zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Khoa học xã hội

Đề tài triết học " Vai trò của con người trong sự phát triển xã hội theo định hướng bền vững "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Báo xấu

122
lượt xem 18
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

NGHIÊN CỨU VÀ HỌC TẬP 9. PHẠM THỊ OANH – Vai trò của con người trong sự phát triển xã hội theo định hướng bền vững.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài triết học " Vai trò của con người trong sự phát triển xã hội theo định hướng bền vững "

TRIÏËT HOÅC, SÖË 8 (219), THAÁNG 8 - 2009 nghiªn cøu vμ häc tËp VAI TROÂ CUÃA CON NGÛÚÂI TRONG SÛÅ PHAÁT TRIÏÍN XAÄ HÖÅI THEO HÛÚÁNG BÏÌN VÛÄNG PHAÅM THÕ OANH(*) Khùèng àõnh con ngûúâi luön giûä võ trñ trung têm trong caác quaá trònh kinh tïë - xaä höåi, nhên töë con ngûúâi chiïëm võ trñ haâng àêìu trong töíng thïí caác nhên töë taác àöång àïën sûå phaát triïín xaä höåi, trong baâi viïët naây, taác giaã têåp trung phên tñch vai troâ cuãa con ngûúâi trong sûå phaát triïín xaä höåi theo hûúáng bïìn vûäng trïn ba phûúng diïån: 1. Bïìn vûäng vïì sinh thaái; 2. Bïìn vûäng vïì kinh tïë; 3. Bïìn vûäng vïì xaä höåi. õch sûã xaä höåi loaâi ngûúâi diïîn ra nhû chuáng ta” vaâo nùm 1987 vaâ nhanh choáng möåt doâng chaãy vö têån maâ möîi hònh coá àûúåc sûå uãng höå quöëc tïë röång raäi. Phaát thaái xaä höåi sau luön kïë thûâa nhûäng triïín bïìn vûäng àaä trúã thaânh xu thïë têët yïëu giaá trõ tñch cûåc, tiïën böå cuãa hònh thaái trûúác, vaâ laâ nhu cêìu cêëp baách cuãa caác quöëc gia loåc boã nhûäng haån chïë, löîi thúâi àïí phaát triïín nhùçm tòm kiïëm möåt mö hònh phaát triïín lïn möåt trònh àöå múái cao hún. Sûå phaát múái thay thïë cho caác mö hònh àaä böåc löå triïín xaä theo hûúáng ngaây caâng hoaân thiïån nhiïìu haån chïë. hún laâ möåt quy luêåt têët yïëu. Mö hònh phaát Höåi nghõ Thûúång àónh Traái àêët vïì Möi triïín truyïìn thöëng cuãa nhên loaåi laâ mö trûúâng vaâ Phaát triïín bïìn vûäng àûúåc töí hònh phaát triïín duy kinh tïë àaä böåc löå chûác taåi Rio de Janeiro (Braxin) nùm 1992 nhiïìu khiïëm khuyïët. Sûå phên cûåc xaä höåi, àaä chó roä: phaát triïín bïìn vûäng laâ “sûå phaát àoái ngheâo vêîn hiïån diïån nhû möåt vêën àïì triïín kinh tïë - xaä höåi laânh maånh, dûåa trïn cêëp baách toaân cêìu ngay trong thúâi àaåi vùn viïåc sûã duång húåp lyá taâi nguyïn vaâ baão vïå minh. Mùåc duâ cuãa caãi, khöng ngûâng tùng möi trûúâng nhùçm àaáp ûáng nhu cêìu cuãa thïë lïn, song caái thiïëu nhêët khöng phaãi laâ cuãa hïå con ngûúâi hiïån nay vaâ khöng aãnh hûúãng caãi, maâ laâ sûå cöng bùçng. Àùåc biïåt, ngûúâi ta bêët lúåi àöëi vúái caác thïë hïå tûúng lai trong coân noái túái caã sûå cöng bùçng giûäa caác thïë hïå viïåc thoaã maän caác nhu cêìu cuãa hoå”(1). trong viïåc hûúãng thuå taâi nguyïn thiïn Theo àoá, coá thïí noái, “phaát triïín bïìn nhiïn vaâ möi trûúâng. Bêët cöng, àoái ngheâo, vûäng“ laâ möåt khaái niïåm àa phûúng diïån, xung àöåt, khuãng hoaãng möi trûúâng, caån vò vêåy coá nhiïìu hûúáng tiïëp cên khaác nhau: å kiïåt taâi nguyïn, v.v. hiïån àang töìn taåi vúái hûúáng tiïëp cêån kinh tïë, hûúáng tiïëp cêån tû caách nhûäng nguy cú àe doåa sûå töìn vong sinh thaái, hûúáng tiïëp cêån vùn hoaá - xaä höåi. cuãa loaâi ngûúâi bùæt nguöìn tûâ chñnh nhûäng Tuy nhiïn, cêìn tiïëp cêån phaát triïín bïìn mùåt traái cuãa sûå phaát triïín. Phaát triïín, nïëu vûäng trïn quan àiïím toaân diïån. Nïëu mö khöng àûúåc kiïím soaát möåt caách chùåt cheä hònh phaát triïín truyïìn thöëng lêëy tùng vaâ khoa hoåc, seä dêîn túái nhûäng hêåu quaã trûúãng kinh tïë laâ muåc tiïu duy nhêët, lêëy khön lûúâng cho loaâi ngûúâi. Sau nhiïìu thïë haâng hoaá, cuãa caãi laâ troång têm thò mö kyã say sûa vúái thùæng lúåi trûúác thiïn nhiïn, hònh phaát triïín bïìn vûäng lêëy con ngûúâi laâ giúâ àêy, nhên loaåi àaä vaâ àang thûác tónh àïí (*) Thaåc sô, Trûúâng Chñnh trõ Tö Hiïåu Haãi Phoâng. sûãa chûäa nhûäng sai lêìm cuãa mònh. Khaái (1) Dêîn theo: Lï Quý An. Nhûäng quan àiïím chuã yïëu niïåm phaát triïín bïìn vûäng àûúåc chñnh thûác vïì möi trûúâng vaâ phaát triïín taåi höåi nghõ Rio-92. Taåp àûa ra trong baáo caáo “Tûúng lai chung cuãa chñ Thöng tin möi trûúâng, söë 3,1992, tr.3. 55
PHAÅM THÕ OANH troång têm vúái sûå kïët húåp haâi hoâa ba muåc thêìn cuãa con ngûúâi gùæn liïìn vúi giúái tûå á nhiïn, noái nhû thïë chùèng qua chó coá nghôa tiïu: sinh thaái, kinh tïë vaâ xaä höåi. laâ giúái tûå nhiïn gùæn liïìn vúái giúái tûå nhiïn, Con ngûúâi luön giûä võ trñ trung têm vò con ngûúâi laâ möåt böå phêån cuãa giúái tûå trong caác quaá trònh kinh tïë - xaä höåi, do nhiïn”(4). vêåy, àïí thûåc hiïån phaát triïín bïìn vûäng, Khi sûå taác àöång cuãa con ngûúâi vaâo giúái nhên töë con ngûúâi nöíi lïn haâng àêìu trong tûå nhiïn gia tùng maånh meä thò hêåu quaã töíng thïí caác nhên töë taác àöång vaâ giûä võ trñ ghï gúám vïì mùåt möi sinh cuäng gia tùng, trung têm trong caã ba truå cöåt sinh thaái, laâm dêëy lïn nhûäng lo ngaåi vïì möåt cuöåc kinh tïë vaâ xaä höåi. khuãng hoaãng sinh thaái toaân cêìu. Caác nhaâ 1. Bïìn vûäng vïì sinh thaái sinh thaái hoåc, caác nhaâ khoa hoåc möi Khaái niïåm phaát triïín bïìn vûäng ban trûúâng cuäng nhû caác töí chûác, caá nhên coá àêìu àûúåc àûa ra chuã yïëu tûâ möëi quan têm traách nhiïåm vïì tûúng lai cuãa haânh tinh lo ngaåi trûúác sûå suy thoaái cuãa möi trûúâng liïn tiïëp àûa ra nhûäng caãnh baáo. Chuáng tûå nhiïn, sûå caån kiïåt caác nguöìn taâi nguyïn àaä àûúåc caác nhaâ hoaåch àõnh chiïën lûúåc, thiïn nhiïn do taác àöång cuãa con ngûúâi. chñnh saách phaát triïín cuãa caác quöëc gia àùåc Hïå sinh thaái, noái röång ra laâ giúái tûå biïåt quan têm. nhiïn, vöën laâ “thên thïí vö cú cuãa con Cöët loäi trong quan àiïím bïìn vûäng vïì ngûúâi”(2). Sûå xuêët hiïån cuãa con ngûúâi laâ sinh thaái laâ, trong quaá trònh phaát triïín, kït quaã cuãa quaá trònh tiïën hoáa cuãa giúái tûå ë con ngûúâi phaãi taác àöång vaâo hïå sinh thaái nhiïn trong nhiïìu triïåu nùm. Con ngûúâi laâ nhùçm thoaã maän nhu cêìu hiïån taåi nhûng “möåt cú thïí phûác taåp nhêët maâ giúái tûå khöng laâm töín haåi àïën khaã nùng cuãa caác nhiïn àaä saãn sinh ra àûúåc”(3). Nhû vêåy, thïë hïå tûúng lai trong viïåc thoaã maän nhu con ngûúâi laâ möåt böå phêån hûäu cú cuãa hïå cêìu cuãa hoå. Con ngûúâi phaãi laâm sao àïí hïå sinh thaái, möåt thaânh viïn khöng taách rúâi sinh thaái coá thïí tûå taái sinh vaâ ngaây caâng cuãa giúái tûå nhiïn. Song, con ngûúâi laâ möåt phong phuá hún. Con ngûúâi ngaây nay thaânh viïn àùåc biïåt, möåt thûåc thïí duy khöng àûúåc ùn laåm vaâo “vöën liïëng” cuãa loaâi nhêët coá yá thûác, coá khaã nùng lao àöång, coá ngûúâi, khöng laâm töín haåi àïën triïín voång thïí taác àöång trúã laåi giúái tûå nhiïn möåt caách duy trò vaâ caãi thiïån mûác söëng cho caác thïë maånh meä nhêët. Con vêåt cuäng taác àöång vaâo hïå mai sau. Muåc tiïu cuãa phaát triïín bïìn thïë giúái xung quanh bùçng sûå coá mùåt cuãa vûäng vïì sinh thaái laâ khai thaác, sûã duång noá. Nhûng, chó coá con ngûúâi vúái böå oác biïët húåp lyá taâi nguyïn thiïn nhiïn, baão vïå vaâ tû duy, vúái àöi baân tay lao àöång múái àaåt caãi thiïån chêët lûúång möi trûúâng söëng. àïën chöî “in dêëu êën” cuãa mònh vaâo tûå Phaát triïín bïìn vûäng laâ mö hònh phaát nhiïn. Con ngûúâi khöng chó laâ saãn phêím triïín mang tñnh tûå giaác cuãa toaân nhên phaát triïín cuãa giúái tûå nhiïn möåt caách thuå loaåi. Khi nhêën maånh vai troâ chuã thïí tñch àöång, maâ coân laâ chuã thïí tñch cûåc cuãa quaá cûåc cuãa con ngûúâi trong viïåc caãi taåo tûå trònh taác àöång caãi taåo tûå nhiïn, biïën àöíi tûå nhiïn, biïën àöíi tûå nhiïn, chuáng töi cuäng nhiïn möåt caách coá yá thûác. Nhúâ àoá, con muöën nhêën maånh rùçng, têët caã nhûäng ngûúâi àaä taåo ra cho mònh nhûäng àiïìu kiïån thaânh tûåu àaåt àûúåc cuãa nïìn vùn minh sinh töìn múái, thoãa maän nhu cêìu ngaây nhên loaåi cuäng nhû nhûäng mùåt traái cuãa noá caâng cao hún cuãa baãn thên con ngûúâi. Tuy àïu do con ngûúâi nhêån thûác, àõnh hûúáng, ì nhiïn, moåi sûå taác àöång cuãa con ngûúâi vaâo töí chûác vaâ thûåc hiïån. Khuãng hoaãng sinh giúái tûå nhiïn cuäng laâ taác àöång àïën con (2) C.Maác vaâ Ph.Ùngghen. Toaân tËêåp, t.42. Nxb ngûúâi, taân phaá tûå nhiïn cuäng chñnh laâ huyã Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, 2000, tr.135. diïåt loaâi ngûúâi. Búãi, nhû C.Maác àaä khùèng (3) C.Maác vaâ Ph.Ùngghen. Sàd., t.20, tr.475. àõnh, “noái rùçng àúâi söëng thïí xaác vaâ tinh (4) C.Maác vaâ Ph.Ùngghen. Sàd., t.42, tr.135. 56
VAI TROÂ CUÃA CON NGÛÚÂI TRONG SÛÅ PHAÁT TRIÏÍN... thaái do con ngûúâi gêy ra vaâ chó con ngûúâi trong viïåc hûúãng thuå taâi nguyïn thiïn nhiïn vaâ möi trûúâng. Con ngûúâi phaãi yá múái coá thïí phoâng ngûâa, ngùn chùån, khùæc thûác àûúåc rùçng, viïåc hûúãng thuå taâi nguyïn phuåc noá. Phaát triïín bïìn vûäng vïì sinh thaái möi trûúâng laâ lúåi ñch chung cuãa toaân nhên thûåc chêët laâ àiïìu chónh möëi quan hïå giûäa loaåi; àöìng thúâi, viïc chia seã caác lúåi ñch vaâ å con ngûúâi vúái tûå nhiïn nhùçm àaãm baão sûå baão töìn chuáng cuäng laâ nghôa vuå chung cuãa cên bùçng, àaãm baão sûå haâi hoâa, bïìn vûäng loaâi ngûúâi. Khi caác cöång àöìng dên cû cuâng cuãa hïå sinh thaái. Muåc àñch cuãa noá laâ laâm chia seã lúåi ñch cuãa möåt doâng söng, chó cêìn sao àïí con ngûúâi, caác cöång àöìng, caác thïë hïå möåt nhaâ maáy bïn búâ con söng êëy xaã chêët ngaây caâng àûúåc söëng trong möi trûúâng tûå thaãi àöåc haåi gêy ö nhiïîm nguöìn nûúác thò nhiïn an toaân, bïìn vûäng, vùn minh, hiïån seä laâ thaãm hoåa cho têët caã cöång àöìng vaâ àïí àaåi. Àoá thûåc sûå laâ quaá trònh do con ngûúâi, laåi nhûng hêåu quaã lêu daâi trong tûúng lai. ä vò con ngûúâi; con ngûúâi laâ chuã thïí, laâ àöång Hiïån tûúång naây khöng phaãi laâ caá biïåt; noá lûåc vaâ laâ muåc tiïu cuãa sûå phaát triïín. khöng chó dêîn túái nguy cú thiïëu nûúác saåch Do vêåy, nêng cao yá thûác tûå giaác, chuã - möåt trong nhûäng nguy cú haâng àêìu àe àöång, tñch cûåc cuãa con ngûúâi trong quan doåa sûå bïìn vûäng vïì sinh thaái, maâ coân dêîn hïå vúái tûå nhiïn laâ möåt trong nhûäng àïën nhiïìu nguy cú khaác nûäa cho sûå bïìn nguyïn tùæc quan troång cuãa phaát triïín bïìn vûäng sinh thaái. vûäng. YÁ thûác àoá àûúåc biïíu hiïån hïët sûác àa Song, àïí àaãm baão sûå bïìn vûäng cuãa hïå daång trong moåi lônh vûåc vúái caác hònh thaái, sinh thaái, con ngûúâi khöng chó nhêån thûác, caác cêëp àöå khaác nhau. maâ coân cêìn phaãi haânh àöång. Caác chñnh Triïët hoåc Maác àaä chó ra cú súã cuãa phaát phuã, caác nhaâ laänh àaåo cuãa nhiïìu quöëc gia triïín bïìn vûäng vïì sinh thaái, khi khùèng trïn thïë giúái àaä vaâ àang triïín khai àõnh rùçng, “chuáng ta, khaác vúái têët caã caác Chûúng trònh nghõ sûå 21 vïì phaát triïín bïìn sinh vêåt khaác, laâ chuáng ta nhêån thûác àûúåc vûäng theo tinh thêìn cuãa Tuyïn böë Rio-92. quy luêåt cuãa giúái tûå nhiïn vaâ coá thïí sûã Àiïìu trúá trïu laâ, chñnh nhûäng nûúác àûáng duång chuáng möåt caách chñnh xaác”(5). Thêåt àêìu trong viïåc tiïu thuå taâi nguyïn, thaãi boã vêåy, con ngûúâi chó coá thïí thûåc sûå àoáng vai chêët thaãi gêy ö nhiïîm möi trûúâng laåi troâ chuã thïí hoaåt àöång thûåc tiïîn caãi taåo tûå dûúâng nhû thúâ ú vúái caác cam kïët quöëc tïë nhiïn möåt caách coá hiïåu quaã, laâm giaâu tûå vïì baão vïå taâi nguyïn vaâ möi trûúâng. Roä nhiïn, mang laåi lúåi ñch lêu daâi cho con raâng rùçng, hïå sinh thaái coá phaát triïín an ngûúâi, khi con ngûúâi nhêån thûác àûúåc quy toaân, bïìn vûäng hay khöng phuå thuöåc vaâo luêåt cuãa giúái tûå nhiïn vaâ biïët vêån duång chñnh con ngûúâi. chuáng möåt caách àuáng àùæn. Nïëu con ngûúâi tuyâ tiïån taác àöång vaâo tûå nhiïn, bêët chêëp 2. Bïìn vûäng vïì kinh tïë quy luêåt, cöë tònh ài ngûúåc laåi quy luêåt thò Bïìn vûäng vïì kinh tïë thïí hiïån úã sûå con ngûúâi coá thïí thu àûúåc nhûäng lúåi ñch tùng trûúãng kinh tïë nhanh vaâ öín àõnh. trûúác mùæt, trong phaåm vi heåp; nhûng (Àûúåc lûúång hoaá qua caác tiïu chñ, nhû nhûäng hêåu quaã khön lûúâng vïì mùåt möi töíng saãn phêím trong nûúác GDP; sinh thò nhûäng cöång àöìng khaác, nhûäng thïë GDP/ngûúâi; cú cêëu GDP; tùng trûúãng hïå mai sau seä phaãi gaánh chõu. GDP; töíng saãn phêím quöëc gia GNP). Vò vêåy, àïí phaát triïín bïìn vûäng vïì sinh Àïí coá tùng trûúãng kinh tïë phaãi coá caác thaái khöng chó cêìn coá nhêån thûác khoa hoåc, nhên töë têët yïëu: nhên töë tûå nhiïn, nhên töë maâ coân cêìn sûå kïët húåp cuãa nhiïìu yïëu töë vïì con ngûúâi, caác yïëu töë vêåt chêët do con ngûúâi chñnh trõ, àaåo àûác, vùn hoaá, phaáp luêåt… taåo ra (cöng nghïå, vöën…). Nhên töë con Ngûúâi ta àaä àïì cêåp nhiïìu túái traách nhiïåm, ngûúâi coân àûúåc goåi bùçng nhûäng khaái niïåm nghôa vuå, lúåi ñch, sûå cöng bùçng giûäa caác (5) C.Maác vaâ Ph.Ùngghen. Sàd., t.20, tr.655. cöång àöìng, giai cêëp, caác dên töåc, caác thïë hïå 57
PHAÅM THÕ OANH khaác, nhû nguöìn nhên lûåc, taâi nguyïn con àöång coá kyä nùng lao àöång, trònh àöå khoa ngûúâi, nguöìn vöën con ngûúâi,… hoåc - kyä thuêåt… thò hiïín nhiïn laâ nùng Vai troâ cuãa nhên töë con ngûúâi àûúåc suêët lao àöång seä cao hún. Ngûúâi lao àöång àaánh giaá khaác nhau trong möîi giai àoaån cêìn àûúåc trang bõ kyä nùng lao àöång, sûå phaát triïín cuãa nïìn saãn xuêët xaä höåi. Trong hiïíu biïët, trònh àöå vïì khoa hoåc, cöng möåt thúâi gian daâi, quan àiïím truyïìn thöëng nghïå..., àoá laâ àiïìu kiïån thiït yïëu nhùçm ë coi nguöìn lûåc tûå nhiïn laâ lúåi thïë haâng àêìu, àaáp ûáng àoâi hoãi cuãa sûå phaát triïín cöng nguöìn lûåc vêåt chêët laâ àöång lûåc cuãa tùng nghïå tiïn tiïën. Con ngûúâi laâ chuã thïí khai trûúãng vaâ phaát triïín. Àiïìu àoá taåo ra xu thaác, sûã duång caác nguöìn lûåc khaác; chó khi hûúáng têåp trung àêìu tû vaâo nguöìn lûåc vêåt kïët húåp vúái con ngûúâi, caác nguöìn lûåc khaác chêët vaâ khai thaác caác nguöìn taâi nguyïn múái phaát huy taác duång. Mùåt khaác, con thiïn nhiïn; ngûúåc laåi, viïåc àêìu tû phaát ngûúâi laåi laâ khaách thïí, laâ àöëi tûúång khai triïín nguöìn lûåc con ngûúâi cuäng nhû lúåi ñch thaác cac nùng lûåc thïí chêët vaâ trñ tuïå cho á tûâ viïåc àêìu tû àoá bõ xem nheå. Ngûúâi ta coi sûå phaát triïín. Vêåy con ngûúâi vûâa laâ chuã taâi nguyïn thiïn nhiïn laâ cuãa trúâi cho vaâ thïí, vûâa laâ khaách thïí cuãa caác quaá trònh vö têån, do àoá chuáng thûúâng bõ sûã duång hïët kinh tïë - xaä höåi, laâ nguöìn lûåc cuãa moåi sûác laäng phñ, mûác khai thaác thûúâng vûúåt nguöìn lûåc. Sûå kïët húåp, sûå thöëng nhêët biïån quaá mûác coá thïí phuåc höìi, dêîn túái sûå caån chûáng giûäa con ngûúâi vúái cöng nghïå tiïn kiïåt taâi nguyïn, huãy hoaåi möi trûúâng söëng tiïën laâ àöång lûåc cú ban cuãa tùng trûúãng ã cuãa con ngûúâi vaâ sinh vêåt. Àoá laâ quaá trònh kinh tïë. phaát triïín khöng bïìn vûäng maâ kïët quaã Àêìu tû cho phaát triïín nguöìn lûåc con cuöëi cuâng laåi “thûúâng hay phaá huãy têët caã ngûúâi mang laåi hiïåu quaã kinh tïë cao, tiïët nhûäng kïët quaã àêìu tiïn cuãa noá”. kiïåm àûúåc viïåc khai thaác, sûã duång caác Khi lúåi thïë trûúác mùæt tûâ viïåc àêìu tû nguöìn lûåc khaác. Kinh nghiïåm tûâ nhiïìu vaâo khai thaác caác nguöìn lûåc tûå nhiïn dêìn quöëc gia trïn thïë giúái àaä cho thêëy, àêìu tû mêët ài thò lúåi thïë lêu daâi tûâ viïåc àêìu tû cho phaát triïín nguöìn lûåc con ngûúâi mang vaâo nguöìn lûåc con ngûúâi cuäng löå roä. Àùåc laåi töëc àöå tùng trûúãng kinh tïë cao vaâ öín biïåt, khi cuöåc caách maång khoa hoåc vaâ cöng àõnh hún. Mùt khaác, hiïåu quaã àêìu tû cho å nghïå àang diïîn ra maånh meä, khi maâ nïìn phaát triïín con ngûúâi coá àöå lan toaã àöìng kinh tïë thïë giúái àaä vaâ àang chuyïín sang àïìu vaâ mang laåi sûå cöng bùçng hún vïì cú nïìn kinh tïë tri thûác, nguöìn lûåc con ngûúâi, höåi phaát triïín, cuäng nhû viïåc hûúãng thuå nguöìn lûåc trñ tuïå caâng àûúåc thûâa nhêån, caác lúåi ñch cuãa sûå phaát triïín. Noá nhùçm caâng giûä vai troâ trung têm trong quaá trònh hûúáng túái muåc tiïu cuöëi cuâng laâ mang laåi phaát triïën. cuöåc söëng àêìy àuã, töët àeåp hún cho con Vïì mùåt kinh tïë, nguöìn lûåc con ngûúâi ngûúâi. Quan àiïím naây àöëi lêåp vúái möåt söë àûúåc xem xeát chuã yïëu dûúái goác àöå laâ lûåc quan àiïím duy kinh tïë daânh ûu tiïn cho lûúång lao àöång cú baãn cuãa xaä höåi, caã trong taâi saãn, cuãa caãi, xem àoá laâ caái àñch cuãa sûå hiïån taåi vaâ tûúng lai. Noá chuã yïëu cêìn àûúåc phaát triïín. Khi àoá, con ngûúâi, ngûúâi lao quan têm vïì mùåt chêët lûúång con ngûúâi, àöång, lûåc lûúång àöng àaão nhêët trong xaä bao göìm caã thïí chêët vaâ tinh thêìn, sûác höåi chó àûúåc coi laâ phûúng tiïån àïí àaåt túái khoãe vaâ trñ tuïå, nùng lûåc vaâ phêím chêët…, sûå giaâu coá cho möåt söë ngûúâi. Con ngûúâi lao tûác laâ toaân böå nùng lûåc saáng taåo, nùng lûåc àöång chó àûúåc xem xeát laâ àöëi tûúng khai å hoaåt àöång thûåc tiïîn cuãa con ngûúâi. Ngûúâi thaác giaá trõ kinh tïë, maâ khöng phaãi àöëi lao àöång àaä àûúåc V.I.Lïnin khùèng àõnh laâ tûúång àaáp ûáng nhu cêìu do thaânh quaã cuãa “lûåc lûúång saãn xuêët hang àêìu cuãa nhên â phaát triïín kinh tïë mang laåi. Sûå löån ngûúåc loaåi”. Con ngûúâi laâ möåt àêìu vaâo trûåc tiïëp trong viïåc xaác àõnh muåc tiïu vaâ phûúng cuãa quaá trònh saãn xuêët. Nïëu ngûúâi lao tiïån àaä dêîn àïën nhûäng hêåu quaã nùång nïì 58
VAI TROÂ CUÃA CON NGÛÚÂI TRONG SÛÅ PHAÁT TRIÏÍN... caã vïì phûúng diïån kinh tïë lêîn xaä höåi. tiïu cao nhêët cuãa sûå triïín xaä höåi. Muåc tiïu cuãa phaát triïín bïìn vûäng chuã yïëu khöng Quan àiïím lêëy con ngûúâi laâ trung têm phaãi laâ taåo ra nhiïìu haâng hoáa, cuãa caãi, maâ luön xaác àõnh vai troâ con ngûúâi vûâa laâ chuã nhùm nêng cao chêët lûúång cuöåc söëng con ç thïí, vûâa laâ khaách thïí; vûâa laâ àöång lûåc, vûâa ngûúâi, khöng phên biïåt têìng lúáp, chuãng laâ muåc tiïu cuãa phaát triïín kinh tïë. töåc, giúái tñnh, vuâng miïìn… Seä laâ khöng 3. Bïìn vûäng vïì xaä höåi cöng bùçng vaâ cuäng khöng thïí thûåc hiïån Trïn thûåc tïë, khöng phaãi bao giúâ sûå àûúåc viïåc quan têm túái “caác thïë hïå tûúng tùng trûúãng kinh tïë cuäng tûúng ûáng vúái lai trong viïåc thoaã maän caác nhu cêìu cuãa viïåc caãi thiïån àiïìu kiïån söëng cuãa toaân thïí hoå”, nïëu chuáng ta laåi boã qua nhu cêìu cuãa cöång àöìng xaä höåi. Thêåm chñ, úã nhiïìu núi, caác thïë hïå con ngûúâi hiïån nay. Khi con khi cuãa caãi xaä höåi tùng lïn, ngûúâi ta coân ngûúâi coân chûa àûúåc àaáp ûáng nhûäng nhu caãm thêëy mònh ngheâo hún trûúác vaâ bõ thaãi cêìu trûúác mùæt, hoå söëng trong ngheâo àoái, àoá loaåi vïì mùåt xaä höåi, khi tònh traång bêët cöng laâ nguy cú lúán àe doåa möi trûúâng tûå nhiïn. gia tùng. Trong khi mûác söëng cuãa phêìn Caåm bêîy àoái ngheâo laåi taåo ra caái voâng luêín lúán ngûúâi dên thaânh thõ àaä tùng lïn àaáng quêín cho caã con em hoå - caác thïë hïå tûúng kïí thò vêîn coá nhûäng böå phêån khöng nhoã úã lai. Khi maâ àoái ngheâo vêîn coân hiïån diïån vuâng sêu, vuâng xa coân chûa àûúåc tiïëp cêån thò cuöåc àêëu tranh chöëng àoái ngheâo laâ muåc nhûäng àiïìu kiïån töëi thiïíu vïì y tïë, giaáo duåc, tiïu trong têm cuãa phaát triïín bïìn vûäng vïì å coân thiïëu thöën lûúng thûåc, nûúác saåch cuäng xaä höåi. Möëi liïn hïå giûäa tùng trûúãng kinh nhû caác nhu cêìu söëng cú baãn cuãa con tïë vaâ viïåc nêng cao chêët lûúång cuöåc söëng ngûúâi. Khoaãng caách giaâu ngheâo, phên con ngûúâi, àùåc biïåt laâ ngûúâi ngheâo, phuå têìng xaä höåi coá xu hûúáng gia tùng nhanh thuöåc nhiïìu vaâo caách thûác phên phöëi cuãa choáng trong nïìn kinh tïë thõ trûúâng. Nhû caãi xaä höåi do tùng trûúãng kinh tïë mang laåi. vêåy, caác chñnh saách tùng trûúãng, thêåm chñ Ngaây nay, tònh traång mêët cöng bùçng, bònh bïìn vûäng vïì kinh tïë, cuäng coá thïí gêy ra àùèng coân töìn taåi vaâ biïíu hiïån hïët sûác àa nhûäng hêåu quaã xaä höåi nghiïm troång: sûå daång: theo giúái, theo nhoám, theo khöng mêët cên àöëi vïì mùåt xaä höåi dêîn àïën nhûäng gian, theo thúâi gian, theo lônh vûåc, theo cùng thùèng, caác möëi quan hïå xaä höåi gùæn boá àõa võ vaâ caác quan hïå xaä höåi… Quan àiïím bõ phaá vúä, baåo lûåc gia tùng... Hêåu quaã laâ toaân diïån àoâi hoãi phaãi coá sûå quan têm àêìy laâm giaãm, thêåm chñ triïåt tiïu hoaân toaân àuã, cuäng nhû phaãi coá caác thïí chïë, chñnh moåi cöë gùæng cuãa tùng trûúãng, phaát triïín. saách cuå thïí nhùçm àiïìu tiïët bêët cöng, möåt Àoá laâ tñnh khöng bïìn vûäng trong sûå phaát yïëu töë quan troång nhùçm xoaá àoái giaãm triïín xaä höåi. Roä raâng laâ, àïí xem xeát phaát ngheâo, àaãm baão cho phaát triïín bïìn vûäng. triïín bïìn vûäng möåt caách toaân diïån, cêìn Con ngûúâi laâ chuã thïí cuãa caác quaá trònh phaãi àaánh giaá taác àöång cuãa caác mùåt kinh xaä höåi vaâ khöng ai khaác, chñnh con ngûúâi tïë, möi trûúâng àöìng thúi vúái nhûäng taác â phaãi thûåc hiïån phaát triïín bïìn vûäng vïì xaä àöång nùçm ngay trong caác vêën àïì xaä höåi. höåi vò lúåi ñch cuãa baãn thên con ngûúâi. Con Bïìn vûäng vïì mùåt xaä höåi laâ phaãi thûåc ngûúâi coá thïí xeát trïn caác phûúng diïån caá hiïån tiïën böå vaâ cöng bùçng xaä höåi, xoaá àoái nhên, cöång àöìng, doanh nghiïåp, caác töí giaãm ngheâo, lêëy chó söë phaát triïín con ngûúâi chûác xaä höåi, caác nhaâ nûúác, quöëc gia, dên laâm muåc tiïu cao nhêët cuãa sûå phaát triïín xaä töåc hoùåc caã loaâi ngûúâi. Song, trûúác hïët, höåi (àûúåc cuå thïí hoaá qua chó söë phaát triïín möîi caá nhên phaãi tûå hònh thaânh cho mònh con ngûúâi HDI, chó söë bêët bònh àùèng thu nhûäng khaã nùng, nùng lûåc söëng, caác cú höåi nhêåp GINI, chó söë phaát triïín giúái GEM…). vïì mùåt xaä höåi, nhû trònh àöå hiïíu biïët, ÚÃ àêy, möåt lêìn nûäa, võ trñ trung têm chuyïn mön nghiïåp vuå, sûác khoeã, caác quan cuãa con ngûúâi laåi nöíi lïn vúái tû caách muåc hïå xaä höåi... Ngûúâi khöng coá trònh àöå 59
PHAÅM THÕ OANH chuyïn mön khoá coá khaã nùng tòm àûúåc taåp, nhaâ nûúác cêìn nêng cao nùng lûåc quan ã viïåc laâm coá thu nhêåp cao vaâ öín àõnh. lyá, àiïìu haânh hoaåt àöång thöng qua hïå Thiïëu thu nhêåp khoá coá khaã nùng tiïëp cêån thöëng giaám saát tûâ trung ûúng àïën àõa hïå thöëng y tïë, giaáo duåc töët… Caác khaã phûúng; thûåc hiïån töët quy chïë dên chuã; àaâo nùng, nùng lûåc haån chïë hoùåc bõ phaá vúä gêy taåo àöåi nguä caán böå cöng chûác nhaâ nûúác coá khoá khùn cho viïåc caãi thiïån cuöåc söëng vaâ àuã nùng lûåc, phêím chêët àaåo àûác, yá thûác taái àêìu tû àïí cuãng cöë, phaát triïín nùng lûåc traách nhiïåm; coá cú chïë giaám saát vaâ phoâng caá nhên, gia àònh, cöång àöìng. Chêët lûúång chöëng quan liïu, tham nhuäng... nguöìn nhên lûåc thêëp laåi caãn trúã sûå phaát Caác töí chûác xaä höåi trong nûúác vaâ quöëc triïín bïìn vûäng cuãa xaä höåi. Do vêåy, möîi caá tïë, cöång àöìng, doanh nghiïåp... coá vai troâ nhên phaãi tûå vûúåt qua chñnh mònh. Bùçng hïët sûác quan troång, cuâng chia seã traách yá thûác traách nhiïåm vúái baãn thên, bùçng sûå nhiïåm vaâ nghôa vuå, quyïìn vaâ lúåi ñch vúái nöî lûåc, reân luyïån, phêën àêëu vûún lïn vïì nhaâ nûúác vaâ caá nhên. Búãi leä, muåc tiïu moåi mùåt, vûúåt qua nhûäng thaách thûác, khoá phaát triïín bïìn vûäng laâ vö cuâng to lúán, àoá khùn, nhûäng haån chïë vaâ raâo caãn tûâ moåi laâ muåc tiïu chung, vò lúåi ñch chung cuãa phña, möîi caá nhên tûå hoaân thiïån, tûå khùèng toaân nhên loaåi. Do vêåy, khöng möåt töí àõnh vúái vai troâ chuã thïí cuãa tûå nhiïn, xaä chûác, caá nhên naâo coá thïí hay coá quyïìn höåi vaâ chñnh baãn thên mònh. Cuâng vúái tû xem nheå, thúâ ú, hoùåc vò lúåi ñch riïng maâ caách con ngûúâi caá nhên, con ngûúâi coân töìn laâm traái vúái nhûäng nguyïn tùæc cuãa phaát taåi vúái tû caách con ngûúâi xaä höåi. Möîi caá triïín bïìn vûäng. nhên cêìn phaãi coá traách nhiïåm chung vúái Àïí phaát triïín xaä höåi bïìn vûäng, trûúác toaân xaä höåi trong cöng cuöåc xoaá àoái giaãm hïët cêìn phaát triïín con ngûúâi möåt caách bïìn ngheâo, chöëng bêët cöng, tïå naån, thoái hû têåt vûäng, hay laâm tùng nùng lûåc vaâ phaåm vi xêëu... àïí vûún túái cuöåc söëng ngaây caâng töët lûåa choån cuãa con ngûúâi àïí hoå coá möåt cuöåc àeåp vaâ haånh phuác. Trong khi tûå hoaân söëng àêìy àuã vaâ haånh phuác. Cêìn phaãi coá sûå thiïån baãn thên àïí àaãm baão cuöåc söëng öín àêìu tû thûúâng xuyïn, lêu daâi bùçng caác thïí àõnh vaâ bïìn vûäng, àöìng thúâi tham gia caác chïë, chñnh saách vûâa daâi haån, vûâa roä raâng, nghôa vuå xaä höåi, möîi caá nhên laåi thuác àêíy cuå thïí. Cêìn coá sûå phên chia phuâ húåp vúái sûå phaát triïín bïìn vûäng cuãa xaä höåi; hoå caác nhoám àöëi tûúång coá caác àùåc trûng khaác chñnh laâ àöång lûåc vaâ laâ muåc tiïu cuãa sûå nhau vïì vuâng miïìn, giúái tñnh, nghïì phaát triïín xaä höåi bïìn vûäng. nghiïåp, têìng lúáp xaä höåi, thêåm chñ caã sûå Nhaâ nûúác coá chûác nùng xaä höåi laâ quaãn khaác biïåt vïì tön giaáo hay truyïìn thöëng lyá, töí chûác, àiïìu haânh hoaåt àöång cuãa caác töí vùn hoaá. Chiïën lûúåc phaát triïín con ngûúâi chûác, caá nhên nhùçm thuác àêíy sûå phaát triïín cêìn àûúåc xem xeát trïn nhiïìu phûúng diïån, xaä höåi bïìn vûäng vïì moåi mùåt. Nhaâ nûúác laâ vûâa nêng cao nùng lûåc moåi mùåt cuãa con chuã thïí töëi cao coá vai troâ quan troång trong ngûúâi, vûâa taåo àiïìu kiïån phaát huy töëi àa viïåc àïì ra muåc tiïu, hoaåch àõnh àûúâng löëi, caác nùng lûåc àoá nhùçm vûún túái muåc àñch chñnh saách, ban haânh phaáp luêåt vaâ sûã cuöëi cuâng laâ mang lai cuöåc söëng töët àeåp, å duång caác cöng cuå coá sûác maånh, vûâa àöång mang laåi tûå do, giaãi phoáng con ngûúâi. viïn, khuyïën khñch, vûâa chïë àõnh roä raâng ÚÃ Viïåt Nam, phaát triïín con ngûúâi cuå thïí. Nhaâ nûúác hoaåch àõnh vaâ thûåc thi àûúåc coi laâ vêën àïì trung têm cuãa chiïën caác chñnh saách vïì xoaá àoái giaãm ngheâo, taåo lûúåc phaát triïín, laâ nhiïåm vuå lêu daâi cuãa viïåc laâm vaâ thu nhêåp öín àõnh cho ngûúâi Àaãng, Nhaâ nûúác vaâ toaân dên. Sinh thúâi, dên, àaãm baão an sinh xaä höåi, phaát triïín Chuã tõch Höì Chñ Minh àaä khùèng àõnh, giaáo duåc vaâ àaâo taåo... Àïí àaáp ûáng yïu cêìu muåc tiïu cao caã cuãa caách maång laâ mang laåi phaát triïín bïìn vûäng vïì xaä höåi trong àiïìu haånh phuác, tûå do cho nhên dên. Ngûúâi kiïån kinh tïë thõ trûúâng nhiïìu ruãi ro, phûác noái: “Nïëu nûúác àöåc lêp maâ dên khöng 60
VAI TROÂ CUÃA CON NGÛÚÂI TRONG SÛÅ PHAÁT TRIÏÍN... hûúãng haånh phuác, tûå do thò àöåc lêåp cuäng kïët húåp tùng trûúãng kinh tïë vúái tiïën böå vaâ chùèng coá nghôa gò(6)”. Muåc tiïu töíng quaát cöng bùçng xaä höåi chûa àûúåc thûåc hiïån töët. maâ Àaåi höåi àaåi biïíu toaân quöëc lêìn thûá X Traái laåi, khoaãng caách giaâu ngheâo, phên Àaãng Cöång saãn Viïåt Nam àaä àûa ra laâ: têìng xaä höåi coá xu hûúáng tùng nhanh trong “Thûåc hiïån tiïën böå vaâ cöng bùçng xaä höåi nïìn kinh tïë thõ trûúâng khiïën cho nhûäng ngay trong tûâng bûúác vaâ tûâng chñnh saách ngûúâi ngheâo nhêët laåi cang khoá khùn hún, â phaát triïín; tùng trûúãng kinh tïë ài àöi vúái ñt cú höåi hún trûúác. phaát triïín vùn hoaá, y tïë, giaáo duåc… giaãi Tûâ thûåc tiïîn phaát triïín àêët nûúác trong quyïët töët caác vêën àïì xaä höåi vò muåc tiïu thúâi gian qua, Àaãng ta àaä ruát ra baâi hoåc phaát triïín con ngûúâi(7)”. kinh nghiïåm vaâ cuäng laâ tû tûúãng chó àaåo Sau hún 20 nùm thûåc hiïån cöng cuöåc trong thúâi gian túái: “Phaát triïín nhanh phaãi àöíi múái, Viïåt Nam àaä àaåt nhûäng thaânh tûåu ài àöi vúái nêng cao tñnh bïìn vûäng... Phaãi àaáng tûå haâo vïì phaát triïín con ngûúâi. Tó lïå gùæn tùng trûúãng kinh tïë vúái phaát triïín vùn ngheâo àoái àaä giaãm tûâ trïn 70% vaâo nhûäng hoaá, phaát triïín toaân diïån con ngûúâi, thûåc nùm 80 xuöëng xêëp xó 20% trong nùm 2008. hiïån dên chu, tiïën böå vaâ cöng bùçng xaä höåi, ã Tuöíi thoå trung bònh àaåt 72 tuöíi. Tó lïå ngûúâi taåo nhiïìu viïåc laâm, caãi thiïån àúâi söëng, lúán biïët chûä àaåt trïn 90%. Chó söë phaát khuyïën khñch laâm giaâu húåp phaáp ài àöi vúái triïín con ngûúâi HDI tùng tûâ 0,611 nùm xoaá àoái giaãm ngheâo. Tûâng bûúác thu heåp 1992 lïn 0,733 nùm 2007. Àêìu tû cho lônh khoaãng caách phaát triïín giûäa caác vuâng. vûåc xaä höåi chiïëm trïn 25% ngên saách nhaâ Phaãi rêët coi troång baão vïå vaâ caãi thiïån möi nûúác, trong àoá àùåc biïåt ûu tiïn cho xoaá àoái trûúâng ngay trong tûâng bûúác phaát giaãm ngheâo, giaãi quyïët viïåc laâm, giaáo duåc - triïn”(8). Quan àiïím àoá cuãa Àaãng ta àaä í àaâo taåo vaâ caác dõch vuå xaä höåi cú baãn khaác. thïí hiïån roä sûå quan têm àêìy àuã túái caã ba Nhiïìu chûúng trònh quöëc gia vïì phaát triïín muåc tiïu cuãa phaát triïín xaä höåi theo hûúáng xaä höåi àaä vaâ àang àûúåc thûåc hiïån. Àoá laâ bïìn vûäng: bïìn vûäng vïì sinh thaái, bïìn vûäng bùçng chûáng cho thêëy chiïën lûúåc phaát triïín vïì kinh tïë, bïìn vûäng vïì xaä höåi. Àïí àaåt muåc con ngûúâi ngaây caâng giûä võ trñ quan troång tiïu trïn, trûúác hïët vaâ trïn hïët phaãi nïu vaâ àûúåc àêìu tû àuáng mûác. Nhúâ vêåy, chêët cao vai troâ cuãa con ngûúâi vúái tû cach laâ chuã á lûúång cuöåc söëng cuãa àaåi böå phêån ngûúâi dên thïí tñch cûåc cuãa quaá trònh taác àöång caãi taåo Viïåt Nam àûúåc caãi thiïån àaáng kïí. tûå nhiïn, biïën àöíi tûå nhiïn; laâ chuã thïí, laâ Tuy nhiïn, muåc tiïu phaát triïín con àöång lûåc cú baãn cuãa tùng trûúãng kinh tïë, ngûúâi úã Viïåt Nam trong giai àoaån trûúác àöìng thúâi laâ muåc tiïu cao nhêët cuãa sûå phaát mùæt vêîn coân nhiïìu thaách thûác. Thaânh tûåu triïín kinh tïë - xaä höåi. Coá thïí thêëy, quan vïì xoáa àoái giaãm ngheâo chûa thêåt vûäng àiïím cuãa Àaãng ta hoaân toaân phuâ húåp vúái chùæc. Tó lïå ngheâo àoái, cêån ngheâo àoái, taái nhûng tuyïn böë quöëc tïë vïì phaát triïín bïìn ä ngheâo úã möåt söë vuâng vêîn coân cao. Mûác thu vûäng, trong àoá nöíi lïn tû tûúãng lêëy con nhêåp bònh quên trïn àêìu ngûúâi vêîn thuöåc ngûúâi laâ trung têm cuãa sûå phaát triïín; àaáp vaâo loaåi nhûäng nûúác thêëp nhêët trïn thïë ûáng ngaây caâng àêìy àuã hún nhu cêìu vêåt giúái. Sûác eáp vïì dên söë tiïëp tuåc gia tùng, chêët vaâ tinh thêìn cuãa moåi têìng lúáp nhên tònh traång thiïëu viïåc laâm vêîn laâ vêën àïì dên nhû möåt nguyïn tùæc nhêët quaán trong bûác xuác, àe doåa cuöåc söëng ngûúâi dên. Chêët moåi giai àoaån phaát triïín. lûúång vaâ cú cêëu nguöìn nhên lûåc chûa àaáp (6) Höì Chñ Minh. Toaân têåp, t.4. Nxb Chñnh trõ Quöëc ûáng àûúåc yïu cêìu phaát triïín àêët nûúác gia, Haâ Nöåi, 1996, tr.56. trong thúâi kyâ àöíi múái, maâ nguyïn nhên (7) Àaãng Cöång saãn Viïåt Nam. Vùn kiïån Àaåi höåi àaåi quan troång laâ chêët lûúång giaáo duåc - àaâo biïíu toaân quöëc lêìn thûá X. Nxb Chñnh trõ Quöëc gia, taåo coân thêëp, chêåm àöíi múái, thêåm chñ coân Haâ Nöåi, 2006, tr.77. (8) Àaãng Cöång saãn Viïåt Nam. Sàd., tr.178-179. coá nhûäng biïíu hiïån yïëu keám, tiïu cûåc. Viïåc 61

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng

172 tài liệu

837 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.