Đề thi thử vào lớp 10 môn Ngữ văn năm 2017-2018 có đáp án - Phòng GD&ĐT Yên Lạc (Lần 2)

PHÒNG GD&ĐT YÊN LẠC<br /> <br /> ĐỀ THI THỬ LẦN 2 VÀO LỚP 10 THPT<br /> MÔN: NGỮ VĂN<br /> <br /> NĂM HỌC 2017 - 2018<br /> (Thời gian: 120 phút không kể thời gian giao đề)<br /> <br /> Câu 1. (2,0 điểm) Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:<br /> “…Nhưng tạnh rồi. Tạnh rất nhanh như khi mưa đến. Sao chóng thế? Tôi bỗng<br /> thẫn thờ, tiếc không nói nổi. Rõ ràng tôi không tiếc những viên đá. Mưa xong thì tạnh<br /> thôi. Mà tôi nhớ một cái gì đấy, hình như mẹ tôi, cái cửa sổ, hoặc những ngôi sao to<br /> trên bầu trời thành phố. Phải, có thể những cái đó …Hoặc là cây, hoặc là cái vòm<br /> tròn của nhà hát, hoặc bà bán kem đẩy chiếc xe chở đầy thùng kem, trẻ con háo hức<br /> bâu xung quanh.”<br /> (Những ngôi sao xa xôi - Lê Minh Khuê)<br /> a) Phương thức biểu đạt chính của đoạn văn trên là gì?<br /> b) Xét về cấu trúc, câu văn “Sao chóng thế?” thuộc kiểu câu gì?<br /> c) Xác định nội dung chính của đoạn văn trên<br /> Câu 2. (1,0 điểm) Viết lại các câu sau đây bằng cách chuyển phần được in đậm<br /> thành khởi ngữ (có thể thêm trợ từ thì):<br /> a) Anh ấy làm bài cẩn thận lắm.<br /> b) Tôi hiểu rồi nhưng tôi chưa giải được.<br /> Câu 3. (2,5 điểm) Viết đoạn văn ngắn (khoảng 200 chữ) nêu suy nghĩ của em<br /> về tinh thần tự học của học sinh. (Trong đó sử dụng hai thành phần biệt lập, gạch<br /> chân và chỉ rõ đó là thành phần biệt lập nào?)<br /> Câu 4. (4.5 điểm) Suy nghĩ của em về bức chân dung xinh xắn, đẹp đẽ của chị<br /> em Thúy Kiều qua đoạn trích “Chị em Thúy Kiều” trích “Truyện Kiều” của Nguyễn<br /> Du.<br /> --------------- Hết --------------(Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm)<br /> <br /> PHÒNG GD&ĐT YÊN LẠC<br /> ---------------------------<br /> <br /> HDC ĐỀ THI THỬ LẦN 2 VÀO LỚP 10 THPT<br /> Môn: Ngữ văn<br /> Năm học: 2017 – 2018<br /> (Thời gian: 120 phút không kể thời gian giao đề)<br /> -----------------------------------<br /> <br /> Câu 1 (2,0 đ):<br /> Phần<br /> Nội dung<br /> Phương thức biểu đạt chính của đoạn văn trên là: Tự sự<br /> a<br /> Xét về cấu trúc, câu văn “Sao chóng thế?” thuộc kiểu câu: Rút gọn<br /> b<br /> Nội dung chính của đoạn văn: Kể về sự việc cơn mưa kết thúc bất<br /> c<br /> ngờ và nỗi nhớ của Phương Định<br /> <br /> Điểm<br /> <br /> Câu 2: (1,0 đ)<br /> Câu đã cho<br /> a, Anh ấy làm bài cẩn thận lắm.<br /> b, Tôi hiểu rồi nhưng tôi chưa giải được.<br /> <br /> Câu chuyển đổi<br /> a, Làm bài thì anh ấy cẩn thận lắm.<br /> b, Hiểu thì tôi hiểu rồi nhưng giải thì tôi<br /> chưa giải được.<br /> <br /> Câu 3: (2,5 đ)<br />  Yêu cầu về kĩ năng: HS biết viết đoạn văn nghị luận xã hội, diễn đạt trôi chảy,<br /> không mắc các lỗi diễn đạt, lỗi chính tả. Viết đúng hình thức đoạn văn.<br />  Yêu cầu về kiến thức: HS có thể diễn đạt theo các cách khác nhau nhưng cần đạt<br /> được các ý cơ bản sau:<br /> Câu 3<br /> Nội dung<br /> Điểm<br /> 1. Giải thích và nêu biểu hiện của tinh thần tự học.<br /> - Tinh thần tự học là ý thức tự rèn luyện tích cực để thu nhận kiến<br /> thức và hình thành kỹ năng cho bản thân.<br /> 0,5 đ<br /> - Quá trình tự học cũng có phạm vi khá rộng: khi nghe giảng, đọc<br /> sách hay làm bài tập, cần tích cực suy nghĩ, ghi chép, sáng tạo nhằm<br /> rút ra những điều cần thiết, hữu ích cho bản thân. Tự học cũng có<br /> nhiều hình thức: có khi là tự mày mò tìm hiểu hoặc có sự chỉ bảo,<br /> hướng dẫn của thầy cô giáo… Dù ở hình thức nào thì sự chủ động<br /> tiếp nhận tri thức của người học vẫn là quan trọng nhất.<br /> 2. Bàn luận về tinh thần tự học.<br /> 1,5 đ<br /> a. Ý nghĩa cao đẹp của tinh thần tự học:<br /> – Phải tự học mới thấy hết những ý nghĩa lớn lao của công việc này.<br /> Tự học giúp ta nhớ lâu và vận dụng những kiến thức đã học một cách<br /> hữu ích hơn trong cuộc sống.<br /> – Không những thế tự học còn giúp con người trở nên năng động,<br /> sáng tạo, không ỷ lại, không phụ thuộc vào người khác. Từ đó biết tự<br /> bổ sung những khiếm khuyết của mình để tự hoàn thiện bản thân .<br /> – Tự học là một công việc gian khổ, đòi hỏi lòng quyết tâm và sự kiên<br /> trì. Càng cố gắng tự học con người càng trau dồi được nhân cách và<br /> tri thức của mình. Chính vì vậy tự học là một việc làm độc lập, gian<br /> khổ mà không ai có thể học hộ, học giúp. Bù lại, phần thưởng của tự<br /> học thật xứng đáng: đó là niềm vui, niềm hạnh phúc khi ta chiếm lĩnh<br /> <br /> được tri thức.<br /> – Biết bao những con người nhờ tự học mà tên tuổi của họ được tạc<br /> vào lịch sử. Hồ Chí Minh với đôi bàn tay trắng ra đi từ bến cảng nhà<br /> Rồng, nhờ tự học Người biết nhiều ngoại ngữ và đã tìm được đường<br /> đi cho cả dân tộc Việt Nam đến bến bờ hạnh phúc. Macxim Gorki với<br /> cả một thời thơ ấu gian khổ, không được đi học, bằng tinh thần tự học<br /> ông đã trở thành đại văn hào Nga. Và còn rất nhiều những tấm gương<br /> khác nữa: Lê Quí Đôn, Mạc Đĩnh Chi, Nguyễn Hiền … Nhờ tự học<br /> họ đã trở thành những bậc hiền tài, làm rạng danh cho gia đình, quê<br /> hương, xứ sở .<br /> b. Phê phán những tư tưởng sai lệch.<br /> - Không thấy được tầm quan trọng của việc học dẫn đến không có<br /> tinh thần chủ động học tập.<br /> - Luôn ỷ lại, lười nhác, không có ý chí, nghị lực, học tới đâu hay tới<br /> đó.<br /> 3. Bài học nhận thức và hành động:<br /> 0,5 đ<br /> - Bản thân mỗi chúng ta phải xây dựng cho mình tinh thần tự học trên<br /> nền tảng của sự say mê, ham học, ham hiểu biết, giàu khát vọng và<br /> kiên trì trên con đường chinh phục tri thức. Từ đó bản thân mỗi con<br /> người cần có ý chí, nghị lực, chủ động, tích cực, sáng tạo, độc lập<br /> trong học tập. Có như vậy mới chiếm lĩnh được tri thức để vươn tới<br /> những ước mơ, hoài bão của mình.<br /> Câu 4 (4,5 điểm):<br />  Yêu cầu về kĩ năng: Học sinh biết viết bài văn cảm nhận về vẻ đẹp của nhân vật<br /> trong tác phẩm. Bài viết có bố cục rõ ràng, lập luận chặt chẽ, mạch lạc dẫn chứng<br /> tiêu biểu, cảm xúc chân thực, diễn đạt trôi chảy, không ắc các lỗi dùng từ, chíh tả,<br /> ngữ pháp.<br />  Yêu cầu về kiến thức: Học sinh có thể nêu cảm nhận của mình theo nhiều cách khác<br /> nhau trên cơ sở nắm chắc đoạn tríchtuy nhiên bài văn cần đảm bảo những ý cơ bản<br /> sau: https://nguyenthienhuongvp77.violet.vn/<br /> Phần<br /> Nội dung<br /> Điểm<br /> - Giới thiệu tác giả Nguyễn Du và kiệt tác “Truyện Kiều”.<br /> Mở<br /> 0,5 đ<br /> - Giới thiệu đoạn trích “Chị em Thúy Kiều” và bức chân dung của chị<br /> bài<br /> em.<br /> - Đánh giá khái quát về nghệ thuật tả người của guyễn Du<br /> Thân 1. Khái quát chung<br /> - Vị trí đoạn trích: Nằm trong phần đầu của tác phẩm truyện Kiềubài<br /> Gặp gỡ và đính ước.<br /> - Nội dung: Đoạn trích miêu tả bức chân dung của 2 chị em Thúy<br /> Kiều Thúy Vân. Qua đó dự báo số phận của từng nhân vật.<br /> - Đoạn thơ là bức chân dung hoàn chỉnh chặt chẽ, chứng tỏ bút pháp<br /> 0,5 đ<br /> cổ điển điêu luyện:<br /> + 4 câu đầu vẻ đẹp chung của hai chị em Thúy Kiều.<br /> + 16 câu tiếp theo vẻ đẹp riêng của Thúy Vân và tài sắc Thúy Kiều<br /> + 4 câu cuối đức hạnh, phong thái của chị em Thúy Kiều.<br /> - Đánh giá, nhận xét về nghệ thuật toàn đoạn.<br /> <br /> 2 . Cảm nhận về bức chân dung xinh xắn, đẹp đẽ của hai chị em<br /> Thúy Kiều :<br /> a. Cảm nhận về vẻ đẹp chung của hai chị em (Bốn câu đầu).<br /> - Giới thiệu chung về hai chị em trong gia đình, lời giới thiệu cổ điển,<br /> trang trọng rằng họ là “tố nga”, đẹp và trong sáng:<br /> Đầu lòng hai ả tố nga<br /> Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân.<br /> - Tiếp đến, tác giả miêu tả chung vẻ đẹp của hai chị em trong một<br /> nhận xét mang tính chất lí tưởng hóa, tuyệt đối hóa (đẹp một cách<br /> hoàn thiện):<br /> Mai cốt cách, tuyết tinh thần<br /> Mỗi người một vẻ, mười phân vẹn mười<br /> “Mai cốt cách”:là cốt cách của mai: hình mảnh mai, sắc rực rỡ,<br /> hương quý phái.<br /> “ tuyết tinh thần”: là tuyết có tinh thần của tuyết: trắng trong, tinh<br /> khiết, thanh sạch<br /> Bút pháp ước lệ, 2 vế đối nhau câu thơ trở nên tao nhã gợi cảm, âm<br /> điệu nhịp nhàng nhấn mạnh sự đối xứng làm nổi bật vẻ đẹp cân đối<br /> hoàn hảo đã gợi tả vẻ đẹp duyên dáng, thanh tao, trong trắng của<br /> người thiếu nữ ở hai chị em Thúy Kiều: Vóc dáng mảnh mai, tao nhã<br /> như mai; tâm hồn trắng trong như tuyết. => Đó là vẻ đẹp hài hòa đến<br /> độ hoàn mĩ cả hình thức lẫn tâm hồn, cả dung nhan và đức hạnh.<br /> + Hai chị em đều tuyệt đẹp, không tì vết “mười phân vẹn mười”,<br /> song mỗi người lại mang nét đẹp riêng khác nhau “mỗi người một<br /> vẻ”.<br /> => Cái tài của Nguyễn Du là ở chỗ “ mỗi người một vẻ...” – n/v trong<br /> t/p cũng như ngoài đời không ai giống ai điều này tạo nên những nét<br /> diện mạo, t/c riêng của từng n/v để làm nổi bật được vẻ đẹp riêng của<br /> từng ng¬ười, ngòi bút của ND đã bộc lộ được tất cả sự tài hoa của<br /> nghệ thuật tả người mà đây là 1đoạn điêu luyện của NT ấy.<br /> b. Cảm nhận vẻ đẹp của Thúy Vân, Thúy Kiều(16 câu tiếp).<br /> * 4 câu tả Thúy Vân.<br /> - Câu thơ mở đầu: “Vân xem trang trọng khác vời” đã giới thiệu khái<br /> quát vẻ đẹp của Thúy Vân:một vẻ đẹp cao sang, quí phái.<br /> - Bút pháp ước lệ tượng trưng, phép ẩn dụ, nhân hoá: “khuôn trăng”,<br /> “nét ngài”, “hoa cười ngọc thốt, “Mây thua nước tóc tuyết nhường<br /> màu da”<br /> -> Vẻ đẹp của Thúy Vân là vẻ đẹp đầy đặn, phúc hậu; tính cách thì<br /> đoan trang, thùy mị: khuôn mặt đầy đặn, tươi sáng như trăng đêm<br /> rằm;lông mày sắc nét như mày ngài; miệng cười tươi thắm như hoa;<br /> giọng nói trong trẻo thốt ra từ hàm răng ngọc ngà là những lời đoan<br /> trang, thùy mị. Mái tóc của nàng đen mượt hơn mây, da trắng mịn<br /> màng hơn tuyết.<br /> T/g miêu tả Thúy Vân toàn vẹn, tinh tế từ khuôn mặt, nét mày, điệu<br /> cười giọng nói, mái tóc làn da.<br /> * Dùng từ “xem” khéo léo giới thiệu trước một cách tế nhị thể hiện sự<br /> <br /> đánh giá chủ quan của người miêu tả, sắc đẹp của Thúy Vân là sắc<br /> đẹp tương đối<br /> Miêu tả Vân bằng những nét ước lệ thích hợp Vân đang nảy nở,tươi<br /> thắm đoan trang mà hiền dịu, phúc hậu.<br /> -> Vân đẹp hơn những gì mỹ lệ của thiên nhiên – một vẻ đẹp tạo sự<br /> hòa hợp, êm đềm với xung quanh. -> Kì diệu hơn ND vừa miêu tả<br /> nhan sắc đã cho thấy ngay số phận nhân vật: “ Mây thua..; tuyết<br /> nhường...” tạo hóa “ thua” và “ nhường” người đẹp này dễ sống lắm<br /> con người này sinh ra là để được hưởng hạnh phúc. Dự báo về một<br /> cuộc đời bình lặng, suôn sẻ.<br /> * 12 câu tả Kiều<br /> - Số lượng câu chứng tỏ N.Du dùng hết bút lực – lòng yêu mến vào<br /> nhân vật này. lấy Vân làm nền để làm nổi bật Kiều, Vân xinh đẹp là<br /> thế nhưng Kiều còn đẹp hơn. Nếu Vân đẹp tươi thắm hiền dịu thì<br /> Thúy Kiều lại đẹp sắc sảo<br /> Nguyễn Du đã miêu tả Thúy Vân trước để làm nổi bật Thúy Kiều<br /> theo thủ pháp nghệ thuật đòn bẩy. Tả kĩ, tả đẹp để Vân trở thành tuyệt<br /> thế giai nhân, để rồi khẳng định Kiều còn hơn hẳn: “Kiều càng sắc<br /> sảo mặn mà”. Từ “càng”đứng trước hai từ láy liên tiếp “sắc sảo”,<br /> “mặn mà” làm nổi bật vẻ đẹp của Kiều: sắc sảo về trí tuệ, mặn mà về<br /> tâm hồn.<br /> - Nhan sắc :<br /> “Làn……sơn”<br /> - Bằng bút pháp ước lệ, phép ẩn dụ t/g điểm xuyết một đôi nét dung<br /> nhan khiến T.Kiều hiện lên rạng rỡ :<br /> + “làn thu thủy”: đôi mắt long lanh, linh hoạt như làn nước mùa thu<br /> gơn sóng.<br /> + “ nét xuân sơn”: nét mày thanh thản tươi xanh mơn mởn đẹp như<br /> dáng núi mùa xuân tươi trẻ.<br /> Bình: không miêu tả nhiều nhưng tất cả đều hoàn mĩ, tập trung tả nét<br /> chân dung tiêu biêủ của một con người, là “gương” soi là “cửa sổ tâm<br /> hồn”. Đôi mắt, không chỉ mang vẻ đẹp bên ngoài mà ẩn chứa thế giới<br /> tâm hồn bên trong.<br /> “Hoa ghen, liễu hờn”<br /> phép tu từ nhân hóa, từ ngữ chọn lọc thái độ của thiên nhiên với Kiều.<br /> Với vẻ đẹp của Vân thiên nhiên chẳng đố kị mà chịu thua, chịu<br /> như¬ờng còn với vẻ đẹp của Kiều “ hoa ghen”, “ liễu hờn” đố kị.<br /> Tả vẻ đẹp lấy từ điển cố “ nhất cố khuynh thành, tái cố khuynh<br /> quốc”( một lần quay lại tướng giữ thành mất thành, quay lại lần nữa<br /> nhà vua mất nước)<br /> tạo sự súc tích, có sức gợi lớn vẻ đẹp có sức hút mạnh mẽ( nhớ đến<br /> nụ cười của Ba Tư, cái liếc mắt của Điêu Thuyền, một chút nũng nịu<br /> của Dương Quý Phi, cái nhăn mặt của Tây Thi, nét sầu não của Chiêu<br /> Quân- những người đẹp đã làm xiêu đổ thành trì của các v-ương triều<br /> phong kiến TQ)<br /> **Tóm lại: Vẻ đẹp của Kiều gây ấn tượng mạnh – một trang tuyệt<br /> <br />