Ebook Lịch sử Đảng bộ tỉnh Bình Dương (1975-2010): Phần 1

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:360

Thêm vào BST

Báo xấu

10
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ebook Lịch sử Đảng bộ tỉnh Bình Dương (1975-2010): Phần 1 cung cấp cho người đọc những kiến thức như: ổn định tình hình sau chiến tranh, thực hiện thắng lợi nghị quyết đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ I; lãnh đạo quân và dân vượt qua các khó khăn thử thách, phát triển kinh tế-xã hội, giữ vững ổn định chính trị, tăng cường quốc phòng-an ninh. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ebook Lịch sử Đảng bộ tỉnh Bình Dương (1975-2010): Phần 1

BAN CHAÁP HAØNH ÑAÛNG BOÄ TÆNH BÌNH DÖÔNG LÒCH SÖÛ ÑAÛNG BOÄ TÆNH BÌNH DÖÔNG (1975 – 2010) NHAØ XUAÁT BAÛN CHÍNH TRÒ QUOÁC GIA - SÖÏ THAÄT Haø Noäi - 2011 3
Chòu traùch nhieäm noäi dung BAN THÖÔØNG VUÏ TÆNH UÛY BÌNH DÖÔNG Ban Chæ ñaïo MAI THEÁ TRUNG UÛy vieân Trung öông Ñaûng - Bí thö Tænh uûy - Tröôûng Ban NGUYEÃN THANH LIEÂM UVTV - Tröôûng Ban Tuyeân giaùo - Phoù ban Caùc uûy vieân TRAÀN TRUNG NGUYEÂN UVTV - Chæ huy tröôûng BCHQS tænh NGUYEÃN VAÊN HIEÄP Tænh uûy vieân - Phoù chuû tòch UBND tænh HUYØNH NGOÏC ÑAÙNG Tænh uûy vieân - Phoù Ñoaøn ÑBQH tænh HUYØNH VAÊN TRAI Tænh uûy vieân - Giaùm ñoác Sôû keá hoaïch - Ñaàu tö tænh. Chuû bieân TS. HUYØNH NGOÏC ÑAÙNG Ban bieân soaïn 1- TS. Huyønh Ngoïc Ñaùng: Chöông môû ñaàu, Keát luaän 2- CN. Nguyeãn Vaên Bình: Chöông I 3- TS. Huyønh Thò Lieâm: Chöông II 4- CN. Haø Vaên Thaêng: Chöông III 5- TS. Nguyeãn Thò Moäng Tuyeàn: Chöông IV 6- CN. Hoà Thò Nam: Chöông V, VI, VII. Thö kyù coâng trình - Haø Vaên Thaêng - Hoà Thò Nam 4
LÔØI NHAØ XUAÁT BAÛN Taïo söï oån ñònh sau chieán tranh laøm neàn taûng ñeå vöôn mình maïnh meõ trong thôøi kyø ñoåi môùi laø thaønh töïu to lôùn maø Ñaûng boä vaø nhaân daân Bình Döông ñaõ ñaït ñöôïc trong ba möôi laêm naêm qua (1975-2010). Töø moät vuøng ñaát ngheøo, chaèng chòt chieán thöông, kinh teá keùm phaùt trieån, chuû yeáu laø noâng nghieäp, Bình Döông hoâm nay ñaõ trôû thaønh moät ñòa phöông coù söï phaùt trieån toaøn dieän, coù toác ñoä phaùt trieån kinh teá cao vaø oån ñònh, tyû troïng coâng nghieäp vaø dòch vuï trong cô caáu kinh teá ñöùng trong nhoùm ñaàu cuûa caû nöôùc. Sau ngaøy mieàn Nam hoaøn toaøn giaûi phoùng (30-4-1975), Ñaûng boä tænh Bình Döông baét tay ngay vaøo nhieäm vuï môùi, laõnh ñaïo toaøn daân choáng ñoùi ngheøo vaø laïc haäu, khaån tröông xaây döïng chính quyeàn, khaéc phuïc haäu quaû chieán tranh, oån ñònh cuoäc soáng, cuøng caû nöôùc ñi leân chuû nghóa xaõ hoäi. Tuy coøn nhieàu khoù khaên, haïn cheá nhöng thaønh töïu ñaït ñöôïc thaät ñaùng khích leä, söùc saûn xuaát töøng böôùc ñöôïc phuïc hoài, ñaëc bieät laø trong lónh vöïc noâng nghieäp. Thöïc hieän ñöôøng loái ñoåi môùi cuûa Ñaûng, Ñaûng boä vaø chính quyeàn tænh ñaõ ñöa ra nhieàu chuû tröông, chính saùch môùi, saùng taïo, phuø hôïp vôùi ñieàu kieän cuï theå cuûa ñòa phöông. Vôùi chính saùch traûi chieáu hoa ñoùn caùc nhaø ñaàu tö, taäp trung phaùt trieån caùc khu coâng nghieäp, toång giaù trò saûn phaåm trong tænh taêng maïnh qua caùc naêm, taïo tieàn ñeà cho söï chuyeån dòch cô caáu 5
kinh teá, söï oån ñònh vaø phaùt trieån. Tieàm naêng, theá maïnh cuûa tænh ñaõ ñöôïc khai thaùc moät caùch coù hieäu quaû, taïo ra nhöõng muõi ñoät phaù trong caùc lónh vöïc kinh teá - xaõ hoäi. Tö duy ñoåi môùi, daùm nghó, bieát laøm cuûa Ñaûng boä vaø nhaân daân Bình Döông ñöôïc phaùt huy maïnh meõ trong ñieàu kieän môùi. Nhöõng quyeát saùch lôùn cuûa Ñaûng boä, ñaëc bieät laø trong vieäc khôi daäy noäi löïc, thu huùt nhaân taøi, öu ñaõi ñaàu tö vaø phaùt trieån khu coâng nghieäp vöøa vaø nhoû, ñaõ nhanh choùng môû ra moät trang môùi trong lòch söû phaùt trieån cuûa Bình Döông. Toång voán ñaàu tö taêng maïnh qua caùc naêm, haøng loaït caùc khu coâng nghieäp, cuïm coâng nghieäp hình thaønh. GDP vaø thu nhaäp bình quaân ñaàu ngöôøi taêng lieân tuïc vôùi möùc cao. Neàn taûng kinh teá vaø haï taàng xaõ hoäi töøng böôùc ñöôïc hoaøn thieän, laø cô sôû cho nhöõng böôùc tieán maïnh meõ vaø vöõng chaéc cuûa Bình Döông trong töông lai. Ghi laïi quaù trình xaây döïng vaø phaùt trieån cuûa Ñaûng boä trong ba möôi laêm naêm qua, goùp phaàn giaùo duïc truyeàn thoáng cho caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân, Ban Chaáp haønh Ñaûng boä tænh Bình Döông phoái hôïp vôùi Nhaø xuaát baûn Chính trò quoác gia - Söï thaät toå chöùc bieân soaïn vaø xuaát baûn cuoán saùch Lòch söû Ñaûng boä tænh Bình Döông (1975 - 2010). Ñaây laø coâng trình khoa hoïc ñöôïc thöïc hieän coâng phu, phaûn aùnh moät caùch chaân thöïc vaø sinh ñoäng thöïc tieãn hoaït ñoäng vaø nhöõng thaønh töïu ñaõ ñaït ñöôïc cuûa Ñaûng boä vaø nhaân daân Bình Döông trong giai ñoaïn 1975 - 2010. Xin traân troïng giôùi thieäu cuoán saùch vôùi baïn ñoïc. Thaùng 5 naêm 2011 NHAØ XUAÁT BAÛN CHÍNH TRÒ QUOÁC GIA - SÖÏ THAÄT 6
LÔØI GIÔÙI THIEÄU Sau khi hoaøn thaønh cuoäc caùch maïng giaûi phoùng daân toäc, döôùi söï laõnh ñaïo cuûa Ban Chaáp haønh Trung öông Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam, Ñaûng boä vaø nhaân daân Bình Döông cuøng caû nöôùc böôùc vaøo giai ñoaïn caùch maïng môùi: xaây döïng chuû nghóa xaõ hoäi vaø baûo veä vöõng chaéc Toå quoác Vieät Nam xaõ hoäi chuû nghóa; phaán ñaáu xaây döïng moät nöôùc Vieät Nam hoøa bình, thoáng nhaát, ñoäc laäp vaø tieán boä xaõ hoäi; khoâng ngöøng neâu cao tinh thaàn ñoaøn keát quoác teá vì hoøa bình, höõu nghò vaø hôïp taùc cuøng phaùt trieån. Suoát 35 naêm (1975 - 2010) xaây döïng vaø phaùt trieån, Ñaûng boä vaø nhaân daân Bình Döông ñaõ vöôït qua khoâng ít khoù khaên, thöû thaùch ñeå vöôn leân trôû thaønh moät tænh naêng ñoäng trong vieäc thu huùt ñaàu tö caû trong nöôùc vaø nöôùc ngoaøi, chuyeån ñoåi töø moät tænh noâng nghieäp thaønh moät tænh coâng nghieäp tieâu bieåu cuûa caû nöôùc. Nhöõng thaønh quaû maø Ñaûng boä vaø nhaân daân Bình Döông ñaït ñöôïc nhö hoâm nay laø moät quaù trình cuûa söï tìm toøi, saùng taïo, daùm nghó, bieát laøm cuûa Ñaûng boä tænh Soâng Beù tröôùc ñaây, cuõng nhö Ñaûng boä Bình Döông hoâm nay. Söï quyeát taâm vaø yù thöùc traùch nhieäm ñoù ñeàu nhaèm muïc ñích khoâng ngöøng caûi thieän vaø naâng cao ñôøi soáng 7
vaät chaát vaø tinh thaàn cuûa nhaân daân, goùp phaàn cuøng caû nöôùc thöïc hieän nhöõng muïc tieâu chieán löôïc maø Ñaûng ta ñaõ ñeà ra. Quaù trình laõnh ñaïo xaây döïng vaø phaùt trieån tænh nhaø, ñieåm noåi baät ôû Bình Döông laø: Coù nhöõng chính saùch côûi môû vaø taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho caùc nhaø ñaàu tö veà thuû tuïc haønh chíùnh, giao ñaát ñaõ ñöôïc giaûi phoùng maët baèng, cô cheá chính saùch thieát thöïc vaø hieäu quaû trong khuoân khoå luaät phaùp cho pheùp ñeå thu huùt ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc… Maët khaùc, Bình Döông ñaõ xaây döïng moät heä thoáng keát caáu haï taàng trong vaø ngoaøi caùc khu coâng nghieäp töông ñoái hoaøn chænh hieän ñaïi keát noái vôùi heä thoáng giao thoâng cuûa vuøng kinh teá troïng ñieåm phía Nam, ñoàng thôøi taäp trung ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc cho quaù trình coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa… Ñoù laø nhöõng tieâu chí haøng ñaàu ñeå caùc doanh nghieäp löïa choïn nôi ñaàu tö saûn xuaát. Nhaèm thuùc ñaåy neàn kinh teá, xaõ hoäi ngaøy moät phaùt trieån theo höôùng coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa, vieäc xaây döïng ngaønh noâng nghieäp phaùt trieån an toaøn, beàn vöõng vaø thaân thieän vôùi moâi tröôøng laø moät yeâu caàu caàn thieát vôùi moät tænh coù toác ñoä phaùt trieån coâng nghieäp nhanh. Tieán trình xaây döïng moät neàn noâng nghieäp coâng ngheä cao trong thôøi gian qua ñaõ ñöôïc caùc caáp, caùc ngaønh vaø nhaân daân trong tænh thöïc hieän lieân tuïc vaø böôùc ñaàu ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû khaû quan. Ñeå ñaùnh giaù toaøn dieän, khaùch quan, khoa hoïc chaëng ñöôøng 35 naêm (1975 - 2010) xaây döïng vaø phaùt trieån, ruùt ra nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm trong coâng taùc laõnh ñaïo, Ban Thöôøng vuï Tænh uûy Bình Döông thoáng nhaát chuû tröông 8
bieân soaïn cuoán Lòch söû Ñaûng boä tænh Bình Döông (1975 - 2010), nhaèm laøm noåi baät söï laõnh ñaïo cuûa Ñaûng vaø coâng lao ñoùng goùp cuûa Ñaûng boä vaø nhaân daân Bình Döông qua nhöõng chaëng ñöôøng lòch söû, ruùt ra nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm nhaèm vaän duïng vaøo quaù trình thöïc hieän nhieäm vuï xaây döïng vaø baûo veä Toå quoác goùp phaàn giaùo duïc, ñoäng vieân cho theá heä hoâm nay vaø mai sau; ñoàng thôøi ghi nhaän coâng lao cuûa caùc theá heä caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân Bình Döông trong nhöõng chaëng ñöôøng ñaõ qua. Nhieäm vuï bieân soaïn Lòch söû Ñaûng boä Bình Döông thôøi kyø 1975 - 2010 coøn goùp phaàn laøm phong phuù theâm lòch söû toaøn Ñaûng trong moät thôøi kyø maø tình hình theá giôùi vaø trong nöôùc coù nhieàu bieán ñoäng vaø thaùch thöùc. Nhöng toaøn Ñaûng, toaøn daân vaø toaøn quaân ta ñaõ vöôït qua vaø giaønh ñöôïc nhöõng thaéng lôïi coù yù nghóa thôøi ñaïi saâu saéc, ñöa ñaát nöôùc ta phaùt trieån ngaøy caøng maïnh meõ vaø coù vò trí cao treân tröôøng quoác teá. Cuoán Lòch söû Ñaûng boä tænh Bình Döông (1975 - 2010) laø söï tieáp noái cuoán Lòch söû Ñaûng boä tænh thôøi kyø 1930 - 1975, ñaõ xuaát baûn naêm 2003. Ñaây laø moät coâng trình khoa hoïc ñöôïc bieân soaïn khaù coâng phu, vôùi söï ñoùng goùp yù kieán taän tình cuûa caùc ñoàng chí laõo thaønh caùch maïng; caùc ñoàng chí ñaõ töøng giöõ caùc chöùc vuï quan troïng, chuû choát cuûa tænh; söï giuùp ñôõ cuûa nhöõng ngöôøi laøm coâng taùc nghieân cöùu khoa hoïc. Coâng trình cuõng ñaõ ñöôïc toå chöùc hoäi thaûo, chænh lyù boå sung nhieàu laàn; maëc duø Ban Thöôøng vuï Tænh uûy ñaõ thöôøng xuyeân quan taâm, chæ ñaïo; Ban Tuyeân giaùo Tænh uûy ñaõ coù nhieàu coá gaéng trong vieäc toå chöùc bieân soaïn, song cuoán saùch khoâng theå traùnh khoûi 9
nhöõng haïn cheá, thieáu soùt. Chuùng toâi mong nhaän ñöôïc nhieàu yù kieán ñoùng goùp cuûa baïn ñoïc, nhaèm boå sung, naâng cao chaát löôïng cuoán saùch khi taùi baûn. Ban Thöôøng vuï Tænh uûy chaân thaønh caûm ôn söï ñoùng goùp yù kieán quyù baùu cuûa taát caû caùc ñoàng chí trong quaù trình bieân soaïn cuoán saùch naøy vaø traân troïng giôùi thieäu cuoán saùch Lòch söû Ñaûng boä tænh Bình Döông (1975 - 2010) vôùi Ñaûng boä vaø nhaân daân trong tænh, cuøng baïn ñoïc gaàn xa. Bình Döông, ngaøy 25 thaùng 11 naêm 2010 TM. BAN THÖÔØNG VUÏ TÆNH UÛY BÌNH DÖÔNG MAI THEÁ TRUNG UÛy vieân Trung öông Ñaûng - Bí thö Tænh uûy Tröôûng Ban Chæ ñaïo vieát Lòch söû Ñaûng tænh Bình Döông 10
PHAÀN MÔÛ ÑAÀU Töø sau ngaøy 30 thaùng 4 naêm 1975, lòch söû Ñaûng boä tænh Bình Döông böôùc sang thôøi kyø môùi: thôøi kyø xaây döïng vaø baûo veä Toå quoác xaõ hoäi chuû nghóa, cuøng caû nöôùc vaø vì caû nöôùc ra söùc oån ñònh vaø phaùt trieån cuoäc soáng, höôûng öùng vaø thöïc hieän thaéng lôïi coâng cuoäc ñoåi môùi, töøng böôùc ñaït ñöôïc nhöõng thaønh töïu quan troïng trong tieán trình coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc. I Lòch söû Ñaûng boä tænh Bình Döông töø sau naêm 1975 ñeán naêm 2010 coù theå chia thaønh hai thôøi kyø: tröôùc vaø sau naêm 1997, khi taùi laäp tænh Bình Döông. Thôøi kyø thöù nhaát vôùi Ñaûng boä tænh Soâng Beù1, baét ñaàu töø sau chieán thaéng lòch söû ngaøy 30 thaùng 4 naêm 1975 vaø keát thuùc ngaøy 31 thaùng 12 naêm 1996. Thôøi kyø naøy coù theå phaân thaønh hai giai ñoaïn tröôùc vaø sau Ñaïi hoäi ñaïi 1. Tænh Soâng Beù chæ chính thöùc ñöôïc thaønh laäp töø thaùng 2 naêm 1976 treân cô sôû saùp nhaäp hai tænh Thuû Daàu Moät vaø Bình Phöôùc. Tröôùc ñoù vaøo thaùng 12 naêm 1975, ñaõ coù chuû tröông saùp nhaäp ba tænh: Taây Ninh, Bình Phöôùc, Thuû Daàu Moät (Bình Döông) vaø huyeän Cuû Chi cuûa thaønh phoá Saøi Goøn - Gia Ñònh thaønh moät tænh, laáy thò xaõ Thuû Daàu Moät laøm trung taâm haønh chính. Nhöng sau ñoù, phöông aùn naøy khoâng thöïc hieän. 11
bieåu toaøn quoác laàn thöù VI cuûa Ñaûng (1986), ñaùnh daáu söï ra ñôøi cuûa ñöôøng loái ñoåi môùi ôû Vieät Nam. Trong thôøi kyø naøy, Ñaûng boä, chính quyeàn vaø quaân, daân Soâng Beù - Bình Döông ñaõ noã löïc khaéc phuïc khoù khaên sau chieán tranh, oån ñònh caùc maët ñôøi soáng nhaân daân, xaây döïng chính quyeàn caùch maïng vöõng chaéc, hoaøn thaønh nhieäm vuï baûo veä bieân giôùi vaø truy queùt Fulro, töøng böôùc phuïc hoài saûn xuaát noâng nghieäp vaø tieåu thuû coâng nghieäp. Nhöng ñaây cuõng laø thôøi kyø: beân ngoaøi bò ñòch bao vaây, caám vaän, chieán tranh bieân giôùi; beân trong do aûnh höôûng chung cuûa tö duy chuû quan duy yù chí vaø ñöôøng loái kinh teá taäp trung, quan lieâu bao caáp neân kinh teá ñòa phöông keùm phaùt trieån, söùc saûn xuaát suy giaûm qua caùc ñôït caûi taïo coâng thöông nghieäp vaø noâng nghieäp. Kinh teá quoác doanh vaø taäp theå cuûa tænh, caû trong lóõnh vöïc noâng nghieäp vaø coâng nghieäp, tieåu thuû coâng nghieäp ñeàu yeáu keùm. Caùc loaïi taøi nguyeân bò khai thaùc quaù möùc do nhieàu nguyeân nhaân. Ñôøi soáng nhaân daân ôû nhieàu vuøng noâng thoân, vuøng saâu, vuøng xa, vuøng caên cöù khaùng chieán cuõ gaëp nhieàu khoù khaên... Ñeán cuoái nhöõng naêm 80, böôùc ñaàu thöïc hieän tö duy ñoåi môùi, nhôø nhöõng noã löïc cuûa Ñaûng boä vaø nhaân daân, hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh daàn khôûi saéc. Moät soá ñôn vò kinh teá quoác doanh ñi vaøo saûn xuaát oån ñònh, caùc maët haøng tieåu thuû coâng nghieäp ñòa phöông ñöôïc xuaát sang caùc nöôùc khu vöïc I, haøng tieâu duøng coù nhieàu hôn vaø chaát löôïng cao hôn nhôø vaøo söï naêng ñoäng cuûa kinh teá hoä gia ñình. Ñaây cuõng laø thôøi ñieåm tænh khôûi ñoäng thöïc hieän ñöôøng loái kinh teá ñoái ngoaïi cuûa Ñaûng, keát quaû böôùc ñaàu laø moät vaøi lieân doanh kinh teá ñaàu tieân vôùi nöôùc ngoaøi ñaõ hình thaønh, hoaït ñoäng treân lónh 12
vöïc cheá bieán laâm saûn. Töø sau naêm 1990, tuy vaãn coøn nhieàu khoù khaên nhöng kinh teá cuûa tænh ñaõ coù chuyeån bieán quan troïng. Ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc ñöôïc quan taâm, thu huùt vôùi khaåu hieäu traûi chieáu hoa ñoùn nhaø ñaàu tö. Nhöõng döï aùn ñaàu tö nöôùc ngoaøi coù quy moâ baét ñaàu xuaát hieän, tieâu bieåu nhö saân Golf Songbe - saân golf ñaàu tieân cuûa Vieät Nam (thôøi kyø töø sau naêm 1975) ñaõ hình thaønh treân ñaát Bình Döông. Khu coâng nghieäp Vieät Nam - Singapore ra ñôøi, môû ñaàu lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån caùc khu coâng nghieäp ôû Bình Döông. Nhôø coù chính saùch thoâng thoaùng, thu huùt ñöôïc caùc thaønh phaàn kinh teá, caùc nhaø ñaàu tö trong vaø ngoaøi tænh neân tænh ñaõ daàn daàn phuû xanh caùc vuøng ñaát troáng ñoài troïc, kinh teá trang traïi böôùc ñaàu hình thaønh; caùc döï aùn thuûy lôïi quan troïng ñöôïc trieån khai; söùc saûn xuaát daàn daàn ñöôïc khoâi phuïc, noâng nghieäp, tieåu thuû coâng nghieäp coù nhieàu khôûi saéc; haøng hoùa xuaát khaåu sang caùc nöôùc khu vöïc II ngaøy caøng gia taêng, caû veà chuûng loaïi, phaåm chaát vaø giaù trò... Nhìn chung, trong 21 naêm (1975-1996), tænh Soâng Beù ñaõ traûi qua chaëng ñöôøng phaán ñaáu gian khoå, Ñaûng boä ñaõ laõnh ñaïo nhaân daân vöôït qua nhieàu khoù khaên, vöøa khaéc phuïc haäu quaû cuûa chieán tranh, vöøa khoâi phuïc söùc saûn xuaát voán ñaõ tieâu ñieàu, ñình treä trong cô cheá kinh teá taäp trung quan lieâu bao caáp. Töø sau naêm 1990, kinh teá - xaõ hoäi ôû ñòa phöông ñaõ coù böôùc chuyeån bieán quan troïng. Nhöõng thaønh quaû böôùc ñaàu veà thu huùt ñaàu tö, hình thaønh vaø phaùt trieån caùc khu coâng nghieäp, chuù yù xaây döïng cô sôû haï taàng, phaùt trieån kinh teá noâng nghieäp, töøng böôùc xaây döïng caùc thieát cheá vaên hoùa - xaõ hoäi... ñaõ taïo thaønh nhöõng tieàn ñeà quan troïng, caû veà kinh teá vaø chính trò ñeå phaùt trieån nhanh, 13
oån ñònh vaø vöôn xa trong thôøi kyø sau, thôøi kyø tænh Bình Döông sau khi ñöôïc taùi laäp. Töø sau naêm 1997 ñeán naêm 2010, thöïc hieän thaéng lôïi nghò quyeát caùc Ñaïi hoäi VI, VII, vaø VIII cuûa Ñaûng boä tænh, tænh Bình Döông ñaõ nhanh choùng trôû thaønh moät ñòa phöông phaùt trieån naêng ñoäng. Dieãn bieán chung cuûa thôøi kyø naøy coù theå phaân thaønh hai giai ñoaïn chính nhö sau: - Töø naêm 1997, sau khi taùi laäp tænh ñeán naêm 20051 laø giai ñoaïn tænh Bình Döông noã löïc taïo moïi ñieàu kieän caàn thieát nhaát, veà cô sôû haï taàng kyõ thuaät, thuû tuïc haønh chíùnh vaø caùc chính saùch öu ñaõi veà lao ñoäng, ñaát ñai ñeå thu huùt maïnh meõ caùc nguoàn ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc. Nhôø vaäy, toång voán ñaàu tö taêng vöôït baäc, haøng loaït caùc khu coâng nghieäp, cuïm coâng nghieäp hình thaønh. GDP vaø thu nhaäp ñaàu ngöôøi taêng cao ñeàu ñaën haøng naêm; thu ngaân saùch taêng nhanh. Vaên hoùa - xaõ hoäi coù nhöõng chuyeån bieán tích cöïc; quoác phoøng - an ninh luoân ñöôïc baûo ñaûm; heä thoáng chính trò ngaøy caøng ñöôïc cuûng coá... Tuy nhieân, trong giai ñoaïn naøy ñaõ daàn daàn noåi leân caùc vaán ñeà kinh teá - xaõ hoäi lôùn: moâi tröôøng bò oâ nhieãm vaø taøn phaù nhanh; nhieàu cuïm coâng nghieäp nhoû leû hình thaønh vöøa phaù boû quy hoaïch vöøa tieàm aån nhöõng vaán ñeà kinh teá - xaõ hoäi nan giaûi; vaên hoùa - xaõ hoäi chöa ngang taàm phaùt trieån kinh teá; caùc vaán ñeà xaõ hoäi noåi leân coù 1. Coù yù kieán ñeà nghò phaân thôøi kyø ñaàu töø naêm 1997 ñeán naêm 2000. Thôøi gian phaân kyø nhö theá quaù ngaén. Tình hình phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi cuûa caû giai ñoaïn töø 1997 ñeán 2005 ñeàu coù chung ñaëc ñieåm laø phaùt trieån nhanh theo chieàu roäng… Töø Ñaïi hoäi VIII Ñaûng boä tænh (2005) môùi coù söï chuyeån bieán roõ reät theo höôùng phaùt trieån theo chieàu saâu, phaùt trieån beàn vöõng, thaân thieän vôùi moâi tröôøng… 14
maët khaù gay gaét, ñoäi nguõ caùn boä ñaõ xoùa ñöôïc tö duy bao caáp, töøng traûi trong kinh teá thò tröôøng nhöng vaãn chöa ngang taàm nhieäm vuï... - Töø naêm 2005 ñeán 2010 vaø thôøi gian tieáp sau laø giai ñoaïn tænh Bình Döông quyeát taâm höôùng ñeán söï phaùt trieån toaøn dieän, caû kinh teá vaø vaên hoùa - xaõ hoäi, caû coâng nghieäp vaø ñoâ thò, caû noâng nghieäp, noâng thoân vaø noâng daân; phaùt trieån nhanh, oån ñònh vaø beàn vöõng, gaén vôùi baûo veä moâi tröôøng; haïn cheá ñaàu tö vaø giaûm daàn caùc cô sôû saûn xuaát söû duïng nhieàu lao ñoäng ñoái vôùi lónh vöïc gia coâng, cheá bieán, coâng ngheä, kyõ thuaät laïc haäu. Tænh tieáp tuïc ñaàu tö phaùt trieån cô sôû haï taàng, caû haï taàng veà giao thoâng, böu chính, vieãn thoâng vaø caùc ñònh cheá taøi chính, tín duïng, ñoàng thôøi chuù yù ñieàu chænh caùc quy hoaïch, gaén ñaàu tö vôùi quy hoaïch... Caùc chuû tröông ñònh höôùng vaø chính saùch naøy cuûa Bình Döông ñang trong quaù trình trieån khai thöïc hieän. Tuy nhieân, chính söï ñuùng ñaén cuûa caùc chuû tröông, ñònh höôùng vaø chính saùch naøy cuøng vôùi nhöõng keát quaû böôùc ñaàu cuûa noù ñaõ giuùp Bình Döông khaéc phuïc daàn caùc khieám khuyeát vaø yeáu keùm cuûa neàn kinh teá, taïo löïc oån ñònh ñeå Bình Döông vaãn cô baûn ñöùng vöõng trong cuoäc khuûng hoaûng kinh teá toaøn caàu vaø suy thoaùi kinh teá cuûa caû nöôùc trong nhöõng naêm 1998 - 1999; giuùp Bình Döông ruùt ngaén nhanh khoaûng caùch phaùt trieån giöõa kinh teá vaø vaên hoùa - xaõ hoäi; böôùc ñaàu phaùc thaûo hình daùng cuûa moät thaønh phoá Bình Döông giaøu ñeïp, vaên minh vaø hieän ñaïi trong töông lai. Taát caû nhöõng thaønh töïu ñoù laø nhöõng tín hieäu laïc quan höùa heïn moät töông lai phaùt trieån vöôït baäc trong caùc thôøi kyø sau naêm 2010. 15
II Lòch söû Ñaûng boä tænh Bình Döông töø naêm 1975 ñeán 2010 coù nhöõng ñaëc ñieåm ñaùng löu yù: 1. Luoân gaén vôùi ñaëc ñieåm vaø tình hình chung cuûa caû nöôùc; luoân cuøng caû nöôùc, vì caû nöôùc. Cuøng vôùi caû nöôùc, böôùc ra töø cuoäc chieán tranh, töø ñoå naùt hoang taøn, Ñaûng boä ñaõ taäp hôïp vaø laõnh ñaïo nhaân daân vöôït qua nhieàu khoù khaên ñeå oån ñònh cuoäc soáng caùc maët, phaùt huy caùc theá maïnh cuûa ñòa phöông veà ngaønh ngheà tieåu thuû coâng nghieäp, noâng - laâm - nghieäp ñeå daàn daàn khoâi phuïc saûn xuaát... Cuoäc soáng môùi yeân vui duø coøn nhieàu khoù khaên, nhöng ñaõ daàn daàn hình thaønh trong nieàm vui ñaát nöôùc hoøa bình, thoáng nhaát. Tuy nhieân, caû nöôùc do nhieàu nguyeân nhaân ñaõ böôùc vaøo thôøi kyø ñaày khoù khaên, caû ñoái noäi vaø ñoái ngoaïi, vôùi nhieàu bieán coá quan troïng. Tö duy chuû quan duy yù chí vaø cô cheá kinh teá taäp trung quan lieâu bao caáp ñaõ kìm haõm söï phaùt trieån cuûa löïc löôïng saûn xuaát trong caû nöôùc. Nhaân daân ñöôïc höôûng nieàm vui hoøa bình chöa bao laâu thì chieán tranh bieân giôùi noå ra ôû caû hai ñaàu cuûa Toå quoác. Sau ñoù, cuoäc chieán tranh phaù hoaïi nhieàu maët cuûa keû thuø töø nhieàu höôùng caøng laøm cho ñaát nöôùc theâm nhieàu khoù khaên, phöùc taïp. Nhöõng dieãn bieán ôû tænh Soâng Beù - Bình Döông trong giai ñoaïn naøy cho thaáy, vôùi caùc chieán dòch caûi taïo coâng thöông nghieäp, caûi taïo vaø hôïp taùc hoùa noâng nghieäp... neàn kinh teá cuûa ñòa phöông voán môùi vöøa khoâi phuïc sau chieán tranh ñaõ nhanh choùng rôi vaøo trì treä, khoù khaên. Ñoù laø nhöõng haïn cheá, khoù khaên chung cuûa caû nöôùc maø Soâng Beù - Bình Döông 16
ñaõ cuøng chia seû. Duø ñaõ gaëp nhieàu khoù khaên, nhöng tænh vaãn phaûi doác heát söùc ngöôøi, söùc cuûa baûo veä an toaøn tuyeán bieân giôùi daøi hôn 240 km cuûa ñòa phöông. Soâng Beù - Bình Döông trong giai ñoaïn khoù khaên naøy cuûa ñaát nöôùc ñaõ luoân gaén vôùi caû nöôùc, vì caû nöôùc. Ñöôøng loái ñoåi môùi cuûa Ñaûng ra ñôøi, caû nöôùc böôùc vaøo thôøi kyø môùi. Vieät Nam ñaõ bình thöôøng hoùa quan heä vôùi caùc cöïu thuø vaø trôû thaønh baïn cuûa caùc nöôùc, taïo ra theá vaø löïc môùi cuûa ñaát nöôùc. Bình Döông ñaõ nhanh choùng phaùt huy moïi tieàm löïc cuûa mình ñeå trôû thaønh moät trong nhöõng tænh ñi ñaàu trong phaùt trieån caùc thaønh phaàn kinh teá, ñaëc bieät laø ñaõ taïo ra nhöõng böôùc ñoät phaù quan troïng trong keâu goïi, thu huùt ñaàu tö, nhaát laø ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Bình Döông ñaõ gaén vôùi caû nöôùc, cuøng caû nöôùc thöïc hieän thaéng lôïi söï nghieäp ñoåi môùi ôû ñòa phöông. Luoân gaén vôùi ñaëc ñieåm, tình hình chung cuûa caû nöôùc, caû luùc khoù khaên vaø khi thuaän lôïi, luoân cuøng caû nöôùc, vì caû nöôùc trong xuyeân suoát chieàu daøi lòch söû cuûa mình laø ñaëc ñieåm noåi baät cuûa lòch söû Ñaûng boä Bình Döông töø 1975 - 2010. 2. Nhöõng ñaëc ñieåm vaø lôïi theá rieâng cuûa Bình Döông ñöôïc phaùt huy maïnh meõ Bình Döông khoâng coù bieån, saân bay, caøng khoâng coù löïc löôïng khoa hoïc - kyõ thuaät vaø löôïng tö baûn doài daøo trong xaõ hoäi. Nhöng Bình Döông coù vò trí ñòa lyù ôû caïnh thaønh phoá Hoà Chí Minh - nôi coù ñaày ñuû caùc ñieàu kieän neâu treân. Do vaäy, ñaëc ñieåm ñoù ñaõ ñöôïc Bình Döông phaùt huy trieät ñeå. Tröôùc ñaây, Bình Döông chæ laø nôi ñaët caùc 17
cô sôû phuï trôï nhö nghóa trang, traïi giam, khu saûn xuaát taêng gia, tröôøng caûi taïo... cuûa thaønh phoá. Sau ñoù, tình hình ñaõ hoaøn toaøn thay ñoåi. Ban ñaàu, haøng loaït nhaø maùy, xí nghieäp töø thaønh phoá ñaõ chuyeån veà Bình Döông. Tieáp theo laø böôùc ñoå boä cuûa haøng ngaøn döï aùn ñaàu tö caû trong nöôùc vaø ngoaøi nöôùc, coù voán ñaàu tö cao, coù löïc löôïng khoa hoïc - kyõ thuaät vaø coâng ngheä tieân tieán, töø thaønh phoá hoaëc ñaõ ñeán thaønh phoá nhöng sau ñaõ choïn Bình Döông laøm nôi ñaàu tö, taïo thaønh böùc tranh soáng ñoäng veà coâng nghieäp hoùa vaø kinh teá trang traïi ôû Bình Döông. Treân caùc lónh vöïc vaên hoùa, y teá, giaùo duïc... Bình Döông ñaõ taän duïng öu theá naèm caïnh thaønh phoá Hoà Chí Minh ñeå taïo theá phaùt trieån cho ñòa phöông. Ngoaïi giao ñoaøn cuûa caùc nöôùc ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh cuõng ñöôïc tænh tieáp caän vaän ñoäng ñeå goùp phaàn quan troïng trong vieäc quaûng baù vaø xuùc tieán thöông maïi, ñaàu tö cho Bình Döông. Bình Döông coù caû vò trí thuaän lôïi veà ñòa chính trò vaø ñòa kinh teá trong vuøng kinh teá troïng ñieåm phía Nam, cuõng ñaõ ñöôïc Ñaûng boä phaùt huy phuïc vuï cho coâng cuoäc phaùt trieån. Ñaát ñai roäng, ñoä chòu löïc cuûa ñaát cao, ñaát khoâng thích hôïp cho troàng luùa ñaõ ñöôïc quy hoaïch ñeå phaùt trieån toái ña cho coâng nghieäp vaø kinh teá trang traïi. Nguoàn nhaân löïc treû, coù vaên hoùa, chòu khoù, hieáu hoïc vaø caàn cuø lao ñoäng, nhaát laø löïc löôïng thôï thuû coâng taøi hoa cuûa tænh ñaõ ñöôïc boài döôõng vaø söû duïng toát cho coâng nghieäp hoùa... Nhìn chung, nhöõng ñaëc ñieåm vaø öu theá rieâng cuûa vuøng ñaát vaø con ngöôøi Bình Döông ñaõ ñöôïc phaùt huy maïnh meõ trong suoát tieán trình lòch söû xaây döïng vaø phaùt trieån ñòa phöông. 18
3. Tieáp tuïc laø vuøng ñaát cuûa hoäi tuï vaø giao löu Trong hai cuoäc khaùng chieán, Bình Döông laø vuøng ñaát cuûa hoäi tuï vaø giao löu, noåi tieáng vôùi caâu haùt “Maõ Ñaø Soâng Beù anh huøng tuï” vaø caùc giaù trò vaên hoùa hình thaønh töø quaù trình giao löu trong vaø ngoaøi nöôùc. Trong xaây döïng hoøa bình hôn 30 naêm qua, ñaëc ñieåm ñoù laïi tieáp tuïc noåi leân nhö moät phaåm chaát cuûa Bình Döông hieän ñaïi. Quaù trình xaây döïng vaø phaùt trieån Bình Döông coâng nghieäp hieän ñaïi laø söï tieáp tuïc hoäi tuï caùc nguoàn löïc töø moïi höôùng, caû trong nöôùc vaø caùc vuøng laõnh thoå treân theá giôùi. Tröôùc heát, ñoù laø voán ñaàu tö, caû trong, ngoaøi nöôùc vaø coâng ngheä, kyõ thuaät ñeán töø caùc vuøng laõnh thoå cuûa theá giôùi, caû Taây AÂu vaø Ñoâng AÙ. Keá ñoù laø nguoàn nhaân löïc coù kyõ thuaät vaø tay ngheà cao ñeán töø moïi mieàn cuûa ñaát nöôùc cuøng vôùi ñoäi nguõ chuyeân gia nöôùc ngoaøi, caøng ngaøy caøng ñoâng, ñaõ ñeán laøm vieäc vaø sinh soáng ôû Bình Döông. Ñaëc ñieåm hoäi tuï vaø giao löu trong thôøi hieän ñaïi cuûa Bình Döông gaén lieàn vôùi dieãn tieán nhanh choùng hoäi nhaäp vaø hôïp taùc kinh teá vôùi caùc trung taâm kinh teá lôùn cuûa trong nöôùc vaø nöôùc ngoaøi. Tænh ñaõ tieáp xuùc vôùi haøng ngaøn caùc ñoaøn nöôùc ngoaøi ñeán tìm hieåu, khaûo saùt ñaàu tö; tieáp, laøm vieäc vôùi nhieàu vò khaùch danh tieáng quoác teá, trong ñoù coù nhieàu nguyeân thuû quoác gia ñeán thaêm, trao ñoåi vaø goùp yù cho Bình Döông. Tænh cuõng ñaõ laàn löôït kyù keát caùc vaên baûn hôïp taùc vôùi caùc tænh, thaønh phoá lôùn cuûa moät soá quoác gia. Bình Döông ñaõ göûi haøng ngaøn ñoaøn caùn boä ñi coâng taùc, khaûo saùt, hoïc taäp vaø xuùc tieán ñaàu tö ôû nöôùc ngoaøi. Soá löôïng hôn 2.000 doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi vôùi soá voán hôn 13 tyû USD vaø hôn 9.000 doanh nghieäp trong nöôùc coù toång voán ñaêng kyù kinh doanh hôn 60.000 tyû 19
ñoàng cuûa tænh Bình Döông laø keát quaû cuûa quaù trình hoäi tuï vaø giao löu ñoù. Nhaân toá quan troïng nhaát cuûa phaåm chaát hoäi tuï vaø giao löu trong thôøi kyø hieän ñaïi cuûa Bình Döông chính laø thaùi ñoä chaân thaønh, côûi môû, thaân thieän vaø khoâng heà kyø thò cuûa Ñaûng boä vaø nhaân daân Bình Döông ñoái vôùi moïi toå chöùc, caù nhaân, moïi con ngöôøi thaät taâm muoán ñeán ñaây, cuøng soáng, lao ñoäng, laøm giaøu vaø coáng hieán cho ñòa phöông, baát keå nguoàn goác xuaát thaân, thaønh phaàn giai caáp, daân toäc. 4. Lòch söû cuûa söï coá gaéng trong ñoät phaù Lòch söû Ñaûng boä Bình Döông töø sau ñaïi thaéng muøa xuaân naêm 1975 laø lòch söû cuûa quaù trình Ñaûng boä vaø nhaân daân noã löïc vöôn leân, naêng ñoäng, saùng taïo trong xaây döïng vaø phaùt trieån ñòa phöông. Ñoù laø quaù trình lòch söû cuûa söï coá gaéng trong ñoät phaùt ñeå phaùt trieån. Trong khi caû nöôùc coøn ñang tìm toøi vôùi moâ hình khu cheá xuaát roái raém veà quy cheá vaø chính saùch, thì Bình Döông ñaõ xin chuû tröông cuûa Trung öông ñeå laøm thí ñieåm veà moâ hình phaùt trieån khu coâng nghieäp, roài sau ñoù laø cuïm coâng nghieäp. Trong khi caû nöôùc phaùt trieån caùc khu coâng nghieäp nhöng chuû yeáu baèng voán nhaø nöôùc thì Bình Döông ñaõ maïnh daïn cho ra ñôøi nhöõng khu coâng nghieäp voán lieân doanh giöõa nhaø nöôùc vaø tö nhaân, sau ñoù laø caùc khu coâng nghieäp hoaøn toaøn do tö nhaân ñaàu tö. Khu coâng nghieäp Vieät Nam - Singapore laø hình maãu ñaàu tieân cuûa caû nöôùc veà moät khu coâng nghieäp kieåu maãu hôïp taùc giöõa hai nöôùc. Döï aùn saân Golf Songbe laø döï aùn ñaàu tieân cuûa caû 20
nöôùc veà loaïi hình naøy. Trong khi nhieàu ñòa phöông trong nöôùc troâng chôø vaøo nguoàn voán töø Nhaø nöôùc ñeå phaùt trieån haï taàng giao thoâng, thì Bình Döông laø tænh ñaàu tieân ñeà nghò Trung öông cho pheùp doanh nghieäp nhaø nöôùc ôû ñòa phöông töï lo voán ñeå caûi taïo naâng caáp quoác loä 13, bieán con ñöôøng naøy thaønh ñaïi loä Bình Döông, truïc chính taïo löïc vaø thu huùt ñaàu tö cuûa toaøn tænh, cuù ñoät phaù quan troïng veà taïo ñaø phaùt trieån coâng nghieäp vaø ñoâ thò cuûa Bình Döông. Bình Döông cuõng laø tænh coù nhieàu ñeà xuaát vôùi Trung öông trong vieäc huy ñoäng voán ngoaøi nhaø nöôùc ñeå phaùt trieån saûn xuaát kinh doanh, ñieàu maø sau naøy Luaät doanh nghieäp ñaõ boå sung, duø luùc ban ñaàu ñaõ bò pheâ phaùn. Veà kinh teá trang traïi, Bình Döông laø moät trong nhöõng ñòa phöông ñi ñaàu trong phaùt trieån. Hoäi nghò toaøn quoác baøn veà kinh teá trang traïi ñaõ ñöôïc toå chöùc ôû Bình Döông (naêm 1999). Ngay töø ñaàu nhöõng naêm 1990, Bình Döông ñaõ ñeà ra khaåu hieäu: traûi chieáu hoa môøi goïi caùc nhaø ñaàu tö vaø traûi thaûm ñoû ñoùn nhaân taøi. Cuõng ngay trong thôøi ñieåm naøy, töø Ñaïi hoäi V cuûa Ñaûng boä tænh (1991 - 1995), Bình Döông ñaõ laøm thí ñieåm Bí thö kieâm Chuû tòch, tröôùc heát laø ôû caáp cô sôû vaø thöïc hieän moät cöûa moät daáu trong thuû tuïc ñaàu tö… Coøn khaù nhieàu nhöõng moâ hình khaùc theå hieän söï naêng ñoäng, saùng taïo cuûa Bình Döông treân caùc lónh vöïc phaùt trieån kinh teá, xaõ hoäi. Lòch söû Ñaûng boä Bình Döông 1975 - 2010 laø lòch söû cuûa quaù trình luoân cuøng caû nöôùc vaø vì caû nöôùc, coá gaéng böùt phaùt ñeå phaùt trieån. 5. Chia taùch taùi laäp tænh laø chuû tröông vaø quyeát ñònh hôïp lyù, coù giaù trò vaø yù nghóa lòch söû Tænh Soâng Beù coù dieän tích quaù roäng, vôùi nhieàu vuøng 21
coù ñaëc tröng kinh teá - xaõ hoäi raát khaùc nhau, trong ñoù, vuøng ñoàng baøo caùc daân toäc thieåu soá, bieân giôùi caàn ñöôïc Nhaø nöôùc quan taâm ñaàu tö baèng nhöõng chính saùch öu ñaõi ñaëc bieät. Trong 20 naêm toàn taïi cuûa tænh Soâng Beù, nhöõng chính saùch öu ñaõi ñaëc bieät ñoù chöa coù ñieàu kieän ñeå phaùt huy taùc duïng. Trong khi ñoù, nhöõng vuøng coù tieàm naêng phaùt trieån coâng nghieäp, ñoâ thò ôû phía nam cuûa tænh laïi khoâng theå taäp trung ñaàu tö ñeå taïo söï phaùt trieån ñoät phaù nhö nhöõng ñaàu taøu phaùt trieån vì phaûi ñaàu tö daøn traûi cho nhieàu vuøng cuûa tænh. Heä quaû laø trong 20 naêm toàn taïi, tænh Soâng Beù khoâng theå taïo ñöôïc nhöõng chuyeån bieán ñaùng keå trong phaùt trieån duø Ñaûng boä vaø nhaân daân ñaõ coù raát nhieàu coá gaéng. Quyeát ñònh chia taùch vaø taùi laäp tænh cuûa Trung öông chaúng nhöõng giuùp tænh Bình Döông taäp trung toaøn löïc, ñoät phaù vöôn leân thaønh moät trong nhöõng ñòa phöông phaùt trieån naêng ñoäng ôû phía Nam maø coøn cho ñòa baøn ñoàng baøo daân toäc thieåu soá, bieân giôùi cuûa tænh Bình Phöôùc ñöôïc ñaàu tö thích ñaùng, phaùt trieån trong nhöõng naêm sau. Bình Döông khoù coù theå nhanh choùng phaùt trieån coâng nghieäp vaø ñoâ thò hieän ñaïi neáu khoâng coù quyeát ñònh lòch söû ñoù. Vieäc chia taùch, taùi laäp tænh Bình Döông laø moät chuû tröông vaø quyeát ñònh hôïp lyù, coù giaù trò vaø yù nghóa lòch söû quan troïng trong lòch söû Ñaûng boä Bình Döông 1975 - 2010. 6. Söï coäng löïc vaø keá thöøa cuûa naêm theá heä ngöôøi Bình Döông. Lòch söû Ñaûng boä Bình Döông töø 1975 - 2010, laø lòch söû cuûa söï coäng löïc vaø keá thöøa cuûa naêm theá heä ngöôøi Bình 22