Đề tài nghiên cứu khoa học: Nâng cao hiệu quả công tác tuyên giáo của Đảng bộ thành phố Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:65

Thêm vào BST

Báo xấu

12
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài "Nâng cao hiệu quả công tác tuyên giáo của Đảng bộ thành phố Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang" nhằm đánh giá thực trạng hoạt động và chất lượng công tác tuyên giáo của thành phố Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang trong thời gian qua (chủ yếu từ năm 2018 đến nay). Đề xuất phương hướng và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác tuyên giáo của Đảng bộ thành phố Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài nghiên cứu khoa học: Nâng cao hiệu quả công tác tuyên giáo của Đảng bộ thành phố Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA KHOA KHOA HỌC LIÊN NGHÀNH BÁO CÁO TỔNG HỢP ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦA NGƯỜI HỌC NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC TUYÊN GIÁO CỦA ĐẢNG BỘ THÀNH PHỐ PHÚ QUỐC, TỈNH KIÊN GIANG Mã số đề tài: ĐTSV.2023.008 Chủ nhiệm đề tài : Hồ Ngọc Lâm Vũ Lớp : 2005 XDDA Giảng viên hướng dẫn : ThS. Phan Thị Hải Hà Hà Nội, tháng 4 năm 2023
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA KHOA KHOA HỌC LIÊN NGHÀNH BÁO CÁO TỔNG HỢP ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦA NGƯỜI HỌC NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC TUYÊN GIÁO CỦA ĐẢNG BỘ THÀNH PHỐ PHÚ QUỐC, TỈNH KIÊN GIANG Mã số đề tài: ĐTSV.2023.008 Chủ nhiệm đề tài : Hồ Ngọc Lâm Vũ Thành viên tham gia : Nguyễn Anh Đức Đoàn Minh Hạnh Lò Thị Huyền Lớp : 2005 XDDA Hà Nội, tháng 4 năm 2023
LỜI CAM ĐOAN "Chúng tôi xin khẳng định đề tài này là một công trình nghiên cứu độc lập của chúng tôi và không được giới thiệu trong bất cứ công trình nghiên cứu nào. Các số liệu và nội dung những gì chúng tôi công bố trong đề tài đều hợp lệ và đảm bảo tuân thủ các yêu cầu về bảo vệ sở hữu trí tuệ. Chúng tôi xin nhận toàn bộ trách nhiệm đối với đề tài nghiên cứu của mình. Chủ nhiệm đề tài Hồ Ngọc Lâm Vũ
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thiện đề tài nghiên cứu khoa học trên, nhóm chúng tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất tới Ths. Phan Thị Hải Hà (Khoa Tổ chức và Xây dựng chính quyền) , người đã luôn dẫn dắt hướng dẫn nhiệt tình và hỗ trợ nhóm chúng tôi trong suốt quá trình triển khai đề tài. Chúng tôi cũng xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất tới quý thầy cô giảng viên trường Đại học Nội vụ Hà Nội nói chung và giảng viên Tổ chức và Xây dựng chính quyền nói riêng đã truyền đạt những tri thức quý giá trong suốt quá trình chúng tôi tham gia học tập và nghiên cứu tại Đây. Những kiến thức trên không chỉ hữu ích trong quá trình thực hiện đề tài mà còn hỗ trợ chúng tôi rất lớn trong quá trình học tập và công việc sau này. Chúng tôi xin cảm ơn những thầy, cô tham gia hội đồng nghiệm thu đã có những ý kiến đóng góp có giá trị vô cùng lớn giúp chúng tôi tiếp tục hoàn thành đề tài này. Cuối cùng, chúng tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đối với những thầy, cô của trường Đại học Nội Vụ Hà Nội đã tạo điều kiện giúp đỡ chúng tôi trong quá trình nhóm chúng tôi tham gia học tập và nghiên cứu. Kính chúc quý thầy, cô thật nhiều sức khỏe và thành công trong sự nghiệp giáo dục. Chúng tôi xin chân thành cảm ơn!
DANH MỤC VIẾT TẮT KÝ HIỆU NGHĨA ĐẦY ĐỦ ANTT An ninh trật tự BCĐ Ban chỉ đạo CSHCM Cộng sản Hồ Chí Minh CNH Công nghiệp hóa DLXH Dư luận xã hội HĐH Hiện đại hóa PGS Phó Giáo sư TS Tiến sĩ UBND Ủy ban nhân dân XHCN Xã hội chủ nghĩa
DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1: Biểu đồ thể hiện nhóm tiêu chí về sự lãnh đạo, chỉ đạo công tác tuyên giáo ......................................................................................................... 29 Biểu đồ 2.2: Biểu đồ thể hiện nhóm tiêu chí về nội dung, phương thức tiến hành công tác tuyên giáo ........................................................................................... 30 Biểu đồ 2.3: Biểu đồ thể hiện nhóm tiêu chí về cơ sở vật chất kỹ thuật, phương tiện công tác tuyên giáo .................................................................................... 31 Biểu đồ 2.4: Biểu đồ thể hiện nhóm tiêu chí về tác động của công tác tuyên giáo .. 33
MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................... 1 Chương 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC TUYÊN GIÁO . 7 1.1. Một số khái niệm cơ bản ....................................................................... 7 1.2. Hiệu quả công tác tuyên giáo của đảng bộ cấp huyện - Quan niệm và tiêu chí đánh giá.......................................................................................... 13 1.3. Tính tất yếu và vai trò của việc nâng cao hiệu quả công tác tuyên giáo trong giai đoạn hiện nay ............................................................................. 17 Chương 2. THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ CÔNG TÁC TUYÊN GIÁO ĐẢNG BỘ THÀNH PHỐ PHÚ QUỐC, TỈNH KIÊN GIANG ................................ 20 2.1. Khái quát về thành phố Phú Quốc và đảng bộ thành phố Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang .......................................................................................... 20 2.2. Thực trạng công tác tuyên giáo tại đảng bộ thành phố Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang .......................................................................................... 23 2.3. Hiệu quả công tác tuyên giáo tại đảng bộ thành phố Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang .................................................................................................. 28 Chương 3. PHƯƠNG HƯỚNG VÀ NHỮNG GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC TUYÊN GIÁO CỦA ĐẢNG BỘ THÀNH PHỐ PHÚ QUỐC, TỈNH KIÊN GIANG ................................... 40 3.1. Dự báo thuận lợi, khó khăn và phương hướng công tác tuyên giáo của đảng bộ thành phố Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang ................................. 40 3.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác tuyên giáo của đảng bộ thành phố Phú Quốc ............................................................................................. 43 KẾT LUẬN ..................................................................................................... 54 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 56 PHIẾU KHẢO SÁT ....................................................................................... 58
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Công tác Tuyên giáo là hoạt động đa dạng, có tầm quan trọng đặc biệt của Đảng ta, nhằm tuyên truyền, giáo dục chủ nghĩa Mác- Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đưa chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng đến với cán bộ, đảng viên và nhân dân, củng cố niềm tin, định hướng tư tưởng đúng đắn cho toàn xã hội, thúc đẩy mọi người tự giác học tập, hành động tích cực và tự do sáng tạo để thực hiện mục tiêu xây dựng xã hội công bằng dân chủ và văn minh. Công tác tuyên giáo được coi là nhiệm vụ then chốt trong bảo vệ và củng cố nền tảng tư tưởng chính trị của Đảng và của chế độ, là lực lượng nòng cốt trong sự nghiệp truyền bá chủ nghĩa Mác Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí Minh, góp phần củng cố và nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng về chính trị, kinh tế, văn hóa và tư tưởng, thực hiện vai trò tiên phong, dẫn dắt trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Đất nước, tạo thành sức mạnh to lớn của toàn xã hội. Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng chỉ rõ "Phải đổi mới mạnh mẽ hình thức, phương pháp công tác tư tưởng theo hướng đổi mới, sáng tạo, kịp thời và toàn diện; nâng cao tính lý luận, tính thực tiễn và tính chiến đấu trong nghiên cứu, quán triệt chủ nghĩa Mác Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, nghị quyết của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước", gắn với các Nghị quyết của Đại hội Đảng khóa XI, XII, XIII và các Nghị quyết của Trung ương từ khóa IX đến nay thì công tác tuyên giáo đã được các cấp ủy đảng và Ban Tuyên giáo các địa phương quan tâm và nâng cao chất lượng, đầu tư đội ngũ cán bộ, cơ sở vật chất,... ngày càng tốt hơn. Do đó, công tác tuyên giáo của Đảng trong thời gian qua đã có nhiều đổi mới về tổ chức và hoạt động, nội dung và phương tiếp để từ đó tiếp tục góp phần quan trọng vào thành công của sự nghiệp đổi mới đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng. Thành phố Phú Quốc là 1 trong 15 đơn vị huyện, thành phố của tỉnh Kiên Giang. Phú quốc có vị trí địa lý chiến lược quan trọng trong việc phát triển kinh tế, quốc phòng. Phú Quốc có vị trí địa lý tiếp giáp với các nước láng giềng như Camphuchia có khoảng cách rất gần, trong thời gian qua dư luận rất quan tâm 1
đến nhiều vấn đề chính trị, an ninh quốc phòng giữ Campuchia và Phú Quốc nên trong thời gian vừa qua, công tác tuyên giáo của Đảng bộ thành phố Phú Quốc đã làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng, tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước cho cán bộ, đảng viên và nhân dân, góp phần quan trọng vào sự phát triển của Đảng bộ thành phố. Đảng bộ thành phố Phú Quốc đã và đang tiếp tục triển khai hiệu quả việc “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, thực sự trở thành đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng trong toàn Đảng bộ thành phố. Trên cơ sở quán triệt sâu sắc các văn bản chỉ đạo của Đảng về đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên giáo trong tình hình mới, trong quá trình lãnh đạo phát triển kinh tế - xã hội, Đảng bộ huyện Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang luôn quan tâm đến công tác tuyên giáo. Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể có nhiều đổi mới nâng cao chất lượng hoạt động công tác tuyên giáo. Đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên được thành lập và thường xuyên củng cố hoạt động ở cấp huyện và các xã, thị trấn; trang thiết bị phục vụ công tác tuyên giáo luôn được tăng cường. Bên cạnh các thành tích đạt được trong nhiệm kỳ vừa qua, công tác tuyên giáo của đảng bộ thành phố Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang cũng đang có một số tồn tại, như: Tính chủ động, tính hiệu quả và sức thuyết phục của công tác tuyên giáo không cao, có hiện tượng né tránh các vấn đề nóng được dư luận quan tâm để nhân dân theo dõi. Phương thức thông tin còn nặng tuyên truyền một chiều từ trên xuống, chưa chú ý khai thác thông tin hai chiều, thiếu sự chủ động trao đổi và đối thoại trong công tác tuyên truyền. Nội dung, hình thức và phương pháp tuyên truyền còn đơn điệu, thiếu tính hấp dẫn nên hiệu quả tuyên truyền tác động không lớn. Việc đấu tranh, phản bác những tư tưởng, quan điểm sai trái, thù địch còn thụ động, không có tính khả thi và không huy động được trí tuệ và sức mạnh tập thể của toàn đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên giáo. .. Việc rà soát và xây dựng những biện pháp cụ thể để phát huy các kết quả đã đạt được, khắc phục những hạn chế yếu kém của công tác tuyên giáo và nâng cao hiệu quả hoạt động công tác tuyên giáo của Đảng bộ thành phố Phú Quốc và tỉnh Kiên Giang là vấn đề cấp thiết hiện nay. Xuất phát từ những lý do nêu trên, tôi chọn đề tài: “Nâng cao hiệu quả công tác tuyên giáo của Đảng bộ thành phố Phú Quốc, tỉnh 2
Kiên Giang” để làm đề tài nghiên cứu khoa học. 2. Tình hình nghiên cứu - Các tác phẩm về công tác tuyên giáo: + Cuốn Học tập phương pháp tuyên truyền cách mạng Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội phát hành, 2006 do TS. Hoàng Quốc Bảo biên soạn. Đã nghiên cứu bản chất và các đặc điểm chủ yếu của phương pháp tuyên truyền cách mạng Hồ Chí Minh và thực tiễn phương pháp tuyên truyền của đội ngũ cán bộ tư tưởng và đã đề xuất được các giải pháp chủ yếu nhằm đổi mới và nâng cao hiệu quả tuyên truyền theo phương pháp tuyên truyền cách mạng Hồ Chí Minh đối với đội ngũ cán bộ làm cách mạng tuyên truyền. + Cuốn Công tác tư tưởng trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước của PGS.TS Trần Thị Anh Đào chủ biên, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội phát hành, 2009, trình bày lý luận công tác tư tưởng và thực trạng công tác tư tưởng của Đảng Cộng sản trong sự nghiệp CNH, HĐH đất nước và công tác tư tưởng của Đảng ta những năm vừa qua. + Cuốn Nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác tư tưởng ở cơ sở, do PGS.TS Ngô Huy Tiếp và PGS.TS Đinh Ngọc Giang biên soạn, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội phát hành, 2010, đã trình bày các nội dung lý luận cơ bản trong công tác tư tưởng ở cơ sở. - Danh mục công trình nghiên cứu về hiệu quả công tác tuyên giáo: + Đinh Như Thoa (2018), Nâng cao hiệu quả công tác tuyên giáo của Đảng bộ huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam trong giai đoạn hiện nay, Luận văn thạc sĩ Chính trị học, Học viện Khoa học xã hội, Hà Nội. Luận văn đã đưa ra đưa ra được cơ sở lý luận về công tác tuyên giáo và sự cần thiết phải nâng cao từ đó đánh giá thực trạng công tác tuyên giáo ở tỉnh Hà Nam đồng thời đề xuất phương hướng và giải pháp chủ yếu để nâng cao công tác tuyên giáo. + Trịnh Khắc Bân (2021), Nâng cao chất lượng hoạt động công tác tuyên giáo xã, phường ở Thanh Hóa", cổng thông tin điện tử Ban Tuyên giáo tỉnh ủy Thanh Hóa. Bài viết đã chỉ ra thực tiễn hoạt động công tác tuyên giáo xã, phường ở Thanh Hóa từ đó đưa ra các giải pháp công tác tuyên giáo cơ sở tập 3
trung thực hiện. + Đỗ Mai Hương (2013), Chất lượng cán bộ tuyên giáo cấp huyện của tỉnh Nam Định hiện nay, luận văn thạc sĩ Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Luận văn Nghiên cứu làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về chất lượng cán bộ tuyên giáo cấp huyện; Phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng cán bộ tuyên giáo cấp huyện và những vấn đề đặt ra về chất lượng cán bộ tuyên giáo cấp huyện của tỉnh Nam Định; Đề xuất những phương hướng và giải pháp nhằm nâng cao chất lượng cán bộ tuyên giáo cấp huyện của tỉnh Nam Định hiện nay. Đến hiện nay về nâng cao hiệu quả công tác tuyên giáo của Đảng bộ thành phố Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang chỉ nghiên cứu ở những khía cạnh nhỏ, những mặt đơn lẻ như: công tác tuyên giáo, tuyên truyền miệng,… Chưa có đề tài nghiên cứu nào nghiên cứu về nâng cao hiệu quả công tác tuyên giáo của Đảng bộ thành phố Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang nên đề tài nghiên cứu chúng tôi, hoàn toàn phù hợp để nghiên cứu trong giai đoạn hiện nay, bên cạnh đó còn góp phần cho lĩnh vực tuyên giáo, cũng như Thành ủy hoàn thiện tốt hơn và phát triển hơn. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu của đề: hiệu quả công tác tuyên giáo - Phạm vi nghiên cứu: + Thời gian: Từ năm 2020 đến 12/2022 + Không gian: Đảng bộ thành phố Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang 4. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu - Mục đích: Đề tài hướng đến đề xuất một số giải pháp để nâng cao hiệu quả công tác tuyên giáo của Đảng bộ thành phố Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang. - Nhiệm vụ: + Xác định cơ sở lý luận của việc nâng cao hiệu quả công tác tuyên giáo của Đảng bộ thành phố Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang. + Đánh giá thực trạng hoạt động và chất lượng công tác tuyên giáo của thành phố Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang trong thời gian qua (chủ yếu từ năm 2018 đến nay). 4
+ Đề xuất phương hướng và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác tuyên giáo của Đảng bộ thành phố Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang 5. Phương pháp nghiên cứu + Phương pháp phân tić h, so sánh, tổng hợp: Phương pháp này được sử dụng nhằm thu thập, xử lý và đưa ra các kết luận, các giải pháp mang tính thực tiễn và hiệu quả. Cùng với hệ thống lý thuyết và kết quả nghiên cứu sẽ giúp đề tài có cái nhìn khách quan, sâu sắc về nội dung chủ đề đã nghiên cứu. Phương pháp này cũng được sử dụng nhiều trong quá trình thực hiện đề tài. + Nghiên cứu văn bản, tài liệu: Đề tài sử dụng phương pháp này nhằm tìm hiểu, đọc và nghiên cứu các văn bản, các nghị quyết của Đảng; các văn bản chỉ đạo của Đảng ủy cấp xã để làm tốt và hoàn chỉnh hơn về đề tài đáp ứng được thực tiễn công tác tuyên giáo của Đảng thời gian hiện nay. + Phương pháp quan sát: Sử dụng phương pháp này để tìm hiểu, quan sát trực tiếp quá trình thực hiện nhiệm vụ lãnh đạo, chỉ đạo của cơ quan Đảng về công tác tuyên giáo. Từ đó có cái nhìn tổng thể và đánh giá đúng được mức độ hiệu quả hoạt động công tác tuyên giáo của Đảng bộ thành phố Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang. + Phương pháp logic và lịch sử: Sử dụng phương pháp logic để nhằm đánh giá và xâu chuỗi lại tiến trình lịch sử và sử dụng làm kết quả cho quá trình thực hiện đề tài và đưa ra giải pháp cho đề tài. + Phương pháp xã hội học: Tổng hợp phiếu điều tra, phân tích, xử lý thông tin để đưa ra những đánh giá, nhận xét khách quan về chất lượng, hiệu quả công tác khoa giáo trong thời gian qua, phân tích kết quả, tồn tại hạn chế và nguyên nhân. + Phương pháp phỏng vấn sâu: Đây là phương pháp đối thoại trực tiếp với người tham gia phỏng vấn nhằm tìm hiểu về những kinh nghiệm và nhận thức của người trả lời qua những quan điểm, ngôn ngữ của người đó. Từ đó giúp nhóm nghiên cứu có được cái nhìn tổng thể bao quát hơn về vấn đề nghiên cứu. 6. Đóng góp của đề tài - Góp phần nghiên cứu một cách có hệ thống của việc nâng cao công tác tuyên giáo của Đảng bộ thành phố. 5
- Khảo sát và đánh giá khách quan về thực trạng nâng cao công tác tuyên giáo của Đảng bộ thành phố Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang trong thời gian vừa qua. - Đề xuất một số giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả trong công tác tuyên giáo của Đảng bộ thành phố Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang trong giai đoạn hiện nay 7. Cấu trúc của đề tài Gồm 3 chương Chương 1: Một số vấn đề lý luận và công tác tuyên giáo Chương 2: Thực trạng hiệu quả công tác tuyên giáo Đảng bộ Thành phố Phú Quốc, Tỉnh Kiên Giang Chương 3: Phương hướng và những giải pháp chủ yếu nâng cao hiệu quả công tác tuyên giáo của Đảng bộ Thành phố Phú Quốc, Tỉnh Kiên Giang 6
Chương 1 MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC TUYÊN GIÁO 1.1. Một số khái niệm cơ bản 1.1.1. Tuyên giáo Theo chủ nghĩa Mác Lê-nin, thì cần tổ chức hai lĩnh vực sản xuất là sản xuất vật chất và sản xuất tinh thần để thỏa mãn hai nhu cầu vật chất và nhu cầu tinh thần. Trong đó, vật chất có tính chất quyết định tinh thần, tuy nhiên tinh thần có sự độc lập nhất định là có tác động ngược lại đối với lĩnh vực vật chất. Ph.Ăngghen viết: "Nhân tố lịch sử nếu như có các nhân tố kinh tế, nói tới cùng là yếu tố con người, làm phát sinh ra những nhân tố lịch sử thì cũng có thể tác động ngược lại đối với môi trường sinh thái của xã hội và thậm chí cả các nhân tố đã sinh ra nó" [9, tr 778]. Như vậy, tinh thần và tư tưởng là một bộ phận của lĩnh vực tinh thần đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong cuộc sống của con người. Trong quá trình phát triển của loài người, ban đầu con người tiến hành các hoạt động sản xuất vật chất nhằm đáp ứng các nhu cầu cơ bản sống của bản thân, sau đó sản xuất vật chất trong xã hội thường kết hợp với những hoạt động sản xuất tinh thần và phục vụ cho nhu cầu tinh thần của con người. Ph.Ăngghen viết: "Con người trước hết cần có ăn và ngủ, phải ở và mặc đã thì mới có thể làm chính trị, văn hoá, xã hội và tôn giáo." [10, tr 500]. Tuyên giáo là công tác tư tưởng của Đảng nhằm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong các lĩnh vực văn hóa - nghệ thuật và khoa giáo. Tuyên giáo không đơn giản chỉ có công tác tư tưởng; mặt khác, công tác tuyên giáo cũng không làm chức năng quản lý đối với lĩnh vực văn hóa - nghệ thuật và khoa giáo, mà đó là nhiệm vụ của các cơ quan quản lý nhà nước. Trong bộ máy tuyên giáo có thể có nhiều bộ phận khác nhau, song cùng phục vụ cho công tác lãnh đạo và giúp đỡ cấp ủy về lĩnh vực công tác tư tưởng, văn hoá-văn nghệ và khoa giáo. Công tác tuyên giáo là tên gọi chung của nhiều mảng công tác khác nhau, nên khó có thể đưa ra một định nghĩa hoàn chỉnh mang tính khoa học. Từ sự phân tích nêu trên, bước đầu có thể quan niệm: Tuyên giáo là toàn bộ các hoạt động tư tưởng của Đảng, bao gồm việc xây dựng, phát triển, truyền bá chủ nghĩa Mác Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chính sách của 7
Đảng, Nhà nước cho cán bộ, đảng viên và nhân dân; đồng thời, bảo đảm sự lãnh đạo vững chắc của Đảng đối với các lĩnh vực văn hóa - văn nghệ và khoa giáo[1]. 1.1.2. Công tác tuyên giáo của đảng bộ cấp huyện 1.1.2.1. Công tác tuyên giáo Hiện nay, quan niệm công tác tuyên giáo có hai cách hiểu: - Cách hiểu theo nghĩa rộng: Quá trình sản xuất và truyền bá hệ tư tưởng làm phát sinh các quan hệ xã hội, như quan hệ giữa người với người trong quá trình sản xuất và truyền bá tư tưởng (các quan hệ xã hội là sự biến đổi về bản chất của các quan hệ sản xuất) và những quá trình lý luận, như quá trình xây dựng hệ tư tưởng (hình thành và truyền bá các tư tưởng lý luận) quá trình tái sản xuất hệ tư tưởng (truyền bá hệ tư tưởng) và quá trình biến hệ tư tưởng thành sức mạnh vật chất và thành sức mạnh của tinh thần (phát triển "hệ tư tưởng ") [30] . - Cách hiểu theo nghĩa hẹp: Có một số người hiểu công tác tuyên giáo theo một nghĩa hẹp hơn. Với nghĩa hẹp, người ta quan niệm công tác tuyên giáo chỉ là hoạt động tuyên truyền tư tưởng và quan điểm, đường lối, chính sách của đảng trong quần chúng; đoàn kết, tập hợp quần chúng tham gia xây dựng xã hội chủ nghĩa. Thực chất của quan niệm này không coi công tác tư tưởng là một bộ phận cấu thành của công tác tuyên giáo, gắn công tác tuyên giáo với công tác tư tưởng và công tác tuyên giáo. Đây là quan niệm sai lầm và thiếu căn cứ khoa học trong công tác tuyên giáo. 1.1.2.2 Công tác tuyên giáo của đảng bộ cấp huyện Công tác tuyên giáo của đảng bộ cấp huyện là việc tổ chức nghiên cứu, quán triệt, tuyên truyền đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; xác định nghĩa vụ, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên và nhân dân. Chỉ đạo giáo dục truyền thống lịch sử, giáo dục chủ nghĩa yêu nước, chủ nghĩa anh hùng cách mạng, tuyên truyền những nhân tố mới, tiến hành sơ kết, tổng kết kinh nghiệm thực tiễn ở địa phương. Khi xảy ra mất ổn định, công tác tuyên giáo, lý luận tập trung làm rõ bản chất tình hình, phân tích những nguyên 8
nhân, mâu thuẫn, đề ra các chủ trương, giải pháp nhằm sớm ổn định tình hình. Công tác tuyên giáo ở đảng bộ cấp huyện là việc dự báo, nắm diễn biến tình hình tư tưởng, dư luận xã hội, phản ảnh thông tin hai chiều. Tập trung nghiên cứu, tìm hiểu, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của nhân dân; từng bước nâng cao chất lượng công tác tiếp dân, đối thoại trực tiếp với các tầng lớp nhân dân, làm hạn chế đáng kể bệnh quan liêu, hình thức. Việc nghiên cứu, tổng kết thực tiễn, nghiên cứu đề tài khoa học để đúc kết thực tiễn thành lý luận phục vụ sự lãnh đạo, chỉ đạo của huyện, của tỉnh đồng thời đóng góp cho việc nghiên cứu lý luận của Trung ương [2]. Công tác tuyên giáo của đảng bộ cấp huyện là việc cung cấp thông tin, định hướng dư luận cho cơ sở. Triển khai và thực hiện Chỉ thị 11-CT/TW của Bộ Chính trị về mua và đọc báo, tạp chí của Đảng, tiến hành cấp báo cho các chi bộ nông thôn, Bản tin nội bộ của tỉnh, cho tất cả chi bộ trong toàn huyện. Củng cố và kiện toàn đội ngũ báo cáo viên để chuyển tải các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, các nghị quyết của Tỉnh ủy, Huyện ủy các quyết định của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân các cấp tới cán bộ, đảng viên và nhân dân. Chú trọng các hoạt động văn hóa, văn nghệ quần chúng, phát thanh truyền thanh đáp ứng được một phần nhu cầu đời sống tinh thần của nhân dân, từng bước tạo lập môi trường văn hóa lành mạnh, có trật tự, kỷ cương [18]. 1.1.2.3. Các yếu tố trong công tác tuyên giáo của đảng bộ cấp huyện - Chủ thể công tác tuyên giáo của đảng bộ cấp huyện bao gồm toàn bộ đảng viên trên các cương vị công tác của Đảng và cả hệ thống chính trị (Huyện uỷ, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Mặt trận tổ quốc và đoàn thể chính trị xã hội) , trong đó có Ban Tuyên giáo cùng cấp là một trong các cơ quan nòng cốt chuyên về công tác tuyên giáo. - Khách thể của công tác tuyên giáo là đối tượng chịu sự tác động về mặt nhận thức của chủ thể. Khách thể của công tác tuyên giáo của đảng bộ cấp huyện theo nghĩa rộng trước hết là tư tưởng, nhận thức, niềm tin và hành động của từng cơ quan, đơn vị, cán bộ đảng viên và nhân dân trong huyện. 1.1.3. Nguyên tắc, nội dung, phương thức công tác tuyên giáo của đảng bộ cấp huyện 9
1.1.3.1. Nguyên tắc công tác tuyên giáo của đảng bộ cấp huyện Nguyên tắc công tác tuyên giáo là những quy định mà chủ thể công tác tuyên giáo phải thực hiện trong quá trình tiến hành công tác tuyên giáo. Nó là những căn cứ để kiểm tra, xem xét đánh giá chính xác chất lượng và hiệu quả công tác tuyên giáo. Chủ thể tiến hành công tác tuyên giáo ở cấp huyện là Huyện ủy và giống như công tác tuyên giáo của Đảng nói chung công tác tuyên giáo của đảng bộ huyện cũng có những nguyên tắc sau: Thứ nhất, nguyên tắc tính đảng. Tính Đảng là nguyên tắc quan trọng nhất của công tác tuyên giáo, biểu hiện ở việc lãnh đạo công tác tuyên giáo nói chung và công tác tuyên giáo của đảng bộ cấp huyện nói riêng luôn giữ vững trên quan điểm của giai cấp công nhân và quan điểm, tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam; bảo vệ tư tưởng lý luận; chống với các quan điểm tư tưởng lệch lạc, sai trái, đi ngược với lợi ích quốc gia và lợi ích dân tộc. Công tác tuyên giáo là một bộ phận cấu thành sự nghiệp cách mạng của Đảng, nằm dưới sự lãnh đạo trực tiếp và đấu tranh, thường xuyên và rộng khắp của Đảng. Sự chỉ đạo của Đảng đối với công tác tuyên giáo "càng triệt để càng tốt" và "không có một ngoại lệ nào". Thứ hai, nguyên tắc tính khoa học. Tính khoa học của công tác tuyên giáo của đảng bộ cấp huyện biểu hiện ở việc, công tác tuyên giáo phải tiến hành trên cơ sở khoa học, thuận theo những sự phát triển và biến đổi của khoa học tư tưởng và phải biết dựa trên các tiến bộ khoa học thế giới, đặc biệt là khoa học xã hội và nhân văn. Nguyên tắc tính khoa học yêu cầu công tác tuyên giáo của đảng bộ thành phố Phú Quốc phải được tiến hành theo quan điểm lịch sử - hiện đại, phù hợp với thực tiễn, đáp ứng yêu cầu và định hướng tư tưởng của cán bộ, đảng viên và nhân dân trên địa bàn. Công tác tuyên giáo phải áp dụng những phương tiện công tác rất hiện đại. Tổng kết thực tiễn trong công tác tuyên giáo nhằm hoàn thiện cơ sở lý luận, nâng cao trình độ khoa học của công tác tuyên giáo, là cách tốt nhất đảm bảo sự thống nhất lý luận với thực tiễn. Chỉ khi nào công tác tuyên giáo được đặt 10
trên cơ sở khoa học thì sự thống nhất lý luận và thực tiễn trong bản thân nó mới được thể hiện trên thực tế. 1.1.3.2. Nội dung công tác tuyên giáo của đảng bộ cấp huyện Công tác tuyên giáo của đảng bộ cấp huyện có những nội dung chủ yếu sau: Thứ nhất, công tác giáo dục lý luận chính trị và giáo dục truyền thống cách mạng là nội dung cơ bản nhất, nhằm củng cố và nâng cao nhận thức lý luận chính trị, tinh thần yêu nước và đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân, thông qua việc tổ chức tuyên truyền, học tập, các đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước. Thứ hai, công tác tuyên truyền bao gồm những việc truyền bá các kiến thức lý luận chính trị và các thông tin cần thiết phục vụ cho công tác học tập lý luận và giáo dục tư tưởng, chính trị, pháp luật cho quần chúng. Công tác truyền bá rất quan trọng, vì một chủ thuyết chính trị có thể ngấm vào quần chúng thông qua công tác truyền bá. Công tác tuyên truyền của Đảng ta gồm các nội dung: truyền bá lý luận Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh; truyền bá các quan điểm, chủ trương và chính sách của Đảng và Nhà nước; thông tin có định hướng về thành tựu khoa học kỹ thuật và công nghệ vào kinh tế, những tiến bộ của khoa học xã hội và nhân văn, các thông tin chính trị, tư tưởng và văn hóa. Thứ ba là công tác cổ động, tuyên truyền thành phong trào, điển hình tiên tiến nhằm thúc đẩy hành động của quần chúng nhân dân, nêu nhận thức tư tưởng thành niềm tin, hành động cách mạng thiết thực, trở thành phong trào quần chúng rộng rãi. .. Thứ tư, đảng bộ cấp huyện chủ động nắm tình hình tư tưởng, dư luận xã hội và định hướng tư tưởng, dư luận xã hội. Thứ năm, đấu tranh tư tưởng là ngăn chặn những quan điểm sai trái, thù địch, phản động và thông tin xấu lan toả, phát tán tại cơ sở. Đây cũng là động lực thúc đẩy sự phát triển của tư tưởng lành mạnh, ngăn chặn và đẩy lùi những tư tưởng sai trái, thù địch. Đối với những quan điểm lý luận lệch lạc, những luận điệu xuyên tạc, những tư tưởng sai trái và sự suy thoái về tư tưởng chính trị, 11
Đảng phải cương quyết phê phán và đấu tranh với các hình thức phù hợp. Ngoài sáu nội dung cơ bản trên, công tác tuyên giáo ở đảng bộ cấp huyện còn có những nội dung quan trọng như: thông qua các hoạt động văn hóa, giáo dục chính trị, giáo dục thể chất, giáo dục pháp luật lao động và môi trường. .. 1.1.3.3. Phương thức công tác tuyên giáo của đảng bộ cấp huyện Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khoá X) khẳng định: "Phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của tổ chức chính trị là cách thức và phương phá Đảng tác động đến hoạt động của tổ chức chính trị nhằm thực hiện được mục đích đặt ra". Trước hết, đối với phương pháp công tác tuyên giáo của đảng bộ cấp huyện cần xác định: đây là con đường và phương pháp được Thành ủy sử dụng để truyền đạt và đối tượng sử dụng để lĩnh hội và tiếp thu nội dung. Phương pháp tiến hành trong công tác tuyên truyền của đảng bộ cấp huyện dùng ba nhóm như sau: Phương pháp bằng hành động (tuyên truyền miệng) : Đảng ta cũng xác định tuyên truyền miệng là phương thức hiệu quả nhất để tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách của Đảng. Tuyên truyền miệng là hình thức tuyên truyền thực hiện bằng lời nói trực tiếp nên có nhiều ưu điểm như có tính lan tỏa nhanh, phù hợp với từng loại đối tượng, không hạn chế nội dung mà các loại hình tuyên truyền khác không thực hiện được và có thể thấy ngay được tác động của nó đến đối tượng tuyên truyền. Thời gian qua, công tác tuyên truyền miệng ở đảng bộ cấp huyện đang thực hiện một số thể loại chủ yếu là: Nói chuyện chuyên đề nhằm thông tin kịp thời, có định hướng đến người nghe các vấn đề chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội. trong nước và thông tin đã và đang xảy ra với mục đích xây dựng, củng cố quan điểm, nhận thức, cách đánh giá cho người nghe về sự kiện liên quan. Giới thiệu nghị quyết được sử dụng để đánh giá cơ sở lý luận, thực tiễn và truyền đạt các nội dung nghị quyết của từng cấp ủy đảng đến cán bộ, đảng viên và quần chúng. Chức năng đó đòi hỏi thể loại này cần có tính khái quát cao và có định hướng tư tưởng rõ ràng. 12
Báo cáo chuyên đề trình bày một cách khái quát và sâu sắc đối với một vấn đề lý luận và thực tiễn cấp thiết nào đó. Đặc trưng của báo cáo chuyên đề là nội dung trình bày ngắn gọn, nhưng sâu sắc, trình bày các nội dung mới và phương pháp trình bày có tính khái quát. Thảo luận nhằm trao đổi và thảo luận một vấn đề nào đó nhằm tiến tới thống nhất về suy nghĩ và hành động, hình thức thảo luận được tiến hành theo nhóm đối tượng và có người dẫn dắt. Ến thảo luận, mọi người đều có thể phát biểu và trình bày quan điểm của mình, người chủ trì có nhiệm vụ định hướng và dẫn dắt người tham dự đóng góp ý kiến cho nội dung thảo luận và phân tích nhằm thống nhất quan điểm đối với vấn đề thảo luận. Hỏi và đáp là hình thức đối thoại giữa chủ thể và đối tượng nhằm giải đáp nhanh chóng và rõ ràng một vấn đề nào đó đang thu hút sự chú ý của xã hội. * Phương pháp trực quan: Là hình thức tuyên truyền sử dụng các phương tiện, hình thức tác động trực tiếp đến nhận thức của người dân, làm cho họ nhận thức đúng nội dung tuyên truyền, giúp người dân dễ nhớ, dễ thực hiện và làm theo mục tiêu của công tác tuyên truyền. Các hình thức tuyên truyền trực quan phổ biến hiện nay ở đảng bộ cấp huyện là băng rôn, khẩu hiệu, áp phích tuyên truyền, hình thời sự, bảng tin, tranh cổ động, hội thảo, toạ đàm. .. Ngày nay, khi trình độ khoa học, công nghệ phát triển ngày càng cao thì những hình thức tuyên truyền trực quan ngày càng phong phú, đa dạng, hấp dẫn và thu hút ngày càng đông đảo người dân. * Phương pháp thực tiễn: Là hình thức tuyên truyền bằng những hành động cụ thể nhằm kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, tình cảm của mọi tầng lớp nhân dân, động viên, cổ vũ, khuyến khích họ hăng hái lao động, sản xuất, phát huy sáng kiến, cải tiến kĩ thuật. Các hình thức tuyên truyền đang thực hiện ở đảng bộ cấp huyện như thăm di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh, các hội diễn nghệ thuật quần chúng, hoạt động văn hóa lễ hội, hội trại. .. qua đó chủ thể công tác tuyên giáo tác động vào tâm lý của nhân dân. 13