Giáo trình hướng dẫn phân tích quan điểm trong quá trình công nghiệp hóa nông nghiệp nông thôn p2

Chia sẻ: Fdsf Gfjy | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

73
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Công nghiệp hoá không những có tác dụng thúc đẩy nền kinh tế tăng trưởng phát triển cao mà còn tạo tiền đề vật chất để xây dựng, phát triển và hiện đại hoá nền quốc phòng an ninh. Sự nghiệp quốc phòng và an ninh gắn liền với sự nghiệp phát triển văn hoá, kinh tế, xã hội. Thành tựu công nghiệp hoá tạo ra tiền đề kinh tế cho sự phát triển đồng bộ về kinh tế - chính trị, văn hoá xã hội, quốc phòng và an ninh. ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình hướng dẫn phân tích quan điểm trong quá trình công nghiệp hóa nông nghiệp nông thôn p2

híng chuyªn canh tËp trung lµm cho quan hÖ kinh tÕ gi÷a c¸c vïng c¸c miÒn trë lªn thèng nhÊt cao h¬n. C«ng nghiÖp ho¸ kh«ng nh÷n g cã t¸c dông thóc ®Èy nÒn kinh tÕ t¨ng trëng ph¸t triÓn cao mµ cßn t¹o tiÒn ®Ò vËt chÊt ®Ó x©y dùng, ph¸t triÓn vµ hiÖn ®¹i ho¸ nÒn quèc phßng an ninh. Sù nghiÖp quèc phßng vµ a n ninh g¾n liÒn víi sù nghiÖp ph¸t triÓn v¨n ho¸, kinh tÕ, x· héi. Thµnh tùu c «ng nghiÖp ho¸ t¹o ra tiÒn ®Ò kinh tÕ cho sù ph¸t triÓn ®ång bé vÒ kinh tÕ - c hÝnh trÞ, v¨n ho¸ x· héi, quèc phßng vµ an ninh. Thµnh c«ng cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ nÒn kinh tÕ quèc d©n lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh sù th¾ng lîi cña con ®êng x· héi chñ nghÜa m µ §¶ng vµ nh©n d©n ta ®· lùa chän. C hÝnh v× vËy mµ c«ng nghiÖp ho¸ kinh tÕ ®îc coi lµ nhiÖm vô träng t©m trong suèt thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi. 3. Néi dung chñ yÕu cña c«ng nghiÖp ho¸ n«ng nghiÖp n «ng th«n níc ta C «ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n «ng nghiÖp lµ qu¸ tr×nh c huyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp theo híng s¶n xuÊt hµng ho¸ lín, g¾n víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ thÞ trêng, thùc tiÔn c¬ khÝ ho¸, ®iÖn khÝ ho¸, thuû lîi ho¸, øng dông c¸c thµnh tùu khoa häc c«ng nghÖ tríc hÕt lµ n«ng nghi Öp nh»m n©ng c ao n¨ng suÊt, chÊt lîng hiÖuq ña, søc c¹nh tranh cña n«ng s ¶n hµng ho¸ trªn thÞ trêng. Ngoµi ra c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp còng chÝnh lµ ph¸t triÓn lùc lîng s¶n x uÊt, c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña chñ nghÜa x· héi.Trªn c¬ së 9
thùc hiÖn c¬ khÝ ho¸ nÒn s¶n xuÊt x· héi vµ ¸p dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ tríc hÕt lµ qu¸ tr×nh c¶i biÕn lao ®éng thñ c«ng l¹chËu thµnh lao ®éng sö dông m ¸y mãc tøc lµ ph¶i c¬ khÝ ho¸ nÒn kinh tÕ quèc d©n. NÒn n«ng nghiÖp víi kü thuËt thñ c«ng, lao ®éng ch©n tay th× kh«ng thÓ gäi lµ nÒn n«ng nghiÖp ph¸t triÓn ®îc, nhÊt lµ nÒn n«ng nghiÖp ®ã l¹i ph¶i g¸nh trªn vai c¶ mét nÒn kinh tÕ. N«ng nghiÖp l¹c hËu lµm cho ®êi sèng cña nh©n d©n nghÌo ®ãi bë i kinh tÕ ViÖt N am sèng dùa chñ yÕu vµo n«ng nghiÖp, 80% d©n c lµm n«ng nghiÖp ®· khiÕn cho ®Êt níc cµng ngµy cµng thôt lïi kh«ng ph¸t triÓn. Bëi vËy §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· ®Æt ra môc tiªu lµ ph¶i chuyÓn ®æi c¨n b¶n tõ nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp sang nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp ®a ®Êt níc trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp ho¸. Nhng c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp kh«ng chØ lµ c huyÓn ®æi c¬ cÊu thñ c«ng sang c¬ khÝ mµ ph¶i g¾n liÒn víi ®iÖn khÝ ho¸ vµ tù ®éng ho¸ s¶n xuÊt tõng níc vµ trong toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. N goµi ra thÞ trêng còng lµ mét yÕu tè v« cïng quan träng trong lÜnh vùc tiªu thô hµng ho¸ n«ng s ¶n phÈm. V× vËy ph¶i thóc ®Èy h×nh thµnh vµ më réng c¸c lo¹i thÞ trêng bao gåm thÞ trêng s¶n phÈm, ngoµi ra cßn ph¶i cã c ¸c lo¹i thÞ trêng nh thÞ trêng vèn , lao ®éng, c«ng nghÖ. C «ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp lµ qu¸ tr×nh c huyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n theo híng t¨ng nhanh tû 10
träng gi¸ trÞ s¶n phÈm vµ lao ®éng c¸c ngµnh c«ng nghiÖp vµ dÞch vô, gi¶m dÇn tû träng s¶n phÈm vµ lao ®éng c¸c ngµ nh c «ng nghiÖp. X©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ x· héi, quy ho¹ch ph¸t triÓn n«ng th«n, b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i, tæ c høc l¹i s¶n xuÊt vµ x©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp, x©y dùng nÒn d©n chñ c«ng b»ng, v¨n minh, kh«ng ngõng n©ng cao ®êi sèng vËt chÊ t vµ v¨n ho¸ cña nh©n d©n ë n«ng th«n. §Êt níc ta phÇn lín lµ lao ®éng trong n«ng nghiÖp c¬ cÊu khu vùc I qu¸ lín trong khi ®ã khu vùc II l¹i qu¸ nhá bÐ. Lao ®éng trong n«ng nghiÖp d thõa thêng kh«ng biÕt lµm g× dÉn ®Õn l·ng phÝ tµi nguyªn con ngêi. V× vËy môc tiªu chÝnh quan träng nhÊt lµ ph¶i thu hÑp lùc lîng s¶n xuÊt trong n«ng nghiÖp b»ng c¸ch ®a m¸y mãc thiÕt bÞ vµo thay thÕ mét sè vÞ trÝ lao ®éng cña con ngêi. M¸y mãc hiÖn ®¹i lµm tèn Ýt nh©n lùc h¬n, c on ngêi lao ®éng còng ®îc gi¸m b¾t khè i lîng c«ng viÖc tõ ®ã t¨ng nhanh lùc lîng lao ®éng cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. X ©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ x· héi, quy ho¹ch ph¸t triÓn n«ng th«n b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i, tæ chøc l¹i s¶n x uÊt vµ x©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp còng lµ néi dung c hÝnh cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n. NÕu chØ biÕt ®a m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i vµo trong s¶n x uÊt n«ng nghiÖp th× sÏ lµm háng, l·ng phÝ m¸y mãc khi c¬ së h¹ tÇng kh«ng phï hîp. V× vËy song song víi c¶i tiÕn m¸y mãc th iÕt bÞ lµ x©y dùng c¬ së vËt chÊt ®Çy ®ñ vµ hiÖn ®¹i.Nhng 11
ph¸t triÓn n«ng th«n kh«ng chØ lµ sù ph¸t triÓn ®¹i trµ tÊt c¶ c¸c vïng, miÒn mµ ph¶i chän ra tõng khu vùc träng ®iÓm. Nh÷ng khu vùc träng ®iÓm ph¶i phï hîp víi tõng ngµnh nh n«ng, l©m, thuû s¶n t õ ®ã cã nh÷ng chiÕn lîc ph¸t triÓn nh÷ng u ®iÓm tõng vïng ®Ó nh÷ng u ®iÓm ®ã ph¸t huy ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ. C¸c ngµnh nghÒ ®îc u tiªn ph¸t triÓn nhÊt lµ c¸c ngµnh nghÒ thñ c«ng gia truyÒn nhng vÊn ®Ò m«i trêng còng l¹i ®îc ®Æt ra cÊp thiÕt. Mé t vÝ dô ®¬n gi¶n lµ lµng gåm B¸t T rµng, lµ mét lµng nghÒ cæ truyÒn l©u ®êi, s¶n phÈm hµng ho¸ ®îc b¸n réng r·i nhng vµi n¨m tríc khi cha ¸p dông ph¬ng ph¸p nung b»ng gas mµ nung gèm b»ng than g©y nªn « nhiÔm cho c¶ mét vïng réng lín.NÕu biÖn ph¸p nung gèm b»ng gas kh«ng kÞp thêi ra ®êi th× c¶ lµng nghÒ sÏ bÞ « nhiÔm bëi khãi than vµ bôi g©y nªn c¨n bÖnh vÒ phæi. Bëi vËy ph¸t triÓn n«ng th«n b¶o vÖ lµng nghÒ còng ph¶i song hµnh víi b¶o vÖ m «i trêng sinh th¸i. Cã nh thÕ míi vËy dông ®îc mét nÒn d©n chñ, c«ng b»ng v¨n minh, kh«ng ngõng n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ v¨n ho¸ cña nh©n d©n ë n«ng th«n. B . Thùc tr¹ng vµ ®Þnh híng gi¶i ph¸p 1. Thùc tr¹ng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n n íc ta hiÖn nay 12
§èi mÆt víi thùc tr¹ng n«ng nghiÖp níc ta hiÖn nay, §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· nhËn ra mét sè mÆt yÕu kÐm, mét sè thùc tr¹ng vÉn tån t¹i song hµnh cïng víi sù ph¸t triÓn cña n«ng th«n. HiÖn nay s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ë níc ta phæ biÕn c ßn trong t×nh tr¹ng ph©n t¸n, ®¬n lÎ, thiÕu sù phèi hîp nªn c hÊt lîng s ¶n phÈm kh«ng ®ång nhÊt, thu gom vµ vËn chuyÓn khã kh¨n gi¸ thµnh cao. Trong cïng mét s¶n phÈm lu«n cã sù c ¹nh tranh, sù tranh chÊp vÒ lîi Ých gi÷a ngêi s¶n xuÊt, thu gom víi ngêi chÕ biÕn, tiªu thô vµ ngêi chÞu thiÖt cuèi cïng l¹i chÝnh lµ ngêi n«ng d©n. §ã còng chÝnh lµ sù bÊt cËp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay. C ho ®Õn nay tr×nh ®é c«ng nghiÖp n«ng th«n cßn ë tr¹ng th¸i manh nha, yÕu ít, kinh tÕ n«ng th«n cßn ë tr¹ng th¸i manh nha, yÕu ít, kinh tÕ n«ng th«n cßn nÆng tÝnh thuÇn n«ng. N h÷ng kh¶ o s¸t cña nh÷ng thËp kû gÇn ®©y, ë nhiÒu vïng cña ®Êt níc cho thÊy c¬ cÊu lao ®éng trong n«ng nghiÖp hÇu nh kh«ng thay ®æi. Ngoµi ra do c¬ chÕ qu¶n lý tËp trung quan liªu bao cÊp kÐo dµi lµm cho kh«ng Ýt ngêi lao ®éng ®· quen víi t©m lý û l¹i, tr«ng chê t hiÕu nh¹y bÐn khi ph¶i ®èi mÆt víi viÖc lµm vµ thu nhËp khi chuyÓn sang kinh tÕ thÞ trêng. V Ò ph¬ng diÖn qu¶n lý tæng thÓ nÒn kinh tÕ, c¸c chÝnh s ¸ch c«ng nghiÖp ho¸ hÇu nh cha quan t©m xö lý tæng thÓ vµ hîp lý mèi quan hÖ gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ . Trong nhiÒu thËp kû, chiÕn lîc u tiªn ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nÆng trªn 13
thùc tÕ cha cã t¸c ®éng tÝch cùc cho viÖc t¨ng cêng mèi liªn kÕt gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n. Trong nh÷ng gi¶i ph¸p tiÕn hµnh, cha ®Æt ®óng vai trß ngµnh nghÒ vµ c«ng nghiÖp n«ng th«n nh mét kh©u trung gian ®Ó qua ®ã thùc hiÖn chuyÓn giao c «ng nghÖ, mét mÆt c«ng nghiÖp t¸c ®éng vµo n«ng nghiÖp, m Æt kh¸c c¸c ho¹t ®éng n«ng nghiÖp hoÆc mang tÝnh n«ng nghiÖp cã thÓ chuyÓn dÇn sang c«ng nghiÖp. Cã thÓ nãi ®©y c hÝnh lµ khuyÕt tËt c¬ c Êu c¶ vÒ ph¬ng diÖn ngµnh lÉn l·nh thæ, lµ kh©u ¸ch t¾c cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸. Cã lÏ ®©y c òng lµ mét nguyªn nh©n h¹n chÕ khiÕn sau nhiÒu thËp kû tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ ®Õn nay vÒ c¬ b¶n ViÖt Nam vÉn cßn lµ m ét níc n«ng nghiÖp mang tÝnh tù cung tù cÊp. NÕu thêi gian tíi thiÕu nh÷ng thÓ chÕ vµ gi¶i ph¸p thiÕt thùc thóc ®Èy c«ng nghiÖp ho¸ n«ng th«n ph¸t triÓn, th× t¨ng trëng kinh tÕ n«ng th«n vµ kinh tÕ ViÖt Nam nãi chung sÏ khã cã sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng. N ghiªn cøu nhiÒu vïng cô thÓ ë nhiÒu vïn g còng cho thÊy, c«ng nghiÖp n«ng th«n ë ViÖt Nam cã tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ dÞch vô thÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi thµnh phè.Trªn thùc tÕ c «ng nghiÖp ®îc x©y dùng ë n«ng th«n hiÖn nay chñ yÕu dïng c «ng nghÖ cò ®îc th¶i lo¹i tõ c¸c vïng ®« thÞ mang vµo. Lµ mét b é phËn cña kinh tÕ n«ng th«n, ho¹t ®éng cña c «ng nghiÖp n«ng th«n chÞu t¸c ®éng cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp m ang tÝnh chu kú, viÖc cung cÊp nguyªn liÖu vµ sö dông lao 14
®éng trong n¨m cã sù biÕn ®éng kh¸ lín. Sè lîng lµm viÖc trong c¸c c¬ së c«ng nghiÖp n«ng th«n phô thuéc vµo thêi vô, nÕu vµo vô mïa hoÆc ®i cÊy, ®i gÆt lùc lîng lao ®éng gi¶m m ¹nh râ rÖt. Ngêi n«ng d©n lu«n coi c«ng viÖc chÝnh cña m×nh lµ lµm ruéng v× vËy khã cã thÓ b¶o hä ®i lµm khi c«ng viÖc lµm r uéng cha lµm xong. Còng t¬ng tù nh vËy n guyªn liÖu cung øng cho c¸c c¬ së chÕ biÕn liªn quan chÆt chÏ víi thêi kú thu ho¹ch c©y trång l¬ng thùc thùc phÈm chØ tån t¹i theo tõng mïa c ña nã, v× vËy c¸c c¬ së chÕ biÕn n«ng s¶n phÈm còng ph¶i ho¹t ®éng t¬ng tù nh vËy. Nhµ m¸y, c«ng nh©n ph¶i lµm v iÖc hÕt c «ng suÊt khi vô thu ho¹ch tíi gÇn, cßn l¹i ph¶i lµm viÖc cÇm c hõng khi qua mïa thu ho¹ch. Do vËy kh«ng Ýt hé gia ®×nh c«n nghiÖp n«ng th«n ph¶i dµnh toµn bé thêi gian cña lao ®éng gia ®×nh cho ho¹t ®éng n«ng nghiÖp trong lóc thêi vô khÈn tr¬ng. Do thiÕu vèn ®Çu t s¶n xuÊt mµ kh¶ n¨ng cña ngêi n«ng d©n còng cã h¹n do kh«ng ®îc ®µo t¹o mét c¸ch chÝnh quy vµ c ¬ b¶n nªn ë hÇu hÕt c¸c ®Þa bµn n«ng th«n c¸c qu¸ tr×nh s¶n x uÊt vµ chÕ biÕn ®Òu tr¶i qua nhiÒu c«ng ®o¹n nhá vµ ph©n t¸n. S ¶n xuÊt theo quy m« nhá, ®¬n s¬, thñ c«ng lµ chÝnh th× c¸c hé gia ®×nh khã cã ®iÒu kiÖn cã ®îc c«ng nghÖ tinh chÕ tèt nhÊt bëi vËy chÊt lîng s¶n phÈm míi trë nªn thÊp kÐm, kh«ng ®ñ tiªu chuÈn ph©n phèi trong níc hoÆc xuÊt khÈu ra níc ngoµi. N goµi ra nÕu s¶n phÈm ®îc m ang ra xuÊt khÈu còng chØ ®îc b¸n víi gi¸ rÎ m¹t, chÝnh v× vËy c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam m íi thêng xuyªn bÞ kiÖn b¸n ph¸ gi¸. 15
§Ó s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ chÊt lîng nhng nã c òng chØ lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng c ña c¸c doa nh nghiÖp, ngoµi ra cßn mét yÕu tè v« cïng quan träng n÷a ®ã lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Gi¸ thµnh cña mét s¶n phÈm cßn ®îc coi lµ yÕu tè c¬ b¶n nhÊt trong c¹nh tranh gi÷a c ¸c c«ng ty víi nhau. C¸c doanh nghiÖp khi muèn t¨ng lîi nhuËn kinh doanh, t¨ng khèi lî ng s¶n phÈm b¸n ra nhng kh¸ch hµng l¹i cùc kú khã tÝnh. Hä lu«n muèn mua ®îc nh÷ng hµng ho¸ rÎ nhÊt, chÊt lîng th× tèt nhÊt, v× vËy ph¸ gi¸ thµnh lµ ®¸nh ®óng t©m lý cña ngêi tiªu dïng. Nhng kh«ng ph¶i cø gi¶m thËt m¹nh gi¸ mµ kh«ng quan t©m tíi lîi n huËn cña doanh nghiÖp. Gi¶m gi¸ qu¸ thÊp th× chØ b¸n ®îc s¶n phÈm nhiÒu th× doanh nghiÖp còng kh«ng thÓ cã l·i. §èi víi c¸c doanh nghiÖp ë n«ng t«n th× c¸ch gi¶m gi¸ duy nhÊt chØ cã thÓ lµ c¶i tiÕn trong lÜnh vùc s¶n xuÊt. Ph©n ®Þnh râ vµ kÕt hîp hµi hoµ c ¸c tÇng líp c«ng nghÖ trong tæ chøc s¶n xuÊt sÏ t¹o thuËn lîi ®Ó x ¸c ®Þnh quy m« vïng nguyªn liÖu g¾n liÒn víi viÖc s¬ chÕ vµ kinh tÕ tËp trung. Nh vËy doanh nghiÖp sÏ tiÕt kiÖm mét lîng c hi phÝ dïng cho vËn chuyÓn hao mßn m¸y mãc ngoµi ra cßn t¹o ®îc viÖc lµm cho sè lao ®éng n«ng th«n, ®ång thêi víi n©ng cao chÊt lîng vµ h¹ gi¸ thµnh n«ng s¶n. M ét trong nh÷ng t×nh tr¹ng chung cña c«ng nghiÖp níc ta hay nãi c¸ch kh¸c lµ nh÷ng níc ®ang ph¸t triÓn ®ã lµ míi bíc ®Çu ®i vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®Êt níc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nªn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®ã cßn mang nÆng tÝnh tù ph¸t, 16