intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình Cơ sở lý thuyết hóa phân tích (hệ Cao đẳng và Trung cấp): Phần 2

Chia sẻ: Lê Thị Na | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:28

116
lượt xem
13
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phần 2 Giáo trình Cơ sở lý thuyết hóa phân tích (hệ Cao đẳng và Trung cấp) trình bày định tính cation. Nội dung phần này trình bày định tính cation nhóm I, nhóm II, nhóm III; phân tích hệ thống các cation nhóm I, II, III;... Tham khảo nội dung tài liệu để nắm bắt chi tiết.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Cơ sở lý thuyết hóa phân tích (hệ Cao đẳng và Trung cấp): Phần 2

  1. Khoa Hoaù Giaùo trình thöïc haønh Cô sôû lyù thuyeát Hoaù phaân tích CHÖÔNG II: ÑÒNH TÍNH CATION BAØI 5: ÑÒNH TÍNH CATION NHOÙM 1: Ag+, Pb2+ I. CHUAÅN BÒ: 1. Duïng cuï: - 6 OÁng nghieäm trung - 1 Pipet 10ml - 1 Keïp oá ng nghieäm - 1 Caân phaân tích - 1 Ñeøn coàn - 3 OÁng nhoûgioït - 1 Pipet 5ml - 2. Hoùa chaát: - Dung dòch HNO3 6N - Dung dòch Na2S2O3 0,1N - Dung dòch HCl 6N - Dung dòch NaHPO4 0,1N - Dung dòch NH4OH 2N - Dung dòch K4[Fe(CN)6] 0,1N - Dung dòch NaOH 2N - Dung dòch KSCN 0,1N - Dung dòch CH3COOH 2N - Dung dòch NaOH 5N - Dung dòch K2CrO4 5% - Dung dòch HCl 0,1N - Dung dòch KCN 0,1N - Dung dòch Na2SO4 0,1N - Dung dòch KI 0,1N - Dung dòch (NH4)2MoO4 0,1N - Dung dòch KBr 0,1 - Dung dòch HCl 2N - LaùCu II. ÑÒNH TÍNH Ag+: (dung dòch ñaàu pha tö ødung dòch AgNO3 0,1N) Thí nghieäm 1: - Laá y 5 gioï t dung dòch ñaàu + 3 gioït HCl 6N  xuaáthieän keáttuûa traéng - Ly taâ m ñeålaá y tuûa . Theâm tö ø ng gioït NH4OH 2N vaø o tuûa traéng  tuûa hoaùñen - Theâm tieá p tö ø ng gioï t HNO3 6N vaø o tuûa ñen  tuûa traéng xuaát hieän trôûlaïi CAÂU HOÛI: 1. Haõy vieá t caùc phö ông trình phaûn ö ùng xaûy ra? 2. Coùtheådung dòch HCl baè ng dung dòch NaCl coùñö ôïc khoâng? Giaûi thích Thí nghieäm 2: 17
  2. Khoa Hoaù Giaùo trình thöïc haønh Cô sôû lyù thuyeát Hoaù phaân tích  Laá y 5 gioï t dung dòch ñaàu + tö ø ng gioï t NaOH 2N hoaëc CH 3COOH 2N (tuø y theo moâ i trö ôø ng cuûa dung dòch ñaàu) ñeåchænh veàpH = 7  Theâ m 5 gioï t dung dòch K2CrO4 5%  xuaáthieän tuûa maø u ñoû.  Gaï n laá y keát tuûa theâ m tö ø ng gioïtNaOH 2N. Quan saùt hieän tö ôïng CAÂU HOÛI: 1. Taï i sao phaûi chænh pH cuûa dung dòch maãu ôûpH = 7? 2. Vieá t caùc phö ông trình phaûn ö ùng xaûy ra? Thí nhieäm 3: - Laá y 5 gioït dung dòch maãu cho vaø o oáng nghieäm trung + 2gioït KI 0,1N  xuaát hieän tuûa maø u vaøng. - Laá y 5 gioït dung dòch maãu cho vaø o oáng nghieäm khaùc + 2gioï t KBr 0,1N xuaát hieän tuûa maø u vaøng nhaï t. - Gaï n laáy keá t tuûa ôû hai oá ng nghieäm treân, nhoû vaø o caû 2 oáng chö ùa keát tuûa 5 gioï t NH4OH 2N  so saùnh lö ôï ng tuûa coùtrong hai oáng. - Laø m laïi thí nghieäm vaøthay NH4OH baèng dung dòch KCN 0,1N  quan saùt hieän tö ôï ng  so saùnh lö ôï ng tuûa coùtrong hai oáng. - Laø m laïi thí nghieäm vaøthay NH4OH baèng dung dòch Na2S2O3 0,1N  quan saùt hieän tö ôï ng  so saùnh lö ôï ng tuûa coùtrong hai oáng. CAÂU HOÛI: 1. Vieát caùc phö ông trình phaûn ö ùng xaûy ra trong caùc thí nghieäm? 2. Giaûi thích sö ïthay ñoå i lö ôï ng tuûa coù trong hai oáng nghieäm ö ùng vôùi tö ø ng dung dòch laø m thuoá c thö û. 3. So saùnh khaûnaê ng tan cuûa caû2 keáttuûa trong NH 4OH vaøtrong Na2S2O3? Thí nghieäm 4: - Laá y 5 gioït dung dòch maãu cho vaø o oáng nghieän trung. Theâm tö ø ng gioït NaOH 2N  xuaá t hieän tuûa traé ng, sau chuyeån sang maø u naâu ñen. - Gaï n laáy keát tuûa + theâ m tö ø ng gioït NH4OH 2N  tuûa bòtan. - Laø m laïi thí nghieäm, nhö ng thay NH4OH baèng HNO3 6N. Quan saùt hieän tö ôïng. CAÂU HOÛI: 1. Vieát caùc phö ông trình phaûn ö ùng xaûy ra? 2. Saûn phaå m cuûa dung dòch Ag+ vôùi NaOH vö ø a tan ñö ôïc trong dung dòch NH 3, vö ø a tan trong dung dòch HNO3 neâ n chuùng coùphaûi laøhôïp chaátlö ôõn g tính khoâng ? Thí nghieäm 5: - Laáy 5 gioï t dung dòch maãu cho vaø o oáng nghieäm trung + cho tö ø ng gioït Na 2HPO4 0,1N  xuaá t hieän tuûa maø u vaø ng. - Gaïn laá y keá t tuûa + tö ø ng gioï t NH4OH 2N. Quan saùt hieän tö ôïng. CAÂU HOÛI: 1. Vieá t caùc phö ông trình phaûn ö ùng vaøgiaûi thích? 18
  3. Khoa Hoaù Giaùo trình thöïc haønh Cô sôû lyù thuyeát Hoaù phaân tích 2. Neá u thay dung dòch NH4OH baèng dung dòch NaOH 2N thì coù thay ñoå i hieän tö ôïng khoâ ng? Giaûi thích Thí nghieäm 6: - Laáy 5 gioït dung dòch maãu cho vaø o oáng nghieän trung + cho tö ø ng gioït K 4[Fe(CN)6] 0,1N  xuaá t hieän tuûa maø u traéng - Gaïn keát tuûa + 5 gioï t NH4OH 2N ñun soâi. Quan saùt hieän tö ôïng CAÂU HOÛI: 1. Vieá t caùc phö ông trình phaûn ö ùng vaøgiaûi thích? 2. Neá u thay dung dòch NH4OH baèng dung dòch NaOH 2N thì coù thay ñoåi hieän tö ôïng khoâ ng? Giaûi thích Thí nghieäm 7: - Laá y 5 gioït dung dòch maãu + 2gioït KSCN 0,1N  xuaáthieän tuûa maø u traéng - Tieá p tuï c cho tö ø ng gioï t KSCN ñeán dö . Quan saùt hieän tö ôïng CAÂU HOÛI: 1. Vieát caùc phö ông trình phaûn ö ùng vaøgiaûi thích? 2. Dö ïñoaùn khaûnaê o tuûa cuûa Ag + vôùi dung dòch CN- vaøSCN- ? ng taï III.ÑÒNH TÍNH Pb2+: (dung dòch maãu pha tö ødung dòch Pb(CHCOO) 2 0,1N) Thí nghieäm 1: - Laá y 2 gioït dung dòch ñaàu + 23 gioït NaOH 2N  xuaáthieän tuûa maø u traéng - Gaï n keát tuûa + tö ø ng gioï t NaOH 2N ñeán dö . Quan saùt hieän tö ôïng. CAÂU HOÛI: 1. Vieá t caùc phö ông trình phaûn ö ùng vaøgiaûi thích? 2. Neá u thay NaOH baè ng dung dòch NH4OH thì coùthay ñoåihieän tö ôïng khoâng? Thí nghieäm 2: - Laá y 5 gioït dung dòch ñaàu + 5 gioït dung dòch CH 3COOH 2N + 5 gioït dung dòch K2CrO4 5%  xuaá t hieän tuûa vaø ng - Tieá p tuï c theâ m 5 gioï t NaOH 2N + ñun noùng, quan saùt hieän tö ôïng. CAÂU HOÛI: 1. Vieá t phö ông trình phaûn ö ùng xaûy ra? 2. Neâ u taùc duï ng cuûa CH3COOH trong phaûn ö ùng? Thí nghieäm 3: - Laá y 5 gioït dung dòch maãu + 5 gioïtdung dòch HCl 0,1N  xuaáthieän tuûa traéng - Tieá p tuï c cho theâm 5 gioï t H2O + ñun noùng. Quan saùt hieän tö ôïng. CAÂU HOÛI: 1. Vieá t phö ông trình phaûn ö ùng xaûy ra? 2. Coùtheådung dòch HCl baè ng dung dòch gì maøkhoâng laø m thay ñoåi tuûa traéng taïo ra? 19
  4. Khoa Hoaù Giaùo trình thöïc haønh Cô sôû lyù thuyeát Hoaù phaân tích 3. Duø ng HCl ñaäm ñaë c thì coùthay ñoåi hieän tö ôïng khoâng? Giaûi thích? Thí nghieäm 4:  Laáy 5 gioï t dung dòch maãu + 2 gioï t dung dòch KI 0,1N  xuaát hieän tuûa vaøng oùng aùnh.  Tieáp tuïc cho theâm lö ôï ng dö thuoác thö û. Quan saùt hieän tö ôïng  Laøm laï i thí nghieäm nhö ng khoâng cho dö thuoác thö û maøñun soâi dung dòch. Quan saùt hieän tö ôïng. CAÂU HOÛI: 1. Vieá t phö ông trình phaûn ö ùng xaûy ra? Giaûi thích 2. Cô cheácuûa 2 hieän tö ôï ng ôû2 oáng naøy nhö theánaøo? Thí nghieäm 5: - Laá y 5 gioï t dung dòch maãu + 3gioït Na 2SO4 0,1N  xuaáthieän tuûa traéng - Gaï n laá y keát tuûa + 5 gioï t H2SO4 ñaäm ñaëc. Quan saùt hieän tö ôïng. CAÂU HOÛI: 1. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng? 2. Neá u thay H2SO4 ñaäm ñaëc baè ng dung dòch NaOH thì coùthay ñoåi hieän tö ôïng khoâng? Giaûi thích? Thí nghieäm 6: - Laá y 5 gioït dung dòch maãu cho vaø o oáng nghieäm trung + 2 gioït (NH 4)2MoO4 0,1N  xuaát hieän tuûa maø u traé ng. CAÂU HOÛI: Vieá t phö ông trình phaûn ö ùng vaøgiaûi thích hieän tö ôïng? IV. ÑÒNH TÍNH HEÄ THOÁNG HOÃN HÔÏP: Dung dòch ñaàu laøhoãn hôïp goàm: Ag+ vaøPb2+ ñö ôïc pha vôùi noàng ñoä 0,1 1N. Laáy 10 gioï t dung dòch ñaàu + tö ø ng gioï t dung dòch HCl 6N ñeán khi ngö ø ng keát tuûa, ly taâm thaät kyõ, thu ñö ôï c dung dòch loï c (L1) vaøkeát tuûa (T1). Rö ûa T1 baèng nö ôùc caát vaønhaäp nö ôùc rö ûa vaø o (L1) ñeåtìm caùc Cation nhoùm khaùc. Chia (T1) thaø nh 2 phaàn:  Phaàn 1: (T1) + 2ml nö ôùc caá t, ñun caùch thuyûkhoaûng 5 phuùt, ñeåhôi nguoäi, ly taâm ngay vaønhanh choùng gaïn phaàn dòch loïc qua oáng nghieäm khaùc, cho vaø o oáng nghieäm naø y 5gioï t dung dòch KI 2N hoaëc dung dòch K2CrO4 5%, thaáy coùkeáttuûa vaøng, chö ùng toûcoùIon Pb2+.  Phaàn 2: (T1) + 5 gioï t NH3 2N  tuûa tan thaø nh dung dòch (D1.2). Theâm tö ø ng gioït HNO3 2N vaø o (D1.2), thaáy coùkeáttuûa traéng xuaát hieän, chö ùng toû coùCation Ag+. CAÂU HOÛI: 1. Laäp sô ñoàphaâ n tích heäthoá ng Cation nhoùm 1? 2. Vieát phö ông trình caùc phaûn ö ùng? 20
  5. Khoa Hoaù Giaùo trình thöïc haønh Cô sôû lyù thuyeát Hoaù phaân tích BAØI 6: ÑÒNH TÍNH CATION NHOÙM II: Ca2+, Ba2+, Sr2+ I. CHUAÅN BÒ: 1. Duïng cuï: - 6 OÁ ng nghieäm trung - 1 Pipet 5ml - 1 Keï p oá ng nghieäm - 1 Pipet 10ml - 1 Ñeø n coàn - 1 Caân phaân tích - 3 OÁ ng nhoûgioï t 2. Hoùa chaát: - Dung dòch CH3COOH 2N - Dung dòch H2SO4 2N - Dung dòch K2CrO4 5% - Dung dòch rö ôïu Etylic - Dung dòch Na2HPO4 0,1N - Dung dòch (NH4)2CO3 0,1N - Dung dòch K4[Fe(CN)6] baõo hoø a - Dung dòch pH=9 (pha tö øNH4Cl + - Dung dòch HCl 2N NH3) - Dung dòch (NH4)2C2O4 0,1N - Dung dòch CH3COONa 2N - Dung dòch CaSO4 baõo hoøa II. ÑÒNH TÍNH Ca2+: Thí nghieäm 1: - Laáy 5 gioï t dung dòch ñaàu + 5 gioït dung dòch CH 3COOH 2N (duøng giaáy pH ñeåñieàu chænh pH cuûa dung dòch < 7) + 5 gioïtdung dòch (NH 4)2C2O4 0,1N + ñun noùng. - Quan saùt hieän tö ôï ng. CAÂU HOÛI: 1. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng giaûi thích hieän tö ôïng? Neâu vai troøcuûa CH 3COOH vaø vieäc phaûi ñun noùng trong phaûn ö ùng? 2. Neáu thay CH3COOH baèng dung dòch NH3 0,05N thì coùthay ñoåigì khoâng? Thí nghieäm 2: - Laá y 5 gioït dung dòch ñaàu + 5 gioït H2SO4 2N + 2 gioïtrö ôïu Etylic - Quan saùt hieän tö ôï ng. CAÂU HOÛI: Vieá t phö ông trình phaûn ö ùng vaøgiaûi thích vai troøcuûa C2H5OH trong phaûn ö ùng? Thí nhieäm 3: - Laá y 5 gioï t dung dòch maãu + 5 gioït(NH4)2CO3 0,1N  xuaáthieän tuûa maø u traéng - Gaï n laá y keát tuûa + tö ø ng gioï t HCl 2N. Quan saùt hieän tö ôïng. CAÂU HOÛI: 21
  6. Khoa Hoaù Giaùo trình thöïc haønh Cô sôû lyù thuyeát Hoaù phaân tích 1. Vieá t phö ông trình phaûn ö ùng? 2. Coùtheåthay HCl baè ng H2SO4 coùñö ôïc khoâng? Thí nhieäm 4: - Laá y 5 gioï t dung dòch maãu + 5 gioïtdung dòch ñeäm pH = 9 (pha tö øNH 4Cl + NH3). - Ñun noùng + 3 gioï t K4[Fe(CN)6] baõo hoøa môùi pha. Quan saùt hieän tö ôïng. CAÂU HOÛI: 1. Vieá t phö ông trình phaûn ö ùng. 2. Taï i sao laï i sö ûduï ng dung dòch ñeäm pH = 9? 3. Thuoá ng ñeånhaän bieát Ca 2+ trong hoãn hôïp dung dòch c thö û K4Fe(CN)6 coù ñö ôïc duø Cation nhoùm 2 khoâ ng? Thí nhieäm 5: - Laáy 5 gioït dung dòch maãu + 2 gioït NaOH 0,1N (cho vaø o thaät nheïnhaø ng traùnh gaây keá t tuûa) + Theâm 1 gioï t thuoá c thö û Murexit 1%  xuaát hieän dung dòch maøu tím hoa caø . CAÂU HOÛI: 1. Vieá t caùc phö ông trình phaûn ö ùng vaøgiaûi thích? 2. Neâ u vai troøcuûa NaOH trong phaûn ö ùng? III. ÑÒNH TÍNH Ba2+: (maãu ñö ôï c pha tö ødung dòch BaCl 2 0,1N) Thí nghieäm 1: - Laá y 5 gioï t dung dòch ñaàu + 5 gioïtdung dòch H 2SO4 2N  xuaát hieän tuûa traéng - Theâm 1 gioït HCl ññ + 3 gioï t HNO3 ñaäm ñaëc. Quan saùt keáttuûa. CAÂU HOÛI: 1. Vieá t phö ông trình phaûn ö ùng? 2. Coùtheåthay dung dòch H2SO4 baèng chaátkhaùc ñö ôïc khoâng? Cho ví duï? Thí nghieäm 2: - Laáy 5 gioï t dung dòch ñaàu + 5 gioï t dung dòch CH 3COOH 2N + Theâm 5 gioï t dung dòch K2CrO4 5% + ñun nheï xuaáthieän tuûa maø u vaø ng. CAÂU HOÛI: 1. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng? Vaøneâu vai troøcuûa CH 3COOH trong phaûn ö ùng? 2. Ion Sr2+, Ca2+ coùgaây caûn trôûcho phaûn ö ùng naø y khoâng? Thí nghieäm 3: - Laá y 5 gioï t dung dòch maãu cho vaø o oáng nghieäm trung + cho theâm 3 gioï t dung dòch (NH4)2CO3 0,1N  xuaá t hieän tuûa maø u traéng. - Gaï n laá y keát tuûa + tö ø ng gioït HCl 2N. Quan saùt hieän tö ôïng. CAÂU HOÛI: 1. Vieá t caùc phö ông trình phaûn ö ùng vaøgiaûi thích? 22
  7. Khoa Hoaù Giaùo trình thöïc haønh Cô sôû lyù thuyeát Hoaù phaân tích 2. Neáu thay dung dòch HCl baè ng caùch suïc khí CO 2 vaø o dung dòch thì coù laø m thay ñoå i hieän tö ôï ng khoâ ng? Thí nghieäm 4: - Laá y 5 gioït dung dòch maãu cho vaø o oáng nghieäm + theâm 3 gioït dung dòch (NH4)2C2O4 0,1N  xuaát hieän tuûa traéng. - Gaï n laá y keá t tuûa + 3 gioï t HCl 2N. Quan saùt hieän tö ôïng. CAÂU HOÛI: Vieá t phö ông trình phaûn ö ùng ñeågiaûi thích? Thí nghieäm 5: - Laáy 5 gioï t dung dòch maãu cho vaø o oáng nghieäm + theâm 3 gioï t dung dòch Na 2HPO4 0,1N  xuaá t hieän tuûa traé ng - Gaïn laá y keát tuûa + 3 gioï t HCl 2N. Quan saùt hieän tö ôïng. - Laëp laïi thí nghieäm treâ n nhö ng thay HCl baèng dung dòch CH 3COOH 2N. Quan saùt hieän tö ôïng. CAÂU HOÛI: 1. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng ñaõxaûy ra? 2. Caùc Ion Sr2+, Ca2+ coùgaây aûnh hö ôûng cho phaûn ö ùng naø y hay khoâng? IV. ÑÒNH TÍNH Sr2+: (dung dòch maãu pha tö ødung dòch SrCl 2 0,1N) Thí nghieäm 1: - Laá y 5 gioït dung dòch ñaàu cho vaø o oáng nghieäm + theâm 5 gioï t dung dòch H2SO4 2N  xuaát hieän tuûa traé ng CAÂU HOÛI: Vieá t phö ông trình phaûn ö ùng xaûy ra? Thí nghieäm 2: - Laá y 5 gioï t dung dòch ñaàu + 5 gioï t dung dòch CH 3COONa + theâm 5 gioï t dung dòch K2CrO4 5%, ñun nheï xuaá t hieän tuûa traéng. - Gaï n laá y keát tuûa + 5 gioï t CH3COOH 2N. Quan saùt hieän tö ôïng. CAÂU HOÛI: 1. Vieá t phö ông trình phaûn ö ùng xaûy ra? 2. Trong thí nghieäm naøy, keá t luaän gì veàsö ïkhaùc bieät giö õa Sr 2+, Ba2+? Thí nghieäm 3: - Laáy 5 gioï t dung dòch maãu cho vaø o oáng nghieäm + 5 gioït (NH4)2CO3 0,1N + ñun noùng  xuaá t hieän tuûa traé ng - Gaïn laá y keá t tuûa + HCl 2N. Quan saùt hieän tö ôïng - Laëp laï i thí nghieäm nhö ng thay HCl baèng CH 3COOH 2N. Quan saùt hieän tö ôïng. CAÂU HOÛI: Vieá t phö ông trình phaûn ö ùng xaûy ra? Thí nghieäm 4: - Laáy vaø o oáng nghieäm 5 gioï t dung dòch nö ôùc thaï ch cao (dung dòch CaSO 4 baõo hoø a) + theâ m tö ø ng gioï t dung dòch maãu. Ñeåyeân moät thôø i gian. Quan saùt hieän tö ôïng. 23
  8. Khoa Hoaù Giaùo trình thöïc haønh Cô sôû lyù thuyeát Hoaù phaân tích CAÂU HOÛI: Vieá t phö ông trình phaûn ö ùng xaûy ra? V. ÑÒNH TÍNH HEÄ THOÁNG HOÃN HÔÏP: 1. Ñònh tính hoãn hôïp nhoùm 2 cation: Dung dòch ñaàu laøhoãn hôïp Ca2+ , Ba2+ , Sr2+ ñö ôïc pha vôùi noàng ñoä0,1N - 1N Laáy 5 gioït dung dòch ñaàu vaø o oáng nghieäm + 5 gioït dung dòch CH 3COOH, ñun nheï, theâ m tö ø ng gioït K2CrO4 10%  keát tuûa vaø ng (BaCrO4 , vì tích soátan cuûa SrCrO4, CaCrO4, BaCrO4 laàn lö ôï : 4,44 - 3,15 - 9,93 )  chö ùng toûcoùBa2+ t laø Li taâm laáy dung dòch chia laø m 2 phaàn:  Phaàn 1 + 5 gioï t dung dòch (NH4)2 SO4 baõo hoaø . Ñun caùch thuûy 7 – 8 phuùt  xuaá t hieän tuûa traéng cuûa SrSO4. Li taâm boû keát tuûa theâm vaøo dung dòch 5 gioït (NH4)2 C2O4 0,5M thì coù keát tuûa traéng CaC 2O4 khoâng tan trong CH3COOH  Chö ùng toûcoùCa2+  Phaàn 2 + 5 gioïtCaSO4 baõo hoaø keáttuûa traéng xuaát hieän. Chö ùng toûcoù Sr2+ 2. Ñònh tính hoãn hôïp 2 nhoùm Cation 1 vaø 2: Duø ng dung dòch ñaàu laøhoãn hôïp caùc ion Ag +, Pb2+, Ca2+ , Ba2+ , Sr2+ ñö ôïc pha vôùi noàng ñoätö ø0,1N  1N Laáy 10 gioï t dung dòch ñaàu + tö ø ng gioïtdung dòch HCl 6N ñeán khi ngö ø ng keáttuûa, ly taâ m thaät kyõ,thu ñö ôï c dung dòch loï c (L1) vaøkeáttuûa (T1). Phaàn tuûa (T1) ñö ôï c xö ûlyùñeåphaùt hieän caùc Cation nhoùm 1. Phaàn dung dòch loï c (L1) ñö ôïc xö ûlyùñeåphaùt hieän cation nhoùm 2. Phaàn tuûa (T1): ñö ôï c chia thaø nh 2 phaàn:  Phaàn 1: (T1) + 2ml nö ôùc caát, ñun caùch thuyûkhoaûng 5 phuùt, ñeåhôi nguoäi, ly taâm ngay vaønhanh choùng gaïn phaàn dòch loïc qua oáng nghieäm khaùc, cho vaø o oáng nghieäm naø y 5 gioï t dung dòch KI 2N hoaëc dung dòch K 2CrO4 5%, thaáy coùkeáttuûa vaøng, chö ùng toûcoùion Pb 2+.  Phaàn 2: (T1) + 5 gioï t NH3 2N  tuûa tan thaø nh dung dòch (D1.2). Theâm tö ø ng gioït HNO3 2N vaø o (D1.2), thaáy coù keát tuûa traéng xuaát hieän, chö ùng toû coù Cation Ag+. Phaàn dung dòch loïc (L1): theâ m 3 gioït rö ôïu Etylic + tö ø ng gioï t H2SO4 6N cho ñeán khi tuûa ñö ôï c taï o ra hoaø n toaø n (thì theâ m 1 gioï t H 2SO4 nö õa). Li taâm, thu ñö ôïc tuûa, gaïn caån thaän (ñö ø ng ñeåmaá t tuûa).  Cho 7 – 8 gioï t Na2CO3 baõo hoø a vaø o tuûa (T2) ñeåchuyeån thaø nh tuûa Cacbonat (khi cho Na2CO3 baõo hoø a vaø o nhôù laáy ñuõa thuyû tinh khuaáy cho tuûa tan ra, ñem li taâm. Laëp laï i thao taùc treâ n ít nhaát 3 laàn (nhôù gaïn tuûa caån thaän). Cuoái cuø ng hoaøtan tuûa trong CH3COOH 2N (theâ m tö ø ng gioït dung dòch acid ñeåtuûa phaûi tan heá t). Ñun soâi dung dòch roài theâ m 2 – 3 gioï t K2Cr2O7 10% (1N) cho ñeán khi dung dòch coù keát tuûa vaøng  chö ùng toû coùù Ba (Ghi chuù: Neáu coù laãn Pb2+ thì cuõng coù tuûa PbCrO4 vaø 2+ ng. Nhö ng tuûa naø y seõtan trong NaOH 2N)  Li taâm boûheá t tuûa BaCrO4, giö õlaáy dung dòch loïc (coùmaø u hoàng da cam) + 5 gioït dung dòch (NH4)2 SO4 baõo hoaø . Ñun caùch thuûy 7 – 8 phuùt, tuûa xuaáthieän chö ùng toûcoù Sr2+ 24
  9. Khoa Hoaù Giaùo trình thöïc haønh Cô sôû lyù thuyeát Hoaù phaân tích  Li taâ m boûkeá t tuûa theâ m vaø o dung dòch 5 gioït(NH 4)2 CrO4 0,5M thì coùkeát tuûa traéng khoâng tan trong CH3COOH  chö ùng toûcoùCa2+ CAÂU HOÛI: 1. Laäp sô ñoàphaâ n tích heäthoá ng hoãn hôïp Cation nhoùm 1 vaø2? 2. Vieát phö ông trình caùc phaûn ö ùng? 25
  10. Khoa Hoaù Giaùo trình thöïc haønh Cô sôû lyù thuyeát Hoaù phaân tích BAØI 7: ÑÒNH TÍNH CATION NHOÙM III: Al3+, Cr3+, Zn2+ I. CHUAÅN BÒ: 1. Duïng cuï: - 6 OÁ ng nghieäm trung - 1 Pipet 5ml - 1 Keï p oá ng nghieäm - 1 Pipet 10ml - 1 Ñeø n coàn - 1 Caân phaân tích - 3 OÁ ng nhoûgioï t 2. Hoùa chaát: - Dung dòch CH3COOH 2N - Dung dòch NH3 6N - Dung dòch Na2HPO4 0,1N - Dung dòch NH4Cl baõo hoøa - Dung dòch K4[Fe(CN)6] 0.1N - Dung dòch Aluminon 0,1% - Dung dòch HCl 6N - Dung dòch H2O2 5% - Dung dòch H2SO4 6N - Dung dòch H2SO4 1N - Dung dòch pH = 5 (pha tö ø - Dung dòch AgNO3 0,1 CH3COOH + CH3COONa) - Dung dòch rö ôïu Amylic II. ÑÒNH TÍNH Al3+: Thí nghieäm 1: - Laá y 5 gioït dung dòch ñaàu cho vaø o oáng nghieäm trung + 3 gioït dung dòch NH 3 6N roài ñun noùng  xuaá t hieän tuûa traéng keo Al(OH)3 - Tieá p tuï c cho 3 gioït dung dòch NaOH 5N, laéc ñeàu dung dòch. Quan saùt hieän tö ôïng - Theâm tö ø ng gioï t NH4Cl baõo hoø a+ ñun soâi. Quan saùt hieän tö ôïng. CAÂU HOÛI: 1. Vieá t caùc phö ông trình phaûn ö ùng ñaõxaûy ra trong thí nghieäm? 2. Taï i sao phaûi ñun soâi dung dòch luùc cho NH 4Cl? Giaûi thích? Thí nghieäm 2: - Laá y 5 gioït dung dòch ñaàu cho vaøo oáng nghieäm + 3 gioït dung dòch NH3 6N + 3 gioït Alizarin + ñun soâ i kyõ xuaá t hieän tuûa maø u ñoûda cam. - Ñeånguoäi. Cho vaøo 3 gioï t CH3COOH 2N. Quan saùt hieän tö ôïng. CAÂU HOÛI: Vieá t caùc phö ông trình phaûn ö ùng ñaõxaûy ra trong thí nghieäm ? Thí nghieäm 3: - Laáy 5 gioï t dung dòch maãu cho vaø o oáng nghieäm + 4 gioï t dung dòch ñeäm aceâtat Ph = 5.5 + 3 gioït dung dòch Aluminon 0.1%  xuaát hieän chaátmaøu naâu ñoû 26
  11. Khoa Hoaù Giaùo trình thöïc haønh Cô sôû lyù thuyeát Hoaù phaân tích CAÂU HOÛI: 1. Vieá t caùc phö ông trình phaûn ö ùng ñaõxaûy ra trong thí nghieäm? 2. Nhö õng yeáu toánaø o coùtheåaûnh hö ôûng ñeán phaûn ö ùng naø y? III. ÑÒNH TÍNH Cr3+: (dung dòch maãu pha tö ødung dòch CrCl 3 0,1N) Thí nghieäm 1: - Laá y 5 gioï t dung dòch ñaàu + 3 gioï t dung dòch NaOH 5N + 5 gioït H 2O2 5% + ñun nheï dung dòch chuyeån tö ømaø u xanh ñen sang maø u vaø ng. - Tieá p tuï c theâ m 3 gioït H2O2 5% + 0.5ml rö ôïu amilic, laéc ñeàu + theâ m tö ø ng gioït H2SO4 6N vö ø a theâ m vö ø a laé c. Quan saùt hieän tö ôïng. CAÂU HOÛI: 1. Vieát caùc phö ông trình phaûn ö ùng ñaõxaûy ra trong thí nghieäm? 2. Giaûi thích sö ïcoùmaøu ôûlôùp rö ôïu? Thí nghieäm 2: - Laá y 5 gioït dung dòch ñaàu cho vaøo oáng nghieäm + 3 gioït dung dòch Na 2HPO4 0,1N  xuaát hieän tuûa maø u tím nhaït. - Theâm 5 gioït CH3COOH 2N + laéc nheï.Quan saùt hieän tö ôïng. CAÂU HOÛI: 1. Vieá t caùc phö ông trình phaûn ö ùng ñaõxaûy ra trong thí nghieäm? 2. Phaûn ö ùng naø y coùñieàu kieän gì khoâng? 3. Neá u thay CH3COOH baèng dung dòch NaOH thì coùthay ñoåihieän tö ôïng khoâng? Thí nghieäm 3: - Laáy 5 gioï t dung dòch maãu vaø o oáng nghieäm + 5 gioït H 2O2 5% + 3 gioït NaOH 5N + ñun nheï+ 5 gioï t H2SO4 1N vaøo dung dòch treân + 3 gioït AgNO3 0.1N vaø o. Quan saùt hieän tö ôï ng. CAÂU HOÛI: 1. Vieá t caùc phö ông trình phaûn ö ùng ñaõxaûy ra trong thí nghieäm? 2. Nhö õng yeáu toánaø o seõaûnh hö ôûng ñeán phaûn ö ùng ? IV. ÑÒNH TÍNH Zn2+: (dd maãu pha tö ødung dòch ZnCl 2 0,1N) Thí nghieäm 1: - Laá y 3 gioï t dung dòch ñaàu cho vaøo oáng ngheäm + 3 gioït dung dòch HCl 6N + 1 gioït K4[Fe(CN)6] 0,1N. Quan saùt hieän tö ôïng. CAÂU HOÛI: 1. Vieá t caùc phö ông trình phaûn ö ùng ñaõxaûy ra trong thí nghieäm? 2. Cho bieá t caùc yeá u toáaûnh hö ôûng taùc ñoäng ñeán phaûn ö ùng. Thí nghieäm 2: 27
  12. Khoa Hoaù Giaùo trình thöïc haønh Cô sôû lyù thuyeát Hoaù phaân tích  Laá y 5 gioït dung dòch ñaàu cho vaø o oáng nghieäm + 5 gioït dung dòch (NH4)2Hg(SCN)4] 0,1N (coø n goïilaøthuoác thö ûMontequi A). Quan saùt hieän tö ôïng. CAÂU HOÛI: Vieá t caùc phö ông trình phaûn ö ùng ñaõxaûy ra trong thí nghieäm? V. TAÙCH CAÙC CATION NHOÙM 3: 1. Phaân tích heä thoáng cation nhoùm 3: Duøng dung dòch ñaàu laøhoãn hôïp caùc ion: Al 3+, Zn2+, Cr3+ñö ôïc pha vôùi noàng ñoä tö ø 0,1N  1N Laá y 10 gioï t dung dòch ñaàu + tö øng gioïtdung dòch NH 3 ñaëc ñeán dö , ñem ly taâm, thu ñö ôïc dung dòch loï c vaøtuûa maø u traé ng. Phaàn dung dòch loï c ñem chia laø m hai phaàn:  Phaàn 1 + 5gioï t H2O2 5% + 3ml rö ôïu Amilic + 5 gioïtH2SO4 ñaëc, thaät nheïvaø kheùo  phaàn dung dòch rö ôïu seõcoùmaø u xanh tím  Chö ùng toûcoùion Cr3+  Phaàn 2 + tö ø ng gioï t dung dòch Na 2S cho ñeán khi xuaáthieän tuûa traéng  Chö ùng toû coùion Zn2+ Phaàn tuûa traéng + tö ø ng gioï t HCl ñeán tan hoaøn toaø n (kieåm tra pH dung dòch coùmoâi trö ôø ng kieàm yeá u). Theâ m vaø o dung dòch 3 gioïtAlizarin, ñun nheï,xuaát hieän tuûa maø u ñoû da cam hoaë c nö ôùc saãm ñoû Chö ùng toûcoùion Al3+ 2. Phaân tích hoãn hôïp heä thoáng Cation caùc nhoùm 1, 2, 3: Duø ng dung dòch ñaàu laøhoãn hôïp caùc Ion Ag+, Pb2+, Ca2+, Ba2+, Sr2+, Al3+, Zn2+, Cr3+ ñö ôï c pha vôùi noàng ñoätö ø0,1N  1N Laáy 10 gioï t dung dòch ñaàu + tö ø ng gioïtdung dòch HCl 6N ñeán khi ngö ø ng keáttuûa, ly taâ m thaät kyõ,thu ñö ôï c dung dòch loï c (L1) vaøkeáttuûa (T1). Phaàn tuûa (T1) ñö ôï c xö ûlyùñeåphaùt hieän caùc Cation nhoùm 1. Phaàn dung dòch loï c (L1) ñö ôïc xö ûlyùñeåphaùt hieän Cation nhoùm 2 vaø3. Phaàn tuûa (T1): ñö ôï c chia thaø nh 2 phaàn:  Phaàn 1: (T1) + 2ml nö ôùc caát, ñun caùch thuyûkhoaûng 5 phuùt, ñeåhô i nguoäi, ly taâm ngay vaønhanh choùng gaïn phaàn dòch loïc qua oáng nghieäm khaùc, cho vaø o oáng nghieäm naø y 5 gioït dung dòch KI 2N hoaëc dung dòch K 2CrO4 5%, thaáy coùkeáttuûa vaøng, chö ùng toûcoùIon Pb2+.  Phaàn 2: (T1) + 5 gioï t NH3 2N  tuûa tan thaø nh dung dòch (D1.2). Theâm tö ø ng gioït HNO3 2N vaø o (D1.2), thaáy coù keát tuûa traéng xuaát hieän, chö ùng toû coù Cation + Ag . Phaàn dung dòch loïc (L1): theâ m 3 gioï t rö ôïu Etylic + tö ø ng gioï t H 2SO4 6N cho ñeán khi ngö ø ng taïo tuûa (thì theâ m 1 gioï t H2SO4 nö õa). Li taâm, thu ñö ôïc tuûa (T2) vaødung dòch loïc (L2) Phaàn tuûa (T2) ñö ôï c xö ûlyùñeåphaùt hieän caùc cation nhoùm 2. Phaàn dung dòch loï c (L2) ñö ôïc xö ûlyùñeåphaùt hieän cation nhoùm 3. Phaàn tuûa (T2):  Cho 7 – 8 gioï t Na2CO3 baõo hoø a vaøo tuûa (T2) ñeåchuyeån thaø nh tuûa Cacbonat (khi cho Na2CO3 baõo hoø a vaøo nhôùlaáy ñuõa thuyûtinh khuaáy cho tuûa tan ra, ñem li taâm . Laëp laï i thao taùc treân ít nhaát 3 laàn (Chuùyù: gaïn tuûa caån thaän). Cuoái cuøng hoaøtan 28
  13. Khoa Hoaù Giaùo trình thöïc haønh Cô sôû lyù thuyeát Hoaù phaân tích tuûa trong CH3COOH 2N (theâm tö ø ng gioït dung dòch acid ñeåtuûa phaûi tan heát). Ñun soâ i dung dòch roài theâ m 2 – 3 gioït K2Cr2O7 10% (1N) cho ñeán khi dung dòch coù keát tuûa vaø ng  chö ùng toû coùù Ba2+ (Neáu coù laãn Pb2+ thì cuõng coù tuûa PbCrO4 vaøng. Nhö ng tuûa naø y seõtan trong NaOH 2N)  Li taâ m boûheá t tuûa BaCrO4, giö õlaáy dung dòch loïc (coùmaø u hoàng da cam) + 5 gioït dung dòch (NH4)2 SO4 baõo hoaø . Ñun caùch thuûy 7 – 8 phuùt , tuûa xuaát hieän chö ùng toûcoùSr2+  Li taâ m boûkeá t tuûa theâ m vaø o dung dòch 5 gioït(NH4)2 CrO4 0,5M thì coùkeát tuûa traéng khoâ ng tan trong CH3COOH  chö ùng toûcoùCa2+ Phaàn dung dòch loïc (L2): Ñem coâgaàn caïn ñeåñuoåi rö ôïu Etylic dö , ñeånguoäi + 2ml dung dòch NaOH 10% + 10 gioï t H2O2 6%, laéc troän ñeàu, ñun soâi kyõ, ñeånguoäi, ly taâm thaät kyõ, gaï n caån thaän phaàn dung dòch qua moät oáng nghieäm khaùc, rö ûa keát tuûa 2 laàn baèng nö ôùc caát, nhaäp nö ôùc rö ûa vaø o oá ng nghieäm ñö ï ng dung dòch (L3). Dung dòch 3 + 10 gioï t NH4Cl baõo hoø a, ñun soâi kyõ, ñeånguoäi, ly taâm, gaïn caån thaän phaàn dung dòch trong qua oá ng nghieäm khaùc, rö ûa keát tuûa 2 laàn baèng nö ôùc caát, nhaäp nö ôùc rö ûa vaø o oá ng nghieäm thu ñö ôï c dung dòch loïc (L3.1) vaøtuûa (T3.1) Phaàn tuûa (T3.1) ñö ôï c xö ûlyùñeåphaùt hieän Al 3+ Phaàn dung dòch loï c (L3.1) ñö ôïc xö ûlyùñeåphaùt hieän Zn 2+ vaøCr3+ Phaàn tuûa (T3.1): Nhoûtö ø ng gioï t HCl 2N vaø o tuûa cho ñeán khi tuûa tan heát + tö ø ng gioït NH 3 6N (duø ng giaá y pH kieå m tra ñeá n moâi trö ôø ng kieàm yeáu) + 3 gioït Alizarin, ñun soâi, xuaát hieän keá t tuûa ñoûda cam  chö ùng toûcoùcation Al 3+. Phaàn dung dòch loïc (L3.1): Ñem (L3.1) chia laø m 2 phaàn: (Cation Crom III toàn taï i ôûdaï ng Cromat, Cation Keõm II ôûdaïng phö ùc Moniacat)  Phaàn 1: theâ m vaø o 5 gioï t H2O2 5% + 0.5ml rö ôïu Amilic, laéc ñeàu, theâm tö ø ng gioït H2SO4 6N, vö ø a theâ m vö ø a laéc, lôùp rö ôïu seõcoùmaøu xanh thaãm  chö ùng toûcoùCr3+  Phaàn 2: theâ m vaø o 5 gioï t dung dòch (NH4)2[Hg(SCN)4], phaûn ö ùng taïo muoái noäi phö ùc keát tuûa maø u traéng  chö ùng toûcoùZn2+ CAÂU HOÛI: 1. Laäp sô ñoàphaâ n tích heäthoá ng hoãn hôïp caùc Cation nhoùm 1, 2, vaø3? 2. Vieát phö ông trình caùc phaûn ö ùng? 29
  14. Khoa Hoaù Giaùo trình thöïc haønh Cô sôû lyù thuyeát Hoaù phaân tích BAØI 8: PHAÂN TÍCH HEÄ THOÁNG CAÙC CATION NHOÙM I , II VAØ III I. YÙ NGHÓA CUÛA BAØI THÖÏC HAØNH: Baøi thö ï c haø nh naø y aùp duï ng cho caùc sinh vieân sau khi ñaõnaém roõvieäc phaân tích reâ ng reõtö ø ng ion cuõng nhö heäthoá ng caùc ion trong moät nhoùm, caùc baø i naø y cuõng ñö ôïc xem nhö caùc baøi kieå m tra ñaùnh giaùsinh vieân, qua ñoùsinh vieân coùñieàu kieän tieáp caän vôùi moät maãu mang tính thö ïc teá II. YEÂU CAÀU: Sinh vieân tö ïmoâhình hoùa caùc baø i phaân tích dö ôùi daïng sô ñoà, vaøtö ïphaûi xem xeùt neâ n duø ng hoùa chaá t coùnoàng ñoälaøbao nhieâu roài môùi tieán haø nh thí nghieäm. III. CAÙCH TIEÁN HAØNH: Sinh vieân sö û duï ng sô ñoà phaân tích heä thoáng caùc cation theo phö ông phaùp axit dö ôùi ñaâ y ñeåtaùch caùc nhoùm, roài tö øñoù phaân tích tö ø ng nhoùm nhö trong caùc baø i trö ôùc ñaõ laø m. Nhoùm Thuoá c thö û Caùc Cation thuoäc Saûn phaåm taïo thaønh sau khi taùc nhoùm nhoùm duïng vôùi thuoác thö ûnhoùm Nhoùm I HCl loaõng Ag+, Pb2+, Hg2+ Keáttuûa traéng axit AgCl, PbCl2, Hg2Cl2 II H2SO4 loaõng Ba2+, Ca2+, Sr2+ Keáttuûa traéng BaSO4, CaSO4, Sr2+ Nhoùm III NaOH dö + Al3+, Zn2+, Cr3+ Dung dòch bazô H2O2 AlO22-, ZnO22-, CrO42- IV. GIAÛI THÍCH: Tieán haø nh phaân tích theo thö ù tö ïtö ønhoùm I  III, theo phö ông chaâm “ñö ôïc nhoùm naø o xaø o nhoùm ñoù” . Nhoùm I: Ag+, Hg2+, Pb2+ laá y 10 gioït dung dòch ñaàu + ngaâm laïnh 10 phuùt + HCl 6N ñeán keát tuûa hoaø n toaøn. Ly taâ m thu ñö ôc T(1) + D(1). Ñem T(1) ñi tìm caùc Cation nhoùm I. Nhoùm II: Ba2+, Ca2+, Sr2+ laá y D(1) coâbôùt + H2SO4 loaõng + C2H5OH 900. Ly taâm thu ñö ôïc T(2) + D(2). Laá y T(2) + Na 2CO3 bh + ñun gaïn 3 laàn ñeåchuyeån tö ømuoái MSO4  MCO3 roài hoø a tan tuûa baèng CH3COOH ñeåtìm nhoùm II. 30
  15. Khoa Hoaù Giaùo trình thöïc haønh Cô sôû lyù thuyeát Hoaù phaân tích Nhoùm III: Al3+, Zn2+, Cr3+ laá y D(2) + NaOH dö + H2O2 + ñun kyõ. Ly taâm thu ñö ôïc T(3) (laøhydroxit cuûa caùc cation nhoùm IV,V) + D(3) (laøcaùc ion AlO 22-, CrO42-, ZnO22-). Laáy D(3) + NH4Cl + ñun noùng ñi tìm Cation nhoùm III. 31
  16. Khoa Hoaù Giaùo trình thöïc haønh Cô sôû lyù thuyeát Hoaù phaân tích BAØI 9: ÑÒNH TÍNH CATION NHOÙM IV: Fe2+, Fe3+, Mn2+, Mg2+, Bi3+ I. CHUAÅN BÒ: 1. Duïng cuï: - 6 OÁ ng nghieäm trung - 1 Pipet 5ml - 1 Keï p oá ng nghieäm - 1 Pipet 10ml - 1 Ñeø n coàn - 1 Caân phaân tích - 3 OÁ ng nhoûgioï t - 1 Maët kính ñoàng hoà 2. Hoùa chaát: - Dung dòch Na2HPO4 0,1N - Dung dòch HCl 2N - Dung dòch K4[Fe(CN)6] 0.1N - Dung dòch NH4SCN 0,1N - Dung dòch K3[Fe(CN)6] 0.1N - Dung dòch Cu2+ 0,1N - Dung dòch H2SO4 2N - Dung dòch NaOH 0,5N - Dung dòch H2SO4 1:1 - Dung dòch NH4Cl 2N - Dung dòch pH = 5 (pha tö øCH3COOH - Dung dòch Phenonphtalein 1% + CH3COONa) - Dung dòch NH3 2N - Dung dòch NH3 6N - Dung dòch pH = 10 (pha tö øNH4Cl + - Dung dòch H2O2 5% NH3) - Dung dòch HNO3 2N - Dung dòch 8 – Oxyquinolin 1% - Dung dòch 1– 10 Phenophtalein 1% - Dung dòch SnCl2 5% - Dung dòch NaOH 6N - NaF, KIO4, KIO3, raén II. ÑÒNH TÍNH Fe2+: (dung dòch maãu pha tö ødung dòch FeCl 2 0,1N) Thí nghieäm 1:  Laáy 2 gioï t dung dòch ñaàu cho vaø o oáng nghieäm + 5 gioï t H 2SO4 2N + 2 gioï t dung dòch K3[Fe(CN)6] 0,1N  xuaáthieän tuûa maøu xanh tuabin Fe3[Fe(CN)6]2 . CAÂU HOÛI: 1. Vieát caùc phö ông trình phaûn ö ùng ñaõxaûy ra trong thí nghieäm? Cho bieá t vai troøcuûa H2SO4 trongphaûn ö ùng? 2. Ion Fe3+ coùxaûy ra phaûn ö ùng vôùi K3[Fe(CN)6] khoâng? Thí nghieäm 2:  Laáy 2 gioï t dung dòch ñaàu cho vaø o oáng nghieäm + 5 gioït dung dòch ñeäm Acetat pH = 5 + 2 gioï t dung dòch 110 Phenantrolin 1%  xuaáthieän tuûa maø u cam 32
  17. Khoa Hoaù Giaùo trình thöïc haønh Cô sôû lyù thuyeát Hoaù phaân tích CAÂU HOÛI: Vieá t caùc phö ông trình phaûn ö ùng ñaõxaûy ra trong thí nghieäm? Thí nghieäm 3:  Nhoû3 gioï t maãu leân maët kính ñoàng hoà+ Nhoûtieáp 1 gioït NaOH 6N vaø o seõthaáy xuaát hieän keá t tuûa traé ng. Ñeålaâu trong khoâng khí. Quan saùt hieän tö ôïng. CAÂU HOÛI: Vieá t caùc phö ông trình phaûn ö ùng ñaõxaûy ra trong thí nghieäm? III. ÑÒNH TÍNH Fe3+: (dung dòch maãu pha tö ødung dòch FeCl 3 0,1N) Thí nghieäm 1:  Laá y 2 gioï t dung dòch ñaàu + 2 gioït HCl 2N + 3 gioït K 4[Fe(CN)6] 0,1N  xuaát hieän tuûa maøu xanh Berlin. CAÂU HOÛI: 1. Vieá t caùc phö ông trình phaûn ö ùng ñaõxaûy ra trong thí nghieäm? 2. Neá u nhoûtheâ m vaøo dung dòch vaø i gioïtIon H2C2O4 thì hieän tö ôïng gì xaûy ra? Thí nghieäm 2:  Laá y 2 gioï t dung dòch ñaàu + 3 gioï t H2SO4 2N + 5 gioï t NH4SCN 0,1N  dung dòch xuaá t hieän maø u ñoûmaùu. CAÂU HOÛI: 1. Vieát caùc phö ông trình phaûn ö ùng ñaõxaûy ra trong thí nghieäm? Vai troøcuûa H2SO4 2. Caùc chaá t naø o coùtheåaûnh hö ôûng ñeán phaûn ö ùng? Thí nghieäm 3:  Laá y 2 gioï t dung dòch ñaàu + 3 gioït NaOH 5N  xuaát hieän tuûa maø u naâu ñoû. Tieáp tuïc nhoûtheâ m dung dòch NaOH 5N thì tuûa coùtan khoâng CAÂU HOÛI: Vieá t caùc phö ông trình phaûn ö ùng ñaõxaûy ra trong thí nghieäm? IV. ÑÒNH TÍNH Mn2+: Thí nghieäm 1:  Laáy 10 gioït dung dòch ñaàu + 3 gioï t H2SO4 1:1 + ít boät KIO4 + ñun noùng  dung dòch xuaá t hieän maø u tím ñaëc trö ng. CAÂU HOÛI: Vieát caùc phö ông trình phaûn ö ùng ñaõxaûy ra trong thí nghieäm? Thí nghieäm 2:  Laáy 2 gioït dung dòch ñaàu cho vaø o oáng nghieäm + 5 gioï t NaOH 2N (moâi trö ôø ng phaûi kieàm, thö ûbaè ng giaáy pH = 9  10) xuaáthieän tuûa traéng  Theâm 5 gioï t H2O2 5% + laé c nheï.Quan saùt hieän tö ôïng CAÂU HOÛI: Vieá t caùc phö ông trình phaûn ö ùng ñaõxaûy ra trong thí nghieäm? Thí nghieäm 3:  Laáy 5 gioï t dung dòch maãu Mn 2+ vaø o oáng nghieäm + 2 gioï t Cu2+ 0,1N + 5 gioït NaOH 0,5N + duø ng ñuõa thuûy tinh dính moät maãu nhoû KIO 3 thaû vaø o dung dòch, ñun noùng nheï. Dung dòch xuaá t hieän maø u tím. CAÂU HOÛI: Vieá t caùc phö ông trình phaûn ö ùng ñaõxaûy ra trong thí nghieäm? V. ÑÒNH TÍNH Mg2+: (dung dòch maãu pha tö ødung dòch MgCl 2 0,1N) 33
  18. Khoa Hoaù Giaùo trình thöïc haønh Cô sôû lyù thuyeát Hoaù phaân tích Thí nghieäm 1:  Laáy 3 gioï t dung dòch ñaàu + 3 gioït dung dòch NH4Cl 2N + 3 gioït Na2HPO4 0,1N + laé c, ñun nheï+ Theâ m tö øng gioït dung dòch NH 3 6N ñeán moâi trö ôø ng kieàm (thö û baèng giaáy pH)  xuaát hieän tuûa maø u traéng CAÂU HOÛI: 1. Vieát caùc phö ông trình phaûn ö ùng vaøgiaûi thích? 2. Phaân bieät keát tuûa Mg(OH)2 vaøkeát tuûa trong thí nghieäm? 3. Taï i sao phaûi ñun noùng? Thí ngheäm 2:  Laá y moät tôøgiaá y loï c nhoûleâ n 1 gioï t Phenonphtalein + 2gioï t dung dòch maãu + Theâm tö øtö øtö ø ng gioï t NH3 2N cho ñeán khi xuaát hieän veátmaø u ñoû CAÂU HOÛI: 1. Vieát phö ông trình phaûn ö ùng xaûy ra? 2. Giaûi thích caùc hieän tö ôï ng quan saùt ñö ôïc khi: - Hô khoâtôøgiaá y loïc treâ n ngoïn ñeø n? - Sau khi khoâlaï i taå m ö ôùt veáttaåm cuõbaèng nö ôùc caát? Thí nghieäm 3:  Laáy 5 gioï t dung dòch maãu cho vaø o oáng nghieäm + 3 gioït dung dòch ñeäm pH = 10 (pha tö øNH4Cl + NH3) + 3 gioï t dung dòch 8 – Oxyquinolin (Oxin) C9H6NOH 1%  xuaát hieän tuûa maøu vaøng luïc CAÂU HOÛI: Vieá t caùc phö ông trình phaûn ö ùng ñaõxaûy ra trong thí nghieäm? VI. ÑÒNH TÍNH Bi3+: (dd maãu ñö ôïc pha tö ødung dòch BiCl 3 0,1N) Thí nghieäm 1:  Laáy 1 gioï t dung dòch SnCl 2 5% cho vaø o oáng nghieäm + nhoû tö øtö øtö ø ng gioït NaOH 6N vaøo  xuaá t hieän tuûa traé ng. Tieáp tuïc nhoûNaOH cho ñeán khi keát tuûa tan heát, thì theâ m tieáp 3 gioï t NaOH 6N nö õa. Luùc naø y môùi nhoû dung dòch ñaàu chö ùa ion Bi 3+. Quan saùt hieän tö ôïng. CAÂU HOÛI: 1. Vieá t caùc phö ông trình phaûn ö ùng ñaõxaûy ra trong thí nghieäm? 2. Taï i sao khoâ ng cho dung dòch maãu ngay tö øñaàu? Giaûi thích? Thí nghieäm 2:  Laáy 3 gioï t dung dòch ñaàu + 3 gioït CH3COOH 2N + 3 gioït Na2HPO4 0,1N  xuaát hieän tuûa maø u traéng  Gaïn laáy keá t tuûa + tö ø ng gioï t HNO3 2N. Quan saùt hieän tö ôïng. CAÂU HOÛI: Vieá t caùc phö ông trình phaûn ö ùng ñaõxaûy ra trong thí nghieäm? Thí nghieäm 3:  Laá y 3 gioït dung dòch ñaàu + 2 gioïtdung dòch KI 5%  xuaáthieän tuûa ñen  Theâm tieáp tö ø ng gioït dung dòch KI. Quan saùt hieän tö ôïng CAÂU HOÛI: Vieá t caùc phö ông trình phaûn ö ùng ñaõxaûy ra trong thí nghieäm? 34
  19. Khoa Hoaù Giaùo trình thöïc haønh Cô sôû lyù thuyeát Hoaù phaân tích VII.TAÙCH CAÙC CATION NHOÙM IV VAØ NHOÙM V: 1. Phaân tích heä thoáng nhoùm 4: a. Nhaän ñònh sô boäveàFe2+ vaøFe3+: - Laá y 3 gioï t dung dòch ñaàu, theâm 2 gioït HCl 2N+2 gioï t K 3[Fe(CN)6] 0.05N. Dung dòch xuaá t hieän maø u xanh thaå m Tuabin cuûa Fe 3[Fe(CN)6]2  chö ùng toûcoùFe2+. - Laá y 3 gioï t dung dòch ñaàu vaø o oáng nghieäm, theâm 2 gioït K4[Fe(CN)6] 0.05N. Dung dòch coùmaø u xanh thaå m Beclin cuûa Fe 4[Fe(CN)6]3  chö ùng toûcoùFe3+ b. Keá t tuûa Hydroxit caùc Cation: - Laá y 6 gioï t dung dòch phaâ n tích vaøo oáng nghieäm, theâm vaø o 5 gioït NaOH 5N + 3 gioït H2O2. Ñun noùng, ly taâ m ñö ôïc tuûa vaøboûdung dòch. - Cho 6 gioï t HNO3 2N vaø o tuûa, ñun soâi, ly taâm, loïc ñö ôïc dung dòch loïc (L1) vaøkeát tuûa (T2) cuûa Mn(OH)2. Xö ûlyùtuûa (T2): Laá y 0,5ml H2SO4 6N (hoaëc HCl 1:1) theâm moät ít boät KIO4, ñun soâi ñeålaéng, roài cho heá t tuûa (T2) vaøo, laïiñun soâithì coùmaø u tím MnO -4 ñaëc trö ng  chö ùng toû coùMn2+ Hay coùtheålaá y 0,5 ml dung dòch HNO3 2N theâm moät ít boät NaBiO3 (hayPbO2) ñun soâi ñeålaéng. Cho tuûa (T2) vaø o coùmaø u tím ñaëc trö ng, chö ùng toûcoù Mn2+ Xö ûlyùdung dòch (L1): Taùch Mg2+ ra khoûi Fe3+vaøBi3+theâm tö ø ng gioïtdung dòch NH3 2N vaø o dung dòch loï c (L1) cho ñeá n khi dung dòch coùmuø i, ly taâm , taùch keát tuûa (T3) (coù maø u ñoûhung) vaødung dòch loï c (L3 ) (khoâng maø u) Xö ûlyùdung dòch (L3): Laá y 3 gioïtdung dòch (L3) + 3 gioït Na 2HPO4 0.1N  xuaát hieän keát tuûa traéng tinh theå (MgNH4PO4), chö ùng toû coùMg2+ Xö ûlyùkeá t tuûa (T3): Hoaøtan tuûa 3 trong 6 gioïtHNO 3 2N ñun nheï.Thu ñö ôïc dung dòch (4) Laá y 3 gioï t dung dòch SnCl2, theâm tö ø ng gioïtNaOH 2N ñeán keáttuûa ñoûhung roài ñeán tan. Theâ m 4 gioï t dung dòch loï c (L4). Neáu coùkeát tuûa maø u ñen  chö ùng toûcoùBi3+ Laá y 4 gioï t dung dòch (L4) + 2 gioïtdung dòch KSN baõo hoø a. Neáu coùphö ùc maø u ñoû 3 maùu  chö ùng toû coùFe . 2. Phaân tích heä thoáng Cation caùc nhoùm 1, 2, 3, 4: Keá t tuûa 3 (laøkeá t tuûa ñaõloaïi heá t caùc Cation nhoùm I, II, III) + 2ml HNO 3 2N hoø a tan tuûa + tö ø ng gioï t Na2CO3 2N ñeá n khi dung dòch vö ø a thoaùng ñuïc + 10 gioït NH3 25% + 5 gioït H2O2 5%, laé c, troän ñeàu, ly taâ m thaät kyõ,thu ñö ôïc keáttuûa 4 vaødung dòch loïc (L5). Keá t tuûa 3 + 10 gioï t NH4Cl baõo hoø a laéc kyõ, ñun nheï, ly taâm, thu ñö ôïc dung dòch 4 vaøkeá t tuûa 4.1. Dung dòch 4 + 5 gioï t NH3 10% + 5 gioït Na2HPO4 thaáy coù keát tuûa traéng tinh theå 2+ chö ùng toûcoùMg . Keá t tuûa 4.1 + 5 gioï t H2O2 5% + tö ø ng gioït HNO3 2N ñeán khi tuûa tan, ñun nheïchia laø m ba phaàn:  Phaàn 1 + 3 gioï t NH4SCN 1N, thaáy coùkeáttuûa ñoûmaùu, chö ùng toûcoùIon Saét.  Phaàn 2 + moät nhuùm PbO2 + 5 gioït HNO3 2N, ñun soâi, ñeålaéng, dung dòch coù maø u tím, chö ùng toûcoùIon Mn2+.  Phaàn 3 + 5 gioï t KI 10% + 1 gioï t SnCl 2 5%, dung dòch coùmaø u vaøng, chö ùng toûcoù 3+ Ion Bi . 35
  20. Khoa Hoaù Giaùo trình thöïc haønh Cô sôû lyù thuyeát Hoaù phaân tích CAÂU HOÛI: 1. Veõsô ñoàphaâ n tích heäthoá ng theo baø i thí nghieäm? 2. Vieá t caùc phö ông trình phaûn ö ùng minh hoaïhieän tö ôïng ñaõñö ôïc neâu ôûtreân? 36
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0