intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đề tài: Vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước và hiện nay vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:33

Thêm vào BST
Báo xấu
222
lượt xem 72
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài: vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước và hiện nay vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước và hiện nay vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước

  1. TIỂU LUẬN Đề án kinh tế chính trị
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ Më ®Çu NÒn kinh tÕ nhµ n­íc trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH lµ mét nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. §ã lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan. C¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn tån t¹i kh«ng ph¶i do ý muèn chñ quan cña nhµ n­íc, nã tån t¹i vµ ph¸t triÓn phô thuéc vµo nh÷ng tiÒn ®Ò kinh tÕ, chÝnh trÞ kh¸ch quan cña nÒn kinh tÕ. Trong c¬ cÊu kinh tÕ nµy mµ thµnh phÇn kinh tÕ lu«n cã vai trß vÞ trÝ vµ vËn ®éng ph¸t triÓn theo mét xu h­íng nhÊt ®Þnh. Nh­ng xuÊt ph¸t tõ tÝnh quy luËt vèn cã cña nÒn kinh tÕ. Trong c¬ cÊu kinh tÕ nµy mçi thµnh phÇn kinh tÕ lu«n cã vai trß vÞ trÝ vµ vËn ®éng, ph¸t triÓn theo mét xu h­íng nhÊt ®Þnh. Nh­ng xuÊt ph¸t tõ tÝnh quy luËt vèn cã cña nÒn kinh tÕ ®Òu vËn ®éng theo h­íng ®Õn môc tiªu lîi Ých. Nh­ng §¶ng vµ Nhµ n­íc lu«n kh¼ng ®Þnh kinh tÕ nhµ n­íc lu«n gi÷ vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Thùc tiÔn trong h¬n 10 n¨m ®æi míi võa qua §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· cã nhiÒu cè g¾ng cñng cè, n©ng cao vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ n­íc vµ hiÖn nay vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ n­íc ®ang tõng b­íc ®­îc kh¼ng ®Þnh. Tuy nhiªn hiÖn nay ®ang cã rÊt nhiÒu ý kiÕn kh¸c nhau vÒ viÖc ph¸t triÓn thµnh phÇn kinh tÕ nµy: ®æi míi, cæ phÇn s¾p xÕp, n©ng cao hiÖuqu¶. V× vËy trong ®Ò ¸n nµy t«i tËp trung ®i vµo viÖc nghiªn cøu quan niÖm vÒ kinh tÕ thÞ tr­êng, tÝnh tÊt yÕu vµ néi dung vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, vai trß cña nã ®­îc thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo, c¸c gi¶i ph¸p ®Ó trong thêi gian tíi t¨ng c­êng vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ n­íc ë n­íc ta. T«i hi väng nã sÏ gãp phÇn nhá ®Ó mäi ng­êi hiÓu h¬n vÒ thµnh phÇn kinh tÕ nµy vµ gãp mét phÇn vµo viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ nhµ n­íc trë lªn v÷ng m¹nh. TrÇn Anh Tó Th­¬ng m¹i 44A
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ Ch­¬ng I Quan niÖm chung vÒ kinh tÕ nhµ n­íc (KTNn) 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh kinh tÕ nhµ n­íc Mçi nhµ n­íc ®Òu cã chøc n¨ng kinh tÕ nhÊt ®Þnh vµ chøc n¨ng nµy ®­îc th«ng qua c¸c møc ®é kh¸c nhau tuú tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn. ë bÊt k× n­íc nµo kÐm ph¸t triÓn hay ph¸t triÓn chøc n¨ng cña kinh tÕ nhµ n­íc vÉn gi÷ vai trß chñ ®¹o. ë n­íc ta sau khi gi¶i phãng (1954) vµ thèng nhÊt ®Êt n­íc (1975) trong qu¸ tr×nh x©y dùng CNXH do nhËn thøc ®¬n gi¶n phiÕn diÖn nªn ®· ®ång nhÊt gi÷a së h÷u nhµ n­íc víi së h÷u XHCN. Chóng ta coi kinh tÕ quèc doanh lµ chñ yÕu bã hÑp ph¹m vi xÝ nghiÖp quèc doanh, thµnh lËp xÝ nghiÖp quèc doanh ë mäi lÜnh vùc. §Æc biÖt lµ vÊn ®Ò qu¶n lý: theo kiÓu tËp trung quan liªu, theo kÕ ho¹ch ®Þnh tr­íc theo kiÓu lç th× ®­îc bï, l·i th× nép ng©n s¸ch. Nã ®· tËp trung mäi nguån lùc ®Ó ®¸p øng yªu cÇu gi¶i phãng miÒn Nam, thèng nhÊt ®Êt n­íc (1954-1975). Song khi ®Êt n­íc gi¶i phãng ®· béc lé nhiÒu nh­îc ®iÓm c¨n b¶n lµm thui chét tÝnh n¨ng ®éng, s¸ng t¹o cña c¸c xÝ nghiÖp, ®Æc biÖt lµ thiÕu mét m«i tr­êng kinh doanh. Sè l­îng c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh qu¸ nhiÒu, dµn tr¶i, chång chÐo vÒ c¬ chÕ qu¶n lý, ngµnh nghÒ, kÜ thuËt l¹c hËu, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cßn thÊp, nhiÒu doanh nghiÖp thua lç triÒn miªn, ®Êt n­íc l©m vµo khñng ho¶ng kinh tÕ - x· héi trÇm träng. Tr­íc t×nh h×nh ®ã §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn VI (12-1986) ®· ®Ò ra chñ tr­¬ng ®æi míi nÒn kinh tÕ mét c¸ch toµn diÖn, chuyÓn dÞch sang kinh tÕ thÞ tr­êng ®inh h­íng XHCN. Lý luËn trong qu¸ tr×nh ®i lªn CNXH cã thay ®æi c¨n b¶n: sù thõa nhËn tån t¹i cña 5 thµnh phÇn kinh tÕ, kinh tÕ quèc doanh gi÷ vai trß chñ ®¹o vµ lóc nµy vai trß cña kinh tÕ nhµ n­íc còng cã nhiÒu ®æi míi. §Õn c¸c ®¹i héi §¶ng kh¸c th× chóng ta vÉn tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh vai trß quan träng, then chèt cña KTNN trong toµn nÒn kinh tÕ quèc d©n. 2. Quan niÖm vÒ Kinh tÕ nhµ n­íc 2.1. Kh¸i niÖm vÒ kinh tÕ nhµ n­íc Kinh tÕ nhµ n­íc lµ lo¹i h×nh kinh tÕ do nhµ n­íc n¾m gi÷ bao gåm quyÒn së h÷u, quyÒn tæ chøc, chi phèi ho¹t ®éng theo nh÷ng h­íng ®· ®Þnh. Kinh tÕ nhµ n­íc ®­îc thÓ hiÖn d­íi nh÷ng h×nh thøc nhÊt ®Þnh: doanh nghiÖp nhµ n­íc, ng©n hµng nhµ n­íc, quü dù tr÷ quèc gia, hÖ thèng b¶o hiÓm. Nh­ vËy kinh tÕ nhµ n­íc cã nhiÒu bé phËn hîp thµnh, vµ tÊt c¶ c¸c bé phËn ®Òu thuéc quyÒn së h÷u cña nhµ n­íc. TrÇn Anh Tó Th­¬ng m¹i 44A
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ 2.2. C¸c bé phËn hîp thµnh vµ chøc n¨ng cña tõng bé phËn a. Doanh nghiÖp nhµ n­íc: "lµ tæ chøc kinh tÕ do nhµ n­íc ®Çu t­ vèn, thµnh lËp vµ tæ chøc qu¶n lý, ho¹t ®éng kinh doanh ho¹t ®éng c«ng Ých, nh»m thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu ®· ®Þnh". Nh­ vËy doanh nghiÖp nhµ n­íc cã 2 lo¹i: Mét lµ, c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng v× môc ®Ých lîi nhuËn, hai lµ: c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng v× môc ®Ých x· héi. NÕu lo¹i doanh nghiÖp thuéc lo¹i 1 th× ho¹t ®éng víi môc ®Ých æn ®Þnh chÝnh trÞ vµ chñ yÕu cßn doanh nghiÖp thuéc lo¹i 2 th× lÊy môc ®Ých lîi nhô©n lµ chñ yÕu tuy nhiªn ph¶i chÊp hµnh ph¸p luËt. LÜnh vùc ho¹t ®éng chñ yÕu cña lo¹i 1 lµ: quèc phßng an ninh, tµi chÝnh, y tÕ, v¨n ho¸, gi¸o dôc cßn doanh nghiÖp thuéc lo¹i 2 lµ ho¹t ®éng trªn tÊt c¶ c¸c ngµnh, lÜnh vùc kinh doanh cã hiÖu qu¶. V× vËy mçi doanh nghiÖp cã chøc n¨ng vµ ®Æc thï vÒ c¬ chÕ qu¶n lý. b) Ng©n s¸ch nhµ n­íc lµ mét bé phËn cña KTNN, thùc hiÖn chøc n¨ng thu, chi ng©n s¸ch, vµ cã t¸c dông ®iÒu chØnh, qu¶n lý, kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng cña KTNN. Doanh nghiÖp nhµ n­íc vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c, c) Ng©n hµng nhµ n­íc: lµ mét bé phËn cña KTNN nh»m ®¶m b¶o cho KTNN, kinh tÕ quèc d©n ho¹t ®éng b×nh th­êng trong mäi t×nh huèng. C¸c quü dù tr÷ quèc gia dïng lùc l­îng vËt ch©t ®Ó ®iÒu tiÕt qu¶n lý b×nh æn gi¸ c¶, ®¶m b¶o cho t×nh h×nh kinh tÕ - x· héi chung. d) HÖ thèng b¶o hiÓm: lµ mét bé phËn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc cña kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn chÕ ®é b¶o hiÓm do nhµ n­íc quy ®Þnh phôc vô cho kinh tÕ nhµ n­íc vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c. C¸c bé phËn cÊu thµnh cña KTNN cã chøc n¨ng nhiÖm vô cô thÓ lµ kh¸c nhau, nh­ng l¹i cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, nhiÖm vô cô thÓ lµ kh¸c nhau, nh­ng l¹i cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau trong mét hÖ thèng kinh tÕ nhµ n­íc vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c. C¸c bé phËn cÊu thµnh cña KTNN cã chøc n¨ng, nhiªm vô cô thÓ lµ kh¸c nhau, nh­ng l¹i cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau trong mét hÖ thèng kinh tÕ nhµ n­íc vµ ho¹t ®éng theo mét thÓ chÕ ®­îc nhµ n­íc quy ®Þnh thèng nhÊt. TrÇn Anh Tó Th­¬ng m¹i 44A
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ Ch­¬ng II TÝnh tÊt yÕu vµ néi dung vai trß chñ ®¹o cña Kinh tÕ nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn 1. TÝnh tÊt yÕu ph¶i ph¸t triÓn m¹nh vµ vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. N­íc ta cã rÊt nhiÒu h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau: së h÷u nhµ n­íc, së h÷u tËp thÓ, së h÷u hçn hîp, së h÷u t­ nh©n. Trong ®ã së h÷u nhµ n­íc gi÷ vai trß cùc k× quan träng - øng víi nã lµ thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc vµ viÖc thõa nhËn vµ ph¸t triÓn thµnh phÇn kinh tÕ nµy lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan. H¬n thÕ n÷a chóng ta x©y dùng KTTT ®Þnh h­íng XHCN th× ®Ó ®¶m b¶o tÝnh ®Þnh h­íng XHCN cã sù ®iÒu tiÕt, kiÓm so¸t cña nhµ n­íc th× ph¶i cã mét KTNN v÷ng m¹nh, ph¸t triÓn lµ lùc l­îng vËt chÊt ®Ó nhµ n­íc thùc hiÖn vai trß ®iÒu tiÕt, h­íng nÒn kinh tÕ theo nh÷ng môc tiªu cña XHCN. Dï bÊt cø ë n­íc nµo chÝnh phñ ®Òu ph¶i n¾m trong tay nh÷ng søc m¹nh kinh tÕ th«ng qua thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc. Cã nh­ vËy nh÷ng c¶i c¸ch, t¸c ®éng vµo nÒn kinh tÕ míi cã hiÖu qu¶. Nh­ng ®Þnh h­íng chÝnh s¸ch dï cã ®óng nh­ng nÕu kh«ng cã søc m¹nh vËt chÊt th× nã còng kh«ng thÓ thµnh c«ng trong mäi lóc. Trong KTNN, hÖ thèng c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc gi÷ mét vai trß cùc k× quan träng trong viÖc ph¸t triÓn hÖ thèng doanh nghiÖp cÇn thiÕt trong giai ®o¹n hiÖn nay v×: Do nhu cÇu kh«i phôc kinh tÕ sau chiÕn tranh c¸c doanh nghiÖp ***** ra ®Ó nh»m thùc hiÖn nh÷ng dù ¸n lín mµ lùc l­îng t­ nh©n kh«ng thÓ g¸nh v¸c ®­îc, ®ßi hái vèn lín, c«ng nghÖ cao chØ cã c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc míi ®¸p øng ®­îc. Do cã rÊt nhiÒu thuyÕt (®Æc biÖt lµ cña Keyness) vÒ vai trß cña kinh tÕ nhµ n­íc, chÝnh phñ ®· chñ tr­¬ng thµnh lËp nhiÒu doanh nghiÖp nhµ n­íc vÒ cung cÊp c¸c hµng ho¸ c«ng céng, t¹o ra viÖc lµm, ph©n phãi l¹i thu nhËp, xo¸ bá ®éc quyÒn, thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi. Chóng ta ®ang thùc hiÖn CNH, H§H: ®i t¾t, ®ãn ®Çu, qu¸ tr×nh nµy ®ßi hái l­îng vèn rÊt lín, vµ rñi ro cao, c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n kh«ng thÓ hoÆc muèn tham gia vµo chÝnh phñ buéc ph¶i thµnh lËp c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô naú. Nh­ vËy vÊn ®Ò ph¸t triÓn vµ t¨ng c­êng vai trß chñ ®¹o cña KTTT lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan, cÇn thiÕt. NhËn thøc ®­îc môc tiªu nµy chóng ta ph¶i TrÇn Anh Tó Th­¬ng m¹i 44A
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ cã nhiÒu biÖn ph¸p chÝnh s¸ch ®Ó t¨ng c­êng vai trß chñ ®¹o cña nã. 2. Vai trß chñ ®¹o cña KTNN trong giai ®o¹n hiÖn nay 2.1. KTNN lµ lùc l­îng vËt chÊt, c«ng cô s¾c bÐn ®Ó nhµ n­íc thùc hiÖn chøc n¨ng ®Þnh h­íng, ®iÒu tiÕt vµ qu¶n lý vÜ m« nÒn kinh tÕ. Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng XHCN, KTNN víi t­ c¸ch lµ mét yÕu tè, mét chñ thÓ kinh tÕ ®Æc biÖt. Nã cã vai trß vÜ m« ®iÒu tiÕt, ®iÒu hµnh trªn ph¹m vi toµn bé nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc lµm cho nÒn kinh tÕ ho¹t ®éng th«ng suèt, t¹o lËp nh÷ng c©n ®èi lín theo ®Þnh h­íng XHCN mµ kinh tÕ thÞ tr­êng kh«ng tù ®iÒu chØnh ®­îc. §©y lµ mét vai trß cùc kú quan träng cña KTNN nã lµ c¬ së ®Ó ®¶m b¶o sù can thiÖp cña nhµ n­íc lµ cã hiÖu qu¶. H¬n n÷a KTNN xuÊt hiÖn nh­ lµ mét chñ thÓ kinh tÕ ®éc lËp vµ c¸c chñ thÓ kinh tÕ kh¸c trong mét sè tr­êng hîp lîi Ých cña nhµ n­íc cã thÓ m©u thuÉn víi lîi Ých cña thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ®Æc biÖt lµ t­ nh©n. Sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc kh«ng thÓ thuËn chiÒu víi ®éng c¬ lîi nhuËn, vµ lîi Ých c¸ nh©n, cña c¸c chñ thÓ. §Ó ®¶m b¶o sù ®iÒu tiÕt, nhµ n­íc cÇn cã mét tiÒm lùc kinh tÕ, ®ñ hoÆc ®Òn bï xøng ®¸ng cho thua thiÖt cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c, h­íng hä vµ nh÷ng hµnh ®éng theo môc tiªu nhµ n­íc ®Æt ra. TÊt c¶ nh÷ng tiÒm lùc Êy ®Òu do KTNN t¹o ra. 2.2. Ho¹t ®éng cña khu vùc KTNN lµ nh»m më ®­êng, h­íng dÉn, hç trî, thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c. Chøc n¨ng t¹o lËp m«i tr­êng. Tøc lµ nã ph¶i t¹o ®­îc tiÒn ®Ò thuËn lîi ®Ó khai th«ng vµ tËn dông mäi nguån lùc ë tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kh¸c nhau v× sù t¨ng tr­ëng chung cña nÒn kinh tÕ, b¶o ®¶m kinh tÕ ph¸t triÓn ®óng môc tiªu ®· chän. 2.3. Kinh tÕ nhµ n­íc lµ khu vùc xung kÝch chñ yÕu thùc hiÖn CNH, H§H ®Êt n­íc mÆc dï sù nghiÖp CNH lµ sù nghiÖp cña toµn d©n. Nh­ng trong bèi c¶nh tiÒm lùc cña khu vùc d©n doanh cßn ch­a ®ñ m¹nh ®Ó ®¶m ®­¬ng nhiÖm vô nµy nªn sù nghiÖp cao c¶ ®ã l¹i ®Æt lªn vai KTNN. V× vËy trong giai ®o¹n hiÖn nay KTNN ®Æc biÖt lµ viÖc ®Çu t­ míi cña nhµ n­íc vÉn lµ lùc l­îng chñ chèt ®i ®Çu trong qu¸ tr×nh chuyÓn n­íc ta thµnh n­íc c«ng nghiÖp v¨n minh. §Ó ®¶m b¶o ®­îc nhiÖm vô nµy khu vùc KTNN ph¶i huy ®éng tæng lùc tr­íc hÕt lµ chiÕn l­îc ®Çu t­ ®óng ®¾n, trong ®ã bao hµm c¶ ®Çu t­ trùc tiÕp cña nhµ n­íc. LËp chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Ó tËp thÓ, t­ nh©n tËp trung vµo c¸c ngµnh mòi nhän, t¹o ®µ t¨ng tr­ëng nhanh cho nÒn kinh tÕ. TiÕp n÷a lµ c¸c nç lùc vÒ tµi chÝnh ngo¹i giao, chÝnh trÞ ®Ó thùc thi chiÕn l­îc, chuyÓn giao c«ng nghÖ hiÖu qu¶. Cã thªm mét ®iÓm míi ë ®©y lµ KTNN kh«ng chØ tiÕn hµnh CNH, H§H ®¬n ®éc nh­ tr­íc ®©y mµ trë thµnh mét h¹t nh©n tæ TrÇn Anh Tó Th­¬ng m¹i 44A
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ chøc l«i kÐo c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c cïng tham gia vµo quü ®¹o CNH, H§H nhµ n­íc. 2.4. KTNN gi÷ c¸c vÞ trÝ then chèt trong nÒn kinh tÕ t­ nh©n ®¶m b¶o c©n ®èi vÜ m« cña nÒn kinh tÕ còng nh­ t¹o ®µ t¨ng tr­ëng l©u dµi bÒn võng vµ hiÖu qu¶ cho nÒn kinh tÕ. §ã lµ c¸c lÜnh vùc nh­ c«ng nghiÖp s¶n xuÊt, t­ liÖu s¶n xuÊt, quan träng c¸c ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän, kÕt cÊu h¹ tÇng vËt chÊt cho kinh tÕ nh­ giao th«ng, b­u chÝnh, n¨ng l­îng. C¸c ¶nh h­ëng to lín ®Õn kinh tÕ ®èi ngo¹i nh­ c¸c liªn doanh lín, xuÊt nhËp khÈu hoÆc c¸c lÜnh vùc liªn quan ®Õn an ninh quèc phßng vµ trËt tù x· héi. Tuy nhiªn quan ®iÓm n¾m gi÷ nµy kh«ng cã nghÜa lµ nhµ n­íc ®éc quyÒn, cøng nh¾c trong c¸c lÜnh vùc Êy mµ cã sù hîp t¸c, liªn doanh hîp lý vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhÊt lµ trong lÜnh vùc c¬ së h¹ tÇng, xuÊt nhËp khÈu c«ng nghiÖp. Nh­ vËy KTNN ph¶i t¹o ra lùc l­îng vËt chÊt hµng ho¸ vµ dÞch vô kh¶ dÜ chi phèi ®­îc gi¸ c¶ thÞ tr­êng dÉn d¾t gi¸ c¶ thÞ tr­êng b»ng chÝnh chÊt l­îng vµ gi¸ cña s¶n phÈm dÞch vô m×nh lµm ra. MÆt kh¸c, trong ®iÒu kiÖn toµn cÇu ho¸, cuéc c¸ch m¹ng KHCN ®ang diÔn ra nh­ vò b·o ®Ó gi÷ v÷ng ®éc lËp, sù æn ®Þnh vÒ kinh tÕ - x· héi, kinh tÕ nhµ n­íc ph¶i v÷ng m¹nh vµ gi÷ vÞ trÝ then chèt trong nÒn kinh tÕ. Víi vai trß quan träng then chèt cña KTNN th× hiÖn tr¹ng cña n­íc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay ra sao? TrÇn Anh Tó Th­¬ng m¹i 44A
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ Ch­¬ng III Thùc tr¹ng doanh nghiÖp nhµ n­íc ë n­íc ta hiÖn nay 1. Qu¸ tr×nh ®æi míi doanh nghiÖp ë n­íc ta 1.1. Giai ®o¹n 1980-1986: §©y lµ giai ®o¹n ®Çu tiªn trong viÖc chuyÓn c¬ chÕ qu¶n lý doanh nghiÖp nhµ n­íc tõ c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang c¬ chÕ thÞ tr­êng víi nhiÒu biÖn ph¸p ®æi míi. Héi nghÞ Ban chÊp hµnh Trung ­¬ng lÇn thø 6 (kho¸ IV th¸ng 9-1979 ®· ra quyÕt ®Þnh vÒ t×nh h×nh vµ nhiÖm vô cÊp b¸ch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc tiÔn vµ nh÷ng yªu cÇu bøc thiÕt cña x· héi, vµ NghÞ ®Þnh 25/CP lµ b­íc ®Çu tiªn trong viÖc chuyÓn c¬ chÕ qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc tõ c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang c¬ chÕ thÞ tr­êng. Sau ®ã lµ c¸c quyÕt ®Þnh quan träng nh­ quyÕt ®Þnh 146/H§BT th¸ng 2-1982, nghÞ quyÕt 306 (dù th¶o) cña Bé ChÝnh trÞ ®Òu ®­a ra quan ®iÓm vµ biÖn ph¸p ®æi míi qu¶n lý doanh nghiÖp nhµ n­íc trong ®iÒu kiÖn c¶i tiÕn, c¬ chÕ qu¶n lý nãi chung. C¸c biÖn ph¸p ®æi míi trong giai ®o¹n nµy chñ yÕu tËp trung vµo viÖc th¸o gì nh÷ng v­íng m¾c, rµo c¶n v« lý cña c¬ chÕ cò, do ®ã cã t¸c dông nh­ cëi trãi, gi¶i phãng n¨ng lùc s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc. Cho phÐp c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc tù chñ bè trÝ nguån lùc s¶n xuÊt theo ba phÇn, ®· cã t¸c dông tÝch cùc ph¸t huy s¸ng t¹o cña c¬ së, tõng b­íc ®­a yÕu tè thÞ tr­êng vµo c¬ chÕ qu¶n lý doanh nghiÖp. Tuy nhiªn c¸c biÖn ph¸p nµy mang tÝnh nöa vêi ch¾p v¸, dÉn ®Õn khã h¹ch to¸n, khã kiÓm so¸t, khã ®¸nh gi¸. 1.2. Giai ®o¹n 1986-1990: §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn VI (1986) nªu râ: ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý, s¾p xÕp l¹i viÖc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp nhµ n­íc. §¹i héi chØ râ: "Ph¶i ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý, b¶o ®¶m cho c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ quèc doanh cã quyÒn tù chñ, thùc sù chuyÓn sang h¹ch to¸n kinh doanh XHCN, lËp l¹i trËt tù kû c­¬ng trong ho¹t ®éng kinh tÕ. S¾p xÕp l¹i s¶n xuÊt, t¨ng c­êng c¬ së vËt chÊt - kü thuËt vµ ®Èy m¹nh øng dông tiÕn bé kü thuËt ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶. Trªn c¬ së ®ã æn ®Þnh vµ tõng b­íc n©ng cao tiÒn l­¬ng thùc tÕ cho c«ng nh©n, viªn chøc, t¨ng tÝch luü cho xÝ nghiÖp vµ cho nhµ n­íc". §¹i héi vÉn tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh vai trß chñ ®¹o cña doanh nghiÖp nhµ n­íc nh­ng ®­a ra quan ®iÓm coi chñ ®¹o kh«ng cã nghÜa lµ chiÕm tû träng lín trong mäi ngµnh, mäi lÜnh vùc mµ thÓ hiÖn ë: n¨ng suÊt, chÊt l­îng hiÖu qu¶. TrÇn Anh Tó Th­¬ng m¹i 44A
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ §©y ®­îc coi lµ giai ®o¹n ®æi míi cã tÝnh b­íc ngoÆt ®­a doanh nghiÖp nhµ n­íc chuyÓn h¼n sang h¹ch to¸n kinh doanh theo nguyªn t¾c thÞ tr­êng. NhiÒu häc gi¶ gäi ®©y lµ qu¸ tr×nh th­¬ng m¹i ho¸ cã t¸c dông b¾t buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®Þnh h­íng vµo thÞ tr­êng, ®ång thêi t¨ng quyÒn tù chñ doanh nghiÖp trong c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh. 1.3. Giai ®o¹n 1990 ®Õn nay §Çu tiªn D¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn 7 (1991) ®· chñ tr­¬ng "s¾p xÕp l¹i vµ ®æi míi qu¶n lý kinh tÕ quèc doanh trong ®ã s¾p xÕp c¸c xÝ nghiÖp vµ tæng c«ng ty nhµ n­íc phï hîp víi yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ tr­êng vµ khu vùc quèc doanh" ph¶i ®­îc s¾p xÕp l¹i, ®æi míi c«ng nghÖ vµ tæ chøc qu¶n lý, kinh doanh cã hiÖu qu¶, liªn kÕt vµ hç trî c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c, thùc hiÖn vai trß chñ ®¹o vµ chøc n¨ng cña mét c«ng cô qu¶n lý vÜ m« cña nhµ n­íc. §Õn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn VIII (1996) tiÕp tôc ®æi míi doanh nghiÖp nhµ n­íc vÒ: §æi míi c¬ chÕ qu¶n lý doanh nghiÖp nhµ n­íc trªn c¬ së ®¸nh gi¸, rót kinh nghiÖm cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn "c¬ chÕ 217" c¸c néi dung ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý doanh nghiÖp nhµ n­íc gåm: Theo quyÕt ®Þnh 315/H§BT c¸c doanh nghiÖp ph¶i rµ so¸t l¹i chøc n¨ng ho¹t ®éng kinh doanh, rµ so¸t l¹i c¸c yÕu tè s¶n xuÊt kinh doanh nh­: thÞ tr­êng c«ng nghÖ, vèn, tæ chøc lao ®éng, tæ chøc bé m¸y c¸n bé, so¸t xÐt l¹i t×nh tr¹ng tµi chÝnh, kÕ to¸n, thèng kª… Theo NghÞ ®Þnh 388/H§BT c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®­îc thµnh lËp l¹i, ®¨ng ký l¹i ®Ó lo¹i bá nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n thua lç kÐo dµi. LuËt doanh nghiÖp nhµ n­íc ban hµnh 4-1995 vµ c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn thi hµnh ®· t¹o ra c¬ së ph¸p lý tæng qu¸t trong quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp nhµ n­íc víi nhµ n­íc. S¾p xÕp l¹i doanh nghiÖp nhµ n­íc. ViÖc s¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc tõ 1990 ®Õn 2000 chia 3 giai ®o¹n: Giai ®o¹n 1: (1991-1993) Víi quyÕt ®Þnh 315/H§BT (th¸ng 9-1990) vÒ gi¶i thÓ vµ tæ chøc l¹i nh÷ng doanh nghiÖp nhµ n­íc yÕu kÐm, nghÞ ®Þnh 388/H§BT vÒ nguyªn t¾c ®iÒu hµnh doanh nghiÖp nhµ n­íc. QuyÕt ®Þnh sè 202/CT (8-6-1992) thÝ ®iÓm cæ phÇn ho¸ mét sè doanh nghiÖp nhµ n­íc. Giai ®o¹n 2 (1994-1997) Víi quyÕt ®Þnh sè 90/TTg vµ 91/TTg (3-1994) vµ chØ thÞ 500/TTg (5- 1995) vÒ s¾p xÕp c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc, gi¶i thÓ nh÷ng liªn hiÖp xÝ nghiÖp, tæng c«ng ty tr­íc ®©y, h×nh thµnh tæng c«ng ty cã quy m« lín (tæng TrÇn Anh Tó Th­¬ng m¹i 44A
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ c«ng ty 91) vµ quy m« võa (tæng c«ng ty 90). NghÞ ®Þnh 38/CP (5-1996) chuyÓn mét sè doanh nghiÖp nhµ n­íc thµnh c«ng ty cæ phÇn. Giai ®o¹n 3 (tõ 1998-2000): Theo chØ thÞ 20/CT-TTg (4-1998), chØ thÞ 15/CT-TTg (5-1999) vµ NghÞ ®Þnh 44/CP (6-1998) vÒ cæ phÇn ho¸ kÕt hîp ph­¬ng ¸n tæng thÓ s¾p xÕp doanh nghiÖp nhµ n­íc. §Õn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn 9 (2001) tiÕp tôc ®æi míi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ nhµ n­íc trong ®ã doanh nghiÖp nhµ n­íc gi÷ vÞ trÝ then chèt trong nÒn kinh tÕ. CÇn ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhµ n­íc trong nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt vµ dÞch vô quan träng, x©y dùng c¸c tæng c«ng ty v÷ng m¹nh, ®Ó lµm nßng cèt cho c¸c tËp ®oµn kinh tÕ lín, cã n¨ng lùc c¹nh tranh ë thÞ tr­êng trong n­íc vµ trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. V× vËy cÇn: §æi míi c¬ chÕ qu¶n lý, ph©n biÖt quyÒn cña chñ së h÷u vµ quyÒn kinh doanh cña doanh nghiÖp. ChuyÓn c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc kinh doanh sang ho¹t ®éng theo c¬ chÕ c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n hoÆc c«ng ty cæ phÇn. B¶o ®¶m quyÒn tù chñ vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm ®Çy ®ñ trong s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, c¹nh tranh b×nh ®¼ng tr­íc ph¸p luËt, xo¸ bá bao cÊp cña nhµ n­íc ®èi víi doanh nghiÖp. Thùc hiÖn ®iÒu chØnh c¬ cÊu doanh nghiÖp nhµ n­íc nh­: thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ nh÷ng doanh nghiÖp mµ nhµ n­íc kh«ng cÇn n¾m gi÷ 100% vèn ®Ó huy ®éng thªm vèn, t¹o ®éng lùc vµ c¬ chÕ qu¶n lý n¨ng ®éng thóc ®Èy doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶. ¦u tiªn ng­êi lao ®éng ®­îc mua cæ phÇn tõng b­íc më réng b¸n cæ phÇn cho c¸c nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc. PhÊn ®Êu trong kho¶ng 5 n¨m c¬ b¶n hoµn thµnh viÖc x¾p sÕp, ®æi míi n©ng cao hiÖuqu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp nhµ n­íc, cñng cè vµ hiÖn ®¹i ho¸ tõng b­íc c¸c Tæng c«ng ty nhµ n­íc. 2. Trªn c¬ së qu¸ tr×nh ®æi míi c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc cña ViÖt Nam ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu nhÊt ®Þnh. 2.1. Nh÷ng thµnh tùu n­íc ta trong giai ®o¹n 1991-2001 vÒ viÖc ®æi míi, s¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc Trong 5 n¨m 1991-1995 tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n hµng n¨m cña kinh tÕ quèc doanh lµ 11,7%, gÇn gÊp r­ìi tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n cña toµn bé nÒn kinh tÕ vµ gÇn gÊp ®«i kinh tÕ ngoµi quèc doanh. Trong giai ®o¹n 1996-1999 do nh÷ng nguyªn nh©n kh¸c nhau ®Æc biÖt lµ cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ trong khu vùc vµ thiªn tai liªn tiÕp x¶y ra nªn tèc ®é t¨ng tr­ëng nÒn kinh tÕ nãi chung gi¶m dÇn. Doanh nghiÖp nhµ n­íc còng trong t×nh tr¹ng TrÇn Anh Tó Th­¬ng m¹i 44A
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ ®ã, tuy nhiªn tèc ®é t¨ng tr­ëng cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc vÉn cao h¬n tèc ®é t¨ng tr­ëng nÒn kinh tÕ. ViÖc s¾p xÕp c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ®· gãp phÇn thay ®æi mét b­íc c¬ cÊu vèn vµ lao ®éng cña doanh nghiÖp, cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung . Sè doanh nghiÖp cã vèn d­íi 1 tû ®ång gi¶m tõ gÇn 50% (1994) xuèng cßn 33% (n¨m 1996) vµ 26% (n¨m 1998). Sè doanh nghiÖp cã sè vèn trªn 10 tû ®ång tõ 10% t¨ng lªn 15% (n¨m 1996) vµ gÇn 20% (n¨m 1998). §ång thêi vèn b×nh qu©n cho mét doanh nghiÖp t¨ng tõ 3,3 tû ®ång lªn h¬n 11 tû ®ång (n¨m 1996) vµ h¬n 18 tû ®ång (n¨m 1998). §Æc biÖt b»ng nh÷ng chÝnh s¸ch phï hîp chóng ta ®· gi¶i quyÕt vÊn ®Ò trî cÊp vµ b¶o ®¶m chÝnh s¸ch cho 600.000 c«ng nhaan gi¶m biªn chÕ trong 2 ®ît s¾p xÕp ®ång thêi l¹i tuyÓn dông mét sè l­îng gÇn t­¬ng ®­¬ng. 2.2. Nh÷ng nguyªn nh©n ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nhµ n­íc HiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp nhµ n­íc vÒ tæng thÓ ®· ®­îc n©ng lªn so víi tr­íc trªn tÊt c¶ c¸c mÆt. C¸c chØ sè vÒ hiÖu suÊt vèn, l·i tuyÖt ®èi, sè nép ngana s¸ch nhµ n­íc, tû lÖ nép ng©n s¸ch nhµ n­íc trªn vèn ®· cã nh÷ng c¶i thiÖn ®¸ng kÓ. Cô thÓ ®Õn 1-1-2001 n­íc ta cã 57.631 doanh nghiÖp th× cã 42.762 doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chiÕm 74,2%, 9.482 doanh nghiÖp ®ang x©y dùng c¬ b¶n hoÆc míi cã giÊy phÐp chiÕm 16,5%, cã 1.498 doanh nghiÖp kh«ng cã kh¶ n­ang ho¹t ®éng, chê ph¸ s¶n, gi¶i thÓ hoÆc s¸t nhËp chuyÓn ®æi h×nh thøc chiÕm 36%, trong ®ã doanh nghiÖp nhµ n­íc vÉn cã vai trß chñ ®¹o cña nÒn kinh tÕ tõ sè l­îng 12.600 doanh nghiÖp nhµ n­íc ®Õn nay chØ cßn 5.531 doanh nghiÖp m¨c dï doanh nghiÖp nhµ n­íc chØ chiÕm 12,9% vÒ sè l­îng, nh­ng chiÕm 57,2% vÒ lao ®éng, 4,9% vèn thùc tÕ, 48,6% gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh vµ 52,8% tæng nép ng©n s¸ch cña toµn bé doanh nghiÖp nhµ n­íc nãi chung. 2.3. Nh÷ng thay ®æi vÒ mÆt qu¶n lý - tæ chøc qu¶n lý VÒ mÆt qu¶n lý, b­íc ®Çu ®· ph©n ®Þnh chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n­íc cña c¸c c¬ quan nhµ n­íc víi chøc n¨ng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc. Cô thÓ lµ lµm râ c¸c quan hÖ ai lµ chñ së h÷u vãn, møc ®é tù chñ cña c¸c doanh nghiÖp ®Õn ®©u, quan hÖ víi c¬ quan chñ qu¶n. Nhê x¸c ®Þnh râ quyÒn lùc tù chñ cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc nªn trong viÖc thùc hiÖn chñ tr­¬ng liªn doanh, liªn kÕt víi n­íc ngoµi qua ho¹t ®éng ®Çu t­ quèc tÕ, c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc (chiÕm 96% sè dù ¸n) ®· chñ ®éng tÝch cùc vµ thùc hiÖn kh¸ thµnh c«ng, ®Èy m¹nh viÖc thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam h¬n 10 n¨m qua. TrÇn Anh Tó Th­¬ng m¹i 44A
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ Trong ®æi míi tæ chøc qu¶n lý m« h×nh tæng c«ng ty (chñ yÕu lµ c¸c c«ng ty 91) ®· b­íc ®Çu ph¸t huy t¸c dông lµ nh÷ng doanh nghiÖp nhµ n­íc nßng cèt cña kinh tÕ n­íc ta (hiÖn nay cã 17 tæng c«ng ty 91 vµ 76 tæng c«ng ty 90, céng l¹i 93 tæng c«ng ty víi 1.534 doanh nghiÖp thµnh viªn gi÷ 66% vèn, 55% lao ®éng, trªn 90% kim ng¹ch xuÊt khÈu, 80% nép ng©n s¸ch cña khu vùc doanh nghiÖp nhµ n­íc. 2.4. Chóng ta thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸: C¸c h×nh thøc së h÷u ®· ®¹t mét sè kÕt qu¶: MÆc dï tiÕn hµnh chËm nh­ng sau 6 n¨m thÝ ®iÓm, t×m tßi tranh luËn ®Õn 1998-1999 chóng ta ®· t­¬ng ®èi thèng nhÊt vÒ quan ®iÓm vµ triÓn khai m¹nh c¸c gi¶i ph¸p chuyÓn ®æi së h÷u, ®Æc biÖt lµ cæ phÇn ho¸, trªn thùc tÕ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc cæ phÇn ho¸ ®Òu chøng tá vai trß cña m×nh. 3.1. Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®­îc doanh nghiÖp nhµ n­íc cßn cã nh÷ng tån t¹i chñ yÕu VÒ hiÖu qu¶ kinh doanh doanh nghiÖp nhµ n­íc kinh doanh cã hiÖu qu¶ theo c¸c tiªu chÝ hiÖn hµnh do Bé Tµi chÝnh quy ®Þnh. Nh­ng theo sè liÖu n¨m 1997 cña bé Tµi chÝnh, trong tæng sè 5.429 doanh nghiÖp nhµ n­íc th× sè kinh doanh cã hiÖu qu¶ chiÕm 40, 44%. Sè liÖu nµy thèng nhÊt víi sè liÖu nµy thèng nhÊt víi sè liÖu ®¸nh gi¸ cña ban ®æi míi doanh nghiÖp trung ­¬ng (th¸ng 2 - 2002) sè doanh nghiÖp buh lç chiÕm 20%, sè doanh nghiÖp cßn l¹i n»m trong t×nh tr¹ng kh«ng æn khi lç, khi l·i vµ l¹i còng kh«ng lín. VÒ tèc ®é t¨ng tr­ëng liªn tôc trong thêi gian dµi 13%/n¨m ®Õn n¨m 1998 vµ ®Çu n¨m 1999 tèc ®é t¨ng cßn 8 - 9%. HiÖu qu¶ sö dông vèn gi¶m. N¨m 1995 mét ®ång vèn t¹o ra ®­îc 3,46 ®ång doanh thu, 019 ®ång lîi nhuËn ®Õn 1998, 1 ®ång vèn chØ t¹o 2,9 ®ång doanh thu, 0,14 ®ång lîi nhuËn. Sè doanh nghiÖp bÞ lç trong ngµnh th­¬ng m¹i, dÞch vô, du lÞch, kh¸ch s¹n chiÕm tíi 41% vµ nî ph¶i tr¶ 124% vèn nhµ n­íc trong doanh nghiÖp, trong ®ã tû lÖ nî qu¸ h¹n hoÆc khã ®ßi chiÕm tû lÖ lín. Sè doanh nghiÖp nµy ®Æc biÖt nhiÒu trong c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc do ®Þa ph­¬ng qu¶n lý. VÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh, c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ë n­íc ta rÊt kÐm vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh, cã nhiÒu ngµnh, s¶n phÈm cña doanh nghiÖp nhµ n­íc ®ang ®­îc b¶o hé tuyÖt ®èi hoÆc b¶o hé qua hµng rµo hoÆc trî cÊp, nh­ng c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc vÉn ch­a chøng tá ®­îc kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña m×nh, thËm chÝ nhiÒu doanh nghiÖp nhµ n­íc nhµ n­íc l¹i cè g¾ng luËn chøng ®Ó nhµ n­íc t¨ng c­êng b¶o hé m¹nh h¬n ®Ó duy tr× thi phÇn vµ viÖc lµm, theo sè liÖu nghiªn cøu gÇn ®©y cña Bé kÕ ho¹ch m¹nh h¬n ®Ó duy tr× thi phÇn vµ viÖc lµm theo sè liÖu nghiªn cøu gÇn ®©y cña Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ n¨m 2000 cho thÊy c¸c mÆt hµng nh­ thÐp xi m¨ng, ph©n bãn, ®å ®iÖn d©n dông kÝnh TrÇn Anh Tó Th­¬ng m¹i 44A
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ x©y dùng … ®Òu ®­îc b¶o hé b»ng c¶ c«ng cô thuÕ quan lÉn chi phÝ thuÕ quan dÉn ®Õn gi¸ trªn thÞ tr­êng ViÖt Nam cao h¬n gi¸ quèc tÕ 10 - 50%, tuú mÆt hµng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc trªn thÞ tr­êng néi ®Þa còng kÐm hiÖu qu¶: ë nh÷ng ngµnh cã kh¶ n¨ng sin lîi, th× phÇn c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc cã xu h­íng gi¶m xót nh­êng chç cho khu vùc ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ khu vùc t­ nh©n. VÒ c¬ cÊu doanh nghiÖp nhµ n­íc. Khu vùc doanh nghiÖp nhµ n­íc cã c¬ cÊu hîp lý. C¬ cÊu ngµnh vïng, quy m« cßn bÊt hî lý ®Òu ch­a ®­îc chuyÓn dÞch theo h­íng s¾p xÕp l¹i tr­íc hÕt tû träng doanh nghiÖp nhµ n­íc (theo sè l­îng) ë khu vùc n«ng nghiÖp (25%) khu vùc th­¬ng m¹i (10%) lµ qu¸ lín, trong khi c¬ cÊu doanh nghiÖp nhµ n­íc ®ßi hái ph¶i tËp trung vµo lÜnh vùc c«ng nghiÖp, ®Æc biÖt lµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn , chÕ t¹o. C¬ cÊu cÊp qu¶n lý còng lµ bÊt hîp lý ë chç tû träng doanh nghiÖp do ®Þa ph­¬ng qu¶n lý lµ qu¸ cao (trªn 60% vÒ sè s¶n l­îng). VÒ quy m« tÝnh ®Õn 1 -9 - 1999 sè doanh nghiÖp cã quy m« d­íi 5 tû ®ång chiÕm 65%, sè doanh nghiÖp nhµ n­íc rÊt khã thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c chøc n¨ng v» kú vßng vÒ vai trß mµ §¶ng vµ nhµ n­íc mong ®îi. VÒ quy m« vµ c¸c mèi quan hÖ qu¶n lý cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc cã nhiÒu ®iÓm ch­a hîp lý. Doanh nghiÖp nhµ n­íc ph¸t triÓn cßn chång chÐo, trïng lÆp vÒ ngµnh nghÒ, s¶n phÈm. Nguån vèn h¹n hÑp nh­ng l¹i ®Çu t­ h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nhiÒu doanh nghiÖp nhµ n­íc cã quy m« vèn qu¸ nhá bÐ kh«ng ®ñ lùc ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶. §©y lµ sù l·ng phÝ lín trong ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn. Doanh nghiÖp nhµ n­íc lµ mét trong nh÷ng ®Þa chØ cña tÖ tham nhòng, l·ng phÝ g©y thÊt tho¸t tæn thÊt nguån tµi lùc ®Êt n­íc. TrÇn Anh Tó Th­¬ng m¹i 44A
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ 3.2. Nh÷ng nguyªn nh©n cña nh÷ng tån t¹i trªn. §Çu t­ sai: trong x©y dùng míi vµ c¶i t¹o c¸c doanh nghiÖp, nhµ n­íc kh«ng tÝnh ®Õn sù biÕn ®éng thÞ tr­êng. §Çu t­ sai b¾t nguån tõ nh÷ng quyÕt ®Þnh thêi bao cÊp (c«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn, c«ng ty d©u t¬ t»m…). Tuy nhiªn sau nhiÒu n¨m ®æi míi theo c¬ chÕ thÞ tr­êng viÖc ®Çu t­ sai vÉn diÔn ra (nhiÒu nhµ m¸y ®­êng, xi m¨ng lß ®øng, bia, thuèc l¸, g¹ch ngãi ®Þa ph­¬ng….). Sù qu¶n lý cña nhµ n­íc kh«ng ®ñ hiÖu lùc ®Ó ng¨n chÆn t×nh tr¹ng ®Çu t­ kh«ng tÝnh ®Õn thÞ tr­êng, kh«ng c©n ®èi víi nguyªn liÖu, còng kh«ng tÝnh ®Õn gi¸ thµnh. T×nh tr¹ng thiÕu vèn chñ yÕu: doanh nghiÖp do nhµ n­íc quyÕt ®Þnh thµnh lËp, nh­ng kh«ng cÊp ®ñ vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh buéc ph¶i ®i vay víi l·i suÊt ng©n hµng. Nh×n chung vèn nhµ n­íc th­êng chØ chiÕm 60% vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. Trong ®ã t¹i c¸c Tæng c«ng ty 91 lµ 75%, t¹i c¸c ®Þa ph­¬ng qu¶n lý lµ 50%, c¸c doanh nghiÖp do bé ngµnh qu¶n lý lµ 45%. Tr×nh ®é kü thuËt c«ng nghÖ l¹c hËu: phÇn lín c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc trang bÞ m¸y mãc thiÕt bÞ tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, cã nh÷ng thiÕt bÞ l¹c hËu, giµ cçi, s¶n xuÊt tõ nh÷ng n¨m 50, 60 (theo mét cuéc ®iÒu tra cña viÖn b¶o hé lao ®éng gi÷a 1999 th× trªn 70% ®· hÕt khÊu hao, gÇn 50% ®· ®­îc tÊn hµng, theo b¸o c¸o cña Bé khoa häc, c«ng nghÖ vµ m«i tr­êng th× c«ng nghÖ cña ta l¹c hËu so víi thÕ giíi 10 ®Õn 20 n¨m, møc ®é hao mßn h÷u h×nh tõ 30 - 50% thËm trÝ 38% trong sè nµy ë d¹ng thanh lý. Doanh nghiÖp kh«ng ®­îc tù chñ vÒ tµi chÝnh: cã thÓ coi ®©y lµ trë ng¹i rÊt quan träng khiÕn doanh nghiÖp kh«ng thÓ tù chñ kinh doanh. §¹i diÖn chñ së h÷u cña tµi s¶n nhµ n­íc t¹i doanh nghiÖp lµ ai, cho ®Õn nay vÉn kh«ng râ, g©y ra nhiÒu lóng tóng, khã kh¨n trong viÖc sö dông tµi s¶n ®ã. C¬ chÕ tµi chÝnh vµ h¹ch to¸n cña doanh nghiÖp nhµ n­íc bÞ nh÷ng r»ng buéc v« lý trãi trÆt tõ nhiÒu n¨m mµ vÉn kh«ng ®­îc söa ®æi nh­ nh÷ng tµi s¶n do doanh nghiÖp tù ®Çu t­ tõ nguån tÝch luü hoÆc vay ng©n hµng ®Ó x©y dùng, nay ®Òu bÞ coi lµ tµi s¶n cña nhµ n­íc vµ buéc doanh nghiÖp chÞu thuª vèn doanh nghiÖp muèn khÊu hao nhanh còng kh«ng ®­îc ph¶i theo khung thêi gian khÊu hao. Tæ chøc qu¶n lý kh«ng phï hîp: mÆc dï ®· cã chñ tr­¬ng xo¸ bá chñ qu¶n nh­ng hiÖn ®ang cã qu¸ nhiÒu cÊp, ngµnh trùc tiÕp can thiÖp c«ng viÖc kinh doanh hµng ngµy cña doanh nghiÖp. T×nh tr¹ng ph©n cÊp trªn d­íi ngang däc chøa râ rµng ®· g©y ra t×nh tr¹ng doanh nghiÖp ph¶i chÞu nhiÒu cÊp, nhiÒu ngµnh cïng ra søc t¨ng c­êng qu¶n lý, c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra chång TrÇn Anh Tó Th­¬ng m¹i 44A
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ chÐo, g©y phiÒn hµ cho doanh nghiÖp nhµ n­íc ho¹t ®éng. §Æc biÖt lµ c¬ chÕ bé chñ qu¶n "cÊp chñ qu¶n" dÔ dµng g©y rÊt nhiÒu khã kh¨n cho doanh nghiÖp. ViÖc ph©n chia "Quèc doanh trung ­¬ng", "Quèc doanh ®Þa ph­¬ng" ®· t¹o ra nhiÒu bÊt hîp lý, ph©n biÖt ®èi sö ¶nh h­ëng ®Õn kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp. M«i tr­êng kinh doanh ch­a hoµn chØnh, cßn nhiÒu bÊt cËp. §iÓn h×nh lµ hÖ thèng tµi chÝnh, ng©n hµng, gi¸ c¶ ch­a thËt sù x©y dùng theo kinh tÕ thÞ tr­êng vÉn cßn nh÷ng t×nh tr¹ng buéc ng©n hµng cho vay theo lÖnh, ng©n hµng thô ®éng kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ hiÖu qu¶ vèn cho vay vµ thu håi nî, chØ gÆp nî khã ®ßi ng©n hµng ph¶i khoanh nî, gi¶m nî hoÆc cho vay míi ®Ó tr¶ nî cò. C¸c thÞ tr­êng yÕu tè s¶n xuÊt ch­a hoµn chØnh. §ã lµ kh«ng kÓ nh÷ng thñ tôc hµnh chÝnh xin - cho vµ nh÷ng hµn vi nhòng nhiÔu cña kh«ng Ýt c«ng chøc ®ang g©y khã kh¨n cho doanh nghiÖp. Sè lao ®éng d­ thõa ®ang rÊt lín. Theo b¸o c¸o cña Ban ®æi míi doanh nghiÖp trung ­¬ng (2-2000) ®­a ra lµ 4% tæng sè lao ®éng d­ thõa (cßn sè liÖu Bé lao ®éng th­¬ng binh x· héi lµ 6%). Cã 1 sè ®Þa ph­¬ng ngµnh sè lao ®éng dù kh¸ lín nh­: H¶i D­¬ng 33%, Nam §Þnh 27%, NghÖ An 16%, H¶i Phßng 15%, Thanh Ho¸ 10% Tæng c«ng ty thÐp cã 12%, Bé thuû s¶n cã 14% lao ®éng d­ thõa. TrÇn Anh Tó Th­¬ng m¹i 44A
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ Ch­¬ng IV C¸c biÖn ph¸p ®Ó t¨ng c­êng vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ n­íc ë n­íc ta hiÖn nay. 1. C¸c gi¶i ph¸p chung ®èi víi tÊt c¶ c¸c bé phËn cña kinh tÕ ViÖt Nam. 1.1. NhËn thøc ®óng ®¾n vÒ kinh tÕ nhµ n­íc vµ ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. §èi víi n­íc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay vµ trong giai ®o¹n tíi cÇn ®ång thêi khuyÕn khÝch khu vùc kinh tÕ quan träng, kinh tÕ nhµ n­íc, kinh tÕ tËp thÓ, kinh tÕ c¸ thÓ tiÓu chñ, kinh tÕ t­ nh©n, kinh tÕ t­ b¶n nhµ n­íc vµ kinh tÕ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cã nhiÒu h×nh thøc së h÷u, chóng võa ®éc lËp l¹i võa ®an xen lÉn nhau. C¸c ho¹t ®éng c¶u kinh tÕ nhµ n­íc ph¶i dÉn ®Çu trong c¸c ho¹t ®éng kinh doanh theo ph¸p luËt. §©y ®­îc xem lµ d©n téc ph¸t huy mäi tiÒm n¨ng cña ®Êt n­íc. 1.2. §Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ t­ b¶n. T¸c ®éng m«i tr­êng hoÆc m«i tr­êng th«ng tho¸ng, thuËn lîi ®Ó khu vùc quèc doanh cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn nh»m x©y dùng mét khu vùc ®a thµnh phÇn, mang tÝnh c¹nh tranh cao, b×nh ®¼ng gi÷a c¸c khu vùc quèc doanh vµ khu vùc d©n doanh. 1.3. C¶i c¸ch hÖ thèng ng©n hµng vµ tµi chÝnh. Tõng b­íc h×nh thµnh thÞ tr­êng tµi chÝnh víi c¸c thÓ chÕ tµi chÝnh hîp lý nh»m ®¹t ®­îc m«i tr­êng kinh doanh cña mäi lo¹i h×nh, doanh nghiÖp d­íi sù ®iÒu tiÕt vµ kiÓm so¸t cã hiÖu lùc cña nhµ n­íc vÒ tµi chÝnh. Th­êng c¶i c¸ch hÖ thèng ng©n hµng nhÊt lµ ®Ó ph©n biÖt gi÷a ng©n hµng tiÒn mÆt vµ ng©n hµng th­¬ng m¹i sím t¹o ra hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i c¹nh tranh tõ ®ã t¹o ra l·i xuÊt thÞ tr­êng mµ nhµ n­íc cã thÓ ®iÒu tiÕt chø kh«ng lµm thay ®­îc. TrÇn Anh Tó Th­¬ng m¹i 44A
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ a. VÒ tµi chÝnh sím cã c¶i c¸ch hÖ thèng thuÕ ®èi víi doanh nghiÖp. C¶i c¸ch chÕ ®é kiÓm to¸n, kÕ to¸n… t¹o ra kh¶ n¨ng nhµ n­íc vµ kiÓm so¸t ®­îc tµi chÝnh cña tÊt c¶ c¸c lo¹i doanh nghiÖp. 1.4. N©ng cao phÈm chÊt vµ n¨ng lùc qu¶n lý cña toµn bé l·nh ®Þa chñ chèt trong khu vùc kinh tÕ nhµ n­íc. 1.5. X©y dùng c¬ chÕ hîp t¸c cã hiÖu qu¶ gi÷a doanh nghiÖp nhµ n­íc vµ khu vùc d©n doanh. 1.6. Nhanh chãng hoµn thiÖn khu«n khæ ph¸p lý cho x· héi võa lµ dùa trªn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng võa ®¶m b¶o vai trß cña nhµ n­íc. 1.7. X©y dùng hÖ thèng b¶o hiÓm x· héi, lµm tèt c«ng t¸c an sinh x· héi. 2. Ph­¬ng h­íng ®æi míi doanh nghiÖp trong thêi gian tíi. 2.1. Doanh nghiÖp nhµ n­íc :lµ lùc l­îng nßng cèt trong nÒn kinh tÕ nhµ n­íc, gi÷ vÞ trÝ then chèt trong nÒn kinh tÕ lµ c«ng cô vËt chÊt quan träng ®Ó nhµ n­íc ®Þnh h­íng vµ ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ, kinh tÕ nhµ n­íc, doanh nghiÖp nhµ n­íc cã vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc gi÷ v÷ng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ph¸t triÓn vµ æn ®Þnh chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi cña ®Êt n­íc. V× vËy, doanh nghiÖp nhµ n­íc ph¶i kh«ng ngõng s¾p xÕp, ®æi míi, ph¸t triÓn, cã tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ qu¶n lý tiªn tiÕn kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶. C¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc chuyÓn sang kinh doanh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng, ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm, c¹nh tranh vµ hîp t¸c víi c¸c doanh nghiÖp cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c. 2.2. Doanh nghiÖp nhµ n­íc: ph¶i tÝnh ®Õn hiÖu qu¶ trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. ViÖc s¾p xÕp, ®æi míi, ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ®Òu ®Þnh h­íng tíi n©ng cao hiÖu qu¶, v× cã hiÖu qu¶ míi cã thÓ nªu g­¬ng, h­íng dÉn vµ gãp phÇn t¨ng tiÒm lùc kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. MÆt kh¸c: Mét nÒn kinh tÕ ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ph¶i ®­îc xem xÐt ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi tæng thÓ h­íng tíi môc tiªu cña chñ nghÜa x· héi. Do ®ã cã nhiÒu viÖc lµm míi mÎ, ph¶i rÊt coi träng, tæng kÕt thùc tiÔn vµ tham kh¶o kinh nghiÖm n­íc ngoµi nh­ng v× b¶n chÊt chÕ ®é x· héi kh¸c nhau vµ tr×nh ®é cña lùc l­îng s¶n xuÊt kh¸c nhau cho nªn cã môc tiªu ph­¬ng h­íng gi¶i ph¸p kh¸c nhau, kh«ng thÓ sao chÐp m¸y m¸y, dËp khu©n, ®ång thêi còng kh«ng ®ßi hái ph¶i gi¶i quyÕt s¸ng tá ngay vÊn ®Ò mét c¸ch duy ý chÝ. 2.3. Ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhµ n­íc: lµ vÊn ®Ò hÖ träng trong ®­êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ, ®ång thêi ph¶i nhËn thÊy tÝnh nh¹y c¶m vÒ chÝnh trÞ liªn quan tíi sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc. TrÇn Anh Tó Th­¬ng m¹i 44A
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ Qu¸ tr×nh thùc hiÖn cã nhiÒu vÊn ®Ò míi ®Æt ra. Do ®ã võa ph¶i tiÕn hµnh ®ång bé, khÈn tr­¬ng nh­ng ph¶i v÷ng ch¾c, cã ch­¬ng tr×nh kinh tÕ, kÕ ho¹ch cô thÓ, cã träng t©m, träng ®iÓm, b­íc ®i phï hîp, võa lµm võa t×m tßi, rót kinh nghiÖm b¶o ®¶m æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn. ViÖc g× ®· râ, ®· cã NghÞ quyÕt th× ph¶i triÓn khai thùc hiÖn kiªn quyÕt, khÈn tr­¬ng. VÊn ®Ò giµ ch­a ®ñ râ th× ph¶i tiÕp tôc nghiªn cøu, tæ chøc lµm thÝ ®iÓm, võa lµm võa rót kinh nghiÖm ®Ó cã b­íc ®i thÝch hîp võa tÝch cùc võa v÷ng ch¾c, phï hîp víi luËt ph¸p. 3. Trªn c¬ së c¸c ph­¬ng h­íng ®Æt ra, ®ßi hái §¶ng vµ nhµ n­íc ph¶i cã c¸c gi¶i ph¸p ®Ó ®æi míi doanh nghiÖp. §Î doanh nghiÖp nhµ n­íc gi÷a vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ. 3.1. §Þnh h­íng s¾p xÕp, ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhµ n­íc ho¹t ®éng kinh doanh, ho¹t ®éng kinh c«ng Ých. §èi víi doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh nhµ n­íc gi÷ 100% vèn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh trong lÜnh vùc ®éc quyÒn. VËt liªu næ, ho¸ chÊt ®éc, chÊt phãng x¹, hÖ thèng truyÒn t¶i quèc gia, m¹ng trùc th«ng tin quèc gia vµ quèc tÕ thÝ ®iÓm. Nhµ n­íc gi÷ cæ phÇn chØ phèi hoÆc 100% vèn ®èi víi doanh nghiÖp nhµ n­íc ho¹t ®éng kinh doanh trong c¸c ngµnh vµ lÜnh vùc: b¸n bu«n l­¬ng thùc b¸n bu«n x¨ng dÇu, s¶n xuÊt ®iÖn, khai th¸c c¸c kho¸ng s¶n quan träng, s¶n xuÊt mét sè s¶n phÈm c¬ khÝ, ®iÖn tö, c«ng nghÖ th«ng tin s¶n xuÊt kim lo¹i ®en, kim lo¹i mµu… ChuyÓn c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc gi÷ 100% vèn sang h×nh thøc c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n mét chñ së h÷u lµ nhµ n­íc hoÆc c«ng ty cæ phÇn c¸c cæ ®«ng lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc. §èi víi doanh nghiÖp ho¹t ®éng c«ng Ých. Nhµ n­íc gi÷a 100% vèi ®èi víi c¸c doanh nghiÖp c«ng Ých ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc in b¹c vµ chøng chØ cã gi¸, ®iÒu hµnh ban b¶o ®¶m hµng h¶i, kiÓm so¸t vµ ph©n phèi tÇn sè v« tuyÕn ®iÖn, s¶n xuÊt vò khÝ, .. Nhµ n­íc gi÷ 100% vèn hoÆc cæ phÇn chi phèi ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp c«ng Ých ®ang ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc: kiÓm ®Þnh kü thuËt ph­¬ng tiÖn giao th«ng c¬ giíi lín, xuÊt b¶n s¸ch gi¸o khoa, s¸ch b¸o chÝnh trÞ, b¶o tr× hÖ thèng ®­êng s¾t quèc gia biÓn xe, ®­êng thuû quan träng… 3.2. Söa ®æi bæ sung c¬ chÕ chÝnh s¸ch. §æi míi doanh nghiÖp ho¹t ®égn kinh doanh: Doanh nghiÖp tù chñ quyÕt ®Þnh kinh doanh theo quan hÖ cung cÇu trªn thÞ tr­êng phï hîp víi môc tiªu thµnh lËp vµ ®iÒu lÖ ho¹t ®éng. Xo¸ bá bao cÊp ®èi víi doanh nghiÖp. TrÇn Anh Tó Th­¬ng m¹i 44A
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ Thùc hiÖn chÝnh s¸ch ­u ®·i ®èi víi c¸c ngµnh, vïng, c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô cÇn ­u tiªn hoÆc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn, kh«ng ph©n biÖt thµnh phÇn kinh tÕ. Ban hµnh luËt c¹nh tranh ®Ó b¶o vÖ khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ c¹nh tranh, hîp t¸c b×nh ®¼ng trong khu«n khæ ph¸p luËt chung. §èi víi nh÷ng doanh nghiÖp nhµ n­íc ho¹t ®éng trong lÜnh vùc ®éc quyÒn cÇn cã quy ®Þnh kiÓm so¸t gi¸ vµ ®iÒu tiÕt lîi nhuËn vµ cÇn tæ chøc mét sè doanh nghiÖp nhµ n­íc cïng c¹nh tranh b×nh ®¼ng. §èi víi doanh nghiÖp ho¹t ®éng c«ng Ých, chuyÓn tõ c¬ chÕ cÊp vèn, giao nhiÖm vô sang c¬ chÕ ®Æt hµng hoÆc ®Êu thÇu thùc hiÖn, s¶n phÈm, dÞch vô c«ng Ých. Nhµ n­íc cã chÝnh s¸ch ­u ®·i ®èi víi c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô c«ng Ých, kh«ng ph©n biÖt lo¹i h×nh doanh nghiÖp thµnh phÇn kinh tÕ. Nhµ n­íc cÊp ®ñ vèn ®iÒu lÖ cho doanh nghiÖp nhµ n­íc ho¹t ®éng c«ng Ých. Thùc hiÖn c¬ chÕ qu¶n lý lao ®éng tiÒn l­¬hng vµ thu nhËp c¬ së khèi l­îng, chÊt l­îng s¶n phÈm, dÞch vô mµ nhµ n­íc giao hoÆc ®Æt hµng. Doanh nghiÖp nhµ n­íc ho¹t ®éng c«ng Ých còng ph¶i h¹ch to¸n. Gi¶i quyÕt lao ®éng dåi dµo d­ vµ nî kh«ng thanh to¸n ®­îc. Bæ xung c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ®èi víi lao ®éng dåi dµo trong s¾p xÕp, c¬ cÊu l¹i doanh nghiÖp nhµ n­íc. Doanh nghiÖp ph¶i rµ so¸t vµ x©y dùng ®óng ®Þnh møc ®Ó x¸c ®Þnh sè l­îng lao ®éng cÇn thiÕt. Lao ®éng d«i d­ ®­îc doanh nghiÖp t¹o ®iÒu kiÖn ®µo t¹o l¹i hoÆc nghØ viÖc h­ëng l­¬ng trong thêi gian ®Ó t×m viÖc. NÕu kh«ng t×m ®­îc viÖc th× ®­îc nghØ chÕ ®é mÊt viÖc theo quy ®Þnh cña Bé luËt lao ®éng. Söa ®æi, bæ xung Bé luËt lao ®éng theo h­ãng cho phÐp ¸p dông chÕ ®é mÊt viÖc ®èi víi sè lao ®éng d«i d­ t¹i thêi ®iÓm giao ban kho¸n kinh doanh vµ cho thuª doanh nghiÖp nhµ n­íc. Xö lý nî kh«ng thanh to¸n ®­îc chÝnh phñ quy ®Þnh biÖn ph¸p gi¶i quyÕt døt ®iÓm c¸c kho¶n nî kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp nhµ n­íc ®èi víi ng©n s¸ch nhµ n­íc vµ ng©n hµng, ®ång thêi cã gi¶i ph¸p ®Ó ng¨n ngõa sù t¸i ph¸t. 3.3. §æi míi vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c Tæng c«ng ty nhµ n­íc, h×nh thµnh mét sè tËp ®oµn kinh tÕ m¹nh. Tæng c«ng ty nhµ n­íc ph¶i cã vèn ®iÒu lÖ ®ñ lín, cã thÓ huy ®éng vèn tõ nhiÒu nguån, trong ®ã vèn nhµ n­íc lµ chñ yÕu, thùc hiÖn kinh doanh ®a ngµnh, cã ngµnh chÝnh chuyªn s©u, cã liªn kÕt gi÷a c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn vÒ s¶n xuÊt, tµi chÝnh, thÞ tr­êng… Cã tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ qu¶n lý tiªn tiÕn, n¨ng suÊt lao ®éng cao, chÊt l­îng s¶n phÈm tèt, cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng trong n­íc vµ quèc tÕ. TrÇn Anh Tó Th­¬ng m¹i 44A
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ Hoµn thµnh viÖc s¾p xÕp c¸c tæng c«ng ty nhµ n­íc hiÖn cã nh»m tËp trung h¬n n÷a nguån lùc ®Ó chi phèi ®­îc nh÷ng ngµnh, lÜnh vùc then chèt cña nÒn kinh tÕ, lµm lùc l­îng chñ lùc trong viÖc b¶o ®¶m c¸c c©n ®èi lín vµ æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«, cung øng nh÷ng s¶n phÈm träng yÕu cho nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ xuÊt khÈu, ®ãng gãp lín cho ng©n s¸ch, lµm nßng cèt thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cã hiÖu qu¶. Tæng c«ng ty 100% vèn nhµ n­íc ph¶i cã héi ®ång qu¶n trÞ. Tr×nh chÝnh phñ xem xÐt quyÕt ®Þnh: chñ tr­¬ng thµnh lËp, chia t¸ch s¸t nhËp, chuyÓn ®æi së h÷u, gi¶i thÓ ®¬n vÞ thµnh viªn,… H×nh thµnh mét sè tËp ®oµn kinh tÕ m¹nh trªn c¬ së tæng c«ng ty nhµ n­íc, cã sù tham gia cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, kinh doanh ®a ngµnh, trong ®ã cã ngµnh kinh doanh chÝnh, chuyªn m«n ho¸ cao vµ gi÷ vai trß chi phèi lín trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, cã quy m« lín vÒ vèn, ho¹t ®éng trong vµ ngoµi n­íc, cã tr×nh ®é c«ng nghÖ cao vµ qu¶n lý hiÖn ®¹i, cã sù g¾n kÕt trùc tiÕp, chÆt chÏ gi÷a khoa häc c«ng nghÖ, ®µo t¹o, nghiªn cøu triÓn khai víi s¶n xuÊt kinh doanh. 3.4. §Èy m¹nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc Môc tiªu cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc lµ nh»m t¹o ra lo¹i h×nh doanh nghiÖp cã nhiÒu chñ së h÷u, trong ®ã cã ®«ng ®¶o ng­êi lao ®éng, ®Ó sö dông cã hiÖu qu¶ vèn, tµi s¶n cña nhµ n­íc vµ huy ®éng thªm vèn x· héi vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, ph¸t huy vai trß lµm chñ thùc sù cña ng­êi lao ®éng, c¸c cæ ®«ng vµ t¨ng c­êng sù gi¸m s¸t cña x· héi ®èi víi doanh nghiÖp. Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc kh«ng ®­îc tiÕn hµnh t­ nh©n ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc. §èi t­îng cæ phÇn ho¸ lµ nh÷ng doanh nghiÖp nhµ n­íc hiÖn cã mµ nhµ n­íc kh«ng cÇn gi÷ 100% vèn, kh«ng phô thuéc vµo thùc tr¹ng kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. H×nh thøc cæ phÇn ho¸ bao gåm: gi÷ nguyªn gi¸ trÞ doanh nghiÖp, ph¸t hµnh cæ phiÕu ®Ó thu hót thªm vèn, b¸n mét phÇn gi¸ trÞ hiÖn cã cho c¸c cæ ®«ng… Nhµ n­íc cã chÝnh s¸ch ®Ó gi¶m bít t×nh tr¹ng chªnh lÖch vÒ cæ phÇn ­u ®·i cho ng­êi lao ®éng gi÷a c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸. Söa ®æi ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp theo h­íng g¾n vãi thÞ tr­êng, nghiªn cøu ®­a gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt vµo gi¸ trÞ doanh nghiÖp thÝ ®iÓm ®Êu thÇu b¸n cæ phiÕu vµ cæ phiÕu qua c¸c trung t©m tµi chÝnh trung gian. Nhµ n­íc ban hµnh c¬ chÕ, chÝnh s¸ch phï hîp ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ®· chuyÓn sang c«ng ty cæ phÇn, söa ®æi chÝnh s¸ch ­u ®·i ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp khi cæ phÇn ho¸ gÆp khã kh¨n. TrÇn Anh Tó Th­¬ng m¹i 44A
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng
172 tài liệu
841 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
11=>2