i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn “Giải pháp chống thất thu thuế xuất nhập khẩu tại Cục
hải quan tỉnh Lạng Sơn” là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi. Đề tài hoàn toàn
trung thực và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Các thông tin sử dụng
trong đề tài đã được chỉ rõ nguồn gốc, các tài liệu tham khảo được trích dẫn đầy đủ,
mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được cảm ơn.
Tác giả luận văn
Ngô Hải Trang
ii
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành bản đề tài này ngoài sự cố gắng, nỗ lực của bản thân, tôi luôn nhận
được sự giúp đỡ tận tình của nhiều cá nhân và tập thể.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Trần Quốc Hưng, người đã tận tình chỉ
bảo, hướng dẫn giúp đỡ tôi thực hiện và hoàn thành đề tài này.
Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo Đại học và Sau đại học,
Khoa Kinh tế và Quản lý cũng như các khoa chuyên môn, phòng ban của Trường Đại
học Thủy lợi đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu
tại trường.
Tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ nhiệt tình của Ban lãnh đạo, anh chị em công
tác tại Cục hải quan tỉnh Lạng Sơn đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong việc thu
thập số liệu thứ cấp, sơ cấp và các thông tin hữu ích phục vụ nghiên cứu.
Xin cảm ơn gia đình, bạn bè và đồng nghiệp đã giúp đỡ, động viên tôi trong suốt quá
trình thực hiện đề tài tốt nghiệp.
Hà Nội, ngày 29 tháng 01 năm 2018
Tác giả luận văn
Ngô Hải Trang
iii
MỤC LỤC
DANH MỤC HÌNH ......................................................................................................vi
DANH MỤC BẢNG .................................................................................................... vii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ............................................................................. viii
PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ THU VÀ CHỐNG THẤT
THU THUẾ XUẤT NHẬP KHẨU ................................................................................. 5
1.1. Cơ sở lý luận về thuế xuất nhập khẩu .................................................................. 5
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản về thuế và thuế xuất nhập khẩu ............................ 5
1.1.2. Các nội dung cơ bản về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu ............................. 7
1.2 Đặc điểm cơ bản của thuế xuất nhập khẩu .......................................................... 15
1.2.1 Thuế là nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước (NSNN) .................... 16
1.2.2 Thuế là công cụ điều chỉnh vĩ mô nền kinh tế ............................................ 17
1.3 Nội dung công tác chống thất thu thuế xuất nhập khẩu ...................................... 19
1.3.1 Tăng cường quản lý thu theo quy trình nghiệp vụ thu nộp thuế .................. 20
1.3.2 Tăng cường quản lý đối tượng kê khai nộp thuế xuất nhập khẩu ............... 21
1.3.3 Quản lý chính xác căn cứ tính thuế xuất nhập khẩu .................................... 21
1.3.4 Tăng cường quản lý miễn, giảm, hoàn thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu,
không thu thuế, thanh khoản hồ sơ ....................................................................... 22
1.3.5 Tăng cường kiểm tra sau thông quan, thanh tra thuế xuất nhập khẩu ......... 23
1.3.6 Tăng cường phòng, chống buôn lậu và gian lận thương mại ...................... 23
1.4 Các nhân tố ảnh hưởng đến chống thất thu thuế xuất nhập khẩu ....................... 24
1.4.1. Hệ thống văn bản pháp lý ........................................................................... 24
1.4.2 Cơ chế quản lý và quy trình nghiệp vụ ....................................................... 25
1.4.3 Hệ thống tổ chức, phân cấp quản lý và mối liên hệ .................................... 25
1.4.4 Chất lượng nguồn nhân lực hải quan .......................................................... 26
1.4.5 Ý thức và hành vi của đối tượng nộp thuế ................................................... 26
1.5 Những bài học kinh nghiệm trong chống thất thu thuế xuất nhập khẩu từ Cục hải
quan tỉnh Lào Cai và tỉnh Quảng Ninh ..................................................................... 26
1.6 Tổng quan các công trình công bố liên quan đến đề tài ...................................... 27
iv
Kết luận chương 1 ......................................................................................................... 29
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THU VÀ CHỐNG THẤT THU THUẾ
XUẤT NHẬP KHẨU TẠI CỤC HẢI QUAN TỈNH LẠNG SƠN .............................. 30
2.1 Giới thiệu về Cục Hải quan Lạng Sơn ................................................................ 30
2.1.1 Quá trình phát triển của Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn ............................... 30
2.1.2 Chức năng, nhiệm vụ của Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn ............................ 33
2.1.3 Tổ chức bộ máy của Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn ...................................... 34
2.2 Phân tích và đánh giá thực trạng công tác thu và chống thất thu thuế xuất nhập
khẩu của Cục hải quan tỉnh Lạng Sơn giai đoạn 2012-2016 .................................... 35
2.2.1 Thực trạng xuất khẩu, nhập khẩu và kết quả thu và chống thất thu thuế xuất
nhập khẩu của tỉnh Lạng Sơn trong giai đoạn 2012-2016 .................................... 39
2.2.2 Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác thu thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu
của Cục hải quan tỉnh Lạng Sơn 2012-2016 ........................................................ 58
2.3 Đánh giá chung về công tác thu và chống thất thu thuế xuất khẩu, thuế nhập
khẩu của Cục hải quan tỉnh Lạng Sơn giai đoạn 2012-2016 .................................... 59
2.3.1 Những thành công đã đạt được .................................................................... 59
2.3.2 Những hạn chế, tồn tại ................................................................................. 60
2.3.3 Nguyên nhân của những hạn chế ................................................................. 63
Kết luận chương 2 ......................................................................................................... 69
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC
NHẰM CHỐNG THẤT THU THUẾ XUẤT NHẬP KHẨU TẠI CỤC HẢI QUAN
TỈNH LẠNG SƠN ........................................................................................................ 70
3.1 Quan điểm và định hướng trong tổ chức quản lý nhằm chống thất thu thuế xuất
nhập khẩu tại Cục hải quan tỉnh Lạng Sơn ............................................................... 70
3.1.1 Quan điểm trong quản lý thu thuế xuất nhập khẩu của Cục Hải quan tỉnh
Lạng Sơn. .............................................................................................................. 70
3.1.2 Định hướng tổ chức Cục hải quan tỉnh Lạng Sơn trong quản lý nhằm tránh
thất thu thuế xuất nhập khẩu ................................................................................. 73
3.2 Một số xu hướng về xuất nhập khẩu ................................................................... 74
3.2.1 Chính sách của Nhà nước về hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu ................... 74
v
3.2.2 Xu hướng về phát triển các yếu tố quản lý thu thuế xuất nhập khẩu của Cục
Hải quan tỉnh Lạng Sơn ........................................................................................ 75
3.3 Các giải pháp cần thực hiện ................................................................................ 77
3.3.1 Phương hướng thực hiện giải pháp để tăng cường quản lý nhằm chống thất
thu thuế xuất nhập khẩu của Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn .................................. 77
3.3.2 Các giải pháp cụ thể ..................................................................................... 78
3.4 Kiến nghị ............................................................................................................. 85
3.4.1 Kiến nghị Bộ Tài chính ................................................................................ 85
3.4.2 Kiến nghị Tổng cục Hải quan ..................................................................... 88
3.4.3 Kiến nghị Ủy ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn ................................................. 89
Kết luận chương 3 ......................................................................................................... 90
KẾT LUẬN ................................................................................................................... 91
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................... 93