Giáo trình hướng dẫn ứng dụng lý luận nền kinh tế thị trường phát triển khoa học công nghệ p2

Chia sẻ: Fwet Ret | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

74
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'giáo trình hướng dẫn ứng dụng lý luận nền kinh tế thị trường phát triển khoa học công nghệ p2', kinh tế - quản lý, kinh tế học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình hướng dẫn ứng dụng lý luận nền kinh tế thị trường phát triển khoa học công nghệ p2

Ba lµ, c¸ch m¹ng vÒ vËt liÖu míi : ngµy nay ngoµi viÖc sö dông c¸c vËt liÖu tù nhiªn, con ngêi ngµy cµng t¹o ra nhiÒu vËt liÖu tù nhiªn, con ngêi ngµy cµng t¹o ra nhiÒu vËt liÖu nh©n t¹o míi thay thÕ cã hiÖu qu¶ cho c¸c vËt tù nhiªn khi mµ c¸c vËt liÖu tù nhiªn ®ang cã xu híng ngµy cµng c¹n dÇn . Bèn lµ, c¸ch m¹ng vÒ c«ng nghÖ sinh häc, c¸c thµnh tùu cña cuéc c¸ch m¹ng nµy ®ang ®îc ¸p dông r«ng r·i trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, y tÕ, ho¸ chÊt, b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i. N¨m lµ, c¸ch m¹ng vÒ ®iÖn tö vµ tin häc : ®©y lµ lÜnh vùc hiÖn nay loµi ngêi ®ang ®Æc biÖt quan t©m trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn lÜnh vùc m¸y tÝnh ®iÖn tö. Nh vËy, khoa häc c«ng nghÖ ngµy nay bao gåm mét ph¹m vi réng, nã kh«ng chØ lµ c¸c ph¬ng tiÖn, thiÕt bÞ do con ngêi s¸ng t¹o ra mµ cßn lµ c¸c bÝ quyÕt biÕn c¸c nguån lùc cã s½n thµnh s¶n phÈm. Víi ý nghÜ ®ã khi nãi tíi c«ng nghÖ th× sÏ còng bao hµm c¶ kü thuËt. §Æc biÖt lµ trong giai ®o¹n hiÖn nay khoa häc, kÜ thuËt lu«n g¾n bã chÆt chÏ víi 10
nhau : khoa häc lµ tiÒn ®Ò trùc tiÕp cña c«ng nghÖ vµ c«ng nghÖ l¹i lµ kÕt qu¶ cña khoa häc. b.VÒ híng t¸c ®éng cña KH- CN TËp trung nç lùc tiÕn hµnh c¶i t¹o, ®ång bé, ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ cã chän läc c¸c c¬ së s¶n xuÊt hiÖn cã Tuy c¬ së vËt chÊt- kü thuËt cã cña níc ta cßn nhá bÐ, tr×nh ®é c«ng nghÖ, kü thuËt vµo lo¹i l¹c hËu, hÖ sè sö dông thiÕt bÞ vµ c«ng suÊt cßn thÊp. Bëi vËy, nguån dù tr÷ cßn kh¸ lín vµ díi nhiÒu gãc ®é, ®©y thËt sù ®ang lµ nguån vèn quý cña ®Êt níc vµ ph¶i b¾t ®Çu tõ ®©y ®Ó ®i lªn Chñ ®éng sö dông cã chän läc mét sè híng c«ng nghÖ tiªn tiÕn phï hîp víi thÕ m¹nh cña ®Êt níc nh»m chuÈn bÞ ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn c¸c ngµnh cã hµm lîng c«ng nghÖ cao ë níc ta, cïng víi viÖc tËp trung nç lùc KH- CN khai th¸c cã hiÖu qu¶ c¬ së vËt chÊt- kü thuËt hiÖn cã, còng cÇn ph¶i ch¨m lo, dµnh mét sè phÇn tiÒm lùc d lín cho viÖc thö nghiÖm, lùa chän mét så híng c«ng nghÖ cao phï hîp ®Ó mét mÆt, hç trî cho viÖc gi¶i quyÕt cã hiÖu qu¶ h¬n, mÆt 11
kh¸c thóc ®Èy viÖc h×nh thµnh mét sè lÜnh vùc s¶n xuÊt c«ng nghÖ cao víi quy m« phï hîp ®Ó t¹o ta c¸c s¶n phÈm thay thÕ nhËp vµ t¹o chç ®øng trªn thÞ trêng quèc tÕ. Trong sè nh÷ng híng c«ng nghÖ cao, cÇn quan t©m ®Çy ®ñ tíi kh©u tin häc ho¸ mét sè lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi. CÇn cã quyÕt t©m trong viÖc ®Çu t ph¸t triÓn mét sè lÜnh vùc s¶n xuÊt g¾n víi c¸c h¬ng u tiªn cña ch¬ng tr×nh tæng hîp tiÕn bé KH- CN. §ã lµ dÞp tèt ®Ó VN tham gia vµo ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ vÒ mét sè s¶n phÈm cã hµm lîng khoa häc cao Thóc ®Èy viÖc n©ng cao tr×nh ®é kü thuËt vµ c«ng nghÖ cña c¸c xÝ nghiÖp nhá, cña khu vùc tiÓu thñ c«ng nghÖp c¶ ë thµnh thÞ vµ n«ng th«n. Kinh nghiÖm thùc tiÔn chØ ra r»ng ®Ó cã thÓ thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ chiÕm lîc nµy, viÖc nhanh chãng kh¾c phôc sù l¹c hËu vÒ c«ng nghÖ, sù yªó kÐm vÒ n¨ng lùc qu¶n lý, sù thiÕu hôt vÒ lùc lîng lao ®éng cã kü thuËt lµ yªu cÇu bøc b¸ch ph¶i gi¶i quyÕt .Bëi vËy viÖc giµnh mét phÇn nç lùc ®ñ m¹nh híng vµo viÖc gi¶i quyÕt c¸c nhu cÇu khoa häc vµ 12
c«ng nghÖ phôc vô ph¸t triÓn c«ng nghiÖp n«ng th«n cã tÇm quan träng ®Æc biÖt Nh÷ng ph©n tÝch nªu trªn ®· tíi gîi ý quan träng lµ chiÕn lîc ph¸t triÓn khoa häc vµ kü thuËt kh«ng thÓ kh«ng quan t©m ®Õn viÖc n©ng cao tr×nh ®é kü thuËt vµ c«ng nghÖ ,c¶i tiÕn .. vµ nªn coi ®©y lµ mét híng cã ý nghÜa chiÕn lîc c¶ tríc m¾t vµ l©u dµi . KÕt hîp h÷u c¬ viÖc tËp trung nç lùc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò tríc m¾t vµ tiÕp tôc t¨ng cêng tiÒm lùc khoa häc vµ kü thuËt nh»m ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu míi cña giai ®o¹n ph¸t triÓn tiÕp theo 3.Vai trß cña khoa häc c«ng nghÖ Trong thêi ®¹i ngµy nay, cã lÏ kh«ng cßn ai kh«ng nhËn thøc ®îc r»ng khoa häc vµ c«ng nghÖ cã vai trß rÊt quan träng vÒ nhiÒu mÆt ®èi víi sù ph¸t triÓn. Khoa häc vµ c«ng nghÖ lµ c¸i kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong ®êi sèng kinh tÕ – v¨n ho¸ cña mét quèc gia. Vai trß nµy cña khoa häc vµ c«ng nghÖ cµng trë lªn ®Æc biÖt quan träng ®èi víi níc ta ®ang trªn con ®êng rót ng¾n giai ®o¹n ph¸t triÓn ®Ó sím trë 13
thµnh mét x· héi hiÖn ®¹i. Ngay tõ khi b¾t ®Çu tiÕn hµnh c«ng cuéc ®æi míi ®Êt níc, §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh khoa häc vµ c«ng nghÖ lµ c¸i gi÷ vai trß quan träng trong sù ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt vµ n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý, b¶n ®¶m chÊt lîng vµ tèc ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc v× môc tiªu d©n giµu níc m¹nh x· héi c«ng b»ng, v¨n minh, khoa häc vµ c«ng nghÖ ph¶i trë thµnh “quèc s¸nh hµng ®Çu”. Níc ta ®ang bíc vµo mét thêi kú ph¸t triÓn míi- thêi kú ®Èy m¹nh CNH- H§H. NghÞ quyÕt Trung ¬ng hai cña Ban chÊp hµnh Trung ¬ng §¶ng kho¸ VIII ®· x¸c ®Þnh râ :”CNH- H§H ®Êt níc ph¶i b»ng vµ dùa vµo khoa häc vµ c«ng nghÖ” “khoa häc vµ c«ng nghÖ ph¶i trë thµnh nÒn t¶ng vµ ®éng lùc cho CNH- H§H”. ChØ b»ng con ®êng CNH - H§H, ph¸t triÓn khoa häc vµ c«ng nghÖ míi cã thÓ ®a níc ta tõ nghÌo nµn l¹c hËu trë thµnh mét níc giµu m¹nh v¨n minh. ViÖc ®a khoa häc vµ c«ng nghÖ, tríc hÕt lµ phæ cËp nh÷ng tri thøc khoa häc vµ c«ng nghª cÇn thiÕt vµo s¶n xuÊt vµ ®êi sèng x· héi lµ mét nhu cÇu cÊp thiÕt cña x· héi ta hiÖn nay. Vai trß cña KH- CN ®èi víi mét sè lÜnh vùcnh sau: 14
a.Víi sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n vµ ph¸t triÓn n«ng th«n GÇn 15 n¨m qua s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu to lín gãp phÇn quan träng æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®a níc ta bíc sang giai ®o¹n míi ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.Tuy nhiªn cho ®Õn nay víi gÇn 80% d©n sè cña c¶ níc sèng ë n«ng th«n, trong ®ã tû lÖ ®ãi nghÌo vÉn cßn trªn 17%, cã n¬i nh ë mét sè huyÖn miÒn nói cßn trªn 35%. MÆt kh¸c còng do nÒn kinh tÕ níc ta míi bíc ®Çu chuyÓn tõ nÒn s¶n xuÊt theo c¬ chÕ tËp trung, quan liªu, bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN nªn n¨ng suÊt, chÊt lîng vµ søc c¹nh tranh cña n«ng s¶n, hµng ho¸ cßn rÊt thÊp so víi nhiÒu níc trong giíi khu vùc vµ thÕ. §iÒu ®ã lµm cho thu nhËp vµ tÝch luü cña ®¹i bé phËn d©n c n«ng th«n cßn bÊp bªnh, søc mua cã kh¶ n¨ng thanh to¸n vÒ t liÖu s¶n xuÊt vµ t liÖu tiªu dïng ®Òu rÊt h¹n chÕ, g©y ¶nh hëng lín ®Õn sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu cña toµn bé nÒn kinh tÕ, ®ång thêi g©y c¶n trë viÖc, ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ dÞch vô trªn ®Þa bµn n«ng th«n 15
So víi c¸c gi¶i ph¸p kh¸c, th× gi¶i ph¸p vÒ khoa häc vµ c«ng nghÖ yªu cÇu vèn ®Çu t kh«ng qu¸ lín mµ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao. Theo ®¸nh gi¸ chung, trong n«ng nghiÖp íc tÝnh 1/3 gi¸ trÞ t¨ng cña s¶n xuÊt l¬ng thùc thêi gian võa qua lµ do ngêi d©n tiÕp thu, øng dông c¸c tiÕn bé khoa häc vµ kü thuËt míi vµo s¶n xuÊt Tuy nhiªn, tiÒm lùc vÒ KH- CN cña níc ta cha ®îc ph¸t huy ®Çy ®ñ cho sù nghiÖp CNH, H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n nhiÒu vÊn ®Ò bøc xóc cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n ®Æt ra ®èi víi c¸c lùc lîng KH- CN ®Õn nay cha gi¶i quyÕt ®îc, trong ®ã ®¸ng lu ý h¬n c¶ lµ : - ViÖc chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp, n«ng th«n lµ néi dung quan träng trong qu¸ tr×nh thùc hiªn CNH, H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n, mµ sù chuyÓn ®æi ®ã phô thuéc vµo viÖc tæ chøc ¸p dông thµnh tùu KH- CN vµo s¶n xuÊt vµ c¸c chÝnh s¸ch thóc ®Èy ph¸t triÓn s¶n xuÊt. ChØ trªn c¬ së cã ®ñ gièng tèt vµ c¸c tiÕn bé kü thuËt kh¸c, kÕt hîp víi viÖc ph¸t triÓn c¸c quan hÖ thÞ trêng ®óng híng míi cã thÓ chuyÓn c¬ cÊu s¶n xuÊt n«ng nghiÖp tõ thuÇn n«ng, ®éc canh sang ®a d¹ng ho¸ c©y trång. HiÖn nay viÖc chuyÓn ®æi 16
kinh tÕ n«ng th«n tõ n«ng nghiÖp sang c«ng nghiÖp, dÞch vô míi chØ xuÊt hiÖn ë mét sè ven vïng cã c¬ së h¹ tÇng kü thuËt, cã tr×nh ®é d©n trÝ cao, cã kh¶ n¨ng tiÕp thu c¸c tiÕn bé kü thuËt -Gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng n«ng, l©m, thuû s¶n hµng n¨m tuy chiÕm gÇn 40% tæng gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¶ níc, nhng nh×n chung, n¨ng suÊt, chÊt lîng vµ søc c¹nh tranh cña n«ng s¶n hµng ho¸ cßn thÊp so víi c¸c níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, khiÕn cho c¸c s¶n phÈm lµm ra tiªu thô khã kh¨n, ¶nh hëng bÊt lîi ®Õn thu nhËp cña ngêi s¶n xuÊt. KH-CN cha cã sù t¸c ®éng cÇn thiÕt vµ hiÖu qu¶ b¶n ®¶m tÝnh æn ®Þnh, bÒn v÷ng cña n«ng s¶n hµng ho¸ khi gÆp ph¶i rñi ro cña thiªn tai vµ thÞ trêng - Ph¸t triÓn c«ng nghÖ chÕ biÕn lµ nhiÖm vô hµng ®Çu trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn CNH- H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n, nhng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, chÕ biÕn nh thÕ nµo l¹i lµ vÊn ®Ò bøc xóc ®ang ®ßi hái nghiªn cøu vµ lµm râ - GÇn ®©y, Nhµ níc tiÕp tôc t¨ng cêng ®Çu t x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho n«ng nghiÖp, n«ng th«n. 17
HiÖn cã rÊt nhiÒu vÊn ®Ò vÒ kü thuËt ®Ó b¶o ®¶m hiÖu qu¶ vèn ®Çu t cña nhµ níc cha ®îc gi¶i quyÕt tèt. Do ®ã, n«ng nghiÖp, n«ng th«n ®ang rÊt cÇn cã sù t¸c ®éng cña lùc lîng KH- CN T×nh h×nh trªn kh¼ng ®Þnh vai trß cña KH- CN trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn CNH- H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n ë níc ta hiÖn nay vµ ®ã còng chÝnh lµ nh÷ng yªu cÇu bøc xóc ®Æt ra ®èi víi c¸c nhµ khoa häc v× sù ph¸t triÓn cña n«ng nghiÖp, n«ng th«n. Tuy nhiªn, ®Ó huy ®éng ®îc c¸c lùc lîng KH- CN phôc vô n«ng nghiÖp, n«ng th«n, chó ý c¸c vÊn ®Ò vÒ tæ chøc bé m¸y, c¬ chÕ vËn hµnh vµ c¸c chÝnh s¸ch t¸c ®éng, trong ®ã cèt lâi lµ gi¶i quyÕt hîp lý lîi Ých cho ngêi lµm nghiªn cøu, triÓn khai c¸c thµnh tùu cña KH-CN b.Mèi quan hÖ gi÷a KH- CN víi s¶n xuÊt vËt chÊt Khoa häc cã nguån gèc, b¶n chÊt, chøc n¨ng sø m¹ng tõ ®êi sèng thùc tiÔn cña x· héi, con ngêi. Nã kh«ng ph¶i lµ b¶n th©n c«ng cô lao ®éng vµ søc lao ®éng, nhng còng kh«ng n»m ngoµi thµnh tè quan träng nhÊt lµ lùc lîng s¶n xuÊt. Nã kh«ng thay thÕ, nhng nã cã thÓ lµm thay ®æi m¹nh mÏ, nhanh chãng tÝnh n¨ng hiÖu lùc cña c«ng cô lao ®éng, søc lao ®éng vµ do ®ã, ph¬ng thøc con ngêi t¸c ®éng ®Õn 18