Đổi mới phương pháp dạy học Vật lý đại cương trong môi trường chuyển đổi số tại Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội
lượt xem 3
download
Bài viết Đổi mới phương pháp dạy học Vật lý đại cương trong môi trường chuyển đổi số tại Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội trình bày cơ sở của việc đổi mới phương pháp dạy học ở đại học; Thực trạng hoạt động dạy-học trong môi trường chuyển đổi số ở Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội; Giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Đổi mới phương pháp dạy học Vật lý đại cương trong môi trường chuyển đổi số tại Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội
- Journal of educational equipment: Education management, Volume 1, Issue 286 ( April 2023) ISSN 1859 - 0810 Đổi mới phương pháp dạy học Vật lý đại cương trong môi trường chuyển đổi số tại Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội Ngô Minh Đức* * Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội Received: 27/02/2023; Accepted: 06/03/2023; Published: 13/03/2023 Abstract: Digital transformation is an inevitable part of the development of higher education today. Teaching and learning methods in the digital transformation environment must be innovated to promote the advantages and limit the disadvantages brought by digital technology. This article summarizes the achievements of innovation in teaching and learning methods of general physics at Hanoi University of Industry in recent years and finds out some major limitations and challenges. Based on that, the author proposes solutions to improve the quality of training. Keywords: Digital transformation, teaching and learning methods, general physics 1. Mở đầu mới PPDH VLĐC có thể áp dụng hiệu quả cho các Trường ĐHCNHN là trường công lập trực thuộc môn học khác. Bộ Công Thương. Tổng số cán bộ, giảng viên (GV) 2. Nội dung nghiên cứu của Trường là 1562 người, quy mô đào tạo khoảng 2.1. Cơ sở của việc đổi mới PPDH ở ĐH 3200-3400 sinh viên SV). Do sớm nắm bắt được xu a) Nghị quyết số 14/2005/NQ-CP về đổi mới cơ thế phát triển của các trường đại học (ĐH) trên thế bản và toàn diện giáo dục đại học Việt Nam giai giới và chủ trương của Đảng, Nhà nước về mô hình đoạn 2006 – 2020 đã đưa ra ba tiêu chí đánh giá quá “Giáo dục đại học số” nên trong chiến lược phát triển trình đổi mới PPDH là: sử dụng công nghệ thông tin của Nhà trường có mục tiêu “Trở thành đại học khoa (CNTT) và truyền thông trong hoạt động dạy và học; học ứng dụng hàng đầu Việt Nam, theo mô hình tự phát huy tính chủ động của sinh viên; trang bị cách chủ toàn diện, đi đầu trong xu thế chuyển đổi số và học. quản trị thông minh”. Để thực hiện được mục tiêu - Tiêu chí 1: Sử dụng CNTT và truyền thông trong đó Nhà trường đã đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ hoạt động dạy và học thuật số, đường truyền internet mạnh, tích hợp ứng CNTT phát triển bùng nổ đã cung cấp rất nhiều dụng Zoom vào phần mềm quản lý giảng dạy. Đến công nghệ đổi mới dạy học. Internet vạn vật (IoT) nay các đơn vị trong Trường đã biên soạn bài giảng phát triển đã mở ra các hình thức dạy học trực tuyến điện tử (BGĐT) cho 192 học phần và tiến hành giảng (e-learning) và dạy học kết hợp (Blended learning) dạy theo hình thức kết hợp trực tiếp và trực tuyến từ thay thế các lớp học truyền thống với không gian phục năm 2020. Bộ môn Vật lý của Trường ĐHCNHN có vụ hạn chế, thời gian cố định. Dữ liệu lớn (Big Data) 11 giảng viên (GV), giảng dạy hai học phần Vật lý và điện toán đám mây giúp cho SV tiếp cận dễ dạng 1 (VL1) và Vật lý 2 (VL2) cho sinh viên (SV) các nguồn tri thức khổng lồ trên toàn thế giới, SV không ngành công nghệ kỹ thuật. Bộ môn đã triển khai xây chỉ tiếp nhận tri thức từ một kênh duy nhất từ GV nữa dựng hệ thống bài giảng điện tử (BGĐT) và thực hiện mà được chủ động tìm tòi khám phá tri thức mới mọi giảng dạy theo hình thức kết hợp hai năm học 2020 - lúc mọi nơi. Trí tuệ nhân tạo (AI) giúp phân tích, đánh 2022. Thực tế giảng dạy theo hình thức mới cho thấy giá quá trình học tập của từng SV để từ đó GV đưa chuyển đổi số đem lại nhiều cơ hội thuận lợi nhưng ra giáp pháp phù hợp giúp SV tiến bộ. Việc tích hợp cũng đặt ra những thách thức cho GV và Nhà trường. truyền thông đa phương tiện vào bài giảng tạo ra nhiều Bài viết này tổng kết lại thành tựu đổi mới PPDH các hứng thú, kích thích SV say mê học tập hơn. HP VLĐC trong môi trường CĐS hai năm qua, đồng - Tiêu chí 2: Phát huy tính chủ động của sinh viên thời chỉ rõ một số hạn chế, thách thức chủ yếu còn tồn Trong dạy học truyền thống GV là người truyền tại. Từ đó tác giả đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao thụ tri thức, là trung tâm của hoạt động dạy - học, SV chất lượng đào tạo đại học. Bài học kinh nghiệm đổi là người lĩnh hội những kiến thức mà GV truyền đạt, 28 Journal homepage: www.tapchithietbigiaoduc.vn
- Journal of educational equipment: Education management, Volume 1, Issue 286 ( April 2023) ISSN 1859 - 0810 ghi nhớ, hiểu và áp dụng những kiến thức đó để giải nghìn lượt SV với sự hỗ trợ của các phần mềm chống những bài tập GV giao. Trong dạy học hiện đại GV gian lận thi cử giúp cho việc đánh giá kết quả học tập giữ vai trò chủ đạo của hoạt động dạy - học, còn SV của SV chính xác và tin cậy hơn. phải tích cực, chủ động trong học tập. - Đã có thư viện số kết nối với thư viện nhiều - Tiêu chí 3: Trang bị cách học cho SV trường ĐH khác phục vụ SV và GV tra cứu tài liệu Khi đã giữ vai trò chủ động trong học tập, để quá mọi lúc, mọi nơi. trình học tập đạt hiệu quả thì SV phải được bồi dưỡng - Các quy trình quản lý lớp học, quản trị trường về cách học, bao gồm một số nội dung sau: học, tuyển sinh đại học... được tích hợp trên Hệ thống. - Dạy cách lập kế hoạch học tập: SV đặt ra những Năm 2018 dự án “Thiết lập hệ thống đại học điện tử mục tiêu cụ thể để phấn đấu, lập kế hoạch thời gian theo mô hình quản trị qui trình nghiệp vụ (Business học tập để đạt được mục tiêu. Process Management) và xu hướng công nghệ SMAC - Dạy cách nghiên cứu và giải quyết vấn đề: bao (Social - Mobil - Analytics - Cloud)” đã được trao gồm cách lựa chọn vấn đề nghiên cứu, lập đề cương giải Nhì (không có giải Nhất) giải thưởng Sáng tạo nghiên cứu, thu thập tài liệu và giải quyết vấn đề. Khoa học Công nghệ Việt Nam (VIFOTEC). - Dạy một số kỹ năng công nghệ phục vụ học tập. Hai là, bộ môn Vật lý đã số hóa toàn bộ giáo b) Đổi mới phương pháp dạy học trong môi trường trình, xây dựng các bài giảng điện tử (BGĐT) cho chuyển đổi số hai HP VL1 và VL2. Các lớp học hiện nay được tiến Trong Đề án “Nâng cao nhận thức, phổ cập kỹ hành giảng dạy theo phương thức kết hợp (Blended năng và phát triển nguồn nhân lực chuyển đổi số quốc Learning). Nội dung mỗi bài học được chia làm ba gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”, Số: phần: Nội dung SV tự học BGĐT trên HTĐHĐT 146/QĐ-TTg ngày 28 tháng 01 năm 2022 [4] đặt ra trước khi đến lớp; Nội dung học và thảo luận trực tiếp mục tiêu cụ thể của Đề án là đến năm 2025 là hoàn trên lớp; Phần SV tự luyện tập, củng cố và nâng cao thiện mô hình “Giáo dục đại học số” và thí điểm triển sau giờ học trực tiếp. khai mô hình tại một số cơ sở giáo dục đại học. Để Ba là, tất cả GV bộ môn đều có kỹ năng công nghệ thực hiện CĐS các cơ sở GD ĐH cần phải: số (KNCNS) khá, đã thành thạo quản lý lớp và tương - Bảo đảm về hạ tầng công nghệ mới, trang thiết bị tác với SV trong giờ học trực tuyến. Trong các giờ mới cho SV, GV và cơ quan quản lý. dạy trực tiếp nhiều GV đã áp dụng các PPDH tích cực - Nâng cao kỹ năng sử dụng công nghệ của GV như cho SV thảo luận, làm việc nhóm... và SV, trong đó GV là yếu tố quan trọng nhất quyết Bốn là, SV đã khai thác được rất nhiều tiện ích định sự thành công của đào tạo trực tuyến và quá trình trên HTĐHĐT phục vụ quá trình học tập của mình CĐS. như: đăng ký tín chỉ, đóng học phí, tra cứu lịch học, - Đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra, đánh lịch thi, tự học online các BGĐT, đọc tài liệu trong giá, nghiên cứu khoa học và CĐS trong quản lý giáo thư viện số, thi online, tra cứu kết quả học tập .... dục. b) Một số hạn chế, thách thức chủ yếu 2.2. Thực trạng hoạt động dạy- học trong môi Một là, các BGĐT VL1 và VL2 có hình thức chưa trường CĐS ở Trường ĐHCNHN hấp dẫn SV, chưa có những hình vẽ 3D xoay giúp cho a) Thành tựu đạt được việc mô tả các sự vật hiện tượng trực quan hơn, màu Một là, Trường ĐHCNHN đã xây dựng xong và sắc và âm thanh chưa sống động nên chưa thu hút đưa vào vận hành Hệ thống đại học điện tử (HTĐHĐT) được người học. Nội dung BGĐT chỉ tập trung truyền từ năm 2020. Các hoạt động đào tạo và quản trị qui thụ kiến thức, không hướng dẫn cách học, khối lượng trình nghiệp vụ trong Nhà trường đều được tiến hành kiến thức mỗi bài rất nặng gây mệt mỏi cho SV. Hiện trên HTĐHĐT, cụ thể: tại bộ môn vẫn chưa xây dựng được phòng thí nghiệm - HTĐHĐT đã tích hợp phần mềm dạy trực tuyến VL ảo nên trong giai đoạn SV không đến trường được Zoom và có đường truyền internet mạnh bảo đảm cho do dịch COVID-19 phần thí nghiệm VL không tiến 34.000 SV học trực tuyến cùng lúc trong giai đoạn hành dạy học được. SV không đến trường được do dịch COVID-19 vừa Hai là, các giờ dạy trực tiếp trên lớp của nhiều GV qua. Hiện nay đang có 192 HP thực hiện giảng dạy vẫn nặng về truyền thụ kiến thức, chưa dạy SV cách theo phương thức kết hợp (Blended Learning). học, cách tìm tòi tài liệu trên thư viện số hay tài liệu - Nhà trường cũng đã tổ chức thành công thi kết nguồn mở. Ba PPDH được nhiều GV dùng thường thúc HP theo hình thức trực tuyến cho hàng trăm xuyên là: diễn giảng, đàm thoại, hướng dẫn đọc tài 29 Journal homepage: www.tapchithietbigiaoduc.vn
- Journal of educational equipment: Education management, Volume 1, Issue 286 ( April 2023) ISSN 1859 - 0810 liệu. Rất ít khi GV áp dụng các PPDH hiện đại khác dạng vào dạy học trong môi trường CĐS. Các PPDH như: dạy học dự án, giải quyết vấn đề, nghiên cứu phù hợp môn VLĐC là: tình huống... - Dạy học dự án (Project based Learning); Ba là, một số SV có KNCNS không tốt, hoạt - Giải quyết vấn đề (Problem-based learning); động học và thi online còn lúng túng, khai thác tài - Nghiên cứu trường hợp (Case Study). nguyên học tập bị hạn chế, ảnh hưởng nhiều đến kết Bốn là, GV và SV cần cùng nhau xây dựng văn quả học tập. hóa số trong nhà trường, gồm các vấn về đề thái độ Bốn là, ý thức tự giác học tập trên hệ thống ĐH học tập, hiểu biết về đạo đức học thuật, tính tự giác, ý điện tử của một số SV còn kém, các em tham gia thức về tự học. Khi dạy học trực tiếp, việc kiểm soát học theo cách đối phó cốt để điểm danh, GV thì gặp quá trình dạy học phần lớn thuộc vào GV, nhưng khi nhiều khó khăn khi quản lý SV trong môi trường học dạy học trực tuyến SV cũng phải chia sẻ nhiệm vụ này. tập CĐS. 3. Kết luận và kiến nghị Năm là, GV chưa quan tâm nhiều đến việc thu CĐS là xu hướng tất yếu của mọi trường ĐH, bên thập và phân tích dữ liệu lớn của người học để tìm ra cạnh những cơ hội thuận lợi thì cũng có rất nhiều những yếu tố ảnh hưởng đến kết quả học tập, từ đó có thách thức đặt ra với GV, SV và cơ sở GD. Trong những điều chỉnh PPDH nhằm nâng cao chất lượng không gian lớp học số, phòng thí nghiệm ảo, thư viện đào tạo. số với nguồn tài liệu khổng lồ... thì vai trò và tương 2.3. Giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo tác của GV và SV thay đổi. Để nâng cao chất lượng Một là, để đổi mới được PPDH trong môi trường đào tạo thì GV vừa phải nâng cao kỹ năng giảng dạy CĐS thì GV phải không ngừng học tập, bồi dưỡng và PPDH vừa phải thường xuyên bồi dưỡng KNCNS. KNCNS. Các KNCNS mà GV cần cập nhật và nâng SV cũng phải nâng cao KN số và ý thức học tập của cao thường xuyên là: mình. Nhà trường cần xây dựng văn hóa số cho toàn - Kỹ năng (KN) sáng tạo nội dung số (Content bộ nhân lực và tiếp tục đầu tư hạ tầng số để tích hợp Creator), đặc biệt là hình họa 3D, để giúp GV có thể được phòng thí nghiệm ảo và các BGĐT có dung làm ra những BGĐT trực quan hơn, có hình thức hấp lượng lớn, qua đó chất lượng đào tạo ngày càng được dẫn hơn, tương tác với SV dễ dàng hơn; nâng cao, đáp ứng được yêu cầu của nhà tuyển dụng - KN tích hợp thực tế ảo (Virtual Reality - VR), và xã hội. thực tế tăng cường và thực tế hỗn hợp vào môi trường Tài liệu tham khảo học. KN này giúp GV xây dựng thành công phòng thí [1] Trần Ngọc Giao, Hà Thế Truyền và cs (2022). nghiệm thực hành VL ảo phục vụ dạy học; Tài liệu bồi dưỡng theo tiêu chuẩn chức danh nghề - KN thu thập và phân tích dữ liệu lớn của người nghiệp giảng viên đại học. Học viện Quản lý giáo dục học (Data Analytics), để hiểu được cách mỗi SV thực (Lưu hành nội bộ). hiện nhiệm vụ học tập như thế nào, từ đó GV đưa ra [2] Kế hoạch số 345/KH-BGDĐT ngày 23/5/2017 PPDH phù hợp; thực hiện Đề án “Tăng cường ứng dụng công nghệ - KN khai thác thông tin từ nguồn dữ liệu mở và thông tin trong quản lý và hỗ trợ các hoạt động dạy chia sẻ tài nguyên số; - học, nghiên cứu khoa học góp phần nâng cao chất - An toàn và an sinh số; lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2016 -2020, định - KN giảng dạy với thiết bị và phần mềm công hướng đến năm 2025. nghệ GD mới. [3] Nghị quyết số 14/2005/NQ-CP về đổi mới cơ Hai là, cần tập huấn KNCNS cho SV khi vào bản và toàn diện giáo dục đại học Việt Nam giai đoạn năm thứ nhất để các em khai thác được tất cả các tiện 2006 – 2020. ích của Hệ thống ĐH điện tử phục vụ học tập. Các [4] Quyết định số 146/QĐ-TTg ngày 28 tháng KNCNS cần thiết cho SV trong học tập và sau này 01 năm 2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đi làm là: Đề án “Nâng cao nhận thức, phổ cập kỹ năng và phát - Vận hành thiết bị và phần mềm giáo dục; triển nguồn nhân lực chuyển đổi số quốc gia đến năm - Khai thác thông tin và dữ liệụ; 2025, định hướng đến năm 2030”. - Giao tiếp và tương tác trong môi trường số; [5] Vũ Hải Quân (2021). Chuyển đổi số trong - An toàn và an sinh số... giáo dục đại học, https://vnuhcm.edu.vn/su- Ba là, mỗi GV cần không ngừng học tập, bồi kien_33356864/chuyen-doi-so-trong-giao-duc-dai- dưỡng các PPDH hiện đại. Áp dụng linh hoạt và đa hoc/343137306864.html, xem 22/02/2023. 30 Journal homepage: www.tapchithietbigiaoduc.vn
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Bài giảng Đổi mới phương pháp dạy học Địa lý ở trường trung học cơ sở - ĐH Phạm Văn Đồng
116 p | 81 | 8
-
Thiết kế một số chủ đề dạy học sinh học ở trung học cơ sở theo hướng vận dụng giáo dục STEM
9 p | 101 | 7
-
Ứng dụng phần mềm Kahoot trong đổi mới phương pháp dạy học môn Toán ở tiểu học theo chương trình giáo dục phổ thông 2018
4 p | 29 | 7
-
Quy trình xây dựng chủ đề dạy học tích hợp áp dụng cho môn Khoa học tự nhiên bậc trung học cơ sở theo chương trình giáo dục phổ thông mới
5 p | 98 | 6
-
Thiết kế và sử dụng một số nội dung mô phỏng trong dạy học phần hóa học hữu cơ – sách giáo khoa hóa học 11 nâng cao
4 p | 46 | 6
-
Thiết kế và sử dụng e-book trong dạy học hóa học hữu cơ nhằm nâng cao năng lực tự học cho sinh viên y khoa
8 p | 46 | 5
-
Sử dựng mã nguồn mở xây dựng bài giảng điện tử trong E-learning đổi mới phương pháp dạy học
7 p | 48 | 4
-
Đổi mới phương pháp dạy thực hành - thí nghiệm bài “nhuộm và quan sát nội bào tử của vi khuẩn trong chất thải hữu cơ” ở học phần vi sinh vật học môi trường
6 p | 35 | 4
-
Quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học môn Vật lí theo định hướng phát triển năng lực người học tại các trường trung học phổ thông
5 p | 13 | 4
-
Tích cực đổi mới phương pháp dạy học nhằm nâng cao hiệu quả học tập môn Toán cao cấp cho sinh viên trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh
4 p | 11 | 3
-
Một số phương tiện dạy học trong dạy học hình học ở tiểu học nhằm phát triển năng lực cho học sinh
10 p | 39 | 3
-
Áp dụng phương pháp dạy học vi mô kết hợp với bài giảng E-Learning để rèn luyện một số kĩ năng dạy học cho sinh viên ngành Sư phạm Hóa học
7 p | 38 | 2
-
Một số kinh nghiệm về đổi mới phương pháp dạy học qua 5 năm thực hiện đào tạo theo học chế tín chỉ ở khoa Địa lí, trường Đại học Sư phạm – Đại học Đà Nẵng
8 p | 42 | 2
-
Lựa chọn và phối hợp một số phương pháp dạy học tích cực để thiết kế các hoạt động nhằm nâng cao khả năng chiếm lĩnh tri thức cho học sinh THPT trong dạy học Đại số - Giải tích
8 p | 85 | 2
-
Áp dụng các phương pháp dạy học tích cực vào soạn giảng loại bài khái niệm trong chương trình hình học 11
9 p | 85 | 2
-
Đổi mới phương pháp dạy học Hình học họa hình ở Trường Đại học Mỏ - Địa chất theo hướng phát triển năng lực người học
3 p | 7 | 2
-
Cơ sở khoa học của đổi mới phương pháp dạy học địa lí theo quan điểm sư phạm tương tác
8 p | 37 | 1
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn