Giáo trình phân tích ứng dụng kỹ thuật tổ chức phát triển tài nguyên thiên nhiên vùng tây nam bộ p9

Chia sẻ: Dasda Asdfa | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

76
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'giáo trình phân tích ứng dụng kỹ thuật tổ chức phát triển tài nguyên thiên nhiên vùng tây nam bộ p9', khoa học tự nhiên, nông - lâm phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình phân tích ứng dụng kỹ thuật tổ chức phát triển tài nguyên thiên nhiên vùng tây nam bộ p9

* KhÝ hËu NÒn khÝ hËu nhiÖt ®íi Èm víi tÝnh chÊt cËn xÝch ®¹o thÓ hiÖn râ rÖt. NhiÖt ®é trung b×nh hµng n¨m 24 - 27OC, biªn ®é nhiÖt trung b×nh n¨m 2 - 3OC, chªnh lÖch nhiÖt ®é ngµy vµ ®ªm thÊp, Ýt cã b·o hoÆc nhiÔu lo¹n thêi tiÕt. Cã hai mïa râ rÖt, mïa m−a tËp trung tõ th¸ng 5 - 10, l−îng m−a chiÕm tíi 99% tæng l−îng m−a cña c¶ n¨m. Mïa kh« tõ th¸ng 12 ®Õn th¸ng 4 n¨m sau, hÇu nh− kh«ng cã m−a. Cã thÓ nãi c¸c yÕu tè khÝ hËu cña vïng thÝch hîp cho c¸c sinh vËt sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn, lµ tiÒn ®Ò cho viÖc th©m canh, t¨ng vô. * §Êt ®ai DiÖn tÝch ®Êt trong vïng bao gåm c¸c nhãm ®Êt sau: - §Êt phï sa: Ph©n bè chñ yÕu ë vïng ven vµ gi÷a hÖ thèng sèng TiÒn vµ s«ng HËu, diÖn tÝch 1,2 triÖu ha chiÕm 29,7% diÖn tÝch ®Êt tù nhiªn toµn vïng vµ kho¶ng 1/3 diÖn tÝch ®Êt phï sa cña c¶ n−íc. Nhãm ®Êt nµy cã ®é ph× cao vµ c©n ®èi, thÝch hîp ®èi víi nhiÒu lo¹i c©y trång: lóa, c©y ¨n qu¶, mµu, c©y c«ng nghiÖp ng¾n ngµy. - Nhãm ®Êt phÌn: Ph©n bè ë vïng §ång Th¸p M−êi vµ Hµ Tiªn, vïng tròng trung t©m b¶n ®¶o Cµ Mau víi tæng diÖn tÝch 1,6 triÖu ha chiÕm 40% diÖn tÝch toµn vïng. §Êt cã hµm l−îng ®éc tè cao, tÝnh chÊt c¬ lý yÕu, nøt nÎ nhanh. - Nhãm ®Êt x¸m: DiÖn tÝch trªn 134.000 ha chiÕm 3,4% diÖn tÝch toµn vïng. Ph©n bè chñ yÕu däc biªn giíi Campuchia, trªn c¸c bËc thÒm phï sa cæ vïng §ång Th¸p M−êi. §Êt nhÑ, t¬i xèp, ®é ph× thÊp, ®éc tè b×nh th−êng. - Ngoµi ra cßn cã c¸c nhãm ®Êt kh¸c nh− ®Êt c¸t gi«ng, than bïn, ®Êt ®á vµng, ®Êt xãi mßn… chiÕm diÖn tÝch kh«ng ®¸ng kÓ kho¶ng 0,9% diÖn tÝch toµn vïng. - Nh×n chung ®Êt ®ai ë ®©y rÊt thuËn lîi cho ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, thÝch hîp trång lóa, dõa, mÝa, døa, c©y ¨n qu¶. * Tµi nguyªn n−íc - Víi hÖ thèng h¹ l−u s«ng Mª K«ng ë ViÖt Nam lµ hai nh¸nh s«ng TiÒn vµ s«ng HËu tæng l−îng n−íc s«ng Cöu Long lµ 500 tû mÐt khèi. trong ®ã s«ng TiÒn chiÕm 79% vµ s«ng HËu chiÕm 21%. ChÕ ®é thuû v¨n thay ®æi theo mïa. Mïa m−a n−íc s«ng lín vµo th¸ng 9, th¸ng 10 lµm ngËp c¸c vïng tròng §ång Th¸p M−êi, Tø gi¸c Long Xuyªn. VÒ mïa nµy, n−íc s«ng mang nhiÒu phï sa båi ®¾p cho ®ång b»ng. VÒ mïa kh«, l−îng n−íc gi¶m nhiÒu, lµm cho thuû triÒu lÊn s©u vµo ®ång b»ng lµm vïng ®Êt ven biÓn bÞ nhiÔm mÆn nghiªm träng. 159
- ChÕ ®é n−íc ngÇm kh¸ phøc t¹p, phÇn lín ë ®é s©u 100 mÐt. NÕu khai th¸c qu¸ nhiÒu cã thÓ lµm nhiÔm mÆn trong vïng. * Tµi nguyªn biÓn - ChiÒu dµi bê biÓn 736 km víi nhiÒu cöa s«ng vµ vÞnh. BiÓn trong vïng chøa ®ùng nhiÒu h¶i s¶n quÝ víi tr÷ l−îng cao: T«m chiÕm 50% tr÷ l−îng t«m c¶ n−íc, c¸ næi 20%, c¸ ®¸y 36%, ngoµi ra cßn cã h¶i s¶n quÝ nh− ®åi måi, mùc… - Trªn biÓn cã nhiÒu ®¶o, quÇn ®¶o cã tiÒm n¨ng kinh tÕ cao nh− ®¶o Thæ Chu, Phó Quèc. - Ven bê lµ hÖ thèng rõng ngËp mÆn cã gi¸ trÞ vÒ kinh tÕ vµ sinh th¸i víi nhiÒu lo¹i ®éng vËt, thùc vËt. * Tµi nguyªn kho¸ng s¶n Tr÷ l−îng kho¸ng s¶n kh«ng ®¸ng kÓ. §¸ v«i ph©n bè ë Hµ Tiªn, Kiªn L−¬ng d¹ng nói v¸ch ®øng víi tr÷ l−îng 145 triÖu tÊn. Phôc vô s¶n xuÊt xi m¨ng, v«i x©y dùng; c¸t sái ë däc s«ng Vµm Cá, s«ng Mª K«ng tr÷ l−îng kho¶ng 10 triÖu mÐt khèi; than bïn ë U Minh, CÇn Th¬, Sãc Tr¨ng, tø gi¸c Long Xuyªn. Ngoµi ra cßn c¸c kho¸ng s¶n kh¸c nh− ®¸, suèi kho¸ng… c) Tµi nguyªn nh©n v¨n: - MËt ®é d©n sè trung b×nh lµ 406 ng−êi/km2. Tû suÊt gia t¨ng d©n sè tù nhiªn lµ 2,3%. Gia t¨ng d©n sè c¬ häc còng kh¸ cao. - C¬ cÊu d©n téc: Gåm nhiÒu d©n téc kh¸c nhau, chñ yÕu vÉn lµ ng−êi Kinh. Ng−êi Kh¬ Me chiÕm 6,1% d©n sè cña vïng c− tró ë c¸c tØnh Kiªn Giang, An Giang, B¹c Liªu, Cµ Mau, VÜnh Long, Trµ Vinh; ng−êi Hoa chiÕm 1,7% d©n sè vïng ph©n bè ë An Giang, B¹c Liªu, Cµ Mau, CÇn Th¬… C¸c d©n téc cßn l¹i chiÕm 0,2% d©n sè vïng. 8.2. HiÖn tr¹ng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi a) C¸c ngµnh kinh tÕ: - Ngµnh n«ng nghiÖp, l©m, ng− nghiÖp: * Ngµnh n«ng nghiÖp - Lµ ngµnh chñ yÕu cña vïng, hÇu hÕt c¸c tØnh ngµnh n«ng nghiÖp ®Òu chiÕm tû träng trªn 50% GDP cña tØnh. Trong thêi gian qua ®· ph¸t triÓn n«ng nghiÖp theo h−íng s¶n xuÊt hµng ho¸, ®a d¹ng hãa c©y trång, vËt nu«i g¾n liÒn víi chÕ biÕn. 160
- Trong c¬ cÊu ngµnh n«ng nghiÖp, c©y l−¬ng thùc chiÕm −u thÕ tuyÖt ®èi. N¨m 1999 diÖn tÝch c©y l−¬ng thùc cña vïng lµ 1.953 ngàn ha chiÕm s¶n l−îng l−¬ng thùc lµ 16,3 triÖu tÊn chiÕm 51,91% s¶n l−îng l−¬ng thùc c¶ n−íc. Møc l−¬ng thùc b×nh qu©n ®Çu ng−êi cao nhÊt trong c¶ n−íc lµ 850kg/ng−êi/n¨m. N¨ng suÊt l−¬ng thùc ngµy cµng t¨ng cao n¨m 1997 ®¹t 40,2t¹/ha cao nhÊt trong c¶ n−íc ®iÒu nµy lµ do c¬ cÊu mïa vô thay ®æi, ®ång ruéng ®−îc c¶i t¹o, thuû lîi ho¸ vµ ®Çu t− khoa häc kü thuËt. - DiÖn tÝch c©y ¨n qu¶ trong mÊy n¨m gÇn ®©y cã xu h−íng t¨ng, hiÖn cã kho¶ng 170 ngh×n ha c©y ¨n qu¶. C©y ¨n qu¶ ®−îc trång theo 3 d¹ng: v−ên t¹p, v−ên hçn hîp vµ v−ên chuyªn. - Ngµnh ch¨n nu«i còng kh¸ ph¸t triÓn: ®µn lîn chiÕm 14,6 % ®µn lîn cña c¶ n−íc, tuy nhiªn cßn nhá so víi tiÒm lùc cña vïng. Nu«i vÞt lµ truyÒn thèng cña vïng ®Ó lÊy thÞt, trøng vµl«ng xuÊt khÈu. §µn vÞt chiÕm 25,1% ®µn gia cÇm cña c¶ n−íc ®−îc nu«i nhiÒu nhÊt ë B¹c Liªu, Cµ Mau, CÇn Th¬, Sãc Tr¨ng, VÜnh Long, Trµ Vinh. * Ngµnh ng− nghiÖp - NghÒ c¸ cña vïng ®· ph¸t triÓn kh¸ m¹nh c¶ vÒ s¶n l−îng vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu. Gi¸ trÞ s¶n l−îng ngµnh ng− nghiÖp cña vïng chiÕm 42 - 45% gi¸ trÞ s¶n l−îng cña ngµnh trong c¶ n−íc vµ 37 - 42% kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ngµnh c¶ n−íc. - VÒ nu«i trång: diÖn tÝch nu«i trång thñy s¶n cña vïng lµ 294,1ha chiÕm 61,2% diÖn tÝch nu«i trång thuû s¶n cña c¶ n−íc. Trong ®ã cã c¸c m« h×nh nu«i: t«m-lóa, rõng - t«m, t«m. Ngoµi ra vïng cßn nu«i c¸c thuû s¶n kh¸c cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao nh− l−¬n, èc, cua, rïa, ®åi måi,.. ®©y còng lµ nguån lîi xuÊt khÈu cã gi¸ trÞ. * Ngµnh l©m nghiÖp Kh«i phôc rõng trµm trªn c¸c vïng ®Êt mÆn ven biÓn. Duy tr× vµ më réng diÖn tÝch rõng ngËp mÆn ven biÓn. Tuy nhiªn do kh«ng kh¾c phôc ®−îc n¹n ch¸y rõng nªn diÖn tÝch rõng trong mÊy n¨m gÇn ®©y bÞ gi¶m nhanh chãng. - Ngµnh c«ng nghiÖp: - Chñ yÕu lµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn l−¬ng thùc vµ thùc phÈm víi h¬n 60% gi¸ trÞ gia t¨ng c«ng nghiÖp cña vïng. Tuy nhiªn chñ yÕu míi lµ s¬ chÕ nªn chÊt l−îng vµ hiÖu qu¶ cßn thÊp. - C¸c ngµnh kh¸c nh− dÖt, may, s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng (chiÕm 12% gi¸ trÞ gia t¨ng c«ng nghiÖp cña vïng); ho¸ chÊt ®· t¨ng tr−ëng nhanh trong thêi gian qua. 161
- C«ng nghiÖp cña vïng ph©n bè chñ yÕu ë c¸c ®« thÞ lín nh− CÇn Th¬, c¸c thÞ x·, tØnh lþ. - Ngµnh dÞch vô: §ång b»ng s«ng Cöu Long cã nhiÓu tiÒm n¨ng ®Ó ph¸t triÓn du lÞch, bëi vËy trong vïng ®· h×nh thµnh c¸c ®iÓm du lÞch cã ý nghÜa quèc gia nh−: §iÓm du lÞch CÇn Th¬ mang s¾c th¸i cña vïng T©y §«; hÖ sinh th¸i rõng ngËp mÆn Cµ Mau; du lÞch trªn ®¶o Phó Quèc… vµ hµng lo¹t ®iÓm du lÞch kh¸c nh− b¶o tµng Long An, s«ng Vµm Cá, chî næi C¸i BÌ… Tõ c¸c ®iÓm du lÞch nµy h×nh thµnh lªn c¸c côm du lÞch: Côm du lÞch CÇn Th¬, Côm du lÞch TiÒn Giang, côm du lÞch Ch©u §èc; Côm du lÞch N¨m C¨n (Cµ Mau). b) Bé khung l∙nh thæ cña vïng: - HÖ thèng ®« thÞ gåm 4 thµnh phè, 13 thÞ x·, 98 thÞ trÊn ph©n bè ®Òu trªn kh¾p ®Þa bµn ®ång b»ng. HÖ thèng ®« thÞ ph©n bè kh¸ ®ång ®Òu trong toµn vïng tuy nhiªn c¸c ®« thÞ ch−a lín. - Thµnh phè CÇn Th¬ lµ thµnh phè trung t©m v¨n ho¸, kinh tÕ, chÝnh trÞ vña toµn vïng. Thµnh phè ®−îc coi lµ thñ phñ cña miÒn T©y ViÖt Nam, lµ trung t©m cña §ång b»ng s«ng Cöu Long. - Ngoµi ra cßn cã c¸c thµnh phè vµ thÞ x· kh¸c nh− T©n An, Cao l·nh, Sa §Ðc, Long Xuyªn, Ch©u §èc, Mü Tho, Gß C«ng,... cã mèi liªn hÖ kinh tÕ x· héi víi nhau vµ lµ trung t©m cña c¸c tØnh cña vïng. - HÖ thèng giao th«ng vËn t¶i + §−êng s«ng - kªnh - r¹ch t¹o thµnh mét m¹ng l−íi liªn kÕt c¸c tØnh víi nhau víi hÖ thèng kªnh r¹ch ch»ng chÞt bao gåm 197 con s«ng, kªnh, r¹ch. + C¸c c¶ng néi ®Þa tr¶i kh¾p m¹ng l−íi c¸c tuyÕn ®−êng thñy nh− c¶ng Mü Tho, Cao L·nh, Trµ Nãc, Long Xuyªn,… + HÖ thèng ®−êng bé: quan träng nhÊt lµ quèc lé 1A. Ngoµi ra cã c¸c quèc lé:30, quèc lé 53, quèc lé 53, 54,60,61,80, 91, 91B, 12. + §−êng hµng kh«ng víi s©n bay Trµ Nãc (CÇn Th¬), R¹ch Gi¸ vµ Phó Quèc ®ang ®−îc khai th¸c. 8.3. §Þnh h−íng ph¸t triÓn cña vïng a) Ngµnh n«ng, ng−, l©m nghiÖp: §©y lµ vïng ®−îc thiªn nhiªn −u ®·i c¸c thÕ m¹nh vÒ ®Êt ®ai, thêi tiÕt khÝ hËu, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Æc biÖt cho ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ nu«i trång thuû h¶i 162
s¶n. Bëi vËy ®Þnh h−íng ph¸t triÓn cña vïng ®−îc tËp trung vµo n«ng nghiÖp, ng− nghiÖp, l©m nghiÖp vµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn l−¬ng thùc thùc phÈm. - N«ng nghiÖp: Trong ®Þnh h−íng ph¸t triÓn n«ng nghiÖp th× chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh, ®−a tû träng ch¨n nu«i lªn 37% so víi hiÖn nay lµ 20% trong tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt ngµnh n«ng nghiÖp. X©y dùng nÒn n«ng nghiÖp sinh th¸i ph¸t triÓn bÒn v÷ng, t¨ng tû suÊt hµng ho¸ n«ng s¶n; coi träng th©m canh, nghiªn cøu chuyÓn ®æi mïa vô ®Ó phßng tr¸nh thiªn tai, lò lôt; h×nh thµnh vïng c©y chuyªn canh cã n¨ng suÊt cao, chÊt l−îng tèt; tËp trung khai th¸c vïng §ång Th¸p M−êi, T©y s«ng HËu vµ b¸n ®¶o Cµ Mau. - L©m nghiÖp: Thùc hiÖn c«ng t¸c trång c©y g©y rõng nh»m kh«i phôc vµ b¶o vÖ m«i tr−êng sinh th¸i, h×nh thµnh c¸c tuyÕn rõng b¶o vÖ bê biÓn; trång míi vµ b¶o vÖ rõng phßng hé vïng B¶y Nói; gi÷ v÷ng diÖn tÝch c©y trµm vµ dõa n−íc, b¶o vÖ rõng ngËp mÆn; tõng b−íc thùc hiÖn giao ®Êt giao rõng ®Ó kÕt hîp lµm v−ên vµ s¶n xuÊt l©m nghiÖp, gi÷a nu«i t«m vµ trång rõng. - Ng− nghiÖp: Ph¸t huy thÕ m¹nh cña vïng cã bê biÓn dµi, ng− tr−êng réng vµ nh©n d©n cã kinh nghiÖm trong nu«i trång vµ ®¸nh b¾t thuû h¶i s¶n. T¨ng c−êng ®Çu t− cho ngµnh nµy ®Ó ®¹t ®−îc môc tiªu ®ãng gãp 50% gi¸ trÞ xuÊt khÈu thuû, h¶i s¶n cña c¶ n−íc; ph¸t triÓn nu«i trång thuû h¶i s¶n cã gi¸ trÞ cao nh− t«m, cua vµ c¸c ®Æc s¶n cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu. b) Ngµnh c«ng nghiÖp: Chó träng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn l−¬ng thùc - thùc phÈm. Ph¸t triÓn ngµnh may, mÆc, dÖt, da giÇy, c¬ khÝ ®iÖn tö, ho¸ chÊt… §Çu t− ph¸t triÓn c¸c khu c«ng nghiÖp khi cã ®iÒu kiÖn: Trµ Nãc, Nam H−ng Phó, VÞ Thanh, BÕn Løc,… TËp trung ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp tËn dông lao ®éng t¹i chç. c) Ngµnh dÞch vô: - H×nh thµnh c¸c trung t©m th−¬ng m¹i, siªu thÞ, m¹ng l−íi chî ®Ó t¹o m«i tr−êng thuËn lîi cho s¶n xuÊt kinh doanh. X©y dùng trung t©m th−¬ng m¹i CÇn Th¬ lµ ®Çu mèi cho ho¹t ®éng th−¬ng m¹i liªn vïng. Ngoµi ra x©y dùng c¸c trung t©m th−¬ng m¹i kh¸c nh− T©n An, Cao Lanh, Mü Tho, Long Xuyªn, Mü Tho, R¹ch Gi¸, Sãc Tr¨ng, Trµ Vinh, VÜnh Long, BÕn Tre, Cµ Mau, B¹c Liªu, Hµ Tiªn, Ch©u §èc nh»m cung cÊp hµng hãa phôc vô s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. - Khai th¸c lîi thÕ vÞ trÝ ®Þa lý ®Ó ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh du lÞch s«ng n−íc, miÖt v−ên, sinh th¸i g¾n liÒn víi du lÞch thµnh phè Hå ChÝ Minh. G¾n liÒn khai th¸c du lÞch víi b¶o tån thiªn nhiªn. 163
KÕt cÊu h¹ tÇng - Ph¸t triÓn m¹ng l−íi giao th«ng ®−êng thuû, ®−êng bé theo quy ho¹ch; n©ng cÊp c¸c c¶ng n»m däc s«ng TiÒn, s«ng HËu; n©ng cÊp mét sè tuyÕn quèc lé; g¾n liÒn ph¸t triÓn giao th«ng víi thuû lîi nh»m phßng chèng lò; x©y dùng s©n bay Trµ Nãc trë thµnh s©n bay trung t©m cña §ång b»ng s«ng Cöu Long. - X©y dùng m¹ng l−íi ®« thÞ c¸c cÊp, trªn c¬ së ph¸t triÓn 3 khu vùc ®« thÞ: Khu tø gi¸c trung t©m (CÇn Th¬, Long Xuyªn, VÜnh Long, Cao L·nh) hµnh lang ®« thÞ §«ng Nam (Mü Tho, T©n An, Thñ Thõa, BÕn Løc…) hµnh lang ®« thÞ phÝa T©y B¾c. Kh¾c phôc t×nh tr¹ng chªnh lÖch gi÷a c¸c vïng. 164