l¹c øng dông 35. T×nh h×nh c¸c doanh nghiÖp sö t×nh h×nh sö dông, n¨m ®iÒu tra dông internet (®èi víi doanh nghiÖp n¨m cã 100 lao ®éng trë lªn) 36. Tû lÖ ®¬n vÞ sö dông internet cho t×nh h×nh sö dông, n¨m ®iÒu tra ho¹t ®éng tuyÓn dông cña doanh ngµnh cÊp 1, quy nghiÖp m« doanh nghiÖp 37. Nhu cÇu sö dông internet (PCs) lo¹i vµ môc ®Ých sö n¨m ®iÒu tra cña c¸c doanh nghiÖp dông, ngµnh cÊp 1 38. Tû lÖ c¸c doanh nghiÖp sö dông ngµnh cÊp 3 n¨m ®iÒu tra th−¬ng m¹i ®iÖn tö theo ngµnh (ngµnh cÊp 3 chÝnh) 39. Tû lÖ c¸c doanh nghiÖp th−¬ng m¹i quy m« vèn, quy n¨m ®iÒu tra ®iÖn tö theo quy m« vèn, lao ®éng m« lao ®éng toµn bé 40. Tû lÖ doanh nghiÖp sö dông ngµnh cÊp 3 chÝnh, n¨m ®iÒu tra th−¬ng m¹i ®iÖn tö theo ngµnh (ngµnh lo¹i kh¸ch hµng cÊp 3 chÝnh) vµ theo lo¹i kh¸ch hµng 41. Tû lÖ sö dông th−¬ng m¹i ®iÖn tö ngµnh cÊp 3 n¨m ®iÒu tra cña c¸c ngµnh (20 ngµnh hµng ®Çu - toµn bé ngµnh cÊp 3) 42. C¸c chi phÝ hµng n¨m vª IT tÝnh n¨m, lo¹i thiÕt bÞ n¨m ®iÒu tra b×nh qu©n cho mét doanh nghiÖp 43. Tû lÖ ®Çu t− IT theo ngµnh vµ theo ngµnh, quy m« vèn n¨m tµi b¸o c¸o quy m« vèn chÝnh 164
H×nh Tªn chØ tiªu Ph©n tæ chÝnh Chu kú thøc thu thËp 44. Tû lÖ c¸c doanh nghiÖp sö dông thµnh phè, ngµnh n¨m ®iÒu tra th−¬ng m¹i ®iÖn tö theo thµnh phè T¸c ®éng cña viÖc øng dông IT 45. Thu nhËp ph©n chia theo lo¹i cña ngµnh, c«ng viÖc n¨m ®iÒu tra ngµnh dÞch vô c«ng nghÖ th«ng tin 46. N¨ng suÊt lao ®éng trong ngµnh ngµnh n¨m ®iÒu tra c«ng nghÖ th«ng tin III. Khu vùc ChÝnh phñ 47. Sè lao ®éng trong trªn 1 PC trong n¨m, lo¹i ®¬n vÞ n¨m ®iÒu tra c¸c c¬ quan nhµ n−íc 48. Sè hÖ thèng m¸y tÝnh chñ vµ hÖ n¨m n¨m ®iÒu tra thèng kÕt nèi internet trong c¸c c¬ quan nhµ n−íc 49. Sè quy tr×nh (thñ tôc) hµnh chÝnh bé n¨m b¸o c¸o trùc tuyÕn mµ c¸c c¬ quan nhµ n−íc ¸p dông IV. Khu vùc tr−êng häc, viÖn nghiªn cøu 50. Sè m¸y PCs sö dông cho gi¸o dôc n¨m, lo¹i tr−êng n¨m ®iÒu tra trong c¸c tr−êng 51. Sè c¸c tr−êng c«ng cã m¸y tÝnh vµ n¨m, lo¹i tr−êng n¨m ®iÒu tra kÕt nèi internet vµ sè gi¸o viªn cã kh¶ n¨ng sö dông m¸y tÝnh d¹y häc 52. Tû lÖ c¸c tr−êng häc sö dông th− lo¹i tr−êng, n¨m, n¨m b¸o c¸o viÖn ®iÖn tö lo¹i c«ng viÖc V. Kh¸c 53. Sè kü s− cã liªn quan ®Õn IT lo¹i, giíi tÝnh, n¨m 5 n¨m tæng §T d©n sè 54. Xu h−íng vÒ øng dông c«ng nghÖ n¨m, lo¹i n¨m ®iÒu tra viÔn th«ng ®iÖn tö 55. Sè m¸y chñ internet, ng−êi sö toµn quèc, ngµnh n¨m ®iÒu tra dông internet vµ m¸y tÝnh c¸ nh©n 165
3.2.2 C¸c néi dung cÇn nghiªn cøu thu thËp qua ®iÒu tra §Ó cã ®−îc c¸c th«ng tin theo hÖ thèng chØ tiªu nªu trªn, cã thÓ tæ chøc c¸c cuéc ®iÒu tra chuyªn ®Ò hoÆc ®−a thªm c¸c c©u hái liªn quan ®Õn c«ng nghÖ th«ng vµo c¸c cuéc ®iÒu tra doanh nghiÖp vµ hé gia ®×nh hiÖn hµnh. Tuy nhiªn viÖc ®−a thªm c¸c c©u hái vµo c¸c cuéc ®iÒu tra hiÖn hµnh sÏ lµm t¨ng thªm kinh phÝ hoÆc khã cã kh¶ n¨ng ®¶m b¶o gi¶m thiÓu sai sè trong thiÕt kÕ ®iÒu tra. V× thÕ c¸c cuéc ®iÒu tra chuyªn ®Ò cÇn ®−îc ¸p dông. Khi ®ã c¸c néi dung ®iÒu tra vÒ viÖc sö dông c«ng nghÖ th«ng tin ë hé gia ®×nh vµ c¸ nh©n sau ®©y cÇn ®−îc øng dông khi tiÕn hµnh ®iÒu tra vÒ CNTT ë ViÖt nam. A1. Hé gia ®×nh hoÆc bÊt kú thµnh viªn nµo cña hé cã sö dông mét sè thiÕt bÞ sau ë t¹i nhµ: a. §iÖn tho¹i ®i ®éng cã kh¶ n¨ng kÕt nèi Internet (WAP, GPRS, UMTS,..) b. §iÖn tho¹i di ®éng kh¸c c. Ti vi c1. §Üa vÖ tinh c2. TruyÒn h×nh c¸p c3. TruyÒn h×nh sè d. Trß ch¬i gi¶i trÝ e. M¸y tÝnh ®Ó bµn f. M¸y tÝnh x¸ch tay (laptop) g. M¸y tÝnh cÇm tay (palmtop) A2. Thµnh viªn nµo cña hé gia ®×nh cã truy cËp vµo Internet t¹i nhµ, (kh«ng quan t©m ®Õn viÖc sö dông nh− thÕ nµo)? A3. Truy cËp Internet t¹i nhµ b»ng thiÕt bÞ nµo? M¸y tÝnh ®Ó bµn, m¸y tÝnh x¸ch tay, m¸y tÝnh cÇm tay, ®iÖn tho¹i di ®éng cã kh¶ n¨ng kÕt nèi Internet, m¸y thu h×nh víi thiÕt bÞ internet ®Æc biÖt. A4. D¹ng kÕt nèi Internet ®· sö dông? 166
Modem kÕt nèi quay sè qua ®−êng d©y ®iªn tho¹i th«ng th−êng hoÆc ISDN, DSL, kÕt nèi m¹ng d¶i réng, m¹ng d¶i hÑp kh¸c. A5. Nh÷ng lý do chÝnh kh«ng truy cËp Internet t¹i nhµ? Sö dông t¹i n¬i lµm viÖc hay kh«ng sö dông v× kü n¨ng, chi phÝ cao, hay liªn quan ®Õn vÊn ®Ò c¸ nh©n hoÆc b¶o mËt... PhÇn B - sö dông m¸y tÝnh, vÞ trÝ vµ tÇn suÊt cña viÖc sö dông B l. Thêi gian gÇn nhÊt b¹n cã sö dông m¸y tÝnh? B2. TÇn suÊt trung b×nh sö dông m¸y tÝnh trong ba th¸ng qua. B3. §Þa ®iÓm sö dông m¸y tÝnh trong vßng ba th¸ng qua: ë nhµ, c¬ quan, n¬i häc tËp hay ë n¬i kh¸c. PhÇn C - sö dông internet Cl. Thêi gian gÇn nhÊt sö dông Internet C2. TÇn suÊt trung b×nh sö dông Internet C3. T×nh h×nh vµ n¬i sö dông Internet trong ba th¸ng qua C4. ThiÕt bÞ ®−îc sö dông ®Ó truy cËp internet C5. Môc ®Ých vµ lo¹i dÞch vô sö ®ông trªn Internet: - Giao tiÕp hay t×m kiÕm c¸c th«ng tin trªn internet, - T×m viÖc lµm, - Gi¶i trÝ - §Æt hµng vµ b¸n hµng ho¸, dÞch vô - Giao dÞch ng©n hµng - Gi¸o dôc ®µo t¹o C6. Trong vßng 12 th¸ng qua cã gÆp ph¶i c¸c vÊn ®Ò vÒ an toµn khi sö dông Internet? 167
PhÇn D - th−¬ng m¹i b¸n lÎ trªn internet D l. Thêi gian gÇn nhÊt ®Æt hµng hoÆc dÞch vô cho môc ®Ých c¸ nh©n qua Internet D2. Lo¹i hµng ho¸ hoÆc dÞch vô ®· ®Æt hµng qua Internet cho môc ®Ých c¸ nh©n trong vßng 12 th¸ng qua (chia theo lo¹i hµng ho¸) D3. Gi¸ trÞ cña c¸c hµng vµ dÞch vô lµ bao nhiªu (kh«ng bao gåm sù ®Çu t− tµi chÝnh)? D4. Sö dông thÎ thanh to¸n (tÝn dông hoÆc ghi nî) ®Ó thanh to¸n c¸c hµng ho¸ hoÆc dÞch vô b¸n lÎ trªn Internet kh«ng D5. Mua hoÆc ®Æt hµng trªn Internet tõ: a) Th−¬ng nh©n b¸n lÎ ®−îc biÕt ngoµi m¹ng Internet (cöa hiÖu, catalogue) b) Th−¬ng nh©n b¸n lÎ ®−îc biÕt tõ m¹ng Internet hoÆc ®−îc t×m trªn Internet D7. Nh÷ng lý do chñ yÕu kh«ng mua/®Æt hµng hoÆc dÞch vô cho môc ®Ých c¸ nh©n? a) Kh«ng cÇn b) ThÝch ®Õn c¸c cöa hµng cã ng−êi b¸n h¬n lµ xem s¶n phÈm c) ¶nh h−ëng cña thãi quen/sù trung thµnh cña kh¸ch hµng ®èi víi c¸c cöa hµng/hoÆc nhµ cung cÊp d) Qu¸ ®¾t e) Thêi gian giao hµng qu¸ l©u f) Kh«ng ch¾c ch¾n khi nhËn hµng ho¸ ®Æt hµng t¹i nhµ g) Hµng ho¸ vµ dÞch vô cÇn kh«ng cã trªn Internet h) Lo ng¹i vÒ b¶o ®¶m, lo l¾ng vÒ viÖc thµnh to¸n thÎ tÝn dông trªn Internet i) Lo ng¹i vÒ bÝ mËt c¸ nh©n, lo l¾ng vÒ cung cÊp c¸c th«ng tin chi tiÕt c¸ nh©n trªn Internet j) Kh«ng cã thÎ thanh to¸n trªn Internet 168
k) Tèc ®é kÕt nèi Internet qu¸ chËm PhÇn E - kü n¨ng ®iÖn tö E1. LÇn gÇn nhÊt tham dù mét kho¸ ®µo t¹o thuéc bÊt cø thÓ lo¹i nµo cña viÖc sö dông m¸y tÝnh: Trong 3 th¸ng qua Kho¶ng gi÷a 3 th¸ng vµ l n¨m tr−íc Tõ l ®Õn 3 n¨m tr−íc Ch−a bao giê tham dù E2. Lo¹i ho¹t ®éng liªn quan ®Õn m¸y tÝnh ®· thùc hiÖn. a) Sö dông chuét hoÆc thiÕt bÞ trá kh¸c ®Ó më ch−¬ng tr×nh (nh− tr×nh duyÖt Internet, bé xö lý word,v.v…) b) Sao chÐp hoÆc di chuyÓn tiÖp hoÆc file c) Sö dông c¸c c«ng cô sao chÐp hoÆc d¸n ®Ó sao chôp hoÆc di chuyÓn th«ng tin trong mét tµi liÖu d) Sö dông c¸c c«ng thøc sè häc c¬ b¶n trong mét b¶ng c«ng t¸c e) TÖp tin nÐn (nh− sö dông WINZIP, v.v…) f) ViÕt ch−¬ng tr×nh m¸y tÝnh sö dông ng«n ng÷ ch−¬ng tr×nh ®Æc biÖt E3. Lo¹i ho¹t ®éng liªn quan ®Õn Internet ®· tiÕn hµnh a) Sö dông ph−¬ng tiÖn t×m kiÕm ®Ó t×m th«ng tin (vÝ dô nh− Google hoÆc Yahoo?) b) Göi th− ®iÖn tö víi file ®Ýnh kÌm (tµi liÖu, h×nh ¶nh, v.v…) c) Göi th«ng tin ng¾n vµo chatrom, nhãm th¶o luËn hoÆc diÔn dµn th¶o luËn trùc tuyÕn d) Sö dông viÖc dïng chung file b×nh ®¼ng ®Ó trao ®æi vÒ phim ¶nh, ©m nh¹c,v.v (nh− Kazaa, Napster) e) Sö dông Internet ®Ó gäi ®iÖn tho¹i f) S¸ng t¹o trang web 169
E4. Nh÷ng kü n¨ng cã ®−îc ®Ó thùc hiÖn nh÷ng ho¹t ®éng nµy ë ®©u vµ nh− thÕ nµo. a) C¸c c¬ së ®µo t¹o chÝnh thèng (tr−êng, cao ®¼ng, ®¹i häc) b) C¸c kho¸ ®µo t¹o ë trung t©m gi¸o dôc (nh−ng kh«ng ph¶i do sù ®Ò xuÊt cña chñ sö dông lao ®éng) c) C¸c kho¸ ®µo t¹o h−íng nghiÖp (theo yªu cÇu cña chñ sö dông lao ®éng) d) C¸c s¸ch tù häc hoÆc ®Üa CD-ROMS e) Tù häc cïng víi thùc hµnh f) Trî gióp cña c¸c ®ång nghiÖp, hä hµng, b¹n bÌ C¸c ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña c¸ nh©n cÇn thu thËp l. Tuæi 2. Giíi tÝnh 3. Tr×nh ®é häc vÊn 4. T×nh tr¹ng viÖc lµm 5. NghÒ nghiÖp 6. N¬i c«ng t¸c 7. N¬i th−êng tró 8. Sè ng−êi lao ®éng trong hé 9. Sè ng−êi phô thuéc (trÎ em d−íi 16 tuæi hoÆc ng−êi trong ®é tuæi tõ 16 ®Õn 24 kh«ng ho¹t ®éng kinh tª) 10. Thu nhËp cña hé gia ®×nh. 3.3. Tham kh¶o B¶ng hái mÉu ®iÒu tra vÒ CNTT cña c¸c n−íc OECD PhÇn cuèi cña §Ò tµi ®−a ra B¶ng c©u hái mÉu ®iÒu tra vÒ c«ng nghÖ th«ng tin dïng cho c¸c n−íc thuéc khèi OECD ®Ó tham kh¶o, ®ång thêi cã ý khuyÕn nghÞ ¸p dông khi ®iÒu tra chuyªn ®Ò vÒ CNTT ë ViÖt Nam. B¶ng hái mÉu gåm hai phÇn: 170