intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Ebook Lịch sử Đảng bộ xã Cù Vân (1946-2016): Phần 1

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:116

Thêm vào BST
Báo xấu
14
lượt xem 1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ebook Lịch sử Đảng bộ xã Cù Vân (1946-2016): Phần 1 trình bày những nội dung chính như Quê hương, con người và truyền thống; chi bộ xã Cù Vân trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp; chi bộ-Đảng bộ xã Cù Vân trong thời kỳ kháng chiến chống đế quốc Mỹ;...Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ebook Lịch sử Đảng bộ xã Cù Vân (1946-2016): Phần 1

  1. LÒCH SÖÛ ÑAÛNG BOÄ XAÕ CUØ VAÂN (1946 - 2016)
  2. ÑAÛNG BOÄ HUYEÄN ÑAÏI TÖØ BAN CHAÁP HAØNH ÑAÛNG BOÄ XAÕ CUØ VAÂN LÒCH SÖÛ ÑAÛNG BOÄ XAÕ CUØ VAÂN (1946 - 2016) TAÙI BAÛN COÙ CHÆNH LYÙ, BOÅ SUNG NAÊM 2017
  3. LÒCH SÖÛ ÑAÛNG BOÄ XAÕ CUØ VAÂN (1946 - 2016) Chæ ñaïo thöïc hieän Ban Thöôøng vuï Huyeän uûy Ñaïi Töø Ban Chæ ñaïo giai ñoaïn 1946 - 2000 Ñ/c Ngoâ Thaùi Huøng Ñ/c Ma Vaên Caùc Ñ/c Leâ Quoác Hôïi Ñ/c Nguyeãn Nhaät Quang Ban Söu taàm, bieân soaïn, coäng taùc vieân giai ñoaïn 1946 - 2000 Ñ/c Nguyeãn Vaên Keá Ñ/c Nguyeãn Phi Ñöôøng Ñ/c Nguyeãn Ñöùc Hoøa Ñ/c Nguyeãn Vaên Thaéng Ñ/c Vuõ Thanh Khoâi
  4. Ban Chæ ñaïo giai ñoaïn 1946 - 2016 (taùi baûn coù chænh lyù, boå sung) Ñ/c Ñaëêng Cöông Quyeát Bí thö Ñaûng uûy Tröôûng ban Phoù Bí thö Thöôøng tröïc Ñ/c Leâ Quoác Hôïi Phoù ban Ñaûng uûy Phoù Bí thö Ñaûng uûy, Chuû tòch Ñ/c Phaïm Thanh Bình Phoù ban UBND Phoù Tröôûng ban TT Ñ/c Buøi Vaên Vöôïng UÛy vieân BTGHU Ñaïi Töø Ñ/c Taï Thò Thu Huyeàn UÛy vieân BTV, Chuû tòch HÑND UÛy vieân UÛy vieân BTV, Chuû tòch Ñ/c Nguyeãn Xuaân Tröôøng UÛy vieân UÛy ban MTTQ UÛy vieân BTV, Phoù Chuû tòch Ñ/c Ñaëng Quyù Toaûn UÛy vieân UBND Coâng chöùc Vaên phoøng - Ñ/c Leâ Thò Vaân Anh Thö kyù Thoáng keâ phuï traùch VPÑU
  5. Ban Söu taàm giai ñoaïn 1946 - 2016 (taùi baûn coù chænh lyù, boå sung) Phoù Bí thö Thöôøng tröïc Ñ/c Leâ Quoác Hôïi Tröôûng ban Ñaûng uûy Phoù Bí thö Ñaûng uûy, Chuû Ñ/c Phaïm Thanh Bình Phoù ban tòch UBND Ñ/c Nguyeãn Xuaân Tröôøng Chuû tòch UÛy ban MTTQ Phoù ban Ñ/c Nguyeãn Vaên Keá Ñaûng vieân Chi boä xoùm 11 UÛy vieân Ñ/c Ma Vaên Caùc Ñaûng vieân Chi boä xoùm 4 UÛy vieân Ñ/c Ngoâ Thaùi Huøng Ñaûng vieân Chi boä xoùm 1 UÛy vieân Bí thö Ñoaøn TNCS Ñ/c Döông Thò Mai Phöông UÛy vieân Hoà Chí Minh Chuû tòch Hoäi Cöïu Ñ/c Löu Vaên Huøng UÛy vieân chieán binh Chuû tòch Hoäi Lieân hieäp Ñ/c Ñaëng Thò Nga UÛy vieân Phuï nöõ Ñ/c Döông Tieán Duõng Chuû tòch Hoäi Noâng daân UÛy vieân Chæ huy tröôûng BCH Ñ/c Trònh Ngoïc Laân UÛy vieân Quaân söï Coâng chöùc Vaên phoøng - Ñ/c Döông Thanh Giao UÛy vieân Thoáng keâ thuoäc UBND Coâng chöùc Vaên phoøng - Ñ/c Leâ Thò Vaân Anh UÛy vieân Thoáng keâ phuï traùch VPÑU Chænh lyù, boå sung: Ñoã Khaéc Linh Trình baøy, minh hoïa: Ñoã Vaên Thaønh Söûa baûn in: Buøi Vaên Ñaït Nguyeãn Dieäu Linh
  6. LÔØI GIÔÙI THIEÄU Thöïc hieän Chæ thò soá 15-CT/TW ngaøy 28/8/2002 cuûa Ban Bí thö Trung öông Ñaûng veà “Taêng cöôøng vaø naâng cao chaát löôïng coâng taùc nghieân cöùu, bieân soaïn lòch söû Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam”, Chæ thò soá 17-CT/TU cuûa Ban Thöôøng vuï Tænh uûy Thaùi Nguyeân, Thoâng baùo keát luaän soá 327-TB/HU, ngaøy 27/12/2016 cuûa Thöôøng tröïc Huyeän uûy Ñaïi Töø veà vieäc chænh lyù, boå sung vaø phaùt haønh cuoán “Lòch söû Ñaûng boä xaõ Cuø Vaân giai ñoaïn (1946 - 2016)” vaø Nghò quyeát Ñaïi hoäi Ñaûng boä xaõ Cuø Vaân laàn thöù XXI (nhieäm kyø 2015 - 2020), Ñaûng uûy xaõ Cuø Vaân phoái hôïp vôùi Coâng ty Coå phaàn Saùch vaø Truyeàn thoâng Vaên hoùa Vieät toå chöùc taùi baûn coù chænh lyù, boå sung cuoán saùch “Lòch söû Ñaûng boä xaõ Cuø Vaân (1946 - 2016)”. Cuoán saùch goàm 5 chöông noäi dung (I, II, III, IV, V), caùc phaàn Môû ñaàu, Keát luaän, Phuï luïc vaø Phuï baûn aûnh minh hoïa. Trong ñoù, chöông môû ñaàu ñeán chöông IV treân cô sôû keá thöøa cuoán “Lòch söû Ñaûng boä xaõ Cuø Vaân (1946 - 2000)” xuaát baûn naêm 2000, coù chænh lyù, boå sung nhöõng noäi dung, söï kieän quan troïng gaén lieàn vôùi coâng taùc laõnh ñaïo cuûa Chi boä, Ñaûng boä xaõ. Chöông V ñöôïc boå sung döïa treân nguoàn tö lieäu thaønh vaên, phoûng vaán nhaân chöùng, phaûn aùnh khaùch quan vaø ñaày ñuû caùc söï kieän lòch söû cuûa xaõ giai ñoaïn 2000 - 2016 (rieâng danh saùch ñaûng vieân nhaän huy hieäu Ñaûng caäp nhaät ñeán thaùng 3/2017). 7
  7. Cuoán saùch laø taøi lieäu giaùo duïc lòch söû, truyeàn thoáng cho caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân trong xaõ, ñaëc bieät laø cho theá heä treû Cuø Vaân hoâm nay vaø mai sau. Trong quaù trình nghieân cöùu, söu taàm tö lieäu bieân soaïn cuoán saùch, chuùng toâi ñaõ nhaän ñöôïc söï quan taâm chæ ñaïo cuûa Ban Thöôøng vuï, Ban Tuyeân giaùo Huyeän uûy Ñaïi Töø, söï giuùp ñôõ nhieät tình cuûa caùc ñoàng chí caùn boä, ñaûng vieân, ñaëc bieät laø nhöõng yù kieán ñoùng goùp cuûa caùc ñoàng chí caùn boä, ñaûng vieân laõo thaønh vaø söï tö vaán, chaép buùt coâng phu cuûa Coâng ty Coå phaàn Saùch vaø Truyeàn thoâng Vaên hoùa Vieät. Tuy nhieân, do nguoàn tö lieäu thaønh vaên bò mai moät nhieàu neân noäi dung cuoán saùch khoù traùnh khoûi haïn cheá, thieáu soùt, mong caùc ñoàng chí caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân trong xaõ, cuøng ñoâng ñaûo baïn ñoïc goùp yù, boå sung ñeå cuoán saùch ngaøy caøng hoaøn thieän. Xin traân troïng giôùi thieäu cuoán saùch cuøng baïn ñoïc! T/M BCH ÑAÛNG BOÄ XAÕ CUØ VAÂN BÍ THÖ Ñaëng Cöông Quyeát 8
  8. Môû ñaàu QUEÂ HÖÔNG, CON NGÖÔØI, TRUYEÀN THOÁNG I. Queâ höông Cuø Vaân Cuø Vaân laø xaõ thuoäc vuøng phía ñoâng nam huyeän Ñaïi Töø, caùch thò traán Huøng Sôn - huyeän lî Ñaïi Töø khoaûng 10km, phía ñoâng giaùp xaõ Coå Luõng (huyeän Phuù Löông), phía taây giaùp caùc xaõ Haø Thöôïng vaø xaõ Taân Thaùi (huyeän Ñaïi Töø), phía nam giaùp xaõ An Khaùnh (huyeän Ñaïi Töø) vaø xaõ Phuùc Xuaân (thaønh phoá Thaùi Nguyeân), phía baéc giaùp xaõ Phuïc Linh (huyeän Ñaïi Töø) vaø thò traán Giang Tieân (huyeän Phuù Löông). Xaõ Cuø Vaân ñöôïc bao quanh bôûi nhöõng daõy nuùi thaáp (trong soá ñoù, cao nhaát laø daõy nuùi Phaùo - cao 434m so vôùi möïc nöôùc bieån), ôû giöõa laø caùnh ñoàng roäng xen laãn ñoài baùt uùp. Ñòa hình xaõ Cuø Vaân cao ôû phía taây nam vaø thaáp daàn veà phía ñoâng baéc. Naèm trong vuøng khí haäu nhieät ñôùi gioù muøa ôû mieàn Baéc nöôùc ta, Cuø Vaân coù 2 muøa noùng vaø laïnh roõ reät. Muøa laïnh keùo daøi töø thaùng 11 ñeán thaùng 3 naêm sau; muøa noùng töø thaùng 4 ñeán thaùng 10. Nhieät ñoä trung bình naêm töø 22 - 290C. Löôïng möa trung bình töø 1.800 - 2.000 mm/naêm, möa nhieàu taäp trung vaøo thaùng 6, 7, 8, chieám treân 80% löôïng möa caû naêm. Ñoä aåm khoâng khí trung bình naêm laø 85%. 9
  9. BAN CHAÁP HAØNH ÑAÛNG BOÄ XAÕ CUØ VAÂN Nhöõng naêm 60 cuûa theá kyû XX trôû veà tröôùc, röøng cuûa Cuø Vaân chieám dieän tích khaù lôùn, trong ñoù coù nhieàu caùnh röøng giaø vôùi möùc ñoä ña daïng sinh hoïc cao, coù nhieàu loaïi laâm thoå saûn quyù. Ngöôøi daân Cuø Vaân töø sôùm ñaõ döïa vaøo röøng, khai thaùc taøi nguyeân töø röøng nhaèm phuïc vuï ñôøi soáng. Trong caùc phieân chôï, nhaân daân Cuø Vaân thöôøng mang baùn caùc loaïi saûn vaät cuûa röøng nhö: cuû naâu, maây, song, voû aên traàu, maêng, maät ong… Tuy nhieân, do quaù trình khai thaùc röøng chöa hôïp lyù; coâng taùc quaûn lyù, baûo veä vaø phaùt trieån röøng coøn baát caäp neân heä ñoäng vaät, thöïc vaät röøng ngaøy caøng suy giaûm caû veà soá löôïng vaø chaát löôïng. Töø ñaàu thaäp nieân 90 cuûa theá kyû XX, thöïc hieän chuû tröông cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc, dieän tích ñaát laâm nghieäp töøng böôùc ñöôïc giao cho caùc hoä daân quaûn lyù, troàng, khai thaùc vaø baûo veä, nhôø ñoù dieän tích röøng vaø ñoä che phuû taêng leân ñaùng keå. Nguoàn nöôùc ôû Cuø Vaân khaù doài daøo, treân ñòa baøn xaõ coù moät soá con suoái nhoû, ao hoà naèm raûi raùc. Nguoàn nöôùc ôû caùc khe, suoái vaø trong loøng ñaát khoâng nhöõng ñuû cho nhaân daân Cuø Vaân canh taùc, khoâng bò luõ luït vaøo muøa möa hoaëc bò haïn haùn trong muøa khoâ, maø coøn laø ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå xaây döïng caùc coâng trình thuûy lôïi phuïc vuï cho saûn xuaát. Töø naêm 1966, sau khi hoaøn thaønh xaây döïng hoà nhaân taïo Phöôïng Hoaøng, veà cô baûn, ñaõ ñaûm baûo cung caáp nöôùc töôùi cho 40 - 50ha ñaát saûn xuaát1. 1. Ban Chaáp haønh Ñaûng boä huyeän Ñaïi Töø, Lòch söû Ñaûng boä huyeän Ñaïi Töø (1936 - 2015), Thaùi Nguyeân, 2015, tr.14. 10
  10. Lòch söû Ñaûng boä xaõ Cuø Vaân (1946 - 2016) Veà ñaát ñai canh taùc, tröôùc naêm 1945, ôû Cuø Vaân, ruoäng caáy luùa 2 vuï chính coù khoaûng 220 maãu (81,4ha), coøn laïi laø ruoäng laày thuït môùi chæ caáy 1 vuï. Naêng suaát luùa bình quaân moãi naêm ñaït khoaûng 1,35 taán/ha1, saûn löôïng thoùc haèng naêm khoaûng 185,5 taán; saûn löôïng saén, khoai vaø caùc hoa maøu khaùc khoâng ñaùng keå. Ñaøn traâu khoaûng 100 con, hoä coù nhieàu traâu chæ khoaûng töø 5 ñeán 7 con. Trung bình moãi hoä moät naêm nuoâi 2 löùa lôïn, moãi löùa 1 con. Phaàn lôùn lôïn gioáng mua töø chôï; toaøn xaõ coù 4 hoä nuoâi lôïn naùi, nhöng söùc sinh saûn thaáp. Thaùng 8/1945, Cuø Vaân coù dieän tích töï nhieân laø 1.529ha, trong ñoù dieän tích ñaát canh taùc (caøy, caáy) laø 371 maãu 7 saøo (137,4ha); ñaát ôû laø 18ha, coøn laïi laø ñaát röøng (phaàn lôùn laø röøng nguyeân sinh). Ñeán naêm 2015, dieän tích cuûa xaõ laø 1.568ha, trong ñoù ñaát noâng nghieäp laø 1.261,37ha, ñaát phi noâng nghieäp 295,34ha, ñaát chöa söû duïng laø 11,29ha2. Heä thoáng giao thoâng ñöôøng boä treân ñòa baøn xaõ Cuø Vaân töông ñoái thuaän lôïi. Tuyeán ñöôøng lieân tænh Thaùi Nguyeân - Tuyeân Quang (Quoác loä 37) xuaát phaùt töø Quoác loä 3 ôû ngaõ ba Bôø Ñaäu ñi qua ñòa baøn xaõ khoaûng 5km leân thò 1. Theo nhaân chöùng lòch söû, tröôùc naêm 1945 ôû Cuø Vaân naêm ñöôïc muøa 2 vuï luùa, moãi saøo thu hoaïch 3 noài thoùc (töùc 6 taï/maãu baèng 1,62 taán/ha) laáy trung bình naêng suaát khoaûng 1,35 taán/ha/naêm. 2. Baùo caùo soá 01/BC-BQL ngaøy 20/4/2015 cuûa Ban Quaûn lyù Chöông trình xaây döïng noâng thoân môùi veà Keát quaû trieån khai thöïc hieän chöông trình muïc tieâu quoác gia xaây döïng noâng thoân môùi xaõ Cuø Vaân. 11
  11. BAN CHAÁP HAØNH ÑAÛNG BOÄ XAÕ CUØ VAÂN traán Huøng Sôn, laø con ñöôøng huyeát maïch cuûa huyeän Ñaïi Töø. Ñòa baøn xaõ cuõng coù tuyeán ñöôøng saét Quaùn Trieàu - Nuùi Hoàng chaïy qua; ñoaïn qua Cuø Vaân daøi khoaûng 3km. Beân caïnh ñoù, töø Cuø Vaân coù moät soá ñöôøng lieân xaõ; nhieàu truïc ñöôøng lieân thoân ñöôïc quan taâm ñaàu tö naâng caáp thuaän lôïi cho ngöôøi buoân baùn, töø mieàn xuoâi leân huyeän vaø töø Cuø Vaân ñi veà tænh. Ñieàu kieän ñòa lyù, töï nhieân cuûa Cuø Vaân vöøa taïo ra nhöõng khoù khaên nhaát ñònh, vöøa ñem ñeán nhöõng cô hoäi vaø thuaän lôïi ñeå phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi, naâng cao ñôøi soáng vaät chaát vaø tinh thaàn cuûa nhaân daân, ñoàng thôøi taêng cöôøng giao thöông vôùi caùc xaõ trong vuøng. Cuø Vaân laø vuøng ñaát coù lòch söû laâu ñôøi, traûi qua nhieàu laàn chia taùch, saùp nhaäp, ñòa danh Cuø Vaân coù söï thay ñoåi gaén lieàn vôùi tieán trình lòch söû töøng thôøi kyø. Ñôøi nhaø Lyù, Cuø Vaân thuoäc phuû Phuù Löông (phuû Phuù Löông laø phuû roäng lôùn goàm Thaùi Nguyeân, Baéc Kaïn1, Tuyeân Quang, Cao Baèng coù moät thôøi do Döông Töï Minh - ngöôøi daân toäc Taøy - laøm thuû lónh)2. Ñeán thôøi nhaø Traàn chia ñaát nöôùc laøm 12 loä, 4 traán vaø 14 huyeän, Cuø Vaân thuoäc 1. Teân goïi Baéc Kaïn ñöôïc söû duïng thoáng nhaát töø naêm 1997 ñeán nay. Tröôùc ñoù, trong nhieàu vaên baûn haønh chính vaãn söû duïng caû töø “Baéc Kaïn” vaø “Baéc Caïn”. Ñeå ngöôøi ñoïc tieän theo doõi, chuùng toâi thoáng nhaát söû duïng töø “Baéc Kaïn” trong toaøn boä cuoán saùch. 2. Ban Chaáp haønh Ñaûng boä huyeän Ñaïi Töø, Lòch söû Ñaûng boä huyeän Ñaïi Töø (1936 - 2015), Thaùi Nguyeân, 2015, tr.11. 12
  12. Lòch söû Ñaûng boä xaõ Cuø Vaân (1946 - 2016) huyeän Phuù Löông, traán Thaùi Nguyeân. Traûi qua caùc trieàu ñaïi tieáp theo, Cuø Vaân veà cô baûn oån ñònh naèm trong traán Thaùi Nguyeân. Khi nhaø Minh xaâm löôïc Ñaïi Vieät, chuùng chia nöôùc ta laøm 15 phuû, traán Thaùi Nguyeân ñoåi thaønh phuû Thaùi Nguyeân goàm 11 huyeän, Cuø Vaân naèm trong ñòa phaän huyeän Phuù Löông. Naêm 1466, nhaø Leâ chia nöôùc ta thaønh 12 thöøa tuyeân, Cuø Vaân thuoäc huyeän Phuù Löông, phuû Phuù Bình, thöøa tuyeân Thaùi Nguyeân. Ñeá n thôø i Nguyeãn, naêm 1802, vua Gia Long ñoå i thöø a tuyeâ n Thaù i Nguyeân thaønh traán Thaù i Nguyeâ n thuoä c Baé c Thaø nh. Naêm Minh Maïng thöù 12 (naê m 1831), vua Minh Meä nh cho tieán haønh caûi caùch haø n h chính treâ n quy moâ lôù n, chia caû nöôùc laøm 31 tænh. Töø thôø i ñieå m naø y, tænh laø ñôn vò haønh chính thoá n g nhaá t trong caû nöôù c, traá n Thaùi Nguyeân ñöôïc goïi laø tænh Thaù i Nguyeâ n . Cuø Vaâ n thuoä c huyeän Phuù Löông, phuû Phuù Bình, tænh Thaù i Nguyeâ n. Theo saùch “Ñòa danh laøng xaõ Vieät Nam theá kyû XIX”, ñaàu theá kyû XIX, ñòa baøn xaõ Cuø Vaân (toång Cuø Vaân) laø xaõ Phieâu Baït thuoäc huyeän Phuù Löông, phuû Phuù Bình, xöù Thaùi Nguyeân1. 1. Vieän Nghieân cöùu Haùn Noâm, Ñòa danh laøng xaõ Vieät Nam theá kyû XIX, Nxb. Vaên hoùa - Thoâng tin, Haø Noäi, 2012, tr.102. 13
  13. BAN CHAÁP HAØNH ÑAÛNG BOÄ XAÕ CUØ VAÂN Cuoái theá kyû XIX, theo saùch “Ñoàng Khaùnh ñòa dö chí”, xaõ Cuø Vaân thuoäc toång Cuø Vaân1, huyeän Phuù Löông, phuû Toøng Hoùa2, tænh Thaùi Nguyeân3. Nhöõng naêm ñaàu theá kyû XX, toång Cuø Vaân (trong ñoù coù xaõ Cuø Vaân) thuoäc huyeän Phuù Löông. Thöïc daân Phaùp ñaõ laäp ôû xaõ moät ñoàn binh. Sau khi deïp yeân quaân Löôøng Tam Kyø ôû vuøng Ñònh Hoùa4, naêm 1922, thöïc daân Phaùp dôõ boû ñoàn binh (nay coøn ñòa danh Goø Ñoàn ôû ñaàu xoùm Ñình), taùch toång Cuø Vaân khoûi huyeän Phuù Löông nhaäp vaøo huyeän Ñaïi Töø. Theo saùch “Teân laøng xaõ vaø ñòa dö caùc tænh Baéc Kyø”, muoän nhaát töø naêm 1928, xaõ Cuø Vaân ñaõ thuoäc toång Cuø Vaân5, chaâu Ñaïi Töø, tænh Thaùi Nguyeân6. 1. Toång Cuø Vaân khi ñoù goàm coù 3 xaõ: Cuø Vaân, Phuïc Linh, Thoï Linh. 2. Naêm Minh Meänh 16 (naêm 1835) taùch Ñònh Chaâu, Vaên Laõng, Phuù Löông, Ñaïi Töø thuoäc phuû Phuù Bình ñeå laäp phuû Toøng Hoùa. 3. Ñoàng Khaùnh ñòa dö chí, taäp I, Nxb. Theá giôùi, Haø Noäi, 2003, tr.812. 4. Vaøo cuoái theá kyû XIX, caùc löïc löôïng choáng Phaùp cuûa Ñeà Thaùm, Baù Kyø, Löôøng Tam Kyø, Cai Kinh… hoaït ñoäng maïnh, thöôøng xuyeân taán coâng, phuïc kích caùc toaùn quaân Phaùp ôû khaép nôi. Trong boái caûnh ñoù, Coâng söù Thaùi Nguyeân Ñeùt-xtô-naây chuû tröông vöøa cuûng coá boä maùy cai trò, taêng cöôøng löïc löôïng vuõ trang ñeå taán coâng, truy queùt caùc löïc löôïng choáng Phaùp, vöøa thöïc hieän saùch löôïc chieâu duï, thöông löôïng, hoøa hoaõn vôùi caùc thuû lónh nhö Baù Kyø, Löôøng Tam Kyø… vaø ñaõ coù hieäu quaû. Caùc vieân thuû lónh taïm döøng taán coâng quaân Phaùp vaø sau naøy chòu quy phuïc chính quyeàn thöïc daân. 5. Toång Cuø Vaân khi ñoù goàm 4 laøng: Cuø Vaân, Phuïc Linh (goàm caû Haø Thöôïng, Taân Linh baây giôø), Khuùc Loäng vaø Döïng Tuù (nay thuoäc xaõ An Khaùnh). 6. Ngoâ Vi Lieãn, Teân laøng xaõ vaø ñòa dö caùc tænh Baéc Kyø, Nxb. Vaên hoùa - Thoâng tin, Haø Noäi, 1999, tr.129 vaø tr.199. 14
  14. Lòch söû Ñaûng boä xaõ Cuø Vaân (1946 - 2016) Trong lòch söû, tuy nhieàu laøng, xaõ trong huyeän coù thay ñoåi veà teân goïi hoaëc ñòa giôùi, nhöng Cuø Vaân vaãn giöõ nguyeân vôùi caùc xoùm Ñình, Khuyeán; caùc laøng Leû, Muoän, Baéc Maùng, Ñaùnh Gaäy, Trung Ñaøi. Daân cö trong xaõ taäp trung ñoâng ôû caùc xoùm Ñình, Khuyeán, Ñaùnh Gaäy. Nhöõng naêm 20 vaø 30 cuûa theá kyû XX, moät soá hoä töø mieàn xuoâi tieáp tuïc ñeán nguï cö ven Quoác loä 13A (töø Km 13 ñeán Km 14) hình thaønh 2 khu: Treân vaø Döôùi giaùp vôùi xoùm Ñình, moãi khu coù khoaûng töø 10 - 20 hoä. Caùc hoä naøy chuû yeáu laøm caùc ngheà: xay, giaõ gaïo, baùn haøng aên, taïp hoùa, caét toùc, may vaù quaàn aùo… Ngaøy 25/3/1948, Chính phuû ra Saéc leänh soá 148/SL, quy ñònh boû caùc danh töø phuû, chaâu, quaän; caáp treân xaõ vaø caáp döôùi tænh thoáng nhaát goïi laø caáp huyeän, laøng Cuø Vaân ñoåi thaønh xaõ Cuø Vaân (1 trong 15 xaõ cuûa huyeän Ñaïi Töø luùc baáy giôø). Töø ñoù ñeán nay, teân goïi Cuø Vaân khoâng thay ñoåi. Naêm 1954, xaõ Cuø Vaân coù 9 xoùm laø: Caây Thò, Trung Ñaøi, Baéc Maùng, Baõi Cheø, Ñình, Khuyeán, Ñoàng Traïi, Ñoàng Ña, Suoái Huyeàn. Hieän nay, xaõ Cuø Vaân coù 13 xoùm goàm: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 11, 12, 13 vaø 14. II. Con ngöôøi vaø truyeàn thoáng Tröôùc naêm 1945, Cuø Vaân coù 156 hoä vôùi khoaûng 350 nhaân khaåu, trong ñoù moät soá ít laø ngöôøi caùc daân toäc Taøy, Nuøng, Hoa töø tænh Laïng Sôn xuoáng, coøn laïi laø ngöôøi Kinh, chuû yeáu töø caùc tænh Nam Ñònh, Haûi Döông, Höng Yeân di 15
  15. BAN CHAÁP HAØNH ÑAÛNG BOÄ XAÕ CUØ VAÂN cö leân laøm aên, sinh soáng töø laâu ñôøi. Tröôùc Caùch maïng thaùng Taùm, trong xaõ coù khoaûng 40% hoä noâng daân ngheøo, moät phaàn do ít ruoäng ñaát, moät phaàn do môùi nhaäp cö; khoaûng 10% hoä nhieàu ruoäng, xaõ coù 2 ñòa chuû (coù moät ñòa chuû laø ngöôøi nöôùc ngoaøi, daân laøng thöôøng goïi laø Ban-ñoâ chieám 46 maãu ruoäng); moät soá hoä nhieàu ruoäng cho phaùt canh, thu toâ moät phaàn hoaëc thueâ caøy, caáy, gaët theo muøa vuï; khoaûng 50% soá hoä noâng daân coù ruoäng, ñuû ñeå laøm aên, sinh soáng. Nhöõng hoä trung noâng hoaëc do baùn ruoäng hoaëc khi maát muøa hay vuï giaùp haït coù theå kieám aên nhôø khai thaùc laâm saûn baùn. Trong nhöõng naêm moû quaëng saét ñöôïc khai thaùc raàm roä, nhöõng ngöôøi ngheøo ôû xaõ ñi laøm phu moû, haèng ngaøy tieàn coâng cuûa nam ñöôïc 5 xu, nöõ ñöôïc 2 xu röôõi (tieàn Ñoâng Döông), giaù gaïo luùc ñoù laø 2 xu/kg. Chính saùch boùc loät taøn baïo cuûa phaùt xít Nhaät vaø thöïc daân Phaùp ñaõ daãn ñeán naïn ñoùi khuûng khieáp ñaàu naêm AÁt Daäu (naêm 1945) ôû nöôùc ta, nhieàu ngöôøi ôû ñoàng baèng ñöa nhau leân Thaùi Nguyeân nhöng cuõng bò cheát ñoùi. ÔÛ Cuø Vaân, haèng ngaøy daân laøng gom xaùc ngöôøi bò cheát ñoùi laïi, ñem choân ôû nuùi Quaëng. Nhôø coù röøng neân ñaõ giuùp ngöôøi daân Cuø Vaân vöôït qua thaûm caûnh cheát ñoùi naêm 1945. Chôï Cuø Vaân coù töø xöa vaø laø moät trong nhöõng chôï lôùn cuûa vuøng Ñoâng Nam huyeän Ñaïi Töø. Tröôùc Caùch maïng thaùng Taùm naêm 1945, chôï Cuø Vaân coù 3 quaùn coät goã, maùi lôïp tranh nöùa vôùi 15 gian; thu huùt nhaân daân caùc xaõ laân caän ñeán chôï nhö Taân Thaùi, Coå Luõng (huyeän Phuù 16
  16. Lòch söû Ñaûng boä xaõ Cuø Vaân (1946 - 2016) Löông)1... Chôï hoïp vaøo caùc ngaøy 2, 7, 12, 17, 22, 27 aâm lòch haèng thaùng. Hieän nay, Cuø Vaân vaãn laø chôï lôùn, laø nôi buoân baùn, trao ñoåi haøng hoùa cuûa nhaân daân ôû vuøng Ñoâng Nam huyeän. Laø nôi hoäi tuï cuûa nhieàu daân toäc, töø nhieàu mieàn queâ tôùi, nhöng nhaân daân Cuø Vaân sôùm coù truyeàn thoáng caàn cuø lao ñoäng, gioûi ngheà caøy caáy, giaøu loøng nhaân aùi, yeâu queâ höông, ñaát nöôùc; keá thöøa beàn vöõng vaên hoùa tinh thaàn toát ñeïp veà gia toäc vaø tình nghóa xoùm, laøng. Hoä giaøu coù moät phaàn nhôø thöøa höôûng cuûa caûi cuûa cha, oâng ñeå laïi, moät phaàn nhôø thaønh quaû lao ñoäng cuûa chính mình. Trong xaõ, tuy söï phaân hoùa giaøu, ngheøo ñaõ roõ, nhöng hình thöùc boùc loät toâ töùc chöa dieãn ra gay gaét nhö nhieàu xaõ khaùc. Vaøo cuoái nhöõng naêm 20 cuûa theá kyû XX, chöõ Quoác ngöõ baét ñaàu ñöôïc daïy ôû Cuø Vaân. Tröôøng hoïc ôû Cuø Vaân ñöôïc xaây döïng sôùm hôn so vôùi caùc xaõ laân caän. Tröôøng coù 1 thaày giaùo, vò trí tröôøng ñaët caïnh ñình laøng, vaùch goã lôïp tranh nöùa. Moãi naêm, tröôøng thu huùt khoaûng 20 ngöôøi (thöôøng ôû löùa tuoåi töø 7 ñeán 18 tuoåi) vaøo hoïc, moãi ngaøy hoïc sinh hoïc 2 buoåi cho caû 3 lôùp: Ñoàng aáu, Döï bò, Sô ñaúng (töông ñöông vôùi lôùp 1, 2, 3 ngaøy nay). Vì ít ngöôøi ñöôïc ñi hoïc neân trình ñoä hoïc vaán cuûa nhaân daân Cuø Vaân raát thaáp, khoaûng 80% soá daân trong xaõ khoâng bieát chöõ. 1. Ban Tuyeân giaùo Tænh uûy Thaùi Nguyeân, Töø ñieån Thaùi Nguyeân, Nxb. Vaên hoïc, Haø Noäi, 2017, tr.188. 17
  17. BAN CHAÁP HAØNH ÑAÛNG BOÄ XAÕ CUØ VAÂN Töø xa xöa, nhaân daân Cuø Vaân ñaõ xaây döïng nhieàu cô sôû sinh hoaït vaên hoùa tín ngöôõng, thôø cuùng thaàn linh, töôûng nhôù nhöõng ngöôøi coù coâng vôùi laøng, vôùi ñaát nöôùc. Ngoaøi nhöõng ngaøy tuaàn tieát, soùc voïng, haèng naêm, ngöôøi daân Cuø Vaân ñeàu toå chöùc leã hoäi taïi ñình, ñeàn ñeå töôûng nhôù Thaønh hoaøng Döông Töï Minh. Voán laø ngöôøi ñöùc ñoä, thanh lieâm, Döông Töï Minh ñöôïc trieàu ñình phong laøm Thuû lónh1 phuû Phuù Löông vaø ñöôïc nhaân daân yeâu meán, kính phuïc. OÂng thöôøng che chôû, beânh vöïc cho nhöõng ngöôøi ngheøo khoù. Trong suoát thôøi gian cai quaûn phuû Phuù Löông, oâng ñaõ coù coâng cuøng quan quaân nhaø Lyù ñaùnh thaéng ngöôøi nöôùc Toáng sang xaâm laán ñaát ñai, giöõ yeân moät mieàn bieân cöông phía Baéc cuûa nöôùc Ñaïi Vieät. Sau khi maát, oâng ñöôïc nhaø vua phong Thöôïng ñaúng Phuùc thaàn. Haèng naêm, taïi ñeàn Baõi Cheø, ñình Cuø Vaân (ngaøy muøng 7 thaùng Gieâng) vaø ñình, chuøa Trung Ñaøi (ngaøy muøng 10 thaùng Gieâng vaø muøng 10 thaùng Chaïp), ngöôøi daân Cuø Vaân laïi toå chöùc leã hoäi ñeå ghi nhôù coâng lao cuûa oâng vaø thôø phuïng Döông Töï Minh laø Thaønh hoaøng. Trong phaàn leã, nhaân daân tieán haønh teá Thaønh hoaøng ôû tieàn ñöôøng (tröôùc cöûa ñình thôø). Sau ñoù, phaàn hoäi coù caùc troø chôi daân gian nhö cöôùp caàu, vaät, côø töôùng… toái ñeán, nhaân daân ñöôïc xem caùc tích cheøo, tuoàng. Caû 2 ngaøy hoäi laøng ñeàu ñöôïc toå chöùc nhaèm tri aân ngöôøi coù coâng vôùi daân laøng vaø ñaát nöôùc, ñeà cao tinh thaàn thöôïng voõ, coå vuõ loøng yeâu nöôùc vaø giöõ gìn baûn saéc vaên hoùa daân toäc. 1. Thuû lónh luùc ñoù laø moät chöùc quan. 18
  18. Lòch söû Ñaûng boä xaõ Cuø Vaân (1946 - 2016) Tính ñeán naêm 2016, daân soá ôû Cuø Vaân laø 6.929 ngöôøi (2.042 hoä) goàm nhieàu thaønh phaàn daân toäc: Kinh, Taøy, Nuøng, Saùn Dìu, Dao, Hoa, Saùn Chay (nhoùm Cao Lan)… Trong ñoù, ngöôøi Kinh chieám hôn 85%, caùc daân toäc coøn laïi chieám gaàn 15%1. Xaõ Cuø Vaân laø nôi cö truù laâu ñôøi cuûa coäng ñoàng caùc daân toäc anh em vôùi vaên hoùa ña daïng, phong phuù. Moãi daân toäc trong coäng ñoàng sinh soáng ñeàu coù nhöõng neùt ñaëc tröng veà taäp quaùn saûn xuaát, vaên hoùa ñoäc ñaùo vaø giaøu baûn saéc. Trong lòch söû döïng nöôùc vaø giöõ nöôùc cuûa daân toäc, nhaân daân Cuø Vaân ñaõ ñoùng goùp nhieàu coâng söùc, maùu xöông ñeå xaây döïng vaø baûo veä ñaát nöôùc. Theá kyû thöù XII, Döông Töï Minh - vò thuû lónh phuû Phuù Löông - xuaát thaân töø ñaát Thaùi Nguyeân ñaõ laõnh ñaïo nhaân daân ñaùnh deïp ngöôøi nöôùc Toáng laø boïn Ñaøo Höõu Löôïng sang quaáy phaù nöôùc ta ôû vuøng bieân giôùi. Theá kyû XV, nhaân daân Cuø Vaân cuøng vôùi nhaân daân caùc daân toäc Ñaïi Töø theo Löu Nhaân Chuù giuùp Leâ Lôïi ñaùnh ñuoåi giaëc Minh, goùp phaàn giaûi phoùng queâ höông, ñaát nöôùc. Töø naêm 1833 ñeán naêm 1835, nhaân daân Cuø Vaân saùt caùnh cuøng vôùi nhaân daân caùc daân toäc Ñaïi Töø uûng hoä vaø tham gia cuoäc khôûi nghóa cuûa Noâng Vaên Vaân choáng laïi trieàu ñình nhaø Nguyeãn. Sau khi thöïc daân Phaùp xaâm löôïc 1. Baùo caùo soá 46-BC/ÑU ngaøy 29/11/2016 cuûa Ñaûng uûy xaõ Cuø Vaân veà Keát quaû coâng taùc laõnh ñaïo thöïc hieän nhieäm vuï naêm 2016; Phöông höôùng nhieäm vuï naêm 2017, tr.1. 19
  19. BAN CHAÁP HAØNH ÑAÛNG BOÄ XAÕ CUØ VAÂN nöôùc ta, trong nhöõng naêm cuoái theá kyû XIX, ñaàu theá kyû XX, cuøng vôùi nhaân daân caùc daân toäc trong huyeän, nhaân daân Cuø Vaân ñaõ che chôû; chi vieän söùc ngöôøi, söùc cuûa cho nghóa quaân Yeân Theá do Hoaøng Hoa Thaùm laõnh ñaïo. Cuoäc binh bieán cuûa binh lính ñoàn Huøng Sôn (Ñaïi Töø) do Cai Baùt laõnh ñaïo keùo daøi töø naêm 1892 ñeán naêm 1896 ñaõ taùc ñoäng maïnh meõ ñeán tinh thaàn yeâu nöôùc cuûa nhaân daân Cuø Vaân. Cuoäc khôûi nghóa cuûa binh lính ngöôøi Vieät trong quaân ñoäi Phaùp ôû thò xaõ Thaùi Nguyeân (thaùng 8/1917) do Löông Ngoïc Quyeán vaø Trònh Vaên Caán (Ñoäi Caán) chæ huy, khi bò ñaøn aùp, phaûi ruùt veà xaây döïng caên cöù ôû nuùi Phaùo ñaõ ñöôïc nhaân daân Cuø Vaân uûng hoä löông thöïc, giuùp ñôõ chieán ñaáu. Taïi caên cöù nuùi Phaùo, sau nhieàu traän chieán ñaáu quyeát lieät vôùi keû thuø, Ñoäi Caán bò thöông naëng. OÂng maát vaøo ngaøy 5/1/19181. Do Cuø Vaân ôû gaàn Quoác loä 3 vaø ôû ven hai beân tænh loä Thaùi Nguyeân - Tuyeân Quang (ñöôøng 13A) neân thöïc daân Phaùp vaø beø luõ tay sai thöôøng qua laïi nhoøm ngoù, caùn boä caùch maïng chöa coù ñieàu kieän tieáp xuùc vôùi nhaân daân. Tuy nhieân, vôùi truyeàn thoáng yeâu nöôùc ñöôïc hun ñuùc töø laâu ñôøi, ñöôïc caùc laøn soùng caùch maïng giaûi phoùng daân toäc do Ñaûng laõnh ñaïo daâng cao cuoán huùt, caùc quaàn chuùng yeâu nöôùc ôû Cuø Vaân ñaõ nhanh choùng trôû thaønh cô sôû tin caäy cuûa caùn 1. Theo Döông Kinh Quoác, Vaøi neùt veà cuoäc khôûi nghóa Thaùi Nguyeân naêm 1917, in trong saùch “Khôûi nghóa Thaùi Nguyeân 80 naêm nhìn laïi”, Thaùi Nguyeân, 1997, tr.341. 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2