Ebook Lịch sử Đảng bộ tỉnh Đồng Tháp (1954-1975): Phần 1 (Tập 2)

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:212

Thêm vào BST

Báo xấu

7
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ebook Lịch sử Đảng bộ tỉnh Đồng Tháp (1954-1975): Phần 1 (Tập 2) cung cấp cho người đọc những kiến thức như: Đấu tranh giữ gìn, súc tích lực lượng tiến tới đồng khởi (1954 - 1960); phát động cao trào phá ấp chiến lược, góp phần đánh bại chiến lược Chiến tranh đặc biệt (1961 - 1965); đẩy mạnh chiến tranh nhân dân góp phần đánh bại chiến lược Chiến tranh cục bộ của đế quốc Mỹ (1965 - 1968). Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ebook Lịch sử Đảng bộ tỉnh Đồng Tháp (1954-1975): Phần 1 (Tập 2)

BIÊN SOẠN LẦN ĐẦU Lịch sử Đảng bộ tỉnh Đồng Tháp (1954 - 1975) Chỉ đạo nội dung BAN THƯỜNG VỤ TỈNH ỦY ĐỒNG THÁP Biên soạn LÊ XUÂN THÀNH, NGÔ XUÂN TƯ, PHẠM VĂN ĐÔNG, NGUYỄN THỊ KIM ĐỊNH
Biên soạn tái bản Lịch sử Đảng bộ tỉnh Đồng Tháp (1954 - 1975) Chỉ đạo nội dung BAN THƯỜNG VỤ TỈNH ỦY đồng tháp Chỉ đạo biên soạn LÊ THỊ KIM LOAN Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Đồng Tháp Biên soạn Lê Minh Trung, Tạ Quang Trung, Ngô Thị Thủy Với sự tham gia của Nguyễn Văn Biết, LÊ TÙNG SĨ, Châu Văn Dương, LÊ XUÂN THÀNH Cố vấn khoa học PGS. TS. Nguyễn Danh Tiên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh Võ Hồng Nhân Nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, nguyên Phó Trưởng ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp Trung tướng Võ Thái Hòa Nguyên Thứ trưởng Bộ Công an Bùi Quang Thạnh Nguyên Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Đồng Tháp Nguyễn Đắc Hiền Nguyên Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Đồng Tháp Phan Hữu Lập Nguyên Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, nguyên Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, nguyên Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Đồng Tháp Lê Minh Trung Nguyên Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, nguyên Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử tỉnh Đồng Tháp
LỜI NHÀ XUẤT BẢN Đ ồng Tháp là một trong 13 tỉnh, thành của vùng đồng bằng sông Cửu Long, phía bắc giáp Campuchia, phía nam giáp tỉnh Vĩnh Long và thành phố Cần Thơ, phía tây giáp tỉnh An Giang, phía đông giáp tỉnh Long An và tỉnh Tiền Giang. Cùng với lịch sử khai phá, mở mang và gìn giữ bờ cõi của ông cha ta, mảnh đất Đồng Tháp hôm nay đã trải qua nhiều biến đổi, thăng trầm. Người dân Đồng Tháp kiên trung, bất khuất, đã vượt qua biết bao khó khăn, thử thách trong công cuộc chinh phục thiên nhiên, chống chọi với thiên tai, địch họa. Trải qua các giai đoạn lịch sử, đặc biệt là từ khi có sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, nhân dân Đồng Tháp đã lập nên nhiều chiến công hiển hách góp phần tô thắm trang sử vẻ vang của dân tộc. Để ghi lại những chặng đường lịch sử vẻ vang của Đảng bộ, quân và dân Đồng Tháp trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, tổng kết những bài học kinh nghiệm về sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng bộ, biểu dương những tấm gương tiêu biểu trong chiến đấu và xây dựng, nhân dịp Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XI, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Tỉnh ủy Đồng Tháp phối hợp với Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật xuất bản bộ sách Lịch sử Đảng bộ tỉnh Đồng Tháp (1927 - 2000), gồm 3 tập.
6 LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ TỈNH ĐỒNG THÁP - TẬP II (1954 - 1975) Bộ sách phản ánh một cách khách quan, sinh động quá trình ra đời, xây dựng và phát triển của Đảng bộ tỉnh Đồng Tháp qua các giai đoạn lịch sử, góp phần giáo dục truyền thống yêu nước và cách mạng, nâng cao lòng tự hào dân tộc, tri ân các thế hệ cha anh đã cống hiến, hy sinh cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc, động viên cán bộ, đảng viên và nhân dân, nhất là thế hệ trẻ Đồng Tháp không ngừng vươn lên phát huy truyền thống của quê hương, hoàn thành nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mới, góp phần thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Mặc dù các tác giả và Nhà xuất bản đã rất cố gắng, nhưng do những khó khăn chủ quan và khách quan trong việc sưu tầm tư liệu và biên soạn, bộ sách khó tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót. Rất mong nhận được ý kiến đóng góp của bạn đọc để lần xuất bản sau bộ sách được hoàn chỉnh hơn. Xin trân trọng giới thiệu tập II của bộ sách cùng bạn đọc. Tháng 5 năm 2020 NHÀ XUẤT BẢN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA SỰ THẬT
LỜI GIỚI THIỆU Đ ồng Tháp là một tỉnh thuộc đồng bằng sông Cửu Long, được tạo thành chủ yếu do lượng phù sa của sông Mê Kông bồi đắp, là nơi đầu nguồn sông Tiền chảy qua biên giới vào Việt Nam, chia cắt tỉnh thành hai khu vực: phía bắc sông Tiền nằm trọn trong vùng Đồng Tháp Mười rộng lớn, gồm các huyện Tân Hồng, Hồng Ngự, thị xã Hồng Ngự, Thanh Bình, Tam Nông, Tháp Mười, Cao Lãnh và thành phố Cao Lãnh; phía nam sông Tiền (tiếp giáp từ hữu ngạn sông Tiền đến tả ngạn sông Hậu), gồm các huyện Lấp Vò, Lai Vung, Châu Thành và thành phố Sa Đéc. Tỉnh Đồng Tháp giáp với các tỉnh An Giang, Long An, Tiền Giang, Vĩnh Long, thành phố Cần Thơ và nước bạn Campuchia, có tiềm năng để phát triển kinh tế, đặc biệt là về nông nghiệp. Nhân dân Đồng Tháp vốn có truyền thống yêu nước nồng nàn, khí phách hiên ngang, sẵn sàng đương đầu với mọi khó khăn, thử thách. Ra đời trong bão táp của phong trào cách mạng giải phóng dân tộc, Đảng bộ Đồng Tháp đã lãnh đạo nhân dân toàn tỉnh vượt qua biết bao gian lao, thử thách, giành được những thành tựu to lớn trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Thực hiện Chỉ thị số 15-CT/TW ngày 28/8/2002 của Ban Bí thư Trung ương Đảng “về tăng cường và nâng cao chất lượng
8 LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ TỈNH ĐỒNG THÁP - TẬP II (1954 - 1975) nghiên cứu, biên soạn lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam” và Chỉ thị số 20-CT/TW ngày 18/01/2018 của Ban Bí thư Trung ương Đảng “về tiếp tục tăng cường, nâng cao chất lượng nghiên cứu, biên soạn, tuyên truyền, giáo dục lịch sử Đảng”, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Tháp chủ trương biên tập, tu chỉnh và bổ sung bộ sách về lịch sử Đảng bộ tỉnh giai đoạn 1927 - 2000. Theo đó, lịch sử Đảng bộ tỉnh Đồng Tháp từ năm 1927 đến năm 2000 được kết cấu thành 3 tập. Tập I từ năm 1927 đến năm 1954, tập II từ năm 1954 đến năm 1975 và tập III từ năm 1975 đến năm 2000. Trong đó, tập I và tập II thực hiện tu chỉnh, bổ sung trên cơ sở ba tập sách đã xuất bản trước đó và tập III được biên soạn mới. Lịch sử Đảng bộ tỉnh Đồng Tháp giai đoạn 1927 - 2000 gắn liền với lịch sử dân tộc và lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam. Đó là thời kỳ Đảng bộ lãnh đạo quân và dân Đồng Tháp trải qua quá trình đấu tranh cách mạng đầy gian khổ, hy sinh, song hết sức vẻ vang. Xuyên suốt hành trình hơn 70 năm, ở mỗi chặng đường đều có những dấu ấn riêng thể hiện bản lĩnh và trí tuệ của Đảng bộ, quân và dân Đồng Tháp anh hùng. Ngay từ những năm 1929 - 1930, các chi bộ Đảng đầu tiên trên địa bàn Đồng Tháp đã lần lượt ra đời và sớm trở thành lực lượng chủ yếu lãnh đạo nhân dân toàn tỉnh bền bỉ đấu tranh chống thực dân, đế quốc và phong kiến tay sai, tiến hành khởi nghĩa giành chính quyền trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945, thiết lập chế độ mới của dân, do dân và vì dân. Bước vào cuộc kháng chiến trường kỳ hơn 30 năm chống thực dân Pháp rồi đế quốc Mỹ xâm lược, Đảng bộ, quân và dân trong tỉnh đã đoàn kết, phát huy cao độ truyền thống yêu nước và cách mạng, vượt qua mọi thử thách, cam go, cùng với
LỜI GIỚI THIỆU 9 cả nước kiên cường chiến đấu bảo vệ độc lập dân tộc, đánh dấu bằng chiến thắng lịch sử ngày 30/4/1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, giang sơn thu về một mối. Sau khi đất nước thống nhất, Đảng bộ, quân và dân Đồng Tháp đã kịp thời hàn gắn vết thương chiến tranh, bắt tay vào xây dựng và bảo vệ quê hương trên con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Tuy có những sai lầm, vấp váp trong lãnh đạo, chỉ đạo và triển khai thực hiện, song những thành tựu mà Đảng bộ, quân và dân Đồng Tháp đã giành được trong 70 năm qua là những nét son rất đáng tự hào, là tiền đề quan trọng để Đồng Tháp tiếp tục tiến lên trong công cuộc đổi mới, hội nhập và phát triển vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”, vững bước tiến lên chủ nghĩa xã hội. Mặc dù còn nhiều vấn đề cần phải tiếp tục nghiên cứu, song lịch sử Đảng bộ tỉnh Đồng Tháp giai đoạn 1927 - 2000 đã phác họa một cách hệ thống, chân thực, khách quan, sinh động về những bước thăng trầm cùng những nỗ lực phi thường và những thành tựu to lớn của Đảng bộ, quân và dân Đồng Tháp qua các thời kỳ cách mạng. Qua các tập sách, độc giả sẽ tìm thấy những tư liệu, sự kiện, nhân vật lịch sử cùng với những kinh nghiệm quý về sự lãnh đạo kiên cường, năng động, sáng tạo của các chi bộ, đảng bộ địa phương, của Đảng bộ tỉnh, về mối quan hệ gắn bó mật thiết giữa Đảng với nhân dân, về tình đoàn kết quốc tế trong sáng, thủy chung... Đây là nền móng góp phần bồi dưỡng, phát huy tinh thần yêu nước, truyền thống cách mạng, niềm tự hào về quê hương, xứ sở cho các thế hệ hôm nay và mai sau.
10 LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ TỈNH ĐỒNG THÁP - TẬP II (1954 - 1975) Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Tháp trân trọng cảm ơn và ghi nhận sự đóng góp của Hội đồng Cố vấn, của các đồng chí nguyên là lãnh đạo Trung ương, lãnh đạo tỉnh, những nhân chứng lịch sử qua các thời kỳ, các nhà khoa học đã có nhiều ý kiến tâm huyết và quý báu cho bộ sách. Xin chân thành cảm ơn sự hỗ trợ của các cơ quan lưu trữ Trung ương và địa phương, đặc biệt là Viện Lịch sử Đảng - Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh đã hỗ trợ về mặt chuyên môn và Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật giúp chúng tôi xuất bản bộ sách. Mặc dù đã rất cố gắng, song việc tu chỉnh, bổ sung và biên soạn lịch sử Đảng bộ tỉnh trong hơn 70 năm, khi nhiều nhân chứng lịch sử không còn, tài liệu lưu trữ hạn chế nên bộ sách khó tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót. Rất mong nhận những ý kiến góp ý của độc giả để bộ sách được hoàn chỉnh hơn trong lần xuất bản sau. Nhân dịp Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XI và Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, xin trân trọng giới thiệu bộ sách Lịch sử Đảng bộ tỉnh Đồng Tháp (1927 - 2000) tới đồng chí, đồng bào và bạn đọc gần xa. Đồng Tháp, ngày 19 tháng 5 năm 2020 T/M BAN THƯỜNG VỤ TỈNH ỦY LÊ MINH HOAN Ủy viên Trung ương Đảng - Bí thư Tỉnh ủy
BẢN ĐỒ HÀNH CHÍNH TỈNH ĐỒNG THÁP
Chương I ĐẤU TRANH GIỮ GÌN, SÚC TÍCH LỰC LƯỢNG TIẾN TỚI ĐỒNG KHỞI (1954 - 1960) I- THỰC HIỆN ĐẤU TRANH CHÍNH TRỊ ĐÒI THI HÀNH HIỆP ĐỊNH GIƠNEVƠ Cuộc kháng chiến 9 năm chống thực dân Pháp của nhân dân ta đến ngày 20/7/1954 đã kết thúc. Theo Hiệp định Giơnevơ, vĩ tuyến 17 là giới tuyến quân sự tạm thời, Quân đội nhân dân Việt Nam tập kết về phía bắc giới tuyến, quân đội Pháp chuyển vào phía nam giới tuyến; trong hai năm, từ ngày 20/7/1954 đến ngày 20/7/1956, quân đội Pháp phải rút hết về nước, hai miền Nam - Bắc Việt Nam sẽ hiệp thương tổng tuyển cử tự do thống nhất đất nước. Nhưng từ trước khi Pháp bại trận, đế quốc Mỹ thực hiện âm mưu hất cẳng Pháp, độc chiếm miền Nam, tiến đến thôn tính nước ta và cả ba nước Đông Dương. Âm mưu này nằm trong chiến lược toàn cầu phản cách mạng của Mỹ nhằm ngăn chặn phong trào giải phóng dân tộc theo xu hướng cộng sản lan ra các nước Đông Nam Á, tiến công các nước xã hội chủ nghĩa - lúc này đã trở thành một hệ thống thế giới. Mỹ đưa Ngô Đình Diệm về thay Bảo Đại1, dựng lên chính quyền 1. Ngô Đình Diệm về nước làm Thủ tướng chỉ định từ ngày 25/6/1954. Ngày 07/7/1954, thành lập Chính phủ do Diệm làm Thủ tướng (Sắc luật số 43/CP).
14 LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ TỈNH ĐỒNG THÁP - TẬP II (1954 - 1975) tay sai mới. Như vậy, ngay từ tháng 7/1954, trong khi quân đội Pháp chưa rút đi thì dân tộc ta lại đứng trước kẻ thù chính, trực tiếp là đế quốc Mỹ, một cường quốc có tiềm lực kinh tế và quốc phòng mạnh hơn Pháp nhiều lần. Trước tình hình đó, Đảng đã kịp thời có những quyết sách phù hợp. Ở miền Nam, ta phải tập kết bộ đội, tạm rút chính quyền và chuyển hướng cơ sở nhằm đạt nhiệm vụ trước mắt, đồng thời, chuẩn bị cho cuộc đấu tranh lâu dài, gian khổ để hoàn thành cuộc cách mạng dân tộc dân chủ trong cả nước. Ở tỉnh Long Châu Sa1, theo chủ trương chung, nhiệm vụ tập kết quân đội, chính quyền và chuyển hướng cơ sở được thực hiện rất khẩn trương. Tỉnh thành lập Tổ liên hiệp2 trực tiếp quan hệ với quân đội Pháp để thực thi các điều khoản Hiệp định; thành lập Ủy ban Quân quản đặc trách vấn đề tiếp quản quận lỵ Cao Lãnh3 và tập kết chuyển quân. Tỉnh ủy bố trí hai bộ phận, một bộ phận chỉ đạo tập kết bộ đội và một bộ phận chỉ đạo chuyển hướng công tác. Trước và sau ngày ngừng bắn ở Nam Bộ - kể từ 8 giờ ngày 11/8/1954, tình hình trong tỉnh khá phức tạp, công việc rất nhiều, nhưng quan trọng nhất là công tác tư tưởng và công tác tổ chức. 1. Tỉnh Long Châu Sa được thành lập từ tháng 6/1951 theo Nghị định số 173/NB ngày 27/6/1951 của Ủy ban kháng chiến hành chính Nam Bộ, gồm 10 huyện, thị: Tân Châu, Phú Châu A, Phú Châu B, Tân Hồng, Chợ Mới, Cao Lãnh, Lấp Vò, Lai Vung, Châu Thành, thị xã Sa Đéc. 2. Tổ liên hiệp được chỉ định, gồm: đồng chí Nguyễn Như Văn, Tỉnh đội phó, Tham mưu trưởng Tỉnh đội làm Trưởng tổ, đồng chí Phước - Huyện đội chính huyện Lai Vung, đồng chí Trần Bá Hào - Tham mưu phó Tỉnh đội và một số nhân viên cảnh vệ, thông tin, quản lý, điện báo... 3. Quận lỵ Cao Lãnh được chọn làm một trong những điểm tập kết chuyển quân.
Chương I: ĐẤU TRANH GIỮ GÌN, SÚC TÍCH LỰC LƯỢNG... 15 Nhiều người lo lắng rằng sau khi bộ đội, chính quyền của ta rút đi, vùng giải phóng rơi vào tay địch, quân đội, chính quyền địch được bổ sung lực lượng chuyển từ miền Bắc vào, như vậy, ta ở thế yếu, còn địch sẽ thẳng tay đàn áp và nhất định sẽ không bỏ qua những người trước đây tham gia hoặc ủng hộ kháng chiến. Bần cố nông thật sự lo lắng, ruộng đất mà chính quyền cách mạng cấp cho họ rồi sẽ bị địa chủ đòi lại, lại chịu cảnh áp bức, bóc lột như cũ. Trong nội bộ, việc bố trí cán bộ ở lại hoạt động hoặc phân công người đi tập kết cũng phải giải quyết tư tưởng, phổ biến là hoài nghi chủ trương đấu tranh chính trị hòa bình của Đảng, ngán ngại khó khăn, gian khổ. Lúc này, ở nhiều nơi trong tỉnh, nhất là vùng tôn giáo, vùng địch tạm chiếm trước đây, địch ra sức tuyên truyền xuyên tạc, đàn áp. Ở Tam Thường, Tân Hồng, Lai Vung, Châu Thành, địch gia tăng các hoạt động cướp bóc, phá rối. Ở một vài địa phương, cán bộ hoang mang, dao động, nhân dân lo lắng... Trước tình hình trên, Tỉnh ủy tổ chức Hội nghị cán bộ toàn tỉnh (ngày 15/8/1954), chỉ đạo các huyện mở hội nghị các xã (từ ngày 9 đến ngày 20/8/1954) để học tập các chỉ thị của Trung ương và Phân liên khu miền Đông về tình hình nhiệm vụ mới và chủ trương của Đảng xung quanh Hiệp định Giơnevơ1, 1. Ngày 08/8/1954, tỉnh mở hội nghị gồm 80 cán bộ tỉnh, huyện ủy và 30 bí thư chi bộ xã căn cứ du kích để nghe phái đoàn của Phân Liên khu miền Đông phổ biến tình hình nhiệm vụ mới, phương châm, sách lược mới và vấn đề tập kết bộ đội. Ngày 15/8/1954, Hội nghị cán bộ toàn tỉnh tổ chức ở hai địa điểm: Cao Lãnh và Tân Phú (Tân Hồng), có 450 cán bộ, thời gian hội nghị 4 ngày 4 đêm. Nội dung học tập gồm: tình hình mới, phương châm sách lược mới, nhiệm vụ mới và những điểm căn bản của Hiệp định. Tài liệu gồm: Mật điện số 1 của Trung ương Cục miền Nam, Báo cáo của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam
16 LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ TỈNH ĐỒNG THÁP - TẬP II (1954 - 1975) ra chỉ thị (ngày 27/8/1954) hướng dẫn các mặt công tác cụ thể cho từng vùng (vùng ngoại vi tập kết và vùng nội khu tập kết), nhằm giải quyết tư tưởng nội bộ và nhân dân. Qua học tập, cán bộ, đảng viên thấy được thắng lợi của Hiệp định, nhận thức được tình hình, nhiệm vụ, phương châm, sách lược mới, nhận rõ việc tập kết quân đội, tạm rút chính quyền ra miền Bắc là có lý, có lợi, đánh giá đúng mức những khó khăn thuận lợi và những chuyển biến của chiến trường Nam Bộ nói chung và Long Châu Sa nói riêng, trên cơ sở đó, xây dựng ý thức trường kỳ kháng chiến, tự lực cánh sinh, tin và dựa vào quần chúng, nhất là bần cố nông, trung nông. Ở cấp huyện, xã, ngoài việc học tập các tài liệu của Trung ương, còn triển khai chỉ thị ngày 27/8/1954 của Tỉnh ủy, từ đó, giải quyết cơ bản tư tưởng bi quan, dao động, ngại khó khăn, gian khổ, không thấy rõ tương quan lực lượng giữa ta và địch một cách đúng đắn, thiếu tin vào khả năng đấu tranh chính trị của quần chúng1, chưa thấy hết âm mưu kéo dài, mở rộng chiến tranh của Mỹ nên không tin tưởng vào sách lược mới... (tài liệu chính), Bản tuyên bố chung của Hội nghị Giơnevơ, Lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh (ngày 22/7/1954) sau khi Hiệp định Giơnevơ được ký kết, Hiệp định tóm tắt (tài liệu tham khảo). Các chỉ thị của Trung ương Cục miền Nam gồm: Chỉ thị ngày 25/7/1954 Về tuyên truyền nội dung của Hiệp định Giơnevơ; đẩy mạnh tuyên truyền thắng lợi của Hiệp định Giơnevơ và những nhiệm vụ trước mắt; Chỉ thị ngày 26/7/1954 Về tuyên truyền, giải thích và vận động nhân dân, cán bộ, quân đội phấn khởi chào mừng thắng lợi vĩ đại Giơnevơ và cương quyết phấn đấu bảo đảm thực hiện các hiệp ước đình chiến; Chỉ thị số 41/CT-TWC (tháng 8/1954) Về việc tập kết quân đội và chính quyền; Chỉ thị số 43/CT-TW ngày 18/8/1954 Về việc chuyển hướng tổ chức, bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân. 1. Công điện số 280, ngày 05/9/1954 của Tỉnh ủy Long Châu Sa gửi Trung ương Cục và Phân liên khu ủy, báo cáo tình hình phổ biến trong Đảng là sợ khủng bố sắp đến của giặc.
Chương I: ĐẤU TRANH GIỮ GÌN, SÚC TÍCH LỰC LƯỢNG... 17 Trong các ngày 15 và 16/8/1954, ta tiếp quản quận lỵ Cao Lãnh, phía Pháp bàn giao quận lỵ và rút toàn bộ lực lượng ra ngoài vùng tập kết. Sáng ngày 15/8, nhân dân Cao Lãnh náo nức treo cờ đỏ sao vàng khắp các đường phố, quần chúng tập trung rất đông trước công sở chờ đón phái đoàn ta. Chiều và tối ngày 16/8, tỉnh tổ chức cuộc míttinh lớn tại sân vận động, gồm 15.000 người, có cả nhân dân từ các xã ven quận lỵ. Ta tuyên truyền thắng lợi của Hiệp định đình chiến, báo cáo công tác tiếp quản thị trấn, giới thiệu Ủy ban Quân quản lâm thời thị trấn, phổ biến chính sách tôn giáo, chính sách đối với vùng mới giải phóng và 10 điều kỷ luật của nhân viên, cán bộ, chiến sĩ khi vào thị trấn. Nhân dân vui mừng phấn khởi. Việc giữ gìn an ninh trật tự vùng tập kết do đội bảo vệ và một trung đội tỉnh luân phiên phụ trách. Ngày 20/8, bộ đội địa phương các huyện và bộ đội tỉnh về khu căn cứ Đồng Tháp Mười. Tại đây, Ban tập kết quân-dân- chính tỉnh lãnh đạo học tập, dựa vào tiêu chuẩn, mục đích tập kết do Khu hướng dẫn để sắp xếp người đi, người ở lại. Phần lớn cán bộ dân chính của các huyện, xã, nhiều cựu binh, cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang và một số thương binh xin được ở lại hoạt động. Những người được phân công đi tập kết cũng thấy được nhiệm vụ của mình1. Khẩu hiệu lúc này là Đi vinh quang, ở lại anh dũng. 1. Tổng số 13.508 cán bộ, chiến sĩ, nhân viên các cơ quan dân-chính- đảng,... thuộc tỉnh Mỹ Tho, Long Châu Sa, Gia Định Ninh, Phân Liên khu miền Đông,... đã tập trung về Cao Lãnh để tập kết ra miền Bắc. Riêng tỉnh Long Châu Sa có 2.563 người, trong đó có Tiểu đoàn 311 (586 người), cơ quan Tỉnh đội (215 người), cơ xưởng (230 người), cán bộ dân-chính- đảng (246 người), thương bệnh binh (259 người),... (Báo cáo số 421/G1 ngày 02/11/1954 của Cục Tác chiến, Bộ Tổng tham mưu. Tài liệu lưu trữ tại Văn phòng Trung ương Đảng).
18 LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ TỈNH ĐỒNG THÁP - TẬP II (1954 - 1975) Thực hiện chỉ thị tuyệt mật của Phân Liên Khu ủy và Trung ương Cục miền Nam, tỉnh cho cất giấu một số súng bộ binh còn tốt1, giữ lại một số súng ngắn cho tỉnh ủy viên, huyện ủy viên và công an để bảo đảm trật tự, an ninh. Các loại máy móc, dụng cụ, vũ khí, quân dụng và tài liệu được bộ đội tập kết chuyển theo. Trong 100 ngày tập kết ở Cao Lãnh, ta vừa thực hiện các quyền tự do dân chủ, vừa đẩy mạnh học tập tuyên truyền tranh thủ chính trị, củng cố phát triển Mặt trận Dân tộc thống nhất, cơ sở mật,... Cán bộ, bộ đội tích cực giúp dân khôi phục sản xuất, giữ gìn trật tự, an ninh, xây trường học, mở các lớp bình dân học vụ, duy trì các lớp phổ thông, lập nhà hộ sinh, khám chữa bệnh, cấy philatốp, biểu diễn văn nghệ, chiếu phim, làm vệ sinh đường phố,... Những việc làm thiết thực này đã gây ảnh hưởng chính trị rộng lớn đối với đồng bào Cao Lãnh, cả đồng bào có đạo. Sau này, nhiều gia đình tín đồ Hòa Hảo ở cù lao An Tịch sẵn sàng giúp đỡ kháng chiến, nuôi giấu cán bộ, nhiều thanh thiếu niên, học sinh tham gia hoạt động cách mạng. Trong thời gian tập kết, Tiểu đoàn 311 của tỉnh cùng nhân dân đã xây dựng Đài liệt sĩ ở trung tâm quận lỵ và mộ cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc2 - thân sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh ở ấp Hòa Hiệp, xã Hòa An3. Khi bàn giao quận lỵ Cao Lãnh cho đối phương, biên bản ghi rõ hai công trình này và phía địch cam kết giữ nguyên vẹn. 1. Các hầm giấu súng có số lượng đáng kể là: một hầm 50 khẩu súng ở ngọn Trà Bông (xã Nhị Mỹ, Cao Lãnh), một hầm 40 khẩu súng ở giồng Sa Rài (Hồng Ngự), một hầm 30 khẩu súng ở gò Ông Hiểu (gần gò Cà Dâm, huyện Thanh Bình). 2. Cụ Nguyễn Sinh Sắc còn có tên là Nguyễn Sinh Huy. 3. Đài liệt sĩ ở khu vực siêu thị Vinafoodmart thành phố Cao Lãnh ngày nay. Khu di tích mộ cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc hiện ở phường 4, thành phố Cao Lãnh.
Chương I: ĐẤU TRANH GIỮ GÌN, SÚC TÍCH LỰC LƯỢNG... 19 Đài Liệt sĩ và mộ cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc, do bộ đội và nhân dân địa phương xây dựng ở quận lỵ Cao Lãnh trong 100 ngày tập kết chuyển quân (năm 1954) Ảnh tư liệu
20 LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ TỈNH ĐỒNG THÁP - TẬP II (1954 - 1975) Tháng 7/1954, Hiệp định Giơnevơ được ký kết. Ta chuyển quân từ Mỹ Tho - Gò Công về Đồng Tháp để tập kết ra Bắc Những ngày chuyển quân tập kết - Đại đội 100, Tiểu đoàn 302 bên tấm sơ đồ đóng quân tại Nhị Mỹ, Cao Lãnh, Long Châu Sa, tháng 8/1954 Ảnh tư liệu