Đề thi học kì 1 môn Ngữ Văn 11 năm 2017-2018 có đáp án - Trường THPT Nguyễn Trãi

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI<br /> TRƯỜNG THPT NGUYỄN TRÃI - BĐ<br /> <br /> ĐỀ THI HỌC KÌ I (NĂM HỌC 2017 – 2018)<br /> MÔN NGỮ VĂN – LỚP 11<br /> <br /> Thời gian làm bài: 90 phút<br /> I. PHẦN ĐỌC HIỂU (3,0 điểm):<br /> Đọc đoạn văn bản sau và thực hiện các yêu cầu từ 1- 4:<br /> Chuyện kể rằng: em, cô gái mở đường<br /> Để cứu con đường đêm ấy khỏi bị thương<br /> Cho đoàn xe kịp giờ ra trận<br /> Em đã lấy tình yêu Tổ quốc của mình thắp lên ngọn lửa<br /> Đánh lạc hướng thù. Hứng lấy luồng bom…<br /> Đơn vị tôi hành quân qua con đường mòn<br /> Gặp hố bom nhắc chuyện người con gái<br /> Một nấm mộ, nắng ngời bao sắc đá<br /> Tình yêu thương bồi đắp cao lên…<br /> Tôi nhìn xuống hố bom đã giết em<br /> Mưa đọng lại một khoảng trời nho nhỏ<br /> Đất nước mình nhân hậu<br /> Có nước trời xoa dịu vết thương đau<br /> (Trích Khoảng trời, hố bom – Lâm Thị Mỹ Dạ,<br /> Văn chương một thời để nhớ, NXB Văn học 2006)<br /> Câu 1: Xác định hai phương thức biểu đạt của đoạn văn bản. (0,5 điểm)<br /> Câu 2: Nêu ý nghĩa của từ nhân hậu trong câu thơ: Đất nước mình nhân hậu. (0,5 điểm)<br /> Câu 3: Anh/chị hiểu như thế nào về hai hình ảnh hố bom và khoảng trời ? (1,0 điểm)<br /> Câu 4: Nêu cảm xúc chủ đạo và nội dung chính của đoạn thơ. (1,0 điểm)<br /> II. PHẦN LÀM VĂN (7,0 điểm):<br /> Câu 1 (2,0 điểm):<br /> Hãy viết 01 đoạn văn ngắn (khoảng 10 câu) trình bày cảm nhận của anh/chị về vẻ đẹp<br /> phẩm chất người nữ thanh niên xung phong thể hiện qua hai câu thơ ở phần đọc hiểu:<br /> Em đã lấy tình yêu Tổ quốc của mình thắp lên ngọn lửa<br /> Đánh lạc hướng thù. Hứng lấy luồng bom…<br /> Câu 2 (5,0 điểm):<br /> Phân tích diễn biến tâm lí của nhân vật Chí Phèo (Chí Phèo – Nam Cao) từ khi gặp thị Nở<br /> cho đến khi bị thị Nở cự tuyệt để thấy được biệt tài diễn tả và phân tích tâm lí nhân vật của<br /> Nam Cao.<br /> ……………………Hết………………….<br /> Học sinh không được sử dụng tài liệu. Giáo viên coi thi không giải thích gì thêm.<br /> <br /> SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI<br /> TRƯỜNG THPT NGUYỄN TRÃI - BĐ<br /> <br /> HƯỚNG DẪN CHẤM THI HỌC KÌ I<br /> NĂM HỌC 2017 – 2018<br /> MÔN NGỮ VĂN – LỚP 11<br /> <br /> (Hướng dẫn chấm gồm 04 trang)<br /> <br /> Phần<br /> Phần đọc hiểu<br /> I<br /> Câu 1<br /> <br /> Câu 2<br /> <br /> Câu 3<br /> <br /> Câu 4<br /> <br /> II<br /> Câu 1<br /> <br /> Nội dung<br /> <br /> Điểm<br /> 3,0 điểm<br /> <br /> Hai phương thức biểu đạt:<br /> - Tự sự<br /> - Biểu cảm<br /> Ý nghĩa của từ nhân hậu:<br /> - Tính từ; chỉ phẩm chất con ngưới (hiền lành, giàu lòng vị tha…)<br /> - Đất nước Việt Nam, con người Việt Nam yêu hòa bình, sống nhân ái…<br /> - Hố bom: dưới lòng đất sâu thẳm; khoảng trời: ở trên cao mênh mông<br /> - Hố bom: tượng trưng cho bom đạn, tội ác của giặc và tàn tích đau thương<br /> của chiến tranh; khoảng trời: tượng trưng cho sự bình yên, hiền hòa, đôn<br /> hậu của dân tộc Việt.<br /> =>Khoảng trời – hố bom chính là sự sống – cái chết, hòa bình – chiến<br /> tranh, bình yên – tàn khốc…<br /> - Nguồn cảm hứng được khơi gợi:<br /> + Từ sự kiện lịch sử, từ những hố bom – chứng tích đau thương về cái chết<br /> anh dũng của những người con gái thanh niên xung phong thời chống Mỹ.<br /> + Xúc động, ngưỡng mộ trước sự mưu trí, dũng cảm, tự nguyện hy sinh.<br /> - Nội dung:<br /> + Hình ảnh người nữ TNXP mưu trí, dũng cảm, xả thân để cứu con đường<br /> cho đoàn quân ra trận.<br /> + Ca ngợi vẻ đẹp phẩm chất, tâm hồn người Việt Nam thời chống Mỹ.<br /> <br /> 0,25 điểm<br /> 0,25 điểm<br /> 0,25 điểm<br /> 0,25 điểm<br /> 0,5 điểm<br /> <br /> 0,5 điểm<br /> 0,25 điểm<br /> 0,25 điểm<br /> 0,25 điểm<br /> 0,25 điểm<br /> <br /> Phần làm văn<br /> Viết đoạn văn nghị luận trình bày cảm nhận về vẻ đẹp phẩm chất 2,0 điểm<br /> người nữ thanh niên xung phong thể hiện qua hai câu thơ:<br /> Em đã lấy tình yêu Tổ quốc của mình thắp lên ngọn lửa<br /> Đánh lạc hướng thù. Hứng lấy luồng bom…<br /> Cần đạt được những yêu cầu sau:<br /> - Yêu cầu về hình thức, kỹ năng:<br /> + Viết đoạn văn nghị luận xã hội (khoảng 10 câu).<br /> + Trình bày mạch lạc, rõ ràng, không mắc lỗi.<br /> - Yêu cầu về nội dung: Bám sát trọng tâm đề yêu cầu, đảm bảo kiến lịch<br /> sử, kiến thức đời sống xã hội và có quan điểm rõ ràng.<br /> Mở đoạn: Giới thiệu vấn đề nghị luận<br /> * Lí giải vẻ đẹp phẩm chất: Tình yêu Tổ quốc, sự tự nguyện hy sinh quên<br /> mình, mưu trí, dũng cảm…<br /> * Phân tích - chứng minh:<br /> - Hành động đẹp -> gan dạ, quả cảm.<br /> - Sự hy sinh cao cả -> Ý nghĩa thiêng liêng của tình yêu Tổ quốc.<br /> => Chân thực, xúc động lòng người.<br /> (Lấy dẫn chứng trong lịch sử dân tộc, trong đời sống, trong văn học…)<br /> <br /> 0,25 điểm<br /> 0,25 điểm<br /> 0,25 điểm<br /> 0,25 điểm<br /> <br /> * Bàn luận, mở rộng vấn đề:<br /> Chính phẩm chất tốt đẹp của những người nữ thanh niên xung phong nói<br /> riêng và những con người Việt Nam nói chung trong thời chống Mỹ đã<br /> làm nên chiến thắng vẻ vang, đem lại hòa bình, thống nhất đất nước.<br /> * Liên hệ bản thân, rút ra bài học:<br /> -Tình yêu Tổ quốc.<br /> - Tấm lòng biết ơn những người đã ngã xuống trong sự nghiệp giữ nước.<br /> (Quan tâm đến những gia đình có công với Cách mạng để góp phần xoa<br /> dịu nỗi đau chiến tranh;tích cực học tập, rèn luyện, cống hiến sức lực, tài<br /> năng, trí tuệ để đưa đất nước Việt Nam ngày càng vững mạnh hơn trong<br /> thời kì mới; và nối tiếp truyền thống “khi Tổ quốc cần phải biết hi sinh”)<br /> * Kết đoạn: Chốt lại vấn đề<br /> Câu 2 Phân tích diễn biến tâm lí của nhân vật Chí Phèo (Chí Phèo - Nam<br /> Cao) từ khi gặp thị Nở cho đến khi bị thị Nở cự tuyệt để thấy được<br /> biệt tài diễn tả và phân tích tâm lí nhân vật của Nam Cao.<br /> <br /> 0,25 điểm<br /> 0,25 điểm<br /> 0,25 điểm<br /> <br /> 0,25 điểm<br /> 5,0 điểm<br /> <br /> Cần đạt được những yêu cầu sau:<br /> - Yêu cầu về hình thức, kỹ năng:<br /> + Viết bài văn nghị luận văn học đạt chuẩn kết cấu và bố cục.<br /> + Trình bày mạch lạc, rõ ràng, không mắc lỗi.<br /> - Yêu cầu về nội dung: Bám sát trọng tâm đề, đảm bảo chuẩn kiến thức.<br /> a. Mở bài:<br /> 0,25 điểm<br /> - Giới thiệu về tác giả Nam Cao và tác phẩm Chí Phèo ( Hoàn cảnh ra đời,<br /> cảm hứng chủ đạo…).<br /> - Nêu rõ luận đề: Diễn biến tâm lí của Chí Phèo từ khi gặp thị Nở cho đến<br /> khi bị thị Nở cự tuyệt.<br /> b. Thân bài:<br /> 4,5 điểm<br /> * Giải thích khái niệm:<br /> - Tâm lí là thế giới nội tâm bên trong con người với những nhận thức, tư 0,5 điểm<br /> tưởng, suy nghĩ và cảm xúc của chính con người đó.<br /> - Nghệ thuật diễn tả tâm lí là việc sử dụng các phương tiện, biện pháp nghệ<br /> thuật để tái hiện thế giới nội tâm phong phú, phức tạp của con người trong<br /> tác phẩm văn chương.<br /> => Nghệ sĩ lớn bao giờ cũng là bậc thầy trong việc diễn tả tâm lí nhân vật.<br /> * Phân tích – chứng minh:<br /> - Diễn biến tâm lí Chí Phèo sau khi gặp thị Nở:<br /> 1,0 điểm<br /> + Có cảm giác của con người: Nh÷ng c¶m nhËn vÒ kh«ng gian (c¨n lÒu,<br /> ánh nắng ban mai), vÒ cuéc sèng xung quanh (nh÷ng ©m thanh quen thuéc<br /> cña cuéc sèng).<br /> + Có suy nghĩ của con người, có cảm xúc, tâm trạng: Buồn, nghĩ về cuéc<br /> ®êi m×nh (qu¸ khø: nhớ lại ước mơ xưa; hiÖn t¹i: c« ®éc, èm ®au, ®ãi rÐt)<br />  Buồn, nhớ, lo lắng, suýt khóc…<br /> => Nhà văn Nam Cao đã dùng nhiều tính từ, từ láy, câu cảm thán để<br /> diễn tả sâu sắc diễn biến tâm lý phức tạp, đan xen của nhân vật Chí 0,25 điểm<br /> Phèo.<br /> - Diễn biến tâm lí Chí Phèo khi được thị Nở chăm sóc:<br /> - Tình yêu thương cùng sự chăm sóc mộc mạc, chân thành của thị Nở<br /> (thông qua hình ảnh bát cháo hành)  Chí Phèo ngạc nhiên (vì đây là lần<br /> <br /> 1,0 điểm<br /> <br /> đầu tiên Chí được miếng ăn do người khác đem cho) -> bâng khuâng →<br /> xúc động (hình như mắt hắn ươn ướt) → ăn năn → có những suy nghĩ<br /> hướng thiện (khát khao làm người lương thiện và có hạnh phúc, gia đình)<br /> => Chí đã nhận ra tình yêu thương và biết yêu thương.<br /> - Sự trở về của hành động Người: hầu như không uống rượu (uống rất ít)<br /> không đập đầu, rạch mặt, ăn vạ, đâm chém người… được sống những<br /> ngày lương thiện.<br /> => Nhà văn đã khai thác sâu những trạng thái, cảm xúc chân thành,<br /> hợp quy luật tình cảm và logic với sự phát triển, sự thay đổi tính cách<br /> nhân vật. Những câu văn theo mạch cảm xúc âm thầm mà mãnh liệt tha 0,25 điểm<br /> thiết đã thể hiện biệt tài phân tích tâm lí nhân vật của Nam Cao.<br /> - Diễn biến tâm lí Chí Phèo khi bị thị Nở cự tuyệt:<br /> - Nguyên nhân bị cự tuyệt.<br /> 1,0 điểm<br /> - Tâm lí Chí khi bị thị Nở cự tuyệt:<br /> + Ban đầu Chí tê liệt mọi phản ứng (ngẩn mặt ra không nói gì), khi „hít<br /> thấy hơi cháo hành” Chí lại chứa chan hi vọng (sửng sốt, gọi lại, đuổi<br /> theo, nắm lấy tay…).<br /> + Khi thị Nở tỏ rõ sự cắt đứt dứt khoát, Chí Phèo thất vọng, đau đớn<br /> (định đập đầu → uống rượu → càng uống càng tỉnh --> buồn → thoang<br /> thoảng hơi cháo hành → ôm mặt khóc rưng rức).<br /> => Nam Cao đã dùng nhiều từ ngữ, câu văn chỉ trạng thái cảm xúc theo<br /> mức độ tăng dần, đau đớn dần để làm nổi bật diễn biến tâm lí của Chí<br /> Phèo  Bi kịch bị cự tuyệt quyền làm người.<br /> 0,25 điểm<br /> * Đánh giá chung<br /> - Tư tưởng nhân đạo sâu sắc của Nam Cao: Niềm tin bất diệt vào thiên<br /> lương con người; phát hiện, khẳng định ánh sáng lương tri tiềm ẩn trong<br /> 0,25 điểm<br /> đáy sâu tâm hồn Chí Phèo.<br /> - Đặc sắc nghệ thuật: Tài năng trong việc diễn tả, phân tích tâm lí nhân vật.<br /> c.Kết bài: Chốt, khẳng định vấn đề:<br /> 0,25 điểm<br /> - Giá trị của tác phẩm: Chí Phèo xứng đáng được coi là kiệt tác của văn<br /> học Việt Nam hiện đại.<br /> - Vị trí của nhà văn: Nhà văn hiện thực xuất sắc và nhà nhân đạo chủ nghĩa<br /> lớn của văn học hiện thực Việt Nam trước năm 1945.<br /> - Dựa vào các mức điểm trên, giáo viên chấm thi cho các mức điểm còn lại lẻ đến 0,25<br /> - Điểm toàn bài là điểm của các phần cộng lại, làm tròn đến 0,5 điểm.<br /> - Học sinh có thể trình bày các cách khác nhau nhưng phải đảm bảo được nội dung và kỹ<br /> năng làm văn<br /> <br />