Giáo trình Bảo dưỡng - sửa chữa cơ cấu trục khuỷu thanh truyền (Ngành: Công nghệ ô tô - Trình độ Trung cấp) - Trường Cao đẳng Hòa Bình Xuân Lộc

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:40

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình Bảo dưỡng - sửa chữa cơ cấu trục khuỷu thanh truyền (Ngành: Công nghệ ô tô - Trình độ Trung cấp) gồm có những nội dung chính sau: Bài 1: Tháo lắp, kiểm tra, bảo dưỡng sửa chữa nắp máy; Bài 2: Tháo lắp, kiểm tra, bảo dưỡng sửa chữa xylanh; Bài 3: Tháo lắp, kiểm tra, bảo dưỡng sửa chữa piston; Bài 4: Tháo lắp, kiểm tra bảo dưỡng sửa chữa segment; Bài 5: Tháo lắp, kiểm tra, bảo dưỡng sửa chữa thanh truyền; Bài 6: Tháo lắp, kiểm tra, bảo dưỡng sửa chữa trục khuỷu. Mời các bạn cùng tham khảo giáo trình để biết thêm nội dung chi tiết!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Bảo dưỡng - sửa chữa cơ cấu trục khuỷu thanh truyền (Ngành: Công nghệ ô tô - Trình độ Trung cấp) - Trường Cao đẳng Hòa Bình Xuân Lộc

TÒA GIÁM MỤC XUÂN LỘC TRƯỜNG CAO ĐẲNG HÒA BÌNH XUÂN LỘC GIÁO TRÌNH MÔN HỌC: BẢO DƯỠNG - SỬA CHỮA CƠ CẤU TRỤC KHUỶU THANH TRUYỀN NGÀNH: CÔNG NGHỆ Ô TÔ TRÌNH ĐỘ: TRUNG CẤP (Ban hành kèm theo Quyết định số: /QĐ-CĐHBXL ngày ..… tháng ....... năm…….. của Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Hòa Bình Xuân Lộc) Đồng Nai, năm 2021 (Lưu hành nội bộ) 1
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo. Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm. 2
LỜI GIỚI THIỆU Môn học "Bảo dưỡng sửa chữa cơ cấu trục khuỷu thanh truyền". Đây là một môn học quan trọng trong lĩnh vực kỹ thuật ô tô và cơ khí, giúp các bạn hiểu rõ về cấu tạo, nguyên lý hoạt động, và phương pháp bảo dưỡng, sửa chữa các bộ phận quan trọng của động cơ như trục khuỷu và thanh truyền. Trong suốt khóa học, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về các khái niệm cơ bản và nâng cao liên quan đến cơ cấu trục khuỷu thanh truyền. Các bạn sẽ được học cách kiểm tra, bảo dưỡng, và sửa chữa các hư hỏng thường gặp, từ đó nâng cao kỹ năng thực hành và ứng dụng vào thực tế công việc. Ngoài ra, môn học còn cung cấp các kiến thức về an toàn lao động khi làm việc với các bộ phận cơ khí, giúp các bạn tự tin hơn trong quá trình thực hành và làm việc sau này. Nhằm tạo điều kiện cho người học có một bộ tài liệu tham khảo mang tính tổng hợp, thống nhất và mang tính thực tiễn sâu hơn. Nhóm người dạy chúng tôi đề xuất và biên soạn Giáo trình "Bảo dưỡng sửa chữa cơ cấu trục khuỷu thanh truyền" dành riêng cho người học trình độ Trung cấp. Nội dung của giáo trình bao gồm các Bài sau: Bài 1: Tháo lắp, kiểm tra, bảo dưỡng sửa chữa nắp máy Bài 2: Tháo lắp, kiểm tra, bảo dưỡng sửa chữa xylanh Bài 3: Tháo lắp, kiểm tra, bảo dưỡng sửa chữa piston Bài 4: Tháo lắp, kiểm tra bảo dưỡng sửa chữa segment Bài 5: Tháo lắp, kiểm tra, bảo dưỡng sửa chữa thanh truyền Bài 6: Tháo lắp, kiểm tra, bảo dưỡng sửa chữa trục khuỷu Trong quá trình biên soạn, chúng tôi đã tham khảo và trích dẫn từ nhiều tài liệu được liệt kê tại mục Danh mục tài liệu tham khảo. Chúng tôi chân thành cảm ơn các tác giả của các tài liệu mà chúng tôi đã tham khảo. Bên cạnh đó, giáo trình cũng không thể tránh khỏi những sai sót nhất định. Nhóm tác giả rất mong nhận được những ý kiến đóng góp, phản hồi từ quý đồng nghiệp, các bạn người học và bạn đọc. Trân trọng cảm ơn./. Đồng Nai, ngày tháng năm 2021 Tham gia biên soạn 1. Chủ biên ThS. Nguyễn Mạnh Hùng 2. ThS. Trần Thế Liên 3. ThS. Nguyễn Hoàng Luân 3
4. Ks. Nguyễn Đào Vũ 5. Th.S. Nguyễn Đức Quý 4
MỤC LỤC LỜI GIỚI THIỆU .......................................................................................................... 3 MỤC LỤC....................................................................................................................... 5 GIÁO TRÌNH MÔN HỌC ............................................................................................ 6 BÀI 1: THÁO LẮP, KIỂM TRA, BẢO DƯỠNG SỬA CHỮA NẮP MÁY .......... 13 BÀI 2: THÁO LẮP, KIỂM TRA, BẢO DƯỠNG SỬA CHỮA XY LANH ................ 17 BÀI 3: THÁO LẮP, KIỂM TRA, BẢO DƯỠNG SỬA CHỮA PISTON.................... 22 BÀI 4: THÁO LẮP, KIỂM TRA, BẢO DƯỠNG SỬA CHỮA SEGMENT ............... 26 BÀI 5: THÁO LẮP, KIỂM TRA, BẢO DƯỠNG SỬA CHỮA THANH TRUYỀN .. 31 BÀI 6: THÁO LẮP, KIỂM TRA, BẢO DƯỠNG SỬA CHỮA TRỤC KHUỶU ....... 36 5
GIÁO TRÌNH MÔN HỌC 1. Tên môn học: BẢO DƯỠNG –SỬA CHỮA CƠ CẤU TRỤC KHUỶU-THANH 2. Mã môn học: MĐ04 3. Vị trí, tính chất, ý nghĩa và vai trò của môn học: 3.1. Vị trí: Giáo trình dành cho người học trình độ Trung cấp tại trường Cao đẳng Hòa Bình Xuân Lộc. 3.2. Tính chất: Là mô đun chuyên môn nghề. 3.3. Ý nghĩa và vai trò của môn học: môn học này dành cho đối tượng là người học thuộc chuyên ngành Công nghệ ô tô. Môn học này đã được đưa vào giảng dạy tại trường Cao đẳng Hòa Bình Xuân Lộc từ năm 2021 đến nay. Nội dung chủ yếu của môn học này nhằm cung cấp các kiến thức thuộc lĩnh vực Bảo dưỡng - sửa chữa cơ cấu trục khuỷu thanh truyền: Nắm vững quy trình sửa chữa cơ cấu trục khuỷu thanh truyền; nắm vững cách sử dụng, bảo quản các thiết bị, dụng cụ để tháo, lắp, kiểm tra sửa chữa cơ cấu trục khuỷu thanh truyền đúng kỹ thuật; nắm vững cấu tạo, các hư hỏng, nguyên nhân và cách sửa chữa các hư hỏng của cơ cấu trục khuỷu thanh truyền; biết tiếng Anh cơ bản và nhóm từ kỹ thuật; hiểu biết về an toàn lao động và vệ sinh công nghiệp. 4. Mục tiêu của môn học: 4.1. Về kiến thức: A1. Nắm vững quy trình sửa chữa trục khuỷu thanh truyền A2. Nắm vững cách sử dụng, bảo quản các thiết bị, dụng cụ để tháo, lắp, kiểm tra sửa chữa trục khuỷu thanh truyền đúng kỹ thuật A3. Nắm vững cấu tạo, các hư hỏng, nguyên nhân và cách sửa chữa các hư hỏng của trục khuỷu thanh truyền. A4. Biết tiếng Anh cơ bản và nhóm từ kỹ thuật. A5. Hiểu biết về an toàn lao động và vệ sinh công nghiệp. 4.2. Về kỹ năng: B1. Chuẩn bị đủ thiết bị, dụng cụ dùng tháo, lắp, sửa chữa trục khuỷu thanh truyền. B2. Tổ chức các quá trình lao động hợp lý B3. Sử dụng các thiết bị, dụng cụ thành thạo, đúng kỹ thuật B4. Xác định chính xác tình trạng kỹ thuật của cơ cấu trục khuỷu thanh truyền 4.3. Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: C1. Bảo đảm an toàn lao động cho người và thiết bị C2. Giữ gìn vệ sinh công nghiệp C3. Cẩn thận trong khi sử dụng thiết bị và dụng cụ C4. Cách tổ chức lao động và bố trí nơi làm việc hợp lý. 6
5. Nội dung của môn học 5.1. Chương trình khung Thời gian học tập Thực STT MÔN HỌC/ MÔ ĐUN Số hành/ Tổng Lý Kiểm tín thực tập/ cộng thuyết tra chỉ bài tập/ thảo luận I. Các môn chung 13 255 106 134 15 MH01 Giáo dục chính trị 2 30 15 13 2 MH02 Pháp luật 1 15 9 5 1 MH03 Giáo dục thể chất 1 30 4 24 2 MH04 Giáo dục Quốc phòng và An ninh 2 45 21 21 3 MH05 Tin học 2 45 15 29 1 MH06 Tiếng Anh 5 90 42 42 6 II. Các môn/mô đun cơ sở 18 345 150 169 26 MH07 An toàn lao động 1 15 13 2 MH08 Tổ chức sản xuất 1 15 13 2 MH09 Vẽ kỹ thuật 2 45 13 30 2 Dung sai lắp ghép và Đo lường kỹ MH10 2 30 27 3 thuật MH11 Vật liệu cơ khí 2 30 27 3 MH12 AutoCad 2 45 15 27 3 MH13 Cơ kỹ thuật 2 30 27 3 MH14 Kỹ thuật điện - Điện tử 2 45 15 26 4 MĐ01 Nguội cơ bản 2 45 43 2 7
MĐ02 Hàn cơ bản 2 45 43 2 Các môn học/mô đun chuyên môn III. 45 1100 297 719 84 nghề MH15 Nguyên lý động cơ đốt trong 2 30 27 3 Kỹ thuật chung về ô tô và công nghệ MĐ03 2 45 15 25 5 sửa chữa Bảo dưỡng - Sửa chữa cơ cấu trục MĐ04 4 105 15 80 10 khuỷu - thanh truyền Bảo dưỡng - Sửa chữa cơ cấu phân MĐ05 3 60 15 41 4 phối khí Bảo dưỡng - Sửa chữa hệ thống bôi MĐ06 2 45 15 25 5 trơn và làm mát Bảo dưỡng - Sửa chữa hệ thống MĐ07 3 60 15 39 6 nhiên liệu động cơ xăng dùng BCHK Bảo dưỡng - Sửa chữa hệ thống MĐ08 3 75 15 54 6 nhiên liệu động cơ diesel MĐ09 Bảo dưỡng - Sửa chữa hệ thống lái 2 45 15 25 5 Bảo dưỡng - Sửa chữa trang bị điện ô MĐ10 6 135 45 80 10 tô Bảo dưỡng - Sửa chữa hệ thống MĐ11 3 60 15 39 6 phanh MĐ12 Kỹ thuật Lái xe 3 60 15 39 6 Bảo dưỡng - Sửa chữa hệ thống MĐ13 4 105 30 67 8 truyền lực Bảo dưỡng - Sửa chữa hệ thống di MĐ14 3 45 15 25 5 chuyển MĐ15 Thực tập xí nghiệp 5 230 45 180 5 Tổng số giờ chuẩn 76 1700 553 1022 125 8
5.2. Chương trình chi tiết môn học Thời gian Số Thực Tên các bài trong mô đun Tổng Lý hành, thảo Kiểm TT số thuyết luận, bài tra* tập 1 Bài 1: Tháo lắp, kiểm tra, bảo dưỡng sửa 12 2 10 chữa nắp máy 2 Bài 2: Tháo lắp, kiểm tra, bảo dưỡng sửa 20 3 16 1 chữa xylanh 3 Bài 3: Tháo lắp, kiểm tra, bảo dưỡng sửa 12 2 8 2 chữa piston 4 Bài 4: Tháo lắp, kiểm tra bảo dưỡng sửa 12 2 10 chữa segment 5 Bài 5: Tháo lắp, kiểm tra, bảo dưỡng sửa 24 3 19 2 chữa thanh truyền 6 Bài 6: Tháo lắp, kiểm tra, bảo dưỡng sửa 21 3 17 1 chữa trục khuỷu 7 Kiểm tra thúc mô đun 4 4 TỔNG CỘNG 105 15 80 10 6. Điều kiện thực hiện môn học: 6.1. Phòng học Lý thuyết/Thực hành: xưởng thực hành. 6.2. Trang thiết bị dạy học: xưởng thực hành, bảng, phấn, dụng cụ chuyên dùng. 6.3. Học liệu, dụng cụ, mô hình, phương tiện: Giáo trình, mô hình học tập,… 6.4. Các điều kiện khác: Người học tìm hiểu thực tế về công tác xây dựng phương án khắc phục và phòng ngừa rủi ro tại doanh nghiệp. 7. Nội dung và phương pháp đánh giá: 7.1. Nội dung: - Kiến thức: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức 9
- Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kỹ năng. - Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần: + Nghiên cứu bài trước khi đến lớp. + Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập. + Tham gia đầy đủ thời lượng môn học. + Nghiêm túc trong quá trình học tập. 7.2. Phương pháp: Người học được đánh giá tích lũy môn học như sau: 7.2.1. Cách đánh giá - Áp dụng quy chế đào tạo Cao đẳng hệ chính quy ban hành kèm theo Thông tư số 09/2017/TT-LĐTBXH, ngày 13/3/2017 của Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội. - Hướng dẫn thực hiện quy chế đào tạo áp dụng tại Trường Cao đẳng Hòa Bình Xuân Lộc như sau: Điểm đánh giá Trọng số + Điểm kiểm tra thường xuyên (Hệ số 1) 40% + Điểm kiểm tra định kỳ (Hệ số 2) + Điểm thi kết thúc môn học 60% 7.2.2. Phương pháp đánh giá Phương pháp Phương pháp Hình thức Chuẩn đầu ra Số Thời điểm đánh giá tổ chức kiểm tra đánh giá cột kiểm tra Tự luận/ A1, A2, A3, Viết/ Thường xuyên Trắc nghiệm/ B1, B2, 1 Sau 16 giờ. Thuyết trình Báo cáo C1, C2 A4, A5, B3, B4, Định kỳ Thực Hành Thực Hành 4 Sau 90 giờ C3, C4 A1, A2, A3, A4, A5, Kết thúc môn Sau 105 Thực Hành Thực Hành B1, B2, B3, B4, 1 học giờ C1, C2, C3, C4 10
7.2.3. Cách tính điểm - Điểm đánh giá thành phần và điểm thi kết thúc môn học được chấm theo thang điểm 10 (từ 0 đến 10), làm tròn đến một chữ số thập phân. - Điểm môn học là tổng điểm của tất cả điểm đánh giá thành phần của môn học nhân với trọng số tương ứng. Điểm môn học theo thang điểm 10 làm tròn đến một chữ số thập phân, sau đó được quy đổi sang điểm chữ và điểm số theo thang điểm 4 theo quy định của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội về đào tạo theo niên chế. 8. Hướng dẫn thực hiện môn học 8.1. Phạm vi, đối tượng áp dụng: Đối tượng Trung cấp công nghệ ô tô 8.2. Phương pháp giảng dạy, học tập môn học 8.2.1. Đối với người dạy * Lý thuyết: Áp dụng phương pháp dạy học tích cực bao gồm: thuyết trình ngắn, nêu vấn đề, hướng dẫn đọc tài liệu, bài tập tình huống, câu hỏi thảo luận…. * Bài tập: Phân chia nhóm nhỏ thực hiện bài tập theo nội dung đề ra. * Thảo luận: Phân chia nhóm nhỏ thảo luận theo nội dung đề ra. * Hướng dẫn tự học theo nhóm: Nhóm trưởng phân công các thành viên trong nhóm tìm hiểu, nghiên cứu theo yêu cầu nội dung trong bài học, cả nhóm thảo luận, trình bày nội dung, ghi chép và viết báo cáo nhóm. 8.2.2. Đối với người học: Người học phải thực hiện các nhiệm vụ như sau: - Nghiên cứu kỹ bài học tại nhà trước khi đến lớp. Các tài liệu tham khảo sẽ được cung cấp nguồn trước khi người học vào học môn học này (trang web, thư viện, tài liệu...) - Tham dự tối thiểu 70% các buổi giảng lý thuyết. Nếu người học vắng >30% số tiết lý thuyết phải học lại môn học mới được tham dự kì thi lần sau. - Tự học và thảo luận nhóm: là một phương pháp học tập kết hợp giữa làm việc theo nhóm và làm việc cá nhân. Một nhóm gồm 8-10 người học sẽ được cung cấp chủ đề thảo luận trước khi học lý thuyết, thực hành. Mỗi người học sẽ chịu trách nhiệm về 1 hoặc một số nội dung trong chủ đề mà nhóm đã phân công để phát triển và hoàn thiện tốt nhất toàn bộ chủ đề thảo luận của nhóm. - Tham dự đủ các bài kiểm tra thường xuyên, định kỳ. - Tham dự thi kết thúc môn học. - Chủ động tổ chức thực hiện giờ tự học. 9. Tài liệu tham khảo: 11
[1] PGS. TS. Đỗ Minh Tuấn, Kỹ Thuật Sửa Chữa Cơ Cấu Trục Khuỷu - Thanh Truyền Ô Tô, NXB Đại học Bách Khoa TP.HCM, 2020. [2] TS. Vũ Thanh Bình, Bảo Dưỡng và Sửa Chữa Cơ Cấu Trục Khuỷu - Thanh Truyền: Nguyên Lý và Ứng Dụng, NXB Khoa học và Kỹ thuật, 2021. [3] PGS. TS. Lê Minh Tâm, Giáo Trình Bảo Dưỡng Trục Khuỷu - Thanh Truyền Ô Tô, NXB Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM, 2021. 12
BÀI 1: THÁO LẮP, KIỂM TRA, BẢO DƯỠNG SỬA CHỮA NẮP MÁY  GIỚI THIỆU BÀI 1 "Tháo lắp, kiểm tra, bảo dưỡng sửa chữa nắp máy". Đây là một trong những bài học quan trọng trong chương trình học về kỹ thuật ô tô và cơ khí. Trong bài học này, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu và thực hành các bước cơ bản và nâng cao liên quan đến việc tháo lắp nắp máy. Các bạn sẽ được hướng dẫn chi tiết cách tháo rời, kiểm tra, bảo dưỡng và sửa chữa nắp máy một cách chính xác và an toàn. Chúng ta sẽ bắt đầu với việc nhận biết các bộ phận và dụng cụ cần thiết cho quá trình tháo lắp nắp máy. Tiếp theo, các bạn sẽ học cách kiểm tra tình trạng của nắp máy, nhận biết các hư hỏng thường gặp và cách khắc phục chúng. Bài học cũng sẽ cung cấp cho các bạn những kỹ thuật bảo dưỡng nắp máy để đảm bảo động cơ luôn hoạt động hiệu quả và bền bỉ..  MỤC TIÊU BÀI 1 Sau khi học xong Bài này, người học có khả năng:  Về kiến thức: - Phát biểu đúng yêu cầu , nhiệm vụ của nắp máy.  Về kỹ năng: - Tháo lắp, kiểm tra và sửa chữa nắp máy  Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: - Bảo đảm an toàn lao động cho người và thiết bị - Giữ gìn vệ sinh công nghiệp - Cẩn thận trong khi sủ dụng thiết bị và dụng cụ - Cách tổ chức lao động và bố trí nơi làm việc hợp lý  PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY VÀ HỌC TẬP BÀI 1 - Đối với người dạy: sử dụng phương pháp giảng giảng dạy tích cực (diễn giảng, vấn đáp, dạy học theo vấn đề); yêu cầu người học thực hiện câu hỏi thảo luận và bài tập BÀI 1 (cá nhân hoặc nhóm). - Đối với người học: chủ động đọc trước giáo trình (BÀI 1) trước buổi học; hoàn thành đầy đủ câu hỏi thảo luận và bài tập tình huống BÀI 1 theo cá nhân hoặc nhóm và nộp lại cho người dạy đúng thời gian quy định.  ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN BÀI 1 - Phòng học chuyên môn hóa/nhà xưởng: phòng học theo tiêu chuẩn - Trang thiết bị máy móc: Máy chiếu và các thiết bị dạy học khác - Học liệu, dụng cụ, nguyên vật liệu: Bài trình môn học, giáo trình, tài liệu tham khảo, giáo án, phim ảnh, và các tài liệu liên quan. 13
- Các điều kiện khác: Không có  KIỂM TRA VÀ ĐÁNH GIÁ BÀI 1 - Nội dung:  Kiến thức: Kiểm tra và đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức  Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kỹ năng.  Năng lực tực chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần: + Nghiên cứu bài trước khi đến lớp + Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập. + Tham gia đầy đủ thời lượng môn học. + Nghiêm túc trong quá trình học tập. - Phương pháp:  Điểm kiểm tra thường xuyên: 1 điểm kiểm tra (hình thức: hỏi miệng)  Kiểm tra định kỳ: không có 14
 NỘI DUNG BÀI 1 1. Nhiệm Vụ, Yêu Cầu, Phân Loại Nắp Máy 1.1 Nhiệm Vụ Của Nắp Máy - Nắp máy có nhiệm vụ bao bọc và bảo vệ các bộ phận bên trong động cơ khỏi các yếu tố bên ngoài như bụi bẩn, nước và các tạp chất khác. - Giữ dầu bôi trơn bên trong động cơ để đảm bảo các bộ phận hoạt động trơn tru và giảm ma sát. - Đảm bảo việc phân phối đều khí nạp và khí xả trong động cơ. 1.2 Yêu Cầu Của Nắp Máy - Đảm bảo độ kín, không để rò rỉ dầu hoặc khí. - Chịu được nhiệt độ và áp suất cao từ quá trình đốt cháy trong động cơ. - Có độ bền cao, chống mài mòn và chịu được tác động cơ học. 1.3 Phân Loại Nắp Máy - Nắp máy đơn: Thường được sử dụng cho các động cơ nhỏ và xe máy. - Nắp máy đôi: Được sử dụng cho các động cơ lớn hơn, có cấu tạo phức tạp hơn. - Nắp máy đa xi lanh: Dùng cho các động cơ đa xi lanh trong các loại xe ô tô và xe tải lớn. 2. Đặc Điểm Cấu Tạo Nắp Máy - Vật liệu chế tạo: Thường làm từ hợp kim nhôm hoặc gang để đảm bảo độ bền và khả năng chịu nhiệt. - Các bộ phận chính: - Bề mặt tiếp xúc với khối xi lanh: Được gia công chính xác để đảm bảo độ kín. - Các lỗ dẫn dầu: Để dẫn dầu bôi trơn tới các bộ phận cần thiết. - Các lỗ bắt bu lông: Để gắn kết nắp máy với khối xi lanh. - Các miếng đệm: Đảm bảo độ kín giữa nắp máy và khối xi lanh. 3. Quy Trình và Yêu Cầu Kỹ Thuật Tháo Nắp Máy 3.1 Quy Trình Tháo Nắp Máy - Bước 1: Chuẩn bị dụng cụ và đảm bảo an toàn lao động. - Bước 2: Xả dầu động cơ và làm sạch khu vực làm việc. - Bước 3: Tháo các bu lông cố định nắp máy theo thứ tự nhất định để tránh làm cong hoặc hỏng nắp. - Bước 4: Nhấc nắp máy ra khỏi khối xi lanh một cách cẩn thận. 3.2 Yêu Cầu Kỹ Thuật - Sử dụng đúng dụng cụ và thiết bị bảo hộ lao động. - Tháo bu lông theo thứ tự đối xứng và tuần tự để tránh biến dạng nắp máy. 15
- Kiểm tra kỹ các bộ phận trước khi tháo rời để xác định tình trạng và phát hiện hư hỏng nếu có. 4. Thực Hành Tháo Lắp, Kiểm Tra Bảo Dưỡng Nắp Máy 4.1 Thực Hành Tháo Nắp Máy - Thực hành theo các bước đã nêu trong phần 3. - Lưu ý bảo quản các bu lông và đệm một cách cẩn thận để sử dụng lại. 4.2 Kiểm Tra Nắp Máy - Kiểm tra bề mặt nắp máy xem có bị nứt, mài mòn hay biến dạng không. - Kiểm tra các lỗ dẫn dầu và lỗ bắt bu lông xem có bị tắc nghẽn hoặc hỏng hóc không. 4.3 Bảo Dưỡng Nắp Máy - Làm sạch nắp máy bằng dung dịch chuyên dụng. - Thay thế các miếng đệm cũ bằng các miếng đệm mới. - Bôi trơn các bộ phận cần thiết trước khi lắp lại. 4.4 Thực Hành Lắp Nắp Máy - Lắp nắp máy lại vào khối xi lanh theo thứ tự ngược lại với quy trình tháo. - Siết bu lông theo thứ tự đối xứng và đảm bảo lực siết đúng quy định để tránh làm hỏng nắp máy.  TÓM TẮT BÀI 1 Trong Bài này, một số nội dung chính được giới thiệu: 1. Nhiệm vụ, yêu cầu, phân loại 2. Đặc điểm cấu tạo nắp máy 3. Quy trình và yêu cầu kỹ thuật tháo nắp máy 4. Thực hành tháo lắp, kiểm tra bảo dưỡng nắp máy  CÂU HỎI VÀ TÌNH HUỐNG THẢO LUẬN BÀI 1 Câu hỏi 1: Nhiệm vụ chính của nắp máy là gì? Câu hỏi 2. Những yếu tố nào nắp máy phải chịu đựng trong quá trình hoạt động của động cơ? Câu hỏi 3: Vai trò của bề mặt tiếp xúc với khối xi lanh trong cấu tạo của nắp máy là gì? Câu hỏi 4: Trình tự tháo các bu lông cố định nắp máy như thế nào để tránh hỏng hóc? Câu hỏi 5. Trình tự siết bu lông khi lắp nắp máy lại vào khối xi lanh như thế nào để đảm bảo an toàn và hiệu quả? 16
BÀI 2: THÁO LẮP, KIỂM TRA, BẢO DƯỠNG SỬA CHỮA XY LANH  GIỚI THIỆU BÀI 2 Bài học "Tháo lắp, kiểm tra, bảo dưỡng sửa chữa xi lanh". Đây là một bài học quan trọng trong chương trình học về kỹ thuật ô tô và cơ khí, giúp các bạn nắm vững kiến thức và kỹ năng cần thiết để thực hiện các công việc liên quan đến xi lanh động cơ. Trong bài học này, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về cấu tạo và nguyên lý hoạt động của xi lanh, từ đó đi sâu vào các quy trình tháo lắp, kiểm tra và bảo dưỡng xi lanh. Các bạn sẽ được hướng dẫn chi tiết cách tháo rời xi lanh, kiểm tra các bộ phận bên trong, phát hiện các hư hỏng thường gặp và cách khắc phục chúng. Ngoài ra, bài học cũng sẽ cung cấp cho các bạn các kỹ thuật bảo dưỡng xi lanh để đảm bảo động cơ luôn hoạt động hiệu quả và bền bỉ. Các bạn sẽ thực hành tháo lắp và bảo dưỡng xi lanh dưới sự hướng dẫn của giảng viên, từ đó nâng cao kỹ năng thực hành và áp dụng vào thực tế công việc  MỤC TIÊU BÀI 2 Sau khi học xong Bài này, người học có khả năng:  Về kiến thức: - Trình bày được yêu cầu cấu tạo và phân loại xylanh  Về kỹ năng: - Tháo lắp kiểm tra bảo dưỡng xylanh đúng yêu cầu. - Sử dụng thanh thạo các dụng cụ  Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: - Bảo đảm an toàn lao động cho người và thiết bị 17
- Giữ gìn vệ sinh công nghiệp - Cẩn thận trong khi sủ dụng thiết bị và dụng cụ - Cách tổ chức lao động và bố trí nơi làm việc hợp lý  PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY VÀ HỌC TẬP BÀI 2 - Đối với người dạy: sử dụng phương pháp giảng giảng dạy tích cực (diễn giảng, vấn đáp, dạy học theo vấn đề); yêu cầu người học thực hiện câu hỏi thảo luận và bài tập BÀI 2 (cá nhân hoặc nhóm). - Đối với người học: chủ động đọc trước giáo trình (BÀI 2) trước buổi học; hoàn thành đầy đủ câu hỏi thảo luận và bài tập tình huống BÀI 2 theo cá nhân hoặc nhóm và nộp lại cho người dạy đúng thời gian quy định..  ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN BÀI 2 - Phòng học chuyên môn hóa/nhà xưởng: phòng học theo tiêu chuẩn. - Trang thiết bị máy móc: Máy chiếu và các thiết bị dạy học khác - Học liệu, dụng cụ, nguyên vật liệu: Bài trình môn học, giáo trình, tài liệu tham khảo, giáo án, phim ảnh, và các tài liệu liên quan. - Các điều kiện khác: Không có  KIỂM TRA VÀ ĐÁNH GIÁ BÀI 2 - Nội dung:  Kiến thức: Kiểm tra và đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức  Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kĩ năng.  Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần: + Nghiên cứu bài trước khi đến lớp + Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập. + Tham gia đầy đủ thời lượng môn học. + Nghiêm túc trong quá trình học tập. - Phương pháp:  Điểm kiểm tra thường xuyên: 1 điểm kiểm tra (hình thức: hỏi miệng/ thuyết trình) Kiểm tra định kỳ: 1 điểm kiểm tra + Hình thức: Kiểm tra viết + Công cụ: Câu hỏi truyền thống cải tiến + Thời gian: 45 phút 18
 NỘI DUNG BÀI 2 1. Công Dụng, Điều Kiện Làm Việc và Vật Liệu Chế Tạo Xi Lanh 1.1 Công Dụng Của Xi Lanh - Xi lanh là một bộ phận quan trọng trong động cơ đốt trong, chịu trách nhiệm chứa khí đốt và piston để thực hiện chu trình nhiệt động lực. - Giúp biến đổi năng lượng nhiệt thành năng lượng cơ học thông qua chuyển động lên xuống của piston. - Đảm bảo độ kín khí, chịu được nhiệt độ và áp suất cao trong quá trình đốt cháy. 1.2 Điều Kiện Làm Việc Của Xi Lanh - Xi lanh phải chịu được nhiệt độ cao từ quá trình cháy nổ trong động cơ. - Áp suất cao do sự nén khí và đốt cháy nhiên liệu. - Chịu mài mòn và ma sát liên tục từ chuyển động của piston. 1.3 Vật Liệu Chế Tạo Xi Lanh - Xi lanh thường được chế tạo từ hợp kim nhôm hoặc gang để đảm bảo độ bền, khả năng chịu nhiệt và chống mài mòn tốt. - Ống lót xi lanh có thể được làm từ gang hoặc thép, và có thể được phủ một lớp vật liệu chống mài mòn như chrome hoặc nickel. 2. Kết Cấu Của Thân Máy và Ống Lót 2.1 Kết Cấu Thân Máy - Thân máy là bộ phận chịu trách nhiệm chứa các xi lanh và các bộ phận khác của động cơ. - Thân máy thường được đúc từ gang hoặc hợp kim nhôm để đảm bảo độ bền và khả năng chịu lực. - Có các đường ống dẫn dầu và nước làm mát để duy trì nhiệt độ hoạt động ổn định cho động cơ. 2.2 Kết Cấu Ống Lót Xi Lanh - Ống lót xi lanh là một bộ phận quan trọng giúp bảo vệ xi lanh khỏi mài mòn và duy trì độ kín khí. - Có thể là ống lót khô hoặc ướt, tùy thuộc vào cách thức làm mát. - Ống lót khô không tiếp xúc trực tiếp với nước làm mát, trong khi ống lót ướt có một lớp nước làm mát bao quanh. 3. Quy Trình Tháo Lắp và Phương Pháp Kiểm Tra Xi Lanh 3.1 Quy Trình Tháo Lắp Xi Lanh - Bước 1: Chuẩn bị dụng cụ và đảm bảo an toàn lao động. - Bước 2: Xả dầu và nước làm mát khỏi động cơ. 19
- Bước 3: Tháo các bộ phận phụ trợ như nắp máy, piston và thanh truyền. - Bước 4: Tháo xi lanh khỏi thân máy một cách cẩn thận. 3.2 Phương Pháp Kiểm Tra Xi Lanh - Kiểm tra bằng mắt thường: Quan sát bề mặt xi lanh để phát hiện các vết nứt, mài mòn hoặc biến dạng. - Kiểm tra bằng dụng cụ đo: Sử dụng các dụng cụ đo chuyên dụng để kiểm tra đường kính, độ tròn và độ thẳng của xi lanh. - Kiểm tra độ kín khí: Sử dụng khí nén hoặc nước để kiểm tra độ kín của xi lanh. 4. Thực Hành Kiểm Tra, Bảo Dưỡng và Sửa Chữa Xi Lanh 4.1 Thực Hành Kiểm Tra Xi Lanh - Thực hành kiểm tra bề mặt xi lanh bằng mắt thường và dụng cụ đo. - Ghi lại các kết quả kiểm tra và đánh giá tình trạng của xi lanh. 4.2 Bảo Dưỡng Xi Lanh - Làm sạch bề mặt xi lanh bằng dung dịch chuyên dụng. - Kiểm tra và thay thế các ống lót xi lanh nếu cần thiết. - Bôi trơn các bộ phận cần thiết trước khi lắp lại. 4.3 Sửa Chữa Xi Lanh - Khắc phục các vết nứt hoặc biến dạng nhẹ bằng các phương pháp hàn hoặc mài. - Thay thế xi lanh hoặc ống lót mới nếu hư hỏng quá nặng. - Đảm bảo tất cả các bộ phận được lắp ráp đúng cách và an toàn. 4.4 Thực Hành Lắp Xi Lanh - Lắp xi lanh lại vào thân máy theo thứ tự ngược lại với quy trình tháo. - Kiểm tra độ kín khí và sự hoạt động của xi lanh sau khi lắp ráp. - Đảm bảo tất cả các bu lông và đai ốc được siết chặt đúng lực quy định.  TÓM TẮT BÀI 2 Trong Bài này, một số nội dung chính được giới thiệu: 1. Công dụng, điều kiện làm việc và vật liệu chế tạo xy lanh 2. Kết cấu của thân máy, ống lót 3. Quy trình tháo lắp và phương pháp kiểm tra xylanh 4. Thực hành kiểm tra bảo dưỡng sửa chữa xylanh  CÂU HỎI VÀ TÌNH HUỐNG THẢO LUẬN BÀI 2 Câu hỏi 1. Những lỗi thường gặp ở xylanh là gì và nguyên nhân của chúng? 20