Tham khảo tài liệu 'giáo trình hình thành ứng dụng khảo sát sự chuyển đổi nền kinh tế thị trường p5', khoa học xã hội, kinh tế chính trị phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Giáo trình hình thành ứng dụng khảo sát sự chuyển đổi nền kinh tế thị trường p5
- - ChÝnh s¸ch tµi chÝnh cã t¸c dông ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh
CNH -H§H ®Êt níc: ®Ó tiÕn hµnh CNH - H§H th× ®ßi hái
ph¶i cã ®Çu t. Muèn vËy ph¶i cã mét nÒn tµi chÝnh thÆng d
míi gi¶i quyÕt ®îc nhu cÇu vèn. §Ó t¨ng møc vèn ph¶i gi¶i
quyÕt mèi quan hÖ gi÷a tÝch luü vµ tiªu dïng theo híng tiÕt
kiÖm. §iÒu nµy còng gi¶i quyÕt phÇn nµo yªu cÇu KTTT.
- ChÝnh s¸ch tµi chÝnh gãp phÇn tÝch cùc æn ®Þnh kinh tÕ
vÜ m«: §Ó æn ®Þnh kinh tÕ, ®ßi hái ph¶i cã mét ng©n s¸ch
Nhµ níc lµnh m¹nh mµ c¸c kho¶n chi ®îc trang tr¶i tõ
thuÕ. V× vËy Nhµ níc ®· sö dông c«ng cô tµi chÝnh ®Ó kÝch
thÝch s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn ®ång thêi kÕt hîp víi c¸c
c«ng cô qu¶n lý vÜ m« kh¸c ®Ó kiÓm so¸t vµ ®Èy lïi l¹m ph¸t
t¹o m«i trêng thu©n lîi cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn trong
tr¹ng th¸i æn ®Þnh víi hiÖu qu¶ cao.
* ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ: chÝnh s¸ch tiÒn tÖ lµ mét trong
nh÷ng chÝnh s¸ch lín cña Nhµ níc, lµ c«ng cô s¾c bÐn ®Ó
qu¶n lý nÒn kinh tÕ thÞ trêng, vai trß quan träng cña chÝnh
s¸ch tiÒn tÖ ®îc thÓ hiÖn.
- Nhµ níc sö dông chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ®Ó ®iÒu tiÕt khèi
lîng tiÒn tÖ trong lu th«ng cho phï hîp víi yªu cÇu ph¸t
triÓn kinh tÕ x· héi. Ng©n hµng Nhµ níc cã thÓ ¸p dông
nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó cho khèi lîng tiÒn tÖ t¨ng lªn hoÆc gi¶m
42
- xuèng nh»m duy tr× mèi quan hÖ c©n ®èi sè hµng ho¸ víi
lîng tiÒn.
- Nhµ níc sö dông chÝnh s¸ch tiÒn tÖ kÕt hîp chÝnh s¸ch
tµi chÝnh thÓ hiÖn c¸c môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi tøc
lµ ®Èy lïi l¹m ph¸t k×m chÕ l¹m ph¸t, æn ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i
gi¸ trÞ tiÒn trong níc t¹o m«i trêng æn ®Þnh cho t¨ng
trëng kinh tÕ víi nhÞp ®é cao vÒ bÒn v÷ng. Th«ng qua sù
phèi hîp ho¹t ®éng gi÷a ng©n hµng Nhµ níc vµ ng©n hµng
th¬ng m¹i ®Ó thu hót nguån vèn nhµn rçi trong x· héi ®Ó
®a vµo s¶n xuÊt kinh doanh t¹o ra viÖc lµm, gi¶m tû lÖ
ngêi thÊt nghiÖp.
- Nhµ níc sö dông chÝnh s¸ch tµi chÝnh tiÒn tÖ ®Ó ®iÒu
tiÕt c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh»m ®Èy m¹nh qu¸
tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ gãp phÇn chuyÓn ®æi c¬ cÊu
n«ng nghiÖp - c«ng nghiÖp - dÞch vô san c¬ cÊu"c«ng nghiÖp
- n«ng nghiÖp - dÞch vô".Nhµ níc ph¸t triÓn thÞ trêng tiÒn
tÖ ë n«ng th«n ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn cña n«ng d©n ®a
n«ng nghiÖp thµnh ngµnh s¶n xuÊt hµng ho¸ theo c¬ chÕ thÞ
trêng thÓ hiÖn ch¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cña §¶ng
vµ Nhµ níc ®ång thêi th«ng qua chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nh»m
n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n á n«ng th«n rót ng¾n kho¶ng
c¸ch gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n. Th«ng qua ho¹t ®éng cña
43
- thÞ trêng tiÒn tÖ cho vay víi l·i suÊt æn ®Þnh nh»m thóc ®Èy
c¸c doanh nghiÖp chuyÓn sang ho¹t ®éng theo c¬ chª thÞ
trêng n©ng cao tÝnh tù chñ vÒ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ®Ó
doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ n©ng
cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh thóc ®Èy c¹nh tranh lµnh
m¹nh.
* ChÝnh s¸ch tÝn dông, chÝnh s¸ch ngo¹i hèi còng lµ mét
trong nh÷ng c«ng cô qu¶n lý cña nhµ níc. Nhµ níc sö
dông chÝnh s¸ch ngo¹i hèi nh»m thÓ hiÖn c¸c nghiÖp vô hèi
®o¸i, tæ chøc vµ ®iÒu tiÕt thÞ trêng hèi ®o¸i trong níc
theo dâi diÔn biÕn cña c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ... nh»m
t×m kiÕm nguån tµi trî, nguån vèn tõ níc ngoµi vµ thu hót
kiÒu hèi, æn ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i nh»m k×m chÕ l¹m ph¸t æn
®Þnh gi¸ c¶ trong níc, tæ chøc qu¶n lý chÆt chÏ nî níc
ngoµi.
VÒ chÝnh s¸ch tÝn dông, th«ng qua c¸c ng©n hµng trung
¬ng, xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu cña thÞ trêng vµ c¸c nhµ doanh
nghiÖp vay vèn ®Ó ®Çu t s¶n xuÊt. Nhµ níc sö dông chÝnh
s¸ch tÝn dông nh»m thÓ hiÖn môc tiªu cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ
®ång thêi t¨ng cêng vai trß qu¶n lý cña Nhµ níc ®èi víi
c¸c tæ chøc tÝn dông.
* ChÝnh s¸ch tµi chÝnh ®èi ngo¹i.
44
- Nhµ níc sö dông chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i nh»m tiÕp nhËn
viÖn trî hoÆc vay vèn tõ níc ngoµi, tiÕp nhËn vèn liªn
doanh, chuyÓn giao c«ng nghÖ gi÷a trong níc víi níc
ngoµi. Sö dông chÝnh s¸ch tµi chÝnh ®èi ngo¹i nh»m thùc
hiÖn c¸c quan hÖ quèc tÕ, c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ liªn quan
tíi nhËp khÈu vµ xuÊt khÈu. Nhµ níc th«ng qua ®ã ®iÒu
chØnh sao cho hîp lý nh»m thóc ®Èy nÒn kinh tÕ trong níc
ph¸t triÓn.
* ChÝnh s¸ch lao ®éng tiÒn l¬ng: Nhµ níc ®· vµ ®ang
tõng bíc ®æi míi chÕ ®é lao ®éng tiÒn l¬ng cho phï hîp
víi c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý Nhµ níc mµ ®Ønh cao lµ
viÖc Quèc héi Ban hµnh bé luËt lao ®éng. VÒ lao ®éng, Nhµ
níc ®· ban hµnh NghÞ quyÕt 120/H§BT x©y dùng viÖc lµm
quèc gia gi¶i quyÕt cho h¬n mét triÖu viÖc lµm gãp phÇn
gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp. Nhµ níc ®ang tõng bíc chuyÓn
h×nh thøc biªn chÕ suèt ®êi sang lµm viÖc theo hîp ®ång
nh»m gi¶i phãng n¨ng lùc t¹o nªn sù chuyÓn dÞch lao ®éng
gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Nhµ níc còng ®ang cã nh÷ng
biÖn ph¸p nh»m c©n ®èi l¹i lùc lîng lao ®éng gi÷a c¸c
ngµnh nghÒ gi÷a n«ng nghiÖp - c«ng nghiÖp, gi÷a n«ng th«n
vµ thµnh thÞ lµm gi¶m bít sù l·ng phÝ lao ®éng.
45
- VÒ tiÒn l¬ng, tiÒn l¬ng lµ gi¸ c¶ søc lao ®éng ®îc
h×nh thµnh th«ng qua sù tho¶ thuËn gi÷a ngêi sö dông lao
®éng vµ ngêi lao ®éng. Nhµ níc ®· thay ®æi kÕt cÊu tiÒn
l¬ng ®a sù u ®·i b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ... Cïng
víi tiÒn l¬ng. §ång thêi Nhµ níc còng cã chÝnh s¸ch n©ng
cao tiÒn l¬ng lùc lîng lao ®éng c«ng t¸c ë n«ng th«n miÒn
nói h¶i ®¶o. ChÝnh nhê cã sù thay ®æi ®ã trong tiÒn l¬ng vµ
lao ®éng (gi¶m lao ®éng tõ 48 tiÕng ®Õn 40 tiÕng trong mét
tuÇn) t¹o cho ngêi lao ®éng høng thó lµm viÖc h¬n qua ®ã
gi¸n tiÕp n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng lµm cho thÞ trêng s¶n
phÈm hµng ho¸ ph¸t triÓn nhanh chãng.
c. Ngoµi nh÷ng c«ng cô trªn , Nhµ níc cßn ®iÒu khiÓn
sù ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ b»ng c¸c chiÕn lîc, c¸c kÕ
ho¹ch dµi h¹n can thiÖp vµo c¸c hiÖn tîng c¸c quan hÖ kinh
tÕ b»ng c«ng cô l·i su©t vµ chØ tiªu kÕ ho¹ch võa lµ c«ng cô,
võa lµ ph¬ng ph¸p qu¶n lý ®iÒu khiÓn nÒn kinh tÕ. KÕ
ho¹ch ho¸ lµ c«ng cô thÓ hiÖn c¸c môc tiªu lý tëng cña nÒn
kinh tÕ, nhê cã kÕ ho¹ch mµ chÝnh phñ cã thÓ phèi hîp ho¹t
®éng cña c¸c doanh nghiÖp, cña c¸c bé, c¸c ngµnh c¸c ®Þa
ph¬ng kÕ ho¹ch ho¸ lµ c«ng cô duy nhÊt ®Ó chÝnh phñ cã
thÓ chuyÓn t¶i néi dung ®êng lèi chÝnh s¸ch kinh tÕ qu¶n lý
tËp trung. KÕ ho¹ch gióp cho kh«ng nh÷ng chÝnh phñ mµ c¶
c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh nh×n nhËn ®óng híng ®i sao
46
- cho cã l¬Þ nhÊt bëi kÕ ho¹ch còng nh mét dù ¸n ®îc ®a ra
bµn luËn ph©n tÝch tríc khi ®a vµo sö dông.
Cã thÓ nãi, kÕ ho¹ch ®ãng vai trß rÊt quan träng trong sù
ph¸t triÓn kinh tÕ. KÕ ho¹ch cã ®óng cã hiÖu qu¶ th× nÒn
kinh tÕ th«ng qua ®ã mµ cã ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t huy nh÷ng mÆt
tÝch cùc. Thùc tÕ cho thÊy c¸c níc trªn thÕ giíi vµ c¶ ViÖt
Nam ta khi bíc vµo x©y dùng nÒn kinh tÕ ®Òu ®a ra nh÷ng
kÕ ho¹ch nh»m ®Þnh híng cho c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ trong
t¬ng lai. KÕ ho¹ch ®ã cã thÓ lµ ng¾n h¹n trung h¹n hay dµi
h¹n, 5 n¨m, 10 n¨m 20 n¨m hoÆc cã thÓ dµi h¬n.
3. Thùc tr¹ng qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ níc ë ViÖt
Nam hiÖn nay.
Kh¸c víi mét sè níc trªn thÕ giíi, chóng ta tiÕn lªn
CNXH tõ mét níc n«ng nghiÖp nghÌo nµn vµ l¹c hËu mµ bá
qua giai ®o¹n ph¸t triÓn lªn chñ nghÜa t b¶n. Bëi vËy chóng
ta gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong viÖc x©y dùng vµ ph¸t triÓn
nÒn kinh tÕ ®ã lµ do chóng ta cha chuÈn bÞ ®îc c¬ së vËt
chÊt kü thuËt ®Ó tiÕn lªn CNXH. MÆt kh¸c nÒn kinh tÕ cña
níc ta tríc ®©y dËp khu«n theo m« h×nh kinh tÕ cña Liªn
x« víi chÕ ®é x· héi c«ng h÷u vÒ t liÖu s¶n xuÊt díi hai
h×nh thøc lµ së h÷u toµn d©n vµ së h÷u tËp thÓ trong ®ã së
h÷u toµn d©n ®ãng vai trß chñ ®¹o. XuÊt ph¸t tõ quan niÖm
47
- nÒn kinh tÕ XHCN lµ nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cã kÕ ho¹ch, quy
luËt ph¸t triÓn cã kÕ ho¹ch lµ quy luËt ®iÒu tiÕt mäi ho¹t
®éng cña nÒn kinh tÕ nªn nhµ níc ta lÊy kÕ ho¹ch ho¸ lµm
c«ng cô chñ yÕu ®Ó qu¶n lý kinh tÕ. ViÖc l·nh ®¹o ph¸t triÓn
kinh tÕ quèc d©n cã kÕ ho¹ch lµ mét vÊn ®Ò c¬ b¶n nhÊt
trong nhiÖm vô qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ níc XHCN.
C«ng cô ®æi míi nÒn kinh tÕ cña níc ta b¾t ®Çu tõ §¹i
héi VI cña §¶ng. §ã lµ ®iÓm mèc cho sù ph¸t triÓn nÒn kinh
tÕ cña ®Êt níc. Tõ ®¹i héi 6 nhµ níc ta míi thÊy râ lîi Ých
cña viÖc chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ vµ ®ã lµ thêi ®iÓm §¶ng ta
x¸c ®Þnh ph¶i chuyÓn dÇn nÒn kinh tÕ tù nhiªn tù cung tù
cÊp, nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung quan liªu bao cÊp
®ang tån t¹i sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng ph¸t triÓn theo c¬
chÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN cã sù qu¶n lý cña nhµ
níc.
Trong h¬n 10 n¨m ®æi míi ®Êt níc ta ®· ph¶i ®èi phã
víi rÊt nhiÒu khã kh¨n nhng nhê sù l·nh ®¹o, sù qu¶n lý
chÆt chÏ cña §¶ng vµ ®Æc biÖt lµ vai trß tham gia ®iÒu tiÕt
nÒn kinh tÕ cña Nhµ níc, sù ®Þnh híng theo kÕ ho¹ch vµ
qu¶n lý vÜ m« nÒn kinh tÕ cña Nhµ níc theo híng cã lîi
nhÊt nªn chØ trong mét thêi gian ng¾n nÒn kinh tÕ níc ta ®·
cã nh÷ng thay ®æi ®¸ng kÓ sau:
48
- 49
- kÕt luËn
§èi víi ViÖt nam tõ mét níc n«ng nghiÖp l¹c hËu tiÕn
lªn XHCN, tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung quan liªu
bao cÊp sang nÒn KTTT ®Þnh híng XHCN th× vai trß nhµ
níc lµ v« cïng quan träng. Th«ng qua vai trß qu¶n lý ®iÒu
hµnh nÒn kinh tÕ cña nhµ níc sÏ t¹o ra cho nÒn kinh tÕ níc
ta mét tr×nh ®é ph¸t triÓn míi tr¸nh nguy c¬ tôt hËu xa h¬n
so víi c¸c níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, ®ång thêi c¶i
thiÖn n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt ®êi sèng tinh thÇn cña nh©n
d©n.
H¬n 10 n¨m ®æi míi chuyÓn ®æi tõ nÒn kinh tÕ ®· ®em
l¹i cho ViÖt Nam nh÷ng thµnh tùu to lín cùc kú quan träng.
§ã chÝnh lµ mèc míi trong sù ph¸t triÓn t tëng cña §¶ng.
Tõ ®¹i héi 6 n¨m 1986 §¶ng ta ®· khëi xíng qu¸ tr×nh
chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ theo KTTT ®Þnh híng XHCN ph¶i
cã sù qu¶n lý cña nhµ níc. T tëng ®¹i héi 7 (1991) l¹i
mét lÇn n÷a nhÊn m¹nh qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi lµ cÇn thiÕt vµ
vai trß kinh tÕ cña Nhµ níc lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh tíi sù ph¸t
triÓn nÒn kinh tÕ. V× vËy §¶ng vµ Nhµ níc ta cÇn cã nh÷ng
chÝnh s¸ch gi¶i ph¸p nh»m ph¸t huy n©ng cao h¬n n÷a nh÷ng
50
- mÆt tÝch cùc cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ h¹n chÕ tèi ®a mÆt
tiªu cùc. §ång thêi nhµ níc ph¶i n©ng cao h¬n n÷a hiÖu lùc
vµ vai trß kinh tÕ trong viÖc qu¶n lý ®iÒu tiÕt ë tÇm vÜ m« nÒn
kinh tÕ. Ph¸t triÓn kinh tÕ g¾n liÒn víi ph¸t triÓn x· héi nh»m
lµm cho "mäi ngêi cã cuéc sèng Êm no h¹nh phóc cã ®iÒu
kiÖn ph¸t triÓn toµn diÖn c¸ nh©n ®¶m b¶o c«ng b»ng d©n
chñ".
51
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
