Đề tài nghiên cứu khoa học: Nghiên cứu xây dựng phương pháp đánh giá sự cố môi trường trong sử dụng khí hóa lỏng (LPG) ở Việt Nam

Nghiên cứu xây dựng phương pháp đánh<br /> giá sự cố môi trường trong sử dụng khí<br /> hóa lỏng (LPG) ở Việt Nam<br /> Biên tập bởi:<br /> TS. Lý Ngọc Minh<br /> <br /> Nghiên cứu xây dựng phương pháp đánh<br /> giá sự cố môi trường trong sử dụng khí<br /> hóa lỏng (LPG) ở Việt Nam<br /> Biên tập bởi:<br /> TS. Lý Ngọc Minh<br /> Các tác giả:<br /> TS. Lý Ngọc Minh<br /> <br /> Phiên bản trực tuyến:<br /> http://voer.edu.vn/c/df047f28<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> 1. Mở đầu<br /> 2. Danh mục kí hiệu<br /> 3. Danh mục từ viết tắt<br /> 4. Danh mục bảng<br /> 5. Danh mục hình<br /> 6. Sự cố môi trường<br /> 7. Đánh giá sự cố môi trường<br /> 8. Tổng quan về khí dầu mỏ hóa lỏng (LPG)<br /> 9. Các phương pháp đánh giá SCMT trong chế biến và sử dụng LPG<br /> 10. Phương pháp nghiên cứu-Cơ sở phương pháp luận<br /> 11. Phương pháp nghiên cứu-Cơ sở lý thuyết<br /> 12. Xây dựng kịch bản sự cố trong sử dụng LPG ở Việt Nam<br /> 13. Xây dựng cơ sở khao học đánh giá sự cố nổ thiết bị LPG<br /> 14. Đề xuất quy trình đánh giá sự cố nổ thiết bị chứa LPG<br /> 15. Đánh giá sự cố nổ bồn chứa 20 tấn LPG năm 2007 tại Hà Nội<br /> 16. Đánh giá thực trạng và nguyên nhân gây sự cố trong sử dụng LPG ở Việt Nam<br /> 17. Xây dựng cơ sở quản trị rủi ro kỹ thuật trong sử dụng LPG<br /> 18. Nhận xét và thảo luận<br /> 19. Kết luận kiến nghị<br /> 20. Tổng hợp công trình nghiên cứu khoa học<br /> 21. Tài liệu tham khảo<br /> Tham gia đóng góp<br /> <br /> 1/185<br /> <br /> Mở đầu<br /> MỞ ĐẦU<br /> TÍNH CẤN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU<br /> Việt Nam, với một tiềm năng dầu khí dồi dào, đang phát triển mạnh mẽ công nghiệp<br /> khai thác, chế biến nguồn tài nguyên quý giá này thành các sản phẩm có giá trị, trong<br /> đó có khí dầu mỏ hóa lỏng (LPG), góp phần quan trọng vào sự phát triển của đất nước.<br /> Từ nguồn LPG trong nước do các NM chế biến khí Dinh Cố, NM lọc dầu Dung Quất<br /> chế biến và cung cấp, các cơ sở sử dụng LPG trong sản xuất và đời sống ngày càng phát<br /> triển. LPG là loại nhiên liệu sạch và cao cấp được sử dụng trong sản xuất đã làm thay<br /> đổi hình ảnh khói đen luôn gắn liền với các xí nghiệp công nghiệp; sử dụng trong các<br /> khu đô thị, khu dân cư, các nhà hàng, khách sạn, bếp ăn tập thể, hộ gia đình…đã làm<br /> thay đổi thói quen tiêu thụ nhiên liệu truyền thống là củi, than ... góp phần đáng kể vào<br /> công tác BVMT và sức khỏe nguời dân. Tuy nhiên, bên cạnh vai trò đóng góp những<br /> giá trị KT-XH vô cùng to lớn, quá trình chế biến và sử dụng LPG luôn tiềm ẩn nguy<br /> cơ gây SCMT và thực tế trên thế giới đã xảy ra các sự cố rò rỉ, cháy, nổ LPG gây hậu<br /> quả nghiêm trọng, làm chết và bị thương nhiều người, phá hủy tài sản và gây ô nhiễm<br /> môi trường như sự cố nổ TB chứa propane trên đường vận chuyển tại Tây Ban Nha<br /> năm 1978 làm chết 200 người và bị thương 120 người [14]; sự cố trật bánh tàu hỏa chở<br /> propane (và clorine) gần Toroto, Canada tháng 11/1979 làm 250.000 người phải sơ tán<br /> và nhiều người bị ngộ độc phải nhập viện [14]; sự cố nổ TB chứa LPG ở khu dân cư của<br /> thành phố Mexico ngày 19/11/1984 làm chết 450 người, trên 30.000 người mất nhà cửa<br /> phải sơ tán [125]; sự cố cháy tàu hoả ngày 20/02/2002 tại Ai Cập làm gần 400 người<br /> bị chết, hàng trăm người bị thương do nổ bình LPG để nấu ăn trong toa căng tin [125];<br /> sự cố nổ bình chứa LPG làm sập nhà tại thành phố St. Peterburg – Nga vào ngày 03/06/<br /> 2003 làm sập toà nhà 9 tầng, gây chết và bị thương nhiều người [125]. Ở Việt Nam, mặc<br /> dù các sự cố đã xảy ra trong chế biến và sử dụng LPG chưa mang tính thảm họa nhưng<br /> cũng là những dấu hiệu cảnh báo sẽ xảy ra những SCMT nghiêm trọng trong tương lai<br /> nếu chúng ta không có biện pháp phòng ngừa. Trong thời gian tới, khi các cơ sở lọc hóa<br /> dầu trọng điểm của đất nước dần đi vào hoạt động ổn định làm cho lượng LPG được<br /> chế biến trong nước ngày càng tăng lên thì số cơ sở sử dụng LPG trong sản xuất và đời<br /> sống ngày càng nhiều; trạm cung cấp LPG trung tâm trong khu chung cư cao tầng ngày<br /> càng tăng và nhất là khi chủ trương chuyển đổi năng lượng từ nhiên liệu truyền thống<br /> (xăng, dầu … ) sang sử dụng LPG cho các phương tiện giao thông vận tải (GTVT) được<br /> thực hiện rộng rãi nhằm cải thiện chất lượng môi trường không khí tại các thành phố lớn<br /> của nước ta, các thiết bị chứa LPG được lắp đặt trong các đô thị, khu dân cư ngày càng<br /> nhiều thì nguy cơ xảy ra SCMT trong sử dụng LPG sẽ ngày càng tăng, thiệt hại sẽ ngày<br /> càng lớn.<br /> <br /> 2/185<br /> <br /> Để quản trị rủi ro (QTRR) trong chế biến và sử dụng hiệu quả, một trong những công<br /> việc quan trọng là phải xây dựng được phương pháp đánh giá SCMT một cách định<br /> lượng trên cơ sở khoa học, thiết lập quy trình đánh giá sự cố, nêu và phân tích các nguy<br /> cơ gây SCMT trong sử dụng LPG, dự báo khả năng xảy ra và mức độ thiệt hại khi sự<br /> cố xảy ra, trong đó một chỉ tiêu rất quan trọng là dự báo phạm vi ảnh hưởng thông qua<br /> việc xác định khả năng phát tán chất ô nhiễm môi trường sau sự cố. Nhưng xác định khả<br /> năng phát tán chất nguy hại bằng cách đo đạc trong thực tế khi một sự cố xảy ra là điều<br /> mà chúng ta không mong đợi. Bởi lẽ, SCMT trong sử dụng LPG nếu xảy ra thì thiệt hại<br /> mà nó gây ra đối với con người, môi trường sẽ rất lớn; thậm chí còn rất nghiêm trọng<br /> như các sự cố đã xảy ra trên thế giới và thiệt hại có thể còn lớn hơn mà chúng ta chưa<br /> lường hết. Cùng với việc xác định nguy cơ, mức độ ảnh hưởng, xác suất xảy ra sự cố<br /> cần đề ra những giải pháp phòng ngừa sự cố trong chế biến và sử dụng LPG một cách<br /> hữu hiệu.<br /> Trên thế giới, các nước có nền công nghiệp dầu khí phát triển đã có nhiều nghiên cứu<br /> về đánh giá SCMT trong chế biến và sử dụng LPG nhưng các nghiên cứu này chưa đề<br /> cập hoặc đề cập chưa đầy đủ, định lượng tới các tác động mà SCMT, đặc biệt là sự cố<br /> nổ vật lý trong chế biến và sử dụng LPG gây ra. Còn ở Việt Nam, vấn đề này hầu như<br /> chỉ được đề cập một cách định tính hoặc chưa đầy đủ về mặt định lượng như đã thể hiện<br /> trong các tiêu chuẩn, quy định, văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước, các báo cáo<br /> tác động môi trường của các dự án quan trọng trong tồn trữ, phân phối LPG, các cơ sở<br /> sử dụng LPG trong sản xuất và đời sống.<br /> Do vậy, việc nghiên cứu xây dựng phương pháp đánh giá SCMT trong sử dụng LPG,<br /> đề ra các giải pháp phòng ngừa SCMT trong sử dụng LPG một cách đồng bộ, hệ thống,<br /> bằng nhiều công cụ đa dạng, thích hợp với sự tham gia của các đối tượng liên quan, có<br /> khả năng áp dụng trong điều kiện Việt Nam là cần thiết, bởi lẽ, nếu để SCMT xảy ra thì<br /> hoặc là không khắc phục được hoặc nếu khắc phục được cũng hết sức tốn kém và khi đó<br /> đã tổn thất về nguời, thiệt hại về tài sản, ảnh hưởng tới môi trường. Luận án được thực<br /> hiện nhằm đáp ứng yêu cầu cấp thiết trên.<br /> MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU<br /> Nghiên cứu đề xuất phương pháp đánh giá SCMT và giải pháp bảo đảm an toàn, phòng<br /> ngừa SCMT trong sử dụng LPG nhằm hạn chế xảy ra SCMT và giảm thiểu tác động đến<br /> con người, thiệt hại về kinh tế, ảnh hưởng đến môi trường phù hợp với điều kiện Việt<br /> Nam cũng như các nước có điều kiện tương tự.<br /> NỘI DUNG NGHIÊN CỨU<br /> 1. Tổng quan về LPG, tình hình chế biến và sử dụng LPG ở Việt Nam; phân tích<br /> nguy cơ gây sự cố và hồi cứu một số sự cố đã xảy ra trong chế biến và sử dụng<br /> LPG trên thế giới và ở Việt Nam;<br /> <br /> 3/185<br /> <br />