Giáo án Văn hóa doanh nghiệp

Giáo án văn hóa doanh nghiệp<br /> CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ VĂN HÓA DOANH NGHIỆP<br /> Mục tiêu của chương:<br /> Trình bày những kiến thức lý luận khái quát nhất về văn hóa doanh nghiệp,<br /> các yếu tố cấu thành văn hóa doanh nghiệp giúp người học hình thành nên cách<br /> nhìn tổng quan về văn hóa kinh doanh và văn hoá doanh nghiệp, từ đó cung cấp<br /> kiến thức nền tảng để nghiên cứu những chương tiếp theo.<br /> Những nội dung cơ bản:<br /> Những kiến thức khái quát chung về văn hoá doanh nghiệp: Khái niệm văn<br /> hoá doanh nghiệp, đặc điểm của văn hóa doanh nghiệp; các yếu tố cấu thành văn<br /> hoá doanh nghiệp gồm: những vấn đề nội tại của văn hóa doanh nghiệp, văn hóa<br /> kinh doanh bao gồm các nội dung cơ bản như: triết lý kinh doanh, đạo đức kinh<br /> doanh, các vấn đề văn hóa trong hoạt động kinh doanh.<br /> <br /> Tuần 1.( 3 tiết)<br /> KHÁI NIỆM VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA VĂN HÓA DOANH NGHIỆP<br /> Hoạt động dạy học<br /> Nội dung<br /> <br /> Hoạt động của GV<br /> <br /> Hoạt động của<br /> SV<br /> <br /> 1. Khái niệm:<br /> Câu hỏi: Văn<br /> hóa là gì? Tại<br /> sao lại có văn<br /> hóa?<br /> <br /> Dẫn dắt: “ Ngay từ thuở lọt lòng, chúng ta đã đắm mình<br /> trong chất men văn hoá: từ lời ru của mẹ, bài học của cha,<br /> trò chơi của chị… cho đến tiếng gọi đò bên sông, tiếng võng<br /> đưa kẽo kẹt lúc trưa hè, tiếng chuông buông khi chiều<br /> xuống… – tất cả, tất cả những sự kiện đó, những ấn tượng<br /> đó, những âm thanh đó, những hình ảnh đó… đều thuộc về<br /> văn hóa. Cái tinh thần như tư tưởng, ngôn ngữ… là văn hoá;<br /> cái vật chất như ăn, ở, mặc… cũng là văn hoá. Chính văn<br /> hoá đã nuôi chúng ta lớn, dạy chúng ta khôn. Người ta nói:<br /> văn hóa ẩm thực, văn hoá trang phục, văn hoá ứng xử, văn<br /> <br /> - Thảo luận và<br /> chuẩn bị câu trả<br /> lời.<br /> <br /> ThS. Hoàng Thị Thúy Hằng<br /> <br /> - Mời một nhóm<br /> lên trình bày lại<br /> nội dung đã<br /> chuẩn bị, các<br /> nhóm còn lại đặt<br /> câu hỏi.<br /> <br /> Page 1<br /> <br /> Giáo án văn hóa doanh nghiệp<br /> hoá tiêu dùng, văn hoá kinh doanh, văn hóa chính trị, văn<br /> hoá Đông Sơn, văn hoá Hoà Bình, văn hoá rìu vai… Từ<br /> "văn hoá" có biết bao nhiêu là nghĩa, nó được dùng để chỉ<br /> những khái niệm có nội hàm hết sức khác nhau”<br /> Kết luận: Theo Đại từ điển tiếng Việt của Trung tâm Ngôn<br /> ngữ và Văn hóa Việt Nam - Bộ Giáo dục và đào tạo, do<br /> Nguyễn Như Ý chủ biên, Nhà xuất bản Văn hóa – Thông<br /> tin, xuất bản năm 1998, thì: "Văn hóa là những giá trị vật<br /> chất, tinh thần do con người sáng tạo ra trong lịch sử"<br /> 2.<br /> Văn hóa Dẫn dắt: Vào những năm 1970, sau sự thành công rực rỡ<br /> doanh nghiệp là của các công ty Nhật Bản, các doanh nghiệp Nhật đã làm<br /> gì?<br /> nên “Sự thần kỳ của đất nước Nhật”, đặc biệt là trên đất<br /> nước Hoa Kỳ. Chính vì lý do đó mà các công ty Mỹ bắt đầu<br /> đi nghiên cứu và đã tìm ra được nhân tố quan trọng nhất góp<br /> phần vào sự thành công của các công ty Nhật Bản là văn<br /> hóa doanh nghiệp.<br /> Đặc biệt, vào những năm gần đây, khái niệm văn hóa<br /> doanh nghiệp ngày càng được sử dụng phổ biến. Văn hóa<br /> doanh nghiệp chính là chuẩn mực mà ở đó người ta sẽ quay<br /> quanh cái chuẩn mực để có hành vi ứng xử phù hợp. Nó đã<br /> và đang được nhắc tới như là một “tiêu chí” để đánh giá<br /> doanh nghiệp, cũng có quan niệm mới cho rằng, văn hóa<br /> doanh nghiệp chính là “tài sản vô hình” của mỗi doanh<br /> nghiệp. Từ quá trình nghiên cứu đó đã có rất nhiều khái<br /> niệm văn hóa doanh nghiệp được đưa ra.<br /> Theo chuyên gia người Pháp về doanh nghiệp vừa và<br /> nhỏ, George de Saite Marie đã đưa ra khái niệm như sau:<br /> “Văn hóa doanh nghiệp là tổng hợp các giá trị, các biểu<br /> tượng, huyền thoại, nghi thức, điều cấm kỵ, các quan điểm<br /> ThS. Hoàng Thị Thúy Hằng<br /> <br /> - Đưa ra quan<br /> điểm về văn hóa<br /> doanh nghiệp<br /> - Chỉ rõ vì sao có<br /> sự hình thành<br /> văn hóa doanh<br /> nghiệp<br /> - Văn hóa doanh<br /> nghiệp<br /> hình<br /> thành như thế<br /> nào<br /> - Văn hóa doanh<br /> nghiệp là gì<br /> <br /> Page 2<br /> <br /> Giáo án văn hóa doanh nghiệp<br /> triết học, đạo đức tạo thành nền móng sâu xa của doanh<br /> nghiệp”.<br /> Hay như chuyên gia nghiên cứu các tổ chức, Edgar<br /> Shein thì định nghĩa: “ Văn hóa công ty là tổng hợp các<br /> quan niệm chung mà các thành viên trong công ty học được<br /> trong quá trình giải quyết các vấn đề nội bộ và xử lý với các<br /> môi trường xung quanh”.<br /> Nói chung, các định nghĩa đều đề cập đến yếu tố tinh<br /> thần của văn hóa doanh nghiệp, nói cách khác nó được xem<br /> như hệ thống giá trị tinh thần và các chuẩn mực do doanh<br /> nghiệp tạo nên và chi phối toàn bộ hoạt động của doanh<br /> nghiệp, chi phối cách ứng xử của các thành viên trong<br /> doanh nghiệp. Văn hóa doanh nghiệp là cái làm nên cốt<br /> cách của doanh nghiệp, gắn kết mọi người lại với nhau để<br /> cùng nhau thực hiện mục tiêu chung.<br /> Kết luận: “Văn hóa doanh nghiệp là một hệ thống các giá<br /> trị do doanh nghiệp sáng tạo và tích lũy qua quá trình hoạt<br /> động kinh doanh, là tổng thể các truyền thống, các cấu trúc,<br /> phương thức kinh doanh, quản lý điều hành kinh doanh<br /> nhằm xác lập qui tắc ứng xử của một doanh nghiệp từ đó<br /> chi phối hoạt động của mọi thành viên trong doanh nghiệp<br /> và tạo ra bản sắc kinh doanh riêng có của mỗi doanh<br /> nghiệp” – Dương Thị Liễu.<br /> <br /> ThS. Hoàng Thị Thúy Hằng<br /> <br /> Page 3<br /> <br /> Giáo án văn hóa doanh nghiệp<br /> Hoạt động dạy học<br /> Nội dung<br /> <br /> Hoạt động của GV<br /> <br /> 3. Đặc điểm của<br /> Theo quan điểm của nhiều nhà kinh<br /> văn hóa doanh doanh và nghiên cứu về văn hóa doanh nghiệp<br /> nghiệp<br /> đều cho rằng văn hóa doanh nghiệp vừa mang<br /> tính chất hữu hình vừa vô hình. Bởi vì văn hóa<br /> có những đặc điểm sau:<br /> - Văn hóa doanh nghiệp tồn tại khách<br /> quan<br /> Văn hóa tồn tại ngoài sự nhận biết của<br /> con người.<br /> Vì vậy, dưới góc độ của nhà quản trị<br /> doanh nghiệp phải nhận thức được văn hóa<br /> doanh nghiệp từ đó tạo mọi điều kiện để xây<br /> dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp phù<br /> hợp với mục tiêu và xu thế phát triển của tổ<br /> chức, của xã hội. Nhà quản trị phải sử dụng<br /> văn hóa doanh nghiệp như một nguồn lực mới<br /> trong sự phát triển bền vững của tổ chức.<br /> - Văn hóa doanh nghiệp hình thành trong<br /> một thời gian dài<br /> Các doanh nghiệp khi mới thành lập<br /> thường gặp rất nhiều khó khăn, nhà quản trị<br /> luôn phải tìm mọi biện pháp để có thể tồn tại<br /> trên thị trường.<br /> Bên cạnh đó, những giá trị, hệ thống các<br /> qui tắc, chuẩn mực của doanh nghiệp phải<br /> được thực tiễn chứng minh thông qua quá<br /> ThS. Hoàng Thị Thúy Hằng<br /> <br /> Hoạt động của<br /> SV<br /> Câu hỏi cho SV:<br /> Văn hóa DN có<br /> những đặc điểm<br /> nào, phân tích<br /> nội dung của các<br /> đặc điểm đó.<br /> Gợi ý: - Chứng<br /> minh đặc điểm<br /> đó của VHDN<br /> - Chỉ rõ vì sao<br /> VHDN có đặc<br /> điểm đó<br /> - Đặc điểm đó<br /> thể hiện như thế<br /> nào<br /> - Lấy ví dụ<br /> chứng<br /> minh<br /> trong 1 DN thực<br /> tế trên thị trường<br /> - Đứng trên góc<br /> độ nhà quản trị,<br /> cần làm gì để<br /> phát triển giá trị<br /> văn hóa lành<br /> Page 4<br /> <br /> Giáo án văn hóa doanh nghiệp<br /> trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. mạnh<br /> Vì vậy, văn hóa đó phải hình thành và phát<br /> triển trong thời gian khá dài.<br /> - Văn hóa doanh nghiệp mang tính bền<br /> vững<br /> Tính bền vững của văn hóa doanh nghiệp<br /> thể hiện từ sứ mệnh của doanh nghiệp cho đến<br /> những niềm tin mà toàn bộ nhân viên của<br /> doanh nghiệp thực hiện. Văn hóa doanh<br /> nghiệp chính là chất keo để gắn kết và phát<br /> triển các thế hệ nhân viên trong doanh nghiệp<br /> lại với nhau.<br /> - Văn hóa doanh nghiệp mang tính hệ<br /> thống, thống nhất<br /> Nhiều định nghĩa vẫn xem văn hóa doanh<br /> nghiệp như phép cộng cơ học của nhiều lĩnh<br /> vực với nhau. Tuy nhiên, với những yếu tố<br /> như tín ngưỡng, nghệ thuật, đạo đức, triết lý,<br /> luật pháp... đều là những nhân tố thuộc văn<br /> hóa và văn hóa doanh nghiệp. Do đó, khi tiến<br /> hành nghiên cứu bất cứ một lĩnh vực nào<br /> thuộc văn hóa doanh nghiệp thì đều phải xem<br /> xét mọi giá trị trong mối quan hệ mật thiết với<br /> nhau. Nghiên cứu một cách hoàn chỉnh sẽ cho<br /> phép người nghiên cứu có thể phân biệt được<br /> nền văn hóa doanh nghiệp hoàn chỉnh và chưa<br /> hoàn chỉnh. Nếu chúng ta đi nghiên cứu riêng<br /> rẽ từng biểu hiện của văn hóa doanh nghiệp sẽ<br /> làm cho chúng ta không thể nhận diện được<br /> vấn đề một cách đúng và đầy đủ.<br /> ThS. Hoàng Thị Thúy Hằng<br /> <br /> Page 5<br /> <br />