Tham khảo tài liệu 'giáo trình hình thành ứng dụng điều phối nền kinh tế thị trường thuần túy trong khối công nghiệp p3', khoa học xã hội, kinh tế chính trị phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Giáo trình hình thành ứng dụng điều phối nền kinh tế thị trường thuần túy trong khối công nghiệp p3
- cña doanh nghiÖp Nhµ níc vµ ng©n s¸ch Nhµ níc gép l¹i (36,5%). §Æc biÖt
lµ, kh¸c với ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi chØ thùc hiÖn ë 15 tØnh, thµnh phè th×
®Çu t cña doanh nghiÖp tư nhan trong níc ®· ®îc thùc hiÖn ë tÊt c¶ c¸c
tØnh, thµnh phè trong c¶ níc vµ ®ang cã xu híng t¨ng nhanh trong nh÷ng
n¨m gÇn ®©y do nh÷ng ®æi míi vÒ thñ tôc thµnh lËp doanh nghiÖp, nh÷ng
khuyÕn khÝch ®Ó thóc ®Èy sù h×nh thµnh c¸c doanh nghiÖp. ¦íc tÝnh cø ®Çu t
vµo cïng mét lÜnh vùc th× khu vùc kinh tÕ t b¶n t nh©n sö dông vèn Ýt h¬n
khu vùc kinh tÕ Nhà nước 0,1 lÇn nhng l¹i sö dông lao ®éng x· héi nhiÒu
h¬n khu vùc kinh tÕ Nhµ níc lµ 1,25 lÇn.
ChÝnh sù ph¸t triÓn cña khu vùc kinh tÕ t b¶n t nh©n theo c¬ chÕ thÞ
trêng díi sù qu¶n lý cña Nhµ níc sÏ thóc ®Èy mäi thµnh viªn trong x· héi
nç lùc ®Çu t, n¨ng ®éng trong viÖc khai th¸c mäi nguån lùc lµm ra cña c¶i
®¸p øng nhu cÇu cho m×nh vµ ®ãng gãp cho x· héi. Ngoµi viÖc khuyÕn khÝch
®Çu t vèn cña t nh©n vµo kinh doanh th× sù ph¸t triÓn khu vùc kinh tÕ t b¶n
t nh©n cßn gi¶i quyÕt mét sè lîng lín viÖc lµm cho ngêi lao ®éng. ViÖc
t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm míi kh«ng chØ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò kinh tÕ, mµ cßn
gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi, vÊn ®Ò æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn cña níc ta hiÖn
nay. Níc ta hµng n¨m cã kho¶ng 1,2 triÖu - 1,4 triÖu ngêi ®Õn tuæi lao ®éng
trong khi ®ã tû lÖ thÊt nghiÖp kh¸ cao kho¶ng díi 7% lµ mét th¸ch thøc
kh«ng nhá cña Nhµ níc trong viÖc gi¶i quyÕt ®ñ c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi
lao ®éng ®Ó hä cã thÓ æn ®Þnh cuéc sèng. N«ng, l©m, ng nghiÖp ph¸t triÓn
(chñ yÕu do kinh tÕ t b¶n t nh©n ) sÏ gi¶i phãng lùc lîng lao ®éng chuyÓn
sang c¸c ngµnh nghÒ kh¸c trong c«ng nghiÖp, dÞch vô, tõ ®ã h×nh thµnh c¬ cÊu
lao ®éng hîp lý gi÷a c¸c ngµnh, c¸c vïng theo híng hiÖn ®¹i, hiÖu qu¶, gãp
phÇn thùc hiÖn môc tiªu ®Õn n¨m 2010 chØ cßn 50% lao ®éng n«ng nghiÖp mµ
NghÞ quyÕt §¹i héi IX cña §¶ng ®· ®Ò ra lao ®éng trong khu vùc kinh tÕ t
b¶n t nh©n lµ 21.017.326 ngêi chiÕm 56,3% lao ®éng cã viÖc lµm thêng
xuyªn trong toµn x· héi (sè liÖu n¨m 2000), riªng trong lÜnh vùc phi n«ng
nghiÖp lµ 4.643.844 ngêi t¨ng 20,12% so víi n¨m 1996. Thùc tÕ ë nhiÒu ®Þa
- ph¬ng cho thÊy, 1 ha trång lóa chØ gi¶i quyÕt ®îc kho¶ng 5 lao ®éng (gåm 2
thêng xuyªn vµ 3 thêi vô) vµ cã doanh thu kho¶ng 20 - 25 triÖu ®ång/n¨m; 1
ha trång c©y l©u n¨m cho doanh thu kho¶ng 40 - 50 triÖu ®ång. Trong khi ®Êt
phôc vô ph¸t triÓn c©y c«ng nghiÖp cã thÓ sö dông hµng chôc ®Õn hµng tr¨m
lao ®éng thêng xuyªn víi thu nhËp b×nh qu©n kho¶ng 10 triÖu ®ång/n¨m. Víi
sè liÖu trªn, ta cã thÓ thÊy ®îc doanh lîi thu ®îc tõ viÖc trång c©y c«ng
nghiÖp cao h¬n nhiÒu so víi trång lóa. V× thÕ, viÖc chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y
trång cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ thêi tiÕt cho doanh thu cao lµ viÖc hÕt
søc cÇn thiÕt.
Theo kÕt qu¶ s¬ bé t×nh h×nh thùc hiÖn khuyÕn khÝch ®Çu t trong níc
cho thÊy, trong 9 n¨m thùc hiÖn ®· cã trªn 1,5 triÖu lao ®éng ®îc lµm trong
c¸c dù ¸n thùc hiÖn theo luËt. Riªng khu vùc kinh tÕ d©n doanh t¹o ra h¬n 1
triÖu viÖc lµm trùc tiÕp vµ hµng ngh×n lao ®éng gi¸n tiÕp, ®a tæng sè lao ®éng
trùc tiÕp lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp d©n doanh xÊp xØ b»ng tæng sè lao
®éng trong c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc vµ ®a tæng sè lao ®éng lµm viÖc
trong doanh nghiÖp cña khu vùc kinh tÕ t b¶n t nh©n lªn h¬n 7 triÖu ngêi.
*Kinh tÕ t b¶n t nh©n ®ãng gãp vµo nguån thu ng©n s¸ch vµ thóc ®Èy
nªn kinh tÕ t¨ng trëng.
§ãng gãp cña c¸c doanh nghiÖp thuéc khu vùc kinh tÕ t b¶n t nh©n
vµo ng©n s¸ch Nhµ níc ®ang cã xu híng t¨ng lªn tõ kho¶ng 6,4% n¨m 2001
lªn 7,4% n¨m 2002 (tû lÖ t¬ng øng cña doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t trùc tiÕp
níc ngoµi lµ 5,2% vµ 6%; cña doanh nghiÖp Nhµ níc lµ 21,6% vµ 23,4%).
Thu tõ thuÕ c«ng th¬ng nghiÖp vµ dÞch vô ngoµi quèc doanh n¨m 2002 ®¹t
103,6% kÕ ho¹ch vµ t¨ng 13% so víi n¨m 2001. N¨m 2003: sè thu tõ doanh
nghiÖp d©n doanh chiÕm kho¶ng 15% tæng sè thu, t¨ng 29,5% so víi cïng kú
c¸c n¨m tríc.
- Víi c¬ chÕ chÝnh s¸ch kinh tÕ khuyÕn khÝch kinh tÕ t b¶n t nh©n ®Çu
t vµo s¶n xuÊt kinh doanh, khu vùc kinh tÕ t b¶n t nh©n ph¸t triÓn m¹nh c¶
vÒ sè lîng, vèn ®Çu t ®Õn quy m« ho¹t ®éng, ®· gãp phÇn kh«ng nhá vµo
viÖc phôc håi vµ thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ. Trong 8 th¸ng ®Çu n¨m 2004,
gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ë mét sè ®Þa ph¬ng t¨ng tèc ®é cao nh Hµ Néi
25,8%; H¶i Phßng lµ 23%;CÇn Th¬ 50,3%. Doanh nghiÖp t nh©n hiÖn nay
®ang chiÕm mét phÇn kh«ng nhá trong hÇu hÕt c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chñ
yÕu: chiÕm 50% gi¸ trÞ c«ng nghiÖp chÕ biÕn thuû s¶n, c«ng nghiÖp giÊy b×a;
30% c«ng nghiÖp may mÆc §Õn nay, doanh nghiÖp t nh©n trong c«ng
nghiÖp chiÕm 26,5% tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp c¶ níc, t¨ng 1,85
®iÓm phÇn tr¨m so víi sè thùc hiÖn ë thêi ®iÓm cuèi th¸ng 12 n¨m 2002, vµ 4
®iÓm phÇn tr¨m so víi kÕt qu¶ ®¹t ®îc vµo cuèi n¨m 2000.
* Thóc ®Èy viÖc h×nh thµnh c¸c chñ thÓ kinh tÕ vµ ®æi míi c¬ chÕ qu¶n
lý theo híng thÞ trêng t¹o sù c¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ.
Trong giai ®o¹n hiÖn nay, trõ mét sè lÜnh vùc ngµnh nghÒ mµ Nhµ níc
®éc quyÒn, kinh tÕ t b¶n t nh©n kh«ng ®îc kinh doanh, cßn l¹i hÇu hÕt c¸c
ngµnh nghÒ kh¸c kinh tÕ t b¶n t nh©n ®Òu tham gia. Thùc tiÔn cho thÊy
nhiÒu lÜnh vùc mµ kinh tÕ t b¶n t nh©n kh«ng nh÷ng ph¸t triÓn mµ cßn
chiÕm u thÕ ¸p ®¶o nh s¶n xuÊt l¬ng thùc thùc phÈm, nu«i trång thuû s¶n
vµ víi c¸c mÆt hµng nh g¹o, c¸c chÕ phÈm tõ n«ng nghiÖp ®· mang vÒ hµng
tû ®« la cho nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn ®ang ®Æt ra vÊn ®Ò cÇn xem xÐt lµ vai trß
chñ ®¹o cña kinh tÕ Nhµ níc trong nh÷ng ngµnh nghÒ mµ khu vùc kinh tÕ t
b¶n t nh©n ®· tham gia vµ chiÕm tû träng lín. ChÝnh sù ph¸t triÓn phong phó
vµ ®a d¹ng c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh cña khu vùc kinh tÕ t b¶n t nh©n
®· t¸c ®éng m¹nh ®Õn c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc buéc khu vùc kinh tÕ Nhµ
níc ph¶i c¶i tæ, s¾p xÕp l¹i, ®Çu t ®æi míi, c«ng nghÖ vµ ph¬ng thøc kinh
doanh ®Ó tån t¹i vµ ®øng v÷ng trong c¬ chÕ thÞ trêng. Qua ®ã, khu vùc kinh
tÕ t b¶n t nh©n ®· thóc ®Èy sù c¹nh tranh gi÷a c¸c khu vùc kinh tÕ lµm cho
nÒn kinh tÕ trë nªn n¨ng ®éng, ®ång thêi t¹o søc Ðp lín buéc c¬ chÕ qu¶n lý
- hµnh chÝnh cña Nhµ níc ph¶i ®æi míi ®¸p øng yªu cÇu ®ßi hái cña c¸c doanh
nghiÖp nãi riªng vµ cña nÒn kinh tÕ nãi chung.
* T¹o nªn sù phï hîp gi÷a quan hÖ s¶n xuÊt vµ lùc lîng s¶n xuÊt, thùc
hiÖn d©n chñ ho¸ kinh tÕ, kÝch thÝch vµ thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn.
Khu vùc kinh tÕ t b¶n t nh©n ph¸t triÓn ®a d¹ng vÒ h×nh thøc së h÷u
víi c¸c tr×nh ®é x· héi ho¸ vÒ së h÷u, vÒ qu¶n lý vµ vÒ ph©n phèi t¹o nªn sù
phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt ë c¸c ngµnh, c¸c lÜnh
vùc s¶n xuÊt. Tõ ®ã t¹o ra kh¶ n¨ng huy ®éng réng r·i tiÒm n¨ng nguån lùc,
®éng lùc trong toµn x· héi ®Ó ®Èy m¹nh s¶n xuÊt, t¹o ra nhiÒu cña c¶i lµm
giµu cho m×nh vµ cho ®Êt níc kh¾c phôc t×nh tr¹ng tr× trÖ trong nÒn kinh tÕ
tËp trung, bao cÊp tríc ®©y. C¸c lo¹i h×nh tæ chøc cña kinh tÕ t b¶n t nh©n
®îc tù do ph¸t triÓn, Nhµ níc cßn t¹o ®iÒu kiÖn vµ khuyÕn khÝch ®Çu t s¶n
xuÊt kinh doanh, ®îc luËt ph¸p b¶o hé vµ lµ biÓu hiÖn d©n chñ ho¸ ®êi sèng
kinh tÕ trong x· héi ta. Cho nªn, nã thóc ®Èy vµ ph¸t huy tÝnh n¨ng ®éng, nh¹y
bÐn, cÇn cï s¸ng tao cña quÇn chóng nh©n d©n trong lao ®éng vµ s¶n xuÊt,
thóc ®Èy nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn, gãp phÇn to lín vµo sù nghiÖp ®Èy
m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vµ më réng ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i.
MÆc kh¸c, qu¸ tr×nh d©n chñ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ ®îc më réng nãi trªn sÏ
t¸c ®éng vµ ®ßi hái sù c¶i tiÕn vÒ tæ chøc, qu¶n lý cña Nhµ níc theo híng
hiÖn ®¹i, v¨n minh, tiÕn bé, còng nh thóc ®Èy, n©ng cao ®êi sèng v¨n ho¸,
d©n trÝ vµ tinh thÇn trong toµn x· héi.
b. Nh÷ng tån t¹i yÕu kÐm:
- Nh÷ng n¨m võa qua ë ViÖt Nam, khu vùc kinh tÕ t b¶n t nh©n chñ
yÕu ph¸t triÓn theo bÒ réng mµ ®iÓn h×nh lµ t¨ng thªm sè lîng doanh nghiÖp.
Sù thay ®æi quy m« vµ tr×nh ®é c«ng nghÖ kh«ng ®¸ng kÓ thËm chÝ cã
xu híng gi¶m xuèng. §a phÇn c¸c doanh nghiÖp t nh©n cã quy m« nhá nªn
kh¶ n¨ng c¹nh tranh chiÕm lÜnh thÞ trêng, chèng ®ì, vît qua nh÷ng biÕn
- ®éng, rñi ro, bÊt ch¾c trong s¶n xuÊt kinh doanh bÞ h¹n chÕ. HiÖn cã tíi 87,2%
doanh nghiÖp t nh©n cã møc vèn díi 1 tû ®ång. Trong ®ã, doanh nghiÖp cã
møc vèn díi 100 triÖu ®ång chiÕm tíi 29,4%. ChØ cã 1% sè doanh nghiÖp cã
møc vèn trªn 10 tû ®ång vµ 0,1% cã møc vèn trªn 100 tû ®ång. HÇu hÕt c¸c
doanh nghiÖp ®Òu khëi sù hoµn toµn b»ng vèn tù cã cña m×nh, cã vay nhng
sè tiÒn vay lµ Ýt. Ng©n hµng th× lu«n trong tr×nh tr¹ng chê doanh nghiÖp ®Õn
vay vèn ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ tµi s¶n thÕ chÊp chø kh«ng ph¶i lµ t×m
ph¬ng ¸n kinh doanh cã hiÖu qu¶ ®Ó cho vay. MÆt kh¸c, b¶n th©n doanh
nghiÖp còng cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh trong viÖc tiÕp cËn c¸c nguån vèn
tiÕp cËn th«ng tin, thµnh lËp doanh nghiÖp dùa trªn kinh nghiÖm chø cha tÝnh
to¸n ®Çy ®ñ nhu cÇu thÞ trêng vµ kh¶ n¨ng tiªu thô. §ång thêi cßn lµ t×nh
tr¹ng kÕ to¸n cña Doanh nghiÖp kh«ng minh b¹ch, b¸o c¸o tµi chÝnh kh«ng
®Çy ®ñ, doanh nghiÖp kh«ng cã tµi s¶n ®¶m b¶o tiÒn vay, rñi ro tÝn dông lín,
gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc hëng tÝn dông u ®·i bëi v× kh«ng ®ñ hiÓu biÕt
vÒ thñ tôc vay vµ hoµn thiÖn hå s¬ vay.
- M¸y mãc thiÕt bÞ l¹c hËu vµ nguån nh©n lùc - cßn nhiÒu h¹n chÕ.
PhÇn lín c¸c c¬ së s¶n xuÊt thuéc khu vùc kinh tÕ t b¶n t nh©n ®Òu sö
dông m¸y mãc thiÕt bÞ l¹c hËu tõ 2 ®Õn 3 thÕ hÖ. M¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô s¶n
xuÊt ®¹i ®a sè ®Òu mua l¹i cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc thanh lý, nhiÒu
m¸y mãc ra ®êi tõ nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kû XX, nh vËy sù l¹c hËu cã thÓ
lªn tíi hµng tr¨m n¨m, chÝ Ýt còng lµ n¨m, b¶y chôc n¨m. PhÇn lín c¸c hé kinh
doanh c¸ thÓ sö dông ph¬ng thøc s¶n xuÊt truyÒn thèng víi c¸c c«ng cô thñ
c«ng vµ b¸n c¬ khÝ. §èi víi c¸c doanh nghiÖp t nh©n vµ c¸c hîp t¸c x· ®· sö
dông m¸y mãc víi tû lÖ c¬ khÝ ho¸ ®¹t 40,6%. Tuy nhiªn, kÕt qu¶ ®iÒu tra cho
thÊy tr×nh ®é c«ng nghÖ, chÊt lîng m¸y mãc thiÕt bÞ ë nhiÒu c¬ së vÉn cßn
thÊp kÐm kh«ng thÓ ®¸p øng ®îc yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh ngµy cµng
ph¸t triÓn.
- Thªm vµo ®ã, chÊt lîng nguån nh©n lùc thÊp. ë khu vùc kinh tÕ nµy,
sè lao ®éng kh«ng ®îc ®µo t¹o chiÕm tõ 55 - 75%. Víi sè lao ®éng kh«ng
®îc ®µo t¹o chiÕm qu¸ nöa nªn còng g©y nhiÒu trë ng¹i cho c¸c doanh
nghiÖp cña khu vùc kinh tÕ t b¶n t nh©n tiÕp cËn víi khoa häc vµ c«ng nghÖ
míi,còng nh gi¶m n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu suÊt c«ng viÖc. Theo sè liÖu
thèng kª th× khu vùc kinh tÕ t b¶n t nh©n cã sè ngêi lao ®éng cã tr×nh ®é
®¹i häc trë lªn chØ chiÕm 5,13%, sè chñ doanh nghiÖp cã tr×nh ®é cao ®¼ng trë
nªn chiÕm 31,2%, trong tæng sè c¸c chñ doanh nghiÖp cã tíi 46,4% sè chñ
doanh nghiÖp kh«ng cã b»ng cÊp chuyªn m«n vÒ lÜnh vùc kinh doanh cña
m×nh. Víi c¬ cÊu c¸n bé qu¶n lý nh vËy, tuyÖt ®¹i bé phËn doanh nghiÖp t
nh©n kh«ng cã tÇm nh×n dµi h¹n trong kinh doanh, sù kÐm hiÓu biÕt vÒ ph¸p
luËt, sù chi phèi cña thÞ trêng dÉn ®Õn ph¬ng ph¸p kinh doanh ng¾n h¹n, phi
vô trong kinh doanh lµ khã tr¸nh khái. §ã lµ mÆt h¹n chÕ kh«ng dÔ kh¾c phôc
mét sím, mét chiÒu vµ ®iÒu nµy ¶nh hëng lín ®Õn kinh doanh cña khu vùc
kinh tÕ t b¶n t nh©n .
- ThiÕu mÆt b»ng s¶n xuÊt vµ mÆt b»ng s¶n xuÊt kh«ng æn ®Þnh.
Thªm n÷a, chÝnh s¸ch t¹o mÆt b»ng s¶n xuÊt kinh doanh cho c¸c doanh
nghiÖp cßn nhiÒu bÊt cËp nh thñ tôc phiÒn hµ. ViÖc cÊp giÊy chøng nhËn
quyÒn sö dông ®Êt, quyÒn së h÷u nhµ g¾n liÒn víi ®Êt cßn chËm nªn nhiÒu khi
lµm mÊt c¬ héi kinh doanh; céng víi sù ph©n biÖt ®èi xö trong viÖc giao ®Êt
cña Nhµ níc cho c¸c doanh nghiÖp còng nh cho thuª ®Êt víi c¸c c¬ së kinh
tÕ t b¶n t nh©n còng g©y bÊt lîi vµ thiÖt thßi cho khu vùc kinh tÕ t b¶n t
nh©n . RÊt Ýt doanh nghiÖp cã ®îc mÆt b»ng s¶n xuÊt ngay tõ khi míi thµnh
lËp mµ thêng ph¶i ®i thuª hoÆc tËn dông ®Êt ë, chÝnh ®iÒu nµy còng ¶nh
hëng kh«ng nhá tíi s¶n xuÊt kinh doanh.
- ThiÕu thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm lµ vÊn ®Ò quan träng ¶nh hëng
®Õn viÖc s¶n xuÊt kinh doanh cña khu vùc kinh tÕ t b¶n t nh©n .
- Do ¶nh hëng tõ nguån lao ®éng Ýt ®îc ®µo t¹o, c«ng nghÖ thiÕt bÞ l¹c
hËu nªn s¶n phÈm lµm ra kh«ng cã søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng, c¶ thÞ
trêng tiªu dïng trong níc vµ xuÊt khÈu ®Æc biÖt lµ nh÷ng s¶n phÈm c¬ khÝ
cã yªu cÇu ®é chÝnh x¸c cao. HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp thuéc khu vùc kinh tÕ
nµy mua nguyªn liÖu ®Çu vµo vµ tiªu thô s¶n phÈm ®Çu ra trªn thÞ trêng ®Þa
ph¬ng chñ yÕu dùa vµo m¹ng líi quan hÖ c¸ nh©nvµ kh¶ n¨ng tiÕp cËn thÞ
trêng cña hé c¸ thÓ tiÓu chñ. V¶ l¹i, c«ng t¸c xóc tiÕn th¬ng m¹i vµ qu¶ng
b¸ th¬ng hiÖu s¶n phÈm gÆp nhiÒu h¹n chÕ bëi quy m« nhá, s¶n lîng s¶n
phÈm lµm ra kh«ng nhiÒu, chi phÝ cho mçi lÇn tham gia c¸c cuéc triÓn l·m
giíi thiÖu s¶n phÈm, th¬ng hiÖu còng lµ lín cho nªn nhiÒu c¬ së s¶n xuÊt ra
kh«ng cã ®ñ kh¶ n¨ng kinh tÕ ®Ó tham gia mµ ®· bá l¬ c¬ héi qu¶ng b¸ th¬ng
hiÖu s¶n phÈm cña m×nh tíi ngêi tiªu dïng còng nh víi nh÷ng hîp ®ång
tiªu thô. ViÖc xóc tiÕn th¬ng m¹i ë trong níc cßn khã kh¨n th× viÖc tham
gia t¹i c¸c héi triÓn l·m ë níc ngoµi ®Ó t×m kiÕm b¹n hµng xuÊt khÈu lµ mét
íc m¬ thËt xa vêi ®èi víi nhiÒu c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh cña lo¹i h×nh kinh
tÕ t b¶n t nh©n .
- Sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ t b¶n t nh©n cã tèc ®é cao nhng kh«ng
®Òu.
Nã ®îc thÓ hiÖn ë khÝa c¹nh lµ gi÷a c¸c vïng, ®Þa ph¬ng, gi÷a c¸c
lÜnh vùc ho¹t ®éng vµ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp. ë c¸c vïng §«ng Nam Bé,
®ång b»ng s«ng Cöu Long vµ ®ång b»ng s«ng Hång tËp trung hµng ngµn
doanh nghiÖp t nh©n th× ë c¸c vïng miÒn nói Trung Du vµ T©y Nguyªn mçi
n¬i chØ cã kho¶ng 500 - 700 doanh nghiÖp. LÜnh vùc th¬ng nghiÖp vµ dÞch vô
®· chiÕm h¬n mét nöa trong tæng sè doanh nghiÖp t nh©n vµ 2/3 sè doanh thu
thuéc thµnh phÇn kinh tÕ nµy. Dï ph¸p luËt cã quy ®Þnh quyÒn b×nh ®¼ng cña
c¸c thµnh phÇn kinh tÕ; song trªn thùc tÕ, kinh tÕ t b¶n t nh©n vÉn bÞ h¹n
chÕ trong viÖc tiÕp cËn mét sè lÜnh vùc ho¹t ®éng nh xuÊt nhËp khÈu, tµi
chÝnh, ng©n hµng.
- - Nh÷ng tån t¹i tõ chñ tr¬ng chÝnh s¸ch vµ tõ c¬ quan c«ng quyÒn ¶nh
hëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ t b¶n t nh©n ViÖt Nam.
C¸c nhµ kinh tÕ t b¶n t nh©n cha yªn t©m ®Çu t vµ ph¸t triÓn l©u
dµi v× cã t×nh tr¹ng s©n ch¬i kh«ng b×nh ®¼ng gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Dï
chÝnh s¸ch chung lµ b×nh ®¼ng gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nhng trªn thùc tÕ,
trong con m¾t cña c¸c quan chøc, c«ng chøc ë c¸c c¬ quan c«ng quyÒn vÉn
ph©n biÖt ®èi xö víi c¸c doanh nghiÖp d©n doanh. Víi c¬ chÕ tiÒn kiÓm tra cña
c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc vµ c¸c c¬ quan b¶o vÖ ph¸p luËt th× cã qu¸
nhiÒu ®iÒu kiÖn ®Ó kiÓm tra vµ thanh tra doanh nghiÖp. Cã kh«ng Ýt cuéc kiÓm
tra, thanh tra tr¸i ph¸p luËt ®· g©y tæn h¹i ®Õn sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp
vµ lµm gi¶m sót lßng tin cña c¸c doanh nghiÖp vµo c¸c c¬ quan Nhµ níc. §Æc
biÖt lµ chÝnh s¸ch kinh tÕ kh«ng æn ®Þnh, c¸c v¨n b¶n ban hµnh ra liªn tôc thay
®æi vµ bæ sung, néi dung cã xu híng b¶o vÖ sù an toµn vµ mang lîi Ých côc
bé cña c¬ quan ban hµnh, kh«ng xuÊt ph¸t tõ lîi Ých chung cña nÒn kinh tÕ,
gi¸ c¶ c¸c dÞch vô c«ng nh ®iÖn, níc, cíc phÝ viÔn th«ng vµo lo¹i ®¾t trªn
thÕ giíi ¶nh hëng ®Õn chi phÝ ®Çu vµo cña nhiÒu doanh nghiÖp. C¶i c¸ch hµnh
chÝnh ®ang cßn lµ vÊn ®Ò rÊt phøc t¹p. Nguyªn nh©n chÝnh lµ nhËn thøc vÒ néi
dung c¶i c¸ch hµnh chÝnh cña c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc ë ®Þa ph¬ng cßn rÊt
kh¸c nhau, nªn thùc hiÖn cha ®îc tèt g©y khã kh¨n cho nhµ ®Çu t khi gi¶i
quyÕt c¸c thñ tôc liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh ®Çu t cña hä. Ch¼ng h¹n thñ tôc
hµnh chÝnh trong thuª ®Êt, giao ®Êt theo híng "mét ®Çu mèi" ®Õn nay vÉn chØ
lµ ý tëng. NhiÒu nhµ ®Çu t ph¶i chê ®îi, ch¹y vßng vµo nhiÒu thñ tôc phøc
t¹p, thêi gian hoµn thµnh tèt thñ tôc kÐo dµi h¬n 1 n¨m,thËm chÝ cã trêng hîp
ph¶i chê ®îi tíi 2 n¨m trong khi theo quy ®Þnh cña Nhµ níc chØ cã 2 th¸ng.
§Æc biÖt trong thêi ®¹i khoa häc kü thuËt th«ng tin nh hiÖn nay th× nguån
th«ng tin kÞp thêi, ®óng lóc lu«n lµ c¬ së quan träng ®Ó c¸c nhµ kinh doanh
thùc hiÖn ®Çu t. Nhng trªn thùc tÕ, th«ng tin ®Õn c¸c doanh nghiÖp lµ rÊt
chËm vµ hoµn toµn kh«ng cã nh÷ng quy ®Þnh tõ Nhµ níc trong viÖc cung cÊp
th«ng tin cho c¸c gi¸m ®èc doanh nghiÖp nh»m gióp hä biÕt lùa chän vµ xö lý
- nh÷ng th«ng tin cã lîi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
§iÒu ®¸ng lu t©m lµ th«ng tin quan träng thiÕu thêng lµ th«ng tin vÒ v¨n
b¶n ph¸p luËt míi ban hµnh, th«ng tin vÒ thÞ trêng, vÒ kinh tÕ x· héi.
- T×nh tr¹ng kh«ng chÊp hµnh hoÆc chÊp hµnh kh«ng nghiªm luËt ph¸p
cña Nhµ níc lµ biÓu hiÖn chñ yÕu cña kinh tÕ t b¶n t nh©n .
NhiÒu doanh nghiÖp kh«ng thùc hiÖn ®óng nguån vèn vµo sæ s¸ch kÕ
to¸n, viÖc t¨ng gi¶m vèn cßn tuú tiÖn, khai b¸o doanh thu kh«ng ®óng. Cßn
cã trêng hîp doanh nghiÖp kinh doanh kh«ng ®óng mÆt hµng ®· ®¨ng ký,
trong ho¹t ®éng kinh doanh v× ch¹y theo lîi nhuËn nªn ®· s¶n xuÊt hµng gi¶,
thµnh lËp c¸c c«ng ty ma ®Ó trèn thuÕ. Víi rÊt nhiÒu thñ ®o¹n tinh vi, mét sè
doanh nghiÖp t nh©n ®· g©y sù mÊt æn ®Þnh trong kinh doanh lµm ¶nh hëng
tíi nÒn kinh tÕ nãi chung, ¶nh hëng ®Õn m«i trêng ®Çu t vµ kh¸ch hµng nãi
riªng.
Sù yÕu kÐm h¹n chÕ cña mäi sù vËt hiÖn tîng ®Òu b¾t nguån tõ nguyªn
nh©n nµo ®ã. V× vËy, trong thùc tÕ viÖc nh×n nhËn vµ ®¸nh gi¸ c¸c thµnh phÇn
kinh tÕ t b¶n t nh©n ®Ó ®a ra c¸c chÝnh s¸ch phï hîp ph¶i c¨n cø vµo
nh÷ng nguyªn nh©n cña viÖc h¹n chÕ, yÕu kÐm ®ã.
4. Nguyªn nh©n cña yÕu kÐm, h¹n chÕ trªn
Nguyªn nh©n sù yÕu kÐm cña doanh nghiÖp th× cã nhiÒu nhng tËp
trung l¹i h×nh thµnh 3 nhãm nguyªn nh©n chÝnh.
4.1. VÉn cã sù ph©n biÖt ®èi xö víi khu vùc kinh tÕ t b¶n t nh©n
Mét yÕu tè kh«ng thÓ kh«ng nãi tíi lµ c¸c nhµ kinh doanh t nh©n vÉn
cßn t©m lý dÌ dÆt trong ®Çu t vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Nguyªn
nh©n cña sù lo ng¹i chÝnh xuÊt ph¸t tõ nh÷ng biÕn cè trong lÞch sö chÝnh s¸ch
ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc. T duy cña thÓ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung vÉn
- cßn tån t¹i víi nhiÒu bÊt cËp ®ã lµ sù kh«ng c«ng nhËn kinh tÕ thÞ trêng,
kh«ng c«ng nhËn kinh tÕ t b¶n t nh©n ®· chi phèi mét sè c¸n bé lËp c¬ chÕ
chÝnh s¸ch, luËt ph¸p còng nh ho¹t ®éng thùc tiÔn cña bé m¸y Nhµ níc.
§iÓn h×nh cho vÝ dô vÒ sù ®èi xö kh«ng c«ng b»ng gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ
lµ gi÷a doanh nghiÖp Nhµ níc vµ doanh nghiÖp t nh©n cã sù kh¸c nhau vÒ
thñ tôc vay vèn ë ng©n hµng. Doanh nghiÖp Nhµ níc cã lîi thÕ h¬n trong thñ
tôc còng nh ®iÒu kiÖn vay dÔ dµng h¬n, kh«ng ph¶i thÕ chÊp, viÖc thuª ®Êt dÔ
dµng, tiÕp cËn tÝn dông u ®·i cña chÝnh phñ dÔ h¬n.
4.2. Nh÷ng nguyªn nh©n tõ c¬ chÕ chÝnh s¸ch
HÖ thèng chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« thiÕu ®ång bé vµ nhÊt qu¸n t¹o ra sù
bÊt hîp lý cho sù ph¸t triÓn cña khu vùc kinh tÕ t b¶n t nh©n .
- VÒ chÝnh s¸ch ®Êt ®ai: Cho dï luËt ®Êt ®ai ®îc ban hµnh tõ rÊt sím
lµ tõ n¨m 1993 nhng viÖc triÓn khai c¸c v¨n b¶n díi luËt nh»m cô thÓ ho¸
luËt cßn chËm, g©y nhiÒu b¨n kho¨n trong thùc hiÖn. LuËt ®· quy ®Þnh tæng
thÓ 5 quyÒn ®èi víi nh÷ng viÖc sö dông c¸c quyÒn ®ã nh thÕ nµo vÉn cha
®îc gi¶i quyÕt râ rµng trong c¸c quy ®Þnh g©y nªn t×nh tr¹ng v« nguyªn t¾c
"mãc ngoÆc", hèi lé trong c¸c c¬ quan vµ c¸n bé qu¶n lý.
- VÒ chÝnh s¸ch thuÕ: Chóng ta ®· cã c¶i tiÕn vµ ®æi míi thÓ hiÖn ë viÖc
¸p dông thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng tõ ngµy 1/1/1999 nhng nh×n chung, chÝnh s¸ch
thuÕ cßn ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, u ®·i ®Çu t níc
ngoµi h¬n lµ ®Çu t t nh©n trong níc. ChÝnh ®ã lµ nguyªn nh©n lµm gi¶m sót
lßng tin cña chñ ®Çu t t nh©n, kh«ng kÝch thÝch lßng nhiÖt t×nh cña hä. Thªm
n÷a lµ viÖc u ®·i thuÕ trµn lan vµ mét sè kho¶n thu cha hîp lý, lý do u ®·i
chung chung nh t¹o ®éng lùc s¶n xuÊt, c¶i thiÖn m«i trêng ®Çu t vµ t¨ng
søc c¹nh tranh cho doanh nghiÖp; trong khi ®ã c¨n cø chñ yÕu nhÊt ®Ó thÓ hiÖn
u ®·i lµ luËn chøng c¬ cÊu theo híng u tiªn ngµnh vïng l¹i bÞ bá qua. V×
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
