Đồ án tốt nghiệp chuyên ngành Quản lý môi trường: Đánh giá hiệu quả và đề xuất biện pháp cải tiến Hệ thống quản lý môi trường ISO 14001:2004 và Hệ thống quản lý An toàn sức khỏe nghề nghiệp OHSAS 18001:2007 tại Công ty bảo bì Biên Hòa (Sovi)

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:194

Thêm vào BST

Báo xấu

100
lượt xem 25
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nghiên cứu nhằm tìm hiểu, đánh giá hiện trạng áp dụng Hệ thống quản lý theo tiêu chuẩn ISO 14001:2004 và OHSAS 18001:2007; đề ra các biện pháp khắc phục và cải tiến Hệ thống quản lý tại Nhà máy Bao bì Carton của Công ty cổ phần bao bì Biên Hòa nhằm kiểm soát, giảm thiểu ngăn ngừa tai nạn lao động, thiệt hại về người và tài sản, đồng thời tiết kiệm chi phí nguồn nhân lực và thời gian cho các hoạt động quản lý của Nhà máy.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đồ án tốt nghiệp chuyên ngành Quản lý môi trường: Đánh giá hiệu quả và đề xuất biện pháp cải tiến Hệ thống quản lý môi trường ISO 14001:2004 và Hệ thống quản lý An toàn sức khỏe nghề nghiệp OHSAS 18001:2007 tại Công ty bảo bì Biên Hòa (Sovi)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HỒ CHÍ MINH ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ VÀ ĐỀ XUẤT BIỆN PHÁP CẢI TIẾN HỆ THỐNG QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG ISO 14001:2004 VÀ HỆ THỐNG QUẢN LÝ AN TOÀN SỨC KHỎE NGHỀ NGHIỆP OHSAS 18001:2007 TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN BAO BÌ BIÊN HÒA (SOVI) Ngành: Kỹ thuật môi trường Chuyên ngành: Quản lý môi trường Giảng viên hướng dẫn : PGS.TS THÁI VĂN NAM Sinh viên thực hiện : Nguyễn Ngọc Lâm Phụng MSSV: 1151080164 Lớp: 11DMT01 TP. Hồ Chí Minh, 2015
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HỒ CHÍ MINH ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ VÀ ĐỀ XUẤT BIỆN PHÁP CẢI TIẾN HỆ THỐNG QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG ISO 14001:2004 VÀ HỆ THỐNG QUẢN LÝ AN TOÀN SỨC KHỎE NGHỀ NGHIỆP OHSAS 18001:2007 TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN BAO BÌ BIÊN HÒA (SOVI) Ngành: Kỹ thuật môi trường Chuyên ngành: Quản lý môi trường Giảng viên hướng dẫn : PGS.TS THÁI VĂN NAM Sinh viên thực hiện : Nguyễn Ngọc Lâm Phụng MSSV: 1151080164 Lớp: 11DMT01 TP. Hồ Chí Minh, 2015 i
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài “Đánh giá hiệu quả và đề xuất biện pháp cải tiến Hệ thống quản lý môi trường ISO 14001:2004 và Hệ thống quản lý An toàn sức khỏe nghề nghiệp OHSAS 18001:2007 tại Công ty bảo bì Biên Hòa (Sovi)” là công trình nghiên cứu của riêng bản thân tôi. Các số liệu điều tra, kết quả nghiên cứu nêu trong luận văn là trung thực. Sinh viên thực hiện Nguyễn Ngọc Lâm Phụng ii
LỜI CÁM ƠN Em xin trân trọng bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS. TS Thái Văn Nam đã tận tình hướng dẫn và chỉ bảo cho em trong suốt thời gian học tập cũng như thời gian thực hiện luận văn tốt nghiệp này. Em xin gởi lời cám ơn đến quý thầy cô trong Khoa Công nghệ sinh học - Thực phẩm - Môi trường của Trường Đại học Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh đã truyền đạt cho em những kiến thức quý giá trong suốt thời gian học tập vừa qua. Em xin gởi lời cám ơn chân thành đến toàn thể cô chú, anh chị trong Công ty Cổ phần Bao bì Biên Hòa, đặc biệt là ban quản lý tại Nhà máy Bao bì Biên Hòa đã hướng dẫn và tạo điều kiện tốt cho em thực tập và hoàn thành tốt trong quá trình làm luận văn tốt nghiệp này. Em xin chân thành cảm ơn Sinh viên thực hiện Nguyễn Ngọc Lâm Phụng iii
MỤC LỤC MỞ ĐẦU ........................................................................................................................ 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ....................................................................................... 1 2. Mục tiêu của đề tài ................................................................................................ 2 3. Đối tượng của đề tài .............................................................................................. 2 4. Nội dung của đề tài ............................................................................................... 2 5. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................... 3 5.1. Phương pháp luận............................................................................................. 3 5.2. Phương pháp thực hiện .................................................................................... 4 6. Phạm vi của đề tài ................................................................................................. 9 7. Cấu trúc của Đồ án ............................................................................................. 10 CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG ISO 14001:2004, HỆ THỐNG QUẢN LÝ AN TOÀN SỨC KHỎE NGHỀ NGHIỆP OHSAS 18001:2007. ................................................................................................... 14 1.1. Hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn ISO 14001:2004 .................. 14 1.1.1. Giới thiệu tiêu chuẩn ISO 14001:2004 ....................................................... 14 1.1.2. Mô hình và cấu trúc ISO 14001 .................................................................. 14 1.1.3. Vai trò của HTQLMT theo tiêu chuẩn ISO 14001 ..................................... 15 1.1.4. Lợi ích và khó khăn khi thực hiện ISO 14001:2004 ................................... 16 1.1.4.1. Lợi ích................................................................................................... 16 1.1.4.2. Khó khăn .............................................................................................. 16 1.1.5. Tình hình áp dụng ISO 14001:2004 trên thế giới ....................................... 16 1.1.6. Tình hình áp dụng ISO 14001:2004 tại Việt Nam ...................................... 17 1.1.7. Các nghiên cứu liên quan đến Đánh giá tính hiệu quả của Hệ thống ISO 14001:2004 ............................................................................................................ 22 1.1.7.1. Thế giới................................................................................................. 22 1.1.7.2. Trong nước ........................................................................................... 24 1.2. Tổng quan về Hệ Thống Quản Lý An toàn Sức khỏe nghề nghiệp OHSAS 18001:2007 ............................................................................................................... 27 1.2.1. Giới thiệu tiêu chuẩn OHSAS 18001:2007 ................................................. 27 1.2.2. Sự thay đổi giữa phiên bản 18001:2007 với 18001:1999 ........................... 27 iv
1.2.3. Mô hình và cấu trúc OHSAS 18001:2007 .................................................. 29 1.2.4. Vai trò của Hệ thống quản lý an toàn sức khỏe nghề nghiệp theo OHSAS 18001:2007 ............................................................................................................ 29 1.2.5. Lợi ích khi áp dụng OHSAS 18001:2007 ................................................... 29 1.2.6. Tình hình áp dụng OHSAS 18001 trên thế giới.......................................... 30 1.2.7. Tình hình áp dụng OHSAS 18001 tại Việt Nam ........................................ 30 1.2.8. Các nghiên cứu liên quan đến Đánh giá tính hiệu quả của Hệ thống OHSAS 18801 ....................................................................................................... 30 1.2.8.1. Thế giới................................................................................................. 30 1.2.8.2. Trong nước ........................................................................................... 32 1.3. Tổng quan Hệ thống Quản lý tích hợp .......................................................... 32 1.3.1. Giới thiệu về Hệ thống Quản lý tích hợp .................................................... 32 1.3.2. Mô hình quản lý tích hợp ............................................................................ 33 1.3.3. Lợi ích và khó khăn khi áp dụng Hệ thống Quản lý tích hợp. .................... 33 1.3.3.1. Lợi ích................................................................................................... 33 1.3.3.2. Khó khăn .............................................................................................. 34 1.3.4. Tình hình áp dụng tại Việt Nam.................................................................. 34 1.3.5. Các nghiên cứu liên quan đến Đánh giá tính hiệu quả của Hệ thống quản lý tích hợp .................................................................................................................. 35 1.3.5.1. Thế giới................................................................................................. 35 1.3.5.2. Trong nước ........................................................................................... 37 1.4. Các giải pháp quản lý Môi trường và An toàn sức khỏe nghề nghiệp tại các Công ty Bao bì ......................................................................................................... 38 1.4.1. Chương trình 5S .......................................................................................... 38 1.4.1.1. Khái niệm ............................................................................................. 38 1.4.1.2. Mục tiêu của 5S .................................................................................... 39 1.4.1.3. Tác dụng của 5S ................................................................................... 39 1.4.1.4. Bốn yếu tố cơ bản để thực hiện thành công chương trình 5S .............. 40 1.4.2. Kaizen ......................................................................................................... 40 1.4.2.1. Khái niệm ............................................................................................. 40 1.4.2.2. Quan điểm cơ bản của Kaizen .............................................................. 41 v
1.4.2.3. Các đối tượng cải tiến của Kaizen ........................................................ 42 1.4.3. Sản xuất sạch hơn........................................................................................ 42 1.4.3.1. Khái niệm ............................................................................................. 42 1.4.3.2. Các giải pháp về sản xuất sạch hơn ...................................................... 42 1.4.3.3. Lợi ích của SXSH ................................................................................. 44 1.4.4. Kiểm toán năng lượng ................................................................................. 44 1.4.4.1. Khái niệm ............................................................................................. 44 1.4.4.2. Lợi ích................................................................................................... 45 1.4.5. 3R ................................................................................................................ 46 1.4.5.1. Khái niệm ............................................................................................. 46 1.4.5.2. Mục tiêu ................................................................................................ 46 1.4.5.3. Các nội dung của 3R ............................................................................ 46 CHƯƠNG 2. GIỚI THIỆU VỀ NHÀ MÁY BAO BÌ CARTON CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN BAO BÌ BIÊN HÒA ................................................................................ 49 2.1. Giới thiệu chung về Công ty Cổ phần Bao bì Biên Hoà (SOVI) ................. 49 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển.................................................................. 49 2.1.2. Cơ cấu tổ chức của công ty ......................................................................... 51 2.1.3. Vị trí địa lý .................................................................................................. 51 2.2. Thông tin chung về Nhà máy Bao bì Carton ................................................. 51 2.2.1. Cơ sở pháp lý của Nhà máy Bao bì Carton ................................................. 52 2.2.2. Sản lượng sản phẩm xuất hàng tháng ......................................................... 52 2.2.3. Quy trình công nghệ tại Nhà máy Bao bì Carton ........................................ 53 2.2.4. Nhu cầu về nguyên vật liệu, nhiên liệu, hóa chất, phụ gia và máy móc ..... 54 2.2.5. Hệ thống nước cấp - điện sản xuất .............................................................. 54 2.3. Hiện trạng về môi trường ................................................................................ 55 2.3.1. Nước thải ..................................................................................................... 55 2.3.1.1. Các nguồn phát sinh nước thải ............................................................. 55 2.3.1.2. Các yêu cầu pháp luật về môi trường đối với nước thải tại Công ty.... 55 2.3.1.3. Biện pháp thu gom và xử lý nước thải ................................................. 56 2.3.1.4. Kết quả đo đạc giám sát chất lượng nước thải ..................................... 58 2.3.2. Chất thải rắn ................................................................................................ 60 vi
2.3.2.1. Chất thải nguy hại................................................................................. 60 2.3.2.2. Chất thải thông thường ......................................................................... 62 2.3.2.3. Các yêu cầu pháp luật về môi trường đối với chất thải rắn tại Công ty ........................................................................................................................... 63 2.3.2.4. Biện pháp quản lý chất thải rắn ............................................................ 63 2.3.3. Khí thải ........................................................................................................ 66 2.3.3.1. Các nguồn khí thải ................................................................................ 66 2.3.3.2. Các yêu cầu pháp luật về môi trường đối với chất thải rắn tại Công ty ........................................................................................................................... 67 2.3.3.3. Biện pháp xử lý khí thải ....................................................................... 67 2.3.3.4. Kết quả giám sát chất lượng khí thải lò hơi 6 tấn/giờ .......................... 69 2.3.4. Các biện pháp hiện có của Công ty ............................................................. 72 2.3.4.1. Sản xuất sạch hơn ................................................................................. 72 2.3.4.2. Các vấn đề khác .................................................................................... 76 2.4. Hiện trạng về Môi trường lao động và An toàn sức khỏe ............................ 77 2.4.1. Hiện trạng về Môi trường lao động............................................................. 77 2.4.1.1. Tiếng ồn và phát sinh nhiệt .................................................................. 77 2.4.1.2. Kết quả đo đạc chất lượng không khí xung quanh ............................... 79 2.4.2. Hiện trạng về An toàn sức khỏe .................................................................. 84 2.4.2.1. Phòng ngừa sự cháy nổ......................................................................... 84 2.4.2.2. Phòng ngừa tai nạn lao động - đảm bảo điều kiện an toàn lao động.... 86 2.4.2.3. Quá trình bảo trì, bảo dưỡng máy móc................................................. 91 2.4.2.4. Phân chia các khu vực trong nhà máy .................................................. 91 2.4.2.5. Quản lý sức khỏe người lao động......................................................... 93 2.4.2.6. Công tác quản lý vệ sinh và quản lý nhà ăn ......................................... 93 2.4.2.7. Nhà vệ sinh ........................................................................................... 95 2.4.2.8. Tai nạn và Bệnh nghề nghiệp ............................................................... 95 CHƯƠNG 3. ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ HỆ THỐNG QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG 14001:2004 VÀ HỆ THỐNG QUẢN LÝ AN TOÀN SỨC KHỎE ........................ 97 3.1. Đánh giá hiệu quả Hệ thống quản lý môi trường ISO 14001:2004 ............. 97 3.1.1. Đánh giá hệ thống văn bản tài liệu .............................................................. 97 vii
3.1.1.1. Sơ đồ quản lý môi trường ..................................................................... 97 3.1.1.2. Chính sách môi trường ......................................................................... 98 3.1.1.3. Lập kế hoạch ...................................................................................... 101 3.1.1.4. Thực hiện và điều hành ...................................................................... 106 3.1.1.5. Kiểm tra và hành động khắc phục ...................................................... 114 3.1.1.6. Xem xét của lãnh đạo ......................................................................... 116 3.1.2 Kết quả khảo sát nhận thức về môi trường của CBCNV ........................... 116 3.1.2.1. Thâm niên và vị trí làm việc ............................................................... 117 3.1.2.2. Phát sinh chất thải rắn ........................................................................ 117 3.1.2.3. Nhận thức khi tham gia các lớp đào tạo huấn luyện do Nhà máy tổ chức ................................................................................................................. 118 3.1.2.4. Nhận thức về các vấn đề Môi trường của Nhà máy khi áp dụng ISO 14001 ............................................................................................................... 118 3.2. Đánh giá hiệu quả Hệ thống quản lý ATSKNN OHSAS 18001:2007 ....... 121 3.2.1. Đánh giá hệ thống văn bản tài liệu ............................................................ 121 3.2.1.1. Chính sách .......................................................................................... 121 3.2.1.2. Lập kế hoạch ...................................................................................... 123 3.2.1.3. Thực hiện và điều hành ...................................................................... 127 3.2.1.4. Kiểm tra và hành động khắc phục ...................................................... 136 3.2.1.5. Xem xét lãnh đạo ................................................................................ 139 3.2.2. Kết quả khảo sát nhận thức về môi trường của CBCNV .......................... 139 3.2.2.1. Thâm niên và vị trí làm việc ............................................................... 139 3.2.2.2. Tính tự giác về việc sử dụng đồ bảo hộ lao động............................... 140 3.2.2.3. Nhận thức khi tham gia các lớp đào tạo huấn luyện do Nhà máy tổ chức ................................................................................................................. 141 3.2.2.4. Nhận thức của lao động về mức độ nguy hiểm của công việc ........... 141 3.2.2.5. Ý kiến của người lao động về môi trường lao động........................... 142 CHƯƠNG 4. ĐỀ XUẤT CÁC BIỆN PHÁP CẢI TIẾN HỆ THỐNG QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG ISO 14001:2004 VÀ HỆ THỐNG QUẢN LÝ AN TOÀN SỨC KHỎE OHSAS 18001:2007 ..................................................................................... 144 4.1. Thay đổi CSMT và Chính sách OH&S của Công ty .................................. 145 viii
4.2. Thay đổi phương pháp xác định KCMT và phương pháp xác định các mối nguy, rủi ro ............................................................................................................ 147 4.2.1. Phương pháp xác định KCMT .................................................................. 147 4.2.2. Phương pháp xác định mối nguy .............................................................. 149 4.3. Tổ chức huấn luyện – cập nhật các quy định theo yêu cầu pháp luật ...... 150 4.4. Điều chỉnh mục tiêu, chỉ tiêu và chương trình ............................................ 150 4.5. Nâng cao chương trình đào tạo .................................................................... 151 4.6. Xây dựng Hệ thống quản lý tích hợp ISO 14001:2004 và OHSAS 18001:2007 ............................................................................................................. 151 4.7. Chọn các chương trình quản lý môi trường ................................................ 155 4.7.1. Kiểm toán chất thải ................................................................................... 155 4.7.2. Kiểm toán năng lượng ............................................................................... 156 4.7.3. 5S............................................................................................................... 157 4.7.4. Hoạch toán quản lý môi trường - kế toán quản lý môi trường (EMA) ..... 158 4.7.5. Nâng cao chương trình tái sử dụng nguồn nước công ty .......................... 159 4.8. Những thuận lợi và khó khăn trong quá trình cải tiến HTQL.................. 160 CHƯƠNG 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .......................................................... 161 5.1. Kết luận ........................................................................................................... 161 5.2. Kiến nghị ......................................................................................................... 162 TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................................ 163 ix
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ISO : International Organization for Standardization OHSAS : Occupational Health and Safety Assessment Series PCDA : Plan, Do, Check, Action IMS : Integrated Management System HTQL : Hệ thống quản lý HTQLMT : Hệ thống quản lý môi trường ATLĐ : An toàn Lao động ATSKNN : An toàn Sức khỏe nghề nghiệp CSMT : Chính sách môi trường KCMT : Khía cạnh môi trường SXSH : Sản xuất sạch hơn CTR : Chất thải rắn CTRCN : Chất thải rắn công nghiệp CTRSH : Chất thải rắn sinh hoạt CTRNH : Chất thải rắn nguy hại TNHH MTV : Trách nhiệm hữu hạn một thành viên HTXL : Hệ thống xử lý HTXLNT : Hệ thống xử lý nước thải HTXLKT : Hệ thống xử lý khí thải CTNH : Chất thải nguy hại PCCC : Phòng cháy chữa cháy ATLĐ : An toàn lao động CBCNV : Cán bộ công nhân viên QCVN : Quy chuẩn Việt Nam TCVN : Tiêu chuẩn Việt Nam x
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1. Hệ thống ISO 14001 và TCVN ISO 14001 .............................................. 14 Bảng 1.2. Mười quốc gia có số lượng chứng chỉ ISO 14001 : 2004 nhiều nhất tính đến hết tháng 12/2009 ......................................................................................................... 17 Bảng 1.3. Sự tăng trưởng của số chứng chỉ OHSAS ................................................... 30 Bảng 1.4. Định nghĩa 5S .............................................................................................. 38 Bảng 1.5. So sánh Kaizen và đổi mới .......................................................................... 41 Bảng 2.1. Danh mục sản phẩm .................................................................................... 52 Bảng 2.2. Thống kê lượng nước sử dụng của Nhà máy (từ 07/2014 đến 12/2014). ... 54 Bảng 2.3. Đặc tính kỹ thuật của máy phát điện ........................................................... 54 Bảng 2.4. Thành phần khối lượng CTNH phát sinh trung bình 1 tháng của toàn Công ty Cổ phần Bao bì Biên Hòa ......................................................................................... 61 Bảng 2.5. Thành phần và khối lượng chất thải công nghiệp không nguy hại ............. 63 Bảng 2.6. Chi phí bảo hộ cá nhân từ 2010 - 2012........................................................ 88 Bảng 2.7. Thống kê số trường hợp khám chữa bệnh năm 2014 .................................. 96 Bảng 2.8. Nguyên nhân gây bệnh ................................................................................ 96 Bảng 3.1. Mội số khía cạnh môi trường và đánh giá tác động môi trường ............... 102 Bảng 3.2. Số công nhân được phân loại theo thời gian làm việc ............................... 117 Bảng 3.3. Số công nhân được phân loại theo bộ phận công tác ................................ 117 Bảng 3.4. Kết quả khảo sát công nhân làm việc theo từng bộ phận về chất thải phát sinh trong quá trình sản xuất: ..................................................................................... 117 Bảng 3.5. Kết quả khảo sát về nhận thức tham gia các lớp đào tạo huấn luyện ........ 118 Bảng 3.6. Kết quả khảo sát về việc tham gia các hoạt động môi trường tại Nhà máy. ..... 120 Bảng 3.7. Một số Khía cạnh nguy hại tại Nhà máy ................................................... 124 Bảng 3.8. Bảng một số mục tiêu chỉ tiêu đào tạo an toàn lao động và phương án hành động năm 2014 ........................................................................................................... 133 Bảng 3.9. Một số nội dung đo lường và theo dõi tại Nhà máy .................................. 137 Bảng 3.10. Danh mục hồ sơ và bộ phận lưu trữ ........................................................ 139 Bảng 3.11 Số công nhân được phân loại theo thời gian làm việc .............................. 140 Bảng 3.12. Số công nhân được phân loại theo bộ phận công tác .............................. 140 Bảng 3.13. Kết quả khảo sát tính tự giác sử dụng đồ bảo hộ lao động ...................... 140 Bảng 3.14. Kết quả khảo sát về nhận thức khi tham gia các lớp đào tạo huấn luyện 141 Bảng 4.1. Bảng xác định các KCMT có ý nghĩa ....................................................... 149 Bảng 4.2. So sánh Hệ thống tích hợp và không tích hợp ........................................... 152 xi
DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 1. Mô hình PDCA ................................................................................................. 3 Hình 1.1. Mô hình ISO 14001 (PDCA) ....................................................................... 15 Hình 1.2. Top 10 quốc gia áp dụng ISO 14001 ........................................................... 17 Hình 1.3. Mô hình OHSAS 18001:2007 (PDCA) ....................................................... 29 Hình 2.1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức của công ty ................................................................ 51 Hình 2.2. Sơ đồ Quy trình công nghệ sản xuất của Nhà máy Bao bì Carton .............. 53 Hình 2.3. Sơ đồ dây chuyền công nghệ xử lý nước thải Nhà máy .............................. 57 Hình 2.4. Biểu đồ thể hiện Độ màu sau HTXL nước thải ........................................... 58 Hình 2.5. Biểu đồ thể hiện TSS sau HTXL nước thải. ................................................ 59 Hình 2.6. Biểu đồ thể hiện BOD5 sau HTXL nước thải. ............................................. 59 Hình 2.7. Biểu đồ thể hiện COD sau HTXL nước thải. .............................................. 60 Hình 2.8. Mực in và hồ dư trong quá trình sản xuất .................................................... 61 Hình 2.9. Khu vực chứa CTRSH ................................................................................. 64 Hình 2.10. Các kiện giấy thải bỏ sau khi được cắt và ép. ............................................ 65 Hình 2.11. Khu vực chứa chất thải nguy hại ............................................................... 66 Hình 2.12. Các biện pháp xử lý bụi và khí thải được áp dụng .................................... 68 Hình 2.13. Khu vực khuôn viên nhà máy .................................................................... 69 Hình 2.14. Biểu đồ thể hiện Nồng độ Bụi sau HTXL khí thải Lò hơi. ....................... 70 Hình 2.15. Biểu đồ thể hiện Nồng độ SO2 sau HTXL khí thải Lò hơi. ....................... 71 Hình 2.16. Biểu đồ thể hiện Nồng độ NOx sau HTXL khí thải Lò hơi. ...................... 71 Hình 2.17. Biểu đồ thể hiện Nồng độ CO sau HTXL khí thải Lò hơi. ........................ 72 Hình 2.18. Tận dụng ánh sáng tự nhiên ....................................................................... 74 Hình 2.19. Trồng cây xanh giảm ồn xung quanh khu vực lấy hàng. ........................... 78 Hình 2.20. Thiết kế nhà xưởng .................................................................................... 78 Hình 2.21. Biểu đồ thể hiện Nhiệt độ tại Nhà máy từ năm 2011 - 2014. .................... 79 Hình 2.22. Biểu đồ thể hiện Nồng độ Bụi tại Nhà máy từ năm 2011 - 2014. ............. 80 Hình 2.23. Biểu đồ thể hiện Nồng độ SO2 tại Nhà máy từ năm 2011 - 2014.............. 81 Hình 2.24. Biểu đồ thể hiện Nồng độ NOx tại Nhà máy từ năm 2011 - 2014. ............ 81 Hình 2.25. Biểu đồ thể hiện Nồng độ CO tại Nhà máy từ năm 2011 - 2014. ............. 82 Hình 2.26. Biểu đồ thể hiện Tiếng ồn tại Nhà máy từ năm 2011 - 2014..................... 82 xii
Hình 2.27. Biểu đồ thể hiện Độ ẩm tại Nhà máy từ năm 2011 - 2014. ....................... 83 Hình 2.28. Biển báo thoát hiểm và thiết bị PCCC. ...................................................... 84 Hình 2.29. Bố trí thiết bị PCCC bên trong Nhà máy ................................................... 85 Hình 2.30. Bố trí thiết bị PCCC bên ngoài Nhà máy .................................................. 86 Hình 2.31. Quy định về trạng phục làm việc của công nhân. ...................................... 87 Hình 2.32. Bảng theo dõi an toàn vệ sinh lao động- thiết bị bảo hộ lao động............. 88 Hình 2.33. Phát đồ cấp cứu .......................................................................................... 89 Hình 2.34. Biển báo nguy hiểm được dán trên các thiết bị sản xuất ........................... 90 Hình 2.35. Nhân viên của Công ty kiểm định bảo trì máy móc. ................................. 91 Hình 2.36. Khu vực để bán thành phẩm được phân chia với khu vực công nhân sản xuất. .............................................................................................................................. 92 Hình 2.37. Khu vực đi bộ và xe di chuyển xung quanh nhà máy. ............................... 92 Hình 2.38. Nhà ăn của cán bộ công nhân viên. ........................................................... 94 Hình 2.39. Khu vực rửa tay. ........................................................................................ 95 Hình 3.1. Sơ đồ vận hành quản lý môi trường trong hệ thống .................................... 97 Hình 3.2. Lưu đồ quá trình nhận biết, đánh giá và cập nhật các khía cạnh ............... 101 Hình 3.3. Sơ đồ tổ chức phòng Môi trường - An toàn và Sức khỏe .......................... 106 Hình 3.4. Biểu đồ thể hiện kết quả khảo sát về trách nhiệm giữ về sinh Môi trường của Nhà máy đối với CBCNV. ................................................................................... 119 Hình 3.5. Biểu đồ nhận xét của CBCNV về Môi trường Nhà máy khi áp dụng ISO 14001:2004 ................................................................................................................. 120 Hình 3.6. Sơ đồ tổ chức phòng Môi trường - An toàn và Sức khỏe .......................... 128 Hình 3.7. Biểu đồ thể hiện nhận thức của người lao động đối với việc bảo trì, bảo dưỡng thiết bị .............................................................................................................. 142 Hình 3.8. Biểu đồ thể hiện nhận xét của người lao động đối với môi trường lao động. 143 Hình 4.1. Mô hình tích hợp 50% giữa ba hệ thống quản lý....................................... 151 xiii
Đồ án tốt nghiệp MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Việt Nam đã có nhiều cố gắng phát triển Kinh tế – hòa nhịp với xu hướng phát triển chung của các nước trong khu vực và đã đạt được những thành quả to lớn. Tiềm lực kinh tế chuyển biến tích cực là dấu hiệu đáng mừng cho nền kinh tế đất nước nhưng cũng như nhiều nước đang phát triển trên thế giới, tăng trưởng kinh tế nhanh thường đi đôi với các yêu cầu ngày càng cao về chất lượng sản phẩm dẫn đến vấn đề ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, tai nạn sức khỏe nghề nghiệp ngày càng gia tăng nếu như không có các giải pháp hữu hiệu để quản lý và ngăn chặn. Đảng và nhà nước đã rất chú trọng đến việc bảo vệ môi trường, sức khỏe người lao động và là một trong các tiền đề quyết định cho sự phát triển bền vững. Đã có nhiều chiến lược đề ra như áp dụng các công cụ pháp luật, công cụ kinh tế để quản lý hay một trong những phương pháp hữu hiệu là áp dụng hệ thống quản lý môi trường (HTQLMT) ISO 14001, hệ thống quản lý an toàn sức khỏe nghề nghiệp OHSAS 18001 là các bộ tiêu chuẩn quốc tế được áp dụng rộng rãi ở nhiều nước trên thế giới. Việc áp dụng rộng rãi các tiêu chuẩn quốc tế về HTQLMT, quản lý ATSKNN sẽ giúp chúng ta hội nhập dễ dàng, nhanh chóng hơn và tăng khả năng cạnh tranh thương mại lành mạnh, đồng thời bảo vệ sức khoẻ, môi trường, tiến tới phát triển bền vững. Trong đó những đóng góp của các doanh nghiệp FDI là không hề nhỏ. Kim ngạch xuất khẩu của khu vực FDI tăng nhanh từ năm 2001 - 2005 là 57,8 tỷ USD, 2006 - 2010 là 154,9 tỷ USD, bằng 2,67 lần, chiếm 55% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước (kể cả dầu thô). Tính đến cuối năm 2011, khu vực FDI tạo ra hơn 2,3 triệu việc làm trực tiếp và hàng triệu việc làm gián tiếp, trong đó có hàng vạn kỹ sư, nhà quản lý trình độ cao, đội ngũ công nhân lành nghề, với thu nhập ngày càng tăng, du nhập phương thức lao động, kinh doanh và quản lý tiên tiến. Nhưng bên cạnh những thành công đó, hoạt động của các doanh nghiệp FDI cũng đã bộc lộ những nhược điểm và khuyết điểm, như chưa phù hợp với quy hoạch phát triển ngành và vùng kinh tế, một số máy móc thiết bị công nghệ lạc hậu đã được nhập khẩu và đặc biệt là vấn đề “nóng” hiện nay là thực trạng gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng...Vì thực trạng hiện nay là xuất khẩu ô nhiễm từ các nước phát triển sang các nước đang phát triển thông qua FDI ngày càng gia tăng và Việt Nam có nguy cơ trở thành một trong những 1
Đồ án tốt nghiệp nước có mức nhập khẩu ô nhiễm cao. Điển hình là chuyện ô nhiễm ở sông Thị Vải, sông Cầu, sông Nhuệ… Công ty cổ phần bao bì Biên Hòa là một công ty chuyên sản xuất sản phẩm bao bì Carton chất lượng cao cho các ngành hàng và đã có hơn 150 khách hàng là những tập đoàn lớn, những công ty đa quốc gia. Để quản lý tốt các vấn đề môi trường, chất lượng, công ty nhận thức được sự cần thiết phải duy trì và cải tiến liên tục các hệ thống quản lý, đồng thời nghiên cứu đề xuất các giải pháp cải tiến nhằm tiết kiệm nguồn lực và chi phí vận hành. Điều này giúp cho công ty nâng cao hình ảnh của mình với các bạn hàng thương mại và người tiêu dùng, giúp giảm giá thành sản phẩm, tạo ra giá trị gia tăng, nâng cao lợi nhuận do kiểm soát quá trình sản xuất. Ngoài ra nó còn nâng cao năng suất, chất lượng sản phảm, ý thức bảo vệ môi trường, ngăn chặn sự cạn kiện tài nguyên và đảm bảo sức khoẻ cho người lao động. Do đó, tôi đã chọn và tiến hành đề tài “Đánh giá hiệu quả và đề xuất biện pháp cải tiến Hệ thống quản lý môi trường (ISO 14001:2004) và Hệ thống quản lý An toàn sức khỏe nghề nghiệp (OHSAS 18001:2007) tại Công ty cổ phần bao bì Biên Hòa (SOVI)”. 2. Mục tiêu của đề tài  Tìm hiểu, đánh giá hiện trạng áp dụng Hệ thống quản lý theo tiêu chuẩn ISO 14001:2004 và OHSAS 18001:2007.  Đề ra các biện pháp khắc phục và cải tiến Hệ thống quản lý tại Nhà máy Bao bì Carton của Công ty cổ phần bao bì Biên Hòa nhằm kiểm soát, giảm thiểu ngăn ngừa tai nạn lao động, thiệt hại về người và tài sản, đồng thời tiết kiệm chi phí nguồn nhân lực và thời gian cho các hoạt động quản lý của Nhà máy. 3. Đối tượng của đề tài Đánh giá các vấn đề phát sinh từ hoạt động sản xuất gây ảnh hưởng đến chất lượng môi trường, sức khỏe người lao động tại Nhà máy Bao bì Carton của Công ty cổ phần bao bì Biên Hòa từ đó đề ra biện pháp khắc phục và cải tiến hệ thống quản lý. 4. Nội dung của đề tài Để đạt được mục tiêu đề ra, cần tập trung nghiên cứu các vấn đề sau đây:  Nghiên cứu quá trình áp dụng các Hệ thống quản lý của công ty.  Tìm hiểu những thuận lợi và khó khăn của công ty trong công việc triển khai áp 2
Đồ án tốt nghiệp dụng hệ thống quản lý.  Đánh giá các hiện trạng và xem xét những bất cập trong quản lý môi trường và an toàn sức khỏe nghề nghiệp từ đó đánh giá khả năng áp dụng hệ thống quản lý tại Nhà máy Bao bì Carton  Đề ra các biện pháp nhằm khắc phục và cải tiến hệ thống quản lý cho Nhà máy Bao bì Carton. 5. Phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Phương pháp luận dựa vào mô hình PDCA của hệ thống quản lý - Lập kế hoạch (Plan) - Thực hiện (Do) - Kiểm tra (Check) - Hành động (Act) Hình 1.1. Mô hình PDCA Áp dụng các Hệ thống quản lý là một phương pháp hữu hiệu để các công ty có thể quản lý tốt về các vấn đề về chất lượng sản phẩm, môi trường và sức khỏe nghề nghiệp. Ngoài ra, nó còn mang lại lợi ích thiết thực về kinh tế và giúp việc xuất khẩu hàng hóa được thuận tiện, nhanh chóng hơn và làm tăng giá trị gia tăng. Do đó hệ thống quản lý đang được rất nhiều nước trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng áp dụng nhằm nâng cao vị thế cạnh tranh cũng như hội nhập với nền kinh tế quốc tế. Hệ thống quản lý khi được áp dụng vào công ty có những ưu điểm nhưng kèm theo đó là những khuyết điểm. 3
Đồ án tốt nghiệp Khi tiến hành áp dụng hệ thống, công ty cần phải kiểm tra về các vấn đề :  So sánh kết quả đạt được so với mục tiêu đặt ra để đánh giá được tính hiệu quả của công việc.  Sự tuân thủ về luật, chính sách, yêu cầu pháp luật và các yêu cầu khác liên quan của quốc tế cũng như trong nước.  Nhận thức và hiểu biết về các hệ thống quản lý của cán bộ lãnh đạo cũng như công - nhân viên để nâng cao về kĩ năng, nhận thức về bảo vệ môi trường, an toàn sức khỏe nghề nghiệp.  Đánh giá hiện trường như việc phân loại rác, quá trình tiết kiệm nhiên liệu, năng lượng, việc dán nhãn chất thải nguy hại, tràn chảy hóa chất trong quá trình sản xuất...  Khảo sát hồ sơ, tài liệu về việc ghi chép, quản lý, sắp xếp. 5.2. Phương pháp thực hiện Đồ án đã được thực hiện trên cơ sở các phương pháp sau đây:  Phương pháp thu thập số liệu, thông tin: Thu thập thông tin liên quan đến cơ cấu tổ chức, quá trình hoạt động sản xuất, các chỉ tiêu môi trường...của Nhà máy Bao bì Biên Hòa. Thu thập thông tin từ các tài liệu tham khảo như: - Các tài liệu liên quan về Hệ thống quản lý môi trường ISO 14001:2004 và Hệ thống quản lý an toàn sức khỏe nghề nghiệp theo OHSAS 18001:2007. - Các luận văn đã thực hiện và các chương trình đánh giá hiệu quả Hệ thống Quản lý Môi trường - An toàn sức khỏe nghề nghiệp đang được áp dụng...  Phương pháp khảo sát thực địa: Tiến hành khảo sát tại Nhà máy Bao bì Biên Hòa thuộc Công ty cổ phần bao bì Biên Hòa về địa điểm lấy mẫu, phương thức hoạt động, công nghệ sản xuất, hiện trạng môi trường, an toàn lao động và ba hệ thống quản lý đang vận hành tại công ty. Từ đó xem xét đánh giá chung về hiện trạng chất lượng sản phẩm, môi trường, các yếu tố ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp sức khỏe, an toàn của cán bộ công nhân viên tại Nhà máy Bao bì Biên Hòa.  Phương pháp xử lý số liệu: Sử dụng phần mềm Excel xử lý các số liệu thu thập được từ quá trình phỏng vấn 4
Đồ án tốt nghiệp qua bảng câu hỏi, phiếu điều tra.  Phương pháp phân tích và tổng hợp số liệu: Tất cả các số liệu, tài liệu sau khi được phân tích bằng các phần mềm sẽ dùng để : - Phân tích các vấn đề quản lý Môi trường - An toàn sức khỏe nghề nghiệp trong Nhà máy Bao bì Biên Hòa khi áp dụng với từng Bộ Tiêu chuẩn. - Tổng hợp các kết quả để đánh giá hiệu quả các Hệ thống quản. - Đánh giá và nhận xét các ưu, nhược điểm của các hệ thống quản lý từ đó đề ra các biện pháp cải tiến cho Nhà máy.  Phương pháp đánh giá nhanh hiện trạng môi trường. - Đánh giá hiện trạng Môi trường - ATSKNN tại Nhà máy Bao bì Biên Hòa. - Đánh giá khả năng áp dụng của hai Hệ thống quản lý.  Phương pháp phân tích - so sánh. Tiến hành so sánh giữa các kết quả thực tế thu thập được với lý thuyết và với các tiêu chuẩn hiện hành.  Phương pháp tham khảo ý kiến chuyên gia. Phương pháp tham khảo ý kiến của các chuyên gia trong lĩnh vực nghiên cứu.  Phương pháp lập phiếu điiều tra Lập phiều câu hỏi về nhận thức của lãnh đạo cũng như cán bộ công - nhân viên về bảo vệ môi trường, ATSKNN. Kết cấu bảng hỏi Bảng câu hỏi có kết cấu gồm hai phần như sau: Thứ nhất: Những thông tin chung liên quan đến đối tượng như hỏi tên, chức vụ, thời gian và bộ phận làm việc có ảnh hưởng ít nhiều đến trình độ nhận thức của họ về các hệ thống quản lý Môi trường, hệ thống An toàn sức khỏe nghề nghiệp của Nhà máy. Thứ hai: Những thông tin, sự hiểu biết về đối tượng nghiên cứu (trong trường hợp này là Nhận thức về Môi trường). Thứ ba: Những thông tin, sự hiểu biết về đối tượng nghiên cứu (trong trường hợp này là và Nhận thức về ATSKNN). 5
Đồ án tốt nghiệp PHIẾU KHẢO SÁT NHẬN THỨC VỀ CHẤT LƯỢNG, MÔI TRƯỜNG VÀ AN TOÀN SỨC KHỎE NGHỀ NGHIỆP. Kính chào quý Anh/Chị! Tôi tên Nguyễn Ngọc Lâm Phụng, là sinh viên năm 4 trường Đại học Công Nghệ Thành phố Hồ Chí Minh. Hiện tôi đang thực hiện đề tài “Đánh giá hiệu quả áp dụng và đề xuất biện pháp cải tiến Hệ thống quản lý môi trường (ISO 14001:2004) và Hệ thống quản lý An toàn sức khỏe nghề nghiệp (OHSAS 18001:2007) tại Công ty cổ phần bao bì Biên Hòa (SOVI)”. Rất mong sự hợp tác của Anh/Chị để tạo điều kiện cho tôi có thể hoàn thành tốt đề tài này. Tôi xin cam kết giữ bí mật các thông tin, không tiết lộ danh tính và chỉ dùng thông tin cung cấp tại phiếu điều tra này cho mục đích khảo sát, tổng hợp nhận thức về Môi trường và An toàn sức khỏe nghề nghiệp. Xin chân thành cảm ơn sự hợp tác của Anh/Chị! Phần I: Thông tin cá nhân Xin Anh/Chị cho biết một số thông tin cá nhân sau: - Họ và tên:....................................................................................................................... - Chức vụ:......................................................................................................................... - Bộ phận công tác:........................................................................................................... - Thời gian làm việc tại công ty:....................................................................................... Phần II: Nhận thức về Môi trường Xin đánh dấu (X) vào đáp án chọn. 1. Anh/Chị cảm thấy chất lượng môi trường khi áp dụng Hệ thống quản lý môi trường như thế nào? a. Rất tốt c. Bình thường b. Tốt d. Chưa tốt 2. Theo Anh/Chị trong quy trình sản xuất của phân xưởng carton, công đoạn nào phát sinh chất thải rắn nhiều nhất? a. Tạo sóng c. Dán, đóng kim b. In d. Bế 3. Anh/Chị từng nghe hoặc tham gia các khóa đào tạo về nhận thức về môi trường hay về hệ thống ISO 14001:2004 chưa? 6