intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình quản lý chất thải sinh hoạt rắn part 8

Chia sẻ: Ajfak Ajlfhal | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

60
lượt xem
19
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Số liệu trình bày trong Bảng 8.4 đặc trưng cho các hợp chất vi lượng tìm thấy ở hầu hết các BCL CTRSH. Sự hiện diện của các khí này trong nước rò rỉ thoát khỏi BCL tuỳ thuộc vào nồng độ của chúng trong khí BCL tiếp xúc với nước rò rỉ và có thể ước tính theo định luật Henry. Cần lưu ý là sự xuất hiện nồng độ đáng kể của các chất hữu cơ bay hơi trong khí BCL thường đi cùng với các BCL cũ đã tiếp nhận các loại chất thải công nghiệp và...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình quản lý chất thải sinh hoạt rắn part 8

  1. Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)4452694 GREE TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT töø khí BCL trong ñoù coù nhieàu thaønh phaàn chaát höõu cô bay hôi (VOCs). Soá lieäu trình baøy trong Baûng 8.4 ñaëc tröng cho caùc hôïp chaát vi löôïng tìm thaáy ôû haàu heát caùc BCL CTRSH. Söï hieän dieän cuûa caùc khí naøy trong nöôùc roø ræ thoaùt khoûi BCL tuyø thuoäc vaøo noàng ñoä cuûa chuùng trong khí BCL tieáp xuùc vôùi nöôùc roø ræ vaø coù theå öôùc tính theo ñònh luaät Henry. Caàn löu yù laø söï xuaát hieän noàng ñoä ñaùng keå cuûa caùc chaát höõu cô bay hôi trong khí BCL thöôøng ñi cuøng vôùi caùc BCL cuõ ñaõ tieáp nhaän caùc loaïi chaát thaûi coâng nghieäp vaø thöông maïi coù chöùa caùc chaát höõu cô bay hôi. Trong caùc BCL môùi hôn, trong ñoù caùc chaát thaûi nguy haïi bò caám ñoå, noàng ñoä caùc chaát höõu cô bay hôi trong khí BCL cöïc kyø thaáp. Baûng 9.3 Noàng ñoä cuûa caùc chaát khí vi löôïng trong caùc maãu khí laáy töø 66 baõi choân laáp ôû California Noàng ñoä (ppbV*) STT Chaát khí vi löôïng Trung Bình Cöïc ñaïi 01 Acetone 6.838 240.000 02 Benzene 2.057 39.000 03 Chlorobenzene 82 1.640 04 Chloroform 245 12.000 05 1,1-Dichloromethane 2.801 36.000 06 Dichloromethane 25.694 620.000 07 1,1-Dichloroethene 130 4.000 08 Diethylene Chloride 2.835 20.000 09 Trans 1, 2- Dichloroethane 36 850 10 2, 3-Dichloropropane 0 0 11 1,2-Dichloropropane 0 0 12 Ethylene bromide 0 0 13 Ethylene dichloride 59 2.100 14 Ethylene oxide 0 0 15 Ethylene benzene 7.334 87.500 16 Methyl ethyl ketone 3.092 130.000 17 1,1,2-Trichloroethane 0 0 18 1,1,1-Trchloroethane 615 14.500 19 Trichloroethylene 2.079 32.000 20 Toluene 34.907 280.000 21 1,1,2,2-Tetrachloroethylent 246 16.000 22 Tetrachloroethane 5.244 180.000 23 Vinyl Chloride 3.508 32.000 24 Styrenes 1.517 87.000 25 Vivyl acetate 5.663 240.000 TS: Nguyeãn Trung Vieät 9-8 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  2. Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)4452694 GREE TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 26 Xylenes 2.651 38.000 Nguoàn: Tchobanoglous, et. al., 1993. * ppbV = phaàn tyû theo theå tích 9.3.2 Quaù trình sinh khí töø baõi choân laáp 9.3.2.1 Quaù trình hình thaønh caùc khí chuû yeáu Quaù trình hình thaønh caùc khí chuû yeáu töø baõi choân laáp xaûy ra qua 5 giai ñoaïn (Hình 8.11): - Giai ñoaïn 1: Giai ñoaïn thích nghi; - Gia ñoaïn 2: Giai ñoaïn chuyeån hoaù; - Giai ñoaïn 3: Giai ñoaïn acid hoaù; - Giai ñoaïn 4: Giai ñoaïn methane hoaù; - Giai ñoaïn 5: Giai ñoaïn hoaøn taát Giai ñoaïn 1. Trong giai ñoaïn naøy, quaù trình phaân huyû sinh hoïc xaûy ra trong ñieàu kieän hieáu khí vì moät phaàn khoâng khí bò giöõ laïi trong baõi choân laáp. Nguoàn vi sinh vaät hieáu khí vaø kî khí coù töø lôùp ñaát phuû haøng ngaøy hoaëc lôùp ñaát phuû cuoái cuøng khi ñoùng cöûa baõi choân laáp. Beân caïnh ñoù, buøn töø traïm xöû lyù nöôùc thaûi ñöôïc ñoå boû taïi baõi choân laáp vaø nöôùc roø ræ tuaàn hoaøn laïi baõi choân laáp cuõng laø nhöõng nguoàn cung caáp vi sinh vaät caàn thieát ñeå phaân huyû raùc thaûi. Giai ñoaïn 2. Trong giai ñoaïn 2, haøm löôïng oxy trong baõi choân laáp giaûm daàn vaø ñieàu kieän kî khí baét ñaàu hình thaønh. Khi moâi tröôøng trong baõi choân laáp trôû neân kî khí hoaøn toaøn, nitrate vaø sulfate, caùc chaát ñoùng vai troø laø chaát nhaän ñieän töû trong caùc phaûn öùng chuyeån hoaù sinh hoïc, thöôøng bò khöû thaønh khí N2 vaø H2S theo caùc phöông trình phaûn sau ñaây: 2CH3CHOHCOOH + SO42- → 2CH3COOH + S2- + H2O + CO2 Lactate Sulfate Acetate Sulfide 4H2 + SO42- → S2- + 4H2O S2- + 2H+ → H2S Söï gia taêng möùc ñoä kî khí trong moâi tröôøng baõi choân laáp coù theå kieåm soaùt ñöôïc baèng caùch ño ñieän theá oxy hoaù khöû cuûa chaát thaûi. Quaù trình khöû nitrate vaø sulfate xaûy ra ôû TS: Nguyeãn Trung Vieät 9-9 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  3. Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)4452694 GREE TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT ñieän theá oxy hoaù khöû trong khaûng töø –50 ñeán –100 mV. Khí CH4 ñöôïc taïo thaønh khi ñieän theá oxy hoaù khöû dao ñoäng trong khoaûng töø –150 ñeán –300 mV. Khi ñieän theá oxy hoaù khöû tieáp tuïc giaûm, thaønh phaàn taäp hôïp vi sinh vaät chuyeån hoaù caùc chaát höõu cô coù trong raùc thaønh CH4 vaø CO2 baét ñaàu quaù trình 3 giai ñoaïn nhaèm chuyeån hoaù caùc chaát höõu cô phöùc taïp thaønh caùc acid höõu cô vaø caùc saûn phaåm trung gian khaùc nhö trình baøy trong giai ñoaïn 3. ÔÛ giai ñoaïn 2, pH cuûa nöôùc roø ræ baét ñaàu giaûm do söï coù maët cuûa caùc acid höõu cô vaø aûnh höôûng cuûa khí CO2 sinh ra trong baõi choân laáp. Giai ñoaïn 3. Trong giai ñoaïn naøy, toác ñoä taïo thaønh caùc acid höõu cô taêng nhanh. Böôùc thöù nhaát cuûa quaù trình 3 giai ñoaïn laø thuyû phaân caùc hôïp chaát cao phaân töû (nhö lipids, polysaccharides, protein, nucleic acids,…) thaønh caùc hôïp chaát thích hôïp cho vi sinh vaät. Böôùc thöù hai laø quaù trình chuyeån hoaù sinh hoïc caùc hôïp chaát sinh ra töø giai ñoaïn 1 thaønh caùc hôïp chaát trung gian coù phaân töû löôïng thaáp hôn maø ñaëc tröng laø acetic acid, moät phaàn nhoû acid fulvic vaø moät soá acid höõu cô khaùc. CO2 laø khí chuû yeáu sinh ra trong giai ñoaïn 3. Moät phaàn nhoû khí H2 cuõng ñöôïc hình thaønh trong giai ñoaïn naøy. Giai ñoaïn 4. Trong giai ñoaïn methane hoaù, nhoùm vi sinh vaät chuyeån hoaù acetic acid vaø hydro thaønh thaønh CH4 vaø CO2 chieám öu theá. Trong moät soá tröôøng hôïp, caùc nhoùm vi sinh vaät naøy seõ baét ñaàu phaùt trieån vaøo cuûa giai ñoaïn 3. Ñaây laø nhöõng vi sinh vaät kî khí baét buoäc vaø ñöôïc goïi laø methanogenic – vi sinh vaät methane hoaù. Trong giai ñoaïn 4, quaù trình hình thaønh methane vaø acid xaûy ra ñoàng thôøi nhöng toác ñoä taïo thaønh acid giaûm ñaùng keå. Vì caùc acid vaø khí hydro hình thaønh bò chuyeån hoaù thaønh CH4 vaø CO2 trong giai ñoaïn 4 neân pH trong BCl seõ taêng ñeán khoaûng giaù trò trung hoaø töø 6.8 ñeán 8.0. Giaù trò pH cuûa nöôùc roø ræ hình thaønh cuõng gia taêng vaø noàng ñoä BOD5, COD vaø ñoä daãn ñieän cuûa nöôùc roø ræ seõ giaûm. Khi pH cuûa nöôùc roø ræ caøng cao, caøng coù ít thaønh phaàn chaát voâ cô toàn taïi trong dung dòch, noàng ñoä kim loaïi naëng trong nöôùc roø ræ cuõng giaûm ñi. Giai ñoaïn 5. Giai ñoaïn naøy xaûy ra sau khi caùc chaát höõu cô coù khaû naêng phaân huyû sinh hoïc saün coù ñaõ ñöôïc chuyeån hoaù hoaøn toaøn thaønh CH4 vaø CO2 ôû giai ñoaïn 4. Khi löôïng aåm tieáp tuïc thaám vaøo phaàn chaát thaûi môùi theâm vaøo, quaù trình chuyeån hoaù laïi tieáp tuïc xaûy ra. Toác ñoä sinh khí seõ giaûm ñaùng keå ôû giai ñoaïn 5 vì haàu heát caùc chaát dinh döôõng saün coù ñaõ bò röûa troâi theo nöôùc roø ræ trong caùc giai ñoaïn tröôùc ñoù vaø caùc chaát coøn laïi haàu heát laø nhöõng chaát coù khaû naêng phaân huyû chaäm. Khí chuû yeáu sinh ra ôû giai ñoaïn 5 laø khí CH4 vaø CO2. Caùc giai ñoaïn naøy xaûy ra theo nhöõng khoaûng thôøi gian khaùc nhau tuyø thuoäc vaøo söï phaân boá thaønh phaàn chaát höõu cô trong baõi choân laáp, vaøo löôïng chaát dinh döôõng, ñoä aåm TS: Nguyeãn Trung Vieät 9-10 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  4. Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)4452694 GREE TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT cuûa raùc thaûi, ñoä aåm cuûa khu vöïc choân laáp vaø möùc ñoä eùp raùc. Neáu khoâng ñuû aåm, toác ñoä sinh khí baõi choân laáp seõ giaûm. Söï gia taêng maät ñoä choân laáp raùc seõ laøm giaûm khaû naêng thaám öôùt chaát thaûi trong baõi choân laáp vaø daãn ñeán giaûm toác ñoä chuyeån hoaù sinh hoïc vaø sinh khí. Tyû leä thaønh phaàn caùc khi chuû yeáu sinh ra töø baõi choân laáp môùi ñoùng cöûa theo thôøi gian ñöôïc trình baøy trong Baûng 8.5. Baûng 9.4 Tyû leä thaønh phaàn khí sinh ra töø moät ñôn nguyeân hoá choân laáp cuûa BCL ñaõ ñoùng cöûa 48 thaùng Giaù trò phaàn traêm theå tích trung bình STT Thôøi gian (thaùng) N2 CO2 CH4 01 0-3 5,2 88 5 02 3-6 3,8 76 21 03 6-12 0,4 65 29 04 12-18 1,1 52 40 05 18-24 0,4 53 47 06 24-30 0,2 52 48 07 30-36 1,3 46 51 08 36-42 0,9 50 47 09 42-48 0,4 51 48 Nguoàn: Tchobanoglous, et. al., 1993. Theå tích khí sinh ra Moät caùch toång quaùt, phaûn öùng phaân huyû kî khí chaát thaûi raén xaûy ra nhö sau: vi sinh vaät Chaát höõu cô + H2O -----------> Chaát höõu cô ñaõ + CH4 + CO2 + Caùc khí khaùc (Raùc) bò phaân huyû sinh hoïc Giaû söû quaù trình phaân huyû raùc xaûy ra hoaøn toaøn: (4a - b- 2c - 3d) (4a + b - 2c - 3d) (4a - b + 2c + 3d) CaHbOcNd + -------------------H2O ---> --------------------- CH4 + ---------------------- CO2 + dNH3 4 8 8 TS: Nguyeãn Trung Vieät 9-11 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  5. Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)4452694 GREE TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Thoâng thöôøng, chaát höõu cô coù trong raùc thaûi ñöôïc phaân laøm hai loaïi: (1) caùc chaát coù khaû naêng phaân huyû nhanh (3 thaùng ñeán 5 naêm) vaø (2) chaát höõu cô coù khaû naêng phaân huyû chaäm (≥ 50 naêm) (Xem Baûng 2.4). Tyû leä chaát höõu cô coù khaû naêng phaân huyû sinh hoïc tuyø thuoäc raát nhieàu vaøo haøm löôïng lignin cuûa chaát thaûi. Khaû naêng phaân huyû sinh hoïc cuûa caùc chaát höõu cô khaùc nhau, teân cô sôû haøm löôïng lignin, ñöôïc trình baøy trong Baûng 2.5. Döôùi nhöõng ñieàu kieän thoâng thöôøng, toác ñoä phaân huyû ñöôïc xaùc ñònh treân cô sôû toác ñoä sinh ñaït cöïc ñaïi trong voøng hai naêm ñaàu, sau ñoù giaûm daàn vaø keùo daøi trong voøng 25 naêm hoaëc hôn nöõa. Quaù trình hình thaønh caùc chaát khí vi löôïng • Caùc chaát khí vi löôïng coù trong thaønh phaàn khí baõi choân laáp ñöôïc hình thaønh töø 2 nguoàn cô baûn: (1) töø baûn thaân raùc thaûi vaø (2) töø caùc phaûn öùng sinh hoïc hoaëc caùc phaûn öùng khaùc xaûy ra trong baõi choân laáp. 9.3.3 Quaù trình thoaùt khí trong baõi choân laáp Maëc duø, haàu heát khí methane thoaùt vaøo khoâng khí, caû khí methane vaø khí CO2 ñeàu toàn taïi ôû noàng ñoä leân ñeán 40% ôû khoaûng caùch 400 ft (khoaûng 120 m) töø meùp cuûa baõi choân laáp khoâng coù lôùp loùt ñaùy. Ñoái vôùi nhöõng baõi choân laáp khoâng coù heä thoáng thu khí, khoaûng caùch naøy thay ñoåi tuyø theo ñaëc tính cuûa vaät lieäu che phuû vaø caáu truùc ñaát cuûa khu vöïc xung quanh. Neáu khoâng ñöôïc thoâng thoaùng moät caùch hôïp lyù, khí methane coù theå tích tuï beân döôùi caùc toaø nhaø hoaëc nhöõng khoaûng khoâng khaùc ôû gaàn ñoù. Traùi laïi, khí CO2 coù khoái löôïng rieâng lôùn hôn khoái löôïng rieâng cuûa khoâng khí 1,5 laàn vaø cuûa khí methane 2,8 laàn, do ñoù, khí CO2 coù khuynh höôùng chuyeån ñoäng veà phía ñaùy cuûa baõi choân laáp. Ñoù laø nguyeân nhaân khieán cho noàng ñoä khí CO2 ôû nhöõng phaàn thaáp hôn cuûa baõi choân laáp ngaøy caøng gia taêng theo thôøi gian. 9.4 NÖÔÙC ROØ RÆ BAÕI CHOÂN LAÁP 9.4.1 Thaønh phaàn, söï hình thaønh, di chuyeån vaø kieåm soaùt nöôùc roø ræ töø baõi choân laáp Nöôùc roø ræ coù theå ñöôïc ñònh nghóa laø chaát loûng thaám qua chaát thaûi raén mang theo caùc chaát hoaø tan vaø caùc chaát lô löûng. Trong haàu heát caùc BCL, nöôùc roø ræ bao goàm löôïng TS: Nguyeãn Trung Vieät 9-12 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  6. Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)4452694 GREE TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT chaát loûng chuyeån vaøo BCL töø caùc nguoàn beân ngoaøi nhö nöôùc beà maët, nöôùc möa, nöôùc ngaàm vaø nöôùc taïo thaønh trong quaù trình phaân huyû chaát thaûi, neáu coù. 9.4.1.1 Thaønh phaàn nöôùc roø ræ Khi nöôùc thaám qua lôùp raùc ñang bò phaân huyû, caû nhöõng vaät lieäu sinh hoïc vaø nhöõng thaønh phaàn hoaù chaát bò hoaø tan vaøo dung dòch. Soá lieäu ñaëc tröng cho tính chaát nöôùc roø ræ ñöôïc trình baøy trong Baûng 11.13 ñoái vôùi caû BCL môùi vaø cuõ. Vì khoaûng dao ñoäng cuûa caùc giaù trò noàng ñoä quan saùt ñöôïc cuûa nhöõng thaønh phaàn khaùc nhau ghi nhaän trong Baûng 11.13 laø khaù lôùn, ñaëc bieät ñoái vôùi caùc BCL môùi, neân caàn phaûi caån thaän khi söû duïng caùc giaù trò ñaëc tröng cho saün. Caùc thoâng soá giaùm saùt tieâu bieåu cho tính chaát lyù hoïc, hoaù hoïc vaø sinh hoïc ñaëc tröng cho tính chaát nöôùc roø ræ ñöôïc trình baøy trong Baûng 11.14. Baûng 9.5 Thaønh phaàn nöôùc roø ræ cuûa BCL cuõ vaø môùi Giaù trò (mg/L)* Thaønh phaàn Baõi raùc môùi (chöa ñeán 2 naêm) Baõi raùc laâu naêm Khoaûng dao ñoäng Giaù trò ñaëc tröng (laâu hôn 10 naêm) BOD5 2.000 - 30.000 10.000 100 - 200 TOC (Toång carbon höõu cô) 1.500 - 20.000 6.000 80 - 160 COD 3.000 - 60.000 18.000 100 - 500 TSS 200 - 2.000 500 100 - 400 Nitô höõu cô 10 - 800 200 80 - 120 NH3-N 10 - 800 200 20 - 40 NO3- 5 - 40 25 5 - 10 Photpho toång coäng 5 - 100 30 5 - 10 Ñoä kieàm 1.000 - 10.000 3.000 200 - 10.000 pH 4,5 - 7,5 6 6,6 - 7,5 Ñoä cöùng toång coäng 300 - 10.000 3.500 200 - 500 Ca2+ 200 - 3.000 1.000 100 - 400 Mg2+ 50 - 1.500 250 50 - 200 K+ 200 - 1.000 300 50 - 400 Na+ 200 - 2.500 500 100 - 400 Cl- 200 - 3.000 500 100 - 400 SO42- 50 - 1.000 300 20 - 50 Fe toång coäng 50 - 1.200 60 20 - 200 Nguoàn: Tchobannoglous, G. vaø coäng söï, 1993. TS: Nguyeãn Trung Vieät 9-13 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  7. Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)4452694 GREE TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Baûng 9.6 Caùc thoâng soá ñaùnh giaù chaát löôïng nöôùc roø ræ Tính chaát lyù hoïc Thaønh phaàn höõu cô Thaønh phaàn voâ cô Tính chaát sinh hoïc Ñoä truyeàn suoát Hoaù chaát höõu cô Chaát raén lô löûng Nhu caàu oxy sinh (SS), toång chaát raén hoaù (BOD) hoaø tan (TDS) pH Phenol Chaát raén lô löûng bay Coliform (toång coäng, hôi (VSS) ñöôïc, chaát fecal coliform, fecal raén hoaø tan bay hôi streptococci) ñöôïc (VDS) Theá oxy hoaù khöû Nhu caàu oxy hoaù hoïc (COD) Clorua Ñoä daãn ñieän Carbon höõu cô toång coäng Sulfat (TOC) Ñoä maøu Acid bay hôi Phosphat Ñoä ñuïc Tannin, lignin Ñoä kieàm vaø ñoä acid N-NO3- Nhieät ñoä N-höõu cô N-NO2- Muøi EÂte hoaø tan (Daàu vaø môõ) N-NH3 Caùc hôïp chaát hoaït tính Na methylene xanh (MBAS) K Nhoùm hôïp chaát höõu cô Ca hoaït hoaù theo yeâu caàu Mg Hydrocarbon Ñoä cöùng Kim loaïi naëng (Pb, Cu, Ni, Cr, Zn, Cd, Fe, Mn, Hg, Ba, Ag) As CN- F Se Nguoàn: Tchobannoglous, G. vaø coäng söï, 1993. Söï bieán ñoåi trong thaønh phaàn nöôùc roø ræ Löu yù raèng thaønh phaàn hoaù hoïc cuûa nöôùc roø ræ seõ thay ñoåi raát nhieàu tuyø theo tuoåi cuûa BCL vaø ñieàu kieän tröôùc thôøi ñieåm laáy maãu. Ví duï neáu maãu nöôùc roø ræ ñöôïc laáy trong giai ñoaïn phaân huyû leân men acid (Hình 11.11), giaù trò pH seõ thaáp vaø noàng ñoä BOD5, COD, chaát dinh döôõng vaø kim loaïi naëng seõ cao. Neáu maãu nöôùc roø ræ ñöôïc laáy trong giai TS: Nguyeãn Trung Vieät 9-14 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  8. Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)4452694 GREE TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT ñoaïn leân men methane (Hình 11.11), pH seõ naèm trong khoaûng 6,5-7,5 vaø noàng ñoä BOD5, COD, chaát dinh döôõng seõ thaáp moät caùch ñaùng keå. Töông töï nhö vaäy, noàng ñoä cuûa kim loaïi naëng seõ thaáp hôn vì haàu heát kim loaïi hoaø tan keùm ôû giaù trò pH trung tính. pH cuûa nöôùc roø ræ khoâng chæ phuï thuoäc vaøo noàng ñoä cuûa caùc loaïi acid coù maët trong nöôùc roø ræ maø coøn phuï thuoäc vaøo aùp suaát rieâng phaàn cuûa khí carbonic CO2 trong khí BCL khi tieáp xuùc vôùi nöôùc roø ræ. Khaû naêng phaân huyû sinh hoïc cuûa nöôùc roø ræ thay ñoåi theo thôøi gian. Söï bieán thieân khaû naêng phaân huyû sinh hoïc cuûa nöôùc roø ræ coù theå giaùm saùt baèng tyû soá giöõa BOD5/COD. Ñaàu tieân, tyû soá naøy coù theå dao ñoäng ôû möùc 0,5 hoaëc lôùn hôn. Tyû soá naøy dao ñoäng trong khoaûng 0,4 ñeán 0,6 cho bieát caùc chaát höõu cô trong nöôùc roø ræ coù khaû naêng phaân huyû sinh hoïc. Ñoái vôùi nhöõng BCL ñaõ ñoùng cöûa laâu ngaøy, tyû leä BOD5/COD thöôøng dao ñoäng trong khoaûng 0,05 ñeán 0,2. Tyû leä naøy giaûm vì nöôùc roø ræ trong caùc BCL ñaõ ñoùng cöûa laâu ngaøy chöùa chuû yeáu caùc acid humic vaø fuvic, laø nhöõng chaát khoâng coù khaû naêng phaân huyû sinh hoïc. Do tính chaát nöôùc roø ræ khoâng oån ñònh neân vieäc thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc roø ræ trôû neân phöùc taïp. Ví duï, traïm xöû lyù nöôùc roø ræ ñöôïc thieát keá ñeå xöû lyù nöôùc roø ræ töø BCL môùi seõ hoaøn toaøn khaùc vôùi traïm xöû lyù ñöôïc thieát keá ñeå xöû lyù nöôùc roø ræ töø BCL laâu naêm. Vieäc dieãn giaûi keát quaû phaân tích coøn phöùc taïp hôn nöõa vì trong thöïc teá nöôùc roø ræ sinh ra ôû moät thôøi ñieåm baát kyø laø hoãn hôïp nöôùc roø ræ töø chaát thaûi raén ñöôïc choân laáp theo nhöõng thôøi ñieåm khaùc nhau. Caùc hôïp chaát vi löôïng Söï coù maët cuûa caùc hôïp chaát vi löôïng (moät vaøi trong soá nhöõng hôïp chaát naøy coù theå raát ñoäc haïi ñoái vôùi söùc khoeû con ngöôøi) trong nöôùc roø ræ tuyø thuoäc vaøo noàng ñoä cuûa caùc hôïp chaát naøy trong pha khí trong BCL. Noàng ñoä cuûa caùc khí naøy coù theå öôùc tính theo ñònh luaät Henry. Do nhieàu nôi vaø nhöõng ngöôøi vaän haønh BCL thöïc hieän chöông trình haïn cheá vieäc thaûi boû caùc chaát thaûi nguy haïi cuøng vôùi chaát thaûi raén sinh hoaït, chaát löôïng nöôùc roø ræ töø nhöõng BCL môùi ñang ñöôïc caûi tieán ñaùng keå nhaát laø veà söï hieän dieän cuûa caùc hôïp chaát vi löôïng trong nöôùc roø ræ. Caân baèng nöôùc vaø söï phaùt sinh nöôùc roø ræ trong BCL Khaû naêng taïo thaønh nöôùc roø ræ coù theå ñöôïc ñaùnh giaù baèng caùch thaønh laäp phöông trình caân baèng nöôùc trong BCL. Caân baèng nöôùc lieân quan ñeán toång löôïng nöôùc vaøo BCL tröø ñi khoái löôïng nöôùc tieâu thuï trong caùc phaûn öùng hoaù hoïc vaø khoái löôïng nöôùc maát ñi do TS: Nguyeãn Trung Vieät 9-15 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  9. Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)4452694 GREE TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT bay hôi. Khoái löôïng nöôùc roø ræ coù khaû naêng taïo thaønh laø khoái löôïng nöôùc dö ra ñoái vôùi “khaû naêng giöõ nöôùc” (the moisture holding capacity) cuûa chaát thaûi choân laáp. Moâ taû caùc thaønh phaàn caân baèng nöôùc cuûa moät ñôn nguyeân hoá choân laáp Caùc thaønh phaàn tham gia trong caân baèng nöôùc cuûa moät ñôn nguyeân hoá choân laáp ñöôïc moâ taû trong Hình 11.31. Caùc nguoàn chính vaøo BCL bao goàm nöôùc vaøo ñôn nguyeân hoá choân laáp töø phía treân, ñoä aåm cuûa chaát thaûi raén, ñoä aåm cuûa lôùp vaät lieäu phuû vaø ñoä aåm cuûa buøn, neáu cho pheùp ñoå buøn vaøo BCL. Nguoàn chính maát ñi laø nöôùc ra khoûi BCL nhö moät phaàn cuûa khí BCL (chaúng haïn nöôùc ñöôïc söû duïng ñeå taïo thaønh khí), nöôùc bay hôi theo khí cuûa BCL vaø nöôùc roø ræ. Moãi moät thaønh phaàn ñöôïc xem xeùt döôùi ñaây. Nöôùc vaøo BCL töø phía treân Ñoái vôùi lôùp treân cuøng cuûa BCL, nöôùc vaøo töø treân töông öùng vôùi löôïng nöôùc möa ngaám qua lôùp vaät lieäu phuû. Moät trong nhöõng vaán ñeà quan troïng khi xaùc laäp caân baèng nöôùc cho BCL laø phaûi xaùc ñònh khoái löôïng nöôùc möa thaám thöïc söï qua lôùp phuû cuûa BCL. Khi khoâng söû duïng lôùp maøng ñòa chaát, khoái löôïng nöôùc möa thaám qua lôùp phuû cuûa BCL coù theå ñöôïc xaùc ñònh baèng caùch söû duïng moâ hình ñaùnh giaù thuyû löïc keát hôïp vôùi caùc soá lieäu veà möa. Nöôùc ñi vaøo chaát thaûi raén. Nöôùc ñi vaøo BCL cuøng vôùi chaát thaûi laø ñoä aåm cuûa baûn thaân chaát thaûi cuõng nhö ñoä aåm ñöôïc haáp thuï töø khoâng khí hoaëc töø nöôùc möa (ôû nhöõng nôi caùc thuøng chöùa khoâng ñöôïc ñaäy kín moät caùch hôïp lyù). Trong muøa khoâ, phuï thuoäc ñieàu kieän chöùa, ñoä aåm cuûa raùc giaûm ñi. Ñoä aåm cuûa raùc sinh hoaït ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh khoaûng 40-60% vaøo muøa khoâ vaø coù theå leân ñeán 80% vaøo muøa möa. ÔÛ nhöõng nöôùc khaùc ñoä aåm cuûa chaát thaûi raén sinh hoaït coù theå chæ khoaûng 20%. Tuy nhieân, do söï thay ñoåi ñoä aåm theo muøa (muøa möa vaø muøa khoâ) neân caàn tieán haønh thí nghieäm xaùc ñònh laïi ñoái vôùi chaát thaûi raén cuûa nhöõng ñòa phöông khaùc nhau. TS: Nguyeãn Trung Vieät 9-16 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  10. Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)4452694 GREE TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Nöôùc thaûi phía treân baõi raùc Vaät lieäu phuû trung gian Nöôùc töø vaät lieäu Nöôùc tieâu thuï trong quaù trình Nöôùc töø chaát hình thaønh khí thaûi ôû baõi raùc Nöôùc bay hôi Nöôùc coù trong buøn Raùc ñaõ ñöôïc neùn Nöôùc thoaùt ra töø phía ñaùy Hình 9.4 Sô ñoà ñònh nghóa caân baèng nöôùc duøng ñeå ñaùnh giaù söï hình thaønh nöôùc roø ræ trong BCL. Nöôùc ñi vaøo trong vaät lieäu phuû. Khoái löôïng nöôùc ñi vaøo BCL cuøng vôùi vaät lieäu phuû seõ phuï thuoäc vaøo loaïi vaø nguoàn vaät lieäu phuû vaø muøa trong naêm. Khoái löôïng lôùn nhaát cuûa ñoä aåm coù theå ñöôïc chöùa trong lôùp vaät lieäu ñöôïc ñònh nghóa baèng khaû naêng giöõ nöôùc (FC – Field Capacity) cuûa vaät lieäu, ñoù laø löôïng chaát loûng giöõ laïi trong caùc loã roãng töông öùng vôùi söùc keùo cuûa troïng löôïng. FC dao ñoäng trong khoaûng 6-12% ñoái vôùi ñaát pha caùt vaø 23-31% ñoái vôùi ñaát pha seùt. Nöôùc thoaùt ra töø beân döôùi. Nöôùc thoaùt khoûi ñaùy cuûa ñôn nguyeân ñaàu tieân cuûa BCL ñöôïc goïi laø nöôùc roø ræ. Nhö ñaõ ghi nhaän ôû phaàn ñaàu, nöôùc thoaùt khoûi ñaùy cuûa ñôn nguyeân thöù hai vaø caùc ñôn nguyeân tieáp theo töông öùng vôùi nöôùc ñi vaøo caùc ñôn nguyeân beân döôùi töø caùc ñôn nguyeân phía treân. ÔÛ nhöõng BCL söû duïng heä thoáng thu nöôùc roø ræ trung gian, nöôùc thoaùt khoûi ñaùy cuûa ñôn nguyeân naèm ngay treân heä thoáng thu nöôùc roø ræ trung gian ñöôïc cuõng goïi laø nöôùc roø ræ. TS: Nguyeãn Trung Vieät 9-17 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  11. Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)4452694 GREE TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Nöôùc ñöôïc tieâu thuï trong quaù trình hình thaønh khí BCL. Nöôùc ñöôïc tieâu thuï trong quaù trình phaân huyû kî khí caùc thaønh phaàn höõu cô trong chaát thaûi raén. Khoái löôïng nöôùc tieâu thuï bôûi caùc phaûn öùng phaân huyû coù theå öôùc tính döïa treân phöông trình phaân huyû söû duïng cho caùc vaät lieäu phaân huyû nhanh. Nhöõng phaàn nöôùc vaøo vaø ra khoûi ñôn nguyeân khaùc. Moät phaàn aåm bò boác hôi trong quaù trình choân laáp nhöng löôïng naøy nhoû vaø thöôøng ñöôïc boû qua. Phaân tích caân baèng nöôùc seõ phuï thuoäc vaøo ñieàu kieän ñòa phöông. Khaû naêng giöõ nöôùc cuûa baõi choân laáp Nöôùc thaám vaøo BC< khoâng bò tieâu thuï vaø khoâng thaát thoaùt döôùi daïng hôi nöôùc coù theå ñöôïc giöõ laï trong BCL hoaëc trôû thaønh nöôùc roø ræ. Caû chaát thaûi vaø vaät lieäu che phuû coù khaû naêng giöõ nöôùc döôùi taùc duïng cuûa troïng löïc. Löôïng nöôùc coù theå giöõ ñöôïc döôùi taùc duïng cuûa troïng löïc ñöôïc goïi laø khaû naêng giöõ nöôùc. Löôïng nöôùc roø ræ coù theå hình thaønh laø löôïng aåm trong BCL vöôït quaù khaû naêng giöõ nöôùc (FC) cuûa BCL. Caân baèng nöôùc cuûa BCL ñöôïc xaây döïng baèng caùch boå sung khoái löôïng nöôùc thaám vaøo moät ñôn vò dieän tích cuûa moät lôùp nhaát ñònh cuûa BCL trong moät khoaûng thôøi gian cho tröôùc vaøo löôïng aåm cuûa lôùp ñoù vaøo thôøi ñieåm cuoái cuûa moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh tröôùc ñoù vaø tröø ñi löôïng nöôùc thaát thoaùt töø lôùp naøy trong khoaûng thôøi gian hieän ñang xeùt ñeán. Keát quaû thu ñöôïc laø löôïng nöôùc hieän coù trong khoaûng thôøi gian hieän taïi ñang xeùt. Ñeå xaùc ñònh xem coù nöôùc roø ræ hình thaønh khoâng, caàn so saùnh khaû naêng giöõ nöôùc cuûa BCL vôùi löôïng nöôùc hieän coù. Neáu khaû naêng giöõ nöôùc (löôïng nöôùc coù theå giöõ ñöôïc) nhoû hôn löôïng nöôùc hieän coù, seõ coù nöôùc roø ræ taïo thaønh. Moät caùch toång quaùt, löôïng nöôùc roø ræ laø haøm soá phuï thuoäc vaøo löôïng nöôùc beân ngoaøi xaâm nhaäp vaøo BCL. Trong thöïc teá, neáu BCL ñöôïc xaây döïng hôïp lyù, khoâng coù nöôùc roø ræ sinh ra. Khi ñoå buøn töø traïm xöû lyù nöôùc thaûi vaøo chaát thaûi raén seõ laøm gia taêng löôïng khí methane taïo thaønh neân caàn cung caáp caùc thieát bò kieåm soaùt nöôùc roø ræ. Trong nhieàu tröôøng hôïp caàn cung caáp caû thieát bò xöû lyù nöôùc roø ræ. Khoáng cheá/kieåm soaùt nöôùc roø ræ töø baõi choân laáp Nöôùc roø ræ thaám qua ñòa taàng phía döôùi, nhieàu thaønh phaàn hoaù hoïc vaø sinh hoïc coù trong nöôùc roø ræ seõ ñöôïc taùch loaïi nhôø caùc quaù trình loïc vaø haáp phuï cuûa caùc vaät lieäu taïo thaønh TS: Nguyeãn Trung Vieät 9-18 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2