Đề thi học kì 2 môn Ngữ văn lớp 9 năm 2022-2023 có đáp án - Trường THCS Quán Toan

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

21
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mời các bạn cùng tham khảo "Đề thi học kì 2 môn Ngữ văn lớp 9 năm 2022-2023 có đáp án - Trường THCS Quán Toan" sau đây để biết được cấu trúc đề thi, cách thức làm bài thi cũng như những dạng bài chính được đưa ra trong đề thi. Từ đó, giúp các bạn học sinh có kế hoạch học tập và ôn thi hiệu quả.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề thi học kì 2 môn Ngữ văn lớp 9 năm 2022-2023 có đáp án - Trường THCS Quán Toan

UBND QUẬN HỒNG BÀNG TRƯỜNG THCS QUÁN TOAN ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ II. NĂM HỌC 2022 – 2023 Môn: Ngữ văn 9. Thời gian: 90 phút Phần I. ĐỌC – HIỂU (4,0 điểm) Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu: Bà hành khất đến ngõ tôi Bà tôi cung cúc ra mời vào trong Lưng còng đỡ lấy lưng còng Thầm hai tiếng gậy tụng trong nắng chiều. Nhà nghèo chẳng có bao nhiêu Gạo còn hai ống chia đều thảo thơm Nhường khách ngồi chiếc chổi rơm. Bà ngồi dưới đất mắt buồn ngó xa... Lá tre rụng xuống sân nhà Thoảng hương nụ vối…chiều qua....cùng chiều. (Bà tôi - Kao Sơn) Câu 1 (0,5 điểm). Văn bản trên được viết theo thể thơ nào? Câu 2 (1,0 điểm). Em hiểu như thế nào về nội dung của hai dòng thơ: Nhà nghèo chẳng có bao nhiêu Gạo còn hai ống chia đều thảo thơm Câu 3 (1,5 điểm). Hiệu quả nghệ thuật của phép tu từ hoán dụ được sử dụng trong hai dòng thơ: Lưng còng đỡ lấy lưng còng Thầm hai tiếng gậy tụng trong nắng chiều. Câu 4 (1,0 điểm). Văn bản trên gửi đến người đọc những thông điệp nào? Phần II. LÀM VĂN (6,0 điểm) Viết bài văn trình bày cảm nhận về vẻ đẹp của nhân vật Phương Định trong đoạn trích sau: … Tôi, một quả bom trên đồi. Nho, hai quả dưới lòng đường. Chị Thao, một quả dưới chân cái hầm ba-ri-e cũ. Vắng lặng đến phát sợ. Cây còn lại xơ xác. Đất nóng. Khói đen vật vờ từng cụm trong không trung, che đi những gì từ xa. Các anh cao xạ có nhìn thấy chúng tôi không? Chắc có, các anh ấy có những cái ống nhòm có thể thu cả trái đất vào tầm mắt. Tôi đến gần quả bom. Cảm thấy có ánh mắt các chiến sĩ dõi theo mình, tôi không sợ nữa. Tôi sẽ không đi khom. Các anh ấy không thích cái kiểu đi khom khi có thể cứ đàng hoàng mà bước tới. Quả bom nằm lạnh lùng trên một bụi cây khô, một đầu vùi xuống đất. Đầu này có vẽ hai vòng tròn màu vàng... Tôi dùng xẻng nhỏ đào đất dưới quả bom. Đất rắn. Những hòn sỏi theo tay tôi bay ra hai bên. Thỉnh thoảng lưỡi xẻng chạm vào quả bom. Một tiếng động sắc đến gai người, cứa vào da thịt tôi. Tôi rùng mình và bỗng thấy tại sao mình làm quá chậm. Nhanh lên một tí! Vỏ quả bom nóng. Một dấu hiệu chẳng lành. Hoặc là nóng từ bên trong quả bom. Hoặc là mặt trời nung nóng.
Chị Thao thổi còi. Như thế là đã hai mươi phút qua. Tôi cẩn thận bỏ gói thuốc mìn xuống cái lỗ đã đào, châm ngòi. Dây mìn dài, cong, mềm. Tôi khoả đất rồi chạy lại chỗ ẩn nấp của mình. Hồi còi thứ hai của chị Thao. Tôi nép người vào bức tường đất, nhìn đồng hồ. Không có gió. Tim tôi cũng đập không rõ. Dường như vật duy nhất vẫn bình tĩnh, phớt lờ mọi biến động chung là chiếc kim đồng hồ. Nó chạy, sinh động và nhẹ nhàng đè lên những con số vĩnh cửu. Còn đằng kia, lửa đang chui bên trong cái dây mìn, chui vào ruột quả bom... Quen rồi. Một ngày chúng tôi phá bom đến năm lần. Ngày nào ít: ba lần. Tôi có nghĩ tới cái chết. Nhưng một cái chết mờ nhạt, không cụ thể. Còn cái chính: liệu mìn có nổ, bom có nổ không? Không thì làm cách nào để châm mìn lần thứ hai? Tôi nghĩ thế, nghĩ thêm: đứng cẩn thận, mảnh bom ghim vào cánh tay thì khá phiền. Và mồ hôi thấm vào môi tôi, mằn mặn, cát lạo xạo trong miệng. (Trích Những ngôi sao xa xôi, Lê Minh Khuê, Ngữ văn 9, tập 2 NXB Giáo dục Việt Nam, trang 117, 118) ------ Hết đề ----- UBND QUẬN HỒNG BÀNG
TRƯỜNG THCS QUÁN TOAN ĐÁP ÁN ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HK II. NĂM HỌC 2022– 2023 MÔN: NGỮ VĂN 9 Câu Yêu cầu cần đạt Điểm PHẦN 1. ĐỌC HIỂU 1 - Bài thơ được viết theo thể thơ lục bát 0,5 Học sinh có thể diễn đạt theo các cách khác nhau nhưng cần đảm bảo được ý cơ 1,0 bản sau: - Nhà bà cũng rất nghèo, chỉ còn có hai ống gạo những bà vẫn chia đôi số gạo đó 2 cho bà hành khất một nửa. - Qua đó thể hiện tấm lòng yêu thương, sự sẻ chia đùm bọc với những người có hoàn cảnh khó khăn, cơ nhỡ. *Biện pháp tu từ hoán dụ: lưng còng (chỉ người già yếu) 0,5 * Tác dụng - Giúp câu thơ thêm sinh động, tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt, gây ấn 1,0 tượng với người đọc, người nghe. - Khắc họa rõ nét hình ảnh của cả hai người: bà chủ nhà và bà hành khất, qua đó 3 làm nổi bật tình yêu thương, đùm bọc lẫn nhau của những con người nghèo khổ, bất hạnh - Thái độ, tình cảm của tác giả: ca ngợi tình yêu thương giữa con người với con người; mong muốn mọi người luôn đối xử với nhau bằng sự cảm thông và tình yêu thương ... * Thông điệp: 1,0 + Nhận thức được trong cuộc sống còn rất nhiều mảnh đời nghèo khổ bất hạnh nhưng cũng không thiếu tình yêu thương, cũng như sự đùm bọc, sẻ chia + Cần biết cảm thông, chia sẻ, yêu thương giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn, cơ nhỡ. + Cần trân trọng, đề cao những con người sống có tình yêu thương, luôn biết chia 4 sẻ, giúp đỡ những người xung quanh. + Phê phán những hành vi thiếu tình yêu thương, vô cảm lạnh lùng trước những hoàn cảnh đáng thương trong xã hội. + ... Học sinh có thể đưa ra những thông điệp khác nhưng cần phải phù hợp với nội dung đoạn trích. Giáo viên linh hoạt cho điểm PHẦN II. LÀM VĂN Câu Yêu cầu cần đạt Điểm A. Yêu cầu về hình thức, kỹ năng: 0,5 - Bố cục rõ ràng, lập luận chặt chẽ; đúng kiểu bài nghị luận về một tác phẩm 5 truyện hoặc đoạn trích. - Diễn đạt trôi chảy, đúng văn phạm; chữ viết rõ ràng không sai chính tả. B. Yêu cầu về nội dung kiến thức:
Câu Yêu cầu cần đạt Điểm I. Mở bài: 0,5 - Vài nét về nhà văn Lê Minh Khuê và truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi. - Nêu vấn đề nghị luận: Vẻ đẹp của nhân vật Phương Định trong một lần phá bom giữa trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn. - Dẫn dắt đoạn trích: “Vắng lặng đến phát sợ…lao và rít vô hình trên đầu...” II. Thân bài 1. Khái quát 0,25 - Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm - Tóm tắt truyện - Vị trí của đoạn trích 2 Cảm nhận: những vẻ đẹp về phẩm chất và tâm hồn của nhân vật Phương Định qua một lần phá bom. a. Hoàn cảnh chiến đấu: 0,75 - Khung cảnh chiến trường trước giờ ra trận được nhà văn miêu tả rất kĩ qua không gian, không khí, cảnh vật: “…Vắng lặng đến phát sợ. Cây còn lại xơ xác. Đất nóng. Khói đen vật vờ từng cụm trong không trung, che đi những gì từ xa.” -> Phương Định cùng đồng đội của mình đã sống trong một hoàn cảnh chiến tranh rất gian khổ và nguy hiểm như vậy. => Những câu văn ngắn, từ ngữ giàu hình ảnh khắc họa hoàn cảnh khốc liệt nơi chiến trường. Hoàn cảnh đó đã thử thách cao độ lòng gan dạ, sự bình tĩnh của Phương Định trong một lần phá bom. b. Vẻ đẹp của nhân vật Phương Định trong một lần phá bom: * Vẻ đẹp phẩm chất: dũng cảm, kiên cường, có tinh thần trách nhiệm cao 1,75 trong công việc - Nhận nhiệm vụ phá một quả bom trên đồi, cô đàng hoàng bước tới: Tôi sẽ không đi khom… Lòng dũng cảm của PĐ được thể hiện ngay từ dáng đi thẳng đàng hoàng bước tới đó, cô đã rất bình tĩnh đối mặt với tử thần. - Khi đến bên quả bom, cận kề với cái chết im lìm và bất ngờ, cô nhận thấy “ vỏ quả bom nóng. Một dấu hiệu chẳng lành”. Với kinh nghiệm chiến trường dày dặn, cô phán đoán : Hoặc là nóng từ từ bên trong quả bom. Hoặc là mặt trời nung nóng. Và cô không hề run tay, vẫn tiếp tục cái công việc đáng sợ đó. Mặc dù đây là công việc mà cô thực hiện hàng ngày nhưng lần nào cô cũng cảm thấy hồi hộp, căng thẳng bởi mỗi lần phá bom là một lần đối diện trực tiếp với tử thần. Dù vậy từng động tác của cô vẫn rất thuần thục và chính xác - Khi tiến hành kích nổ quả bom, hành động của cô vừa khẩn trương, nhanh gọn như muốn chạy đua với thời gian, vừa hết sức nhẹ nhàng cẩn trọng: “bỏ gói thuốc mìn xuống cái lỗ đã đào, châm ngòi,… khỏa đất rồi chạy lại chỗ ẩn nấp của mình”. Với những hành động đó, PĐ đã bộc lộ phẩm chất dũng cảm, bình tĩnh và kinh nghiệm chiến trường dày dặn, vững vàng. - Trong lúc chờ bom nổ, PĐ kể về công việc phá bom đầy mạo hiểm của mình
Câu Yêu cầu cần đạt Điểm bằng giọng điệu nhẹ nhàng, bình thản như không: Quen rồi. Một ngày chúng tôi phá bom đến năm lần. Ngày nào ít: ba lần”. Có lẽ với cô, việc đối mặt với nguy hiểm, hy sinh đã trở thành chuyện thường ngày, không có gì đáng sợ, đáng bận tâm. - Sau đó là cảm giác hồi hộp, lo lắng, căng thẳng khi chờ đợi tiếng nổ của những quả bom. Và khi đó, Phương Định có nghĩ đến cái chết nhưng là “một cái chết mờ nhạt, không cụ thể”, song điều cô quan tâm vẫn là: “liệu mìn có nổ, bom có nổ không? Không thì làm cách nào để châm mìn làn thứ hai?”. Suy nghĩ đó của cô thể hiện một tinh thần trách nhiệm rất cao trong công việc, đó cũng là lòng quả cảm, không sợ hi sinh. - Bên cạnh đó cô còn là người có tinh thần đồng đội cao qua việc lắng nghe tiếng còi phối hợp cùng đồng đội để thực hiện chính xác mệnh lệnh, an toàn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. => Có thể nói, trong không khí căng thẳng, khốc liệt của chiến trường, PĐ đã bình tĩnh chạy đua với thời gian để vượt qua cái chết, với việc phá bom, cô đã bộc lộ phẩm chất anh hùng của một người chiến sĩ trên tuyến lửa Trường Sơn *Dũng cảm, gan dạ là thế nhưng PĐ vẫn là một cô gái có tâm hồn nhạy cảm 1,25 và tinh tế. - Sự nhạy cảm của cô được thể hiện trong nét tâm lí rất con gái khi cô đến gần quả bom. Lúc đó cô có cảm giác như thấy “có ánh mắt các chiến sĩ dõi theo mình, nên cô không đi khom, bởi “các anh ấy không thích cái kiểu đi khom khi có thể cứ đàng hoàng mà bước tới”. Một cách suy nghĩ rất con gái, muốn mình luôn đẹp trong mắt mọi người, đặc biệt là trong mắt các chàng trai. - Và khi cô cảm thấy có ánh mắt các chiến sĩ dõi theo mình, thì không sợ nữa. Cảm giác ấy vừa thể hiện lòng tự trọng, vừa là ý chí mạnh mẽ giúp cô dũng cảm vượt qua mọi hiểm nguy. - Trong quá trình thực hiện thao tác phá bom, cận kề với cái chết im lìm và bất ngờ, từng cảm giác của PĐ cũng trở nên tinh tế và sắc nhọn: “Thỉnh thoảng lưỡi xẻng chạm vào quả bom. Một tiếng động sắc đến gai người, cứa vào da thịt tôi. Tôi rùng mình và bỗng thấy tại sao mình làm quá chậm.”. - Công việc phá bom nguy hiểm, căng thẳng đến nghẹt thở nhưng PĐ vẫn có những cảm nhận rất rõ về những sự việc, hiện tượng, âm thanh diễn ra xung quanh mình: Một tiếng động sắc đến gai người cứa vào da thịt tôi... Không có gió. Tim tôi đập cũng không rõ. Dường như vật duy nhất vẫn bình tĩnh, phớt lờ mọi biến động chung là chiếc kim đồng hồ. Nó chạy, sinh động và nhẹ nhàng, đè lên những con số vĩnh cửu.... Ba tiếng nổ nữa tiếp theo. Đất rơi lộp bộp, tan đi âm thầm trong những bụi cây... . Lúc quả bom nổ, cô cúng có những cảm giác rất cụ thể, chân thực về âm thanh, về mùi thuốc bom: Một thứ tiếng kì quái đến váng óc. Ngực tôi nhói, mắt cay mãi mới mở ra được. Mùi thuốc bom buồn nôn… Mảnh bom xé không khí, lao và rút vô hình trên đầu.
Câu Yêu cầu cần đạt Điểm => Có thể thấy đó là những cảm nhận hết sức tinh tế của một tâm hồn thiếu nữ nhạy cảm, lãng mạn. 3. Đánh giá 0,25 - Thành công về nghệ thuật của tác giả Lê Minh Khuê khi xây dựng nhân vật Phương Định: + Truyện được trần thuật từ ngôi thứ nhất, Phương Định là nhân vật chính cũng là người kể chuyện. Ngôi kể tạo điều kiện cho tác giả mở ra thế giới nội tâm của nhân vật một cách tự nhiên, một thế giới tâm hồn giàu xúc cảm suy tư, nhiều khát khao, ước vọng. + Khi xây dựng nhân vật, nhà văn đã đặc biệt khai thác hoàn cảnh sống và hành động, ngôn ngữ của nhân vật để khắc họa tính cách. + Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế, chân thực, sinh động. + Cách kể chuyện xen kẽ hồi ức và hiện thực, sử dụng câu ngắn nhịp nhanh khi câu dài nhịp chậm... - Hình ảnh nhân vật Phương Định hiện lên trong đoạn trích với những phẩm chất cao quý: dũng cảm, kiên cường, có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc và rất nhạy cảm, tinh tế tiêu biểu cho vẻ đẹp của thế hệ trẻ Việt Nam thời chống Mĩ. - Liên hệ : III. Kết bài 0,5 - Khẳng định ý nghĩa của đoạn trích và vẻ đẹp của nhân vật Phương Định qua một lần phá bom. - Bài học suy ngẫm, liên hệ bản thân. - Sáng tạo về nội dung: liên hệ với tác phẩm cùng đề tài, nét riêng trong phong 0,25 cách sáng tác của nhà văn Lê Minh Khuê… - Sáng tạo về hình thức: mở bài, kết bài, tổ chức bài viết… BAN GIÁM HIỆU GIÁO VIÊN THẨM ĐỊNH GIÁO VIÊN RA ĐỀ Nguyễn Thị Chà Nguyễn Thị Thùy Nhóm văn 9