intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình phân tích độ nhạy của xạ hình khối ưu gan với các chất keo đánh dấu p6

Chia sẻ: Vsdgfdsa AdsfdsG | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

72
lượt xem
5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Định lượng hormon giáp tự do ( FT3, FT4): Hiện nay kỹ thuật RIA vẫn thường được dùng để định lượng FT3, FT4. Định lượng FT3, FT4 l cách trực tiếp v tốt nhất để đánh giá chức năng tuyến giáp vì chỉ FT3, FT4 mới xâm nhập qua m ng tế b o v phát huy tác dụng sinh học tại tế b o đích. Hơn nữa những yếu tố l m thay đổi nồng độ các protein mang, một số thuốc... lại ít l m ảnh hưởng tới h m lượng của các hormon tự do n y....

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình phân tích độ nhạy của xạ hình khối ưu gan với các chất keo đánh dấu p6

  1. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu Y Häc H¹t Nh©n 2005 to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k x©m nhËp v o ®−îc trong tÕ b o ®Ých nªn nång ®é cña chóng chØ ph¶n ¸nh gi¸n tiÕp ho¹t ®éng cña tuyÕn gi¸p. 7.2.2. §Þnh l−îng hormon gi¸p tù do ( FT3, FT4): HiÖn nay kü thuËt RIA vÉn th−êng ®−îc dïng ®Ó ®Þnh l−îng FT3, FT4. §Þnh l−îng FT3, FT4 l c¸ch trùc tiÕp v tèt nhÊt ®Ó ®¸nh gi¸ chøc n¨ng tuyÕn gi¸p v× chØ FT3, FT4 míi x©m nhËp qua m ng tÕ b o v ph¸t huy t¸c dông sinh häc t¹i tÕ b o ®Ých. H¬n n÷a nh÷ng yÕu tè l m thay ®æi nång ®é c¸c protein mang, mét sè thuèc... l¹i Ýt l m ¶nh h−ëng tíi h m l−îng cña c¸c hormon tù do n y. ChÝnh v× vËy nh÷ng thay ®æi nång ®é cña chóng trong m¸u th−êng ph¶n ¸nh trung thùc ho¹t ®éng chøc n¨ng tuyÕn gi¸p. Do nång ®é cña FT3, FT4 trong m¸u ë møc rÊt thÊp còng nh− sù c©n b»ng ®éng gi÷a hormon d¹ng tù do v hormon d¹ng liªn kÕt nªn viÖc ®Þnh l−îng FT3, FT4 b»ng ph−¬ng ph¸p n o còng ®Òu gÆp nhiÒu khã kh¨n. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y kü thuËt ®Þnh l−îng c¸c hormon gi¸p n y ® cã nhiÒu tiÕn bé song còng chØ dùa trªn nguyªn t¾c t¸ch lý ho¸ hoÆc t¸ch ho¸ miÔn dÞch c¸c hormon tù do b»ng kü thuËt RIA. ChÝnh v× vËy viÖc ®Þnh l−îng c¸c hormon gi¸p d¹ng tù do th−êng khã kh¨n ®Ó ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c vÒ mÆt kü thuËt so víi ®Þnh l−îng c¸c hormon gi¸p d¹ng kÕt hîp. 7.2.3. §Þnh l−îng TSH: TSH l tham sè nh¹y nhÊt trong viÖc ®¸nh gi¸ chøc n¨ng tuyÕn gi¸p v× nã ph¶n ¸nh nh÷ng thay ®æi nhá nhÊt vÒ nång ®é FT4, FT3 trong m¸u. §Þnh l−îng TSH l xÐt nghiÖm h ng ®Çu ®Ó ph¸t hiÖn c¸c bÖnh tuyÕn gi¸p. C¸c ph−¬ng ph¸p ®Þnh l−îng TSH trong thêi gian qua ® cã nh÷ng tiÕn bé v−ît bËc. - §Þnh l−îng TSH thÕ hÖ 1: §Þnh l−îng TSH b»ng kü thuËt RIA ® ®−îc øng dông tõ nh÷ng n¨m 60 cña thÕ kû tr−íc. Ph−¬ng ph¸p n y cã ng−ìng ph¸t hiÖn ë møc thÊp nhÊt kho¶ng 1 mU/l. - §Þnh l−îng TSH thÕ hÖ 2 hoÆc siªu nh¹y b»ng kü thuËt IRMA v o nh÷ng n¨m 1980 nhê viÖc sö dông c¸c kh¸ng thÓ ®¬n dßng v kü thuËt Sandwich ® l m t¨ng ®é nh¹y v ®é ®Æc hiÖu lªn nhiÒu lÇn víi ng−ìng ph¸t hiÖn < 0,1 mU/l. - §Þnh l−îng TSH thÕ hÖ 3 b»ng kü thuËt IRMA ®−îc ¸p dông v o nh÷ng n¨m 1990 víi ng−ìng ph¸t hiÖn ®Õn 0,001 mU/l. 7.2.4. §Þnh l−îng c¸c tù kh¸ng thÓ: Nh÷ng tù kh¸ng thÓ nh− anti Thyroglobulin (anti TG), anti Thyroperoxydase (TPO), anti TRAb, anti T3, anti T4,.... th−êng ®−îc t×m thÊy trong viªm tuyÕn gi¸p, Basedow, suy gi¸p,... 7.2.5. §Þnh l−îng c¸c chÊt liªn quan ®Õn khèi u: Thyroglobuline (TG), Thyrocalcitonine (TCT) ®−îc coi nh− nh÷ng chÊt chØ ®iÓm khèi u. 7.3. Nång ®é c¸c hormon trong mét sè bÖnh tuyÕn gi¸p 7.3.1. BÖnh c−êng gi¸p v Basedow: PhÇn lín c¸c bÖnh nh©n Basedow cã t¨ng ®ång thêi c¶ hai lo¹i T3, T4 to n phÇn v FT3, FT4. Tû sè T3 / T4 t¨ng cao râ rÖt do nång ®é T3 t¨ng m¹nh h¬n T4. Bªn c¹nh nh÷ng tr−êng hîp Basedow cã t¨ng ®ång thêi c¶ T3, T4 to n phÇn v tù do, còng cã mét sè bÖnh nh©n cã triÖu chøng l©m s ng ®iÓn h×nh nh−ng chØ t¨ng hoÆc T3 hoÆc T4. §ã l nh÷ng tr−êng hîp nhiÔm ®éc do T3 (T3-Thyrotoxicosis) hoÆc nhiÔm ®éc do T4 (T4-Thyrotoxicosis). Nång ®é TSH ë bÖnh nh©n Basedow, nhiÔm ®éc do T3 hoÆc T4 ®Òu gi¶m h¬n so víi ng−êi b×nh th−êng.
  2. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu Y Häc H¹t Nh©n 2005 to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k ë ViÖt Nam, tû lÖ nhiÔm ®éc gi¸p do T3 chiÕm kho¶ng 14 %, tû lÖ nhiÔm ®éc gi¸p do T4 chiÕm kho¶ng 4,5 %. Nh− vËy trong chÈn ®o¸n bÖnh c−êng gi¸p cÇn l−u ý l kh«ng ph¶i mäi tr−êng hîp ®Òu cã t¨ng ®ång thêi c¶ T3 v T4 m vÉn cã mét tû lÖ chØ t¨ng ®¬n ®éc T3 hoÆc T4. Tû lÖ bÖnh nh©n Basedow t¨ng T3 ®¬n thuÇn cao h¬n so víi tû lÖ bÖnh nh©n t¨ng T4 ®¬n thuÇn. Do vËy kh«ng nªn chØ ®Þnh l−îng mét lo¹i hormon tuyÕn gi¸p m cÇn c¶ phøc hîp T3, T4 (hoÆc FT3, FT4) v TSH ®Ó cã chÈn ®o¸n chÝnh x¸c. HiÖn nay theo quan ®iÓm miÔn dÞch häc th× bÖnh Basedow ®−îc coi l mét rèi lo¹n tù miÔn dÞch cã kh¸ng thÓ kh¸ng receptor cña TSH (TRAb: TSH recepter antibodies). Kh¸ng thÓ n y kÝch thÝch tuyÕn gi¸p nh− sù kÝch thÝch ®Æc hiÖu cña TSH. NhiÒu nghiªn cøu cho thÊy c−êng chøc n¨ng tuyÕn gi¸p trong bÖnh Basedow thùc sù l do TRAb. Nång ®é TRAb cña c¸c bÖnh nh©n Basedow th−êng t¨ng rÊt cao (nhiÒu khi t¨ng gÊp h ng tr¨m lÇn so víi ng−êi b×nh th−êng). TRAb Ýt cã gi¸ trÞ trong chÈn ®o¸n c−êng gi¸p tr¹ng nh−ng rÊt cã gi¸ trÞ trong ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ v theo dâi sau ®iÒu trÞ. Nång ®é TRAb ë ng−êi b×nh th−êng rÊt thÊp, ë giíi h¹n kh«ng ph¸t hiÖn ®−îc hoÆc cã gi¸ trÞ trung b×nh l 1,4 ± 0,6 U/l. Gi¸ trÞ n y t−¬ng ®èi kh¸c nhau tuú theo tõng t¸c gi¶ ë c¸c quèc gia v c¸c phßng xÐt nghiÖm kh¸c nhau. 7.3.2. Suy gi¸p: Trong suy gi¸p tr¹ng tiªn ph¸t nång ®é c¸c hormon gi¸p, TSH ®Òu gi¶m. ChØ cã kho¶ng 60 - 70% c¸c tr−êng hîp suy gi¸p thùc sù cã gi¶m T3, nh−ng cã tíi h¬n 80% cã gi¶m T4, sè cßn l¹i thay ®æi kh«ng râ rÖt trong khi l©m s ng cña suy gi¸p tr¹ng l ®iÓn h×nh. Nh− vËy trong suy gi¸p, T4 cã tû lÖ phï hîp víi l©m s ng v gi¸ trÞ chÈn ®o¸n cao h¬n T3. Do vËy cÇn chó ý ®Õn ®Æc ®iÓm n y khi chØ ®Þnh xÐt nghiÖm v nhËn ®Þnh c¸c kÕt qu¶. 7.3.3. B−íu cæ ®¬n thuÇn: Nh÷ng ng−êi sèng ë vïng b−íu cæ ®Þa ph−¬ng cã nång ®é T4 gi¶m, nång ®é T3, TSH t¨ng cao h¬n so víi ng−êi b×nh th−êng. Tuy nhiªn nh÷ng thay ®æi n y th−êng nhá v nång ®é c¸c hormon gi¸p vÉn n»m trong giíi h¹n cña ng−êi b×nh th−êng, do ®ã nh÷ng ng−êi cã b−íu cæ ®Þa ph−¬ng vÉn ë tr¹ng th¸i b×nh gi¸p. 7.4. §Þnh l−îng mét sè lo¹i hormon v hîp chÊt sinh häc kh¸c 7.4.1. KÝch tè ph¸t triÓn (Growth hormone: GH): GH l mét lo¹i protein ®−îc tæng hîp bëi tÕ b o α cña thuú tr−íc tuyÕn yªn. ViÖc ®Þnh l−îng GH trong m¸u cã gi¸ trÞ lín trong chÈn ®o¸n v theo dâi ®iÒu trÞ mét sè bÖnh nh−: bÖnh to ®Çu chi, chøng khæng lå, bÖnh lïn yªn.... Nång ®é GH rÊt thÊp ë trong m¸u v cã thÓ thay ®æi nhiÒu ngay c¶ ë ng−êi b×nh th−êng. V× vËy ®Þnh l−îng GH b»ng kÜ thuËt IRMA cã mét gi¸ trÞ lín trong chÈn ®o¸n. 7.4.2. Hormon tuyÕn cËn gi¸p (Parathyroid hormone: PTH): PTH l mét lo¹i hormon ®−îc b i tiÕt bëi tuyÕn cËn gi¸p. B¶n chÊt ho¸ häc l mét lo¹i polipeptit. Nã cã vai trß quan träng trong chuyÓn ho¸ Calci, Phospho. Ng y nay ®Þnh l−îng PTH b»ng kÜ thuËt IRMA ®ang ®−îc sö dông réng r i do kÜ thuËt n y cã thÓ ®Þnh l−îng ®−îc PTH ë miÒn nång ®é rÊt thÊp v ®¹t ®é chÝnh x¸c cao. 7.4.3. Mét sè c¸c hormon kh¸c: Ngo i nh÷ng hormon kÓ trªn, hiÖn cã nhiÒu hormon kh¸c ®−îc ®Þnh l−îng b»ng kÜ thuËt IRMA nh− Cortisol, Insulin, Calcitonin, Osteocalcin, Prolactin, ACTH, .... 7.5. §Þnh l−îng mét sè chÊt chØ ®iÓm khèi u (Tumor marker)
  3. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu Y Häc H¹t Nh©n 2005 to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Tumor marker l c¸c ®¹i phÇn tö, phÇn lín l c¸c protein víi th nh phÇn carbohydrat hay lipid. Sù cã mÆt hoÆc thay ®æi nång ®é cña chóng trong m¸u ngo¹i vi hay trong mét sè dÞch cña c¬ thÓ th−êng liªn quan tíi sù cã mÆt còng nh− sù ph¸t triÓn cña c¸c khèi u ¸c tÝnh. C¸c chÊt n y ®−îc h×nh th nh bªn trong hoÆc ngay trªn c¸c tÕ b o ung th− hoÆc b»ng c¸ch kÝch thÝch c¸c tÕ b o kh¸c sinh ra. HiÖn nay kü thuËt IRMA th−êng ®−îc sö dông ®Ó ®Þnh l−îng c¸c lo¹i tumor marker trong nhiÒu bÖnh ung th−. ViÖc sö dông c¸c chÊt chØ ®iÓm khèi u v o môc ®Ých s ng läc, ph¸t hiÖn v chÈn ®o¸n bÖnh cßn h¹n chÕ v× ®é nh¹y v ®é ®Æc hiÖu thÊp nh−ng l¹i rÊt cã gi¸ trÞ trong viÖc theo dâi diÔn biÕn bÖnh, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®iÒu trÞ, tiªn l−îng bÖnh còng nh− ph¸t hiÖn sím di c¨n v t¸i ph¸t. Vai trß cña c¸c chÊt chØ ®iÓm khèi u trong mét sè bÖnh ung th−: B¶ng 5.1: Nång ®é mét sè hormon v tumor maker ë ng−êi ViÖt nam b×nh th−êng (®Þnh l−îng b»ng kÜ thuËt RIA v IRMA) Lo¹i chÊt §¬n vÞ Giíi h¹n b×nh th−êng T3 (to n phÇn) nmol/l 1-3 T4 (to n phÇn) nmol/l 50 - 150 FT3 pmol/l 3-7 FT4 pmol/l 9 - 25 TSH mU/l 0,25 - 4 PTH pg/ml 8 - 76 Nam : ≤ 5 N÷ : ≤ 10 GH mg/ml ACTH pg/ml 8 - 76 Osteocalcin ng/ml Nam: 22,65 N÷ : 19,4 AFP ng/ml < 20 CEA ng/ml < 10 CA15-3 U/ml < 30 CA19-9 U/ml < 37 CA72-4 U/ml < 10 PSA ng/ml < 10 7.5.1. Ung th− tuyÕn gi¸p: Thyroglobulin (TG) l mét glucoprotein cña tuyÕn gi¸p. Trong ung th− tuyÕn gi¸p, TG ®−îc coi nh− mét tumor marker vÒ sù tån t¹i cña m« gi¸p b×nh th−êng hoÆc m« gi¸p bÖnh lý (ung th− gi¸p t¸i ph¸t v di c¨n...). §Þnh l−îng TG trong huyÕt thanh th−êng ®−îc tiÕn h nh cho c¸c bÖnh nh©n ung th− tuyÕn gi¸p thÓ biÖt ho¸. Ung th− gi¸p thÓ tuû v thÓ kh«ng biÖt ho¸ (Medullary and Anaplastic cancer) kh«ng tiÕt TG. V× vËy kh«ng dïng TG ®Ó theo dâi, ®¸nh gi¸ sau ®iÒu trÞ ®èi víi 2 lo¹i ung th− n y. Thyrocalcitonin (TCT) phèi hîp víi c¸c kh¸ng nguyªn ung th− ph«i thai (ACE) ®−îc sö dông ®Ó ph¸t hiÖn, chÈn ®o¸n v theo dâi c¸c ung th− gi¸p biÖt ho¸ thÓ tuû. 7.5.2. Ung th− vó: Kh«ng cã lo¹i tumor marker n o dïng ®−îc trong ph¸t hiÖn hoÆc chÈn ®o¸n sím ung th− vó. Ng−îc l¹i CA - 15 cã thÓ gióp theo dâi sau ®iÒu trÞ v ph¸t hiÖn t¸i ph¸t hoÆc di c¨n. Còng cã thÓ dïng phèi hîp víi ACE. 7.5.3. Ung th− phÕ qu¶n: Hai chÊt chØ ®iÓm khèi u ®−îc ®¸nh gi¸ tèt ®Ó tiªn l−îng v theo dâi ®èi víi phÕ qu¶n: Neuro Specifique Enolase (NSE) trong ung th− phÕ qu¶n tÕ b o nhá v Cyfra 21
  4. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu Y Häc H¹t Nh©n 2005 to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k trong ung th− kh«ng ph¶i tÕ b o nhá. Trong thêi kú ®Çu cña bÖnh nªn ®Þnh l−îng c¶ hai lo¹i trªn. 7.5.4. Ung th− tiªu ho¸: AFP gióp ph¸t hiÖn v theo dâi ung th− tÕ b o gan sau khi bÞ x¬ ho¸ do siªu vi trïng hoÆc do r−îu. ACE v CA 19 - 9 l¹i rÊt cã gi¸ trÞ trong chÈn ®o¸n ung th− ®¹i - trùc tr ng. Trong ung th− d¹ d y, CA 72 - 4 cã gi¸ trÞ h¬n ACE ®Ó theo dâi hiÖu qu¶ ®iÒu trÞ. Khi chÈn ®o¸n ung th− tuþ, CA 19 - 9 ®¹t ®−îc ®é nh¹y 70%. 7.5.5. Ung th− tuyÕn tiÒn liÖt: ChÊt chØ ®iÓm khèi u PSA ®−îc dïng víi 3 môc ®Ých: gióp chÈn ®o¸n chÝnh x¸c, ®¸nh gi¸ ®¸p øng trong ®iÒu trÞ tiÖt c¨n hay ®iÒu trÞ t¹m thêi, theo dâi diÔn biÕn bÖnh. NÕu nång ®é PSA trong kho¶ng 4 - 10 ng/ ml, cÇn ®Þnh l−îng PSA tù do (PSAL) ®Ó tr¸nh l m sinh thiÕt v« Ých. 7.5.6. Ung th− sinh dôc: Víi ung th− tinh ho n AFP, HCG v ®Æc biÖt l β tù do HCG cã thÓ gióp chÈn ®o¸n ph©n biÖt vÒ m« bÖnh häc, x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ ®iÒu trÞ v theo dâi sau ®iÒu trÞ. Ba lo¹i trªn còng ®−îc dïng cho ung th− buång trøng nguån gèc tÕ b o mÇm. Víi ung th− buång trøng nguån gèc liªn b o nªn dïng CA 12 - 5 phèi hîp víi siªu ©m tr−íc phÉu thuËt, sau ®ã theo dâi v ®¸nh gi¸ sau phÉu thuËt v hiÖu qu¶ cña ho¸ trÞ liÖu. C©u hái «n tËp 01. Tr×nh b y nguyªn lý cña ph−¬ng ph¸p ®Þnh l−îng miÔn dÞch phãng x¹ RIA ? 02. Tr×nh b y c¸ch x©y dùng ®å thÞ chuÈn cña RIA ? 03. Tr×nh b y kh¸ng nguyªn ®¸nh dÊu trong RIA ? 04. Tr×nh b y kh¸ng thÓ (kh¸ng huyÕt thanh) trong RIA ? 05. Tr×nh b y hÖ thèng t¸ch phÇn tù do (F) v phÇn phøc hîp (B) trong RIA ? 06. Tr×nh b y nguyªn lý cña ph−¬ng ph¸p ®o phãng x¹ miÔn dÞch IRMA ? 07. Tr×nh b y nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a ph−¬ng ph¸p RIA v IRMA ? 08. Nªu mét sè −u, nh−îc ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p ®Þnh l−îng miÔn dÞch phãng x¹ ? 09. Nªu øng dông cña ph−¬ng ph¸p miÔn dÞch phãng x¹ trong ®Þnh l−îng c¸c hormon liªn quan ®Õn mét sè bÖnh tuyÕn gi¸p ? 10. Nªu øng dông cña ph−¬ng ph¸p miÔn dÞch phãng x¹ trong ®Þnh l−îng mét sè chÊt chØ ®iÓm khèi u (Tumor marker) ?
  5. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu Y Häc H¹t Nh©n 2005 to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Ch−¬ng 6: y häc h¹t nh©n §iÒu trÞ MôC TI£U: 1. N¾m v÷ng c¸c nguyªn t¾c chung cña x¹ trÞ v c¬ së khoa häc cña nã. 2. HiÓu râ nguyªn lý, chØ ®Þnh, chèng chØ ®Þnh v kü thuËt tiÕn h nh ®iÒu trÞ c¸c bÖnh tuyÕn gi¸p b»ng 131I, nhÊt l ®èi víi bÖnh c−êng gi¸p v ung th− gi¸p thÓ biÖt ho¸.,bÖnh ®a hång cÇu…. 3. BiÕt chØ ®Þnh ®iÒu trÞ b»ng c¸c d−îc chÊt phãng x¹ nguån hë ®èi víi mét sè bÖnh x−¬ng khíp , ®iÒu trÞ gi¶m ®au do di c¨n ung th− v o x−¬ng v mét sè bÖnh ung th− kh¸c. 1. ®¹I C¦¥NG C¸c ®ång vÞ phãng x¹ (§VPX) ® ®−îc øng dông réng r i ®−a l¹i nhiÒu lîi Ých trong lÜnh vùc chÈn ®o¸n, ®iÒu trÞ bÖnh v nghiªn cøu y sinh häc. HiÖn nay c¸c §VPX nh©n t¹o gi÷ vai trß chÝnh trong ®iÒu trÞ ung th− v mét sè bÖnh kh¸c. Víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc vËt lý h¹t nh©n, ng nh ®iÒu trÞ häc b»ng phãng x¹ ®ang mang l¹i nhiÒu triÓn väng tèt ®Ñp. C¬ së cña viÖc dïng §VPX trong ®iÒu trÞ l hiÖu øng sinh vËt häc cña c¸c bøc x¹ ion ho¸ trªn c¬ thÓ sèng. Ngay sau khi Becquerel v Marie Curie – Sklodowka ph¸t hiÖn ra hiÖn t−îng phãng x¹, ng−êi ta ® biÕt ®Õn t¸c dông sinh häc cña c¸c bøc x¹ ion ho¸ ®ã. Nh÷ng kiÕn thøc vÒ hiÖn t−îng ion ho¸ khi t¸c dông ®èi víi vËt chÊt, vÒ liÒu l−îng v vÒ hiÖu øng sinh vËt häc cña c¸c lo¹i bøc x¹ ion ho¸ kh«ng ®−îc tr×nh b y trong b i n y. 1.1. LÞch sö ph¸t triÓn v c¸c lo¹i h×nh ®iÒu trÞ b»ng bøc x¹ ion ho¸ Tõ ®Çu thÕ kû XX, sau khi «ng b Pierre v Marie Curie t×m ra Radium, chÊt phãng x¹ thiªn nhiªn n y ® sím ®−îc ¸p dông v o ®iÒu trÞ ung th−. TiÕp theo ®ã, nhiÒu ®ång vÞ phãng x¹ thiªn nhiªn hoÆc nh©n t¹o d−íi d¹ng nguån chiÕu ngo i nh−: nguån 60Co, 137Cs, hoÆc ¸p lªn da (applicator) nh− tÊm ¸p 32P ®Ó ®iÒu trÞ c¸c u m¸u n«ng … v kim ®Æt v o c¸c hèc tù nhiªn cña c¬ thÓ nh−: kim Ra ®Æt v o hèc mòi, miÖng, ©m ®¹o … GÇn ®©y cßn cã ph−¬ng ph¸p ®−a nguån phãng x¹ tíi s¸t vÞ trÝ cÇn chiÕu qua mét hÖ thèng èng dÉn. Ph−¬ng ph¸p ®ã ®−îc gäi l ®iÒu trÞ ¸p s¸t n¹p nguån sau (after loading brachytherapy). V o kho¶ng nh÷ng n¨m 40 cña thÕ kû XX, ng nh vËt lý h¹t nh©n ph¸t triÓn m¹nh, nhiÒu §VPX nh©n t¹o ra ®êi, ph¹m vi øng dông phãng x¹ trong ®iÒu trÞ míi ®−îc më réng. §ã l kü thuËt y häc h¹t nh©n ®iÒu trÞ thùc hiÖn b»ng ph−¬ng ph¸p chiÕu trong, ®−a h¼n §VPX v o trong c¬ thÓ ng−êi bÖnh b»ng ®−êng uèng hoÆc ®−êng tiªm. 1.2. NhiÖm vô cña ®iÒu trÞ b»ng y häc h¹t nh©n Y häc h¹t nh©n sö dông t¸c dông sinh häc cña bøc x¹ ion ho¸ lªn c¸c mÇm bÖnh, c¸c tæ chøc bÖnh. §iÒu ®ã ® l m cho y häc h¹t nh©n trë th nh chuyªn khoa l©m s ng, cã thÓ võa ®iÒu trÞ ngo¹i tró võa ®iÒu trÞ néi tró. Cã 3 ph−¬ng thøc ®iÒu trÞ b»ng bøc x¹ i«n ho¸ (Radio therapy) : - §iÒu trÞ chiÕu ngo i (Teletherapy): sö dông c¸c m¸y chiÕu tia X, tia Gamma cøng v c¶ c¸c m¸y gia tèc ®Ó huû diÖt c¸c tæ chøc bÖnh. - §iÒu trÞ ¸p s¸t (Brachytherapy): Dïng l−ìi dao Gamma (Gamma Knife) ®Ó ch÷a c¸c bÖnh m¹ch m¸u trong sä, øng dông ®Ó ®iÒu trÞ c¸c tæ chøc ngo i da nh− c¸c u m¸u
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2