GIÁO ÁN MÔN SINH: Bài 14. DI TRUYỀN LIÊN KẾT

Chia sẻ: Paradise8 Paradise8 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

203
lượt xem 16
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trình bày được thí nghiệm của Mooc gan trên ruồi gấm. - Phân tích và giải thích được các thí nghiệm trong bài học. - Nêu bản chất của sự di truyền liên kết hoàn toàn và không hoàn toàn. - Giải thích được cơ sở tế bào học của hiện tượng liên kết - Nêu được ý nghĩa của hiện tượng liên kết gen . 2. Kĩ năng: - Chỉ ra được ý nghĩa thực tiễn và ý nghĩa lý luận của hiện tượng liên kết gen. ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: GIÁO ÁN MÔN SINH: Bài 14. DI TRUYỀN LIÊN KẾT

Bài 14. DI TRUYỀN LIÊN KẾT I. Mục tiêu: 1. Kiến thức: - Trình bày được thí nghiệm của Mooc gan trên ruồi gấm. - Phân tích và giải thích được các thí nghiệm trong bài học. - Nêu bản chất của sự di truyền liên kết hoàn toàn và không hoàn toàn. - Giải thích được cơ sở tế bào học của hiện tượng liên kết - Nêu được ý nghĩa của hiện tượng liên kết gen . 2. Kĩ năng: - Chỉ ra được ý nghĩa thực tiễn và ý nghĩa lý luận của hiện tượng liên kết gen. - Phát triển kĩ năng phân tích kênh hình. II. Phương tiện: - Thiết bị dạy học: máy chiếu,tranh ảnh III. Phương pháp: - Vấn đáp - Nghiên cứu SGK (kênh hình) IV. Tiến trình: 1. ổ định tổ chức: - Kiểm tra sĩ số và nhắc nhở giữ trật tự:
2. KTBC: Viết sơ đồ lai: Pt/c : Đậu hạt vàng, trơn x Đậu hạt xanh, nhăn AaBb aabb 3. Bài mới : Phương pháp Nội dung Hoạt động 1: Tìm hiểu Liên kết gen I. Di truyÒn liªn kÕt hoµn toµn. GV:giới thiệu 1 số đặc điểm của RG. 1. TN cña Mooocgan: *S¬ lîc tiÓu sö Mooc gan( 1866 – 1945) GV: Tại sao có sự khác nhau đó ? * §èi tîng Ruåi giÊm. GV: Hướng dẫn HS cách viết SĐL ở LKG. - DÔ nu«i trong èng nghiÖm, vßng ®êi ng¾ (15 - 20 ngµy) - §Ó nhiÒu trung b×nh mét cÆp ruåi ®Î kho 100 con ruåi con. - Sè lîng NST Ýt ( 2n = 8).Ngoµi ra cßn cã GV: Giải thích kết quả của các phép lai và viết khæng lå rÔ quan s¸t ë tÕ bµo tuyÕn níc bä sơ đồ lai từ P→ F2 - Cã nhiÒu ®ét biÕn dÔ quan s¸t: n¨m 1910 gan ®· nhËn ®îc ®ét biÕn ®Çu tiªn lµ m¾ tr¾ng ®Õn nay lµ h¬n 400 ®ét biÕn.
* ThÝ nghiÖm chøng minh hiÖn tîng liªn k gen. PT/C: Th©n x¸m, c¸nh dµi x Th©n ®en, c ab (TĐ, CN) PT/c: AB (TX, CD) x ng¾n. AB ab F1 : 100% th©n x¸m , c¸nh dµi GP : AB ab - Lai ph©n tÝch ruåi ®ùc F1 : Fa: 50% th©n x¸m ,C dµi : 50% th©n ®en, F1: AB (TX, CD) ng¾n. ab * NhËn xÐt: - Kh«ng gièng nh ®Þnh luËt Men ®en mµ - Lai phân tích: (TĐ, CN) x nh phÐp lai ph©n tÝch mét tÝnh tr¹ng Pa: o+ ab o AB (TX, CD) 2. giải thích : ab ab - F1 100% Th©n x¸m, c¸nh dµi => Th©n x GP: ab AB, ab c¸nh dµi lµ tréi. - Quy íc gen: : 50% ab (TĐ, Fa: 50% AB ( TX, CD) Gäi gen: A -> th©n x¸m; a -> th©n ®en CN) B - > c¸nh dµi. b - > c¸nh ng¾ - PT/C: kh¸c nhau vÒ 2 cÆp tÝnh tr¹ng t¬n ab ab GV: LKG là gì? -> F1 ®ång tÝnh tréi vµ dÞ hîp vÒ 2 cÆp g GV: Một loài có bộ NST 2n= 24 có bao nhiêu + Ruåi c¸i th©n ®en, c¸nh ng¾n cho 1 lo¹i g
nhóm gen liên kết ? (n=12 vậy có 12 nhóm gen - Trong thÝ nghiÖm, Fa ph©n li theo tØ lÖ liên kết) ®iÒu nµy chØ x¶y ra khi : Ruåi ®ùc F1 cho GV : có phải các gen trên 1 NST lúc nào cũng giao tö. di truyền cùng nhau ? ( không, mà thường di + Gen th©n x¸m liªn kÕt hoµn toµn víi gen truyền cùng nhau) dµi (AB). - ý nghĩa của LKG ? + Gen th©n ®en liªn kÕt hoµn toµn víi gen côt (ab). GV : Em hãy nhận xét về sự tăng giảm số tổ => Hai tÝnh tr¹ng mµu th©n vÇ ®é dµi c¸n hợp ở LKG và đưa ra kết luận ( giảm số kiểu truyÒn liªn kÕt víi nhau. tổ hợp ) - S¬ ®å lai: 3. Kh¸i niÖm: từ đó nêu ý nghĩa của hiện tượng LKG đặc biệt - Lµ hiÖn tîng c¸c gen cïng n»m trªn 1 NST trong chọn giống vật nuôi cây trồng ph©n li cïng nhau trong qu¸ tr×nh ph©n bµo c¸c tÝnh tr¹ng do chóng quy ®Þnh còngdi tr BT; Cho lai hai nồi ruồi giấm thuần chủng: liªn kÕt víi nhau thân xám cánh dài với thân đen, cánh ngắn. F1 thu được toàn thân xám, cánh dài. F1 tạp giao 4. kết luận được F2 phân li theo tỉ lệ 70% xám, dài và 5% - Bæ sung cho ®Þnh luËt ph©n li cña Men § xám, ngắn: 5% đen, dài : 20% đen, ngắn. - các gen trên cùng một NST luôn di truyền a. Xác định quy luật di truyền trong phép lai nhau được gọi là một nhóm gen liên kết.
tạp giao F1 có F2 phân tính đó. - Số lượng nhóm gen liên kết của một loài th B.Xác định tỉ lệ giao tử trong phép lai cái F1 x bằng số lượng NST trong bộ NST đơn bội c đực đen , ngắn thuộc tính lặn. loµi. 5.ý nghÜa - H¹n chÕ sè G -> h¹n chÕ BDTH - §¶m b¶o cho sù di truyÒn bÒn vøng cña tõ nhãm tÝnh tr¹ng. - nhiều gen tốt được tập hợp và lưu giữ trên - đảm bảo sự di truyền bền vững của nhóm g quý có ý nghĩa trọng chọn giống Hoạt động của thấy và trò Nội dung II. Di truyền liên kết hoàn toàn. GV: So sánh kết quả TN so với kết quả 1. Thớ nghiệm của Moogan và hiện tượng hoỏn của PLĐL và LKG ?( kq kh¸c víi TN - TN: ruồi giấm: PT?C: o+ xám, dài x o đen, cụt. LKG vµ PL§L cña M§ ) F1 : 100% xám, dài
- NX TN? Pa : o+ F1xám, dài x o đen, cụt. HS: đọc mục II.2 thảo luận nhóm : Fa : 0,415xám, dài ; 0,415đen, c ụt. -Moocgan giải thích hiện tượng này 0,085xám, cụt ; 0,085 đen,dài. như thế nào? - nhận xột: Kết quả khỏc với thớ nghiệm phỏt hiện hiện tượng LKG và hiện tượng PLĐL của Menđen Hs quan sát hình 14.1 sgk : GV: sơ đồ mô tả hiện tượng gì ? xảy ra 2. Cơ sở tế bào học của hiện tượng hoỏn vị gen. như thế nào? - Cơ sở tế bào học của hiện tượng hoỏn vị gen: D GV: có phải ở tất cả các crômatit của cặp trao đổi chéo giữa các crômatit trong cặp NST kép NST tương đồng không? kì đầu của giảm phân I trong quá trình phát sinh g ( chú ý vị trí phân bố của gen trên mỗi - Sơ đồ lai:SGK bv (TĐ, CC) NST ban đầu và sau khi xảy ra hiện PT/c: BV (TX, CD) x tượng đó ) BV bv GV: hiện tượng diễn ra vào kì nào của GP : BV bv phân bào giảm phân? KÕt quả của hiện F1: BV (TX, CD) tượng? Bv Lai phân tích: (TĐ, CC) GV: hướng dẫn hs cách viết sơ đồ lai Pa: o+ BV (TX, CD) x o bv trong trường hợp LKG và HVG. bv bv GP:0,415 BV ; 0,415 bv
- ở một số tế bào cơ thể cái khi giảm 0,085 Bv ; 0,085 bV x bv phân xảy ra TĐC giữa các NST tương Fa: 0,415 BV ( TX, CD) ; 0,415 bv (TĐ, CC) đồng khi chúng tiếp hợp dẫn đến đổi vị trí các gen xuất hiện tổ hợp gen mới ( bv bv 0,085 Bv (TX,CC) ; 0,085 bV (TĐ, CD) HVG) Bv bv - Hoán vị gen: là hiện tượng một số gen trên NST GV: HVG lµ g× ? GV: Hãy cho biết cách tính tần số HVG chỗ với một gen tương ứng trên NST kia do sự tra GV: yêu cầu hs tính tần số HVG trong chéo giữa các crômatit. thí nghiệm của Moogan ? - Đặc điểm của hoán vị gen. ( tỷ lệ phần trăm mçi loại giao tử phụ + Các gen càng xa nhau càng dễ sảy ra hoán vị. thuộc vào tấn số HVG ,trong đó tỷ lệ + TS HVG được tính bằng tỉ lệ % số cá thể có tái giao tử chứa gen HV bao giờ cũng chiếm gen . tỉ lệ nhỏ hơn) TS HVG(f ) = Số cá thể có KH tái tổ hợp x 100 GV: tại sao f không vượt quá 50% ? Tổng số tổ hợp tạo ra = 206 +185 x 100 = 17% GV: Khoảng cách giữa các gen nói lên 965 + 944 + 206 + 185 điều gì? (các gen càng xa nhau càng dễ + Các gen trên NST có xu hướng là liên kết cho n xảy ra HV số hoán vị gen không vượt quá 50%. GV:ý nghĩa của hiện tượng HVG? +Tần số hoán vị gen ( f ) là thước đo khoảng cách
đối giữa các gen / NST( thể hiện lực liên kết giữa GV: Biết tần số HVG có thể suy ra gen). khoảng cách giữa các gen đó trên bản đồ - Làm tăng số giao tử -> tăng biến dị tổ hợp. di truyền và ngược lại 2. ý nghÜa. * Bản đồ di truyền gen: ( Bản đồ gen): -Tạo nguồn BDTH, nguyên liệu cho tiến hoá và c - Là sơ đồ sắp xếp vị trí tương đối của giống các gen trong nhóm liên kết. - các gen quý có cơ hội đc tổ hợp lại trong 1gen - Phương pháp lập bản đồ di truyền: - thiết lập được khoảng cách tương đối của các ge thiết lập cho từng nhóm gen liên kết,mỗi NST. đơn vị đo khoảng cách được tính bằng 1% H nhóm liên kết được đánh theo thứ tự của hay 1cM NST trong bộ NST của loài, ghi tên hay - Biết bản đồ gen có thể dự đoán trước tần số các kí hiệu của gen gen mới trong các phép lai, có ý nghĩa trong chọn Đơn vị của bản đồ di truyền là 1% giảm thời gian chọn đôi giao phối một cách mò m HVG, có thể tính bằng đơn vị Mooocgan. nghiên cứu khoa học 1 đơn vị mooocgan = 100% HVG 1 centi Mooocgan ( 1cM) = 1% HVG 4. Củng cố 1. làm thế nào đẻ biết 2 gen đó liên kết hay phân li độc lập
2. các gen a,b,d,e cùng nằm trên 1 NST. biết tần số HVG giữa a và e là 11,5%, giữa d và b là 12,5%, giữa d và e là 17%. hãy viết bản đồ gen của NST trên một cá thể có tp kiểu gen(AaBbCcDd) được lai với cá thể (Aabbcc) người ta thu được kết qủa 5.BTVN