Ebook Lịch sử Đảng bộ xã Kim Loan (1947-2022): Phần 2

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:170

Thêm vào BST

Báo xấu

1
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cuốn sách "Lịch sử Đảng bộ xã Kim Loan (1947-2022)" do NXB Lao Động xuất bản, là tài liệu quý, góp phần giáo dục truyền thống cách mạng, xây dựng tình yêu, niềm tự hào về quê hương đất nước, cổ vũ, động viên nhân dân, cán bộ đảng viên phấn đấu góp phần xây dựng xã Kim Loan ngày càng giàu đẹp. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung phần 2 dưới đây!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ebook Lịch sử Đảng bộ xã Kim Loan (1947-2022): Phần 2

BAN CHẤP HÀNH ĐẢNG BỘ XÃ KIM LOAN - 103 - Chương III ĐẢNG BỘ XÃ KIM LOAN LÃNH ĐẠO XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI VÀ BẢO VỆ TỔ QUỐC (1975 - 1986) I. Lãnh đạo phát triển kinh tế, xã hội góp phần bảo vệ biên giới Tổ quốc (1975 - 1980) Đại thắng mùa Xuân 1975 mà đỉnh cao là chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, đã kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước của dân tộc ta. Miền Nam hoàn toàn giải phóng, đất nước thống nhất, đất nước ta chuyển sang thời kì mới - thời kì cả nước cùng thực hiện nhiệm vụ xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Hòa trong niềm vui chung của cả nước, cán bộ, đảng viên và nhân dân xã Kim Loan hăng hái bắt tay vào thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội. Trong bối cảnh mới, thực hiện sự chỉ đạo của Huyện ủy về tiến hành đại hội cơ sở và kiện toàn các đảng ủy, chi ủy cấp xã, năm 1975 Chi bộ xã Kim Loan được kiện toàn về nhân sự, đồng chí Vi Văn Thấy được bầu giữ chức Bí thư Đảng bộ. Thực hiện Chỉ thị số 228-CT/TW ngày 03/01/1976 của Bộ Chính trị về việc lãnh đạo cuộc Tổng tuyển cử bầu Quốc hội, dưới sự chỉ đạo của Đảng bộ huyện, Đảng bộ và chính quyền xã đã lãnh đạo, tuyên truyền, tổ chức cho nhân dân các dân tộc thực hiện quyền công dân, tham gia bầu cử. Với không khí ngày
- 104 - LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ KIM LOAN (1947 - 2022) hội lớn của toàn dân tộc Việt Nam thống nhất, cử tri xã Kim Loan đã nô nức làm nghĩa vụ công dân của mình, bầu những đại biểu xứng đáng vào cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Việt Nam độc lập, thống nhất, góp phần vào thắng lợi chung của cuộc Tổng tuyển cử bầu Quốc hội trong cả nước. Tháng 7/1976 tại phiên họp đầu tiên của Quốc hội nước Việt Nam thống nhất (khóa IV), quyết định nhiệm vụ của cách mạng Việt Nam trong giai đoạn mới; đổi tên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa thành nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; Ủy ban hành chính các cấp đổi thành Ủy ban nhân dân các cấp. Theo đó, Ủy ban Hành chính xã Kim Loan được đổi tên thành Ủy ban nhân dân xã Kim Loan. Với quyết tâm nỗ lực vượt qua mọi khó khăn để thoát khỏi đói nghèo, lạc hậu, Đảng ủy xã Kim Loan chỉ đạo nhân dân tập trung sản xuất, chú trọng mở rộng diện tích các loại cây trồng, thâm canh tăng năng suất sản xuất. Dưới sự điều hành của chính quyền, sự tiên phong của Đoàn Thanh niên, Hội Nông dân, lực lượng dân quân,… hoạt động tu sửa, làm mới các công trình mương, phai nhỏ diễn ra sôi nổi. Các biện pháp thâm canh tăng năng suất cây trồng được áp dụng rộng rãi. Người dân hưởng ứng sôi nổi phong trào làm phân chuồng, phân xanh; cấy lúa thẳng hàng. Nhờ đó, sản xuất nông nghiệp trên địa bàn xã tiếp tục được đẩy mạnh theo hướng chuyên canh, thâm canh tăng vụ, tăng năng suất cây trồng. Tháng 12/1976, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV của Đảng được tổ chức. Đây là Đại hội có ý nghĩa lịch sử quan trọng, diễn ra trong điều kiện nước nhà hoàn toàn độc lập, non sông
BAN CHẤP HÀNH ĐẢNG BỘ XÃ KIM LOAN - 105 - thu về một mối. Đại hội quyết định đường lối cách mạng Việt Nam trong giai đoạn mới; đề ra đường lối cho thời kì quá độ tiến lên xã hội chủ nghĩa trong phạm vi cả nước. Cuối tháng 3, đầu tháng 4/1977, Đảng bộ tỉnh Cao Lạng1 tiến hành Đại hội đại biểu lần thứ I tại thị xã Cao Bằng. Đại hội đề ra phương hướng, nhiệm vụ cho toàn Đảng bộ là: Tập trung chỉ đạo việc củng cố lại quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa, điều chỉnh lại quy mô hợp tác xã để phù hợp với điều kiện miền núi, biên giới, phù hợp với trình độ quản lí của cán bộ. Trước hết phải xây dựng tốt cơ sở vật chất kĩ thuật, bước đầu đổi mới bộ mặt nông thôn với các ngành kinh tế, chủ yếu là nông, lâm, công nghiệp, xây dựng cơ sở vật chất - kĩ thuật phục vụ sản xuất, bước đầu đổi mới bộ mặt nông thôn với những ngành nghề chủ yếu là nông - lâm - công nghiệp, xây dựng cơ sở vật chất phục vụ sản xuất. Đại hội đề ra kế hoạch 5 năm (1976 - 1980) và chia Cao Lạng thành 4 vùng kinh tế. Trong đó, Kim Loan và các xã khác của huyện Trùng Khánh thuộc vùng II với định hướng cơ bản là trồng lúa, ngô, đỗ tương, chăn nuôi bò, vịt. Quán triệt nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp, căn cứ đặc điểm của địa phương, Đảng bộ xã Kim Loan xác định hướng đi của địa phương trong giai đoạn mới là tập trung sản xuất lương thực, thực phẩm theo hướng chuyên canh, thâm canh tăng vụ, tăng năng suất; phấn đấu xây dựng địa phương thành xã nông - lâm phát triển. 1 Thực hiện Quyết định của Quốc hội, tháng 4/1976, hai tỉnh Lạng Sơn và Cao Bằng sáp nhập thành một tỉnh mới là tỉnh Cao Lạng.
- 106 - LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ KIM LOAN (1947 - 2022) Trong sản xuất, với quyết tâm lấy năng suất cao, sản lượng nhiều làm mục tiêu phấn đấu, Đảng ủy, Ủy ban nhân dân xã tập trung chỉ đạo người dân thực hiện phong trào thủy lợi, phân bón; khai hoang mở rộng diện tích nhằm từng bước đẩy mạnh sản xuất. Nhân dân với khẩu hiệu “tấc đất tấc vàng”, quyết tâm không bỏ hoang diện tích canh tác, phấn đấu sản xuất kịp thời vụ. Hợp tác xã nông nghiệp tích cực thâm canh, áp dụng cải tiến kĩ thuật vào sản xuất. Năm 1976 - 1977, thời tiết diễn biến phức tạp, hạn hán kéo dài, khí hậu giá rét, nhiều diện tích phải gieo mạ đến 2-3 lần. Trước tình hình đó, Đảng bộ xã chỉ đạo người dân tiến hành cày ải sớm, ngay sau khi thu hoạch để tăng độ màu mỡ cho đất, đồng thời tập trung thực hiện công tác thủy lợi. Các đội làm thủy lợi của hợp tác tích cực tận dụng nguồn nước tự nhiên từ các con suối Bản Tao, suối Cốc Chia, sông Bắc Vọng (đoạn chảy qua địa bàn xã), để khoanh vùng, đắp bờ, tu sửa, phát triển mạng lưới kênh mương nhỏ. Xã chỉ đạo người dân phải phát huy tối đa hiệu quả của các công trình thủy lợi, phục vụ phát triển sản xuất. Nhờ phát huy tốt sức mạnh của tập thể nên trong thời gian ngắn, hệ thống mương, phai, cọn nước được tu sửa, khơi thông nguồn nước tới những chân ruộng cao. Các khu ruộng có điều kiện đảm bảo nguồn nước sản xuất hợp lí nên năng suất đạt khá. Nhằm đẩy mạnh sản xuất lương thực, coi đây là nhiệm vụ thiết thực và cấp bách, ngày 22/5/1977, Ban Thường vụ Huyện ủy Trùng Khánh ra Nghị quyết số 02 về quyết tâm phấn đấu đạt tổng sản lượng lương thực cả năm 1977 bằng cả 3 cây: lúa mùa, khoai lang và ngô thu. Trên cơ sở kết quả sản xuất lương thực vụ đông - xuân 1976 - 1977, Nghị quyết nêu rõ: Phải quán triệt
BAN CHẤP HÀNH ĐẢNG BỘ XÃ KIM LOAN - 107 - chủ trương của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về đẩy mạnh sản xuất lương thực với khẩu hiệu “Người nào cũng làm lương thực, ở đâu cũng làm lương thực nhằm phấn đấu đạt và vượt tổng sản lượng lương thực cả năm 1977”. Thực hiện Nghị quyết của Huyện ủy Trùng Khánh, toàn thể cán bộ, đảng viên và nhân dân các dân tộc Kim Loan quyết tâm khắc phục khó khăn, thực hiện tốt các biện pháp thâm canh, nhất là áp dụng tiến bộ khoa học kĩ thuật để tăng năng suất cây trồng. Trong bối cảnh mới, công cuộc khôi phục và phát triển kinh tế, đẩy mạnh công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa trong cả nước đang đặt ra những yêu cầu to lớn về nông sản, lâm sản mà cụ thể là nguồn lương thực, thực phẩm, nguyên liệu cho công nghiệp và hàng xuất khẩu. Trước yêu cầu đó, nông nghiệp và lâm nghiệp phải được tổ chức lại sản xuất và cải tiến một bước quản lí từ cơ sở theo hướng tiến lên sản xuất lớn xã hội chủ nghĩa. Ngày 05/4/1976, Hội đồng Chính phủ ra Nghị quyết số 61-NQ về cuộc vận động tổ chức lại sản xuất, cải tiến một bước quản lí nông nghiệp, lâm nghiệp từ cơ sở theo hướng tiến lên sản xuất lớn xã hội chủ nghĩa. Thực hiện chủ trương của Trung ương, sự chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp, Đảng bộ xã Kim Loan chỉ đạo củng cố hợp tác xã về tổ chức, sản xuất và quản lí kinh tế. Hợp tác xã tổ chức cho các xã viên học tập chính sách quản lí ruộng đất. Các loại giống mới như Trân Châu lùn, Nông nghiệp 8 được người dân chủ động đưa vào gieo trồng. Hợp tác xã tích cực áp dụng các thành tựu khoa học kĩ thuật trong sản xuất. Bên cạnh lúa, ngô, khoai, các loại rau xanh, đỗ
- 108 - LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ KIM LOAN (1947 - 2022) tương được bà con nông dân mở rộng diện tích sản xuất nhằm đáp ứng nhu cầu trong nhân dân. Cũng như nhiều xã trong toàn huyện, hoạt động chăn nuôi ở Kim Loan gặp một số khó khăn: đất đai dành cho chăn thả đại gia súc chưa được quy hoạch; chăn nuôi theo lối thả rông còn tồn tại khá phổ biến; tình trạng giá rét, sương muối, gây ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của đàn gia súc. Trước tình hình đó, Ủy ban nhân dân xã chỉ đạo người dân chú ý đảm bảo nguồn thức ăn và phòng chống rét cho gia súc vào mùa đông. Nhìn chung, chăn nuôi ở địa phương trong thời gian này còn phát triển chậm. Dựa trên cơ sở tiềm năng về lâm nghiệp của địa phương, thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế nông - lâm nghiệp, trong những năm 1975 - 1980, Đảng bộ xã Kim Loan chú trọng chỉ đạo phát triển kinh tế đồi rừng. Việc trồng rừng được khuyến khích thực hiện trong tập thể (hợp tác xã) và tại các hộ gia đình. Dẻ, thông, trẩu là 3 loại cây trồng được xã chú trọng đầu tư. Tuy nhiên, trong thời gian này tình trạng phá rừng, đốt rừng diễn ra khá phổ biến; 4 khâu trong lâm nghiệp là trồng rừng, bảo vệ, tu bổ rừng và khai thác chưa thực hiện được đồng bộ và mang lại hiệu quả. Cùng với thủy lợi, phong trào làm đường giao thông được coi là hai mũi nhọn tiến công vào chiến dịch sản xuất. Năm 1978, nhiều thanh niên, dân quân của Kim Loan được huy động tham gia làm tuyến đường Trùng Khánh - Bằng Ca dài 37 km. Trên địa bàn xã, phong trào tu sửa, mở mang đường nội thôn và liên thôn được diễn ra sôi nổi trong các làng bản. Kim Loan
BAN CHẤP HÀNH ĐẢNG BỘ XÃ KIM LOAN - 109 - là một trong những địa phương được đánh giá là có phong trào làm đường giao thông nông thôn mạnh1. Công tác giáo dục, y tế của địa phương có sự chuyển biến tích cực so với giai đoạn trước. Tại trường học, nhà trường phấn đấu thực hiện tốt phong trào “Dạy tốt, học tốt”. Trường lớp được tu sửa, nâng cấp thêm. Đội ngũ giáo viên vượt qua những khó khăn, thiếu thốn bám lớp, bám trường, hoàn thành các nhiệm vụ được giao. Công tác phòng chống các loại bệnh phổ biến tiếp tục được đẩy mạnh thực hiện. Phong trào xây dựng nếp sống mới trong việc cưới, việc tang, bài trừ các tệ nạn xã hội được phát động rộng rãi trong nhân dân, nhất là tại hợp tác xã. Thực hiện Thông tri số 22-TT/TW ngày 05/9/1977 của Ban Bí thư về tăng cường chỉ đạo việc đưa những đảng viên không đủ tư cách ra khỏi đảng, Đảng bộ xã Kim Loan tổ chức đợt sinh hoạt chính trị học tập nội dung của Thông tri đối với toàn thể Đảng viên của Đảng bộ. Qua đó, lập trường tư tưởng, ý thức chính trị, trách nhiệm của mỗi cán bộ, đảng viên được nâng lên. Công tác kiện toàn đội ngũ lãnh đạo cũng được Huyện ủy huyện Trùng Khánh quan tâm. Năm 1977, đồng chí Vi Văn Thấy được Huyện ủy Trùng Khánh chỉ định giữ chức vụ Bí thư Đảng ủy xã. Thực hiện sự chỉ đạo của Tỉnh ủy Cao Bằng, tháng 7/1977, Đảng bộ huyện Trùng Khánh tổ chức Đại hội Đảng bộ lần thứ IX. Trên cơ sở đánh giá những kết quả đạt được và một số tồn tại, Đại hội đề ra các nhiệm vụ: Một là, tạo cho được một 1 Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Hạ Lang, Lịch sử Đảng bộ huyện Hạ Lang (1930 - 2015), Nxb. Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2016, tr.170.
- 110 - LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ KIM LOAN (1947 - 2022) bước chuyển biến quan trọng trong sản xuất nông, lâm nghiệp và tiểu thủ công nghiệp; đẩy mạnh tốc độ sản xuất cơ sở vật chất - kĩ thuật, phục vụ sản xuất, trước hết là thủy điện, giao thông trên cơ sở kế hoạch tổng thể và từng ngành, tiến hành tổ chức lại sản xuất, phân bổ lại lao động, phát huy nhanh chóng các ưu thế của nền kinh tế nông, lâm, công nghiệp trong huyện, đặc biệt là bảo đảm giải quyết vững chắc vấn đề lương thực và thực phẩm… Hai là, cải tiến công tác lưu thông phân phối phục vụ tốt sản xuất và đời sống của nhân dân, thực hiện cải cách giáo dục, đẩy mạnh công tác thông tin văn hóa hướng vào phục vụ tốt nhiệm vụ chính trị và xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa, tăng cường bảo vệ sức khỏe, bảo vệ bà mẹ trẻ em; không ngừng nâng cao cảnh giác cách mạng, tăng cường công tác quân sự địa phương; bảo đảm an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội nội địa và biên giới; tích cực đẩy lùi những hủ tục lạc hậu, các tệ nạn xã hội cũ còn đọng lại… Ba là, ra sức xây dựng Đảng bộ vững mạnh về cả ba mặt: đường lối, quan điểm của Đảng, năng lực tổ chức, quản lý và phẩm chất đạo đức cách mạng. Trước nhất phải xây dựng cho được một đội ngũ cán bộ và cán bộ chủ chốt lãnh đạo từ huyện đến cơ sở có quan điểm vững vàng, có tính nguyên tắc cao. Đề cao tính tổ chức và kỷ luật, tính tiên phong gương mẫu trong việc chấp hành các nhiệm vụ của Đảng. Kiên quyết đấu tranh chống các mặt tiêu cực trong Đảng nhất là chống tư tưởng hữu khuynh. Nhiệm vụ trong 2 năm 1977 - 1978, Đảng bộ huyện xác định: Tập trung sức giải quyết vấn đề lương thực và thực phẩm, bảo đảm những nhu cầu thiết yếu của đời sống nhân dân; đồng
BAN CHẤP HÀNH ĐẢNG BỘ XÃ KIM LOAN - 111 - thời góp phần tích cực vào sự nghiệp công nghiệp hoá xã hội chủ nghĩa. Trước mắt cần đẩy mạnh tổ chức lại sản xuất nhằm phát huy mọi tiềm năng về lương thực, thực phẩm và thế mạnh về cây công nghiệp chăn nuôi và nghề rừng1. Quán triệt chủ trương của Huyện ủy Trùng Khánh, Đảng bộ xã Kim Loan lãnh đạo nhân dân địa phương tập trung vào sản xuất và củng cố an ninh, quốc phòng. Trong sản xuất nông, lâm nghiệp, Đảng bộ, chính quyền và các đoàn thể quần chúng đã phát huy tốt sức mạnh toàn dân, thực hiện có hiệu quả các phong trào thi đua trong sản xuất. Nhìn chung, kinh tế nông, lâm nghiệp đạt kết quả khá, góp phần vào hiệu quả chung của toàn huyện. Tính chung trong toàn huyện Trùng Khánh, năm 1978, tổng sản lượng lương thực quy thóc đạt 16.000 tấn, tăng 22% so với năm 1977 và đạt 85%, so với kế hoạch, trong đó tỉ lệ màu chiếm 45%. Bình quân lương thực đầu người đạt 192 kg/năm. Về lâm nghiệp, trong hai năm 1977 - 1978, toàn huyện Trùng Khánh trồng thêm được 500 ha rừng tập trung, trong đó cây thông đạt 350 ha. Từ năm 1978, tình hình biên giới Tây Nam và biên giới phía bắc nước ta diễn biến ngày càng phức tạp. Trước yêu cầu bảo vệ chủ quyền biên giới quốc gia, ngày 28/12/1978, tại kì họp thứ tư, Quốc hội khóa VI đã quyết định tách tỉnh Cao Lạng thành 2 tỉnh: Cao Bằng và Lạng Sơn, sáp nhập huyện Chợ Rã, Ngân Sơn (tỉnh Bắc Thái) vào tỉnh Cao Bằng. Tại thời điểm này, 1 Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Trùng Khánh, Lịch sử Đảng bộ huyện Trùng Khánh (1930 - 2005), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, tr.236.
- 112 - LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ KIM LOAN (1947 - 2022) Kim Loan là một trong 11 đơn vị hành chính cấp xã thuộc huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng. Trong bối cảnh diễn biến phức tạp ở biên giới phía bắc, Đảng ủy Kim Loan chỉ đạo nhân dân chuẩn bị mọi mặt sẵn sàng chống lại quân xâm lược, bảo vệ biên giới Tổ quốc. Cán bộ xã trực tiếp xuống làng bản làm công tác tư tưởng trong nhân dân, giúp người dân nắm rõ tình hình, động viên nhân dân vừa sản xuất vừa nâng cao ý thức cảnh giác trước mọi tình huống có thể xảy ra. Ban Chỉ huy quân sự xã được thành lập, trong đó phân thành 3 bộ phận, gắn với nhiệm vụ cụ thể: Bộ phận chiến đấu, bộ phận phục vụ chiến đấu và bộ phận giúp dân sơ tán khi chiến sự diễn ra. Lực lượng dân quân tự vệ được bổ sung về quân số, thường xuyên luyện tập để sẵn sàng đối phó với các tình huống. Sáng ngày 17/02/1979, hơn 60 vạn quân Trung Quốc vô cớ tấn công trên toàn tuyến biên giới 6 tỉnh phía bắc nước ta. Ở Cao Bằng, Trung Quốc huy động các quân đoàn 41, 42, 50, 2 sư đoàn địa phương Quảng Tây, 4 trung đoàn độc lập, 200 xe tăng, 500 khẩu pháo các loại, nhiều đơn vị sơn cước chuyên chiến đấu địa hình rừng núi, hàng chục tiểu đoàn của các công xã giáp biên cùng hàng vạn dân bình ồ ạt kéo sang đánh chiếm nước ta. Âm mưu của chúng là bao vây, chia cắt, bắt sống cơ quan đầu não của ta và tiêu diệt các đơn vị bộ đội, gây bạo loạn, dựng nên con bài chính trị, mị dân kết hợp với đe dọa vũ lực, tàn phá các cơ sở kinh tế, văn hóa, hòng khuất phục chính quyền và nhân dân ta1. Tại Trùng Khánh, Bảo Lạc chúng dùng quân địa phương đánh 1 Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Cao Bằng, Lịch sử Đảng bộ tỉnh Cao Bằng (1930 - 2020), Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, 2020, tr.447.
BAN CHẤP HÀNH ĐẢNG BỘ XÃ KIM LOAN - 113 - nghi binh nhằm thu hút, kiềm chế lực lượng của ta, tạo điều kiện cho các cánh quân khác tấn công tại các điểm quan trọng của Cao Bằng. Đi đến đâu, quân Trung Quốc đều ra sức tàn phá, thẳng tay giết chóc, cướp bóc tài sản, mua chuộc và phân hóa nhân dân, đánh chiếm các đồn biên phòng thuộc các huyện Trà Lĩnh, Hà Quảng, Trùng Khánh… gây nên tổn thất nặng nề về của cải vật chất, tinh thần trong nhân dân. Trước tình hình đó, Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh Cao Bằng đã chỉ đạo Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh và các đơn vị vũ trang trong tỉnh tập hợp lực lượng, huy động mọi khả năng để kịp thời đối phó với địch. Ngày 17/02/1979, Ban Thường vụ Tỉnh ủy họp phiên bất thường, quyết định những vấn đề cấp bách, chỉ thị cho tất cả các địa phương tổ chức chiến đấu, tăng cường lực lượng trên các tuyến phòng thủ chủ yếu, đồng thời tổ chức sơ tán nhân dân và các cơ quan hành chính vào nơi an toàn; kiên quyết đẩy lùi các mũi tiến đánh của địch, giữ vững địa bàn khu vực. Thực hiện chủ trương và sự chỉ đạo của cấp ủy các cấp, Đảng bộ xã Kim Loan chỉ đạo hướng dẫn, hỗ trợ nhân dân sơ tán vào rừng sâu nhằm bảo toàn về người và của cải, tránh sự tàn phá, cướp bóc của quân địch. Bộ đội địa phương và dân quân du kích xã tích cực, chủ động phối hợp với lực lượng quân sự huyện và các xã bạn dũng cảm, ngoan cường, ngăn chặn, đẩy lùi nhiều mũi tiến công của đối phương. Từ ngày 17 đến ngày 21/02/1979, cùng với quân dân các huyện Quảng Hòa, Thạch An, Thông Nông, Hà Quảng, Hòa An, quân dân huyện Trùng Khánh đã chặn đánh địch ở nhiều nơi.
- 114 - LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ KIM LOAN (1947 - 2022) Công tác hậu cần phục vụ chiến đấu được tăng cường, dân quân, du kích xã tham gia vận chuyển vũ khí lên trận địa; chị em phụ nữ Tày, Nùng ngày đêm vận chuyển lương thực, thực phẩm phục vụ bộ đội chiến đấu, động viên chồng con xung phong tham gia chiến tranh biên giới, bảo vệ Tổ quốc. Các phong trào: “Lao động sáng tạo, tình nguyện vượt mức kế hoạch”, “Ba xung kích làm chủ tập thể”, “Bốn tình nguyện” được hưởng ứng sôi nổi, nhất là ở đoàn viên thanh niên. Sau những thất bại trước sự tấn công của quân và dân ta, sự phản đối mạnh mẽ của dư luận quốc tế, ngày 16/3/1979 quân Trung Quốc buộc phải rút lui về bên kia biên giới. Ngay sau khi quân Trung Quốc rút khỏi Cao Bằng, nhân dân các dân tộc trong toàn tỉnh khẩn trương ổn định cuộc sống sau chiến tranh. Tuy nhiên, cuộc chiến tranh biên giới đã để lại cho tỉnh Cao Bằng nói chung nhiều tổn thất to lớn: 80% số xã, 70% nhà cửa bị hủy hoại, 1.500 người chết, trong đó có 70 cán bộ, công nhân viên, 450 người bị bắt. Kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội bị tàn phá nặng nề1. Đối với xã Kim Loan, trong cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tổ quốc, nhân dân xã cùng với đồng bào các dân tộc trong toàn tỉnh đã tập trung mọi nguồn lực phục vụ cuộc chiến đấu; chiến tranh khốc liệt, người dân phải sơ tán vào rừng trú ẩn, làm cho hoạt động sản xuất bị giảm sút. Địch họa cùng với đó là thiên tai, đời sống kinh tế - xã hội của nhân dân gặp nhiều khó khăn. Nhiều hộ dân đã di cư vào Nam sinh sống. 1 Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Cao Bằng, Lịch sử Đảng bộ tỉnh Cao Bằng (1930 - 2020), Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, 2020, tr.447.
BAN CHẤP HÀNH ĐẢNG BỘ XÃ KIM LOAN - 115 - Trước tình hình đó, nhiệm vụ đặt ra cho Đảng bộ xã Kim Loan là lãnh đạo nhân dân từng bước ổn định cuộc sống, đẩy mạnh sản xuất, khôi phục kinh tế, văn hóa, tăng cường quốc phòng, an ninh. Dưới sự chỉ đạo của Đảng bộ, chính quyền xã, các tổ chức đoàn thể hướng dẫn, hỗ trợ đồng bào các dân tộc ở địa phương trở về làng bản, dựng nhà cửa, ổn định cuộc sống. Phát huy tinh thần đoàn kết, tương trợ lẫn nhau, người dân Kim Loan chia sẻ về lương thực, thực phẩm cho những gia đình bị thiệt hại, thiếu đói sau chiến tranh. Sau khi ổn định tình hình ở địa phương, Đảng bộ lãnh đạo nhân dân bắt tay vào tu sửa các công trình thủy lợi, làm phân bón, đẩy mạnh sản xuất. Hệ thống mương, phai, cọn được tu sửa, khai thông nhằm đảm bảo nguồn nước cho gieo trồng. Đối với các diện tích thiếu nước, những chân ruộng cao, người dân tập trung trồng các loại hoa màu như ngô, khoai, sắn và cây công nghiệp ngắn ngày (đỗ tương). Nhờ sự nỗ lực của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân địa phương cùng với sự hỗ trợ về giống cây trồng, phân bón của huyện, tình hình sản xuất nông nghiệp của Kim Loan sau chiến tranh đã từng bước ổn định, góp phần tạo nên thành quả chung của toàn huyện. Song song với việc chỉ đạo khôi phục kinh tế, phát triển sản xuất, Đảng bộ xã Kim Loan quan tâm khôi phục các hoạt động văn hóa - xã hội để tạo đà cho bước phát triển mới. Nhà trường quyết tâm tu sửa lại trường lớp, tranh thủ sự giúp đỡ của ban ngành các cấp, ổn định mọi hoạt động dạy và học. Công tác dọn dẹp vệ sinh làng xóm được thực hiện rộng rãi trong toàn dân.
- 116 - LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ KIM LOAN (1947 - 2022) Việc tuyên truyền, vận động người dân nâng cao ý thức vệ sinh phòng trừ dịch bệnh được thực hiện thường xuyên. Sau chiến tranh biên giới, tình hình quốc phòng, an ninh ở Cao Bằng thường xuyên ở trong trạng thái không ổn định, do địch tiến hành cuộc chiến tranh phá hoại nhiều mặt. Tại các khu vực dọc biên giới, chúng thường xuyên cho quân tiến hành tập bộ binh, đào công sự, tung gián điệp; khu vực nội địa, chúng gián điệp tung tin đồn, rải truyền đơn, sách báo phản động, gây hoang mang tâm lí trong nhân dân. Trước tình hình đó, Đảng bộ, chính quyền xã Kim Loan chỉ đạo nhân dân nâng cao cảnh giác với mọi hoạt động chống phá của kẻ địch, thông qua việc tổ chức cho nhân dân học tập tài liệu phổ biến về âm mưu, ý đồ của địch,… Cán bộ xã thường xuyên xuống tận thôn bản, thăm hỏi, động viên nhân dân ổn định tâm lí, bám đất bám làng, tập trung sản xuất, hạn chế tình trạng di cư tự do vào miền Nam. Lực lượng công an xã được kiện toàn, dân quân, du kích được củng cố, phối hợp với quân sự huyện và quân dân các xã truy quét những phần tử phản động từ bên kia biên giới sang. Công an, dân quân xã là lực lượng nòng cốt trong công tác xây dựng các công trình quân sự, hình thành các làng, xã chiến đấu. Để đối phó với mọi âm mưu phá hoại, xâm lược của kẻ địch, trong nhiệm vụ xây dựng Đảng, Đảng ủy Kim Loan chú trọng đến công tác tư tưởng và chính trị. Các buổi học tập, sinh hoạt chính trị theo các chỉ thị, nghị quyết của Trung ương Đảng và Đảng ủy các cấp được tổ chức. Thông qua các buổi học tập, nhận thức chính trị, lập trường tư tưởng, ý thức tổ chức kỉ luật, tinh thần trách nhiệm của cán bộ, đảng viên đã được nâng lên
BAN CHẤP HÀNH ĐẢNG BỘ XÃ KIM LOAN - 117 - rõ rệt. Trong quá trình lãnh đạo phong trào cách mạng ở địa phương, Đảng bộ luôn coi trọng việc thực hiện tự phê bình và phê bình trong Đảng, từ đó để củng cố cơ sở Đảng. Kiểm kiểm từng ban, ngành, cá nhân trong công tác tổ chức lãnh đạo, chỉ huy, kế hoạch sơ tán và ổn định đời sống nhân dân sau chiến tranh. Chính quyền, các tổ chức quần chúng tiếp tục được củng cố, phát huy vai trò trong việc thực hiện hoàn thành các nhiệm vụ kinh tế - xã hội, nhất là cùng với nhân dân toàn tỉnh đấu tranh bảo vệ biên giới Tổ quốc. Để tiến tới Đại hội lần thứ X của Đảng bộ huyện Trùng Khánh (tháng 9/1979), các Đảng bộ, chi bộ ở Trùng Khánh tiến hành Đại hội, mở những đợt sinh hoạt chính trị, kiện toàn Ban Chấp hành. Theo đó, năm 1979 Đảng bộ xã Kim Loan được kiện toàn về nhân sự, đồng chí Lý Thiện Niềm được bầu giữ chức vụ Bí thư Đảng ủy xã. Ủy ban nhân dân xã được củng cố về bộ máy tổ chức, theo đó đồng chí Hoàng Văn Khái giữ chức vụ Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã. II. Lãnh đạo phát triển kinh tế - xã hội, ổn định đời sống nhân dân (1981 - 1986) Bước vào thực hiện nhiệm vụ cách mạng trong thời kì mới, Kim Loan cũng như các xã của huyện Hạ Lang cũ có sự thay đổi về mặt hành chính. Theo Quyết định số 44/HĐBT, ngày 01/9/1981 của Hội đồng Bộ trưởng, huyện Hạ Lang được tái lập trên cơ sở cắt các xã An Lạc, Thanh Nhật, Quang Long, Việt Chu, Thị Hoa, Thái Đức, Vinh Quý, Cô Ngân của huyện Quảng Hòa và các xã Minh Long, Lý Quốc, Thắng Lợi, Đồng Loan, Đức Quang, Kim Loan của huyện Trùng Khánh để tái lập huyện Hạ Lang. Như
- 118 - LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ KIM LOAN (1947 - 2022) vậy, sau khi huyện Hạ Lang được tái lập, Kim Loan là đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc huyện Hạ Lang. Sau khi tái lập huyện, Huyện ủy Hạ Lang bắt tay vào lãnh đạo nhân dân các dân tộc trong toàn huyện bước vào thực hiện nhiệm vụ trong giai đoạn mới. Từ ngày 26 - 29/12/1981, Đại hội đại biểu Đảng bộ huyện Hạ Lang lần thứ VII vòng 1 được tiến hành; Đại hội vòng 2 được diễn ra từ ngày 04 - 06/11/1982. Đến dự Đại hội có 124 đại biểu, đại diện cho 860 đảng viên trong toàn Đảng bộ. Đại hội đề ra phương hướng, nhiệm vụ cho nhiệm kỳ mới và bầu Ban Chấp hành Đảng bộ huyện gồm 28 đồng chí, Ban Thường vụ 9 đồng chí. Đồng chí Hà Văn Hầu được bầu làm Bí thư Huyện ủy. Quán triệt Nghị quyết của Đại hội đại biểu Đảng bộ Huyện Hạ Lang, căn cứ vào tình hình thực tiễn ở địa phương, Đảng ủy Kim Loan xác định nhiệm vụ của địa phương trong những năm 1981 - 1986 là: tập trung tiềm lực phát triển kinh tế - xã hội, ổn định đời sống nhân dân. Để thực hiện được mục tiêu lâu dài, nhiệm vụ đặt ra trước hết cho Đảng bộ và nhân dân xã Kim Loan lúc này là tiếp tục tăng cường lực lượng, đảm bảo an ninh an toàn xã hội, giúp nhân dân yên tâm sản xuất trong điều kiện vừa có hòa bình vừa có chiến tranh ở vùng biên giới của huyện. Trong những năm 1981 - 1985, phía trung Quốc tiếp tục ráo riết các hoạt động phá hoại, thậm chí chúng còn cho quân đánh vào khu vực nội địa của chúng ta (Đồi Chè, Pò Đỏng Lầu của xã Thị Hoa), gây tâm lí hoang mang, lo sợ trong nhân dân. Trước tình hình đó, Đảng bộ, chính quyền xã chỉ đạo người dân nêu cao tinh thần
BAN CHẤP HÀNH ĐẢNG BỘ XÃ KIM LOAN - 119 - cảnh giác trước mọi âm mưu và sự tấn công của kẻ địch. Lực lượng dân quân, tự vệ thường xuyên được luyện tập, củng cố về tổ chức, tăng cường về số lượng để sẵn sàng chiến đấu khi có sự tấn công của đối phương. Công tác tuyển quân được chú trọng chỉ đạo, hằng năm xã thực hiện đạt chỉ tiêu cấp trên giao. Trong nông nghiệp, năm 1981 Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Chỉ thị số 100-CT/TW, ngày 13/01/1981 về “Cải tiến công tác khoán, mở rộng khoán sản phẩm cuối cùng đến nhóm và người lao động trong hợp tác xã nông nghiệp” (gọi tắt là khoán 100). Mục đích của khoán 100 là phát triển sản xuất, nâng cao hiệu quả kinh tế, năng suất lao động, nâng cao thu nhập cho người lao động. Dựa trên nguyên tắc quản lí và sử dụng có hiệu quả tư liệu sản xuất, trước hết là ruộng đất, quản lí và điều hành lao động phải trên cơ sở gắn với kết quả cuối cùng của sản xuất; thực hiện khoán theo 5 khâu và 3 khâu; trong phân phối giải quyết hài hòa mối quan hệ lợi ích người lao động. Khoán 100 là bước thay đổi từ hình thức khoán việc sang khoán sản phẩm; từ hình thức khoán tập thể sang hình thức khoán theo nhóm và người lao động (thực chất là khoán theo hộ gia đình)1. Chỉ thị 100 đã mở ra một hướng đi mới, một bước ngoặt trong sản xuất nông nghiệp của nước ta. Tuy nhiên, đây là một vấn đề mới, đòi hỏi các cấp uỷ Đảng và chính quyền phải tiến hành nghiên cứu kĩ, căn cứ đặc điểm cụ thể ở địa phương để tiến hành hợp lí, dân chủ. 1 Viện sử học, Việt Nam 1975 - 1990: Thành tựu và kinh nghiệm, Nxb. Sự thật, Hà Nội, 1991, tr.51.
- 120 - LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ KIM LOAN (1947 - 2022) Thực hiện chủ trương khoán 100 của Ban Bí thư, Huyện ủy mở các lớp học về khoán sản phẩm cho các cán bộ các xã. Sau khi học tập ở huyện, xã tổ chức cho cán bộ, xã viên học tập nội dung, nguyên tắc của khoán sản phẩm theo nhóm và người lao động, trong đó Đảng ủy chủ trương việc tiến hành khoán theo chỉ thị 100, hợp tác xã phải đảm bảo các nguyên tắc: phải quản lí chặt chẽ và có hiệu quả các tư liệu sản xuất (ruộng đất, sức kéo, phân bón...); tổ chức tốt việc quản lí và điều hành lao động, trên cơ sở phát huy sự chủ động, sáng tạo của người lao động, làm cho mọi người gắn bó với kết quả lao động; nắm được sản phẩm, phân phối sản phẩm hài hoà 3 lợi ích (lợi ích Nhà nước, lợi ích tập thể và lợi ích người lao động); phát huy quyền làm chủ tập thể của nhân dân, phải đảm bảo nguyên tắc “tự nguyện, cùng có lợi, quản lí dân chủ”. Phương hướng chủ yếu để cải tiến công tác khoán trong hợp tác xã nông nghiệp là: khuyến khích hơn nữa lợi ích chính đáng của người lao động và làm cho mọi người tham gia các khâu trong quá trình sản xuất, thực sự gắn bó với sản phẩm cuối cùng. Từ vụ đông - xuân năm 1982 - 1983, phong trào hợp tác xã nông nghiệp ở Kim Loan nói riêng và trong toàn huyện nói chung có diễn biến phức tạp, hoạt động không ổn định, tỉ lệ số hộ tham gia hợp tác xã giảm dần. Trước tình đó, thực hiện Chỉ thị số 03-CT/HL ngày 15/02/1982 của Đảng bộ huyện Hạ Lang về việc củng cố hợp tác xã nông nghiệp, Đảng ủy Kim Loan chỉ đạo củng cố hợp tác xã từ khâu quản lí, tổ chức sản xuất đến phân chia sản phẩm. Với sự nỗ lực của Đảng bộ, cán bộ quản lí
BAN CHẤP HÀNH ĐẢNG BỘ XÃ KIM LOAN - 121 - hợp tác xã và nhân dân địa phương, hợp tác xã nông nghiệp bước đầu được củng cố, hoạt động ổn định. Trước tình hình mưa rét kéo dài gây ra úng lụt, nạn sâu bệnh hoành hành trong các năm 1981 - 1982, bước sang năm 1983 hạn hán diễn ra dài ngày làm cho một số diện tích mạ gieo bị chết. Trước tình hình đó, với quyết tâm thực hiện theo chủ trương của Tỉnh ủy “Ra sức đẩy mạnh sản xuất”1, Đảng bộ, nhân dân xã Kim Loan phấn đấu khắc phục mọi khó khăn, chú trọng thâm canh nhằm tăng năng suất cây trồng, thúc đẩy sản xuất. Đảng bộ xã đã kịp thời chỉ đạo công tác kiểm tra, khắc phục hậu quả của thiên tai, sâu bệnh. Ủy ban nhân dân xã động viên, hướng dẫn người dân tích cực phòng chống úng lụt cho hoa màu; kết hợp dùng phân hóa học và các biện pháp diệt trừ sâu bệnh theo hình thức dân gian. Hợp tác xã huy động xã viên đóng góp hàng nghìn ngày công tu sửa các công trình thủy lợi vừa và nhỏ để đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất. Việc đưa các giống mới có năng suất cao và bố trí cây trồng hợp lí theo từng mùa vụ là một trong những yêu cầu quan trọng trong chỉ đạo sản xuất nông nghiệp của Đảng ủy Kim Loan. Căn cứ vào điều kiện thổ nhưỡng của địa phương, xã đưa các giống lúa mới như Bao thai thuần chủng, A3, CR203 vào sản xuất. Nhờ tiến hành kết hợp nhiều biện pháp thúc đẩy sản xuất nền kinh tế nông nghiệp ở địa phương tiếp tục được duy trì ổn định và có bước phát triển về năng suất, sản lượng cây trồng. 1 Dẫn theo Nghị quyết Đại hội Đại biểu tỉnh Cao Bằng lần thứ XI (tháng 01/1983), tài liệu lưu tại Văn phòng Tỉnh uỷ Cao Bằng.
- 122 - LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ KIM LOAN (1947 - 2022) Từ năm 1984, hợp tác xã tiến hành khoán sản phẩm đến nhóm và người lao động. Qua triển khai công tác khoán sản phẩm, hợp tác xã không những bảo đảm đời sống nhân dân mà vẫn giữ vững quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa. Thực hiện khoán sản phẩm theo Chỉ thị 100, tạo ra khí thế hứng khởi trong lao động sản xuất1, năng suất cây trồng tăng qua các năm. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, hợp tác xã Kim Loan vẫn còn thể hiện sự lúng túng trong công tác chỉ đạo và quản lí. Trong chăn nuôi, bên cạnh hình thức chăn nuôi tập thể, Ban Quản trị hợp tác xã tiến hành giao khoán vật nuôi cho từng hộ gia đình. Nhiều hộ dân mạnh dạn đầu tư về cơ sở vật chất và giống nhằm thúc đẩy hiệu quả trong chăn nuôi. Cũng như nhiều địa phương của tỉnh, xã Kim Loan chú trọng phát triển đàn lợn, nhất là từ năm 1985 tỉnh phát động phong trào nuôi lợn trong cán bộ, công nhân viên chức. Nhìn chung, chăn nuôi ở địa phương có sự chuyển biến góp phần đáp ứng nhu cầu của người dân địa phương và thực hiện nghĩa vụ thuế với Nhà nước. Bên cạnh những kết quả đạt được, giai đoạn này, hoạt động chăn nuôi ở Kim Loan gặp một số khó khăn về nguồn vốn và giống vật nuôi, dịch bệnh. Về lâm nghiệp, Đảng ủy chỉ đạo thực hiện phong trào trồng cây gây rừng, vừa bảo vệ rừng vừa khai thác kinh tế từ rừng. Các cây trồng được xác định là mũi nhọn ở địa phương bao gồm: trẩu, sa mộc, thông. Kim Loan là một trong những xã 1 Tỉnh uỷ - Uỷ ban nhân dân tỉnh Cao Bằng, Địa chí các xã tỉnh Cao Bằng, Quyển III, Nxb. Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2009, tr.61.