intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đề tài: "ứng dụng phần mềm Surfer trong công tác vẽ đường bình độ thμnh lập bản đồ địa hình"

Chia sẻ: Lê Trung Hiếu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:80

Thêm vào BST
Báo xấu
395
lượt xem 132
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bản đồ có vai trò rất quan trọng và là tài liệu cơ bản không thể thiếu trong nghiên cứu khoa học, trong các ngành kinh tế quốc dân và quốc phòng. Nó là cơ sở, là công cụ, là kết quả trong việc thiết kế, quy hoạch các lĩnh vực của đất nớc. Trong giai đoạn hiện nay, việc thực hiện chiến lợc CNH - HĐH đất nớc của Đảng và Nhà nớc ngày càng đợc đẩy mạnh. Bản đồ địa hình là tài liệu không thể thiếu, nhất là tại các vùng kinh tế trọng điểm, các khu công nghiệp, thủy lợi, thủy điện …để phục vụ khảo...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài: "ứng dụng phần mềm Surfer trong công tác vẽ đường bình độ thμnh lập bản đồ địa hình"

  1. Đồ án tốt nghiệp Đề tài ứng dụng phần mềm Surfer trong công tác vẽ đường bình độ thành lập bản đồ địa hình
  2. Tr­êng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp Lêi nãi ®Çu B¶n ®å cã vai trß rÊt quan träng vµ lµ tµi liÖu c¬ b¶n kh«ng thÓ thiÕu trong nghiªn cøu khoa häc, trong c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n vµ quèc phßng. Nã lµ c¬ së, lµ c«ng cô, lµ kÕt qu¶ trong viÖc thiÕt kÕ, quy ho¹ch c¸c lÜnh vùc cña ®Êt n­íc. Trong giai ®o¹n hiÖn nay, viÖc thùc hiÖn chiÕn l­îc CNH - H§H ®Êt n­íc cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ngµy cµng ®­îc ®Èy m¹nh. B¶n ®å ®Þa h×nh lµ tµi liÖu kh«ng thÓ thiÕu, nhÊt lµ t¹i c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm, c¸c khu c«ng nghiÖp, thñy lîi, thñy ®iÖn …®Ó phôc vô kh¶o s¸t, thiÕt kÕ vµ quy ho¹ch. V× vËy c«ng t¸c thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh lµ c«ng viÖc mang tÝnh cÊp b¸ch hiÖn nay. Cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p ®Ó thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh nh­: ®o vÏ trùc tiÕp ngoµi thùc ®Þa, ®o vÏ b»ng ph­¬ng ph¸p ®o ¶nh, biªn tËp b¶n ®å tõ b¶n ®å cã tû lÖ lín h¬n. Mçi ph­¬ng ph¸p ®Òu cã nh÷ng ­u nh­îc ®iÓm kh¸c nhau. Ph­¬ng ph¸p ®o vÏ trùc tiÕp ngoµi thùc ®Þa cho ®é chÝnh x¸c cao, nh­ng l¹i vÊt v¶. Ph­¬ng ph¸p ®o ¶nh lµ ph­¬ng ph¸p míi, cã ®é chÝnh x¸c kh¸ cao vµ c«ng viÖc kh«ng vÊt v¶ nh­ ®o vÏ trùc tiÕp ngoµi thùc ®Þa. Ph­¬ng ph¸p thµnh lËp b¶n ®å tõ b¶n ®å tû lÖ lín h¬n cã ®é chÝnh x¸c kh«ng cao. Khi thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh b»ng ph­¬ng ph¸p ®o vÏ ngoµi thùc ®Þa, cã ba ph­¬ng ph¸p: ph­¬ng ph¸p bµn ®¹c, ph­¬ng ph¸p toµn ®¹c, ph­¬ng ph¸p ®o GPS ®éng. Ngµy nay, c¸c øng dông cña c«ng nghÖ ®iÖn tö - tin häc còng ®ang ®­îc sö dông réng r·i trong c¶ c«ng t¸c ngo¹i nghiÖp lÉn néi nghiÖp b»ng c¸ch thay thÕ c¸c c«ng cô ®o vÏ cò b»ng c¸c thiÕt bÞ míi víi c«ng nghÖ tiªn tiÕn nh­: c¸c m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö ®é chÝnh x¸c cao, m¸y vi tÝnh vµ c¸c phÇn mÒm tiÖn Ých, c«ng nghÖ GPS .v.v. C¸c m¸y mãc vµ phÇn mÒm tiÖn Ých ®ã ®· vµ ®ang dÇn dÇn thay thÕ c¸c lo¹i m¸y quang häc cò vµ c¸c ph­¬ng ph¸p ®o ®¹c cæ truyÒn víi ®é chÝnh x¸c kh«ng cao mµ n¨ng suÊt lao ®éng thÊp. Trong c«ng t¸c thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh, sè liÖu sau khi ®o xong ®­îc xö lý vµ ch¹y trªn c¸c phÇn mÒm ®Ó thµnh lËp b¶n ®å. §Ó nghiªn cøu mét trong nh÷ng c¸ch ®Ó thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh em ®· thùc hiÖn ®Ó tµi: "øng dông phÇn mÒm Surfer trong c«ng Sinh viªn: Ng« ThÕ Anh Líp: Tr¾c ®Þa A-K48 -1-
  3. Tr­êng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp t¸c vÏ ®­êng b×nh ®é thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh". Môc ®Ých cña ®Ò tµi lµ nghiªn cøu vÒ b¶n ®å ®Þa h×nh, c«ng t¸c ®o vÏ ngoµi thùc ®Þa b»ng m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö, viÖc dïng phÇn mÒm Surfer, AutoCad ®Ó vÏ ®­êng b×nh ®é, vµ thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh. Sau mét thêi gian nghiªn cøu, víi sù gióp ®ì, h­íng dÉn tËn t×nh cña thÇy gi¸o Ts. §inh C«ng Hoµ vµ c¸c thÇy c« trong bé m«n, em ®· hoµn thµnh b¶n ®å ¸n. Néi dung ®å ¸n ®­îc tr×nh bµy nh­ sau: PhÇn më ®Çu Ch­¬ng I:Tæng quan vÒ b¶n ®å ®Þa h×nh vµ c¸c ph­¬ng ph¸p thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh Ch­¬ng II: Thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh tõ sè liÖu ®o cña m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö Ch­¬ng III: Giíi thiÖu chung vÒ phÇn mÒm Surfer 8.0 Ch­¬ng IV: Thùc nghiÖm §å ¸n tèt nghiÖp nµy ®­îc hoµn thµnh t¹i tr­êng ®¹i häc Má - §Þa chÊt. Cã ®­îc kÕt qu¶ nµy em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o Ts. §inh C«ng Hoµ lµ ng­êi ®· trùc tiÕp h­íng dÉn, ®­a ra nh÷ng gîi ý cã gi¸ trÞ vÒ mÆt khoa häc vµ thùc tiÔn s¶n xuÊt, gióp em hoµn thµnh b¶n ®å ¸n vµ em xin göi lêi c¶m ¬n tíi c¸c thÇy c« trong bé m«n ®· gióp ®ì em trong suèt thêi gian em häc tËp t¹i tr­êng còng nh­ trong qu¸ tr×nh lµm ®å ¸n tèt nghiÖp. Trong qu¸ tr×nh lµm ®å ¸n, mÆc dï ®· rÊt cè g¾ng nh­ng l­îng kiÕn thøc cßn h¹n hÑp nªn ®å ¸n cã thÓ cßn nhiÒu sai sãt. rÊt mong c¸c thÇy c« vµ b¹n bÌ th«ng c¶m vµ gãp ý. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Hµ Néi, th¸ng 6 - 2008 Sinh viªn thùc hiÖn Ng« ThÕ Anh Líp : Tr¾c ®Þa A-K48 Sinh viªn: Ng« ThÕ Anh Líp: Tr¾c ®Þa A-K48 -2-
  4. Tr­êng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp Ch­¬ng I: Tæng quan vÒ b¶n ®å ®Þa h×nh vµ c¸c ph­¬ng ph¸p thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh I.1. Kh¸i qu¸t vÒ b¶n ®å ®Þa h×nh B¶n ®å ®Þa h×nh lµ b¶n ®å thÓ hiÖn mét khu vùc trªn bÒ mÆt cña tr¸i ®Êt, trªn ®ã b¶n ®å thÓ hiÖn nh÷ng thµnh phÇn cña thiªn nhiªn vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng thùc tiÔn cña con ng­êi mµ m¾t ta cã thÓ c¶m nhËn ®­îc, chóng ®­îc x©y dùng theo mét quy luËt to¸n häc nhÊt ®Þnh b»ng mét hÖ thèng ký hiÖu quy ­íc vµ c¸c yÕu tè néi dung ®· ®­îc tæng qu¸t ho¸. Trªn b¶n ®å ®Þa h×nh, kh«ng ®­a lªn tÊt c¶ mäi h×nh ¶nh cã trªn mÆt ®Êt mµ chØ thÓ hiÖn c¸c ®èi t­îng chøa ®ùng l­îng th«ng tin phô thuéc vµo kh«ng gian, thêi gian vµ môc ®Ých sö dông. TÝnh kh«ng gian giíi h¹n (x¸c ®Þnh) khu vùc ®­îc tiÕn hµnh ®o vÏ vµ thµnh lËp b¶n ®å. TÝnh thêi gian quy ®Þnh ghi nhËn trªn b¶n ®å ®Þa h×nh hiÖn tr¹ng cña bÒ mÆt tr¸i ®Êt t¹i thêi ®iÓm ®o vÏ. Môc ®Ých sö dông chi phèi néi dung vµ ®é chÝnh x¸c cña b¶n ®å. YÕu tè kh«ng gian vµ môc ®Ých sö dông cã liªn quan ®Õn viÖc lùa chän tØ lÖ b¶n ®å. C¸c ®èi t­îng ®Þa h×nh trªn bÒ mÆt tr¸i ®Êt ®­îc ®­a lªn b¶n ®å th«ng qua phÐp chiÕu b¶n ®å. VÒ b¶n chÊt b¶n ®å ®Þa h×nh nãi chung cßn ®­îc ®Þnh nghÜa: “ Lµ mét m« h×nh ®å ho¹ vÒ mÆt ®Êt, cho ta kh¶ n¨ng nhËn biÕt bÒ mÆt ®ã b»ng c¸i nh×n bao qu¸t, tæng qu¸t ®äc chi tiÕt hoÆc ®o ®Õm chÝnh x¸c”. Dùa vµo b¶n ®å ®Þa h×nh cã thÓ nhanh chãng x¸c ®Þnh täa ®é, ®é cao cña ®iÓm bÊt kú nµo trªn mÆt ®Êt, kho¶ng c¸ch vµ ph­¬ng h­íng cña hai ®iÓm, chu vi, diÖn tÝch, khèi l­îng cña vËt, vïng, cïng hµng lo¹t c¸c th«ng sè kh¸c. I.2. C¬ së to¸n häc cña b¶n ®å ®Þa h×nh C¬ së to¸n häc cña b¶n ®å ®Þa h×nh bao gåm: HÖ thèng tØ lÖ b¶n ®å, phÐp chiÕu b¶n ®å Elipxoid sö dông ®Ó ®Þnh vÞ, hÖ täa ®é vu«ng gãc, hÖ ®é cao, m¹ng l­íi kinh vÜ tuyÕn, l­íi kil«met, m¹ng l­íi c¸c ®iÓm khèng chÕ tr¾c ®Þa, khung b¶n ®å, s¬ ®å bè côc, sù ph©n m¶nh ®¸nh sè b¶n ®å. Sinh viªn: Ng« ThÕ Anh Líp: Tr¾c ®Þa A-K48 -3-
  5. Tr­êng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp I.2.1. Tû lÖ Theo qui ph¹m b¶n ®å ®Þa h×nh n­íc ta còng dïng d·y tØ lÖ nh­ hÇu hÕt c¸c n­íc kh¸c trªn thÕ giíi gåm c¸c tØ lÖ sau: 1:500, 1:1000, 1:2000, 1:5000, 1:10000, 1:20000, 1:25000, 1:50000, 1:100000, … I.2.2. PhÐp chiÕu vµ l­íi täa ®é 1. PhÐp chiÕu PhÐp chiÕu b¶n ®å lµ sù thÓ hiÖn (¸nh x¹) bÒ mÆt thùc cña tr¸i ®Êt lªn mÆt ph¼ng th«ng qua mét c«ng thøc to¸n häc x¸c ®Þnh. C«ng thøc chung : X = f1(,) Y = f2(,) Trong ®ã: - X, Y lµ täa ®é ph¼ng cña 1 ®iÓm trªn mÆt ph¼ng. -  ,  lµ täa ®é ®Þa lý cña 1 ®iÓm bÊt k× trªn bÒ mÆt tr¸i ®Êt. - f1,f2 lµ hµm ®¬n trÞ, liªn tôc vµ h÷u h¹n trong ph¹m vi b¶n ®å thÓ hiÖn. T­¬ng øng víi mçi hµm f1, f2 chóng ta sÏ cã c¸c phÐp chiÕu b¶n ®å kh¸c nhau. ë n­íc ta, do ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi vµ lÞch sö nªn c¸c b¶n ®å ®Þa h×nh thÓ hiÖn l·nh thæ VÞªt nam ®­îc thµnh lËp b»ng 2 phÐp chiÕu chñ yÕu: phÐp chiÕu Gauss vµ phÐp chiÕu UTM. PhÐp chiÕu Gauss lµ phÐp chiÕu h×nh trô ngang ®ång gãc, b¸n kÝnh h×nh trô ngang b»ng b¸n kÝnh tr¸i ®Êt. T©m chiÕu lµ t©m qu¶ ®Êt vµ chiÕu theo mói chiÕu 60 (tøc lµ cã tÊt c¶ 60 mói), c¸c mói nµy ®­îc ®¸nh sè tõ T©y sang §«ng tÝnh tõ kinh tuyÕn gèc ®i qua ®µi thiªn v¨n Greenwich (Anh). Nh­ v©y trong phÐp chiÕu Gauss th× c¸c gãc kh«ng bÞ biÕn d¹ng, h×nh chiÕu c¸c kinh vÜ tuyÕn giao nhau víi mét gãc b»ng 900. DiÖn tÝch cña mói chiÕu Gauss lín h¬n trªn mÆt cÇu. Kinh tuyÕn trôc kh«ng bÞ biÕn d¹ng (m0=1). §é biÕn d¹ng vÒ chiÒu dµi vµ diÖn tÝch t¨ng tõ kinh tuyÕn gi÷a vÒ phÝa hai kinh tuyÕn biªn vµ gi¶m tõ xÝch ®¹o vÒ hai cùc. PhÐp chiÕu UTM còng lµ phÐp chiÕu h×nh trô ngang ®ång gãc vµ còng cã t©m chiÕu lµ t©m qu¶ ®Êt nh­ng kh¸c víi phÐp chiÕu Gauss ®Ó gi¶m ®é biÕn d¹ng Sinh viªn: Ng« ThÕ Anh Líp: Tr¾c ®Þa A-K48 -4-
  6. Tr­êng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp vÒ chiÒu dµi vµ diÖn tÝch th× trong UTM sö dông h×nh trô ngang cã b¸n kÝnh nhá h¬n b¸n kÝnh qu¶ ®Êt, nã c¾t mÆt cÇu theo 2 ®­êng cong ®èi xøng vµ c¸ch kinh tuyÕn gi÷a kho¶ng 180 km. Kinh tuyÕn trôc lµ ®­êng th¼ng nh­ng biÕn d¹ng vÒ chiÒu dµi (m0=0.9996). C¸ch kinh tuyÕn trôc 1,50 vÒ c¶ 2 phÝa cã 2 ®­êng chuÈn, vïng l·nh thæ n»m trong hai ®­êng chuÈn nµy cã biÕn d¹ng nhá h¬n so víi phÐp chiÕu Gauss. C¸c ®iÓm n»m phÝa trong ®­êng c¾t mÆt trô th× ®é biÕn d¹ng mang dÊu ©m cßn phÝa ngoµi mang dÊu d­¬ng. N­íc ta cã l·nh thæ tr¶i dµi theo vÜ ®é nªn sö dông phÐp chiÕu Gauss lµ hîp lý. Tuy nhiªn víi ­u ®iÓm ®é biÕn d¹ng ph©n bè ®Òu h¬n vµ ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc sö dông hÖ täa ®é chung trong khu vùc vµ thÕ giíi, trong hÖ täa ®é míi VN - 2000 ta sö dông phÐp chiÕu UTM thay cho phÐp chiÕu Gauss trong hÖ HN-72 2. L­íi täa ®é L­íi täa ®é ®Þa lý (  ,  ): Nã cßn ®­îc gäi lµ l­íi kinh vÜ tuyÕn: Dïng ®Ó x¸c ®Þnh täa ®é ®Þa lý cña ®iÓm trªn b¶n ®å, h×nh d¸ng cña nã phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña phÐp chiÕu. L­íi täa ®é vu«ng gãc (§ªcac): Dïng ®Ó x¸c ®Þnh täa ®é (x,y) cña c¸c ®iÓm. L­íi cña nã lµ nh÷ng ®­êng th¼ng song song vu«ng gãc víi nhau. Kinh tuyÕn chÝnh cña mói lµ trôc x, xÝch ®¹o lµ trôc y, gèc täa ®é lµ ®iÓm giao nhau cña hai trôc trªn. Gèc nµy cã gi¸ trÞ khëi ®Çu lµ (0, 500). 3. Chia m¶nh vµ ®¸nh sè b¶n ®å ®Þa h×nh - B¶n ®å 1:1000000 cã kÝch th­íc ®­îc thèng nhÊt trªn toµn thÕ giíi. Khung h×nh thang cña b¶n ®å 1:1000000 lµ 40 theo vÜ ®é vµ 60 theo kinh ®é. KÝ hiÖu mói ®­îc ®¸nh sè A rËp b¾t ®Çu tõ mói sè 1 n»m gi÷a kinh tuyÕn 1800 §«ng vµ 1740 T©y. KÝ hiÖu mói t¨ng tõ §«ng sang T©y. Ký hiÖu mói t¨ng dÇn tõ §«ng sang T©y. Ký hiÖu ®ai ®­îc ®¸nh b»ng ch÷ c¸i Latinh (A,B,C…), (bá qua c¸c ch÷ O,I) b¾t ®Çu tõ A n»m gi÷a vÜ tuyÕn 00 vµ 40. Ký hiÖu ®ai t¨ng dÇn tõ xÝch ®¹o vÒ hai cùc. Trong hÖ thèng l­íi chiÕu UTM quèc tÕ ng­êi ta ®Æt tr­íc ký hiÖu ®ai ch÷ W víi c¸c ®ai ë B¾c b¸n cÇu vµ Nam b¸n cÇu. - B¶n ®å 1:500000 Sinh viªn: Ng« ThÕ Anh Líp: Tr¾c ®Þa A-K48 -5-
  7. Tr­êng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp Chia m¶nh 1:1000000 thµnh 4 phÇn ta ®­îc 4 m¶nh tû lÖ 1:500000 cã kÝch th­íc 30x20 vµ ®­îc ®¸nh ký hiÖu tõ tr¸i qua ph¶i, tõ trªn xuèng d­íi. Theo kiÓu UTM quèc tÕ c¸c phiªn hiÖu A, B, C, D ®­îc ®¸nh theo chiÒu kim ®ång hå b¾t ®Çu tõ gãc T©y B¾c - B¶n ®å 1:250000 Mçi m¶nh 1:500000 ®­îc chia thµnh 4 m¶nh tû lÖ 1:250000 cã kÝch th­íc 10x1030' ký hiÖu b»ng sè ¶rËp theo thø tù tõ tr¸i qua ph¶i, tõ trªn xuèng d­íi. Theo UTM quèc tÕ m¶nh b¶n ®å 1:1000000 chia thµnh 16 m¶nh b¶n ®å 1:250000, mçi m¶nh cã kÝch th­íc 10x1030' ký hiÖu b»ng c¸c sè ¶rËp tõ 1 ®Õn 16 theo thø tù tõ tr¸i qua ph¶i, tõ trªn xuèng d­íi - B¶n ®å 1:10000 LÊy m¶nh 1:1000000 chia thµnh 96 m¶nh1:100000 cã kÝch th­íc 30'x30'. §¸nh sè tõ tr¸i qua ph¶i, tõ trªn xuèng d­íi Theo UTM quèc tÕ hÖ thèng b¶n ®å tû lÖ 1:100000 ®­îc chia ®éc lËp so víi hÖ thèng 1:1000000. Ph©n hiÖu m¶nh b¶n ®å 1:100000 gåm 4 sè, hai sè b¾t ®Çu tõ 00 lµ sè thø tù cña c¸c mói cã ®é réng 30' theo kinh tuyÕn xuÊt ph¸t tõ kinh tuyÕn 750 §«ng vµ t¨ng dÇn vÒ phÝa §«ng, hai sè sau b¾t ®Çu b»ng 01 lµ sè thø tù cña c¸c ®ai cã ®é réng 30' theo vÜ tuyÕn xuÊt ph¸t tõ vÜ tuyÕn 4 0 Nam vµ t¨ng dÇn vÒ phÝa cùc. - B¶n ®å 1:50000 Mçi m¶nh 1:100000 chia thµnh 4 phÇn thµnh 4 m¶nh 1:50000 cã kÝch th­íc 15'x15' ®­îc ®¸nh ký hiÖu ch÷ c¸i A, B, C, D theo thø tù tõ tr¸i qua ph¶i, tõ trªn xuèng d­íi. Theo kiÓu UTM quèc tÕ viÖc chia m¶nh thùc hiÖn t­¬ng tù. Ph©n hiÖu m¶nh b»ng ch÷ sè La m· theo thø tù b¾t ®Çu tõ m¶nh gãc §«ng B¾c theo chiÒu kim ®ång hå - B¶n ®å 1:25000 Chia m¶nh 1:50000 thµnh 4 m¶nh 1:25000, mçi m¶nh cã kÝch th­íc 7'30"x7'30", ký hiÖu a, b, c, d theo thø tù tõ tr¸i sang ph¶i, tõ trªn xuèng d­íi Theo UTM quèc tÕ kh«ng chia m¶nh 1:25000 vµ tû lÖ lín h¬n. Sinh viªn: Ng« ThÕ Anh Líp: Tr¾c ®Þa A-K48 -6-
  8. Tr­êng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp - B¶n ®å 1:10000 Chia m¶nh 1:25000 thµnh 4 phÇn 1:10000 cã kÝch th­íc 3'45"x3'45" ®­îc ®¸nh sè 1, 2, 3, 4 theo thø tù tõ tr¸i qua ph¶i, tõ trªn xuèng d­íi. - B¶n ®å 1:5000 Mçi m¶nh 1:100000 chia thµnh 256 m¶nh 1:5000 cã kÝch th­íc 1'52",5x1'52",5 vµ ®­îc ®¸nh sè tõ 1 ®Õn 256 theo thø tù tõ tr¸i qua ph¶i, tõ trªn xuèng d­íi. - B¶n ®å 1:2000 Mçi m¶nh 1:5000 ®­îc chia thµnh 9 m¶nh 1:2000 kÝch th­íc 37",5x37",5 ®­îc ký hiÖu b»ng ch÷ th­êng a, b, c, d, e, f, g, h, k theo thø tù tõ tr¸i qua ph¶i, tõ trªn xuèng d­íi. - B¶n ®å 1:1000 Mçi m¶nh 1:2000 chia thµnh 4 m¶nh 1:1000 kÝch th­íc 18",75x18",75 ®­îc ®¸nh ký hiÖu I, II, III, IV theo thø tù tõ tr¸i qua ph¶i, tõ trªn xuèng d­íi. - B¶n ®å 1:500 Mçi m¶nh 1:2000 ®­îc chia thµnh 16 m¶nh 1:500 ®­îc ®¸nh sè tõ 1 ®Õn 16 theo thø tù tõ tr¸i qua ph¶i, tõ trªn xuèng d­íi. I.3. Néi dung cña tê b¶n ®å ®Þa h×nh Néi dung cña tê b¶n ®å ®Þa h×nh bao gåm c¸c yÕu tè lµ ®iÓm khèng chÕ tr¾c ®Þa, ®Þa vËt (®Þa vËt ®Þnh h­íng, c¸c ®iÓm d©n c­, thñy hÖ, giao th«ng, líp phñ thùc vËt, ranh giíi.v.v…) vµ d¸ng ®Êt (®Þa h×nh). TÊt c¶ c¸c ®èi t­îng nãi trªn ®­îc thÓ hiÖn trªn b¶n ®å ®Þa h×nh cÇn ph¶i ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c. Møc ®é tû mØ cña néi dung b¶n ®å ph¶i phï hîp víi môc ®Ých sö dông b¶n ®å vµ ®Æc ®iÓm cña khu vùc. I.3.1. §iÓm khèng chÕ tr¾c ®Þa C¸c ®iÓm täa ®é vµ ®é cao c¸c cÊp ph¶i ®­îc biÓu thÞ ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c lªn b¶n ®å. §©y lµ yÕu tè d¹ng ®iÓm cÇn thÓ hiÖn chÝnh x¸c ®Õn 0,1mm trªn b¶n ®å. Dïng c¸c ký hiÖu t­¬ng øng ®Ó thÓ hiÖn c¸c ®iÓm täa ®é nhµ n­íc vµ ®iÓm täa ®é c¬ së. §èi víi b¶n ®å b¶n ®å ®Þa h×nh tØ lÖ lín, cã thÓ hiÖn thÞ c¸c ®iÓm Sinh viªn: Ng« ThÕ Anh Líp: Tr¾c ®Þa A-K48 -7-
  9. Tr­êng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp khèng chÕ ®o vÏ. Th«ng th­êng c¸c ®iÓm khèng chÕ ®­îc ghi chó sè hiÖu vµ ®é cao cña chóng. I.3.2. §Þa vËt 1. §Þa vËt ®Þnh h­íng Khi sö dông b¶n ®å ®Þa h×nh th× viÖc ®Þnh h­íng cã ý nghÜa quan träng, do vËy, c¸c ®Þa vËt ®Þnh h­íng còng lµ yÕu tè tÊt yÕu cña néi dung b¶n ®å ®Þa h×nh. §ã lµ nh÷ng ®èi t­îng cña khu vùc, nã cho phÐp ta x¸c ®Þnh vÞ trÝ nhanh chãng vµ chÝnh x¸c trªn b¶n ®å nh­ c¸c c©y ®éc lËp, tßa nhµ cao, nhµ thê, ®×nh chïa, cét c©y sè… C¸c ®Þa vËt ®Þnh h­íng cßn bao gåm mét sè ®Þa vËt kh«ng nh« cao so víi mÆt ®Êt nh­ng dÔ dµng nhËn biÕt nh­ ng· ba ®­êng, ng· ba s«ng… 2. C¸c ®iÓm d©n c­ C¸c ®iÓm d©n c­ lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng nhÊt cña b¶n ®å ®Þa h×nh. C¸c ®iÓm d©c c­ ®­îc ®Æc tr­ng bëi kiÓu c­ tró, sè ng­êi vµ ý nghÜa hµnh chÝnh – chÝnh trÞ cña nã. Khi thÓ hiÖn c¸c ®iÓm d©n c­ trªn b¶n ®å ph¶i gi÷ ®­îc ®Æc tr­ng vÒ quy ho¹ch, cÊu tróc. Trªn b¶n ®å tû lÖ lín th× sù biÓu thÞ c¸c ®iÓm d©n c­ cµng tØ mØ, ph¹m vi d©n c­ ph¶i biÓu thÞ khÐp kÝn b»ng c¸c ký hiÖu t­¬ng øng, nhµ trong vïng d©n c­ ph¶i biÓu thÞ tÝnh chÊt (chÞu löa, kÐm chÞu löa), quy m« (lín, nhá, sè tÇng). C¸c c«ng tr×nh c«ng céng ph¶i biÓu thÞ tÝnh chÊt kinh tÕ, x· héi, v¨n hãa cña chóng nh­ nhµ m¸y, trô së uû ban, b­u ®iÖn… 3. Thñy hÖ C¸c yÕu tè thñy hÖ ®­îc biÓu thÞ tØ mØ, trªn b¶n ®å ®Þa h×nh biÓu thÞ c¸c bê biÓn, bê hå, s«ng, ngßi, m­¬ng, kªnh, r¹ch… C¸c ®­êng bê n­íc ®­îc thÓ hiÖn trªn b¶n ®å ®Þa h×nh theo ®óng ®Æc ®iÓm cña tõng kiÓu bê ®­êng. §ång thêi cßn ph¶i thÓ hiÖn c¸c thiÕt bÞ phô thuéc thñy hÖ nh­ c¸c bÕn c¶ng, tr¹m thñy ®iÖn, ®Ëp… Sù biÓu thÞ c¸c yÕu tè thñy hÖ cßn ®­îc bæ sung b»ng c¸c ®Æc tr­ng chÊt l­îng nh­ ®é mÆn cña n­íc, ®é s©u vµ réng cña s«ng, tèc ®é dßng ch¶y… Sinh viªn: Ng« ThÕ Anh Líp: Tr¾c ®Þa A-K48 -8-
  10. Tr­êng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp §é réng cña s«ng ë thùc ®Þa BiÓu thÞ s«ng 1:10000 1:25000 1:50000 1:100000 Mét nÐt 60 réng s«ng 4. M¹ng l­íi ®­êng giao th«ng Trªn c¸c b¶n ®å ®Þa h×nh m¹ng l­íi ®­êng ®­îc thÓ hiÖn tØ mØ vÒ kh¶ n¨ng giao th«ng vµ tr¹ng th¸i cña ®­êng. M¹ng l­íi ®­êng ®­îc thÓ hiÖn chi tiÕt hoÆc kh¸i l­îc vµ tuú thuéc vµo tû lÖ cña b¶n ®å, cÇn ph¶i ph¶n ¸nh ®óng mËt ®é cña l­íi ®­êng, h­íng vµ vÞ trÝ cña ®­êng, chÊt l­îng cña chóng. Khi lùa chän ph¶i xÐt ®Õn ý nghÜa cña ®­êng. Ph¶i biÓu thÞ nh÷ng con ®­êng ®¶m b¶o mèi liªn hÖ gi÷a nh÷ng ®iÓm d©n c­ víi nhau, víi c¸c ga xe löa, c¸c bÕn tµu, s©n bay… Trªn c¸c b¶n ®å tû lÖ lín ph¶i biÓu thÞ tÊt c¶ c¸c con ®­êng nh­: ®­êng s¾t, ®­êng « t«, ®­êng r¶i nhùa, ®­êng ®Êt lín-nhá, ®­êng mßn, chó ý biÓu thÞ vÞ trÝ h¹ hoÆc n©ng cÊp ®­êng, biÓn chØ dÉn ®­êng, cÇu cèng, cét c©y sè… 5. Líp phñ thùc vËt Trªn c¸c b¶n ®å ®Þa h×nh biÓu thÞ c¸c lo¹i ®­êng, v­ên c©y, ®ån ®iÒn, ruéng, ®ång cá, tµi nguyªn, c¸t, ®Êt mÆn, ®Çm lÇy… Ranh giíi c¸c khu thùc phñ vµ cña c¸c lo¹i ®Êt ®­îc biÓu thÞ b»ng c¸c ®­êng nÐt ®øt hoÆc d·y c¸c dÊu chÊm, ë diÖn tÝch bªn trong ®­êng viÒn th× vÏ c¸c ký hiÖu quy ­íc ®Æc tr­ng cho tõng lo¹i thùc vËt hoÆc ®Êt. Ranh giíi cña c¸c lo¹i thùc vËt vµ ®Êt cÇn ph¶i thÓ hiÖn chÝnh x¸c vÒ ph­¬ng diÖn ®å häa, thÓ hiÖn râ rµng nh÷ng chç ngoÆt cã ý nghÜa ®Þnh h­íng. 6. Ranh giíi ph©n chia hµnh chÝnh – chÝnh trÞ Ngoµi d¸ng ®Êt biªn giíi quèc gia, cßn ph¶i thÓ hiÖn ranh giíi cña c¸c cÊp Sinh viªn: Ng« ThÕ Anh Líp: Tr¾c ®Þa A-K48 -9-
  11. Tr­êng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp hµnh chÝnh. C¸c ®­êng ranh giíi ph©n chia hµnh chÝnh – chÝnh trÞ ®ßi hái ph¶i thÓ hiÖn râ rµng, chÝnh x¸c vµ ®óng quy ®Þnh trong quy ph¹m. I.3.3. D¸ng ®Êt D¸ng ®Êt trªn b¶n ®å ®Þa h×nh ®­îc biÓu thÞ b»ng c¸c ®­êng b×nh ®é. Nh÷ng yÕu tè d¸ng ®Êt mµ ®­êng b×nh ®é kh«ng thÓ hiÖn ®­îc th× biÓu thÞ b»ng c¸c ký hiÖu riªng, ngoµi ra trªn b¶n ®å ®Þa h×nh cßn ghi chó ®é cao. Kho¶ng cao ®Òu (m) Tû lÖ b¶n ®å Nhá nhÊt Trung b×nh Lín nhÊt 1:2000 0.5 2 2 1:5000 1 2 5 1:10000 2 2.5 5 1:25000 2.5 5 10 1:50000 10 10 20 1:100000 20 20 40 1:200000 20 40 40 1:500000 50 50 100 1:1000000 50 100 200 I.4. C¸c ph­¬ng ph¸p thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh I.4.1. Qu¸ tr×nh (chung) thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh 1. C«ng t¸c biªn tËp C«ng t¸c chuÈn bÞ biªn tËp - NhËn nhiÖm vô: Khi cã quyÕt ®Þnh giao nhiÖm vô cÇn ph¶i x¸c ®Þnh khu vùc thµnh lËp b¶n ®å, sè l­îng m¶nh, yªu cÇu cña s¶n phÈm, thêi gian giao nép vµ ph­¬ng ph¸p thµnh lËp - Nghiªn cøu ®Æc ®iÓm ®Þa lý khu vùc vµ nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ – x· héi cã liªn quan - Thu thËp ®¸nh gi¸ tµi liÖu cã kh¶ n¨ng sö dông nh­: ¶nh hµng kh«ng, ¶nh ®Þa h×nh, mèc khèng chÕ tr¾c ®Þa… Sau ®ã ®¸nh gi¸ nguån tµi liÖu vÒ mÆt c¬ Sinh viªn: Ng« ThÕ Anh Líp: Tr¾c ®Þa A-K48 - 10 -
  12. Tr­êng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp së to¸n häc, ®é chÝnh x¸c, ®é tin cËy, tÝnh hiÖn thêi, møc ®é chi tiÕt vµ ®Çy ®ñ. - H×nh thµnh c¸c ph­¬ng ¸n sö dông tµi liÖu: Tµi liÖu gèc: lµ tµi liÖu dïng lµm c¬ së ®Ó ®o vÏ hoÆc biªn vÏ. Tµi liÖu bæ sung: Bæ sung tõng phÇn hoÆc tõng yÕu tè néi dung cña b¶n ®å. Th­êng lµ ¶nh ®iÒu vÏ, danh môc ®Þa danh, tµi liÖu tham kh¶o… Tµi liÖu tham kh¶o: th­êng ®Ó x¸c minh th«ng tin cña hai lo¹i tµi liÖu trªn. - LËp luËn chøng kinh tÕ - kü thuËt ChØ ®¹o biªn tËp trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh: - Phæ biÕn b¶n thiÕt kÕ kü thuËt vµ ph©n c«ng s¶n xuÊt - LËp vµ phæ biÕn biªn tËp m¶nh cho b¶n ®å cã néi dung khã - ChØ ®¹o kü thuËt trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ChØ ®¹o kiÓm tra nghiÖm thu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt C«ng t¸c nµy tiÕn hµnh th­êng xuyªn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh»m ph¸t hiÖn kÞp thêi nh÷ng sai sãt vµ ®Ò ra ph­¬ng ¸n söa ch÷a. 2. Thµnh lËp b¶n ®å gèc cña ®Þa h×nh Lµ qu¸ tr×nh chuyÓn c¸c b¶n vÏ c¸c yÕu tè mÆt ®Êt lªn b¶n biªn vÏ theo ®ung quy ®Þnh. B¶n gèc cña b¶n ®å cã ý nghÜa quan träng lµ nguyªn b¶n vÏ néi dung cña b¶n ®å, c¸c qu¸ tr×nh tiÕp theo kh«ng ®­îc lµm sai c¸c néi dung cña b¶n gèc. - B¶n gèc ®o vÏ: ®­îc thµnh lËp khi chóng ta ®o vÏ trùc tiÕp tõ thùc ®Þa hoÆc ¶nh hµng kh«ng. - B¶n gèc hiÖn chØnh: HiÖn chØnh néi dung míi cña b¶n ®å 3. ChÕ-in b¶n ®å ChÕ b¶n: cã hai nhiÖm vô chÝnh lµ: Lµm ra c¸c b¶n sao ®Ó phôc vô biªn vÏ vµ chÕ khu©n in NhiÖm vô chÕ khu«n in bao gåm c¸c c«ng viÖc: ChÕ film ©m hoÆc film d­¬ng t¸ch mµu, ph©n bè t¸ch mµu vµ gia c«ng c¸c phÇn tö in nÒn Khu«n in lµ tÊm kim lo¹i ph¼ng (dµy 0,6  0,8 m) trªn bÒ mÆt cã h×nh vÏ cña b¶n ®å gäi lµ phÇn tö in. Nh÷ng chç kh«ng cã h×nh vÏ gäi lµ phÇn tö trèng. Khi in mµu ®­îc truyÒn tíi phÇn tö in sau ®ã truyÒn lªn giÊy ®­îc h×nh ¶nh Sinh viªn: Ng« ThÕ Anh Líp: Tr¾c ®Þa A-K48 - 11 -
  13. Tr­êng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp In: cã hai lo¹i lµ in thö vµ in s¶n l­îng I.4.2. Ph­¬ng ph¸p chung thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh §Ó thµnh lËp b¶n ®å ®Þa hinh c¸c lo¹i tû lÖ, cã thÓ ¸p dông nhiÒu ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau. HiÖn nay th­êng sö dông mét trong 3 ph­¬ng ph¸p sau: - Thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh b»ng ph­¬ng ph¸p ®o vÏ trùc tiÕp ngoµi thùc ®Þa - Thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh b»ng ph­¬ng ph¸p chôp ¶nh - Thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh b»ng ph­¬ng ph¸p biªn tËp trªn c¬ së c¸c b¶n ®å tû lÖ lín h¬n C¸c ph­¬ng ph¸p thµnh lËp b¶n ®å: Các phương pháp thành lập bản đồ Đo vẽ ngoài thực địa Biên tập từ bản đồ tỷ lệ Phương pháp đo ảnh lớn hơn Đo ảnh đơn Đo ảnh lập Đo ảnh phối Phương pháp Đo GPS Phương pháp động thể hợp bàn đạc toàn đạc Đo ảnh lập Đo ảnh lập Đo ảnh vi thể trên trạm thể trên máy phân ảnh số toàn năng H×nh 1.1 C¸c ph­¬ng ph¸p thµnh lËp ®å ®Þa h×nh Sinh viªn: Ng« ThÕ Anh Líp: Tr¾c ®Þa A-K48 - 12 -
  14. Tr­êng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp I.4.3. Thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh b»ng ph­¬ng ph¸p ®o vÏ trùc tiÕp 1. Ph­¬ng ph¸p toµn ®¹c kinh vÜ §©y lµ ph­¬ng ph¸p truyÒn thèng. M¸y ®o lµ c¸c d¹ng m¸y kinh vÜ th«ng th­êng nh­: Theo – 020, 010A, Delta – 020… Sè liÖu thu ®­îc th«ng qua viÖc ®äc sè trªn bµn ®é cña m¸y vµ v¹ch kh¾c trªn mia. ¦u ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ph¸t huy khi diÖn tÝch khu ®o nhá, ®Þa h×nh b»ng ph¼ng ®¬n gi¶n vµ Ýt bÞ ®Þa vËt che khuÊt. Nh­îc ®iÓm lín nhÊt lµ kh©u xö lý sè liÖu, v× ph¶i tr¶i qua nhiÒu b­íc thñ c«ng do ®ã kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai lÇm. Ngoµi ra, khi ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy hiÖu qu¶ kinh tÕ thÊp, thêi gian kÐo dµi, ®é chÝnh x¸c kh«ng cao vµ phô thuéc kh¸ nhiÒu vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn. 2. Ph­¬ng ph¸p toµn ®¹c ®iÖn tö Ph­¬ng ph¸p nµy ®ang ®­îc ¸p dông réng r·i hiÖn nay d­íi sù trî gióp cña m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö vµ c«ng nghÖ m¸y tÝnh (c«ng nghÖ b¶n ®å sè) vµ lµ ph­¬ng ph¸p c¬ b¶n trong viÖc ®o vÏ thµnh lËp c¸c lo¹i b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ lín. ¦u ®iÓm ®iÓn h×nh lµ c¸c kh©u xö lý sè liÖu hoµn toµn tù ®éng, kh¶ n¨ng cËp nhËt c¸c th«ng tin cao, ®¹t hiÖu suÊt kinh tÕ, tiÕt kiÖm thêi gian, ®é chÝnh x¸c cao vµ kh¶ n¨ng l­u tr÷ qu¶n lý b¶n ®å thuËn tiÖn. Nh­îc ®iÓm n»m trong kh©u tæ chức qu¶n lý d÷ liÖu.Tr¸nh c¸c sù cè c«ng nghÖ lµm mÊt hoµn toµn d÷ liÖu, thêi gian thùc hiÖn kÐo dµi c«ng viÖc lÆp ®i lÆp l¹i dÔ nhµm ch¸n vµ chÞu ¶nh h­ëng rÊt lín cña ®iÒu kiÖn tù nhiªn. Sinh viªn: Ng« ThÕ Anh Líp: Tr¾c ®Þa A-K48 - 13 -
  15. Tr­êng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp X©y dùng l­íi khèng chÕ mÆt ph¼ng, ®é cao In, ®èi so¸t, kiÓm tra bæ sung ngo¹i nghiÖp §o ®¹c trùc tiÕp Biªn tËp b¶n ®å vµ kiÓm tra nghiÖm thu §o vÏ trùc tiÕp C¸c th«ng tin kh¸c Thu thËp d÷ liÖu Sæ ®o ®iÖn tö L­u tr÷ d÷ liÖu T¹o c¬ së d÷ liÖu Xö lý sè liÖu VÏ ®Þa h×nh tù ®éng nèi ®Þa vËt Hoµn thiÖn hå s¬ vµ giao nép s¶n phÈm H×nh 1.2 S¬ ®å quy tr×nh c«ng nghÖ thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh b»ng m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö I.4.4. Thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh b»ng ph­¬ng ph¸p chôp ¶nh Sinh viªn: Ng« ThÕ Anh Líp: Tr¾c ®Þa A-K48 - 14 -
  16. Tr­êng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp §èi víi nh÷ng khu vùc réng lín th× viÖc thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ trung b×nh b»ng ph­¬ng ph¸p chôp ¶nh lµ ­u viÖt nhÊt. Tuú thuéc vµo thiÕt bÞ kü thuËt sö dông khi chôp vµ c«ng nghÖ xö lý phim ¶nh, ng­êi ta chia ra lµm 3 ph­¬ng ph¸p chÝnh sau: - §o vÏ ®Þa h×nh b»ng ph­¬ng ph¸p chôp ¶nh mÆt ®Êt - §o vÏ ®Þa h×nh b»ng ph­¬ng ph¸p chôp ¶nh m¸y bay - §o vÏ ®Þa h×nh b»ng ¶nh viÔn th¸m Ngoµi c¸c ph­¬ng ph¸p ®o chôp nãi trªn, cßn tuú thuéc vµo ph­¬ng ph¸p ®o vÏ ®Þa h×nh ®­îc lùa chän kh¸c nh­: ph­¬ng ph¸p phèi hîp. ®o vÏ lËp thÓ, m« h×nh sè (tr¹m photomod…). 1. Ph­¬ng ph¸p ®o ¶nh ®¬n Ph­¬ng ph¸p ®o ¶nh ®¬n ¸p dông ë vïng b»ng ph¼ng lµ chñ yÕu, nã ®­îc ¸p dông ®Ó ®o vÏ ®Þa h×nh khi mµ ®é chÝnh x¸c ®o ®é cao cña ph­¬ng ph¸p ®o lËp thÓ khã tho¶ m·n. §o ¶nh ®¬n ¸p dông thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ lín rÊt cã hiÖu qu¶ ë vïng ®Þa h×nh b»ng ph¼ng. 2. Ph­¬ng ph¸p ®o ¶nh lËp thÓ Ph­¬ng ph¸p ®o ¶nh lËp thÓ cã kh¶ n¨ng kh¸i qu¸t ®Þa h×nh tèt nhÊt so víi tÊt c¶ c¸c ph­¬ng ph¸p kh¸c. Ngµy nay nhê cã c¸c thiÕt bÞ hiÖn ®¹i nh­ m¸y ®o vÏ ¶nh lËp thÓ toµn n¨ng quang c¬, m¸y ®o vÏ ¶nh toµn n¨ng gi¶i tÝ ch vµ tr¹m ®o ¶nh sè mµ ph­¬ng ph¸p lËp thÓ tho¶ m·n tÊt c¶ c¸c lo¹i b¶n ®å cã tû lÖ tõ 1:1000 trë xuèng. Do ®ã vÏ trªn m« h×nh nªn ph­¬ng ph¸p lËp thÓ hÇu nh­ h¹n chÕ ®Õn møc tèi ®a ¶nh h­ëng cña thêi tiÕt vµ ®Þa h×nh. §Æc biÖt ®èi víi b¶n ®å tû lÖ trung b×nh vµ tû lÖ bÐ th× kh«ng cã ph­¬ng ph¸p nµo cho ®é chÝnh x¸c cao h¬n ph­¬ng ph¸p ®o ¶nh lËp thÓ. Cã thÓ nãi ph­¬ng ph¸p nµy lu«n ®­îc ¸p dông c¸c thµnh tùu khoa häc míi vµo s¶n xuÊt ®Ó gi¶i phãng con ng­êi khái lao ®éng vÊt v¶, lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng dÉn tíi gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nh­îc ®iÓm khi ¸p dông ph­¬ng ph¸p chôp ¶nh th­êng thÊy trong kh©u ®o¸n ®äc ®iÒu vÏ ¶nh lµ c¸c ®èi t­îng bÞ che khuÊt vµ ®é chÝnh x¸c b¶n ®å kh«ng cao. Sinh viªn: Ng« ThÕ Anh Líp: Tr¾c ®Þa A-K48 - 15 -
  17. Tr­êng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp I.4.5. Thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh b»ng ph­¬ng ph¸p biªn tËp trªn c¬ së c¸c b¶n ®å cã tû lÖ lín h¬n Thùc chÊt cña ph­¬ng ph¸p biªn tËp tõ b¶n ®å cã tû lÖ lín h¬n lµ sè ho¸ b¶n ®å giÊy cã s½n ®­îc quÐt b»ng m¸y quÐt ¶nh. B¶n ®å sau khi quÐt cã d÷ liÖu d¹ng raster víi file ¶nh cã ®u«i *.rle (hoÆc ®u«i *.tif), sau ®ã sö dông ch­¬ng tr×nh IrasB (hoÆc IrasC) trong bé phÇn mÒm Microstation thùc hiÖn n¾n ¶nh theo c¸c mÊu khung ®· chän tr­íc tû lÖ. Sau ®ã tiÕn hµnh vector ho¸ c¸c ®èi t­îng ¶nh d­íi d¹ng Line, Polyline, Circle, Text… ¦u ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ dïng ®Ó thµnh lËp c¸c lo¹i b¶n ®å chuyªn ®Ò nh­: b¶n ®å quy ho¹ch, ®iÒu tra d©n sè… vµ c¸c lÜnh vùc kinh tÕ – x· héi kh¸c. Nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ ®é chÝnh x¸c b¶n ®å thÊp, cã nhiÒu nguån sai sè vµ gi¸ trÞ sö dông phÇn lín mang tÝnh chÊt biÓu thÞ. Bao gåm c¸c b­íc sau: - X©y dùng c¬ së to¸n häc b»ng c¸c phÇn mÒm chuyªn dông - QuÐt b¶n ®å cã tû lÖ lín h¬n - N¾n ghÐp b¶n ®å trªn m¸y tÝnh t¹o b¶n ®å nÒn cho biªn vÏ - Ra film ®­îc ©m b¶n, phiªn lam ®­îc d­¬ng b¶n t¹o b¶n ®å nÒn cho biªn vÏ trªn Diamat - Biªn vÏ c¸c yÕu tè néi dung theo quy ®Þnh quy ph¹m - QuÐt b¶n gèc biªn vÏ, n¾n, sè ho¸ biªn tËp - KiÓm tra, söa ch÷a, in thö, l­u CD - Biªn tËp ra film ®Ó chÕ in - In s¶n l­îng Sinh viªn: Ng« ThÕ Anh Líp: Tr¾c ®Þa A-K48 - 16 -
  18. Tr­êng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp CHƯƠNG II: THÀNH LẬP BẢN ĐỒ ĐỊA HÌNH TỪ SỐ LIỆU ĐO CỦA MÁY TOÀN ĐẠC ĐIỆN TỬ II.1. M¸y toµn ®¹c ®iÖn tö TC-705 II.1.1. Giíi thiÖu chung M¸y toµn ®¹c ®iÖn tö (Total Station) hiÖn nay ®ang ®­îc sö dông réng r·i trªn thÕ giíi vµ ë n­íc ta. CÊu t¹o mét m¸y toµn ®¹c bao gåm 3 khèi chÝnh: M¸y toµn ®¹c ®iÖn tö gåm 3 khèi chøc n¨ng: 1 Bé ®o xa ®iÖn quang (EDM) C¸c model vµ phÇn mÒm 3 tiÖn Ých M¸y kinh vÜ sè (DT) 2 H×nh 2.1 S¬ ®å tæng qu¸t m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö Sinh viªn: Ng« ThÕ Anh Líp: Tr¾c ®Þa A-K48 - 17 -
  19. Tr­êng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp Khèi 1: Bé ®o xa ®iÖn quang (Elictronic Distance Meter viÕt t¾t EDM) lµ khèi ®o xa ®iÖn tö. KÕt qu¶ ®o ®­îc hiÓn thÞ mµn h×nh tinh thÓ láng LCD. Khèi 2: Khèi kinh vÜ sè (Digital Theodolite viÕt t¾t DT) cã cÊu t¹o t­¬ng tù m¸y kinh vÜ cæ ®iÓn, ®iÓm kh¸c nhau c¬ b¶n lµ khi thùc hiÖn ®o gãc kh«ng ph¶i thùc hiÖn c¸c thao t¸c th«ng th­êng nh­ chËp v¹ch, ®äc sè trªn thang sè mµ sè ®äc tù ®éng hiÓn thÞ trùc tiÕp trªn mµn h×nh cña m¸y nhê mét trong hai ph­¬ng ph¸p m· ho¸ bµn ®é vµ ph­¬ng ph¸p xung. Khèi 3: Trong khèi nµy cµi ®Æt c¸c ch­¬ng tr×nh tiÖn Ých ®Ó xö lý mét sè bµi to¸n tr¾c ®Þa nh­ c¶i chÝnh kho¶ng c¸ch nghiªng vÒ kho¶ng c¸ch b»ng, tÝnh l­îng hiÖu chØnh kho¶ng c¸ch do c¸c yÕu tè khÝ t­îng, hiÖu chØnh do chiÕt quang vµ ®é cong qu¶ ®Êt, tÝnh chªnh cao gi÷a hai ®iÓm theo c«ng thøc cña ®o cao l­îng gi¸c. TÝnh täa ®é cña ®iÓm theo chiÒu dµi c¹nh vµ ph­¬ng vÞ, tõ c¸c ®¹i l­îng täa ®é ®· tÝnh ®­îc ®em ¸p dông ®Ó gi¶i c¸c bµi to¸n nh­ giao héi, tÝnh diÖn tÝch, khèi l­îng, ®o gi¸n tiÕp…vv. Ngoµi ra bé ch­¬ng tr×nh cßn cho phÐp nèi vµ trao ®æi d÷ liÖu víi m¸y tÝnh ®iÖn tö. KÕt hîp 3 khèi trªn víi nhau thu ®­îc mét m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö ®a chøc n¨ng cã thÓ ®o ®¹c, tÝnh to¸n c¸c ®¹i l­îng cÇn thiÕt vµ cho kÕt qu¶ tin cËy víi hÇu hÕt c¸c bµi to¸n tr¾c ®Þa th«ng th­êng. II.1.2. M¸y toµn ®¹c ®iÖn tö cña h·ng Leica – TC 705 M¸y Leica TC-705 lµ mét thÕ hÖ m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö míi chÊt l­îng cao ®­îc thiÕt kÕ cho sö dông trªn c¸c c«ng tr­êng x©y dùng. C¸c ®æi míi mang tÝnh c¸ch m¹ng gióp cho c«ng viÖc kh¶o s¸t ngµy cµng trë nªn nhanh chãng vµ dÔ dµng h¬n. ViÖc thao t¸c dÔ dµng c¸c chøc n¨ng cña m¸y gióp cho qu¸ tr×nh lµm quen víi m¸y ®­îc nhanh chãng, ngay c¶ víi nh÷ng ng­êi cßn Ýt kinh nghiÖm trong lÜnh vùc ®o ®¹c, kh¶o s¸t. Sinh viªn: Ng« ThÕ Anh Líp: Tr¾c ®Þa A-K48 - 18 -
  20. Tr­êng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp H×nh 2.2 H×nh ¶nh m¸y TC – 705 §é chÝnh x¸c ®o gãc: m =  10” §é chÝnh x¸c ®o c¹nh: mD = 5mm + 5mm/km §é phãng ®¹i cña èng kÝnh: V=30x 1. C¸c ®Æc tr­ng cña m¸y - Häc c¸ch sö dông nhanh vµ dÔ dµng - C¸c bµn phÝm t­¬ng t¸c; víi mµn h×nh LCD réng vµ s¸ng sña. - Bµn phÝm cho phÐp nhËn trùc tiÕp sè/ ch÷ c¸i - Nhá, gän nhÑ vµ thao t¸c dÔ dµng - §­îc tÝch hîp hÖ thèng ®o kh«ng g­¬ng sö dông Laser - PhÝm nãng cã chøc n¨ng ALL ë c¹nh m¸y - §o gãc b»ng vµ gãc ®øng liªn tôc víi vi ®éng v« cùc - HÖ thèng bï hai trôc - Bé nguån th«ng dông dïng cho m¸y ghi h×nh - Räi t©m Laser C¸c th«ng sè kü thuËt cña m¸y TC-705 Thông số kỹ thuật TC 705 Ống kính Sinh viªn: Ng« ThÕ Anh Líp: Tr¾c ®Þa A-K48 - 19 -
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.26: Bộ 320 Luận Văn Thạc Sĩ Y Học
320 tài liệu
1246 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2