Ebook Lịch sử Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi (1930-1975): Phần 2 (xuất bản năm 2010)

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:107

Thêm vào BST

Báo xấu

12
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tiếp nội dung phần 1, Ebook Lịch sử Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi (1930-1975) phần 2 (xuất bản năm 2010) được biên soạn gồm các nội dung chính sau: đảng bộ Quảng Ngãi tái lập lãnh đạo nhân dân tiếp tục thực hiện đường lối đổi mới của Đảng; lãnh đạo nhân dân bước đầu thực hiện, sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá; tiếp tục đẩy mạnh phát triển kinh tế, văn hoá-xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh, nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng bộ, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ebook Lịch sử Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi (1930-1975): Phần 2 (xuất bản năm 2010)

tiÒm n¨ng, thÕ m¹nh vµ thùc hiÖn th¾ng lîi c¸c nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Þa ph−¬ng. Mét sè c¬ së vËt chÊt ban ®Çu ®−îc x©y dùng, nhÊt lµ c«ng tr×nh thñy lîi Th¹ch Nham b¾t ®Çu ph¸t huy t¸c dông phôc vô s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. Nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®−îc cña ®Êt Ch−¬ng IV n−íc vµ cña tØnh trong nh÷ng n¨m ®Çu thùc hiÖn c«ng cuéc §¶NG Bé QU¶NG NG·I T¸I LËP, L·NH §¹O ®æi míi t¹o ®−îc tiÒn ®Ò vËt chÊt vµ niÒm tin ®Ó §¶ng bé vµ NH¢N D¢N TIÕP TôC THùC HIÖN §¦êNG LèI nh©n d©n Qu¶ng Ng·i v÷ng b−íc tiÕn lªn x©y dùng quª §æI MíI CñA §¶NG h−¬ng ngµy cµng giµu m¹nh. (1989-1995) Bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi, tØnh còng gÆp nhiÒu khã kh¨n, phøc t¹p. Qu¶ng Ng·i lµ mét trong nh÷ng tØnh nghÌo, ®Êt s¶n xuÊt phÇn lín b¹c mµu, ®Þa h×nh phøc t¹p, ®åi nói hiÓm trë, I- TØnh Qu¶ng Ng·i t¸i lËp, l·nh ®¹o æn ®Þnh thiªn tai th−êng xuyªn x¶y ra, g©y trë ng¹i cho s¶n xuÊt, ph¸t tæ chøc vµ x©y dùng hÖ thèng chÝnh trÞ, triÓn kinh tÕ - x· héi vµ æn ®Þnh ®êi sèng nh©n d©n. C¬ së h¹ nç lùc v−ît qua khã kh¨n, thö th¸ch tÇng thÊp kÐm vµ l¹c hËu, s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ chñ yÕu. C«ng nghiÖp, tiÓu, thñ c«ng nghiÖp nhá bÐ, ngoµi Nhµ m¸y Sau ngµy t¸i lËp, tØnh Qu¶ng Ng·i cã 11 ®¬n vÞ hµnh ®−êng, cßn l¹i kh«ng cã g× ®¸ng kÓ. Toµn bé nguån ng©n s¸ch chÝnh trùc thuéc lµ thÞ x· Qu¶ng Ng·i vµ c¸c huyÖn B×nh tiÒn mÆt cña tØnh ®Õn ngµy t¸i lËp chØ ván vÑn cã 76 triÖu S¬n, S¬n TÞnh, T− NghÜa, NghÜa Hµnh, Mé §øc, §øc Phæ, ®ång; cã ®¬n vÞ c¸c hµng hãa b»ng hiÖn vËt chia kÌm theo c«ng Trµ Bång, S¬n Hµ, Minh Long vµ Ba T¬, víi tæng sè 164 nî, b¸n kh«ng ®ñ tr¶ nî. GÇn nöa th¸ng sau, tØnh míi ®−îc x·, ph−êng, thÞ trÊn. TØnh Qu¶ng Ng·i cã diÖn tÝch 5.131 chia tõ quü dù tr÷ cña tØnh NghÜa B×nh ®−îc h¬n 3.000 tÊn km2, d©n sè 1.041.900 ng−êi, gåm c¸c d©n téc Kinh, Hre, thãc vµ 42.000 USD. Trô së lµm viÖc, nhµ ë cho c¸n bé, c«ng Cor, Cadong. nh©n viªn hÕt søc thiÕu thèn, t¹m bî. §éi ngò c¸n bé l·nh TØnh Qu¶ng Ng·i sau khi t¸i lËp, cã nh÷ng thuËn lîi c¬ ®¹o, qu¶n lý, c¸n bé khoa häc kü thuËt thiÕu trÇm träng. b¶n. Chñ tr−¬ng t¸i lËp tØnh phï hîp víi nguyÖn väng cña Thªm vµo ®ã, trªn ph¹m vi c¶ n−íc, cuéc khñng ho¶ng §¶ng bé vµ nh©n d©n trong tØnh; kh¾c phôc ®¸ng kÓ t×nh kinh tÕ - x· héi vÉn diÔn ra gay g¾t, s¶n xuÊt kh«ng ®¸p øng tr¹ng khã kh¨n trong qu¶n lý, ®iÒu hµnh cña bé m¸y ®¶ng, ®ñ nhu cÇu tiªu dïng. §êi sèng nh©n d©n cßn rÊt nhiÒu khã chÝnh quyÒn c¸c cÊp do ®Þa bµn qu¸ réng trong thêi kú tØnh kh¨n, nhÊt lµ nh÷ng ng−êi h−ëng l−¬ng, gia ®×nh chÝnh s¸ch, NghÜa B×nh. Chñ tr−¬ng nµy mang ®Õn sù hå hëi, phÊn khëi ®ång bµo miÒn nói. Tû lÖ hé ®ãi, nghÌo cao (47,4%). Trong trong c¸n bé, ®¶ng viªn vµ nh©n d©n, t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t huy khi ®ã, lîi dông sù sôp ®æ cña chÕ ®é x· héi chñ nghÜa ë c¸c 151 152
n−íc §«ng ¢u vµ Liªn X«, c¸c thÕ lùc thï ®Þch trong vµ ngoµi vµ nh©n d©n trong tØnh ph¶i nç lùc kh¾c phôc, nhanh chãng n−íc t¨ng c−êng chèng ph¸ c¸ch m¹ng n−íc ta, ®ßi xãa bá vai æn ®Þnh t×nh h×nh. NghÞ quyÕt x¸c ®Þnh nh÷ng c«ng t¸c cÊp trß l·nh ®¹o cña §¶ng, thùc hiÖn ®a nguyªn chÝnh trÞ, ®a b¸ch trong 6 th¸ng cuèi n¨m 1989 vµ n¨m 1990 lµ "H−íng ®¶ng ®èi lËp, muèn ®−a n−íc ta theo con ®−êng t− b¶n chñ vµo môc tiªu tõng b−íc æn ®Þnh t×nh h×nh kinh tÕ - x· héi, nghÜa. T×nh h×nh ®ã ®· t¸c ®éng nhiÒu chiÒu, phøc t¹p, cã t¹o tiÒn ®Ò ph¸t triÓn trong nh÷ng n¨m tíi. T− t−ëng chØ ®¹o ¶nh h−ëng s©u s¾c ®Õn t− t−ëng vµ t©m tr¹ng cña ®éi ngò trong toµn §¶ng bé lµ t¨ng c−êng ®oµn kÕt nhÊt trÝ, tËp c¸n bé, ®¶ng viªn vµ tÇng líp nh©n d©n trong tØnh. Nh÷ng trung toµn lùc ®Ó v−ît qua nh÷ng khã kh¨n tr−íc m¾t, æn ng−êi trung kiªn, cã b¶n lÜnh chÝnh trÞ v÷ng vµng hÕt søc b¨n ®Þnh dÇn chç ¨n ë cho c¸n bé, c«ng nh©n viªn, chç lµm viÖc kho¨n, lo l¾ng tr−íc vËn mÖnh cña §¶ng, cña d©n téc. Mét bé cho c¸c c¬ quan, æn ®Þnh bé m¸y tæ chøc c¸n bé, tiÕp tôc ®−a phËn nh÷ng ng−êi thiÕu b¶n lÜnh th× hoang mang, dao ®éng. c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ - x· héi ph¸t triÓn b×nh th−êng, gi÷ Cã ®¶ng viªn bá sinh ho¹t, tr¶ thÎ §¶ng. Kh«ng Ýt thanh v÷ng møc sèng vËt chÊt vµ v¨n hãa tinh thÇn cho nh©n d©n, niªn phai nh¹t lý t−ëng, bá bª sinh ho¹t ®oµn, kh«ng muèn lËp l¹i trËt tù c«ng céng, an toµn x· héi, gi÷ v÷ng an ninh phÊn ®Êu vµo §¶ng. chÝnh trÞ vµ quèc phßng”1. §Ó ®¹t ®−îc môc tiªu ®ã, NghÞ T×nh h×nh trªn ®ßi hái §¶ng bé ph¶i thùc hiÖn mét sè quyÕt ®Ò ra c¸c nhiÖm vô träng t©m, cÊp b¸ch lµ chØ ®¹o chÆt nhiÖm vô cÊp b¸ch nh»m cñng cè bé m¸y tæ chøc, gi÷ v÷ng chÏ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, ®¶m b¶o c©n ®èi l−¬ng thùc, thùc æn ®Þnh chÝnh trÞ - x· héi, ®Èy m¹nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Tõ phÈm; xö lý ¸ch t¾c trong s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ tiÓu thñ ngµy 27 ®Õn ngµy 29-7-1989, Héi nghÞ TØnh ñy lÇn thø nhÊt c«ng nghiÖp; tiÕp tôc xãa bá c¬ chÕ tËp trung quan liªu, bao ra NghÞ quyÕt sè 01/NQHN-TU “VÒ nh÷ng c«ng t¸c cÊp b¸ch cÊp, chuyÓn h¼n c¸c ®¬n vÞ kinh doanh th−¬ng nghiÖp sang trong 6 th¸ng cuèi n¨m 1989 vµ n¨m 1990”. NghÞ quyÕt kh¼ng h¹ch to¸n kinh doanh x· héi chñ nghÜa; ®iÒu chØnh c¬ cÊu ®Þnh: Tõ th¸ng 4-1989, thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh sè 83-Q§/TW ®Çu t−, tËp trung vèn x©y dùng c¬ b¶n cho c¸c c«ng tr×nh ngµy 4-3-1989 cña Bé ChÝnh trÞ vÒ viÖc chia t¸ch tØnh NghÜa thñy lîi, tr−íc hÕt lµ c«ng tr×nh thñy lîi Th¹ch Nham, x©y B×nh thµnh hai tØnh Qu¶ng Ng·i vµ B×nh §Þnh, TØnh ñy ®· dùng c¬ së h¹ tÇng (®iÖn, n−íc, giao th«ng, c¶ng biÓn) nhµ ë, tÝch cùc chØ ®¹o, ®Õn th¸ng 7-1989 c¬ b¶n hoµn thµnh viÖc bÖnh viÖn, tr−êng häc vµ mét phÇn nhµ lµm viÖc c¬ quan; gi÷ chia t¸ch tØnh, ®¶m b¶o sù ®oµn kÕt, g¾n bã l©u dµi gi÷a v÷ng quèc phßng - an ninh; t¨ng c−êng c«ng t¸c t− t−ëng - §¶ng bé vµ nh©n d©n hai tØnh, sö dông cã hiÖu qu¶ c¬ së vËt v¨n hãa, c«ng t¸c x©y dùng §¶ng. chÊt, tµi s¶n sau khi ph©n chia. C¸c c¬ quan ®¶ng, chÝnh quyÒn, Nhê sù chØ ®¹o triÓn khai thùc hiÖn tèt NghÞ quyÕt sè 01- mÆt trËn vµ c¸c ®oµn thÓ quÇn chóng tÝch cùc kh¾c phôc khã NQHN/TU, ®Õn cuèi n¨m 1989, t×nh h×nh kinh tÕ - x· héi cã kh¨n vÒ chç ¨n, ë, n¬i lµm viÖc, æn ®Þnh mét b−íc vÒ tæ chøc, ____________ c¸n bé vµ triÓn khai c¸c mÆt ho¹t ®éng. Tuy vËy, trªn mét sè 1. NghÞ quyÕt sè 01-NQHN/TU, ngµy 29-7-1989 cña TØnh ñy lÜnh vùc, nhiÒu vÊn ®Ò cÊp b¸ch ®ang ®Æt ra ®ßi hái §¶ng bé Qu¶ng Ng·i, tr.5. 153 154
b−íc chuyÓn biÕn tÝch cùc. N«ng nghiÖp cã b−íc chuÈn bÞ t×nh tr¹ng yÕu kÐm cña c¸c ngµnh v¨n ho¸, gi¸o dôc, y tÕ, t¹o chuyÓn ®æi vÒ c¬ cÊu s¶n xuÊt theo h−íng s¶n xuÊt hµng hãa. chuyÓn biÕn quan träng trªn mÆt trËn b¶o vÖ trËt tù, trÞ an, L−¬ng thùc ®ñ ¨n vµ cã dù tr÷, l−îng thãc hµng hãa cña n«ng h¹n chÕ c¸c tÖ n¹n x· héi, n©ng dÇn møc sèng vËt chÊt vµ d©n lín, thÞ tr−êng l−¬ng thùc æn ®Þnh. Ch¨n nu«i gia sóc, v¨n hãa tinh thÇn cña nh©n d©n, b¶o ®¶m an ninh quèc gia cÇm ®−îc ®Èy m¹nh, b¶o ®¶m søc kÐo vµ ph©n h÷u c¬ cho phßng ë ®Þa ph−¬ng. trång trät. C¸c lo¹i c©y c«ng nghiÖp nh− mÝa, ®Ëu phông, cµ §èi víi c«ng tr×nh thñy lîi Th¹ch Nham, TØnh ñy chñ phª, dõa, quÕ… mÆc dï bÞ t¸c ®éng cña gi¸ c¶ vµ thÞ tr−êng tr−¬ng tËp trung søc ng−êi, søc cña sím hoµn thµnh c«ng tiªu thô, nh−ng vÉn tiÕp tôc ph¸t triÓn. S¶n l−îng ®¸nh b¾t tr×nh ®Çu mèi, hÖ thèng kªnh chÝnh, phÊn ®Êu ®Õn th¸ng thñy s¶n ®¹t kh¸, n¨ng lùc ®¸nh b¾t t¨ng nhanh. Phong trµo 7-1990 th«ng n−íc thö kªnh vµ ®Õn vô ®«ng - xu©n 1990- nu«i t«m xuÊt khÈu ®−îc më réng. S¶n xuÊt c«ng nghiÖp, 1991 t−íi ®−îc 12.500 ha diÖn tÝch, thay thÕ hÖ thèng bê cõ, tiÓu thñ c«ng nghiÖp dÇn dÇn ®−îc kh«i phôc. Sau 5 n¨m bê xe trªn s«ng Trµ Khóc. (1985-1989) x©y dùng, ®Ëp ®Çu mèi c«ng tr×nh träng ®iÓm Thùc hiÖn NghÞ quyÕt sè 02-NQHN/TU cña TØnh ñy, Ban thñy lîi Th¹ch Nham ®· hoµn thµnh 96% khèi l−îng c«ng Th−êng vô TØnh ñy chØ ®¹o thùc hiÖn mét sè c¬ chÕ, chÝnh viÖc, nh−ng phÇn thi c«ng kªnh m−¬ng cßn chËm. LÜnh vùc s¸ch míi cña §¶ng, g¾n kÕ ho¹ch víi h¹ch to¸n kinh doanh x· héi cã nhiÒu chuyÓn biÕn tÝch cùc. §êi sèng nh©n d©n dÔ theo c¬ chÕ thÞ tr−êng, s¶n xuÊt g¾n víi tiªu thô hµng hãa, chÞu h¬n tr−íc. An ninh quèc phßng ®−îc gi÷ v÷ng. Tæ chøc nªn t×nh h×nh kinh tÕ - x· héi cña tØnh tõng b−íc v−ît qua bé m¸y qu¶n lý c¸c cÊp, c¸c héi, ®oµn thÓ ®−îc cñng cè mét khã kh¨n, thö th¸ch, ®¹t ®−îc nhiÒu kÕt qu¶ quan träng. b−íc. Tuy nhiªn, nh÷ng chuyÓn biÕn ®ã chØ míi lµ b−íc ®Çu N¨m 1990, tæng s¶n l−îng l−¬ng thùc toµn tØnh ®¹t 285,6 vµ cßn chËm, cã nh÷ng mÆt cßn tr× trÖ. ngh×n tÊn, tuy kh«ng ®¹t kÕ ho¹ch, nh−ng t¨ng 0,6% so víi Tõ ngµy 27 ®Õn ngµy 29-11-1989, Héi nghÞ TØnh ñy lÇn n¨m 1989. C¸c lo¹i c©y c«ng nghiÖp ph¸t triÓn kh¸, mÝa t¨ng thø hai ra NghÞ quyÕt sè 02-NQHN/TU “VÒ ph−¬ng h−íng, 14,3%, d©u t»m t¨ng 14%. Ch¨n nu«i cßn gÆp khã kh¨n, nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi n¨m 1990”, víi môc tiªu nh−ng l−îng thÞt b¸n ra t¨ng h¬n n¨m 1989. Phong trµo nu«i ®−îc x¸c ®Þnh lµ: TiÕp tôc æn ®Þnh t×nh h×nh kinh tÕ - x· héi, t«m ph¸t triÓn m¹nh, gãp phÇn t¹o nguån nguyªn liÖu xuÊt träng t©m lµ kh¾c phôc c¸c ¸ch t¾c trong s¶n xuÊt, l−u th«ng, khÈu ®¹t h¬n 400 tÊn, t¨ng 25% so víi kÕ ho¹ch. C¸c xÝ ®Èy m¹nh s¶n xuÊt hµng ho¸, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn kinh nghiÖp c«ng nghiÖp quèc doanh tõng b−íc thÝch nghi víi c¬ tÕ hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn, më réng liªn doanh, liªn kÕt, chÕ thÞ tr−êng, gi¶i quyÕt ®−îc viÖc lµm, thu nhËp cho ng−êi hîp t¸c kinh tÕ víi n−íc ngoµi, tranh thñ kü thuËt vµ c«ng lao ®éng. S¶n xuÊt, kinh doanh cña Nhµ m¸y ®−êng Qu¶ng nghÖ hiÖn ®¹i. Gi¶i quyÕt tèt h¬n c¸c vÊn ®Ò x· héi, tr−íc hÕt Ng·i tiÕp tôc ®¹t nhiÒu kÕt qu¶, cã ®ãng gãp lín vµo nguån lµ viÖc lµm cho ng−êi lao ®éng, nhµ ë cho c¸n bé, c«ng nh©n thu ng©n s¸ch cña tØnh. C«ng tr×nh thñy lîi Th¹ch Nham ®· viªn, chç lµm viÖc cho c¸c c¬ quan, kh¾c phôc cã träng ®iÓm hoµn thµnh ®Ëp ®Çu mèi, hÖ thèng kªnh chÝnh ®¹t ®−îc 50%, 155 156
kªnh nh¸nh ®¹t ®−îc 40%. Cuèi n¨m 1990, c«ng suÊt ®iÖn khÈu chØ ®¹t h¬n 4 triÖu róp, ®« la, b»ng 55% kÕ ho¹ch. Tµi t¨ng 2.800 KW, nhê ®−a vµo sö dông bèn tæ m¸y ph¸t ®iÖn chÝnh cña tØnh lu«n ë tr¹ng th¸i c¨ng th¼ng, thu ng©n s¸ch SKODA. Quèc lé 5A ®−îc th«ng tuyÕn. Mét sè c«ng tr×nh h¹ ®Þa ph−¬ng chØ míi ®¶m b¶o ®−îc 50% tæng chi ng©n s¸ch. tÇng kinh tÕ - x· héi hoµn thµnh ®−a vµo sö dông nh− cÇu Tuy kinh tÕ gÆp nhiÒu khã kh¨n, nh−ng c¸c lÜnh vùc v¨n N−íc Ren, cÇu Hè Tèi, tæng ®µi tù ®éng 1.000 sè, ®−êng d©y hãa - x· héi ®−îc §¶ng bé tØnh quan t©m chØ ®¹o, ®¹t ®−îc 15 KV Hµnh ThiÖn - Minh Long, thñy ®iÖn Di L¨ng, th«ng mét sè kÕt qu¶ tÝch cùc. Ngµy 9-7-1989, b¸o Qu¶ng Ng·i ra luång c¶ng Sa Kú b¶o ®¶m tµu 400 tÊn ra vµo ®−îc, khu A sè ®Çu. §µi Ph¸t thanh, §µi TruyÒn h×nh tØnh ph¸t sãng ®· kh¸ch s¹n S«ng Trµ, v.v.. Thu ng©n s¸ch trªn ®Þa bµn tØnh mang ®Õn cho c¸n bé, ®¶ng viªn vµ c¸c tÇng líp nh©n d©n ®¹t 19 tû ®ång, trong ®ã Nhµ m¸y ®−êng Qu¶ng Ng·i ®ãng trong tØnh tin tøc thêi sù trªn c¸c lÜnh vùc, nhÊt lµ nh÷ng gãp 5,5 tû ®ång. Gi¸ c¶ c¸c lo¹i hµng hãa trªn thÞ tr−êng tuy nhiÖm vô cÊp b¸ch tr−íc m¾t sau ngµy tØnh Qu¶ng Ng·i ®−îc cuèi n¨m cã t¨ng, nh−ng vÉn t−¬ng ®èi æn ®Þnh. t¸i lËp1. Ngµnh gi¸o dôc tiÕp tôc thùc hiÖn nhiÖm vô phæ cËp Tuy nhiªn, trong hai n¨m ®Çu t¸i lËp, nÒn kinh tÕ tØnh gi¸o dôc tiÓu häc. TÊt c¶ c¸c x· ®ång b»ng ®Òu cã tr−êng Qu¶ng Ng·i cßn ®øng tr−íc rÊt nhiÒu khã kh¨n. ChuyÓn trung häc c¬ së, mçi huyÖn cã 1 ®Õn 2 tr−êng trung häc phæ sang c¬ chÕ thÞ tr−êng, ®a sè c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ quèc doanh th«ng. NhiÒu tr−êng më thªm c¸c líp hÖ B cho nh÷ng häc thiÕu vèn, thÞ tr−êng tiªu thô s¶n phÈm ¸ch t¾c, lao ®éng d«i sinh kh«ng cã ®iÒu kiÖn theo häc chÝnh quy. N¨m häc 1989- d− trë thµnh vÊn ®Ò x· héi rÊt bøc xóc. §Õn th¸ng 6-1990, 1990, tû lÖ häc sinh thi ®ç tèt nghiÖp cÊp 1 ®¹t 81%, cÊp 2 ®¹t toµn tØnh cã 83 ®¬n vÞ kinh tÕ quèc doanh lËp xong ph−¬ng 70,8%, cÊp 3 ®¹t 73%. Häc sinh Qu¶ng Ng·i tróng tuyÓn vµo ¸n s¶n xuÊt, kinh doanh, trong ®ã gÇn mét nöa trong tæng c¸c tr−êng ®¹i häc, cao ®¼ng, d¹y nghÒ t¨ng h¬n c¸c n¨m sè 6.922 lao ®éng thuéc diÖn d«i thõa. §èi víi c¸c hîp t¸c x· tr−íc. Ngµnh y tÕ ®Èy m¹nh c«ng t¸c kh¸m ch÷a bÖnh cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, tõ khi kho¸n 10 ®i vµo cuéc sèng, nh©n d©n, triÓn khai tiªm chñng më réng, kÞp thêi dËp t¾t n«ng d©n rÊt phÊn khëi, ®Èy m¹nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt, ®êi c¸c æ dÞch lín. C¸c lÜnh vùc v¨n hãa - v¨n nghÖ, b¸o chÝ, thÓ sèng ®−îc c¶i thiÖn. Nh−ng kho¸n 10 l¹i lµm ph¸t sinh mét dôc thÓ thao ®−îc tØnh quan t©m ®Çu t− ph¸t triÓn. sè m©u thuÉn míi. C¸c dÞch vô s¶n xuÊt n«ng nghiÖp Ýt Tuy nhiªn, sù sôp ®æ cña chÕ ®é x· héi chñ nghÜa ë c¸c ®−îc chó träng, c«ng t¸c c¶i t¹o, kiÕn thiÕt l¹i ®ång ruéng, n−íc §«ng ¢u vµ Liªn X«, mÆt tr¸i cña c¬ chÕ thÞ tr−êng t¸c t−íi tiªu n−íc gÆp khã kh¨n, c¸c tiÕn bé kü thuËt ®−a vµo ®éng ®· lµm n¶y sinh nhiÒu tiªu cùc trong lÜnh vùc v¨n hãa - s¶n xuÊt bÞ h¹n chÕ, hÖ thèng thó y, b¶o vÖ thùc vËt hÇu x· héi thêi kú ®Çu t¸i lËp tØnh. §¹o ®øc x· héi suy gi¶m. Mét nh− kh«ng ho¹t ®éng. VÊn ®Ò tranh chÊp ruéng ®Êt vµ ®ßi l¹i ruéng cò x¶y ra ë nhiÒu n¬i. C«ng t¸c xuÊt, nhËp khÈu ____________ bÕ t¾c, do khèi kinh tÕ c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa bÞ gi¶i thÓ, 1. §Õn ngµy 20-7-1990, §µi Ph¸t thanh vµ §µi truyÒn h×nh ®−îc c¸c hîp ®ång kinh tÕ bÞ hñy bá. N¨m 1990, kim ng¹ch xuÊt s¸p nhËp thµnh §µi Ph¸t thanh - truyÒn h×nh Qu¶ng Ng·i . 157 158
sè Ên phÈm v¨n hãa ph¸t hµnh sai nguyªn t¾c, mét sè bµi viÕt PT-90. C«ng t¸c nghÜa vô qu©n sù hµng n¨m ®Òu ®¹t vµ trªn b¸o Qu¶ng Ng·i, t¹p chÝ S«ng Trµ ph¶n ¸nh sai sù thËt, v−ît møc chØ tiªu. Lùc l−îng c«ng an tæ chøc 4 ®ît truy lÖch l¹c vÒ quan ®iÓm chÝnh trÞ. ChÊt l−îng gi¸o dôc, ch¨m sãc quÐt c¸c lo¹i téi ph¹m, b¾t gi÷ 622 ®èi t−îng. Phong trµo søc kháe nh©n d©n tiÕp tôc gi¶m sót. Tû lÖ ph¸t triÓn d©n sè quÇn chóng b¶o vÖ an ninh Tæ quèc ®−îc kh¬i dËy. Nh©n cßn rÊt cao, n¨m 1989 gÇn 2,6%, n¨m 1990 trªn 2,4%. d©n ph¸t hiÖn, tè gi¸c 219 tªn téi ph¹m h×nh sù, phèi hîp Trªn lÜnh vùc quèc phßng - an ninh, TØnh ñy tËp trung chØ víi c«ng an truy b¾t 277 tªn, vËn ®éng 25 tªn ra ®Çu thó. ®¹o c¸c ngµnh qu©n sù, c«ng an tiÕp tôc x©y dùng vµ cñng cè §−îc sù hç trî cña quÇn chóng, lùc l−îng vò trang triÖt thÕ trËn quèc phßng toµn d©n vµ an ninh nh©n d©n v÷ng ph¸ 6 b¨ng nhãm trém c−íp chuyªn nghiÖp, ng¨n chÆn vµ ch¾c, chÊn chØnh mét b−íc t×nh h×nh an ninh chÝnh trÞ, trËt b¾t 3 tµu thuyÒn n−íc ngoµi ho¹t ®éng tr¸i phÐp trªn vïng tù an toµn x· héi ®ang diÔn biÕn rÊt phøc t¹p. Ngµy 22-6- biÓn n−íc ta, trÊn ¸p kÞp thêi c¸c tæ chøc nhen nhãm ph¶n 1990, Héi nghÞ TØnh ñy ra NghÞ quyÕt sè 32/NQ-TU “VÒ x©y ®éng vµ bän v−ît biÓn. Víi sù nç lùc cña c¸c cÊp, c¸c dùng tØnh thµnh khu vùc phßng thñ v÷ng ch¾c vµ c«ng t¸c ngµnh, an ninh chÝnh trÞ, trËt tù an toµn x· héi trªn ®Þa qu©n sù ®Þa ph−¬ng trong thêi gian ®Õn”. NghÞ quyÕt ®Ò ra bµn tØnh ®−îc gi÷ v÷ng, chñ quyÒn an ninh trªn tuyÕn c¸c nhiÖm vô cô thÓ, nhÊn m¹nh nhiÖm vô x©y dùng tØnh biÓn, ®¶o ®−îc b¶o vÖ v÷ng ch¾c. thµnh khu vùc phßng thñ v÷ng ch¾c, g¾n chÆt kinh tÕ víi Ngµy 19-11-1989, ®«ng ®¶o cö tri trong tØnh h¨ng h¸i quèc phßng, an ninh theo mét kÕ ho¹ch thèng nhÊt, ®ång bé, tham gia cuéc bÇu cö Héi ®ång nh©n d©n ba cÊp. KÕt qu¶ cã toµn diÖn, s½n sµng chiÕn ®Êu khi cã chiÕn tranh x¶y ra; kÞp 63 ®¹i biÓu ®−îc bÇu vµo Héi ®ång nh©n d©n tØnh nhiÖm kú 5 thêi trÊn ¸p bän ph¶n c¸ch m¹ng, chèng chiÕn tranh t©m lý, n¨m 1989-1994. T¹i kú häp thø nhÊt Héi ®ång nh©n d©n tØnh, gi¸n ®iÖp, chèng ®Þch x©m nhËp néi ®Þa vµ c¸c phÇn tö v−ît c¸c ®¹i biÓu bÇu ®ång chÝ NguyÔn V¨n VÊn gi÷ chøc Chñ tÞch biÓn trèn ra n−íc ngoµi, truy quÐt FULRO, ®¸nh b¹i chiÕn Héi ®ång nh©n d©n tØnh, ®ång chÝ TrÇn Cao Minh gi÷ chøc tranh ph¸ ho¹i nhiÒu mÆt cña ®Þch, gi÷ v÷ng an ninh chÝnh Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n tØnh. §Õn th¸ng 6-1992, ®ång chÝ trÞ, trËt tù an toµn x· héi trªn ®Þa bµn toµn tØnh. TrÇn Anh KiÖt ®−îc Thñ t−íng ChÝnh phñ chØ ®Þnh gi÷ chøc Thùc hiÖn NghÞ quyÕt sè 32 cña TØnh ñy, c¸c cÊp uû t¨ng QuyÒn Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n tØnh, th¸ng 2-1993 ®−îc c−êng gi¸o dôc ý thøc quèc phßng cho toµn d©n vµ c¸c lùc bÇu gi÷ chøc Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n tØnh thay ®ång chÝ l−îng vò trang, b¸n vò trang, n©ng cao nhËn thøc, tr¸ch TrÇn Cao Minh nghØ h−u. nhiÖm cho c¸c ngµnh, c¸c cÊp, ph¸t huy søc m¹nh tæng hîp §Ó phï hîp víi c¬ chÕ qu¶n lý míi, c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y trong thùc hiÖn nhiÖm vô. Kh¶ n¨ng phßng thñ ë c¸c khu chÝnh quyÒn c¸c cÊp cã sù thay ®æi. Theo quy ®Þnh cña LuËt vùc träng ®iÓm, nhÊt lµ ven biÓn, miÒn nói vµ ®¶o Lý S¬n tæ chøc Héi ®ång nh©n d©n vµ ñy ban nh©n d©n, ë cÊp tØnh ®−îc t¨ng c−êng. C¸c ®Þa ph−¬ng x©y dùng kÕ ho¹ch phßng vµ huyÖn thµnh lËp c¬ quan th−êng trùc cña Héi ®ång nh©n thñ c¬ b¶n, kÕ ho¹ch chèng b¹o lo¹n vµ tæ chøc diÔn tËp d©n. Th−êng trùc Héi ®ång nh©n d©n lµ c¬ quan ho¹t ®éng 159 160
th−êng xuyªn cña Héi ®ång nh©n d©n, cã chøc n¨ng gi¸m tr−íc tíi nay, nguyªn nh©n lµ do §¶ng Céng s¶n vµ c«ng s¸t, kiÓm tra viÖc thùc hiÖn nghÞ quyÕt cña Héi ®ång nh©n nh©n c¸c n−íc ®ã ph¹m ph¶i sai lÇm cã tÝnh nguyªn t¾c vÒ d©n, phèi hîp víi ñy ban nh©n d©n vµ c¸c ngµnh tæ chøc quan ®iÓm, ®−êng lèi, xa rêi hoÆc tõ bá nh÷ng t− t−ëng c¬ triÓn khai thùc hiÖn c¸c nghÞ quyÕt cña Héi ®ång nh©n d©n, b¶n cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin khi tiÕn hµnh c¶i tæ, c¶i gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp, khiÕu n¹i, tè c¸o cña c«ng d©n, c¸ch. NghÞ quyÕt 8B chØ râ mèi quan hÖ gi÷a §¶ng vµ nh©n phèi hîp víi mÆt trËn vµ c¸c ®oµn thÓ tæ chøc cho ®¹i biÓu d©n lµ v« cïng hÖ träng, cã quan hÖ ®Õn vËn mÖnh chÝnh trÞ Quèc héi, Héi ®ång nh©n d©n tiÕp xóc cö tri. cña §¶ng ta. Hai nghÞ quyÕt tËp trung gi¶i ®¸p nh÷ng vÊn §oµn ®¹i biÓu Quèc héi khãa VIII cña tØnh còng ®−îc ®Ò cÊp b¸ch, nãng báng cña t×nh h×nh trong n−íc vµ quèc tÕ, thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh cña ñy ban Th−êng vô Quèc héi nhÊn m¹nh quan ®iÓm §¶ng ph¶i l·nh ®¹o c«ng cuéc ®æi gåm 9 ®¹i biÓu ®−îc bÇu trªn ®Þa bµn Qu¶ng Ng·i, ngµy míi, tiÕp tôc n©ng cao vai trß l·nh ®¹o vµ søc chiÕn ®Êu cña 19-4-1987. §¶ng, th¾t chÆt h¬n mèi quan hÖ gi÷a §¶ng vµ nh©n d©n. Cïng víi t¨ng c−êng sù l·nh ®¹o cña cÊp ñy ®èi víi c«ng Qu¸n triÖt vµ tæ chøc thùc hiÖn hai nghÞ quyÕt quan träng t¸c x©y dùng vµ cñng cè chÝnh quyÒn, TØnh ñy vµ c¸c cÊp ñy nµy, ngµy 11-5-1990, Héi nghÞ TØnh ñy ra NghÞ quyÕt “VÒ th−êng xuyªn quan t©m ®æi míi c«ng t¸c vËn ®éng quÇn nh÷ng nhiÖm vô cÊp b¸ch theo tinh thÇn NghÞ quyÕt Trung chóng. MÆt trËn vµ c¸c ®oµn thÓ tõng b−íc ®−îc më réng, néi −¬ng 8”. NghÞ quyÕt kh¼ng ®Þnh nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®−îc dung vµ ph−¬ng thøc ho¹t ®éng cã nhiÒu ®æi míi, quan t©m cña §¶ng bé vµ nh©n d©n Qu¶ng Ng·i trong 5 n¨m 1986- h¬n ®Õn lîi Ých cña héi viªn, ®oµn viªn. Thùc hiÖn chñ tr−¬ng 1990 thùc hiÖn ®−êng lèi ®æi míi cña §¶ng, ®ång thêi nªu râ cña Ban BÝ th−, ngµy 6-3-1990, Ban Th−êng vô TØnh ñy ra nh÷ng khã kh¨n cña tØnh nh− kinh tÕ - x· héi cßn nhiÒu Th«ng b¸o sè 52-TB/TU thµnh lËp Héi Cùu chiÕn binh tØnh nh©n tè ch−a æn ®Þnh, t− t−ëng û l¹i trong c¸n bé, ®¶ng viªn Qu¶ng Ng·i vµ chØ ®Þnh Ban ChÊp hµnh l©m thêi, chuÈn bÞ vµ nh©n d©n rÊt nÆng nÒ, tæ chøc c¬ së ®¶ng mét sè n¬i ch−a §¹i héi lÇn thø nhÊt. ®−îc cñng cè, néi bé §¶ng nhiÒu n¬i mÊt ®oµn kÕt, tù lµm Trong 2 n¨m 1989-1990, t×nh h×nh khñng ho¶ng ë c¸c gi¶m sót søc chiÕn ®Êu vµ uy tÝn ®èi víi nh©n d©n, sù l·nh n−íc x· héi chñ nghÜa §«ng ¢u vµ Liªn X« t¸c ®éng, g©y ®¹o, chØ ®¹o cña c¸c cÊp ñy ®¶ng, tr−íc hÕt lµ TØnh ñy ch−a nhiÒu bÊt lîi cho sù nghiÖp c¸ch m¹ng cña nh©n d©n ta. §Ó nh¹y bÐn, kÞp thêi tr−íc nh÷ng diÔn biÕn phøc t¹p míi, gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ, Héi nghÞ Trung −¬ng 8 kho¸ VI thiÕu n¨ng ®éng, thiÕu s©u s¸t cô thÓ, nhÊt lµ trong ®æi míi (3-1990) ra NghÞ quyÕt 8A vÒ t×nh h×nh quèc tÕ vµ nhiÖm vô kinh tÕ - x· héi. §Ó ®Èy m¹nh toµn diÖn sù nghiÖp ®æi míi, cÊp b¸ch cña §¶ng ta vµ NghÞ quyÕt 8B vÒ ®æi míi c«ng t¸c Héi nghÞ ®Ò ra mét sè nhiÖm vô vµ gi¶i ph¸p cÊp b¸ch vÒ quÇn chóng cña §¶ng, t¨ng c−êng mèi quan hÖ gi÷a §¶ng c«ng t¸c t− t−ëng chÝnh trÞ, kinh tÕ - x· héi vµ ®êi sèng, vµ nh©n d©n. NghÞ quyÕt 8A chØ râ c¸c n−íc x· héi chñ quèc phßng - an ninh vµ ®æi míi, t¨ng c−êng sù l·nh ®¹o nghÜa ®ang l©m vµo cuéc khñng ho¶ng trÇm träng nhÊt tõ cña §¶ng. §©y lµ hÖ thèng c¸c nhiÖm vô vµ gi¶i ph¸p c¬ 161 162
b¶n, cÊp b¸ch trong thêi ®iÓm hÕt søc quan träng, cã tÝnh ®¶ng viªn v÷ng vµng vÒ chÝnh trÞ, tu d−ìng ®¹o ®øc, lèi chÊt quyÕt ®Þnh, ®ßi hái “c¸c cÊp, c¸c ngµnh ph¶i v−¬n lªn sèng, hoµn thµnh nhiÖm vô ®−îc giao. tÇm cao míi b»ng mét tinh thÇn kiªn quyÕt, khÈn tr−¬ng vµ Nh×n chung, c«ng t¸c t− t−ëng cña §¶ng bé cã t¸c dông nç lùc v−ît bËc, kh«ng thÓ chÇn chõ, do dù, v× thêi gian gãp phÇn n©ng cao nhËn thøc cña c¸n bé, ®¶ng viªn vÒ quan kh«ng chê ®îi chóng ta”1. ®iÓm, ®−êng lèi ®æi míi cña §¶ng, cñng cè lßng tin vµo sù Qu¸n triÖt vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c nghÞ quyÕt cña l·nh ®¹o cña §¶ng vµ chÕ ®é. Tuy nhiªn, tr−íc nh÷ng diÔn Trung −¬ng vµ TØnh ñy, c¸c cÊp ñy ®· chó ý h¬n ®èi víi c«ng biÕn nhanh, phøc t¹p cña t×nh h×nh chÝnh trÞ quèc tÕ, nhÊt lµ t¸c t− t−ëng, chÝnh trÞ. Th¸ng 5-1990, chµo mõng Kû niÖm ë c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa §«ng ¢u vµ Liªn X«, c«ng t¸c 100 n¨m ngµy sinh Chñ tÞch Hå ChÝ Minh (1890-1990) vµ chÝnh trÞ, t− t−ëng thêi kú nµy cßn lóng tóng, thô ®éng, sù kiÖn Tæ chøc V¨n hãa - Khoa häc - Gi¸o dôc Liªn hîp mang tÝnh ®èi phã. Mét sè cÊp ñy ®¶ng coi nhÑ c«ng t¸c t− quèc (UNESCO) vinh danh Hå ChÝ Minh lµ Anh hïng gi¶i t−ëng, ch−a thÊy hÕt nh÷ng mÆt tiªu cùc míi ph¸t sinh ®Ó phãng d©n téc, nhµ v¨n hãa lín, TØnh ñy Qu¶ng Ng·i tæ gi¶i ®¸p kÞp thêi nh÷ng b¨n kho¨n, lo l¾ng trong ®éi ngò c¸n chøc héi th¶o khoa häc víi chñ ®Ò “Qu¶ng Ng·i víi B¸c Hå, bé, ®¶ng viªn vµ quÇn chóng. ViÖc ®Êu tranh chèng c¸c t− B¸c Hå víi Qu¶ng Ng·i”. Ban Tuyªn gi¸o c¸c cÊp ®Èy m¹nh t−ëng sai tr¸i, lÖch l¹c ch−a cã tÝnh thuyÕt phôc. Mét sè c¸n c«ng t¸c th«ng tin tuyªn truyÒn miÖng, tæ chøc qu¸n triÖt bé, ®¶ng viªn gi¶m sót ý chÝ chiÕn ®Êu, hoang mang, dao c¸c NghÞ quyÕt Trung −¬ng 6,7,8, nhÊt lµ NghÞ quyÕt Trung ®éng, tho¸i hãa biÕn chÊt lµm suy yÕu sù ®oµn kÕt, thèng −¬ng 8. Do ®ã, trong bèi c¶nh quèc tÕ kh«ng thuËn lîi, ®êi nhÊt trong §¶ng bé. sèng kinh tÕ cßn nhiÒu khã kh¨n, nh−ng ®¹i ®a sè c¸n bé, §Õn tr−íc §¹i héi §¶ng bé tØnh lÇn thø XIV (10-1991), ®¶ng viªn vÉn kiªn ®Þnh lËp tr−êng c¸ch m¹ng, gi÷ g×n §¶ng bé Qu¶ng Ng·i cã 20.808 ®¶ng viªn, trong ®ã ®¶ng viªn phÈm chÊt ®¹o ®øc, lèi sèng trong s¹ch, lµnh m¹nh, tÝch cùc n÷ chiÕm 19%, d©n téc thiÓu sè chiÕm 13,4%, h−u trÝ, mÊt tham gia c¸c phong trµo ë ®Þa ph−¬ng. §Ó t¨ng c−êng c«ng søc chiÕm 32,5%. Do t¸c ®éng cña t×nh h×nh trong n−íc vµ t¸c t− t−ëng, Ban Th−êng vô TØnh ñy chñ tr−¬ng më cuéc quèc tÕ, bªn c¹nh nh÷ng mÆt tÝch cùc, trong thêi kú ®Çu míi vËn ®éng chØnh ®èn §¶ng, lµm trong s¹ch vµ n©ng cao søc t¸i lËp, tæ chøc ®¶ng vµ ®¶ng viªn cña §¶ng bé Qu¶ng Ng·i chiÕn ®Êu cña ®éi ngò c¸n bé, ®¶ng viªn b¾t ®Çu tõ th¸ng cã nh÷ng diÔn biÕn kh«ng b×nh th−êng. Sè ®¶ng viªn ®−îc 2-1990 ®Õn gi÷a n¨m 1991. Cuéc vËn ®éng ®−îc tiÕn hµnh kÕt n¹p vµo ®¶ng gi¶m dÇn qua c¸c n¨m. N¨m 1989, kÕt n¹p chÆt chÏ, hiÖu qu¶ cao, gãp phÇn lµm cho ®éi ngò c¸n bé, ®−îc 499 ®¶ng viªn. N¨m 1990, kÕt n¹p ®−îc 410 ®¶ng viªn. ____________ N¨m 1991, kÕt n¹p ®−îc 317 ®¶ng viªn. §¶ng viªn bÞ khai 1. NghÞ quyÕt sè 03-NQHN-TU, ngµy 11-5-1990 cña TØnh ñy Qu¶ng trõ, ®¶ng viªn xin ra khái §¶ng t¨ng lªn qua c¸c n¨m. NÕu Ng·i “VÒ nh÷ng nhiÖm vô cÊp b¸ch theo tinh thÇn NghÞ quyÕt Trung nh− n¨m 1989, toµn §¶ng bé míi chØ cã 87 ®¶ng viªn bÞ khai −¬ng 8”, tr.14-15. trõ vµ xin ra khái §¶ng, th× n¨m 1991 cã ®Õn 254 ®¶ng viªn 163 164
bÞ khai trõ vµ xin ra khái §¶ng, trong ®ã bá sinh ho¹t, bá Trong bèi c¶nh ®ã, tõ ngµy 24 ®Õn ngµy 28-4-1991, §¹i c«ng t¸c hoÆc xin ra khái §¶ng 83 ®¶ng viªn. C¸c tæ chøc héi §¶ng bé tØnh Qu¶ng Ng·i lÇn thø XIV1 (vßng 1) ®−îc tæ ®¶ng tuy ®−îc cñng cè, nh−ng nhiÒu n¬i bu«ng láng vai trß chøc t¹i nhµ V¨n hãa Lao ®éng tØnh. §¹i héi cã nhiÖm vô l·nh ®¹o, sinh ho¹t ®¶ng láng lÎo, cã chi bé nhiÒu th¸ng liÒn th¶o luËn, th«ng qua b¶n tæng hîp ý kiÕn cña §¹i héi §¶ng kh«ng sinh ho¹t, cã n¬i mÊt ®oµn kÕt néi bé kÐo dµi. Thêi kú bé c¸c cÊp vµo dù th¶o c¸c v¨n kiÖn tr×nh §¹i héi VII cña nµy, mét sè c¸n bé, ®¶ng viªn V¨n phßng TØnh ñy cã liªn §¶ng, bÇu ®oµn ®¹i biÓu cña §¶ng bé Qu¶ng Ng·i ®i dù §¹i quan ®Õn vô ¸n tham nhòng, lµm thÊt tho¸t tµi s¶n cña héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VII cña §¶ng. §¶ng vµ Nhµ n−íc t¹i c«ng ty Quiesco g©y bÊt b×nh trong d− Tõ ngµy 24 ®Õn ngµy 27-6-1991, §¹i héi ®¹i biÓu toµn luËn c¸n bé, ®¶ng viªn vµ nh©n d©n. quèc lÇn thø VII cña §¶ng ®−îc tiÕn hµnh t¹i Thñ ®« Hµ Néi. Víi tinh thÇn trÝ tuÖ, ®æi míi, d©n chñ, kû c−¬ng, ®oµn kÕt, II- Kiªn tr× thùc hiÖn ®−êng lèi ®æi míi cña §¶ng, §¹i héi ®· tæng kÕt t×nh h×nh thùc hiÖn NghÞ quyÕt §¹i héi ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, §¶ng toµn quèc lÇn thø VI, rót ra n¨m bµi häc trong tiÕn gi÷ v÷ng quèc phßng - an ninh tr×nh ®æi míi, ®Ò ra ph−¬ng h−íng, môc tiªu vµ c¸c nhiÖm vô 5 n¨m 1991-1995 víi môc tiªu tæng qu¸t “V−ît qua khã kh¨n B−íc sang n¨m 1991, t×nh h×nh thÕ giíi tiÕp tôc diÔn biÕn thö th¸ch, æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, t¨ng c−êng ngµy cµng phøc t¹p. Liªn X« tan r·, chÕ ®é x· héi chñ nghÜa æn ®Þnh chÝnh trÞ, ®Èy lïi tiªu cùc vµ bÊt c«ng x· héi, ®−a ë c¸c n−íc §«ng ¢u sôp ®æ. Chñ nghÜa x· héi l©m vµo tho¸i n−íc ta c¬ b¶n ra khái t×nh tr¹ng khñng ho¶ng hiÖn nay”2. trµo g©y nªn ®¶o lén lín vÒ trËt tù thÕ giíi, cã t¸c ®éng m¹nh §Æc biÖt, lÇn ®Çu tiªn sau 15 n¨m ®Êt n−íc thèng nhÊt, b−íc ®Õn n−íc ta, lµm mÊt chç dùa chñ yÕu trong quan hÖ hîp t¸c vµo thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi, §¹i héi th«ng qua toµn diÖn víi c¸c n−íc trong hÖ thèng x· héi chñ nghÜa. Lîi C−¬ng lÜnh x©y dùng ®Êt n−íc trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ dông t×nh h×nh ®ã, c¸c thÕ lùc thï ®Þch trong vµ ngoµi n−íc nghÜa x· héi (C−¬ng lÜnh n¨m 1991) vµ ChiÕn l−îc æn ®Þnh vµ ®Èy m¹nh ho¹t ®éng chèng ph¸ c¸ch m¹ng n−íc ta, ®ßi ®a ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ®Õn n¨m 2000. C−¬ng lÜnh kh¼ng nguyªn chÝnh trÞ, ®a ®¶ng ®èi lËp, gi−¬ng chiªu bµi d©n chñ, ®Þnh: “§Ó thùc hiÖn môc tiªu d©n giµu, n−íc m¹nh theo con nh©n quyÒn. ®−êng x· héi chñ nghÜa, ®iÒu quan träng nhÊt lµ ph¶i c¶i Trong khi ®ã, ®Êt n−íc ta vÉn ch−a ra khái khñng ho¶ng ____________ kinh tÕ - x· héi. NÒn kinh tÕ cßn mÊt c©n ®èi lín, l¹m ph¸t ë møc cao, lao ®éng thiÕu viÖc lµm. Sù nghiÖp v¨n hãa - x· héi 1. NghÞ quyÕt sè 37/NQ-TU ngµy 15-4-1991 cña Ban ChÊp hµnh §¶ng bé tØnh Qu¶ng Ng·i "VÒ x¸c ®Þnh c¸c lÇn §¹i héi cña §¶ng bé cã nh÷ng mÆt tiÕp tôc xuèng cÊp. TÖ n¹n x· héi ph¸t triÓn, tØnh Qu¶ng Ng·i”. ®¹o ®øc x· héi suy gi¶m. T×nh tr¹ng tham nhòng, mÊt d©n 2. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam: V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc chñ, vi ph¹m ph¸p luËt diÔn ra kh¸ phæ biÕn. lÇn thø VII, Nxb. Sù thËt, Hµ Néi. 1991, tr.60. 165 166
biÕn c¨n b¶n t×nh tr¹ng kinh tÕ - x· héi kÐm ph¸t triÓn, chiÕn §¸nh gi¸ t×nh h×nh 5 n¨m thùc hiÖn ®−êng lèi ®æi míi do th¾ng nh÷ng lùc l−îng c¶n trë viÖc thùc hiÖn môc tiªu ®ã, §¹i héi VI cña §¶ng ®Ò ra, nhÊt lµ tõ ngµy t¸i lËp tØnh, §¹i tr−íc hÕt lµ c¸c thÕ lùc thï ®Þch chèng ®éc lËp d©n téc vµ chñ héi kh¼ng ®Þnh: T×nh h×nh kinh tÕ - x· héi cña tØnh ngµy nghÜa x· héi”1. §ång chÝ §ç M−êi ®−îc bÇu lµm Tæng BÝ th−. cµng cã nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc, c¬ së vËt chÊt kü thuËt §¹i héi suy t«n c¸c ®ång chÝ NguyÔn V¨n Linh, Ph¹m V¨n tõng b−íc ®−îc x©y dùng, tiÕn ®é thi c«ng c¸c c«ng tr×nh ®−îc §ång, Vâ ChÝ C«ng lµm Cè vÊn Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng ®Èy m¹nh, nhÊt lµ c«ng tr×nh thñy lîi Th¹ch Nham. B−íc §¶ng. §ång chÝ §ç Quang Th¾ng, BÝ th− TØnh ñy Qu¶ng ®Çu xãa bá ®−îc tÝnh chÊt tù cÊp, tù tóc, tõng b−íc h×nh Ng·i ®−îc bÇu vµo Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng (kho¸ VII), thµnh nÒn kinh tÕ hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn, vËn hµnh ®−îc Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng bÇu vµo Ban BÝ th−, Chñ theo c¬ chÕ thÞ tr−êng, cã sù qu¶n lý cña Nhµ n−íc. C¬ chÕ nhiÖm ñy ban KiÓm tra Trung −¬ng2. kinh tÕ míi b−íc ®Çu gi¶i phãng ®−îc søc s¶n xuÊt, c¸c tiÒm Sau khi ®ång chÝ §ç Quang Th¾ng nhËn nhiÖm vô míi, n¨ng lín nh− tµi nguyªn, ®Êt ®ai, vèn, kü thuËt, søc lao ®ång chÝ Vâ Träng NguyÔn Phã BÝ th− TØnh ñy, ®−îc chØ ®Þnh ®éng… ®−îc chó ý khai th¸c vµ ph¸t huy hiÖu qu¶ trong s¶n lµm QuyÒn BÝ th− TØnh ñy. xuÊt, kinh doanh. Nh÷ng kÕt qu¶ ®ã gãp phÇn æn ®Þnh, c¶i Thµnh c«ng cña §¹i héi VII ®¸nh dÊu cét mèc míi trong thiÖn mét b−íc ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n, tiÕn tr×nh c¸ch m¹ng ViÖt Nam, lµ nguån cæ vò, ®éng viªn c¸c chÝnh s¸ch x· héi ®−îc gi¶i quyÕt, mang l¹i hiÖu qu¶ toµn §¶ng, toµn qu©n, toµn d©n trong c¶ n−íc quyÕt t©m ®−a thiÕt thùc, kh«ng khÝ d©n chñ, cëi më ®−îc ph¸t huy, ý thøc n−íc ta tho¸t khái cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ - x· héi, t¹o c«ng d©n ngµy cµng ®−îc n©ng cao, quèc phßng - an ninh tiÒn ®Ò b−íc vµo thêi kú ph¸t triÓn míi. ®−îc cñng sè, trËt tù an toµn x· héi c¬ b¶n ®−îc æn ®Þnh. Tõ ngµy 17 ®Õn ngµy 20-10-1991, §¹i héi ®¹i biÓu §¶ng N¨ng lùc l·nh ®¹o cña §¶ng, sù qu¶n lý ®iÒu hµnh cña chÝnh bé tØnh Qu¶ng Ng·i lÇn thø XIV (vßng 2) ®−îc tæ chøc t¹i quyÒn, c¸c ho¹t ®éng cña mÆt trËn, c¸c ®oµn thÓ nh©n d©n nhµ V¨n hãa Lao ®éng tØnh. Tham dù §¹i héi cã 316 ®¹i biÓu ®−îc n©ng lªn mét b−íc, theo yªu cÇu cña c«ng t¸c ®æi míi. chÝnh thøc. §ång chÝ Ph¹m V¨n §ång, cè vÊn Ban ChÊp Tr×nh ®é nhËn thøc, n¨ng lùc c«ng t¸c cña ®éi ngò c¸n bé, hµnh Trung −¬ng §¶ng vµ ®ång chÝ §ç Quang Th¾ng, BÝ th− ®¶ng viªn ®−îc n©ng lªn, ®a sè vÉn gi÷ ®−îc phÈm chÊt chÝnh Trung −¬ng §¶ng, Chñ nhiÖm ñy ban KiÓm tra Trung −¬ng trÞ, ®¹o ®øc trong khi t×nh h×nh thÕ giíi vµ trong n−íc cã vÒ dù vµ chØ ®¹o §¹i héi. nh÷ng diÔn biÕn phøc t¹p. ____________ §¹i héi còng th¼ng th¾n chØ râ nh÷ng khuyÕt ®iÓm, tån t¹i chñ yÕu. Kinh tÕ - x· héi cßn nhiÒu khã kh¨n gay g¾t, 1. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam: C−¬ng lÜnh x©y dùng ®Êt n−íc trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi, Nxb. Sù thËt, Hµ Néi, 1991, tr.9. mÊt c©n ®èi vÒ nhiÒu mÆt. S¶n xuÊt n«ng nghiÖp ph¸t triÓn 2. §Õn th¸ng 12-1993, ®ång chÝ §ç Quang Th¾ng ®−îc bÇu vµo Bé ch−a toµn diÖn, ch−a khai th¸c hÕt tiÒm n¨ng to lín cña ba ChÝnh trÞ. vïng kinh tÕ, nhÊt lµ trung du vµ miÒn nói, s¶n phÈm hµng 167 168
hãa Ýt, n¨ng suÊt, s¶n l−îng t¨ng chËm, m« h×nh hîp t¸c x· ninh, tËp trung x©y dùng §¶ng trong s¹ch vµ v÷ng m¹nh, n«ng nghiÖp ch−a kÞp ®æi míi phï hîp víi c¬ chÕ míi. S¶n ph¸t huy d©n chñ x· héi chñ nghÜa, n©ng cao hiÖu lùc cña bé xuÊt c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp tr× trÖ, nhiÒu c¬ së m¸y chÝnh quyÒn, vai trß cña mÆt trËn vµ c¸c ®oµn thÓ nh©n quèc doanh vµ tËp thÓ lµm ¨n thua lç kÐo dµi. C©n ®èi ng©n d©n, tõng b−íc x©y dùng tiÒn ®Ò vËt chÊt, t¹o thÕ ®i lªn cho s¸ch lu«n ë tr¹ng th¸i c¨ng th¼ng, thu kh«ng ®ñ chi, kim nh÷ng n¨m sau”1. ng¹ch xuÊt khÈu Ýt, c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh, tiÒn tÖ, tÝn §¹i héi ®Ò ra s¸u môc tiªu cô thÓ: dông cßn nhiÒu khuyÕt, nh−îc ®iÓm. Sù nghiÖp v¨n ho¸, Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp toµn diÖn ®Ó æn ®Þnh vµ ph¸t gi¸o dôc cßn nhiÒu khã kh¨n, nhÊt lµ ë miÒn nói vµ c¸c vïng triÓn s¶n xuÊt, phÊn ®Êu ®Õn n¨m 1995 ®¹t s¶n l−îng l−¬ng n«ng th«n. Tr×nh ®é d©n trÝ ph¸t triÓn chËm. Lao ®éng thùc 350.000 tÊn, mÝa c©y 600.000 tÊn, trång míi 30.000 ha kh«ng cã viÖc lµm t¨ng h¬n 4 v¹n ng−êi, tû lÖ ph¸t triÓn d©n rõng vµ 80 triÖu c©y ph©n t¸n, s¶n l−îng h¶i s¶n 30.000 tÊn, sè cßn cao, 2,4%/n¨m. An ninh chÝnh trÞ vµ trËt tù an toµn ®µn tr©u 48.000 con, ®µn bß 170.000 con, ®µn lîn 315.000 x· héi cßn diÔn biÕn phøc t¹p. Bé m¸y chÝnh quyÒn c¸c cÊp con. So víi n¨m 1990, gi¸ trÞ s¶n l−îng c«ng nghiÖp t¨ng 1,6 cßn cång kÒnh, qu¶n lý kÐm hiÖu lùc, hiÖu qu¶. C«ng t¸c tæ - 1,8 lÇn, kim ng¹ch xuÊt, nhËp khÈu t¨ng ba lÇn (kho¶ng 15 chøc c¸n bé chËm ®−îc ®æi míi. §éi ngò c¸n bé thiÕu ®ång triÖu USD), thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi t¨ng 1,8 lÇn, tõng bé, thiÕu chuyªn gia giái. Ho¹t ®éng cña mÆt trËn vµ c¸c b−íc c©n b»ng ng©n s¸ch, b¾t ®Çu cã tÝch lòy. ®oµn thÓ quÇn chóng cßn nhiÒu h¹n chÕ, nhÊt lµ ë c¬ së. TËp trung gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng−êi lao ®éng, b×nh §¶ng viªn trong §¶ng bé t−¬ng ®èi ®«ng, nh−ng ®¶ng viªn qu©n mçi n¨m gi¶i quyÕt viÖc lµm cho 5.000 lao ®éng, gi¶m thùc sù tiªn phong, g−¬ng mÉu chiÕm tû lÖ thÊp, chØ trªn tû lÖ t¨ng d©n sè ®Õn n¨m 1995 cßn d−íi 2%. 30%. Mét sè Ýt c¸n bé, ®¶ng viªn cã biÓu hiÖn c¬ héi, tho¸i Ng¨n chÆn t×nh tr¹ng xuèng cÊp vÒ c¬ së vËt chÊt trong hãa, biÕn chÊt, nh−ng ®Êu tranh xö lý ch−a kÞp thêi, ch−a c¸c ngµnh gi¸o dôc, y tÕ. Hoµn thµnh phæ cËp gi¸o dôc tiÓu ®óng møc. C¸c cÊp ñy §¶ng, tr−íc hÕt lµ TØnh ñy chËm ®æi häc ë ®ång b»ng, ch¨m lo gi¸o dôc, v¨n hãa ë miÒn nói. Xãa míi vÒ néi dung vµ ph−¬ng thøc l·nh ®¹o, thiÕu nh÷ng biÖn mï ch÷ ë ®ång b»ng vµ 50% ë miÒn nói; phßng chèng dÞch ph¸p tÝch cùc ®Ó x©y dùng §¶ng trong s¹ch, v÷ng m¹nh, bÖnh, kÞp thêi dËp t¾t c¸c æ dÞch bÖnh trªn tÊt c¶ ®Þa bµn, ®Èy ngang tÇm nhiÖm vô míi. m¹nh c«ng t¸c tiªm chñng më réng, thanh to¸n bÖnh b¹i liÖt Qu¸n triÖt ®−êng lèi §¹i héi VII cña §¶ng vµ t×nh h×nh cho trÎ em vµ phßng ngõa c¸c bÖnh x· héi… thùc tiÔn cña tØnh, §¹i héi ra NghÞ quyÕt x¸c ®Þnh môc tiªu Tõng b−íc c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña tæng qu¸t trong nhiÖm kú tíi “V−ît qua khã kh¨n thö th¸ch, ____________ æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, t¨ng c−êng æn ®Þnh 1. §¶ng bé tØnh Qu¶ng Ng·i: B¸o c¸o t×nh h×nh vµ nhiÖm vô cña chÝnh trÞ, æn ®Þnh vµ n©ng cao mét b−íc ®êi sèng vËt chÊt vµ Ban ChÊp hµnh §¶ng bé tØnh Qu¶ng Ng·i t¹i §¹i héi §¶ng bé tØnh lÇn v¨n hãa cña nh©n d©n, b¶o ®¶m c¸c nhiÖm vô quèc phßng, an thø XIV (vßng 2), th¸ng 10-1991, tr.34. 169 170
nh©n d©n, b¶o ®¶m phÇn lín c¸c nhu cÇu thiÕt yÕu vÒ ¨n, ë, Theo quy ®Þnh cña §iÒu lÖ §¶ng, tõ ngµy 20 ®Õn ngµy ®i l¹i, häc hµnh, kh¸m ch÷a bÖnh, kh«ng ®Ó trÎ em thÊt häc, 25-1-1994, Héi nghÞ ®¹i biÓu toµn quèc gi÷a nhiÖm kú cña kh«ng ®Ó cã ng−êi chÕt ®ãi. §¶ng ®· häp t¹i Thñ ®« Hµ Néi ®Ó kiÓm ®iÓm, ®¸nh gi¸ Gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ, b¶o ®¶m nhiÖm vô quèc nh÷ng thµnh tùu vµ nh÷ng yÕu kÐm, khuyÕt ®iÓm sau nöa phßng, gi÷ g×n an ninh chÝnh trÞ, trËt tù an toµn x· héi. T¨ng nhiÖm kú thùc hiÖn NghÞ quyÕt §¹i héi VII cña §¶ng, ®Ò ra c−êng sù thèng nhÊt ý chÝ vµ tinh thÇn trong toµn x· héi. ph−¬ng h−íng, nhiÖm vô, gi¶i ph¸p thùc hiÖn th¾ng lîi c¸c §æi míi néi dung vµ ph−¬ng thøc ho¹t ®éng cña §¶ng, môc tiªu, nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi trong 2 n¨m Nhµ n−íc vµ c¸c ®oµn thÓ nh©n d©n. S¾p xÕp tinh gän bé 1994-1995. T¹i Héi nghÞ gi÷a nhiÖm kú, lÇn ®Çu tiªn §¶ng ta m¸y, chó träng n©ng cao chÊt l−îng vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng. x¸c ®Þnh bèn nguy c¬ lín cã ¶nh h−ëng ®Õn sù nghiÖp x©y §Ó hoµn thµnh th¾ng lîi c¸c môc tiªu trªn, §¹i héi ®Ò ra dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc trong t×nh h×nh míi. §ã lµ c¸c nguy 9 ch−¬ng tr×nh kinh tÕ träng ®iÓm lµ s¶n xuÊt l−¬ng thùc; c¬ tôt hËu ngµy cµng xa h¬n vÒ kinh tÕ so víi c¸c n−íc trong x©y dùng c¸c vïng chuyªn canh mÝa, chÕ biÕn ®−êng vµ c¸c khu vùc vµ trªn thÕ giíi; nguy c¬ chÖch h−íng x· héi chñ s¶n phÈm sau ®−êng, ®−a c©y mÝa thµnh c©y hµng hãa sè nghÜa trong ph¸t triÓn kinh tÕ hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn; mét cña tØnh; ®−a thñy s¶n thµnh ngµnh kinh tÕ hµng hãa nguy c¬ n¹n tham nhòng vµ tÖ quan liªu; nguy c¬ “diÔn biÕn mòi nhän cña tØnh; thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh trång rõng; ph¸t hßa b×nh” cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch. triÓn m¹nh ch¨n nu«i, ®−a ch¨n nu«i thµnh ngµnh s¶n xuÊt Tõ ngµy 28 ®Õn ngµy 30-3-1994, Héi nghÞ ®¹i biÓu gi÷a hµng hãa; ph¸t triÓn ngµnh d©u t»m t¬ vµ g¾n víi c«ng nhiÖm kú §¹i héi §¶ng bé tØnh Qu¶ng Ng·i lÇn thø XIV ®−îc nghiÖp chÕ biÕn; ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ tiÓu thñ c«ng tæ chøc t¹i Nhµ V¨n hãa Lao ®éng. Héi nghÞ th¶o luËn dù nghiÖp; ch−¬ng tr×nh xuÊt nhËp khÈu; ch−¬ng tr×nh ph¸t th¶o b¸o c¸o ®¸nh gi¸ t×nh h×nh nöa nhiÖm kú thùc hiÖn triÓn kinh tÕ miÒn nói, h¶i ®¶o. §¹i héi cßn ®Ò ra c¸c nhiÖm NghÞ quyÕt §¹i héi lÇn thø XIV cña §¶ng bé tØnh, ®Ò ra c¸c vô vµ gi¶i ph¸p chñ yÕu vÒ ph©n vïng kinh tÕ, vÒ c¬ cÊu ®Çu nhiÖm vô chñ yÕu trong 2 n¨m 1994-1995. t−, vÒ khoa häc c«ng nghÖ vµ chÝnh s¸ch huy ®éng vèn thùc B−íc vµo thùc hiÖn NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng bé tØnh lÇn hiÖn c¸c ch−¬ng tr×nh kinh tÕ. thø XIV, còng nh− c¸c ®Þa ph−¬ng kh¸c trong c¶ n−íc, §¹i héi bÇu Ban ChÊp hµnh §¶ng bé tØnh khãa XIV, Qu¶ng Ng·i gÆp nhiÒu khã kh¨n míi. C¸c thÕ lùc thï ®Þch nhiÖm kú 1991-1995, gåm 41 ®ång chÝ, Ban Th−êng vô gåm trong vµ ngoµi n−íc t¨ng c−êng cÊu kÕt víi nhau tuyªn 13 ®ång chÝ. §ång chÝ §ç Minh To¹i ®−îc bÇu lµm BÝ th− truyÒn r¸o riÕt ®ßi ®a ®¶ng, ®a nguyªn chÝnh trÞ, kÝch ®éng TØnh ñy. §ång chÝ NguyÔn V¨n §−îc ®−îc bÇu lµm Phã BÝ ph¸ ho¹i mèi quan hÖ gi÷a §¶ng víi nh©n d©n, thùc hiÖn ©m th− TØnh ñy. Sau khi ®ång chÝ NguyÔn V¨n §−îc ®−îc ®iÒu m−u xãa bá vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng, lËt ®æ chÕ ®é x· héi ®éng c«ng t¸c t¹i Qu©n khu V, ngµy 30-5-1992 ®ång chÝ chñ nghÜa ë n−íc ta. T×nh h×nh kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n−íc NguyÔn V¨n VÊn ®−îc bÇu lµm Phã BÝ th− TØnh ñy. tiÕp tôc cã nh÷ng diÔn biÕn phøc t¹p, do nh÷ng biÕn ®éng ë 171 172
§«ng ¢u vµ Liªn X« lµm ®¶o lén thÞ tr−êng xuÊt, nhËp khÈu, ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña tØnh. §Õn n¨m 1994, thiªn tai liªn tiÕp g©y thiÖt h¹i nÆng vÒ ng−êi vµ tµi s¶n. viÖc thi c«ng c«ng tr×nh ®· v−ît qua giai ®o¹n khã kh¨n, TØnh Qu¶ng Ng·i võa míi ®−îc t¸i lËp, c¬ së h¹ tÇng yÕu phøc t¹p nhÊt. Côm c«ng tr×nh ®Çu mèi, kªnh chÝnh ®i qua kÐm, xuèng cÊp nghiªm träng, quy m« c¸c ngµnh s¶n xuÊt vïng ®Êt cao lanh, vïng nói ®¸, c¸c xi ph«ng ®−a n−íc qua c«ng, n«ng nghiÖp, dÞch vô nhá bÐ, l¹c hËu. Trong hoµn c¶nh s«ng Giang, s«ng Trµ Bång, Ph−íc L©m, B»ng L¨ng, cÇu ®ã, ®Ó æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, §¶ng bé x¸c ®Þnh ph¶i m¸ng suèi Di … ®· c¬ b¶n hoµn thµnh. Tuy nhiªn, viÖc thi chuyÓn ®æi vµ h×nh thµnh c¬ cÊu kinh tÕ míi theo ®Þnh h−íng c«ng c«ng tr×nh cßn nhiÒu tån t¹i lín, nhÊt lµ viÖc thi c«ng “lÊy ph¸t triÓn n«ng, l©m, ng− nghiÖp g¾n víi c«ng nghiÖp c¸c cÊp kªnh ch−a ®ång bé, tiÕn ®é thi c«ng kªnh m−¬ng néi chÕ biÕn vµ tõng b−íc x©y dùng n«ng th«n míi lµm nhiÖm vô ®ång chËm, sè l−îng huy ®éng ngµy c«ng c«ng Ých ®¹t thÊp, hµng ®Çu”1. Thùc tÕ ®· chøng tá ®©y lµ mét t− duy kinh tÕ khª ®äng, thÊt thu thñy lîi phÝ cßn rÊt lín. T×nh h×nh ®ã lµm ®óng ®¾n, s¸ng t¹o, phï hîp víi hoµn c¶nh vµ ®iÒu kiÖn cña cho c«ng tr×nh chËm ph¸t huy ®−îc hiÖu qu¶, ¶nh h−ëng tØnh võa míi ®−îc t¸i lËp, cã t¸c dông thóc ®Èy kinh tÕ n«ng kh«ng nhá ®Õn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cña tØnh. NghÞ quyÕt nghiÖp ph¸t triÓn m¹nh mÏ nhÊt trong nh÷ng n¨m sau gi¶i x¸c ®Þnh: §¶ng bé vµ nh©n d©n trong tØnh ph¶i ra søc phÊn phãng ®Õn n¨m 1995. ®Êu hoµn thµnh môc tiªu ®· ®−îc ChÝnh phñ phª duyÖt lµ VÒ n«ng nghiÖp, trong ®ã s¶n xuÊt l−¬ng thùc ®−îc §¶ng ®Õn n¨m 1995, c«ng tr×nh ph¶i ®−îc hoµn thµnh vÒ c¬ b¶n, bé ®Æc biÖt chó träng. §Ó −u tiªn cho s¶n xuÊt l−¬ng thùc, ®−a toµn bé c«ng tr×nh vµo ph¸t huy hiÖu qu¶ t−íi cho 50.000 tØnh tËp trung ®Çu t− vèn sím hoµn thµnh c«ng tr×nh thñy ha theo thiÕt kÕ. §Ó ®¹t ®−îc môc tiªu trªn, ngoµi viÖc tranh lîi Th¹ch Nham vµ c¸c c«ng tr×nh thñy lîi võa vµ nhá b»ng thñ nguån vèn chñ lùc cña Trung −¬ng, nghÞ quyÕt ®Ò ra ba nguån kinh phÝ Nhµ n−íc cÊp vµ sù ®ãng gãp cña nh©n d©n. gi¶i ph¸p, trong ®ã gi¶i ph¸p hµng ®Çu lµ tËp trung huy ®éng Trong 5 n¨m 1991-1995, tØnh dµnh 59,9% vèn ®Çu t− x©y nguån lùc, nh− ngµy c«ng lao ®éng c«ng Ých, thñy lîi phÝ, tiÕt dùng c¬ b¶n thuéc ng©n s¸ch nhµ n−íc cho n«ng nghiÖp, kiÖm chi tiªu, vËn ®éng c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n trong vµ ngoµi trong ®ã 78,2% cho c«ng tr×nh thñy lîi Th¹ch Nham. Ngµy n−íc ñng hé x©y dùng c«ng tr×nh, v.v.. 26-2-1994, TØnh ñy ra NghÞ quyÕt sè 692/NQ-TU: “VÒ tËp Sù tËp trung ®Çu t− cña Trung −¬ng vµ thùc hiÖn ®ång trung nguån lùc ®Èy nhanh tiÕn ®é x©y dùng c«ng tr×nh thñy bé c¸c gi¶i ph¸p thiÕt thùc, hiÖu qu¶ vµ sù kiÓm tra, ®«n ®èc lîi Th¹ch Nham trong 2 n¨m 1994-1995”. NghÞ quyÕt kh¼ng kÞp thêi, ®Õn n¨m 1995, c«ng tr×nh thñy lîi Th¹ch Nham ®· ®Þnh: C«ng tr×nh thñy lîi Th¹ch Nham cã vÞ trÝ quan träng hoµn thµnh c¬ b¶n. ViÖc hoµn thµnh vµ ®−a vµo sö dông c«ng ____________ tr×nh thñy lîi Th¹ch Nham ®· gãp phÇn ®−a diÖn tÝch t−íi 1. §¶ng bé tØnh Qu¶ng Ng·i: B¸o c¸o t×nh h×nh vµ nhiÖm vô cña b»ng c¸c c«ng tr×nh thñy lîi trong toµn tØnh tõ 71.000 ha Ban ChÊp hµnh §¶ng bé tØnh Qu¶ng Ng·i t¹i §¹i héi §¶ng bé tØnh lÇn (n¨m 1990) lªn 94.000 ha (n¨m 1995), chiÕm 69,3% diÖn tÝch thø XIV (vßng 2), th¸ng 10-1991, tr.36. gieo trång hµng n¨m. §Õn n¨m 1995, c¸c c«ng tr×nh thñy lîi 173 174
còng ®· lµm t¨ng thªm 5.600 ha diÖn tÝch gieo trång so víi Sau c©y mÝa, theo víi xu thÕ chung cña c¶ n−íc lóc bÊy n¨m 1990. giê, c©y d©u t»m lµ lo¹i c©y c«ng nghiÖp ®−îc §¶ng bé chñ Cïng víi tËp trung ®Çu t− x©y dùng c¸c c«ng tr×nh thñy tr−¬ng ph¸t triÓn m¹nh. Ngµy 20-9-1992, Ban Th−êng vô lîi, §¶ng bé chñ tr−¬ng ®−a nhanh c¸c tiÕn bé khoa häc - kü TØnh ñy ra ChØ thÞ sè 12-CT/TU “VÒ t¨ng c−êng sù l·nh ®¹o thuËt vµo s¶n xuÊt. C¸c gièng lóa míi n¨ng suÊt cao nh− ¶i cña cÊp ñy §¶ng trong viÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn nghÒ trång 32, Q.2, 108 thuÇn, VX.83 … gièng ng« lai Bioseed, DK.88 d©u, nu«i t»m”. ChØ thÞ yªu cÇu: §Ó ®¹t ®−îc môc tiªu ®Õn thay thÕ gièng ng« cò. NhiÒu ®Þa ph−¬ng m¹nh d¹n chuyÓn n¨m 1995, trång míi 2.500 ha d©u, 2.000 tÊn kÐn, 120-150 ®æi c¬ cÊu mïa vô, c©y trång. N¨m 1995, toµn tØnh chuyÓn tÊn t¬, gi¶i quyÕt viÖc lµm cho h¬n 10.000 lao ®éng trªn ®Þa 3.842 ha ®Êt trång lóa n¨ng suÊt thÊp sang trång c¸c c©y bµn tØnh, c¸c cÊp ñy ®¶ng ph¶i cô thÓ hãa b»ng c¸c biÖn ph¸p trång kh¸c hiÖu qu¶ h¬n nh− b¾p lai, ®Ëu, l¹c…, chuyÓn 78 thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh trång d©u, nu«i t»m ë ®Þa ph−¬ng, ha lóa 3 vô sang 2 vô lóa, 1 vô mµu. Nhê thùc hiÖn ®ång bé ®¬n vÞ m×nh, h−íng dÉn, ®éng viªn nh©n d©n trång d©u nu«i c¸c biÖn ph¸p, nªn s¶n l−îng l−¬ng thùc cña tØnh t¨ng t»m; ñy ban nh©n d©n tØnh phèi hîp víi C«ng ty D©u t»m t¬ nhanh, tõ 285,6 ngh×n tÊn n¨m 1990 lªn 319,6 ngh×n tÊn quy ho¹ch vïng d©u t»m, x©y dùng c¸c ®Ò ¸n d©u t»m t¬ ®Ó n¨m 1995. tranh thñ nguån vèn cña Trung −¬ng, cã chÝnh s¸ch khuyÕn ViÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu trong n«ng nghiÖp trong 5 n¨m khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ bá vèn trång d©u, nu«i t»m, 1991-1995 cßn thÓ hiÖn râ nÐt ë chç §¶ng bé chñ tr−¬ng vµ −¬m t¬ xuÊt khÈu. N¨m 1993, diÖn tÝch d©u t»m toµn tØnh chØ ®¹o, vËn ®éng nh©n d©n c¸c ®Þa ph−¬ng, c¬ së trång trªn ®¹t møc cao nhÊt lµ 305 ha. MÆc dï nguån ng©n s¸ch cßn diÖn réng nhiÒu lo¹i c©y c«ng nghiÖp phôc vô c«ng nghiÖp h¹n hÑp, nh−ng tØnh tù c©n ®èi ®Çu t− x©y dùng nhµ m¸y chÕ biÕn. C©y mÝa lµ c©y c«ng nghiÖp truyÒn thèng, chñ lùc −¬m t¬, c«ng suÊt thiÕt kÕ 20 tÊn sîi/n¨m. cña Qu¶ng Ng·i, ®−îc §¹i héi §¶ng bé tØnh x¸c ®Þnh lµ mét Ch¨n nu«i ®−îc §¶ng bé tØnh chñ tr−¬ng ®−a lªn trë trong 9 ch−¬ng tr×nh kinh tÕ träng ®iÓm. Do ®−îc chó träng thµnh ngµnh s¶n xuÊt chÝnh. Mét sè lo¹i gièng míi ®−îc ®−a ®Çu t− c¶ vÒ quy ho¹ch vïng mÝa chuyªn canh, gièng míi, kü vµo s¶n xuÊt nh− bß lai Sind, lîn h−íng n¹c, vÞt siªu trøng. thuËt canh t¸c, nªn c©y mÝa thêi kú nµy ph¸t triÓn æn ®Þnh c¶ Ho¹t ®éng dÞch vô thó y, c«ng t¸c phßng chèng dÞch bÖnh gia vÒ diÖn tÝch, n¨ng suÊt, s¶n l−îng. N¨m 1995, diÖn tÝch mÝa sóc, gia cÇm ®−îc chó träng t¹o ®iÒu kiÖn cho ch¨n nu«i ph¸t toµn tØnh ®¹t 10.500 ha, v−ît 1.500 ha so víi chØ tiªu NghÞ triÓn. §Õn n¨m 1995, ®µn tr©u ®¹t 47.000 con, t¨ng 10,6%, quyÕt §¹i héi §¶ng bé tØnh lÇn thø XIV ®Ò ra, s¶n l−îng ®¹t ®µn bß ®¹t 185.500 con, t¨ng 24%, s¶n l−îng lîn xuÊt chuång 535.500 tÊn, t¨ng 141.500 tÊn so víi n¨m 1990. Víi s¶n ®¹t 24.000 tÊn, t¨ng 33,4% so víi n¨m 1990. l−îng ®ã, c«ng suÊt cña Nhµ m¸y ®−êng Qu¶ng Ng·i chØ míi Thñy s¶n lµ mét ngµnh kinh tÕ hµng hãa mòi nhän cña tiªu thô hÕt mét nöa, nöa cßn l¹i nh©n d©n tù chÕ biÕn b»ng tØnh. Trong 5 n¨m 1991-1995, nh©n d©n ®Çu t− trªn 190 tû ph−¬ng ph¸p thñ c«ng truyÒn thèng. ®ång ®ãng míi 1.745 tµu, thuyÒn ®¸nh b¾t c¸, trang bÞ m¸y 175 176
tÇm ng−, hÇm l¹nh ®Ó ®¸nh b¾t ë c¸c ng− tr−êng xa, dµi tÊn/ngµy, v.v.. Do ®−îc s¾p xÕp s¶n xuÊt hîp lý, n¾m v÷ng ngµy. Nhê ®ã, n¨m 1995, s¶n l−îng ®¸nh b¾t c¸ ®¹t 38.700 quy luËt thÞ tr−êng, ®Çu t− c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, c¸c ph©n tÊn, t¨ng gÇn gÊp ®«i so víi n¨m 1990. Nu«i t«m ®· ph¸t x−ëng cña Nhµ m¸y ®−êng Qu¶ng Ng·i ph¸t triÓn m¹nh mÏ, triÓn thµnh phong trµo ë c¸c ®Þa ph−¬ng ven biÓn. DiÖn tÝch gi¸ trÞ s¶n xuÊt t¨ng nhanh, ®ãng gãp phÇn lín trong ng©n hå nu«i t«m n¨m 1995 ®¹t 430 ha, t¨ng gÊp 4 lÇn n¨m 1990, s¸ch cña tØnh. Cïng víi Nhµ m¸y ®−êng Qu¶ng Ng·i, c¸c s¶n l−îng t«m ®¹t 225 tÊn, t¨ng gÊp 8 lÇn n¨m 1990. Nu«i ba nhµ m¸y, xÝ nghiÖp quèc doanh trªn ®Þa bµn tØnh tõng b−íc ba, c¸ lång ph¸t triÓn m¹nh, trë thµnh nguån thu nhËp chÝnh v−ît qua thêi kú khã kh¨n, s¶n xuÊt, kinh doanh cã l·i, ®ãng cña nhiÒu hé gia ®×nh. gãp ng©n s¸ch ngµy cµng t¨ng. N¨m 1991, t¨ng 0,1%, n¨m 1992 Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®−îc trong n«ng nghiÖp nh÷ng n¨m t¨ng 32,7%, n¨m 1993 t¨ng 14,7%, n¨m 1994 t¨ng 22%, n¨m 1991-1995 lµ mét thµnh tùu to lín, cã t¸c dông lµm thay ®æi 1995 t¨ng 34,3%. C¸c c¬ së s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, tiÓu, thñ c¬ b¶n ®êi sèng n«ng d©n Qu¶ng Ng·i, gãp phÇn ®−a kinh tÕ - c«ng nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ®−îc khuyÕn x· héi cña tØnh v−ît qua khñng ho¶ng. khÝch ph¸t triÓn. N¨m 1995, toµn tØnh cã 9.645 c¬ së s¶n Song song víi ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, tØnh chñ tr−¬ng xuÊt t− nh©n, c¸ thÓ, víi kho¶ng 38.000 lao ®éng, gi¸ trÞ s¶n ®Èy m¹nh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ tiÓu - thñ c«ng nghiÖp xuÊt t¨ng 53,4% so víi n¨m 1990. NhiÒu s¶n phÈm c«ng víi ®Þnh h−íng chñ yÕu lµ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp cña tØnh cã møc t¨ng nhanh, phôc vô tiªu dïng vµ xuÊt khÈu. Víi quan ®iÓm ®ã, tØnh tËp riªng s¶n phÈm bia, n¨m 1994 cã doanh thu 33 tû ®ång, nép trung ®Çu t− ®æi míi thiÕt bÞ, x©y dùng thªm mét sè c¬ së ng©n s¸ch 16 tû ®ång. s¶n xuÊt víi d©y chuyÒn c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, t¹o ra s¶n X©y dùng c¬ së vËt chÊt - kü thuËt phôc vô ph¸t triÓn phÈm míi cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao trªn thÞ tr−êng. §i kinh tÕ - x· héi lµ lÜnh vùc ®−îc −u tiªn ®Çu t− trong thêi kú ®Çu trong ®Çu t− ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ lµ Nhµ m¸y 1991-1995. Trong 5 n¨m, vèn ®Çu t− x©y dùng c¬ b¶n toµn ®−êng Qu¶ng Ng·i. N¨m 1993, nhµ m¸y ®Çu t− 43 tû ®ång tØnh ®¹t 1.068,3 tû ®ång, t¨ng 57% so víi thêi kú 1985-1990. nhËp d©y chuyÒn s¶n xuÊt bia, theo c«ng nghÖ cña TiÖp NhiÒu c«ng tr×nh ph¸t huy t¸c dông tèt nh− c¸c d©y chuyÒn Kh¾c, c«ng suÊt 10 triÖu lÝt/n¨m, 23,8 tû ®ång nhËp d©y s¶n xuÊt bia, n−íc kho¸ng, b¸nh kÑo, m¹ch nha, n©ng cÊp, chuyÒn s¶n xuÊt b¸nh kÑo, c«ng nghÖ cña §µi Loan, c«ng më réng c«ng suÊt Nhµ m¸y ®−êng 2.000 tÊn mÝa c©y/ngµy. suÊt b¸nh 8.400 kg/ngµy, kÑo 11.000 kg/ngµy. N¨m 1994, C¸c c«ng tr×nh giao th«ng träng ®iÓm nh− ®Ìo Vi«l¨c, cÇu nhµ m¸y tiÕp tôc ®Çu t− 17,4 tû ®ång nhËp d©y chuyÒn s¶n s«ng Re, s«ng Rin, ®−êng Di L¨ng - Ba Ng¹c, Di L¨ng - Trµ xuÊt n−íc kho¸ng, c«ng nghÖ Italia, c«ng suÊt 36 triÖu Niªu, ®−êng tr¸nh ®«ng Quèc lé 1A qua thÞ x· Qu¶ng Ng·i, lÝt/n¨m. N¨m 1995, nhµ m¸y ®Çu t− 22,2 tû ®ång nhËp d©y ®−êng Qu¸n C¬m - Sa Kú, trô së lµm viÖc mét sè së, ban, chuyÒn s¶n xuÊt n−íc ngät, c«ng suÊt 30 triÖu lÝt/n¨m; 10 tû ngµnh … §Æc biÖt, ngµy 26-1-1992, Qu¶ng Ng·i chÝnh thøc ®ång x©y dùng ph©n x−ëng s¶n xuÊt m¹ch nha, c«ng suÊt 10 nhËn ®iÖn tõ l−íi ®iÖn quèc gia qua tr¹m biÕn ¸p 110 KV Nói 177 178
Bót, më ra b−íc ngoÆt míi tiÕn tíi phñ kÝn ®iÖn l−íi quèc gia 832.200 USD. N¨m 1992 gi¶m xuèng cßn 618.900 USD. N¨m trªn ®Þa bµn tØnh. §Õn n¨m 1995, toµn tØnh cã 98/171 x·, thÞ 1995 chØ cßn 559.300 USD. §Õn n¨m 1995, tØnh thu hót ®−îc trÊn cã ®iÖn l−íi quèc gia. Th«ng tin liªn l¹c cã b−íc ph¸t ba dù ¸n cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi, víi tæng sè vèn ®¨ng ký triÓn míi, víi 100% sè x· ®ång b»ng vµ ®¶o Lý S¬n, 38% sè 5,7 triÖu USD, trong ®ã vèn cña tØnh gãp chiÕm 32,4%. x· miÒn nói cã ®iÖn tho¹i. Tû lÖ ®iÖn tho¹i ®¹t 0,8 m¸y/100 Cïng víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ, chuyÓn d©n. Nh÷ng kÕt qu¶ trong ®Çu t− x©y dùng c¬ së h¹ tÇng kü dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, TØnh ñy Qu¶ng Ng·i tiÕp tôc ®Èy m¹nh thuËt ®· gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n thùc hiÖn chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vÒ ®æi míi c¬ chÕ d©n, x©y dùng n«ng th«n míi. qu¶n lý kinh tÕ, träng t©m lµ s¾p xÕp l¹i c¸c c«ng ty, xÝ Ho¹t ®éng th−¬ng m¹i nh÷ng n¨m 1991-1995 thùc sù s«i nghiÖp quèc doanh theo NghÞ ®Þnh sè 388-CP cña ChÝnh phñ, ®éng, víi sù tham gia cña nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ. T×nh tiÕp tôc hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ n«ng nghiÖp theo tr¹ng ng¨n s«ng cÊm chî, chÝnh s¸ch “hai gi¸” thêi kú bao tinh thÇn NghÞ quyÕt Trung −¬ng 5 (khãa VII), khuyÕn khÝch cÊp hoµn toµn bÞ xãa bá. Toµn tØnh lµ mét thÞ tr−êng th«ng vµ t¹o ®iÒu kiÖn c¸c thµnh phÇn kinh tÕ t− nh©n, c¸ thÓ ph¸t suèt, gi¸ c¶ dÇn dÇn b×nh æn, hµng hãa ®a d¹ng, phong phó, triÓn. ®¸p øng ngµy cµng tèt h¬n nhu cÇu tiªu dïng cña nh©n d©n. Theo tinh thÇn ®ã, c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt, kinh doanh thuéc Tæng møc b¸n lÎ hµng hãa n¨m 1995 ®¹t 833,6 tû ®ång, t¨ng thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh trªn ®Þa bµn tØnh ®−îc s¾p 364% so víi n¨m 1990. C¬ cÊu trong tæng møc b¸n lÎ cã sù xÕp l¹i, tõ 43 ®¬n vÞ, 3.423 lao ®éng (n¨m 1990) cßn 22 ®¬n thay ®æi c¬ b¶n. Th−¬ng nghiÖp quèc doanh vµ tËp thÓ kh«ng vÞ, víi 2.838 lao ®éng (n¨m 1994). Sau s¾p xÕp, c¸c ®¬n vÞ cßn chiÕm −u thÕ vµ gi÷ vai trß chñ ®¹o trªn thÞ tr−êng, thay kinh tÕ quèc doanh tõng b−íc kh¾c phôc khã kh¨n vÒ vèn, vµo ®ã lµ th−¬ng nghiÖp t− nh©n, c¸ thÓ dÇn dÇn chiÕm −u ph−¬ng ¸n s¶n xuÊt, kinh doanh, ®æi míi thiÕt bÞ, c«ng nghÖ thÕ. N¨m 1995, th−¬ng nghiÖp quèc doanh chØ chiÕm 10,1% v−¬n lªn xøng ®¸ng vai trß lµ thµnh phÇn kinh tÕ chñ ®¹o tæng møc b¸n lÎ. C¸c hîp t¸c x· mua b¸n (th−¬ng nghiÖp tËp dÉn d¾t c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c cïng ph¸t triÓn. §èi víi thÓ) tª liÖt ho¹t ®éng. Trong khi ®ã, tæng møc b¸n lÎ cña c¸c hîp t¸c x· n«ng nghiÖp, sau mét thêi gian thùc hiÖn NghÞ th−¬ng nghiÖp t− nh©n, c¸ thÓ tõ 80,8% n¨m 1990 t¨ng lªn quyÕt 10 cña Bé ChÝnh trÞ, nhiÒu hîp t¸c x· vµ tËp ®oµn s¶n 89,9% n¨m 1995. N¨m 1995, toµn tØnh cã 18.209 hé c¸ thÓ xuÊt chØ tån t¹i trªn h×nh thøc. Th¸ng 6-1993, Héi nghÞ lÇn kinh doanh th−¬ng m¹i, dÞch vô, gi¶i quyÕt viÖc lµm cho thø n¨m cña Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng (khãa VII) ra NghÞ 23.868 lao ®éng. quyÕt vÒ tiÕp tôc ®æi míi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi n«ng Ho¹t ®éng xuÊt, nhËp khÈu sau t¸i lËp tØnh rÊt khã kh¨n. th«n. NghÞ quyÕt nhÊn m¹nh quan ®iÓm ph¶i ®Æt sù ph¸t Bé m¸y tæ chøc kh«ng æn ®Þnh, thiÕu c¸n bé qu¶n lý cã kinh triÓn n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n theo h−íng s¶n xuÊt nghiÖm, thiÕu vèn kinh doanh, gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng hãa trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt ngµy cµng gi¶m sót. N¨m 1990, kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t n−íc, coi ®ã lµ nhiÖm vô chiÕn l−îc cã tÇm quan träng hµng 179 180
®Çu. NghÞ quyÕt còng nªu râ néi dung, ph−¬ng h−íng ®æi míi ®oµn s¶n xuÊt tan r·, cÊp ñy, chÝnh quyÒn t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp, c¶i tiÕn c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n, c¸c hé c¸ thÓ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, lµm ¨n cã hiÖu qu¶ ®i dÇn kiªn tr× vµ nhÊt qu¸n thùc hiÖn chÝnh s¸ch giao quyÒn sö vµo con ®−êng hîp t¸c mét c¸ch tù nguyÖn. dông ruéng ®Êt l©u dµi cho hé n«ng d©n, n«ng d©n ®−îc Kinh tÕ quèc doanh vµ kinh tÕ tËp thÓ lµ hai thµnh quyÒn chuyÓn ®æi, chuyÓn nh−îng, thõa kÕ, cho thuª, thÕ phÇn kinh tÕ gi÷ vai trß nÒn t¶ng, ®Þnh h−íng c¸c thµnh chÊp ruéng ®Êt. NghÞ quyÕt Trung −¬ng 5 lµ mét b−íc ph¸t phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn. Còng nh− nhiÒu ®Þa ph−¬ng triÓn vÒ ®æi míi t− duy lý luËn cña §¶ng ta trªn lÜnh vùc kh¸c trong c¶ n−íc, §¶ng bé l·nh ®¹o ®æi míi c¬ chÕ qu¶n ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n. lý kinh tÕ lµ mét qu¸ tr×nh ®Êu tranh phøc t¹p, khã kh¨n Qu¸n triÖt vµ tæ chøc thùc hiÖn NghÞ quyÕt Trung −¬ng 5, vµ ph¶i mÊt mét thêi gian dµi, qua kiÓm nghiÖm cña thùc Héi nghÞ TØnh ñy lÇn thø chÝn (khãa XIV) ra NghÞ quyÕt sè tiÔn, viÖc ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ míi tõng b−íc 03-NQ/TU, ngµy 6-12-1993. NghÞ quyÕt ®Ò ra môc tiªu ph¸t hoµn thiÖn. triÓn nhanh vµ v÷ng ch¾c n«ng, l©m, ng− nghiÖp, c«ng NhËn thøc s©u s¾c tÝnh ®Æc thï cña tØnh vÒ ®iÒu kiÖn ®Þa nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp vµ dÞch vô n«ng th«n nh»m thu lý vµ con ng−êi, NghÞ quyÕt §¹i héi lÇn thø XIV cña §¶ng bé hót lao ®éng, gi¶i quyÕt v÷ng ch¾c nhu cÇu l−¬ng thùc, thùc tØnh Qu¶ng Ng·i x¸c ®Þnh ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói lµ mét phÈm cho nh©n d©n. X©y dùng n«ng th«n míi cã kinh tÕ ph¸t trong chÝn ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña tØnh. Cô thÓ triÓn, ®êi sèng v¨n hãa phong phó, lµnh m¹nh, cã c¬ së vËt hãa NghÞ quyÕt ®¹i héi §¶ng bé lÇn thø XIV, ngµy 8-4-1992, chÊt ®¸p øng ®−îc yªu cÇu c¬ b¶n cña n«ng d©n; cã hÖ thèng TØnh ñy Qu¶ng Ng·i ra NghÞ quyÕt sè 02/NQ-TU “VÒ ph¸t chÝnh trÞ v÷ng m¹nh; ph¸t huy d©n chñ vµ c«ng b»ng x· héi; triÓn kinh tÕ miÒn nói, trung du (tõ n¨m 1992 ®Õn n¨m cñng cè v÷ng ch¾c quèc phßng, an ninh. §èi víi c¸c hîp t¸c 1995)”. §¸nh gi¸ vai trß ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói, trung x·, NghÞ quyÕt cña TØnh ñy chñ tr−¬ng ®èi víi nh÷ng hîp t¸c du, NghÞ quyÕt nhËn ®Þnh: MiÒn nói, trung du cña tØnh, gåm x· ®æi míi cã hiÖu qu¶ cÇn tiÕp tôc ®æi míi ®Ó n©ng cao hiÖu 4 huyÖn vµ 14 x·, chiÕm 64% diÖn tÝch tù nhiªn toµn tØnh, qu¶ ho¹t ®éng, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó kinh tÕ hé ph¸t triÓn. Nh÷ng n¬i sinh sèng l©u ®êi cña c¸c d©n téc thiÓu sè, cã truyÒn hîp t¸c x· ®æi míi tõng kh©u, tõng mÆt cÇn ph¸t huy mÆt thèng c¸ch m¹ng kiªn c−êng. MiÒn nói, trung du cã nhiÒu m¹nh, kh¾c phôc mÆt yÕu, tiÕp tôc ®æi míi tæ chøc, néi dung tiÒm lùc kinh tÕ, cã tµi nguyªn vµ søc lao ®éng ch−a ®−îc ho¹t ®éng. Nh÷ng hîp t¸c x· tån t¹i chØ trªn h×nh thøc cÇn khai th¸c triÖt ®Ó, cã th¶m thùc vËt t¹o c©n b»ng m«i tr−êng lµm râ nguyªn nh©n, t×m biÖn ph¸p xö lý ®Ó gióp hîp t¸c x· sinh th¸i toµn tØnh, cã vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng vÒ quèc v−¬n lªn. NÕu sau nhiÒu lÇn ®æi míi, nh−ng kh«ng cã kh¶ phßng - an ninh. Do ®ã, NghÞ quyÕt kh¼ng ®Þnh: Ph¸t triÓn n¨ng chuyÓn ®æi th× cÊp ñy, chÝnh quyÒn cã biÖn ph¸p xö lý kinh tÕ miÒn nói, trung du kh«ng chØ lµ yªu cÇu bøc xóc cña thÝch hîp, t¹o cho n«ng d©n tæ chøc c¸c h×nh thøc hîp t¸c miÒn nói, trung du mµ cßn v× lîi Ých chung cña toµn tØnh c¶ phï hîp víi yªu cÇu cña hä. Nh÷ng n¬i hîp t¸c x· vµ tËp tr−íc m¾t vµ cho c¸c thÕ hÖ mai sau. Víi vai trß ®Æc biÖt 181 182
quan träng ®ã cña miÒn nói, trung du, NghÞ quyÕt x¸c ®Þnh QuyÕt ®Þnh sè 327/CT cña ChÝnh phñ, chØ ®¹o c¸c huyÖn ®Çu t− ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói, trung du lµ bé phËn miÒn nói thµnh lËp Ban Qu¶n lý dù ¸n ®Þnh canh, ®Þnh c−. chiÕn l−îc cña tØnh, do ®ã ph−¬ng h−íng chung lµ “TËp trung N¨m 1995, b»ng nhiÒu nguån vèn, chñ yÕu lµ vèn Trung ®Çu t− x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, ph¸t triÓn kinh tÕ hµng hãa −¬ng, tØnh Qu¶ng Ng·i triÓn khai n¨m dù ¸n hç trî ®ång bµo nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa, liªn kÕt d©n téc ®Æc biÖt khã kh¨n, 11 dù ¸n ®Þnh canh, ®Þnh c− thuéc chÆt chÏ víi ®ång b»ng, ra søc ph¸t huy thÕ m¹nh cña tõng ch−¬ng tr×nh 327 vµ bèn dù ¸n kh¸c, víi tæng sè vèn ®Çu t− vïng. C¬ cÊu s¶n xuÊt ph¶i phï hîp víi ®iÒu kiÖn sinh th¸i; gÇn 1,2 tû ®ång. Hµng n¨m, c¸c ®Þa ph−¬ng, ®¬n vÞ thùc hiÖn th©m canh, më réng diÖn tÝch vµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn. Khai tèt viÖc cÊp kh«ng bèn mÆt hµng thiÕt yÕu, b¸n trî c−íc b¶y th¸c kh¶ n¨ng ®Çu t− cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, kÓ c¶ n−íc mÆt hµng kh¸c cho ®ång bµo miÒn nói. ngoµi. Nhµ n−íc ®Çu t− x©y dùng c¬ së h¹ tÇng cÇn thiÕt, §Çu t− ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói, trung du nh− nghÞ thùc hiÖn chÝnh s¸ch giao ®Êt cho d©n sö dông l©u dµi, −u quyÕt TØnh ñy x¸c ®Þnh lµ mét cuéc c¸ch m¹ng l©u dµi, ®Çy ®·i vÒ thuÕ, tÝn dông vµ hç trî kü thuËt cho nh÷ng ng−êi ®Çu khã kh¨n, gian khæ, song lµ con ®−êng ph¸t triÓn kinh tÕ - x· t− khai th¸c vïng ®Êt míi, hé n«ng d©n ®i lËp nghiÖp ë vïng héi hîp lý nhÊt. Do ®ã, kÕt qu¶ ®¹t ®−îc so víi môc tiªu cña ®Êt míi ®−îc chuyÓn nh−îng quyÒn sö dông ruéng ®Êt n¬i c− NghÞ quyÕt míi chØ lµ b−íc ®Çu, ch−a cã t¸c dông thóc ®Èy tró cò ®Ó cã thªm vèn ®Çu t−”1. NghÞ quyÕt ®Ò ra c¸c môc tiªu kinh tÕ - x· héi miÒn nói, trung du ph¸t triÓn, ®êi sèng vËt chñ yÕu ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói, trung du nh− trång chÊt vµ tinh thÇn cña ®ång bµo c¸c d©n téc cßn gÆp rÊt nhiÒu rõng, trång c©y c«ng nghiÖp, s¶n xuÊt l−¬ng thùc, ch¨n nu«i, khã kh¨n. ph¸t triÓn giao th«ng, thñy lîi. Th¸ng 12-1992, ®−îc sù hîp t¸c chÆt chÏ cña TØnh ñy, ñy TriÓn khai thùc hiÖn NghÞ quyÕt cña TØnh ñy vÒ ph¸t ban nh©n d©n tØnh vµ c¸c c¸n bé khoa häc kü thuËt tØnh triÓn kinh tÕ miÒn nói, trung du, Ban Th−êng vô TØnh ñy chØ Qu¶ng Ng·i, tiÕn sÜ Tr−¬ng §×nh HiÓn vµ c¸c nhµ khoa häc ®¹o cÊp ñy ®¶ng, chÝnh quyÒn c¸c cÊp, nhÊt lµ c¸c huyÖn, x· Ph©n viÖn VËt lý thuéc ViÖn Khoa häc - C«ng nghÖ ViÖt Nam miÒn nói, trung du tæ chøc qu¸n triÖt c¸c quan ®iÓm, môc t¹i Thµnh phè Hå ChÝ Minh ®· nghiªn cøu vµ ph¸t hiÖn ra tiªu, ph−¬ng h−íng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói, kh¶ n¨ng x©y dùng c¶ng biÓn n−íc s©u ë vÞnh Dung QuÊt. trung du, ph¸t ®éng vµ h−íng dÉn c¸c tÇng líp nh©n d©n thi C¸c ®ång chÝ l·nh ®¹o cao cÊp cña §¶ng vµ Nhµ n−íc, nh− ®ua thùc hiÖn th¾ng lîi NghÞ quyÕt. ñy ban nh©n d©n tØnh Tæng BÝ th− §ç M−êi, Thñ t−íng ChÝnh phñ Vâ V¨n KiÖt ®· thµnh lËp Ban D©n téc miÒn nói, Ban ChØ ®¹o thùc hiÖn trùc tiÕp thÞ s¸t khu vùc dù ®Þnh x©y dùng c¶ng biÓn n−íc ____________ s©u vµ khu c«ng nghiÖp Dung QuÊt. Qua nhiÒu lÇn kh¶o s¸t 1. NghÞ quyÕt sè 02-NQ/TU, ngµy 8-4-1992 cña TØnh ñy Qu¶ng vµ nhiÒu cuéc héi th¶o khoa häc, ngµy 9-11-1994, Thñ t−íng Ng·i: “VÒ ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói, trung du (tõ n¨m 1992 ®Õn ChÝnh phñ ra QuyÕt ®Þnh sè 658/Q§-TTg vÒ ®Þa ®iÓm x©y n¨m 1995)”, tr.3. dùng Nhµ m¸y läc dÇu sè 1 t¹i Dung QuÊt vµ quy ho¹ch khu 183 184
kinh tÕ träng ®iÓm miÒn Trung. §©y lµ mét sù kiÖn rÊt quan tù gi¸c thùc hiÖn c¸c chñ tr−¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n−íc vµ träng, mang tÝnh lÞch sö, thÓ hiÖn tÇm nh×n chiÕn l−îc cña c¸c ph−¬ng ¸n cña ñy ban nh©n d©n tØnh; h×nh thµnh c¸c tæ ng−êi ®øng ®Çu ChÝnh phñ, cã ý nghÜa nh− lµ sù më ®Çu thêi chøc cÇn thiÕt ®Ó chØ ®¹o thùc hiÖn th¾ng lîi c¸c dù ¸n, kú ph¸t triÓn míi - c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i hãa - cña tØnh ch−¬ng tr×nh vµ c«ng t¸c cô thÓ; tham gia víi Trung −¬ng vÒ Qu¶ng Ng·i. NhËn thøc râ thêi c¬ vµ vËn héi míi, ngµy 5-5- quy ho¹ch tæng thÓ, dù kiÕn s¾p xÕp c«ng nghiÖp ®Þa ph−¬ng 1995, TØnh ñy ra NghÞ quyÕt sè 1049/NQ-TU “VÒ nhiÖm vô ngoµi vïng dù ¸n… NghÞ quyÕt sè 1049/NQ-TU cña TØnh ñy cña ®Þa ph−¬ng tr−íc chñ tr−¬ng cña ChÝnh phñ x©y dùng thÓ hiÖn t− duy míi vÒ ®Þnh h−íng ph¸t triÓn kinh tÕ cña khu c«ng nghiÖp ven biÓn miÒn Trung vµ c¶ng Dung QuÊt”. tØnh, coi ph¸t triÓn khu c«ng nghiÖp Dung QuÊt, Nhµ m¸y läc NghÞ quyÕt kh¼ng ®Þnh: “ViÖc ChÝnh phñ chän Dung QuÊt dÇu sè 1 lµ ®éng lùc thóc ®Èy qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu lµm ®Þa ®iÓm x©y dùng Nhµ m¸y läc dÇu sè 1 vµ quy ho¹ch kinh tÕ, ph©n bæ l¹i lao ®éng trªn ®Þa bµn tØnh Qu¶ng Ng·i, x©y dùng khu kinh tÕ träng ®iÓm miÒn Trung sÏ cã t¸c dông lµ vËn héi, thêi c¬ cho tØnh kh¾c phôc t×nh tr¹ng tôt hËu vÒ tÝch cùc ®Õn c¸c tØnh miÒn Trung, trong ®ã cã Qu¶ng Ng·i; lµ kinh tÕ so víi c¸c tØnh trong khu vùc miÒn Trung vµ c¶ n−íc. ®éng lùc thóc ®Èy qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, ph©n Do x¸c ®Þnh ®óng ®¾n néi dung vµ tiÕn hµnh ®ång bé viÖc bæ l¹i lao ®éng trªn ®Þa bµn Qu¶ng Ng·i theo h−íng c«ng chuyÓn ®æi vµ h×nh thµnh c¬ cÊu kinh tÕ míi, nªn tèc ®é t¨ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa. Dù ¸n Dung QuÊt ®−îc thùc thi sÏ tr−ëng kinh tÕ cña tØnh Qu¶ng Ng·i b×nh qu©n trong 5 n¨m lµ vËn héi, lµ thêi c¬ ®Ó tØnh ta khai th¸c cã hiÖu qu¶ tµi 1991-1995 t¨ng 6,8%, tuy ch−a b»ng møc t¨ng b×nh qu©n nguyªn thiªn nhiªn, tiÒm n¨ng lao ®éng, kÝch thÝch vµ l«i chung c¶ n−íc (8,2%), nh−ng cao h¬n nhiÒu so víi 5 n¨m cuèn ngµnh nghÒ ph¸t triÓn; ®Èy nhanh tèc ®é t¨ng tr−ëng 1985-1990 lµ 2,3%. Tû träng n«ng nghiÖp trong c¬ cÊu kinh kinh tÕ, gi¶i quyÕt viÖc lµm, xãa ®ãi, gi¶m nghÌo, kh¾c phôc tÕ gi¶m dÇn, tõ 59,5% n¨m 1991 cßn 51,1% n¨m 1995, c«ng t×nh tr¹ng tôt hËu cña tØnh ta ®èi víi c¸c tØnh trong vïng vµ nghiÖp t¨ng dÇn, tõ 12,4% n¨m 1991 lªn 16,1% n¨m 1995. c¶ n−íc”1. NghÞ quyÕt x¸c ®Þnh: Tranh thñ thêi c¬, chñ ®éng Tuy vËy, 5 n¨m (1991-1995), kinh tÕ cña tØnh Qu¶ng Ng·i kh¾c phôc khã kh¨n, trë ng¹i, t¹o cho tØnh cã b−íc tiÕn ®ét vÉn cßn nhiÒu yÕu kÐm. S¶n xuÊt ch−a ®ñ tiªu dïng vµ tÝch biÕn lµ nhiÖm vô cã tÝnh chiÕn l−îc cña §¶ng bé vµ nh©n d©n lòy. Thu chi ng©n s¸ch vÉn trong t×nh tr¹ng mÊt c©n ®èi lín. Qu¶ng Ng·i. Do ®ã, TØnh ñy chñ tr−¬ng t¨ng c−êng c«ng t¸c Hµng n¨m tØnh vÉn ph¶i dùa vµo trî cÊp cña ng©n s¸ch chÝnh trÞ, t− t−ëng, lµm cho c¸n bé, ®¶ng viªn vµ nh©n d©n Trung −¬ng1. C¬ cÊu kinh tÕ chuyÓn dÞch chËm. ViÖc s¾p xÕp, trong tØnh, nhÊt lµ vïng dù ¸n thÊy râ thêi c¬, vËn héi míi, ____________ ____________ 1. Theo sè liÖu cña Côc Thèng kª tØnh Qu¶ng Ng·i trong 4 n¨m 1. NghÞ quyÕt sè 1049/NQ-TU, ngµy 5-5-1995 cña TØnh ñy Qu¶ng 1991-1994, ng©n s¸ch Trung −¬ng trî cÊp cho tØnh Qu¶ng Ng·i lÇn Ng·i: “VÒ nhiÖm vô cña ®Þa ph−¬ng tr−íc chñ tr−¬ng cña ChÝnh phñ x©y l−ît lµ: 20,2 tû ®ång (1991), 57,1 tû ®ång (1992), 97,8 tû ®ång (1993), dùng khu c«ng nghiÖp ven biÓn miÒn Trung vµ c¶ng Dung QuÊt”, tr.1. 113,4 tû ®ång (1994). 185 186
chuyÓn ®æi ho¹t ®éng c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ quèc doanh, hîp t¸c th−êng xuyªn ch¨m lo c¸c gia ®×nh th−¬ng binh, liÖt sÜ, gia x· sang m« h×nh míi lóng tóng, hiÖu qu¶ thÊp. Kinh doanh ®×nh cã c«ng víi n−íc. du lÞch, dÞch vô yÕu kÐm kÐo dµi, c¬ së vËt chÊt ngµnh du lÞch Ngµy 29-8-1994, ñy ban Th−êng vô Quèc héi ban hµnh xuèng cÊp trÇm träng. Tuy §¶ng bé tØnh cã chñ tr−¬ng “lÊy Ph¸p lÖnh quy ®Þnh danh hiÖu Bµ mÑ ViÖt Nam anh hïng. ph¸t triÓn n«ng, l©m, ng− nghiÖp g¾n víi c«ng nghiÖp chÕ §©y lµ mét chñ tr−¬ng lín cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ta nh»m biÕn vµ tõng b−íc x©y dùng n«ng th«n míi lµm nhiÖm vô t«n vinh c¸c bµ mÑ ViÖt Nam ®· sinh thµnh, nu«i d−ìng vµ hµng ®Çu”, nh−ng trong chØ ®¹o thùc hiÖn ch−a g¾n chÆt c«ng cèng hiÕn nh÷ng ng−êi con th©n yªu cña m×nh cho sù nghiÖp nghiÖp chÕ biÕn víi ph¸t triÓn c©y nguyªn liÖu, nhÊt lµ c©y kh¸ng chiÕn chèng qu©n x©m l−îc. §ît 1, tØnh Qu¶ng Ng·i cã mÝa vµ d©u t»m. T×nh tr¹ng ®ã còng diÔn ra trong ngµnh 681 mÑ ®−îc Nhµ n−íc quyÕt ®Þnh phong tÆng danh hiÖu Bµ thñy s¶n, víi viÖc 2 xÝ nghiÖp ®«ng l¹nh Sa Huúnh vµ Qu¶ng mÑ ViÖt Nam anh hïng. Trong 5 n¨m 1991-1995, toµn tØnh Ng·i l©m vµo c¶nh nî nÇn, s¶n xuÊt ®×nh ®èn. Ho¹t ®éng x©y míi vµ söa ch÷a, n©ng cÊp gÇn 1.000 ng«i nhµ t×nh xuÊt, nhËp khÈu rÊt yÕu kÐm. N¨m 1995, gi¸ trÞ hµng xuÊt nghÜa, tÆng 1.471 sæ tiÕt kiÖm, quy tËp 24.327 hµi cèt liÖt sÜ khÈu ®¹t 6 triÖu USD, chØ b»ng 40% chØ tiªu do NghÞ quyÕt vµo c¸c nghÜa trang liÖt sÜ. C¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n trong vµ §¹i héi §¶ng bé tØnh lÇn thø XIV ®Ò ra. C«ng ty xuÊt nhËp ngoµi tØnh nhËn phông d−ìng suèt ®êi trªn 600 Bµ mÑ ViÖt khÈu (Cotimex) lµm ¨n thua lç kÐo dµi, ph¶i gi¶i thÓ. H¹ Nam anh hïng cßn sèng. Hµng n¨m, toµn tØnh cã tõ 1.500 tÇng giao th«ng n«ng th«n kÐm n¸t. N¨m 1993, ®−êng ®Êt ®Õn 2.000 ®èi t−îng ®−îc cøu trî th−êng xuyªn, hµng tr¨m chiÕm tû lÖ 78,6%, ®−êng nhùa, bª t«ng, cÊp phèi ®Êt, ®¸ ngh×n l−ît ng−êi ®−îc cøu trî khi gÆp thiªn tai vµ khã kh¨n chiÕm tû lÖ rÊt thÊp, chØ cã 21,4%. ®ét xuÊt. Tuy cßn nhiÒu yÕu kÐm, nh−ng so víi thêi kú tr−íc ®ã, Tõ n¨m 1991 ®Õn n¨m 1995, c¸c lÜnh vùc v¨n hãa - x· héi kinh tÕ Qu¶ng Ng·i cã nhiÒu khëi s¾c, nªn ®êi sèng, viÖc cã nhiÒu khëi s¾c, do ®−îc Nhµ n−íc quan t©m ®Çu t− c¶ vÒ c¬ lµm cña c¸c tÇng líp d©n c− ®−îc c¶i thiÖn. Trong 5 n¨m së vËt chÊt vµ con ng−êi. §Æc biÖt thêi kú nµy c¸c lÜnh vùc v¨n 1991-1995, cã 81.000 ng−êi ®−îc gi¶i quyÕt viÖc lµm. N¨m hãa - x· héi tõng b−íc ®−îc x· héi hãa, huy ®éng ®−îc c¸c 1994, thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi cña d©n c− t¨ng h¬n so nguån lùc ®Çu t− tõ c¸c tÇng líp nh©n d©n, c¸c thµnh phÇn víi n¨m 1993 lµ 13%, ®¹t 124.000 ®ång/ng−êi/th¸ng. Nhµ ë kinh tÕ. Th¸ng 1-1993, Héi nghÞ lÇn thø t− Ban ChÊp hµnh kiªn cè, b¸n kiªn cè t¨ng lªn. NhiÒu hé gia ®×nh mua s¾m Trung −¬ng (khãa VII) ra NghÞ quyÕt vÒ tiÕp tôc ®æi míi sù ®−îc c¸c lo¹i ph−¬ng tiÖn phôc vô sinh ho¹t ®¾t tiÒn nh− xe nghiÖp gi¸o dôc - ®µo t¹o; vÒ mét sè nhiÖm vô v¨n hãa, v¨n m¸y, tivi, m¸y nghe nh¹c, qu¹t ®iÖn. N¨m 1995, tû lÖ hé nghÖ nh÷ng n¨m tr−íc m¾t; vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cÊp b¸ch cña sù dïng ®iÖn ®¹t 72,1%. nghiÖp ch¨m sãc vµ b¶o vÖ søc kháe nh©n d©n; vÒ chÝnh s¸ch Thùc hiÖn ®¹o lý “Uèng n−íc nhí nguån”, c¸c cÊp ñy d©n sè - kÕ ho¹ch hãa gia ®×nh ... §©y lµ c¸c nghÞ quyÕt thùc ®¶ng, chÝnh quyÒn, mÆt trËn vµ c¸c ®oµn thÓ nh©n d©n hiÖn chiÕn l−îc v× con ng−êi cña §¶ng vµ Nhµ n−íc. 187 188
TriÓn khai thùc hiÖn c¸c NghÞ quyÕt Héi nghÞ Trung −¬ng v¨n hãa l¹c hËu, ®åi trôy, c¸c hñ tôc, mª tÝn dÞ ®oan. §Èy 4, TØnh ñy Qu¶ng Ng·i tæ chøc Héi nghÞ lÇn thø b¶y vµ ra m¹nh cuéc vËn ®éng x©y dùng nÕp sèng v¨n minh, gia ®×nh NghÞ quyÕt sè 341-NQ/TU, ngµy 4-6-1993. Héi nghÞ nhÊt trÝ v¨n hãa míi. Cñng cè, kiÖn toµn c«ng t¸c tæ chøc vµ c¸n bé ®¸nh gi¸, tuy c¸c lÜnh vùc gi¸o dôc - ®µo t¹o, v¨n hãa - v¨n ho¹t ®éng trong lÜnh vùc v¨n hãa - v¨n nghÖ. Më réng c¸c nghÖ, ch¨m sãc vµ b¶o vÖ søc kháe nh©n d©n, c«ng t¸c d©n sè - lo¹i h×nh th«ng tin ®¹i chóng. Quan t©m c«ng t¸c s−u tÇm, kÕ ho¹ch hãa gia ®×nh ë tØnh ®¹t ®−îc nhiÒu tiÕn bé, nh−ng nghiªn cøu, b¶o tån c¸c gi¸ trÞ v¨n hãa truyÒn thèng. vÉn cßn nhiÒu yÕu kÐm. NhËn thøc cña c¸c cÊp ñy ®¶ng, Trªn c¬ së NghÞ quyÕt cña TØnh ñy, cÊp ñy c¸c cÊp triÓn chÝnh quyÒn, mÆt trËn vµ c¸c ®oµn thÓ vÒ vÞ trÝ, vai trß cña khai, thùc hiÖn vµ ®¹t ®−îc nhiÒu kÕt qu¶ tÝch cùc. NÐt míi gi¸o dôc - ®µo t¹o, v¨n hãa - v¨n nghÖ, ch¨m sãc vµ b¶o vÖ trong hÖ thèng gi¸o dôc lµ tõ n¨m 1991, c¸c tr−êng phæ søc kháe nh©n d©n, c«ng t¸c d©n sè - kÕ ho¹ch hãa gia ®×nh th«ng c¬ së t¸ch thµnh c¸c tr−êng tiÓu häc vµ trung häc c¬ së; ch−a thËt s©u s¾c, qu¶n lý, chØ ®¹o ch−a chÆt chÏ. Héi nghÞ trong tr−êng c«ng lËp cã c¸c tr−êng chuyªn, líp chän. HÖ ®Ò ra mét sè chñ tr−¬ng, biÖn ph¸p vµ nhiÖm vô chñ yÕu. VÒ thèng gi¸o dôc phæ th«ng cã thªm tr−êng b¸n c«ng, trung gi¸o dôc - ®µo t¹o, TØnh ñy chñ tr−¬ng tõng b−íc ®a d¹ng t©m h−íng nghiÖp d¹y nghÒ, nhãm trÎ gia ®×nh, mÉu gi¸o hãa c¸c lo¹i h×nh gi¸o dôc - ®µo t¹o. Cñng cè tr−êng c«ng, d©n lËp, hÖ thèng tr−êng phæ th«ng d©n téc néi tró ®−îc cñng chuyÓn mét sè tr−êng c«ng sang tr−êng b¸n c«ng, khuyÕn cè, ®Çu t− c¬ së vËt chÊt. Nhê ®a d¹ng hãa c¸c lo¹i h×nh khÝch më c¸c tr−êng, líp d©n lËp, më thªm mét sè trung t©m tr−êng líp, nªn n¨m häc 1995-1996 tr−êng phæ th«ng t¨ng h−íng nghiÖp d¹y nghÒ. N©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc. Thùc 28,4%, häc sinh phæ th«ng t¨ng 23,7% so víi n¨m 1990. N¨m hiÖn c«ng b»ng trong gi¸o dôc. VÒ ch¨m sãc, b¶o vÖ søc kháe 1995, toµn tØnh cã 15 nhµ trÎ, 71 nhãm trÎ, 158 tr−êng mÉu nh©n d©n vµ c«ng t¸c d©n sè - kÕ ho¹ch hãa gia ®×nh, TØnh gi¸o, 336 tr−êng tiÓu häc vµ trung häc c¬ së, 27 tr−êng trung ñy chñ tr−¬ng ph¸t ®éng phong trµo toµn d©n tham gia c¸c häc phæ th«ng. Tû lÖ häc sinh trong ®é tuæi vµo tiÓu häc n¨m ho¹t ®éng b¶o vÖ søc kháe, phßng chèng dÞch bÖnh, b¶o vÖ 1995 ®¹t 91%, trung häc c¬ së ®¹t 46%, trung häc phæ th«ng m«i tr−êng; cã chÝnh s¸ch ®Çu t− ph¸t triÓn hÖ thèng c¬ së ®¹t 16,6%, tû lÖ nµy n¨m 1990 t−¬ng øng lµ 75%, 49% vµ vËt chÊt, trang thiÕt bÞ kh¸m, ch÷a bÖnh, ®µo t¹o c¸n bé y tÕ, 11,7%. Tû lÖ häc sinh tèt nghiÖp n¨m 1995, tiÓu häc ®¹t qu¶n lý c¸c dÞch vô y tÕ t− nh©n; thùc hiÖn x· héi hãa c«ng 94,4%, trung häc c¬ së ®¹t 96%, trung häc phæ th«ng ®¹t t¸c d©n sè, x©y dùng m« h×nh gia ®×nh Ýt con, kháe m¹nh, t¹o 95,1%. §Õn n¨m 1995, toµn tØnh cã 8/13 huyÖn, thÞ x· vµ ®iÒu kiÖn ®Ó cã cuéc sèng Êm no, h¹nh phóc, mçi gia ®×nh chØ 121/171 x·, ph−êng ®−îc c«ng nhËn xãa mï ch÷ vµ phæ cËp cã 1 ®Õn 2 con. VÒ c«ng t¸c v¨n hãa - v¨n nghÖ, TØnh ñy chñ tiÓu häc. tr−¬ng t¨ng c−êng l·nh ®¹o, chØ ®¹o vµ qu¶n lý chÆt chÏ c¸c Ngµnh y tÕ ®−îc cñng cè, kÕt hîp ph−¬ng ph¸p ch÷a bÖnh ho¹t ®éng v¨n hãa - v¨n nghÖ nh»m gi÷ v÷ng m«i tr−êng v¨n b»ng y häc cæ truyÒn vµ hiÖn ®¹i, ®a d¹ng hãa c¸c dÞch vô hãa lµnh m¹nh, tõng b−íc ®Èy lïi vµ lo¹i trõ c¸c biÓu hiÖn kh¸m, ch÷a bÖnh, tõng b−íc ®¸p øng ®−îc nhu cÇu ch¨m sãc 189 190