Nước ta đang bước vào thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại háo nhằm đưa Việt Nam trở thành nước công nghiệp văn minh, hiện đại. Trong sự nghiệp cách mạng to lớn đó, công tác đào tạo nhân lực luôn giữ vai trò quan trọng.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Giáo trình Lý thuyết điện tử công nghiệp
- sCi GIAO Due VA BAO TAO HAA
1"
.
"
.
'
NOI
.
KS. CHU KHAc HUY
, ,
GIAOTRINH
A
LYTHUYET'1 A
OlEN Tlr CONG
•
(Dung trong cac truimg THeN)
NHA XUAT BAN HA NQI - 2005
- NHA XUAT BAN HA N6!
4 - ruNG DUY TAN, QU,3,N HoAN K!~M, HA NQ!
DT: (04) 8252916, 8257063 - FAX: (04) 8257063
GIAoTRiNH
LV THUYEr
- ? - -
DI~N nl' CONG NGHI~P
NHA XUAT BAN HA NOI - 2005
Chiu LIach nhi¢m xuat ban
" ""
NGUYEN ](HAC OANH ,
Bien ~p
PHAM Qu6c TUAN
Bln
mAN QUANG
Trinh bay - Ky thu~t vi tinh
LUU NGQC TRAM
Sua ban in
PHAM Quac TUAN
373-373.7
Mii soxuat ban: - - - - - 60/407/05
HN -05
In 1.660 cuon. kho 17 x 24 em, tiJi C6ng ty In Khoa hQc Ky thu4t - Hit N¢i.
S6 in: 154. Giay phep xuat ban 56: 60GT(407 CXB cap ngay 29(3(2005.
In xong va nop luu chi6u thang 5 nam 2005.
- Uti gi6'i thi~u
[(or fa dang hu6c VtlO fhOi ky C(Jn~ nghi¢p hoa, hifll
N dgi !/()Q nham dlta Vift Nam lrd rhanh ntroc ('(Jng
nghifp van minh, hi¢n dqi.
Trollg sZr nghifp each m(jllg 10 lim do, cong tac daD f(}o
nhdJl ltlr /uon gia vai Iro (juan {r(mg. Bfw cao Chinh tri tua
Ban CluJp haflh Trung [(Ollg Dang C(}ng san Vi¢t Nam tqi
Dqi h¢i Dang loan qui/e lc1n thY IX dd chi rlJ: "Phat trien
giao dl,lc va dao t~o ia m¢t trang nhfrng d¢ng ll!c quan tf9ng
thue day 51! nghi~p cong nghifp hoa, hiftl dgi hou, 13. c1ieu
ki~n de phal tri6n nguon h,rc con nguai - yeu t6 cO bim d~
phat trien xii h¢i, tang tnrang kinh te nhanh va ben vung".
Quan {riff chu truong, NXhi qUYc?l eua Dallg va Nha flU/Ie
va nhtJn {hlre dunx dan vi' fdm (juan lrqllg dw chuong trinh,
giaa tr[nh dOl' voi vi¢c nallg eao cheit h'9flg ddo /(,10, thea de'
nght ella So Giao dlj.c va Dao tqo Ha NeJi, ngay 231912003,
(;y ban nhdn dan thanh ph6' Ha N¢i dii ra Quyet djnh s6'
56201QD-VB cho phep So-Giao dl!C va Dao lflo lhlfc hi¢fl de'
an bien sOfm chuang trlnh, giao lrlnh trong cac trUang Trung
hQc chuyen nghi~p (THCN) Ha N¢i. Quytt djnh nay the hifn
Slf quan tam sau sac cua Thanh uy, VBND thanh ph6' trong
vi¢c nang cao cluJt lut;Jng dao tgo va phat triin nguo'n nhan
life Thu do.
Tren ca so chuang trt'nh khung cua B¢ Giao d~IC va Dao
tq.o ban hanh va nhi'ing kinh nghi¢m rut ra tif thlfc tl dao 'qo,
SdGiao dl:fc va DilO tgo dii chi dqo cac IrUo'ng THCN to' chuc
bien sOfln chU01lg trinh, giao lrlnh m¢t each khoa hQc, h~
3
- thong va c~p nh~t nhifng kie}/ thuc tht!c tien p!zu hqp v6i. ddi
tufJ'ng h9C sinh THCN Hii N¢i.
B¢ giao trlnh nay fa tai Ii¢u giang dgy va h9C t¢p (rang
cae tnk/ng THCN aHa N(Ji, dong thill' lit tai Ii¢u tham kluio
hifu feh cho eac (ruong co dao tqo cac nganh ky thw?J - nghi¢p
v~ va dong ddo b(fn dt}c quail [(1m den win de;' h[(ang IIghi¢p,
d(iY ng/lI/.
Vi~c td ehue biell so«n h¢ chuang trinh, g/(io lrillh nay
fa m¢f trong nhie'u hogt d(Jng thiet thl!c CLia ngdnh giao d~/C
va dao tfJO Thi; do de ky lIi(m "50 nam gidi phong Thll do ",
"50 nam thimh hIP ngimh" va /1[(ong un ky ni¢m "}OOOllam
Tlulng LOllg - H" N¢i ".
SaGiao d¥c va Dao tg.o Hi) N(Ji chan thal/h cam an Thanh
tty, VBND, cae SO, ban, nganh cua Tlulnh phd, VI! Giao d~c
chttyen nghi¢p B9 Giao d~c va Ddo '(fa, cac nlui khoa hpc, cae
chuyen gia dd'u nganh, cae giang vitn, ole nhd quail lj, uk
!Ilia doanh nghi¢p dd Ig.O die'u ki¢n gillp do, d6ng g6p y kiln,
tham gia H¢i d()ng phdn hi¢n, H¢i dong tha'm djnh va flri
do'ng nghi¢m tllU cac chuang {ri'n/J, giao trinh.
Day Ja ld'n dau thin sa Giao d~c va Dao '(i0 I let N (Ji to'
chuc biell soqn chuang trinh, giao trinh. DLi dii her SLi"c c()"
gdng nhung chac chan kh6ng tranh klu3i thieu sot, hd't c(ip.
Chung toi mong nh{ll1 dU{lC nhung y kiln dong gop cua h(fn
drc de'tung hllac hoan thi¢n b¢ giao trinh trolll{ cac idll lui
ban sau.
GIAM Doe SO GIAo Due VA DAO TAO
4
- Uti n6i dau
Ky Ihll
- ChucJng 1
LINH KIEN DIEN
. . TTl
I. mEN TRO
1. Gong d~ng
Di~n tn'1 18. m¢t tfOng nhung lo
- ca~.Khi thay the di¢n tra phai ehQn lo~i co cong suat ch!u dl!I1g bang ho~e Ian
han di~n tra cu.
2.4. H¢ so nhi¢t ella di¢n tra
Khi nhi~t dQ lam vi~e thay doi thI tr~ s6 dien tra cua di~n tra cling thay d6i.
Sif thay d6i tri s6 wang d6i khi nhi¢t d¢ thay d()i t"C g9i lit h~ s6 nhi¢t clla di~n
tra. Tru lo~i di~n 1rO nhi~t, con cae lo~i di~n tra thong thuang khae khi nhi~t d¢
tang 1"c (hI tr! so di¢n tra clla no tang khoang 0,2%.
Ngoili cae thong so kt tren con co cac thong s6 khac nhu: muc t~p am ,di~n
cam va di¢n dung t'-.lP tan v.v ...
3. Ky hi~u va ghi nhan di~n I,a
3.1. Ky hi~u: Hinh 1.1
Tren sa do cae may vo tuyen - di~n tll', di~n tra duqc ky hi~u bang m¢t hlnh
ehfr nh~t co chfr R va chi s6 kern then (nhu Rl, R2, R3 ... ), d6i khi co ghi ca tri
s6 eua di¢n tra. Tren sa d6 co khi con ghi d. ky hi¢u c6ng suat chiu dl!I1g cua
di¢n tra.
,
-1 ~-V\/\H H ,I H I
H I
H ,!
7
'J-
oj b) cl dJ eJ g) h)
2.w lW
2
-G:J- -G::} -G:J-
~ [}\\J I lOW I
Hinh 1.1: Kj hi¢l/ di¢n IriJ
Ngoru. ra con co each ky hi¢u khac ve di¢n trb, bien tro nhu hai hloh dudi day.
-vvv-
R
3.2. Ghi nhan
Tren di¢o tra chu yeu ghi tri s6 di¢n trb danh djnh, sai s6 ho~c cAp chfnh xac
v6i nhfrng di¢n trb tuang d6i 16n, d6i khi con ghi c6ng suat chiu dl!I1g, lo~i di¢n
trb va ky hi¢u Clla nha may san xuat. Nhan co the duqc ghi bang s6 va chfr trifc
tiep, thi d~: 15k!) ± 10%, 2W. Doi vai nhfrng di~n tro co kfch thuac nhc, vi¢c
8
- dQc eac d
- Trong cac may do va may tfnh dn dung toi cac di~n tra c6 d¢ chinh xac cao
hem. Cac di¢n tra nay dLlqc ky hi~ll btmg 5 yang mall trong d6 cac yang 1; 2; 3;
bi~u thi cac s6, Yang thu 4 la h~ s6 nhan, yang thu 5 moi la yang bitu thi muc
ehfnh xac.
4. Mi?l so chu Ykhi Slt dyng di~n Ira
4.1. Ki~m tra dun gian chat luqng di¢n tra
D~ ki~m tra dan gian chat lUQ'ng di~n tra, d6i v6'i nhung di~n tra co di~n tra
danh djnh nho (duai IMQ) thi dung am ke hay dong ho do di~n v~m nang d~ a
thang do thich hqp, vai nhil'ng di¢n tra c6 di~n tra danh djnh lun (tren IMQ) thl
dung megom kekicm tra xem di¢n tra c6 bj dll1 (dong h6 chi di~n tra 00) hay bi
sai tri s6 khong (gia tri do dong ho chi l6n grip nhien bin so vai di~n trb danh
dinh). Nen d6ng h6 chi tri s6 gan dung vai tri s6 danh dinh Ii! di¢n tra con tot.
4.2. Quan sat s~r nguyen vt;n Clla di¢n tro
Lop s(1n pho dell, khong hj sUt me, ki~m tra cae day dan xem co gan ch~t
vao than di~n tra khong. D6i vai di¢n trb dang si'r dl,.lJlg thl xem mau c'1 giu'a than
cua di¢n tro c6 bj tham l
- di¢n moi, tl.). di~n duge ehia thanh cae Io~i: II.). gi[(y, tl.). mica, t\l gom, tl,! mang
nhlJa, tl,l hoa ehat. .. Theo slJ (hay d6i di~n dung eo cae lo~i: II,! di¢n co di~n dung
co djnh, tl,! di¢n tinh ehinh va (I,! di¢n bien d6i.
3. Nhilng thong so cd ban cu. t~ di~n
3.1. Di¢n dung danh dinh
TI.). di¢n co kha nang tich mOt di¢n lugng Q duai mOt di¢n ap U nao do thea
cong thue Q ~ CU.
C d~e trung cho kha nang rfeh di~n eua tl,! di¢n duqe g9i la di¢n dung ella
t1,l di~n.
Di¢n dung ella tl,! di~n phI,! thuQe vao di~n 1feh hfru feh Sella phien dan di¢n,
ehieu day d ella chat di~n m6i va hang so di¢n m6i ella ehflt di~n moi.
c ~ 0,009.E lL
d
Dan vi do di¢n dung ]a farad, ky hi¢u Ii! r- (neu Q
:::: I Cul6ng, U :::: 1V Ihi
C = 1F), nhung VI farad ]a dan vi rat Ian ncn trong thlJc te thuang dung d.e ~ac
s6 cua farad hI.: microfarad (flF); nan6farad (nF) va picofarad (pF), 1F = 10 flF
'J I'
~ IOnF~ 10' pF.
3.2. Sai s6
CClng nhu di~n tra, ll,l di~n thuang dung co cae cap chinh xac tuang U"ng vai
cac sai so. Tuy thco yeu du cua mi)ch di¢n rna ChC,lfl lo~i tl,! di~n co cap chfnh
xac thich hgp.
3.3. Di¢n ap cong tac
Di¢n ap cong tac III di¢n ap IOn nhat rna tl.). di¢n co the lum vi~c lau dui
(khoang 10.000 gia). Trcn W di¢n thuang ghi di~n ap cong lac doi vai dong di¢n
a
m¢t ehi~u. Khi lam vi¢c di¢n ap xoay chi~u dn phcH ch9n tl,! di¢n co di¢n ap
cong tac gap 1,5 - 2 hin trj s6 hi¢u dl.).ng cua di¢n ap xoay chieu.
3.4. T6n haa
TI,! di~n 19" wang kh6ng ti~u hao nang luqn.g, con cae lo~i tl,l. di¢n Slr dl,l.ng
trong thlJc te it nhieu dell ti~ll hao nang luqn.g lam chat lugng cua W di~n giam
di. Muc d¢ tein hao cua tl,l di¢n dugc bi~u thi bang tang clla goe 16n hao.
D~i Iugng nghich dao cua tgo g9i iu philm chat cua ll,! di¢n va dugc ky hi¢u
lit Qe:
1 2ITjC
Q, = - 2IT Ie I r ~ ::..o..:-:-:=-
tgiS R
11
- 3.5. Di~n tro each di¢n
Sau khi tfch di~n, dang Ie t1,J di~n phai giG' di~n dlIqc lau dai, nhl1I1g do cha't di¢n
m6i chi HI. mOt chilt c6 di¢n tn1 100 nen co mOt dong di~n TO (tuy nlt nha) hlnh thanh
giUa hai phien clla H.I di¢n lam tlJ di¢n bj mat di¢n. Dong di~n ro 100 hay nha, lam
tlJ di~n Ilhanh hay lau mat di¢n do di¢n t]"('1 cua chAt di¢n m6i quyet djnh.
DOl vai tu hoa, di~n tra cach di¢n duqc bieu thj bang dong di~n TO Ie
Khi kiem tra ta do dong di¢n roo Nhung ilJ di~n nao (C:::::20 )J.P, U:::::400Y) co
dong di~n r6 nhc) han hay bang 0,9 rnA thl tlJ di~n do IiI t6t, neu I~ > 0,9 rnA thl
tl,l di~n do kh6ng dung dU
- + Ty. giay: Chat ui~n
m6i trang ty. lam bang IO'.li gH1Y mong kh6ng tham
nuac, phien dan di(:n thucmg bang nh6m. TI,l giay thuang duqc dung d~ pha.n
duong, ngan n6i Hing, 19C trang nhfrng m'.lch di¢n tan sa thap va m(:lt chieu.
+ TI,l mica: Chat di~n m6i la mica c6 chat luqng cao, phien dan di~n Ittb} b'.lc
hay lap b
- a. Tn~c xoay
b. Philn dOng
c. Phan tinh
La bac (lnh
Ifinll 1.5: Ttf xoay
+ T~ bien d6i (t~ ;way) co di¢n dung bien d6i duqc trong mQt khoang cach
nhat dinh. Thuang di¢n moi 13. khong khf, mica ho~c m~tng nhl!a. T~ gam hai b¢
rna tinb va d¢ng do nhieu ta kim IO
- con neu tim dugc 10'oli t~ mai co cae chi tieu kM.c tot han tl,l eu thi d.ng tot
(thm1ng iO,!-i nay co kich thuoc Ian han 10qi eu). Oln d~e bi~t ehu y: di¢n up cong
tac cua tl! mai thay van phai too han ho~e it nhat bang tcing c¢ng di~n ap rna tl!
di~n phili chill dl!ng (xoay chieu. m¢t chicu, xung) va phM tfnh thea di¢n ap dinh
(chtl khong phili di~n aphi~u dl!ng). 6 cae m1,lch khong dOi hoi d9 ehinh xac cao
co th~ thay the bang tt! di~n co sai s6 l6'n han chut it.
Neu kh6ng ehQn dUQc 10
- 1.2.1. Di~n cam
Di~n cam cua cUQn cam phI,! thuQc kich thuoc. hlnh dang va s6 vang. Kfch
thuoc. s6 vang dmg 16'0 thi di~n cam cang IOn. Ngoai fa, vo bQc kim loc kim lam giam di¢n cam. Dan vt
do di¢n cam Iii Henry (H), nhung trang thl!e t6' thuang dung cac uae s6 clla
Henry Iii miliHenry (mH) va micraHenry (J.1H).
, (,
1H = 10 mIl = 10 flH
Di¢n c~l.In thuang durye ky hi¢u I~l L
1.2.2. H¢ .wf chat lr{~mg (hay phaln chat)
CUQn camkhi mac vao mi..leh di¢n xoay ehicu, do c6 t6n hao trang eUQn day,
trong loi v.v.. ncn tieu thl) mQt phan nang lugng. Cling nhu tl,l di¢n, muc t6n hao
duqc bi~u thi bang gia tri eua tang g6e t6n hao.
Cw)n cam c6 chat lm;mg dng caD thi t6n hao nang IU9l1g cang nha. Vi v~y, nguffi
ta gQi trj s6 nghich uao cua t6n haa la hi? s6 chat luqng va thuang ky hii?u la Q
C6 th~ nang Ci~o h¢ so chat luqng bang each dung Wi bang cac v~t li~u tu
nhu: ferits, sat eacbon, aluaifc. csifa ... vi khi d6, v6i tfi s6 dii?n cam nhu eil chi
d.n quan It yang day hon.
Cae cu¢n cam dung trang cae thiet bj YO tuyen di¢n til dan dl;lfig can co h¢
s6 phfrm chat it nhat la 40, c6 nhieu bQ ph~n can den 300 nhu cUQn cam trang
m~eh dao dQng co d~c tuyen cQng huang nh9n.
1.2.3. Di~n dung t{lP tan
Nhfrng yang day va cac lap day t~o ncn mQt di¢n dung, co the xem nhu co
mQt tl,l di¢n mac song song yoi cu¢n cam. Di¢n dung nay lam giam chat IU9l1g
cllQn cam. Cu¢n cam m¢t lap co di¢n dung l
- cac m
- tang. Ok th6ng so nay (hay d6i cang nhieu khi vo bQc cang g~n cu¢n day, vi v~y
vo bQc phai co duang kfnh du IOn.
+ Cuqn cam colOi sat Itt: Lo;:~i nay thuang dung trong b¢ lQc trung uin (bien
ap trung tan) va m;:.tch dao dOng trong may thu. Thay d6i vj tff wang d6i cua loi
S;:ll lir vai eu¢n day sc dieu chinh dU0c di¢n cam ella cu¢n day (co th~ thay d6i
den 50%).
+ Cu(m e;:'tm cao Ian: Dung d~ ng[m dClOg. di~n cao Uln. Chung c6lh~ Ht eui)n
dm me)t lap hay nhicu /(1p.
+ Cut)n dm {tm Ian: V6'i lOi hang V(lt li¢u sdt IiI, lo~i n;ty Ihuang dung trang
h(1 19c ngu6n di¢n.
2. Th~ch anh
2.1. Th~ch anh va tinh chat rip di¢n
Th,~ch anh Irong tl! nhien lit nhCing tinh th6 I6'n phfin chlnh hloh blng tn).: 2
dflU hinh chop Th;:~ch ;:mh Slr dl!ng trong ky thu4t di¢n Iii Ii nhfrng phicn m6ng
clWfC cat ri.t IL! tinh Ih6 lh;:.tch anh.
F,
......
• •
F,
(a) (b) (e) (e)
Nil/II 1. 9: ellc {fnh chat (ip di~'11 CliO ,"(!C·1i aI/II
Cic tfnh chAt ap di¢n cua th;:.tch anh
Ok micng th;:~eh anh co linh chat {tp di?n:
Hlnh a: Neu tae dy.ng vao 2 m~t cua mieng th;:Jeh anh nhung IlJe ncn F J thl
6 2 m~t clla lh
- V~y duoi
Hie dl;mg cua di~n truang xoay chieu thl th~ch anh sinh ra dao dQng
ca h9C va. nguqc I~i khi th~ch anh chiu dao d¢ng ca h9c thl sinh ra suc di¢n d¢ng
xoay chieu cam Ung, VI v~y th~ch anh dU9C Slr dy.ng tTOng ky thu~t nhu nhung
khung c¢ng hUdng.
2.2. M:.:tch tuang duang va cac tan s6 c(lng huang cua th~ch anh
Mieng th
- "'Trong ky thu~t v6 tuy€n di¢n tiI, th~ch anh duqc su d1Jng nhu cac khung
c¢ng huang noi ti€p hay khung cOng huang song song trong cac m~ch 19C hay
su dl:mg lam cac m~ch dao d¢ng th~ch anh d~ t~o ra cac t~n s6 chuAn. Ngoai ra
ngum ta con dung th~ch anh lam day tn~ sieu am d~ gifr ch~m tIn hi¢u.
IV. D,J.C TiNH DAN DI~N CVA CHAT BAN DAN
1. Tinh chat d~n di~n cua ban d~n tinh.khiet (con 9i lit ban d~n thuiin)
Hai chat ban dan tinh khiet di~n hlnh In. Giecmanium (Ge) va Silicium
(Si) c6 cau truc vung nang luqng nhu H.l.1O
~~~~
" ~\..:.)~p~
-
'. ~\..:.)~'Vfi:?'V~
y/JffP~
0 ., /\J~~~
'-9J~
~ .P':. +
Hlnh J. 10: CC{II tnJc wlllg nang [Wing "
Hlnh J. 11.- Cdu tnle "
CliO Ixill dan till" kllie't mqllg tiIJ!t tile'
vai E~ = 0, 72e V va Eg = 1, 12eV thu¢c nh6m 4 cua bang tUiln hoan Mendeleep.
M6 hlnh cau truc m~ng tinh th~ nhu H1.11. Trong m~ng tinh th~ moi nguyen tu
co 4 di¢n lU- a lap ngoai cung nen c~n 4 di¢n tiI nua d~ lien ket mai tro thanh b~n
a
yung. Vi cac nguyen til ben q.nh ciing can cac di¢n tu d~ t'!-o ra moi lien ket
chu kh6ng thua di¢n ti't d~ cho ncn chung lien ket vm nhau bang m6i lien ket
dong hoa trio CCt 2 nguyen tu c,!-nh nhau gop chung 1 d6i di¢n tiI, d6i di¢n tit nay
chuy€n d¢ng tren guy d~o chung cho ca 2 h,!-t nhan t'!-o ra h!c lien ket giua 2
nguyen tit.
a
VI moi nguyen tu can 4 d6i di~n tit de t~o ra lOp di¢n tit ben vfrng lOp ngoai
a
cung nen no phai lien ket vai 4 nguyen ti't khac ben c,!-nh , trong m~ng tinh the
kh6ng co di¢n tiI tt! do. Tuy nhien, neu co m¢t tac d¢ng nao d6 nhu chuy~n d¢ng
nhi¢t, tia buc xC}, phong x~, 11!c di¢n twang v. v ... du pha vo mQt moi lien ket se
t~o ra m¢t di¢n tu l1J do thmit kh6i mai a
lien ket. Luc d6 cho vua bi ph
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
