Đề thi học kì 2 môn Ngữ văn 7 năm 2017-2018 có đáp án - Sở GD&ĐT Nam Định

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> NAM ĐỊNH<br /> <br /> ĐỀ KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG HỌC KÌ II<br /> NĂM HỌC: 2017-2018<br /> Môn: Ngữ Văn – Lớp 7 THCS<br /> <br /> ĐỀ CHÍNH THỨC<br /> (Thời gian làm bài 90 phút)<br /> Đề khảo sát gồm 02 trang<br /> <br /> PHẦN I: TIẾNG VIỆT (2,0 điểm)<br /> Hãy viết chữ cái đứng trước phương án đúng vào bài làm.<br /> Câu 1. Dấu gạch ngang trong câu văn sau được dùng để làm gì?<br /> “Đẹp quá đi, mùa xuân ơi – mùa xuân của Hà Nội thân yêu, của Bắc Việt thương mến.” (Vũ Bằng)<br /> A. Dùng để đánh dấu lời nói trực tiếp.<br /> <br /> C. Dùng để biểu thị sự liệt kê.<br /> <br /> B. Dùng để đánh dấu bộ phận giải thích trong câu. D. Dùng để nối các từ nằm trong một liên danh.<br /> Câu 2. Trong các câu tục ngữ sau, câu nào là câu rút gọn?<br /> A. Người đẹp vì lụa, lúa tốt vì phân.<br /> C. Uống nước nhớ nguồn.<br /> B. Tôm đi trạng vạng, cá đi rạng đông.<br /> D. Người ta là hoa đất.<br /> Câu 3. Câu văn sau đây có mấy trạng ngữ? “Dưới bóng tre xanh, đã từ lâu đời, người dân cày Việt<br /> Nam dựng nhà, dựng cửa, vỡ ruộng, khai hoang. [...] (Thép Mới)<br /> A. Một trạng ngữ.<br /> B. Hai trạng ngữ.<br /> <br /> C. Ba trạng ngữ.<br /> D. Bốn trạng ngữ.<br /> <br /> Câu 4. Câu văn: “Cuộc sống mới tươi đẹp đang xây dựng” là câu gì?<br /> A. Câu bị động.<br /> C. Câu rút gọn.<br /> B. Câu chủ động.<br /> D. Câu đặc biệt.<br /> Câu 5. Trong các câu sau, câu nào có cụm chủ - vị làm chủ ngữ trong câu?<br /> A. Lớp 7A và lớp 7B đều tích cực thi đua học tốt.<br /> B. Cuốn tiểu thuyết của Tô Hoài đã được dịch ra<br /> nhiều thứ tiếng khác nhau.<br /> Câu 6. Xác định phép tu từ trong câu văn sau:<br /> <br /> C. Bà tôi là một đầu bếp giỏi.<br /> D. An học giỏi khiến cả nhà đều vui.<br /> <br /> “Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để<br /> giữ vững quyền tự do, độc lập ấy”. (Hồ Chí Minh)<br /> A. Điệp ngữ.<br /> C. Liệt kê.<br /> B. Nhân hoá.<br /> D. Ẩn dụ.<br /> Câu 7. Cho biết tác dụng của câu đặc biệt: “Mệt quá!”<br /> A. Xác định thời gian.<br /> C. Gọi đáp.<br /> B. Bộc lộ tình cảm, cảm xúc.<br /> D. Tường thuật.<br /> Câu 8. Đại từ nào sau đây không phải để hỏi về không gian?<br /> A. Ở đâu.<br /> <br /> C. Nơi đâu.<br /> <br /> B. Chỗ nào.<br /> <br /> D. Khi nào.<br /> <br /> PHẦN II: ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN ( 3,0 điểm)<br /> Em hãy đọc đoạn văn sau và thực hiện các yêu cầu ở bên dưới:<br /> “Bác suốt đời làm việc, suốt ngày làm việc, từ việc rất lớn: Việc cứu nước, cứu dân đến việc rất<br /> nhỏ, trồng cây trong vườn, viết một bức thư cho một đồng chí, nói chuyện với các cháu miền Nam,<br /> đi thăm nhà tập thể của công nhân, từ nơi làm việc đến phòng ngủ, nhà ăn...Trong đời sống của<br /> mình, việc gì Bác tự làm được thì không cần người giúp, cho nên bên cạnh Bác người giúp việc và<br /> phục vụ có thể đếm trên đầu ngón tay, và Bác đã đặt cho số đồng chí đó những cái tên mà gộp lại là<br /> ý chí chiến đấu và chiến thắng: Trường, Kì, Kháng, Chiến, Nhất, Định, Thắng, Lợi!”<br /> (Phạm Văn Đồng - “Đức tính giản dị của Bác Hồ”<br /> SGK Ngữ văn 7 NXB Giáo dục, 2016 tr 53)<br /> Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt chủ yếu được sử dụng trong đoạn văn trên? (0,25 điểm)<br /> Câu 2: Nêu nội dung chính của đoạn văn trên? (0,5 điểm)<br /> Câu 3: Nhận xét về nghệ thuật chứng minh của tác giả ở đoạn văn? Những chứng cứ ở đoạn này có<br /> giàu sức thuyết phục không? Vì sao? ( 1,5 điểm)<br /> Câu 4: Từ nội dung đoạn văn trên em hãy trình bày suy nghĩ của mình về việc học tập và làm theo<br /> tấm gương của Bác? ( 0,75 điểm)<br /> PHẦN III: TẬP LÀM VĂN ( 5,0 điểm)<br /> Em hãy giải thích ý nghĩa của câu tục ngữ: “Thương người như thể thương thân”.<br /> ------------------------- Hết ------------------------Họ và tên học sinh: .................................................................................. Số báo danh ...................<br /> Họ, tên, chữ kí của giám thị: ............................................................................................................<br /> <br /> SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> NAM ĐỊNH<br /> <br /> ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM<br /> KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG HỌC KÌ II<br /> NĂM HỌC 2017-2018<br /> MÔN NGỮ VĂN LỚP 7<br /> <br /> I. TIẾNG VIỆT<br /> Mỗi câu trả lời đúng 0,25 điểm; Câu trả lời sai 0 điểm<br /> Câu<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> Đáp án<br /> B<br /> C<br /> B<br /> A<br /> II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN ( 3,0 điểm)<br /> Câu<br /> Yêu cầu<br /> Câu 1<br /> Phương thức biểu đạt chủ yếu: Nghị luận.<br /> <br /> 5<br /> D<br /> <br /> 6<br /> C<br /> <br /> 7<br /> B<br /> <br /> 8<br /> D<br /> Điểm<br /> 0,25đ<br /> <br /> Câu 2<br /> <br /> Nội dung chính: Nói về sự giản dị của Bác trong việc làm và trong quan hệ với 0,5đ<br /> mọi người<br /> <br /> Câu 3<br /> <br /> Nhận xét nghệ thuật chứng minh:<br /> 1,5đ<br /> - Đoạn văn tiếp tục chứng minh sự giản dị trong đời sống của Bác thể hiện qua<br /> việc làm và quan hệ với mọi người bằng luận cứ chân thật, lí lẽ xác đáng, dẫn<br /> chứng cụ thể, thuyết phục.<br /> - Nêu luận cứ: Bác suốt đời làm việc suốt ngày làm việc từ việc lớn đến việc<br /> nhỏ.<br /> - Dẫn chứng:<br /> + việc lớn: việc cứu nước, cứu dân .<br /> + việc nhỏ: trồng cây trong vườn, viết một bức thư cho một đồng chí, nói<br /> chuyện với các cháu miền Nam, đi thăm nhà tập thể của công nhân...<br /> + người giúp việc và phục vụ có thể đếm trên đầu ngón tay,<br /> + đặt cho số đồng chí đó những cái tên mà gộp lại là ý chí chiến đấu và chiến<br /> thắng : Trường, Kì, Kháng, Chiến, Nhất, Định, Thắng, Lợi !<br /> - Những chứng cứ ở đoạn văn giàu sức thuyết phục vì: Luận cứ chân thật, rõ ràng<br /> (giản dị trong việc làm, lối sống); dẫn chứng phong phú, cụ thể xác thực. Hơn<br /> nữa những điều tác giả nói ra được đảm bảo tính chân thực bằng mối quan hệ<br /> gần gũi, lâu dài, gắn bó và tình cảm chân thành của tác giả với Bác Hồ.<br /> * Yêu cầu về kỹ năng: - Học sinh có thể diễn đạt theo nhiều cách khác nhau 0,75đ<br /> nhưng phải hợp lý, có sức thuyết phục.<br /> Dưới đây là một số ý mang tính định hướng:<br /> - Trong học tập, trong công việc:<br /> + Học tập và làm việc tự giác, việc gì tự mình làm được thì tự làm, không nên ỷ<br /> vào sự giúp đỡ của người khác.<br /> + Học tập và làm việc hết mình để đem lại hiệu quả cao.......<br /> - Trong quan hệ với mọi người:<br /> + Thân thiện, quan tâm, gần gũi, không chia bè phái.....<br /> <br /> Câu 4<br /> <br /> III. TẬP LÀM VĂN ( 5,0 điểm)<br /> Yêu cầu<br /> *Yêu cầu về kĩ năng:(0,5 điểm).<br /> - Bố cục bài nghị luận giải thích hoàn chỉnh: Mở bài, thân bài, kết bài<br /> - Diễn đạt trong sáng, lập luận thuyết phục sáng tỏ ý hiểu của bản thân về câu tục ngữ<br /> - Chính tả, dùng từ đặt câu : Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp, ngữ nghĩa tiếng Việt.<br /> * Yêu cầu về kiến thức :<br /> 1. Mở bài: .<br /> - Giới thiệu khái quát nội dung câu tục ngữ. Trích dẫn câu tục ngữ.<br /> * Cách cho điểm: + 0,25: Thực hiện tốt yêu cầu.<br /> + 0 điểm thiếu, hoặc sai hoàn toàn.<br /> 2. Thân bài:<br /> Học sinh có thể có những suy nghĩ khác nhau song phải hiểu được vấn đề nghị luận. Dưới đây<br /> là một số gợi ý cơ bản:<br /> Ý1: Giải thích câu tục ngữ:<br /> - “ Thương người” là thương yêu người khác, thương mọi người xung quanh, là quan<br /> tâm, giúp đỡ, làm những điều tốt đẹp cho người khác, nhất là những người gặp khó<br /> khăn, hoạn nạn.<br /> - “ Thương thân “ là thương yêu chính bản thân mình , xót xa khi mình hoạn nạn không<br /> có ai giúp đỡ.<br /> - Bằng nghệ thuật so sánh đặt từ “thương người” lên trước từ “thương thân” câu tục ngữ<br /> là lời khuyên con người cần lấy bản thân mình soi vào người khác , coi người khác như<br /> bản thân mình để quý trọng, để đồng cảm, biết yêu thương người khác như yêu thương<br /> chính bản thân mình. Đây là lời khuyên triết lí về cách sống, cách ứng xử trong quan<br /> hệ giữa con người với con người đồng thời là bài học về tình cảm nhân đạo – một nét<br /> đẹp truyền thống của dân tộc Việt Nam.<br /> Ý2: Vì sao cần phải “Thương người như thể thương thân”? vì:<br /> - Đối với cá nhân: . Tình yêu thương giúp con người có thêm sức mạnh vượt qua mọi<br /> khó khăn, gian khổ trong cuộc sống ; người biết yêu thương mọi người sẽ được mọi<br /> người yêu quý, kính trọng.<br /> - Đối với xã hội: Yêu thương con người là truyền thống đạo lí tốt đẹp của dân tộc ta,<br /> cần được giữ gìn và phát huy. Lòng yêu thương con người góp phần làm cho xã hội<br /> lành mạnh, trong sáng<br /> Ý3: Chúng ta cần làm gì để thực hiện lời khuyên trong câu tục ngữ trên?<br /> - Sẵn sàng giúp đỡ, chia sẻ những khó khăn, bất hạnh với người khác trong điều kiện có<br /> thể...( Học sinh có thể đưa một vài dẫn chứng....)<br /> Dìu dắt, nâng đỡ những người có lỗi lầm, giúp họ tìm ra con đường đúng đắn.<br /> - Biết hi sinh quyền lợi của bản thân cho người có hoàn cảnh kém may mắn hơn mình..<br /> Ý 4: Liên hệ, mở rộng, phê phán:<br /> - Trong kho tàng văn học dân gian, nhân dân ta có những câu tương tự:<br /> “Lá lành đùm lá rách”<br /> “Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ”<br /> “Nhiễu điều phủ lấy giá gương<br /> Người trong một nước phải thương nhau cùng”.<br /> - Phê phán những người sống ích kỉ, thờ ơ, bàng quan trước sự bất hạnh của người khác,<br /> không có sự đồng cảm với những người gặp khó khăn, hoạn nạn,..<br /> - Nhưng đối với những kẻ tù tội, trộm cướp, lừa đảo...thì không cần rủ lòng thương.<br /> <br /> Điểm<br /> 0,5 đ<br /> <br /> ( 4,5đ)<br /> 0, 25đ<br /> <br /> ( 4 đ)<br /> <br /> (1,5đ)<br /> <br /> (1đ)<br /> <br /> (0,75đ)<br /> <br /> (0,75đ)<br /> <br /> 3. Kết bài: Nêu ý nghĩa của câu tục ngữ và rút ra bài học cho bản thân.<br /> * Cách cho điểm: + 0,25: Thực hiện tốt yêu cầu.<br /> + 0 điểm thiếu, hoặc sai hoàn toàn.<br /> <br /> 0,25đ<br /> <br /> Cách cho điểm:<br /> - Từ 3,5 – 4 điểm: Hiểu nội dung, ý nghĩa câu tục ngữ, có kỹ năng nghị luận, đảm bảo các ý<br /> cơ bản. Cách triển khai ý rõ ràng, có sức thuyết phục, diễn đạt tốt.<br /> - Từ 2,72 – 3,25 điểm: Hiểu nội dung câu tục ngữ, có kỹ năng nghị luận nhưng đôi chỗ còn<br /> lúng túng. Hệ thống ý chưa thật đầy đủ hoặc còn có ý triển khai chưa rõ ràng thuyết phục, diễn<br /> đạt khá.<br /> - Từ 1,75 – 2,5 điểm: Hiểu nội dung câu tục ngữ nhưng kỹ năng nghị luận còn hạn chế. Hệ<br /> thống ý chưa đầy đủ hoặc còn có ý triển khai chưa rõ ràng, diễn đạt bình thường.<br /> - Dưới 1,72 điểm: Chưa hiểu thấu đáo nội dung câu tục ngữ, ý sơ sài, diễn đạt còn lúng túng.<br /> * Lưu ý chung:<br /> - Phần hướng dẫn chấm chỉ là những ý khái quát, khi làm học sinh có thể trình bày theo các ý như<br /> hướng dẫn chấm hoặc có cách trình bày khác, nếu đủ các ý cơ bản vẫn cho điểm tối đa.<br /> - Trong quá trình chấm bài cần quan tâm đến kỹ năng trình bày, diễn đạt, tính sáng tạo của học sinh.<br /> - Sau khi cộng điểm toàn bài nếu mắc từ 6 đến 10 lỗi câu, chính tả trừ 0,25 điểm; Nếu mắc 11 lỗi trở lên<br /> trừ 0,5 điểm.<br /> - Điểm toàn bài là tổng điểm của các câu, làm tròn tới 0,5 điểm.<br /> <br />