Giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học qua các truyện sinh hoạt trong sách giáo khoa tiếng Việt tiểu học

VJE Tạp chí Giáo dục, Số 449 (Kì 1 - 3/2019), tr 16-19; 5<br /> <br /> <br /> GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH TIỂU HỌC QUA CÁC TRUYỆN<br /> SINH HOẠT TRONG SÁCH GIÁO KHOA TIẾNG VIỆT TIỂU HỌC<br /> Nông Thị Trang, Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> Ngày nhận bài: 20/10/2018; ngày sửa chữa: 23/11/2018; ngày duyệt đăng: 11/12/2018.<br /> Abstract: In Vietnamese primary textbooks, along with other types of children’s stories such as<br /> modern ancient stories, celebrity stories, science stories... then the life story is a type of stories that<br /> are put into teaching with a large number of works and excerpts. The life story is the one that<br /> revolved around the children’s life, labor, study and children’s psychology. With simple, clear,<br /> easy-to-understand language, rich content refers to many different issues in their daily life, work,<br /> and study. The works and excerpts of the life story have played an important role in educating<br /> primary students to become people with comprehensive development of personality and morality.<br /> Keywords: Moral education, life story, Vietnamese, primary school student, lesson.<br /> <br /> 1. Mở đầu khoa TV tiểu học và cũng là thể loại truyện có ý nghĩa<br /> Trong sách giáo khoa Tiếng Việt (TV) tiểu học, hệ quan trọng trong việc giáo dục đạo đức cho các em.<br /> thống truyện thiếu nhi được đưa vào giảng dạy rất phong 2. Nội dung nghiên cứu<br /> phú và đa dạng, trong đó tập trung chủ yếu vào 5 thể loại 2.1. Khái niệm<br /> truyện sau: truyện sinh hoạt, truyện đồng thoại, truyện “Truyện sinh hoạt trong chương trình TV tiểu học” là<br /> danh nhân, truyện cổ hiện đại, truyện khoa học. Mỗi thể thể loại truyện viết về những hoạt động trong cuộc sống<br /> loại truyện đều có những tác phẩm, đoạn trích tiêu biểu hàng ngày của các em như học tập, vui chơi, giao lưu kết<br /> được tuyển chọn để giới thiệu cho học sinh tiểu học bạn..., qua đó hình thành, phát triển những phẩm chất tốt<br /> (HSTH). Các tác phẩm, đoạn trích đó không chỉ có vai đẹp, hoàn thiện nhân cách cho học sinh (HS), góp phần<br /> trò quan trọng trong việc bồi dưỡng tâm hồn mà còn có quan trọng cùng với nhà trường, gia đình và xã hội trong<br /> tác dụng định hướng cho các em. việc giáo dục HS cấp tiểu học.<br /> Trong bài viết này, chúng tôi đề cập truyện sinh hoạt 2.2. Thống kê các tác phẩm, đoạn trích thuộc loại truyện<br /> - một thể loại truyện chiếm số lượng lớn trong sách giáo sinh hoạt trong chương trình Tiếng Việt tiểu học<br /> Bảng thống kê các tác phẩm, đoạn trích thuộc loại truyện sinh hoạt trong chương trình TV tiểu học<br /> Lớp STT Tên tác phẩm Tác giả (nguồn trích) Trang<br /> 2 (Tập 2) 1 Ai ngoan sẽ được thưởng Theo Tuý Phương và Thanh Tú 100<br /> 3 (Tập 1) 2 Ai có lỗi ? A-mi-xi 12<br /> 3 Chiếc áo len Từ Nguyên Thạch 20<br /> 4 Người lính dũng cảm Đặng Ái 38<br /> 5 Bài tập làm văn Pi-vô-na-rô-va 46<br /> 6 Trận bóng dưới lòng đường Nguyễn Minh 54<br /> 7 Các em nhỏ và cụ già Xu-khôm-lin-xki 62<br /> 8 Nắng phương Nam Trần Hoài Dương 94<br /> 9 Giọng quê hương Thanh Tịnh 76<br /> 10 Người liên lạc nhỏ Tô Hoài 112<br /> 3 (Tập 2) 11 Ở lại với chiến khu Phùng Quán 13<br /> 12 Cuốn sổ tay Nguyễn Hoàng 118<br /> 4 (Tập 1) 13 Người ăn xin Tuốc-ghê-nhép 30<br /> 14 Những hạt thóc giống Truyện dân gian Khmer 46<br /> 15 Chị em tôi Liên Hương 59<br /> 16 Thưa chuyện với mẹ Nam Cao 85<br /> <br /> 16<br />  VJE Tạp chí Giáo dục, Số 449 (Kì 1 - 3/2019), tr 16-19; 5<br /> <br /> <br /> 17 Bàn chân kì diệu Theo Truyện đọc 3 (1995) 107<br /> 18 Vẽ trứng Xuân Yến 120<br /> 19 Văn hay chữ tốt Theo Truyện đọc 1 (1995) 129<br /> 5 (Tập 1) 20 Cái gì quý nhất ? Trịnh Mạnh 85<br /> 21 Người gác rừng tí hon Nguyễn Thị Cẩm Châu 124<br /> 22 Buôn Chư Lênh đón cô giáo Hà Đình Cẩn 144<br /> 5 (Tập 2) 23 Người công dân số Một Theo Hà Văn Cầu - Vũ Đình Phòng 4<br /> 24 Thái sư Trần Thủ Độ Trích “Đại Việt sử kí toàn thư” 15<br /> 25 Nghĩa thầy trò Hà Ân 79<br /> <br /> 2.3. Giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học qua các “Hai chị em về đến nhà, tôi mắng em gái dám nói dối<br /> truyện sinh hoạt trong chương trình Tiếng Việt tiểu học ba bỏ học đi chơi, không chịu khó học hành. Nhưng đáp<br /> Đạo đức là những phẩm chất tốt bên trong con người, lại sự giận dữ của tôi, nó chỉ thủng thẳng:<br /> được biểu hiện ra bên ngoài bằng lời nói và hành động - Em đi tập văn nghệ.<br /> cụ thể. Đạo đức là gốc của hành vi, lời nói bên ngoài và - Mày tập văn nghệ ở rạp chiếu bóng à?<br /> chi phối những hành vi và lời nói bên ngoài đó. Nó cười, giả bộ ngây thơ:<br /> Con người để có đạo đức tốt thì phải có nhận thức tốt, - Ủa, chị cũng ở đó sao? Hồi nãy chị bảo đi học nhóm<br /> đúng đắn về thế giới sự vật, hiện tượng xung quanh. mà!<br /> Muốn có nhận thức đúng thì phải trải qua một quá trình Tôi sững sờ, đứng im như phỗng. Ngước nhìn ba, tôi<br /> giáo dục. Như vậy, đạo đức con người không phải là thứ đợi một trận cuồng phong. Nhưng ba tôi chỉ buồn rầu bảo:<br /> có sẵn mà phải qua giáo dục mà thành. Sinh thời, Bác Hồ<br /> - Các con ráng bảo ban nhau mà học cho nên người.<br /> kính yêu của chúng ta luôn quan tâm tới công tác giáo<br /> dục. Cùng với việc nhấn mạnh đến vấn đề học tập của Từ đó, tôi không bao giờ dám nói dối ba đi chơi nữa.<br /> thanh, thiếu niên, Người đặc biệt chú trọng đến việc giáo Thỉnh thoảng, hai chị em lại cười phá lên khi nhắc lại<br /> chuyện nó rủ bạn vào rạp chiếu bóng chọc tức tôi, làm<br /> dục đạo đức. Người đã khẳng định về tầm quan trọng của<br /> cho tôi tỉnh ngộ” [2].<br /> việc giáo dục đạo đức cho mỗi người qua câu thơ:<br /> Như vậy là nhờ mưu trí của cô em đã giúp cô chị tỉnh<br /> “Hiền dữ phải đâu là tính sẵn<br /> ngộ và không bao giờ nói dối nữa. Các em nhỏ khi đọc<br /> Phần nhiều do giáo dục mà nên” [1] câu chuyện này chắc hẳn một phần cũng cảm thấy như<br /> (Nửa đêm - Nhật kí trong tù) có mình trong đó bởi các em cũng đã từng nói dối bố mẹ?<br /> Bác cho rằng, để mỗi con người trở thành một người Cũng đã từng bỏ học đi chơi? Câu chuyện mang đến cho<br /> thiện, một công dân tốt, có ích cho xã hội thì sự tác động các em bài học về lòng trung thực. Đây là một đức tính<br /> của xã hội, đặc biệt là quá trình giáo dục có một ý nghĩa rất cần thiết trong cuộc sống của các em.<br /> to lớn. Trong đó, giáo dục đạo đức là một bộ phận quan Câu chuyện Những hạt thóc giống cũng kể về một<br /> trọng trong nhà trường phổ thông, có vị trị đặc biệt trong cậu bé trung thực và dũng cảm. Nhà vua đã tìm người để<br /> sự nghiệp giáo dục con người. truyền ngôi bằng một phép thử khá thú vị. Vua cho luộc<br /> Hệ thống truyện sinh hoạt trong chương trình TV tiểu kĩ thóc giống, xong ban phát cho mỗi người dân một<br /> học thông qua những câu chuyện, những đoạn trích về thúng thóc về gieo trồng, giao hẹn rằng: ai thu được nhiều<br /> hoạt động sinh hoạt hàng ngày của con người đã giáo dục thóc nhất sẽ được truyền ngôi, ai không có thóc nộp sẽ bị<br /> những chuẩn mực đạo đức tốt đẹp, đã góp phần định hình trừng phạt. Đến vụ thu hoạch mọi người ai ai cũng nô<br /> nhân cách cho các em. Đó là: nức chở thóc về kinh thành nộp cho nhà vua. Điều bất<br /> 2.3.1. Lòng trung thực, dũng cảm, ngay thẳng ngờ của câu chuyện là về cậu bé mồ côi tên Chôm.<br /> Tác phẩm Chị em tôi là câu chuyện kể về hai chị em “Chôm lo lắng đến trước vua, quỳ tâu:<br /> gái trong một gia đình. Người chị gái đã bao lần nói dối - Tâu Bệ hạ! Con không làm sao cho thóc nảy mầm được.<br /> ba, mỗi lần như vậy đều cảm thấy ân hận nhưng vẫn Mọi người đều sững sờ vì lời thú tội của Chôm.<br /> không chịu sửa đổi. Trong một lần đi xem phim, tình cờ Nhưng nhà vua đã đỡ chú bé đứng dậy. Ngài hỏi còn ai<br /> gặp em gái mình trong rạp chiếu bóng, người chị vô cùng để chết thóc giống không. Không ai trả lời. Lúc ấy, nhà<br /> tức giận và về mách tội với ba. vua mới ôn tồn nói:<br /> <br /> 17<br />  VJE Tạp chí Giáo dục, Số 449 (Kì 1 - 3/2019), tr 16-19; 5<br /> <br /> <br /> - Trước khi phát thóc giống, ta đã cho luộc kĩ rồi. Lẽ thầy giáo tật nguyền nhưng sáng ngời ý chí và nghị lực<br /> nào thóc ấy còn mọc được? Những xe thóc đầy ắp kia ấy đã truyền lửa cho biết bao thế hệ HS. Câu chuyện về<br /> đâu phải thu được từ thóc giống của ta! người thầy giáo ưu tú Nguyễn Ngọc Ký được giới thiệu<br /> Rồi vua dõng dạc nói tiếp: cho HSTH qua bài kể chuyện Bàn chân kì diệu (TV 4,<br /> - Trung thực là đức tính quý nhất của con người. Ta sẽ tập 1). Qua câu chuyện trên, HS được giáo dục về lòng<br /> truyền ngôi cho chú bé trung thực và dũng cảm này” [2]. ham học, ý chí, nghị lực vượt khó, vươn lên trong học<br /> tập. Đó thực sự là điều cần thiết đối với mỗi HS không<br /> Thật vậy, trung thực là đức tính quý báu nhất của một<br /> chỉ trong những năm tháng ngồi trên ghế nhà trường mà<br /> con người và chú bé Chôm của chúng ta về sau đã trở<br /> còn cả quãng đời sau này của các em.<br /> thành một ông vua hiền minh, mang lại ấm no, hạnh phúc<br /> cho đất nước của mình nhờ có sự trung thực và lòng dũng HSTH là lứa tuổi thích noi gương, chính vì vậy,<br /> cảm. Từ câu chuyện của cậu bé Chôm, các em sẽ rút ra những câu chuyện sinh hoạt đã mang đến cho các em<br /> cho mình bài học về tính thật thà, dũng cảm và các em sẽ những hình ảnh đẹp, cao thượng, những tấm lòng nhân<br /> không bao giờ nói dối nữa. Đây là một sự tác động tự ái, những tấm gương nỗ lực vượt khó vươn lên trong học<br /> nhiên, một con đường giáo dục hết sức nhẹ nhàng, thông tập và lao động... để các em ngưỡng mộ, từ đó biết học<br /> qua con đường cảm xúc, tình cảm chứ không phải bởi hỏi những điều hay lẽ phải và trở thành người có ích<br /> con đường giáo huấn. trong cuộc sống.<br /> 2.3.2. Ý chí, nghị lực vượt khó vươn lên trong học tập và 2.3.3. Đạo lí “Uống nước, nhớ nguồn” và truyền thống<br /> lao động tôn sư trọng đạo<br /> Truyền thống tôn sư trọng đạo đã trở thành một nét<br /> Giáo dục ý chí, nghị lực vượt qua khó khăn, vươn lên<br /> đẹp văn hóa từ bao đời nay của người Việt Nam. Ngay từ<br /> trong học tập, trong cuộc sống cũng là một nội dung quan<br /> những ngày đầu tiên cắp sách đến trường, các em đã được<br /> trọng trong việc giáo dục đạo đức cho HS, đặc biệt là lứa<br /> các thầy, các cô chăm sóc, dạy bảo những điều hay, lẽ<br /> tuổi HSTH.<br /> phải. Thầy cô như những người cha, người mẹ thứ hai<br /> Câu chuyện về tài năng văn chương và viết chữ đẹp luôn sát cánh bên các em trên con đường học tập gian khổ<br /> của Cao Bá Quát đã gây ấn tượng mạnh cho các em bởi và cả những quãng đường sau này. Tác phẩm Nghĩa thầy<br /> sự kiên trì và cả quá trình khổ luyện viết chữ của ông. trò là một thông điệp về tình nghĩa thầy trò mà tác giả Hà<br /> Văn bản truyện Văn hay chữ tốt được giới thiệu trong Ân muốn gửi tới các em. Trong tác phẩm, có những chi<br /> TV 4 (tập 1) đã giáo dục cho HS về sự kiên trì và ý chí tiết chứng tỏ học trò rất tôn kính cụ giáo Chu như: mấy<br /> nỗ lực rèn luyện qua tấm gương Cao Bá Quát. Thuở còn học trò cũ từ xa về dâng biếu thầy những cuốn sách quý;<br /> đi học, Cao Bá Quát tuy viết văn hay nhưng vẫn luôn bị khi nghe cụ giáo Chu nói thì tất cả các môn sinh “đồng<br /> điểm kém chỉ vì chữ quá xấu. Một lần, Cao Bá Quát nhận thanh dạ ran”. Sau khi cảm ơn các môn sinh, cụ giáo Chu<br /> lời viết hộ bà cụ hàng xóm lá đơn để trình lên quan xét mời họ tới thăm một người mà cụ “mang ơn rất nặng”.<br /> nỗi oan cho bà. Lá đơn viết lí lẽ rõ ràng, những vì chữ Trên đường đi sang thôn Đoài thăm thầy đồ xưa, “cụ giáo<br /> ông quá xấu, quan không đọc được nên đuổi bà cụ ra khỏi Chu đi trước, học trò theo sau”, “các anh có tuổi đi ngay<br /> huyện đường. Khi nghe câu chuyện, Cao Bá Quát vô sau thầy, người ít tuổi hơn nhường bước, cuối cùng là<br /> cùng ân hận. Ông nhận thức được rằng, văn hay đến đâu mấy chú tóc để trái đào”[3]. Vẫn nhớ nhà thầy giáo cũ,<br /> nhưng chữ xấu thì cũng chẳng được ích gì. Từ đó, ông cụ giáo Chu dẫn học trò đi về cuối làng, sang tận thôn<br /> dốc sức luyện viết chữ đẹp: “Sáng sáng, ông cầm que Đoài, đến một ngôi nhà tranh đơn sơ mà sáng sủa, ấm<br /> vạch lên cột nhà luyện chữ cho cứng cáp. Mỗi buổi tối, cúng. Đến nơi cụ giáo Chu “chắp tay cung kính vái” thầy<br /> ông viết xong mười trang vở mới chịu đi ngủ. Chữ viết cũ và dùng lời nói cung kính ân tình “Lạy thầy! Hôm nay<br /> đã tiến bộ, ông lại mượn những cuốn sách chữ viết đẹp con đem tất cả môn sinh đến tạ ơn thầy” [3]. Tiếng “con”<br /> làm mẫu để luyện nhiều kiểu chữ khác nhau. Kiên trì cất lên nghe thật chân thành, cảm động.<br /> luyện tập suốt mấy năm, chữ ông mỗi ngày một đẹp. Ông Học trò của cụ giáo Chu rất tôn trọng thầy của mình<br /> nổi danh khắp nước là người văn hay chữ tốt” [2]. và cụ giáo Chu mặc dù đã trở thành một người thầy nổi<br /> Qua quá trình luyện chữ vất vả, khổ nhọc như thế, tiếng với rất nhiều môn sinh nhưng với người thầy đã dạy<br /> Cao Bá Quát đã trở thành người văn hay chữ tốt. Đó là ông, ông vẫn cung kính, lễ phép đúng đạo học trò. Câu<br /> một tấm gương sáng cho HS học tập, noi theo. chuyện cho các em thấy tình nghĩa thầy trò là thứ tình<br /> Thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký là một tấm gương sáng cảm thiêng liêng, nó được tiếp nối qua các thế hệ và đó<br /> ngời về nghị lực vượt lên số phận. Dù bị liệt cả hai tay, là truyền thống quý báu của dân tộc ta. Bài học đạo lí<br /> nhưng Ký vẫn có lòng ham học và bằng một sự cố gắng “Nhất tự vi sư, bán tự vi sư” là hành trang không thể<br /> tuyệt vời, sau này Ký đã trở thành một thầy giáo. Người thiếu của mỗi con người khi bước vào đời.<br /> <br /> 18<br />  VJE Tạp chí Giáo dục, Số 449 (Kì 1 - 3/2019), tr 16-19; 5<br /> <br /> <br /> Lòng biết ơn đối với công lao dạy dỗ của thầy cô - Cháu ơi, cảm ơn cháu! Như vậy là cháu đã cho lão<br /> không chỉ biểu hiện ở lời nói mà phải được thể hiện ở rồi. Ông lão nói bằng giọng khản đặc.<br /> những việc làm, hành động cụ thể. Dễ thấy nhất chính là Khi ấy, tôi chợt hiểu rằng: cả tôi nữa, tôi cũng vừa<br /> kết quả, thành tích học tập của mỗi người. nhận được chút gì của ông lão” [2].<br /> Tấm gương Lê-ô-nác-đô đa Vin-xi trong truyện Vẽ Đọc đến đây, HS mới đầu sẽ còn phải suy luận, phán<br /> trứng là một ví dụ: đoán xem: Cậu bé đã “cho” ông lão cái gì? Và cậu bé đã<br /> “Con đừng tưởng vẽ trứng là dễ! Trong một nghìn nhận được gì ở ông lão ăn xin? Rõ ràng là họ không cho<br /> quả trứng xưa nay không có lấy hai quả hoàn toàn giống nhau được bất kì một thứ vật chất nào. Họ đều là những<br /> nhau đâu. Muốn thể hiện thật đúng hình dáng của từng con người nghèo khổ, bất hạnh, cần được giúp đỡ. Nhưng<br /> quả trứng, người họa sĩ phải rất khổ công mới được. thứ mà họ nhận được của nhau chính là tình người. Tình<br /> Thầy lại nói: Tập vẽ đi vẽ lại quả trứng thật nhiều lần, người đã sưởi ấm tâm hồn họ trong đêm đông giá rét.<br /> con sẽ biết quan sát sự vật một cách tỉ mỉ và miêu tả nó Ông lão nhận được ở “tôi” sự cảm thông, yêu thương và<br /> trên giấy vẽ một cách chính xác. Đến lúc ấy, con muốn tôn trọng. Còn “tôi” nhận được ở ông lão sự đồng cảm,<br /> vẽ bất cứ cái gì cũng đều có thể vẽ như ý”. yêu thương. Quan trọng đối với người giáo viên ở đây là<br /> giúp cho HS hiểu được cái “cho” và “nhận” giữa ông lão<br /> Không phụ công ơn dạy dỗ của thầy giáo, “sau nhiều<br /> ăn xin đáng thương với cậu bé. Chính tình yêu thương,<br /> năm khổ luyện Lê-ô-nác-đô đa Vin-xi đã trở thành nhà<br /> sự cảm thông và chia sẻ chính là món quà vô giá mà họ<br /> danh họa kiệt xuất. Các tác phẩm của ông được trân<br /> nhận được của nhau và dành cho nhau.<br /> trọng trưng bày ở nhiều bảo tàng lớn trên thế giới, là<br /> niềm tự hào của toàn nhân loại. Không những thế, Lê-ô- Trong cuộc sống hàng ngày, đi qua một con phố hay<br /> nác-đô đa Vin-xi còn là nhà điêu khắc, kiến trúc sư, kĩ sư ở ngay một góc cổng trường, các em cũng có thể bắt gặp<br /> và là nhà bác học lớn của thời đại Phục hưng” [2]. những người ăn xin già cả, đau yếu tương tự như ông lão<br /> trong truyện trên. Việc cho HS tìm hiểu câu chuyện trên<br /> 2.3.4. Lòng nhân ái, yêu thương con người<br /> sẽ giáo dục, bồi dưỡng cho các em về lòng nhân ái, tình<br /> Từ nghìn xưa, lòng nhân ái, yêu thương con người đã yêu thương con người. Qua đó, các em sẽ có những nhận<br /> trở thành một truyền thống quý báu, cao cả, tốt đẹp của thức và hành động đúng đắn, thể hiện tình yêu thương,<br /> dân tộc Việt Nam. Giáo dục lòng nhân ái, yêu thương cảm thông, chia sẻ với những người bất hạnh. Đôi khi chỉ<br /> con người là một nội dung quan trọng trong chương trình cần một mẩu bánh mì lúc đói lòng, một ngụm nước khi<br /> giáo dục phổ thông nói chung và giáo dục tiểu học nói khát, hay thậm chí chỉ là một lời hỏi thăm, động viên,<br /> riêng. Cùng với những môn học như Đạo đức, Mĩ thuật, quan tâm chân thật cũng làm cho người khác ấm lòng.<br /> Tự nhiên và Xã hội..., môn TV có vai trò quan trọng trong Đôi khi niềm hạnh phúc được bắt nguồn từ chính những<br /> việc giáo dục lòng nhân ái cho HSTH. Các tác phẩm, điều giản dị ấy.<br /> đoạn trích thuộc thể loại truyện sinh hoạt như một bài ca Tình yêu thương con người làm cho mỗi người cảm<br /> dịu ngọt, như một dòng suối mát lành tưới vào tâm hồn thấy vui vẻ, hạnh phúc, làm cho xã hội trở nên tốt đẹp<br /> trẻ thơ giúp các em biết yêu cái đẹp, yêu điều thiện và hơn. Vì vậy, giáo dục lòng nhân ái, tình yêu thương con<br /> yêu con người. người cho HSTH là một nội dung không thể thiếu trong<br /> Tác phẩm Người ăn xin của nhà văn người Nga - việc giáo dục những phẩm chất đạo đức tốt đẹp cho HS.<br /> Tuốc-ghê-nhép đã mở ra khung cảnh một dãy phố với 3. Kết luận<br /> hình ảnh một ông lão ăn xin đáng thương tội nghiệp: HSTH là lứa tuổi mà ý thức đang hình thành, nhân<br /> “Đôi mắt ông lão đỏ dọc và giàn giụa nước mắt. Đôi môi cách đang được định hình, tâm hồn đang trong sáng, tư<br /> tái nhợt, áo quần tả tơi thảm hại... Ông già chìa trước duy còn gắn liền với liên tưởng và tưởng tượng thì không<br /> mặt tôi bàn tay sưng húp, bẩn thỉu. Ông rên rỉ cầu xin gì gây tác động mạnh mẽ tới các em bằng những vần thơ,<br /> cứu giúp”. những áng văn giàu chất nhân văn và lấp lánh giá trị của<br /> Thật không may, “tôi” cũng chẳng có gì cả, ngay cả nghệ thuật ngôn từ. Thông qua những tác phẩm, đoạn<br /> một đồng xu dính túi cũng không: “Tôi lục tìm hết túi nọ trích viết về cuộc sống sinh hoạt, lao động, học tập, tâm lí<br /> túi kia, không có tiền, không có đồng hồ, không có cả một lứa tuổi của thiếu nhi trong chương trình TV tiểu học, rất<br /> chiếc khăn tay. Trên người tôi chẳng có tài sản gì”. nhiều bài học về đạo đức đã được chuyển tải tới các em.<br /> “Tôi nắm chặt lấy bàn tay run rẩy kia: Mỗi câu chuyện, mỗi đoạn trích thuộc loại truyện sinh<br /> - Ông đừng giận cháu, cháu không có gì để cho ông cả. hoạt trong sách giáo khoa TV tiểu học đều được ví như<br /> Người ăn xin nhìn tôi chằm chằm bằng đôi mắt ướt một “người thầy” không chỉ bồi dưỡng tâm hồn mà còn<br /> đẫm. Đôi môi tái nhợt nở nụ cười và tay ông cũng xiết có vai trò định hướng cho các em. Tình yêu thiên nhiên,<br /> lấy tay tôi: (Xem tiếp trang 5)<br /> <br /> 19<br />  VJE Tạp chí Giáo dục, Số 449 (Kì 1 - 3/2019), tr 1-5<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> chức bồi dưỡng GV và nhân viên kiến thức chăm sóc, GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH...<br /> nuôi dưỡng; 5) Xây dựng môi trường chăm sóc, nuôi (Tiếp theo trang 19)<br /> dưỡng; 6) Kiểm tra hoạt động chăm sóc nuôi dưỡng trẻ<br /> trong trường MN.<br /> yêu con người, yêu quê hương, làng xóm cũng từ đó mà<br /> đâm chồi nảy lộc. Cảm nhận cuộc sống, thu thập kiến<br /> Tài liệu tham khảo thức qua văn học chính là con đường tích cực và nhẹ<br /> [1] Bộ GD-ĐT (2017). Thông tư số 01/VBHN-BGDĐT nhàng để giáo dục HSTH trở thành những con người có<br /> ngày 24/01/2017 Ban hành Chương trình giáo dục sự phát triển toàn diện về nhân cách và đạo đức.<br /> mầm non.<br /> [2] Trần Thị Ngọc Trâm - Lê Thị Thu Hương - Lê Thị Tài liệu tham khảo.<br /> Ánh Tuyết (2011). Chương trình Tổ chức thực hiện [1] Hồ Chí Minh (1990). Nhật kí trong tù. NXB Văn học.<br /> chương trình giáo dục mầm non. NXB Giáo dục<br /> Việt Nam. [2] Nguyễn Minh Thuyết (chủ biên, 2018). Tiếng Việt<br /> lớp 4 (tập 1). NXB Giáo dục Việt Nam.<br /> [3] Phạm Mai Chi - Vũ Yến Khanh - Nguyễn Thị Hồng<br /> Thu (2012). Các hoạt động giáo dục dinh dưỡng - [3] Nguyễn Minh Thuyết (Chủ biên, 2018). Tiếng Việt<br /> sức khỏe cho trẻ mầm non theo Chương trình giáo lớp 5 (tập 2). NXB Giáo dục Việt Nam.<br /> dục mầm non mới. NXB Giáo dục Việt Nam. [4] Cao Đức Tiến (chủ biên, 2005). Văn học. Dự án Phát<br /> [4] Lê Mai Hoa (2009). Dinh dưỡng trẻ em. NXB Đại triển giáo viên tiểu học, Bộ GD-ĐT.<br /> học Sư phạm. [5] Lã Thị Bắc Lý (2003). Giáo trình Văn học trẻ em.<br /> [5] Thu Hiền - Hồng Thu - Anh Sơn (2014). Cẩm nang NXB Đại học Sư phạm.<br /> chăm sóc sức khỏe trẻ em trong trường mầm non. [6] Levitov A.D. (2004). Tâm lí học trẻ em và tâm lí học<br /> NXB Giáo dục Việt Nam. sư phạm. NXB Giáo dục.<br /> [6] Nguyễn Thị Kim Anh - Trần Thị Quốc Minh - [7] Nguyễn Quang Ninh (2009). Giáo trình Phương<br /> Huỳnh Văn Sơn - Bùi Thị Việt - Võ Thị Tường Vy pháp dạy học Tiếng Việt ở tiểu học. NXB Giáo dục<br /> - Cao Văn Thống (2013). Bộ công cụ theo dõi, đánh Việt Nam.<br /> giá sự phát triển của trẻ 5 tuổi (Theo bộ chuẩn phát [8] Lê Phương Nga (chủ biên, 2012). Phương pháp dạy<br /> triển trẻ em 5 tuổi). NXB Giáo dục Việt Nam. học tiếng Việt 1. NXB Đại học Sư phạm.<br /> [7] Hoàng Thị Phương (2009). Giáo trình Vệ sinh trẻ [9] Lê Phương Nga (chủ biên, 2012). Phương pháp dạy<br /> em. NXB Đại học Sư phạm. học tiếng Việt 2. NXB Đại học Sư phạm.<br /> <br /> 5<br />