0
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
TT
CÁC TỪ VIẾT TẮT
NGHĨA CỦA TỪ.
1
GDCD
Giáo dục công dân.
2
THPT
Trung học phổ thông.
3
GV
Giáo viên
4
HS
Học sinh
5
SXKDHH
Sản xuất kinh doanh hàng hóa.
6
TNST
Trải nghiệm sáng tạo.
7
SXKD
Sản xuất kinh doanh.
8
SXCCVC
Sản xuất của cải vật chất.
9
HĐTNST
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo.
10
SKKN
Sáng kiến kinh nghiệm.
11
HSTHPT
Học sinh THPT.
1
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1.1. Lí do chọn đề tài.
Nghị quyết số 29-NQ/TW yêu cầu phải đổi mới mạnh mẽ phương pháp
dạy và học theo hướng hiện đại, coi trọng dạy cách học; phát huy tính tích cực,
chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của người học; khắc phục
lối truyền đạt áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc. Chuyển từ học chủ yếu trên
lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng, chú ý các hoạt động xã hội, trải
nghiệm ngoại khoá, nghiên cứu khoa học.
Đối với môn GDCD lớp 11 phần “Công dân với kinh tế” là một nội
dung quan trọng của chương trình, giảng dạy phần công dân với kinh tế có
một ý nghĩa rất lớn đối với học sinh miền núi Con Cuông. Qua dạy học phần
này học sinh hiểu được thế nào là sản xuất của cải vật chất, vai trò của sản
xuất của cải vật, hàng hóa - tiền tệ - thị trường, các quy luật kinh tế trong sản
xuất và lưu thông hàng hóa đã cung cấp được cho học sinh những kiến thức cơ
bản về sản xuất, kinh doanh, giúp các em ý thức được trách nhiệm của bản
thân trong việc xây dựng và phát triển kinh tế xã hội, đồng thời biết vận dụng
những kiến thức đã học vào thực tiễn cuộc sống như sản xuất, mua bán, trao
đổi hàng hóa sao cho có lợi nhiều nhất và qua đó các em có những định hướng
nghề nghiệp trong tương lai cho bản thân, biết cách tham gia vào lao động sản
xuất, kinh doanh để có cuộc sống kinh tế ổn định, hạnh phúc và phát triển.
Tuy nhiên. Qua thực tế giảng dạy môn GDCD lớp 11 phần “Công dân
với kinh tế” đã nhiều năm cho học sinh miền núi huyện Con Cuông, qua dự
giờ các đồng nghiệp, đọc các sách tài liệu tham khảo thì phần này có nhiều
cách tổ chức hoạt động khác nhau, nhưng tôi nhận thấy rằng: nên tổ chưc các
hoạt động dạy học tích cực để học sinh tự phát hiện kiến thức bằng phương
pháp sơ đồ hóa nội dung, tổ chức trò chơi, cho học sinh đi trải nghiệm thực tế
hoặc đưa ra các tình huống gắn liền với thực tiễn, từ đó giúp học sinh tích cực,
chủ động trong việc lĩnh hội kiến thức mới, nâng cao năng lực tự học, hiểu và
biết vận dụng những kiến thức đã học vào thực tiễn sản xuất kinh doanh một
số mặt hàng tại đia phương.
Việc giáo dục ý thức sản xuất kinh doanh hàng hóa cho học sinh miền
núi trong nhà trường THPT nói chung và trường THPT Con Cuông nói riêng
đã được thực hiện, nhưng nhìn chung chưa toàn diện và hiệu quả, một số GV
trong tiết dạy đang nặng về lý thuyết, chưa chú trọng nhiều về hoạt động thực
nghiệm và giáo dục ý thức sản xuất kinh doanh cho HS, do đó nhận thức của
các em về vấn đề này còn nhiều hạn chế. Truyền thụ trí thức một chiều vẫn là
phương pháp dạy học chủ đạo của nhiều giáo viên, việc sử dụng các phương
pháp dạy học phát huy tính tích cực, tự lực và sáng tạo của học sinh còn chưa
nhiều. Việc rèn luyện kỹ năng sống, kỹ năng giải quyết các tình huống thực
tiễn cho học sinh thông qua khả năng vận dụng tri thức tổng hợp chưa thực sự
được quan tâm.Vì vậy dạy học gắn liền với sản xuất, kinh doanh là mô hình
2
dạy học giúp học sinh được trải nghiệm với thực tiễn, được tìm hiểu và tham
gia vào sản xuất kinh doanh tại địa phương, tạo ra môi trường học tập thân
thiện, đã góp phần đổi mới hoạt động dạy học, giáo dục trong nhà trường; giúp
học sinh được trải nghiệm vào thực tiễn cuộc sống sản xuất kinh doanh, vận
dụng kiến thức đã học vào giải quyết các vấn đề của thực tiễn cuộc sống, gắn
các nội dung dạy học của môn học với thực tiễn cuộc sống, tạo được không
khí học tập thoải mái, phát huy được tính sáng tạo, tích cực của học sinh, giúp
học sinh phát triển toàn diện, nâng cao kiến thức kỹ năng sống, bổ sung về
kiến thức thực tế, vốn sống; góp phần thực hiện giáo dục hướng nghiệp.
Nhằm để giúp cho HS nhìn nhận sâu sắc và có thái độ, hành vi đúng
đắn trước những vấn đề sản xuất kinh doanh hàng hóa của địa phương nơi các
em đang sinh sống, cũng như việc tìm hiểu tích lũy kiến thức và nâng cao chất
lượng dạy học môn GDCD trong bối cảnh đổi mới nền giáo dục nước nhà, Với
lý do đó tôi đã chọn đề tài “Giáo dục ý thức SXKDHH cho học sinh trường
THPT Con Cuông thông qua hoạt động trải nghiệm sáng tạo – Định hường
nghề nghiệp gắn với dạy học phần công dân với kinh tế môn GDCD lớp 11”
để viết sáng kiến kinh nghiệm này.
1.2. Lịch sử nghiên cứu.
Thực hiện nguyên lý “Học đi đôi với hành, lý luận gắn liền với thực tiễn,
nhà trường gắn liền với gia đình và xã hội. Nhiều năm qua, hoạt động trải
nghiệm đã được tổ chức ở các trường trung học phổ thông nhưng còn đơn lẻ,
tự phát, chưa có định hướng. Bên cạnh đó, còn nhiều tồn tại trong quá trình tổ
chức các hoạt động trải nghiệm ở các trường THPT như chưa kích thích được
nhu cầu trải nghiệm, chưa khai thác được tư duy thế mạnh của học sinh và
tiềm năng, thế mạnh địa phương.việc tổ chức dạy học gắn với sản xuất, kinh
doanh chưa được nhìn nhận trên góc độ lý luận dạy học nên không đem lại
hiệu quả giáo dục cao. Gần đây trong mô hình trường học mới, một trong
những hoạt động được đặt ra là tổ chức cho học sinh vận dụng và mở rộng
kiến thức, kỹ năng trong nhà trường vào thực tế sản xuất, kinh doanh của địa
phương. Việc khai thác các yếu tố của hoạt động sản xuất, kinh doanh ở địa
phương như là nguồn tri thức, là phương tiện dạy học, giáo dục rất ít khi được
quan tâm hoặc nếu có thường mang tính tự phát. Vì vậy vai trò, thế mạnh của
những hoạt động sản xuất, kinh doanh đa dạng, muôn hình muôn vẻ ở địa
phương gần như chưa được các nhà trường biết đến và tận dụng. Với hoạt
động trải nghiệm tại một số cơ sở SXKDHH tiêu biểu tại địa phương đã giúp
cho quá trình học tập của học sinh trở nên hấp dẫn hơn, học sinh hứng thú học
tập và hiểu bài sâu sắc hơn, phát triển tư duy độc lập sáng tạo, giáo dục tư
tưởng, đạo đức cho học sinh. Vậy để thực hiện mục tiêu giáo dục tích cực hóa
hoạt động nhận thức cho HS, giúp các em phát triển các năng lực và có hành
vi đúng đắn trong lao động sản xuất, kinh doanh hàng hóa tại địa bàn Con
Cuông tôi đã chọn đề tài “Giáo dục ý thức SXKDHH cho học sinh trường
3
THPT Con Cuông thông qua hoạt động trải nghiệm sáng tạo – Định hướng
nghề nghiệp gắn với dạy học phần công dân với kinh tế môn GDCD lớp 11”
để làm đề tài sáng kiến kinh nghiệm.
1.3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu.
1.3.1. Mục đích.
- Giáo dục HS nhận thức được ý nghĩa, tầm quan trọng của sản xuất kinh
doanh hàng hóa đối với sự phát triển của bản thân, gia đình và xã hội.
- Góp phần giáo dục HS nâng cao nhận thức, rèn luyện kỹ năng vận dụng
kiến thức đã học vào thực tiễn cuộc sống.
- Hình thành thái độ, hành vi đúng đắn trong việc sản xuất của cải vật
chất phục vụ cho gia đình và xã hội.
- Góp phần rèn luyện kĩ năng thu thập, phân tích, xử lí và tổng hợp thông
tin; kĩ năng làm việc theo nhóm cho HS, kỹ năng thực hành.
1.3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu.
- Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn của nội dung giáo dục ý thức
SXKDHH thông qua hoạt động TNST để tích cực hóa hoạt động nhận thức
của HS trong học tập môn GDCD gắn với hoạt động sản xuất kinh doanh hàng
hóa tại địa phương.
- Thực nghiệm sư phạm để đánh giá tính khả thi của đề tài.
+ Tham gia trải nghiệm thực tế.
+ Quan sát, lắng nghe, thu thập thông tin và viết báo cáo thu hoạch.
+ Lập kế hoạch dự án SXKDHH cho tương lai.
1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .
1.4.1. Đối tượng.
- Giáo viên giảng dạy môn GDCD ở trường THPT Con Cuông.
- Học sinh lớp 11 trường THPT Con Cuông trong việc giáo dục ý thức
SXKDHH thông hoạt động TNST tại một số cơ sở SXKDHH tiêu biểu .
1.4.2. Phạm vi nghiên cứu.
- Kiến thức: Đề tài tập trung nghiên cứu nội dung giáo dục ý thức
SXKDHH thông qua việc tổ chức hoạt động TNST - Định hướng nghề nghiệp
cho HS ở trường THPT Con Cuông.
- Không gian: Tổ chức cho HS trải nghiêm tại một số cơ sở SXKD tiêu
biểu trên địa bàn huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An.
- Thời gian thực hiện: Năm học 2020 - 2021.
4
1.5. Phương pháp nghiên cứu.
1.5.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí thuyết.
Phương pháp lí thuyết là phương pháp thu thập thông tin thông qua đọc
sách báo, tài liệu.
- Phương pháp phân tích, tổng hợp: Đọc các tài liệu liên quan đến đề tài
để chọn lọc những kiến thức cơ bản phục vụ cho việc nghiên cứu đề tài.
- Phương pháp hệ thống hóa: Nghiên cứu các tài liệu, phân chia thành
những mục theo mục đích mà mình nghiên cứu.
- Phương pháp so sánh, đối chiếu: Tiến hành so sánh, đối chiếu các tài liệu và
các nội dung, hoạt động có liên quan để phục vụ cho quá trình nghiên cứu.
1.5.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn.
- Phương pháp quan sát: Quan sát thực trạng tổ chức các hoạt động
TNST ở trường THPT. Từ thực tế đó rút ra được ưu điểm và hạn chế của việc
tổ chức hoạt động TNST trong môn GDCD.
- Phương pháp điều tra: Phương pháp này nhằm tìm hiểu thực trạng, đặc
điểm của đối tượng nghiên cứu, mục đích là thu thập những thông tin quan
trọng về đối tượng nghiên cứu làm cơ sở thực tiễn để đề xuất các giải pháp.
- Phương pháp thực nghiệm sư phạm: Thực nghiệm sư phạm là so sánh
kết quả tác động của ngưới nghiên cứu lên một nhóm lớp - gọi là nhóm thực
nghiệm - với một nhóm lớp tương đương không được tác động - gọi là nhóm
đối chứng. Đây là phương pháp thu nhận thông tin về sự thay đổi số lượng và
chất lượng trong nhận thức và hành vi của các HS do người nghiên cứu tác
động đến chúng bằng một số hoạt động và đã được kiểm tra.
- Phương pháp dự án. Là phương pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm,
giúp phát triển kiến thức và các kỹ năng liên quan thông qua những nhiệm vụ
mang tính mở, khuyến khích học sinh tìm tòi, hiện thực hoá những kiến thức
đã học trong quá trình thực hiện và tạo ra những sản phẩm của chính mình.