Đề tài nghiên cứu khoa học: Đánh giá độ hấp dẫn khu du lịch chùa Tam Chúc tỉnh Hà Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:70

Thêm vào BST

Báo xấu

23
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nghiên cứu “Đánh giá độ hấp dẫn khu du lịch chùa Tam Chúc tỉnh Hà Nam” nhằm đưa ra các đánh giá về khu du lịch chùa Tam Chúc. Đề tài sẽ mang lại đánh giá xác thực thông qua số liệu khảo sát sẽ cho thấy khu du lịch này có thực sự hấp dẫn hay không.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài nghiên cứu khoa học: Đánh giá độ hấp dẫn khu du lịch chùa Tam Chúc tỉnh Hà Nam

LỜI CẢM ƠN Trong quá trình nghiên cứu khoa học với đề tài “ Đánh giá độ hấp dẫn khu du lịch chùa Tam Chúc tỉnh Hà Nam”. Tôi đã tập trung nghiên cứu đề tài và nhận được sự tham gia nhiệt tình của các bạn sinh viên trong trường và sự giúp đỡ nhiệt tình của giảng viên Ths. Lê Thanh Tuyền, TS. Lê Thu Hương, thầy Nguyễn Quang Trung. Tôi xin gửi lời cảm ơn trân thành tới giảng viên Ths. Lê Thanh Tuyền, TS. Lê Thu Hương, thầy Nguyễn Quang Trung. Cảm ơn cô (thầy) đã tận tình hướng dẫn chỉ bảo tôi trong suốt quá trình nghiên cứu đề tài. Cảm ơn cô (thầy) đã chia sẻ những kinh nghiệm và kiến thức để tôi có thể hoàn thành đề tài nghiên cứu này một cách hoàn thiện nhất. Tôi xin cảm ơn ban quản lý khu du lịch Tam Chúc tỉnh Hà Nam đã tạo điều kiện thuận lợi giúp tôi để có được kết quả khảo sát thực tế và khách quan. Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn khoa Quản lý xã hội đã trao cho tôi cơ hội được thực hiện nghiên cứu này để chúng tôi được học tập và trưởng thành hơn. Hà Nội, ngày tháng năm 2021 Chủ nhiệm đề tài Phạm Thị Thảo
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi. Các số liệu sử dụng trong bài nghiên cứu khoa học có nguồn gốc rõ ràng, đã công bố theo đúng quy định. Các kết quả nghiên cứu có trong bài nghiên cứu khoa học là do tôi tự tìm hiểu, phân tích một cách trung thực, khách quan và phù hợp với thực tiễn nghiên cứu. Các kết quả này chưa từng được công bố trong bất kì công trình nào khác. Hà Nội, ngày tháng năm 2021 Chủ nhiệm đề tài Phạm Thị Thảo
DANH MỤC VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Tên đầy đủ 1 TS Tiến sỹ 2 Th.s Thạc sỹ 3 UBND Ủy ban nhân dân 4 HDND Hội đồng nhân dân 5 VHTT&DL Văn hóa thể thao và du lịch 6 TNHH Trách nhiệm hữu hạn 7 DLQG Du lịch quốc gia 8 TG Tác giả 9 KDL Khu du lịch
DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1. Đánh giá chất lượng dịch vụ du lịch tại KDL chùa Tam Chúc .......... 40 Bảng 2.2. Bảng đánh giá mức độ hấp dẫn KDL chùa Tam Chúc qua phiếu điều tra nhanh. ............................................................................................................. 44 DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1: Tỷ lệ phần trăm khách khu dịch sử dụng dịch vụ lưu trú............... 27 Biểu đồ 2.2. Tỷ lệ phần trăm khách du lịch tiếp cận KDL chùa Tam Chúc qua các kênh. .............................................................................................................. 41 Biểu đồ 2.3. Đánh giá thái độ phục vụ du lịch tại KDL chùa Tam Chúc .......... 42 Biểu đồ 2.4. Bảng khảo sát đánh giá độ hấp dẫn KDL chùa Tam Chúc qua bài phỏng vấn ............................................................................................................ 43 Biểu đồ 2.5. Bảng thống kê lượng khách du lịch đến trong năm........................ 45 Biểu đồ 2.6. Bảng thống kê doanh thu du lịch từ năm 2018 đến quý I năm 2021 . 45
MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN LỜI CAM ĐOAN DANH MỤC VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG DANH MỤC BIỂU ĐỒ MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ....................................................................................... 1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu: .............................................................. 2 3. Mục tiêu nghiên cứu. ................................................................................. 3 4. Đối tượng nghiên cứu................................................................................ 3 5. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................... 3 6. Phương pháp nghiên cứu........................................................................... 3 7. Đóng góp của đề tài................................................................................... 4 8. Bố cục của đề tài ....................................................................................... 4 CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN VỀ ĐỘ HẤP DẪN CỦA ĐIỂM ĐẾN VÀ TỔNG QUAN VỀ KHU DU LỊCH ................................................................................ 6 1.1 Lý luận về độ hấp dẫn của điểm đến ..................................................... 6 1.1.1 Khái niệm về khu du lịch ................................................................... 6 1.1.2 Khái niệm về điểm đến du lịch .......................................................... 6 1.1.3 Khái niệm về sức hấp dẫn của điểm đến. ........................................... 8 1.1.4 Đặc điểm và yếu tố tạo nên độ hấp dẫn của khu du lịch .................... 8 1.1.5 Tiêu chí xác định độ hấp dẫn của điểm đến ..................................... 13 1.2 Tổng quan về chùa Tam Chúc tỉnh Hà Nam ....................................... 15 1.2.1 Khái quát về tỉnh Hà Nam.................................................................. 15 1.2.2 Khái quát chung về khu du lịch chùa Tam Chúc ............................. 16 1.2.2.1 Truyền thuyết chùa Tam Chúc ........................................................ 16 1.2.2.2 Tam Chúc Đình ............................................................................... 16 1.2.2.3 Điện Tam Thế ................................................................................. 16 1.2.2.4 Điện Pháp Chủ ................................................................................ 17 1.2.2.5 Điện Quán Âm ( Quan Âm ) ........................................................... 18 1.2.2.6 Vạc Phổ Minh.................................................................................. 18 1.3 Khu du lịch chùa Tam Chúc trong chiến lược phát triển tỉnh Hà Nam .... 19
1.3.1 Du lịch tỉnh Hà Nam trong chiến lược phát triển của quốc gia. ...... 19 1.3.2 Khu du lịch chùa Tam Chúc trong chiến lược phát triển tỉnh Hà Nam. ..... 20 TIỂU KẾT CHƯƠNG 1.............................................................................. 20 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG DU LỊCH TẠI KHU DU LỊCH CHÙA TAM CHÚC ............................................................................... 22 2.1 Giá trị văn hóa - lịch sử ......................................................................... 22 2.1.1 Giá trị về kiến trúc, cảnh quan ........................................................... 22 2.1.2 Giá trị lễ hội truyền thống .................................................................. 24 2.1.3 Giá trị văn hóa du lịch chùa Tam Chúc trong tuyến du lịch tỉnh Hà Nam ............................................................................................................. 25 2.2 Cơ sở vật chất kỹ thuật ........................................................................ 26 2.2.1 Cơ sở vật chất tại khu du lịch chùa Tam Chúc. ................................. 27 2.2.2 Cơ sở vật chất có liên quan .............................................................. 28 2.3 Sản phẩm du lịch và dịch vụ du lịch ................................................... 29 2.3.1 Sản phẩm du lịch ................................................................................ 29 2.3.2 Dịch vụ du lịch ................................................................................. 30 2.4 Xúc tiến và quảng bá du lịch ............................................................... 40 2.5 Thái độ phụ vụ du lịch ......................................................................... 42 2.6 Đánh giá sức hấp dẫn của khu du lịch chùa Tam Chúc trên quan điểm của khách du lịch ......................................................................................... 42 TIỂU KẾT CHƯƠNG 2.............................................................................. 46 CHƯƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM TĂNG CƯỜNG ĐỘ HẤP DẪN CỦA KHU DU LỊCH CHÙA TAM CHÚC. ......................................... 47 3.1 Chiến lược phát triển du lịch của tỉnh Hà Nam đến năm 2030............. 47 3.2 Giải pháp về tổ chức quản lý................................................................ 48 3.3 Tăng cường nghiên cứu các sản phẩm du lịch ...................................... 50 3.4 Giải pháp xây dựng chương trình du lịch chuyên biệt ......................... 51 3.5. Giải pháp về tiếp thị và tăng cường xúc tiến quảng bá du lịch ............ 52 3.6. Giải pháp về đào tạo và phát triển nguồn nhân lực.............................. 53 TIỂU KẾT CHƯƠNG 3.............................................................................. 54 KẾT LUẬN ........................................................................................................ 55 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................ 56 PHỤ LỤC .......................................................................................................... 58
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong những năm gần đây, Việt Nam chuyển sang thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa − hiện đại hóa. Sự nghiệp đổi mới sẽ có bước phát triển mạnh hơn nhằm đưa nền kinh tế Việt Nam từ nền kinh tế nông nghiệp lạc hậu thành một nước công nghiệp, có nền kinh tế hiện đại với cơ cấu nông nghiệp − công nghiệp − dịch vụ hợp lý, trong đó công nghiệp và dịch vụ ngày càng chiếm tỷ trọng lớn trong nền kinh tế quốc dân. Với đặc điểm là một ngành kinh tế tổng hợp mang tính liên ngành, liên vùng và xã hội hóa cao, mang lại hiệu quả nhiều mặt, lại được xác định là ngành kinh tế mũi nhọn, ngành du lịch phát triển ngày càng mạnh và bền vững. Ngành du lịch rất phong phú và đa dạng, nó có rất nhiều loại hình và hình thức du lịch khác nhau. Trong đó, du lịch văn hóa là một loại hình du lịch đặc thù, nó thỏa mãn các nhu cầu mở rộng sự hiểu biết, thưởng ngoạn và thư giãn. Bản thân loại hình du lịch này có những ý nghĩa rất đặc biệt, vì nó giúp con người khám phá những giá trị vô bờ bến của văn hóa và hướng con người đến Chân − Thiện − Mỹ thông qua các sản phẩm du lịch. Việt Nam là đất nước có nhiều tiềm năng và thế mạnh để phát triển du lịch thể hiện ở bề dày văn hóa gắn với truyền thống, tôn giáu, tín ngưỡng. Văn hóa dân tộc gắn liền với nền văn minh lúa nước đã trải qua hàng nghìn năm lịch sử, vì thế văn hóa của người Việt trong tôn giáo, tín ngưỡng mang những nét đặc trưng ghi dấu ấn riêng của dân tộc với rất nhiều hệ thống di tích tôn giáo, tín ngưỡng gắn với các lễ hội tôn giáo, văn hóa đa dạng và phong phú kéo dài suốt cả năm trên khắp 3 miền đất nước. Hà Nam là vùng đất chiêm trũng nằm ở cửa ngõ phía nam của thủ đô Hà Nội. Với khí hậu dễ chịu, thiên nhiên ưu ái, Hà Nam không chỉ nổi tiếng với nền văn hiến lâu đời, khung cảnh hữu tình, các di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh nguyên sơ, mà còn có khu du lịch chùa Tam Chúc mới được tu bổ, xây dựng đang thu hút nhiều du khách đến với Hà Nam. Chùa Tam Chúc được xây dựng từ thời nhà Ðinh và là một trong những danh lam cổ tự tiêu biểu của tỉnh Hà Nam. Trải qua thời gian, ngôi chùa cổ không 1
còn nữa. KDL quốc gia chùa Tam Chúc đã được tập trung xây dựng, đây là ngôi chùa đặc biệt độc đáo có không gian kiến trúc hòa quyện với cảnh quan thiên nhiên, hùng vĩ. Ngôi chùa được thi công bởi những người thợ thi công lành nghề đến từ các nước Phật giáo với nhiều kỷ lục về quy mô kiến trúc, nghệ thuật chế tác. Mặc dù vẫn đang trong thời gian thi công, tuy nhiên thời gian gần đây, KDL chùa Tam Chúc đã thu hút một lượng khách rất lớn đến với nơi đây. Không chỉ khách du lịch trong nước mà khách du lịch quốc tế cũng đến với khu du lịch ngày càng nhiều. Vậy khu du lịch chùa Tam Chúc có gì đặc biệt? Vì sao khu du lịch Chùa Tam Chúc tỉnh Hà Nam lại thu hút nhiều lượng khách đến trải nghiệm? Và KDL chùa Tam Chúc có thực sự hấp dẫn? Để trả lời cho các câu hỏi trên tôi đã tiến hành nghiên cứu đề tài “ Đánh giá độ hấp dẫn khu du lịch chùa Tam Chúc tỉnh Hà Nam” làm đề tài nghiên cứu nhằm đánh giá độ hấp dẫn KDL chùa Tam Chúc. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu: Thông qua các nghiên cứu đã có về du lịch văn hóa tỉnh Hà Nam cho thấy du lịch của tỉnh Hà Nam đang được biết đến và phát triển. Tính đến thời điểm thực hiện đề tài này thì chưa có đề tài nào nghiên cứu và tìm hiểu về khu du lịch chùa Tam Chúc tỉnh Hà Nam. Tuy nhiên, đã có một số đề tài cũng nghiên cứu về du lịch tỉnh Hà Nam và một số địa bàn khác liên quan đến đề tài. - Đề tài “ Phát triển du lịch văn hóa của tỉnh Hà Nam’’ khóa luận tốt nghiệp của tác giả Lương Thị Tố Uyên ( 2009). - Đề tài “ Hiện trạng và giải pháp phát triển du lịch của huyện Kim Bảng tỉnh Hà Nam” của sinh viên Nguyễn Thị Vân Anh ( 2013). - Đề tài “ Nghiên cứu phát triển du lịch văn hóa tỉnh Hà Nam” luận văn thạc sỹ của tác giả Vũ Thị Phương Nhung ( 2014). - Đề tài “ Thực trạng và giải pháp phát triển du lịch văn hóa tại huyện Duy Tiên – Hà Nam” của sinh viên Nguyễn Thị Thảo ( 2016). Một số đề tài có liên quan như: - Đề tài “ Tổ chức lãnh thổ du lịch Việt Nam” của nhóm tác giả Vũ Tuấn Cảnh, Đặng Duy Lợi, Lê Thông, Nguyên Minh Tuệ (1991). 2
- Đề tài “ Quy hoạch tổng thể du lịch Việt Nam 1995- 2000” Viên nghiên cứu phát triển du lịch (1994). - Đề tài “ Quy hoạch du lịch quốc gia và vùng – phương luận và phương pháp nghiên cứu” của tác giả Vũ Tuấn Cảnh (1994). Và nhiều công trình khác, tập trung nghiên cứu về lý luận thực tiễn với quy mô và phạm vi lãnh thổ khác nhau. Những đề tài trên đã đưa ra được những lý luân cơ bản và những vấn đề chuyên sâu về loại hình du lịch của địa bàn nói trên thuộc đề tài nghiên cứu như đưa một số khái niêm, quan điểm để bước đầu tìm hiểu về du lịch . Khảo sát, đánh giá các tiềm năng cũng như thực trạng phát triển du lịch tại các tỉnh. Đề xuất một số các giải pháp khả thi để khai thác có hiệu quả các tiềm năng văn hóa và thức đẩy phát triển các hoạt động du lịch tại đây. 3. Mục tiêu nghiên cứu. Đề tài nghiên cứu “ Đánh giá độ hấp dẫn khu du lịch chùa Tam Chúc tỉnh Hà Nam” nhằm đưa ra các đánh giá về khu du lịch chùa Tam Chúc. Đề tài sẽ mang lại đánh giá xác thực thông qua số liệu khảo sát sẽ cho thấy khu du lịch này có thực sự hấp dẫn hay không. 4. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng : Đánh giá độ hấp dẫn khu du lịch chùa Tam Chúc tỉnh Hà Nam. 5. Phạm vi nghiên cứu Phạm vi nghiên cứu : Khu du lịch chùa Tam Chúc tỉnh Hà Nam tại Thị trấn Ba Sao xã Khả Phong, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam. 6. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp tổng hợp và phân tích tài liệu: Mục đích của phương pháp này nhằm thu thập tài liệu liên quan đến những vấn đề lí luận về du lịch, khu du lịch và các khái niệm liên quan. Thu thập kết quả nghiên cứu đã công bố, tạo cơ sở về lí luận để áp dụng giải quyết các nội dung của nghiên cứu. Phương pháp điền dã: Điền dã tại khu du lịch chùa Tam Chúc tỉnh Hà Nam nhằm tìm hiểu về hoạt 3
động du lịch tại khu du lịch chùa Tam Chúc. Tham gia vào các hoạt động du lịch cùng với người dân địa bàn và các du khách tại khu du lịch chùa Tam Chúc. Từ hoạt động này, đề tài nghiên cứu đánh giá được sơ bộ độ hấp dẫn khu du lịch chùa Tam Chúc tỉnh Hà Nam. Phương pháp xã hội học: Phỏng vấn khách du lịch trong và ngoài nước đến với khu du lịch chùa Tam Chúc để đánh giá độ hấp dẫn của khu du lịch chùa Tam Chúc. Từ đó có thể đánh giá độ hấp dẫn của khu du lịch chùa Tam Chúc tỉnh Hà Nam với các khu du lịch của tỉnh lân cận. Đây sẽ là nguồn dữ liệu quan trong để đánh giá được độ hấp dẫn của khu du lịch chùa Tam Chúc tỉnh Hà Nam. Phương pháp đánh giá qua số liệu: Khi tiến hành nghiên cứu các hoạt động du lịch, số lượng khách du lịch đến, doanh thu du lịch cũng như các số liệu có liên quan. Các số liệu được sử dụng trong đề tài chủ yếu lấy từ các trang web của cổng thông tin điện tử tỉnh Hà Nam và các thống kê của bộ văn hóa thể thao và du lịch tỉnh. Có rất nhiều số liệu ở nhiều nguồn khác nhau, việc nghiên cứu, tổng hợp, đánh giá giúp cho việc so sánh, phân tích sự phát triển của khu du lịch được thực tế và chính xác hơn. Phương pháp nghiên cứu liên ngành: Tuyến điểm du lịch Việt Nam, Tín ngưỡng và tôn giáo Việt Nam, Văn hóa học,….. 7. Đóng góp của đề tài Đề tài nghiên cứu này đánh giá về độ hấp dẫn khu du lịch chùa Tam Chúc tỉnh Hà Nam. Đánh giá được độ hấp dẫn khu du lịch chùa Tam Chúc tỉnh Hà Nam. So sánh độ hấp dẫn của KDL Chùa Tam Chúc với các khu du lịch khác. Giúp cho người đọc hiểu thêm về KDL chùa Tam Chúc. Đóng góp cho nguồn tài liệu tham khảo trong công tác đào tạo, nghiên cứu về sau. 8. Bố cục của đề tài Chi tiết hoá các chương, mục nghiên cứu gồm : Phần mở đầu, phần kết thúc, phụ lục và tài liệu tham khảo, ngoài ra đề tài nghiên cứu còn chia thành 3 chương. 4
Chương 1: Lý luận về độ hấp dẫn của khu du lịch và tổng quan về khu du lịch Chương 2 : Thực trạng hoạt động du lịch của khu du lịch chùa Tam Chúc tỉnh Hà Nam. Chương 3: Một số đề xuất và giải pháp nhằm tăng cường độ hấp dẫn của khu du lịch chùa Tam Chúc tỉnh Hà Nam. 5
CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN VỀ ĐỘ HẤP DẪN CỦA ĐIỂM ĐẾN VÀ TỔNG QUAN VỀ KHU DU LỊCH 1.1 Lý luận về độ hấp dẫn của điểm đến 1.1.1 Khái niệm về khu du lịch Khu du lịch là đơn vị cơ bản của công tác qui hoạch và quản lí du lịch, là không gian có môi trường đẹp, cảnh vật tương đối tập trung, là tổng thể về địa lí lấy chức năng du lịch làm chính. Khu du lịch là nơi có tài nguyên du lịch hấp dẫn với ưu thế về tài nguyên du lịch tự nhiên, được qui hoạch, đầu tư phát triển nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách du lịch, đem lại hiệu quả về kinh tế - xã hội và môi trường. (Theo Điều 4 Luật du lịch 2005). Khu du lịch có đủ các điều kiện sau đây được công nhận là “khu du lịch quốc gia”: Có tài nguyên du lịch đặc biệt hấp dẫn với ưu thế về cảnh quan thiên nhiên, có khả năng thu hút lượng khách du lịch cao. Có diện tích tối thiểu một nghìn héc ta, trong đó có diện tích cần thiết để xây dựng các công trình, cơ sở dịch vụ du lịch phù hợp với cảnh quan, môi trường của khu du lịch. Trường hợp đặc biệt mà diện tích nhỏ hơn thì cơ quan quản lí nhà nước về du lịch ở trung ương trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định. Có kết cấu hạ tầng, cơ sở vật chất ,kĩ thuật du lịch đồng bộ, có khả năng bảo đảm phục vụ ít nhất một triệu lượt khách du lịch một năm, trong đó có cơ sở lưu trú và dịch vụ du lịch cần thiết phù hợp với đặc điểm của khu du lịch. 1.1.2 Khái niệm về điểm đến du lịch Hiện tại, tùy vào góc độ nghiên cứu hay quản lý, các nhà khoa học, các nhà quản lý đưa ra nhiều định nghĩa khác nhau về điểm đến du lịch. Các chuyên gia về quản lý điểm đến của Tổ chức Du lịch thế giới định nghĩa: “Điểm đến du lịch là một không gian vật chất mà du khách lưu trú lại ít nhất một đêm. Nó bao gồm các sản phẩm du lịch như các dịch vụ hỗ trợ, các điểm đến và tuyến điểm du lịch trong thời gian một ngày. Nó có các giới hạn vật chất và quản lý giới hạn hình ảnh, sự quản lý xác định tính cạnh tranh trong thị trường.” (Theo Vietnamtourism.gov.vn) Điểm đến có thể hiểu đơn giản là các khu, điểm du lịch, những đô thị, vùng 6
quê, miền núi... Những nơi này có thể là các điểm đến cho một chuyến đi trong ngày, một kỳ nghỉ ngắn hoặc dài ngày. Ở một khía cạnh khác, các quốc gia, các lục địa cũng được xem xét và chào bán như là các điểm đến du lịch (Ủy ban lữ hành châu Âu (ETC) và Hiệp hội lữ hành khu vực Thái Bình Dương (PATA) có trách nhiệm tiếp thị cho Châu Âu và khu vực Thái Bình Dương như là những điểm đến du lịch. Trong tiếng Anh, từ “Tourism Destination” được dịch ra tiếng Việt là điểm đến du lịch. Tổ chức Du lịch Thế giới (UN-WTO), đã đưa ra quan niệm về điểm đến du lịch(Tourism Destination): “Điểm đến du lịch là vùng không gian địa lý mà khách du lịch ở lại ít nhất một đêm, bao gồm các sản phẩm du lịch, các dịch vụ cung cấp, các tài nguyên du lịch thu hút khách, có ranh giới hành chính để quản lý và có sự nhận diện về hình ảnh để xác định khả năng cạnh tranh trên thị trường” ( Theo tạp chí du lịch năm 2016). Điểm đến du lịch là địa điểm mà khách đi đến du lịch thì được gọi là điểm đến du lịch. Điểm đến du lịch có thể là trong hoặc ngoài nước. Điểm đến du lịch tiếng Anh là Tourism Destination. Theo Tổ chức Du lịch Thế giới thì “điểm đến du lịch được định nghĩa là một vùng không gian địa lý mà khách du lịch ở lại ít nhất một đêm. Tại đây quý khách có thể sử dụng các sản phẩm du lịch, các dịch vụ cung cấp như : Nhà nghỉ, khách sạn, quán ăn, dịch vụ vui chơi giải trí.Điểm đến du lịch thường có một ranh giới hành chính nhất định để dễ dàng quản lý. Cũng như tiện theo dõi đánh giá sự phát triển ngành du lịch của địa điểm đó. Ngoài điểm đến du lịch thì nó còn được gọi là điểm tham quan du lịch”. (Theo kênh du lịch.infor). Trong đề tài này, tác giả sử dụng khái niệm điểm đến du lịch theo khái niệm của Tổ chức Du lịch Thế giới “điểm đến du lịch được định nghĩa là một vùng không gian địa lý mà khách du lịch ở lại ít nhất một đêm. Tại đây quý khách có thể sử dụng các sản phẩm du lịch, các dịch vụ cung cấp như : Nhà nghỉ, khách sạn, quán ăn, dịch vụ vui chơi giải trí.Điểm đến du lịch thường có một ranh giới hành chính nhất định để dễ dàng quản lý. Cũng như tiện theo dõi đánh giá sự phát triển ngành du lịch của địa điểm đó. Ngoài điểm đến du lịch thì nó còn được gọi 7
là điểm tham quan du lịch” để làm cơ sở nghiên cứu cho đề tài. 1.1.3 Khái niệm về sức hấp dẫn của điểm đến. Trên thực tế nghiên cứu thì chưa có một khái niệm chính thức nào về sức hấp dẫn của điểm đến. Tuy nhiên để hiểu về sức hấp dẫn của điểm đến có thể dựa vào các nhân tố tạo nên tính hấp dẫn của điểm đến. Có thể xem sức hấp dẫn như là một thuộc tính của điểm đến, một điểm đến có thể trở nên phổ biến bởi khả năng cạnh tranh và độ hấp dẫn của nó. Bài viết "Xác định thuộc tính hấp dẫn của điểm đến và đo lường cảm nhận của khách du lịch" đăng trên tạp chí Du Lịch năm 2017 của tác giả Trần Thị Thùy Trang đã nhìn nhận sức hấp dẫn dưới góc độ là một thuộc tính cơ bản của điểm đến. Sự hấp dẫn của một điểm đến du lịch phản ánh "những cảm xúc, niềm tin và ý kiến của một cá nhân đó về một điểm đến bởi khả năng nhận thức cho sự hài lòng trong quan hệ với các nhu cầu đặc biệt kỳ nghi của mình". Tuy nhiên thuộc tính này lại bộc lộ rõ qua vai trò của cá nhân, cụ thể là khách du lịch trong việc nhận xét, đánh giá, cảm nhận đối với điểm du lịch xem đã thỏa mãn các nhu cầu của mình hay chưa. Đo độ lường sự hấp dẫn của điểm đến có thể được thực hiện bằng cách đánh giá những gì một điểm đến có thể cung cấp cho khách du lịch và mức độ đáp ứng kỳ vọng của khách du lịch. Như vậy, có thể hiểu sức hấp dẫn của điểm đến chính là khả năng đáp ứng. thỏa mãn các nhu cầu của khách du lịch khi tới với điểm đến. Nó xuất phát từ hệ thống các yếu tố tạo nên điểm du lịch nhằm đáp ứng mong muốn của du khách, tạo cho họ sự thỏa mãn, hài lòng khi thực hiện hoạt động du lịch ở điểm đến đó. 1.1.4 Đặc điểm và yếu tố tạo nên độ hấp dẫn của khu du lịch Điểm đến du lịch chứa đựng rất nhiều yếu tố tác động đến nhu cầu du lịch của con người và là một động lực thu hút khách đến du lịch. Những yếu tố này rất phong phú và đa dạng, nhưng điều quan trọng nó phải tạo ra sự chú ý và sức hấp dẫn khách du lịch không chỉ ở trong nước mà cả khách nước ngoài. Độ hấp dẫn thu hút du khách hay còn gọi là tính hấp dẫn là một trong những yếu tố quan trọng để đánh giá tài nguyên du lịch và xây dựng hình ảnh của điểm đến du lịch. Theo các nhà nghiên cứu đã chỉ ra các nhân tố tạo nên tính hấp dẫn của 8
điểm đến du lịch bao gồm: sự hấp dẫn, các tiện nghi, cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật, dịch vụ vận chuyển; dịch vụ khách sạn…. Một quan điểm khác cho rằng, các nhân tố tạo nên khả năng hấp dẫn của điểm đến du lịch bao gồm: Những đặc điểm cơ bản, nguyên thủy của điểm đến như: khí hậu, môi trường sinh học, văn hóa và kiến trúc truyền thống đó chính là những điều kiện cần để khách du lịch chọn điểm đến. Những đặc điểm khác của điểm đến du lịch như: Khách sạn, vận chuyển, nơi vui chơi giải trí đó là điều kiện đủ để tăng độ hấp dẫn của điểm đến du lịch. Hay có thể phân chia các nhân tố tạo nên độ hấp dẫn của điểm đến du lịch bao gồm: cơ sở vật chất kỹ thuật, cơ sở hạ tầng xã hội, kiến trúc, phong cảnh thiên nhiên, khí hậu, di tích lịch sử; các loại hình nghệ thuật, phong tục tập quán..v.v. Nhân tố tâm lý xã hội tại điểm đến du lịch đó là sự hiếu khách và tính thân thiện của cộng đồng dân cư sở tại, các sự kiện văn hóa, cuộc sống ban đêm và vui chơi giải trí, tính mới lạ của điểm đến du lịch, khả năng tiếp cận, các món ăn và sự yên tĩnh, môi trường chính trị, xã hội và giá cả. Độ hấp dẫn của điểm đến du lịch được thể hiện ở khả năng đáp ứng được nhiều loại hình du lịch có sức thu hút khách du lịch cao và có khả năng đáp ứng nhu cầu của khách du lịch đi tới điểm du lịch với nguyên tắc: “Dễ dàng, thuận tiện, nhanh chóng, an toàn và tiện nghi” (Nguồn: Tạp chí điện tử du lịch). Độ hấp dẫn của điểm du lịch còn phụ thuộc vào các nhân tố chính trị, kinh tế và xã hội tại điểm du lịch như : vấn đề an ninh, an toàn cho khách, nhận thức cộng đồng dân cư về phục vụ khách, các cơ chế, chính sách đối với khách du lịch và các doanh nghiệp du lịch...v.v. Độ hấp dẫn du lịch là lực hút giữa điểm đến du lịch và điểm cấp khách (nơi có khách du lịch tiềm năng) đây là yếu tố quan trọng nhất. Độ hút(độ thu hút) này bao gồm: sự phù hợp của tài nguyên cho các hoạt động du lịch, cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ du lịch, sức chứa, sự phát triển các loại dịch vụ phục vụ khách tại điểm đến du lịch, sự đa dạng, độc đáo của tài nguyên để tổ chức các loại hình du lịch...v.v. Tất cả những giá trị đó sẽ tạo nên độ hấp dẫn đối với khách du lịch và các nhà kinh doanh du lịch tại các điểm đến du lịch. 9
Để đánh giá độ hấp dẫn của các điểm đến du lịch, người ta thường sử dụng hai phương pháp cơ bản, đó là đánh giá theo các chỉ tiêu định lượng và theo các chỉ tiêu định tính. Theo định lượng Có thể đánh giá độ hấp dẫn của điểm đến du lịch đó dựa vào các chỉ tiêu cơ bán như: - Số lượng khách đến tham quan du lịch tại điểm đến (trong đó bao gồm khách du lịch quốc tế, khách du lịch nội địa và khách tham quan) - Số ngày khách du lịch lưu lại tại điểm đến. - Mức chi tiêu của khách du lịch tại điểm đến. -Mức chi tiêu của một ngày/khách tại điểm đến -Số lượng các loại dịch vụ có tại điểm đến -Số lượng cơ sở vật chất – kỹ thuật phục vụ du lịch tại điểm đến, bao gồm: +Số lượng các cơ sở lưu trú +Số lượng các nhà hàng và quán Bar +Số lượng các cơ sở giải trí(rạp biểu diễn nghệ thuật, chiếu phim, các công viên chuyên đề..v.v) +Số lượng các điểm tham quan +Số lượng các cơ sở thể thao + Số lượng các cơ sở bán hàng +..v.v - Doanh thu từ hoạt động du lịch(bao gồm doanh thu trực tiếp và doanh thu gián tiếp từ hoạt động du lịch) Khách du lịch đến ngày càng đông, doanh thu ngày càng lớn, mức chi tiêu của du khách cao và khách lưu lại điểm du lịch dài thì có nghĩa là điểm du lịch đó hấp dẫn. 10
Theo định tính: Đánh giá điểm du lịch có hấp dẫn hay không hấp dẫn còn phụ thuộc vào các yếu tố định tính, đó là: - Mức độ hài lòng hay không hài lòng của khách - Sự trung thành của khách (khách quay trở lại điểm đến du lịch) Sự hài lòng của khách hàng là sự tác động tổng hòa của các nhân tố như: hình ảnh về điểm đến, giá trị cảm nhận về chất lượng cả sản phẩm hữu hình và vô hình được trải nghiệm và tiêu dùng tại điểm đến, lòng hiếu khách và thái độ ứng xử của cộng đồng dân cư. Vì thế, việc nghiên cứu sự hài lòng của khách du lịch sẽ biết được sự trung thành của khách đối với điểm đến du lịch hoặc một quốc gia. Họ có thể trở lại điểm đến du lịch hàng năm hoặc 2-3 lần trong một năm. Một điểm đến du lịch có thể tạo nên độ hấp dẫn đối với khách du lịch hay không còn phụ thuộc vào những yếu tố sau: Cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch và các tiện nghi phục vụ khách. Đó là khả năng đáp ứng các nhu cầu cơ bản của khách du lịch, nó có ý nghĩa rất quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến việc khai thác các tài nguyên và phục vụ khách du lịch. Để là điểm đến du lịch hấp dẫn cần có vật chất kỹ thuật phục vụ du lịch một cách đồng bộ, đủ tiện nghi, đạt tiêu chuẩn quốc tế. Ngoài ra còn có các cơ sở khác như mua sắm, rạp hát, rạp xiếc, các cơ sở về thể thao(sân bóng đá, sân golfs, sân tenis, bowling…v.v), các cơ sở chăm sóc sức khỏe(massage, tắm bùn, bể bơi nước khoáng..v.v). Các cơ sở phục vụ sinh hoạt như: mạng Internet, nơi đổi tiền, thanh toán bằng thẻ..v.v. Tất cả những vấn đề trên tạo cho khách một tâm lý thoải mái, nghỉ ngơi, tĩnh dưỡng và tham gia vào các hoạt động tại điểm đến du lịch. Nguồn nhân lực phục vụ du lịch tại điểm đến du lịch Nguồn nhân lực phục vụ du lịch tại điểm đến du lịch đóng một vai trò quyết định cho sự phát triển. Hoạt động du lịch chủ yếu là dịch vụ, dịch vụ phụ thuộc vào yếu tố con người không những trực tiếp phục vụ khách mà cả những người gián tiếp phục vụ cũng như cộng đồng dân cư tại điểm đến. - Những người trực tiếp phục vụ khách, đó là nhân viên trong các doanh 11
nghiệp du lịch(doanh nghiệp lữ hành, khách sạn, nhà hàng, hướng dẫn viên du lịch, thuyết minh viên tại các điểm tham quan, lái các phương tiện phục vụ khách..v.v). Họ là những người trực tiếp chịu trách nhiệm phục vụ khách từ lúc họ đến cho đến khi họ đi. Ấn tượng của họ về sự phục vụ của các nhân viên là rất lớn, họ đòi hỏi một sự nhiệt tình với công việc và trách nhiệm của nhân viên đối với khách từ những công việc và hành động nhỏ nhất. Nếu như nhân viên làm tốt sẽ tạo ra một ấn tượng sâu sắc cho khách và đây sẽ là một hình thức tuyên truyền và quảng cáo hiệu quả nhất. - Những nhân viên trong các cơ sở như: bán hàng lưu niệm, các cơ sở dịch vụ vừa phục vụ cộng đồng dân cư vừa phục vụ khách du lịch..v.v. Họ là những người gián tiếp phục vụ khách du lịch, những hành động không tốt của họ như nói thách, bán hàng giả, lấy giá cao…v.v sẽ đem lại một ấn tượng, cảm xúc không tốt không chỉ với họ mà cả điểm đến du lịch và địa phương, đất nước. - Khách du lịch đến điểm đến du lịch sẽ tìm hiểu về phong tục tập quán, nếp sinh hoạt của cộng đồng dân cư. Thái độ ứng xử của cộng đồng dân cư đối với khách du lịch là một trong những vấn đề tác động mạnh đến ấn tượng và cảm xúc của khách. Một cộng đồng dân cư hiếu khách, tôn trọng khách, nhiệt tình với khách sẽ đem lại danh tiếng không chỉ cho địa phương mà cho cả điểm đến du lịch. Giá cả dịch vụ du lich - Giá cả là một vấn đề quan trọng trong cạnh tranh của điểm đến với các điểm đến khác. Giá cả bao gồm các yếu tố liên quan đến chi phí vận chuyển đến và đi từ các điểm đến và các chi phí khác như: khách sạn, ăn, uống, vé các điểm tham quan, giá của du lịch dịch vụ khác. Điều này quyết định đến sự thu hút khách và khách sẽ có sự so sánh về giá cả giữa các điểm đến du lịch trước khi họ quyết định đi du lịch. Tuyên truyền, quảng cáo và xây dựng hình ảnh của điểm đến du lịch - Mỗi một điểm đến du lịch cần có sự độc đáo, hấp dẫn và sự khác biệt với các điểm đến du lịch khác. Có như vậy mới có thể cạnh tranh trong việc thu hút khách du lịch với các điểm đến du lịch khác. Vì thế, mỗi điểm đến cần tìm ra sự 12
độc đáo, điểm khác biệt của mình để tuyên truyền, quảng cáo và xây dựng hình ảnh của mình trong tâm trí mọi người trên trái đất. Ngoài ra, những hình ảnh của các điểm đến bao gồm cả chất lượng môi trường,an toàn, mức độ dịch vụ, và sự thân thiện của người dân. Để tạo ra hình ảnh của một điểm đến sử dụng các hình thức tuyên truyền, quảng cáo và xúc tiến đa dạng như: các phương tiện truyền thông, trên các trang Web, tham gia các hội chợ, mời các nhà báo, nhà văn viết về điểm đến..v.v. 1.1.5 Tiêu chí xác định độ hấp dẫn của điểm đến Đã có nhiều nghiên cứu trong và ngoài nước xây dựng các mô hình nhằm đánh giá khả năng thu hút của một điểm đến du lịch. Các nhóm thuộc tính đã được xây dựng nhằm xác định khả năng thu hút của điểm đến Thổ Nhĩ Kỳ bao gồm các yếu tố tự nhiên; các yếu tố xã hội; các yếu tố lịch sử, các cơ sở giải trí và mua sắm; cơ sở hạ tầng, thức ăn và nơi lưu trú (Gearing & cộng sự, 1974). Hu & Ritchie (1993) cũng đã đề xuất mô hình gồm 5 nhóm nhân tố gồm các yếu tố tự nhiên; các yếu tố xã hội; các yếu tố lịch sử; các điều kiện giải trí và mua sắm; cơ sở hạ tầng; lường bằng 16 thuộc tính để đánh giá khả năng thu hút du và ẩm thực và lưu trú, được do nur du khách của một điểm đến. Aziz (2002) đã đề xuất mô hình gồm 5 nhóm nhân tố chính ảnh hưởng khả năng thu hút của điểm đến bao gồm yếu tố địa lý; yếu tố văn hóa xã hội; các đặc da de xã hội; các đạc tính bố trợ; đặc điểm tự nhiên; đặc điểm vật chất. Tại Việt Nam, có một số nghiên cứu đánh giá toàn diện các yếu tố thu hút khách du lịch của điểm đến, nổi bật trong đó là nghiên cứu về đánh giá khả năng thu hút của điểm đến Huế của Bùi Thị Tám & Mai Lệ Quyên (2012) dựa trên cơ sở sử dụng mô hình đánh giá khả năng thu hút của điểm đến được đề xuất bởi Hu & Ritchie (1993) bổ sung thêm vào thuộc tính 'an điểm đến'. Trên cơ sở kết hợp với đặc điểm tự nhiên, kinh tế – xã hội và đặc trung của quần thể các điểm du lịch của tỉnh Bình Định đồng thời dựa vào các yếu tố ảnh hưởng đến thu hút khách du lịch trong các nghiên cứu trưóc đây và ý kiến của các chuyên gia, Đặng Thị Thanh Loan & Bùi Thị Thanh (2014) đã đề xuất các yếu tố ảnh hưởng thu hút khách du lịch gồm các thành phần: tài nguyên thiên nhiên; văn hóa, lịch sử và nghệ thuật; dịch vụ ăn uống, mua sắm và giải trí; cơ sở 13
hạ tầng; cơ sở lưu trú; môi trường du lịch; và khả năng tiếp cận và giá cả các loại dịch vụ. Có thể thấy, tất cả các điểm đến đều có những hợp phần cơ bản như: Tài nguyên, cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch, cơ sở hạ tầng,…, đều có sức hấp dẫn đối với du khách, đều nhằm mục đích phục vụ nhu cầu du lịch của khách và mang lại lợi nhuận cho các nhà đầu tư, các địa phương và cộng đồng dân cư. Tuy nhiên, mỗi điểm đến du lịch đều có những sự khác biệt và chính sự khác biệt này đã tạo thành sức hấp dẫn riêng và khả năng cạnh tranh giữa chúng. Theo từng tiêu chí phân loại, có thể chia thành nhiều loại điểm đến khác nhau. Tại Việt Nam, căn cứ vào quy mô lãnh thổ của điểm đến, các điểm đến được phân loại thành vùng du lịch, trung tâm du lịch, điểm du lịch và khu du lịch. Cách phân loại này được thể hiện ở Chiến lược du lịch quốc gia, quy hoạch phát triển du lịch quốc gia. Căn cứ vào không gian địa lý, các điểm đến được phân loại thành các điểm đến du lịch vùng núi, vùng ven biển, hải đảo, đô thị, nông thôn,… Tuy nhiên, cách phân loại này chỉ được áp dụng về mặt lý thuyết trong các giáo trình giảng dạy đại học chuyên ngành địa lý, du lịch mà chưa có văn bản quy định chính thống. Nghiên cứu tình hình xây dựng tiêu chí đánh giá điểm đến du lịch của một số nước trên thế giới cho thấy: Các nước, các tổ chức quan tâm đến đánh giá tính hấp dẫn của điểm đến là chủ yếu. Tính hấp dẫn của điểm đến được hình thành từ tính hấp dẫn của tài nguyên du lịch, từ tính hấp dẫn của các sản phẩm du lịch cung cấp cho khách, từ những tiện nghi (cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật) mà du khách được thụ hưởng khi đến với điểm đến. Bên cạnh việc đánh giá sự hấp dẫn của điểm đến, việc xây dựng tiêu chí và đánh giá về chất lượng môi trường, về sự phát triển bền vững của một số nhóm điểm đến cũng được quan tâm. Các tiêu chí đánh giá điểm đến dù là tính hấp dẫn hay tính bền vững hay chất lượng môi trường thì cũng được xây dựng trên cơ sở một số điểm đến đã được xác định của một số lãnh thổ nhất định, có tính chất, đặc điểm riêng về tự nhiên, kinh tế xã hội. Việc áp dụng triệt để các bộ tiêu chí này cho lãnh thổ khác là không phù hợp mà chỉ có thể tham khảo, kế thừa những tiêu chí đối với những điều kiện mang tính tương đồng giữa 14