intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình Thực hành hóa đại cương (hệ Cao đẳng và Trung cấp): Phần 2

Chia sẻ: Lê Thị Na | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:24

192
lượt xem
19
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phần 2 Giáo trình Thực hành hóa đại cương (hệ Cao đẳng và Trung cấp) gồm các bài học: Vận tốc phản ứng, phản ứng trao đổi, chất chỉ thị màu hằng số điện ly của acid – bazơ yếu, dung dịch đệm, độ tan - tích số tan, chuẩn độ theo phương pháp oxi hóa khử, xác định hàm lượng Sắt (III) trong dung theo phương pháp khối lượng.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Thực hành hóa đại cương (hệ Cao đẳng và Trung cấp): Phần 2

  1. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa ñaïi cöông BAØI 8: VAÄN TOÁC PHAÛN ÖÙNG I. MUÏC ÑÍCH Nhaèm minh hoïa cho nhö õng lyù thuyeá t veàvaän toá c phaûn ö ùng vaøkhaûo saùt caùc yeá u toá aûnh hö ôûng ñeán vaän toác moät phaûn ö ùng hoùa hoïc. II. CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT Vaän toác phaûn ö ùng thö ôøng ñö ôï c xaùc ñònh baè ng ñoä bieá n thieâ n noàng ñoä cuûa caùc chaá t phaûn ö ùng hoaëc saûn phaåm trong moät ñôn vòthôø i gian . Thí duï: Trong khoaûng thôø i gian t, noàng ñoä chaá t phaûn ö ùng thay ñoåi laøC thì vaän toá c trung bình cuûa phaûn ö ùng trong khoaûng thôø i gian ñoùlaø ΔC W Δt Vaän toác phaûn ö ùng luoân laøgiaù trò dö ông, do ñoù daá u (+) hay laø(-) tuø y thuoäc vaø o giaù tròC xaùc ñònh theo chaát phaûn ö ùn g hay saûn phaå m. Khi tính vaän toá c phaûn ö ùng trung bình trong khoaûng thôø i gian t voâcuø ng nhoû (t tieá n daàn ñeá n 0) thì luùc ñoù vaän toác trung bình tieán tôùi giôùi haïn laøvaän toác tö ùc thôø i taïi thôø i ñieå mt: dC W=  dt Vaän toác cuûa phaûn ö ùng hoùa hoï c phuïthuoäc vaø o baûn chaá t cuûa caùc chaát phaûn ö ùng vaø ñieàu kieän tieán haø nh phaûn ö ùng nhö : nhieät ñoä, aùp suaá t, noàng ñoä cuûa caùc chaá t phaûn ö ùng… Neáu moät phaûn ö ùng xaûy ra nhieàu giai ñoaï n thì vaän toá c phaûn ö ùng ñö ôïc quyeát ñònh bôûi gian ñoaïn xaûy ra chaäm nhaát. 1. AÛnh höôûng cuûa noàng ñoä ñeán toác ñoä phaûn öùng: Theo ñònh luaät taùc duïng khoái lö ôï ng, vaän toá c phaûn ö ùng tæ leävôùi noàng ñoächaá t phaûn ö ùng. Vôùi phaûn ö ùngaA + bB = SP W = k [A]x . [B]y k – heäsoátæ leäñaëc trö ng cho moãi phaûn ö ùng (chæ phuïthuoäc vaø o nhieät ñoävaøbaûn chaá t cuûa chaát tham gia phaûn ö ùng) goïi laøhaè ng soátoác ñoä. Ví duï: H2 + Cl2 = 2HCl W= k [H2] . [Cl2] [H2], [Cl2]: noàng ñoächaát phaûn ö ùng ôûthôøi ñieåm khaûo saùt t. Neáu noàng ñoä H2 vaøCl2 caø ng lôùn thì soáphaâ n tö û H2 vaøCl2 hoaï t ñoäng caøng nhieàu, phaûn ö ùng caø ng nhanh. 2. Aûnh höôûng cuûa nhieät ñoä ñeán toác ñoä phaûn öùng: 27
  2. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa ñaïi cöông Toác ñoä phaûn ö ùng phuïthuoäc raá t nhieàu vaø o nhieät ñoä xaûy ra phaûn ö ùng. Khi nhieät ñoä taêng, soáva chaïm coùhieäu quaûtaêng leâ n, do ñoùtoá c ñoäphaûn ö ùng taê ng leâ n. Khi nhieät ñoätaê ng leân 100 thì toác ñoäphaûn ö ùng taêng leân tö ø2  4 laàn (goï i laøheäsoánhieät ñoäcuûa toác ñoä)  t 2  t1    k 2  k1 . γ  10  Trong ñoù: k2 – haèng soátoác ñoäphaûn ö ùng taï i nhieät ñoät2 k1 – haèng soátoác ñoäphaûn ö ùng taï i nhieät ñoät1 3. Aûnh höôûng cuûa chaát xuùc taùc ñeán toác ñoä phaûn öùng: Chaát xuùc taùc laøchaát coù khaû naêng laø m taêng nhanh toá c ñoäcuûa caùc phaûn ö ùng coù khaû naêng xaûy ra nhö ng khoâng bòtieâu hao trong phaûn ö ùng. Chaát xuùc taùc coùmoät soáñaëc trö ng sau: - Lö ôïng sö ûduïng nhoûhôn raát nhieàu so vôùi lö ôï ng caùc chaát phaûn ö ùng. - Khoâng thay ñoåi veàlö ôïng vaøthaø nh phaàn, tính chaát sau phaûn ö ùng. - Coù tính choïn loïc, moãi chaát xuùc taùc thö ôø ng chæ coù taùc duïng vôùi moät phaûn ö ùng nhaá t ñònh . Trong phaàn thö ïc haø nh naø y, chuùng ta seõkhaûo saùt aûnh hö ôûn g cuûa caùc yeá u toánoàng ñoä, nhieät ñoävaøchaát xuùc taùc ñeán vaän toá c phaûn ö ùng. III. HOÙA CHAÁT - Nhieät keá1000C - MnO2 raén - OÁng nghieäm lôùn:10 caùi - H2O2 ñaäm ñaë c - Pipet caùc loaïi - HCl 1 N - Giaùñeåoáng nghieäm 1caùi - H2SO4 8N - Coác chòu nhieät 250ml - Na2C2O4 0,2 N - Beáp ñieän nhoû - Na2S2O3 0,1 N - Duïng cuïhö ùng khí - KMnO4 0,04 N - MnSO4 0,2 N IV. THÖÏC HAØNH 1. Thí nghieäm 1: Khaûo saùt aûnh höôûng cuûa noàng ñoä ñaán toác ñoä phaûn öùng Xeùt phaûn ö ùng : Na2S2O3 + 2 HCl = 2NaCl + SO2  + H2O + S Baûng 1: Thí VNa2S2O3 0,2M VH2O VHCl 1M Thôø i gian Toá c ñoäphaûn ö ùng nghieäm (ml) (ml) (ml) quan saùt (t) W= 1/t 1 5 0 5 2 4 1 5 3 3 2 5 4 2 3 5 5 1 4 5 28
  3. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa ñaïi cöông Duøng hai oáng nghieäm, moät oá ng chö ùa Na 2S2O3 vaønö ôùc (theo baûng 1), coø n oá ng kia ñö ïng HCl 1M. Roùt dung dòch HCl vaø o dung dòch Na 2S2O3 laé c ñeàu. Duø ng ñoàng hoàcoùkim giaây ñeåtheo doõi phaûn ö ùng keåtö økhi troän hai dung dòch ñoù vôí nhau roài tieá p tuï c laé c cho tôùi khi xuaát hieän maøu sö õa. Laøm tö ông tö ïtö øthí nghieäm 1 ñeá n thí nghieäm thö ù 5. 2. Thí nghieäm 2: Khaûo saùt söï aûnh höôûng cuûa nhieät ñoä ñeán toác ñoä phaûn öùng Laáy hai oáng nghieäm, cho vaø o oá ng nghieäm thö ù nhaát 1ml dung dòch Na 2S2O3 0,1N, cho vaø o oáng nghieäm thö ù hai 5ml dung dòch HCl. Ngaâ m caûhai oá ng vaøo nö ôùc cho ñeán khi ñaït ñö ôïc nhieät ñoäthích hôïp, ñoådung dòch HCl trong oá ng thö ù hai vaø o oá ng thö ù nhaá t, quan saùt vaøxaùc ñònh thôø i gian phaûn ö ùng. Laø m tö ông tö ïtö øthí nghieäm thö ù nhaá t cho ñeán thí nghieäm cuoái cuø ng theo baûng 2. Baûng 2: Thí VNa2S2O3 VHCl 1M Nhieät ñoä0C Thôø i gian Toá c ñoäphaûn nghieäm 0,1 N (ml) (ml) quan saùt (t) ö ùng W = 1/t 1 1 5 t 0p 2 1 5 t 0p  10 3 1 5 t 0p  20 4 1 5 t 0p  30 5 1 5 t 0p  40 3. Thí nghieäm 3 : Khaûo saùt aûnh höôûng cuûa Mn 2+ leân vaän toác phaûn öùng 2KMnO4 + 5C2O4 2- + 16H+  2Mn2+ + 10 CO2 + 8H2O Laáy vaø o moät oáng nghieäm lôùn theåtích caùc thuoác thö ûcho thí nghieäm ghi ôûbaûng 4. Thôø i Thí Na2C2O4 H2SO4 4M KMnO4 MnSO4 Nhieät ñoä 0 gian nghieäm 0,1M (ml) (ml) 0,02M (gioï t) 0,1M (gioï t) C quan saùt 1 3 1 5 0 t0 phoø ng 2 3 1 5 2 t0 phoø ng 3 3 1 5 4 t0 phoø ng 4 3 1 5 6 t0 phoø ng Theo doõi thôø i gian maát maø u dung dòch cuûa tö ø ng thí nghieäm. Nhaän xeùt. Cho bieá t vai troøcuûa Mn2+ trong thí nghieäm treân. 29
  4. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa ñaïi cöông V. KEÁT QUAÛ - Veõñö ôø ng bieåu dieãn sö ïbieán thieâ n cuûa toá c ñoätheo nhieät ñoä. Nhaän xeùt - Veõñö ôø ng bieåu dieãn sö ïphuïthuoäc cuûa vaän phaûn ö ùng v = 1/t theo noàng ñoädung dòch Na2S2O3. Nhaän xeùt . - Veõñö ôø ng bieåu dieãn sö ïphuïthuoäc cuûa vaän toá c phaûn ö ùng theo lö ôï ng dung dòch MnSO4. VI. CAÂU HOÛI 1. Vaän toác cuûa moät phaûn ö ùng hoùa hoï c phuïthuoäc vaø o nhö õng yeá u toánaø o? 2. Haèng soávaän toác phuïthuoäc vaø o nhö õng yeá u toánaø o? 3. Phaân bieät vaän toác trung bình vaøvaän toá c tö ùc thôø i? 4. Ô Ûthí nghieäm 1 dö ïñoaùn lö ôïng khí SO2 thay ñoå i nhö theánaø o khi  Taêng lö ôïng Na2S2O3 sö ûduï ng leâ n 2 laàn.  Giaûm lö ôïng HCl ñi 2 laàn. 30
  5. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa ñaïi cöông BAØI 9: PHAÛN ÖÙNG TRAO ÑOÅI I. MUÏC ÑÍCH Aùp duïng lyùthuyeát ñaõhoïc veàphaûn ö ùng trung hoø a ñeåñieàu cheáNaOH. II. CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT Phaûn ö ùng trao ñoåi laøphaûn ö ùng hoùa hoïc xaûy ra trong ñoù khoâ ng coù sö ï thay ñoå i soá oxy hoùa cuûa caùc chaát vaøcaùc ion. Ñeåphaûn ö ùng trao ñoå i coù khaû naê ng xaûy ra phaûi coù ít nhaát moät saûn phaåm taïo thaø nh laøchaát keùm beàn hoaë c chaá t ñieän ly yeáu hoaë c chaá t deã bay hôi. Vaän duïng caùc lyùthuyeát veàphaûn ö ùng trao ñoåi,ta coùphö ông trình sau Ca(OH)2 + Na2CO3 = CaCO3 + 2NaOH Trong phaûn ö ùng treân caû Ca(OH)2 vaøCaCO3 ñeàu laønhö õng chaá t ít tan,tuy nhieâ n ñoä tan cuûa Ca(OH)2 lôùn hôn nhieàu so vôùi ñoätan cuûa CaCO 3 neâ n phaûn ö ùng vaãn coùkhaûnaê ng xaûy ra. Sau khi phaûn ö ùng keát thuùc dung dòch coù khaû naê ng chö ùa NaOH vaømoät ít Na 2CO3 dö . Chuùng ta coùtheåduø ng dung dòch HCl ñeåxaùc ñònh noàng ñoädung dòch NaOH taï o thaø nh vaølö ôïng NaCO3 dö trong dung dòch. Quaùtrình chuaån ñoänaø y xaûy ra qua 2 giai ñoaï n: - Giai ñoaïn ñaàu tieân laøgiai ñoaïn HCl trung hoø a NaOH vaøchuyeå n Na 2CO3 thaø nh daï ng NaHCO3, keát thuùc giai ñoaïn naø y pH cuûa dung dòch vaø o khoaûng 8,3 (tö ông ö ùng vôùi khoaûng chuyeån maø u cuûa phenoltalein). NaOH + HCl = NaCl + H2 O Na2CO3 + HCl = NaHCO3 + NaCl - Giai ñoaïn thö ù hai laøgiai ñoaïn HCl tieá p tuï c trung hoø a NaHCO 3 thaø nh daïng muoá i trung tính Na2CO3, keát thuùc giai ñoaï n naøy pH dung dòch vaø o khoaûng 3,8 (tö ông ö ùng vôùi khoaûng chuyeån maø u cuûa metyl da cam). NaHCO3 + HCl = CO2 + H2O + NaCl III. DUÏNG CUÏ - HOÙA CHAÁT - Becher 100 ml : 1 caùi - CaO raén - Becher 200 ml : 1 caùi - Na2CO3 raén - Buret : 1 caùi - HCl 0,1 N - Ñuõa khuaáy : 1 caùi - Chæ thòphenolphtalein - Beáp ñieän : 1 caùi - Chæ thòmetyl dacam - Erlen 100 ml : 1 caùi - Becher 100 ml : 1 caùi 31
  6. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa ñaïi cöông IV. THÖÏC HAØNH Caân khoaûng 10 gam CaO cho vaø o becher thö ù nhaát, theâ m vaøo khoaûng 50 ml nö ôùc, khuaáy ñeàu. Caân 15 g Na2CO3 raén cho vaø o moät becher thö ù hai, cho theâ m vaø o becher 85 ml nö ôùc caát khuaáy ñeàu, ta thu ñö ôïc dung dòch Na2CO3 15%. Ñun noùng dung dòch ñeá n nhieät 0 ñoä khoaûng 80 C vaøvö ø a khuaáy ñeàu vö øa cho tö øtö ødung dòch nö ôùc voâi trong becher thö ù nhaát vaø o (Thôøi gian cho khoaûng 30 phuùt). Sau ñoù ñun noùng dung dòch trong khoaûng 15 phuùt, loïc vaøthu phaàn dung dòch sau loï c. Cho 10ml dung dòch sau loïc vaø o bình ñònh mö ùc 100ml, ñònh mö ùc ñeá n vaï ch. Laáy 10 ml dung dòch thu ñö ôï c tö øbình ñònh mö ùc cho vaø o moät erlen 100ml, cho theâm vaø o 3 gioït phenolphtalein vaøchuaå n ñoäbaèng dung dòch HCl 0,1N cho ñeá n khi maát maø u hoàng thì dö øng, ghi theåtích V1 cuûa dung dòch HCl ñaõduø ng. Cho tieáp vaø o erlen 3 gioït metyl dacam vaøtieá p tuï c chuaån baèng dung dòch HCl 0,1 N cho ñeán khi dung dòch chuyeån tö ømaø u vaøng sang maø u cam thì dö ø ng laï i, ghi theåtích V2 ñaõ duøng. V. KEÁT QUAÛ Tính hieäu suaát ñieàu cheáNaOH: C NaOH H  100 C Na 2 CO 3  C NaOH V1  V2 Hay H  100 2V2  V1  V2  Trong ñoù V1 : theåtích HCl duø ng trong giai ñoaï n1 V2 : theåtích HCl duø ng trong giai ñoaï n2 V1 – V2 : theåtích HCl duø ng cho NaOH VI. CAÂU HOÛI 1. Theánaø o laømoät phaûn ö ùng trao ñoå i? Ñieàu kieän ñeåmoät phaûn ö ùng trao ñoå i coù khaû naêng xaûy ra laøgì? 2. Taïi sao chuùng ta phaûi khuaáy ñeàu khi cho nö ôùc voâ i vaø o dung dòch Na 2CO3? 3. Taïi sao giai ñoaïn chuaån ñoäñaàu duøng Phenolphtalein nhö ng giai ñoaï n chuaå n ñoäsau laïi duø ng metyl da cam? 32
  7. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa ñaïi cöông BAØI 10: CHAÁT CHÆ THÒ MAØU HAÈNG SOÁ ÑIEÄN LY CUÛA ACID – BAZÔ YEÁU I. MUÏC ÑÍCH Sinh vieân xaùc ñònh pH cuûa dung dòch acid hoaë c baz baè ng caùc chaá t chæ thò, xaùc ñònh haèng soáñieän ly cuûa 1 acid – baz yeá u. II. CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT 1. Chæ thò: Chæ thò acid/baz laønhö õng acid/baz hö õu cô coù maø u saé c thay ñoå i tuøy theo noàng ñoä + cuûa H trong dung dòch. Moãi chæ thò seõñoå i maøu ôû 1 khoaûng pH nhaá t ñònh vaøthoâng thö ôø ng ñeåchuyeån haún tö ø ng maøu naøy sang maøu kia khoaûng pH ñoù gaàn baèng 2 ñôn vò. Dö ôùi ñaây laømoät soáchæ thòmaøu thoâng duï ng. Chaát chæ thò Maø u saé c pH Thymol xanh Ñoû Vaø ng 1,2 - 2,8 Metyl da cam Ñoû vaø ng 3,1 - 4,4 Phenolphthalein Khoâ ng maø u  Hoàng 8 - 10 Indigocarmin Xanh  Vaø ng 11,6 -14,0 Alizarin vaø ng R Vaø ng  Ñoû 10,1 - 12,1 Muoán duø ng chæ thò ñeåxaùc ñònh chính xaùc pH cuûa moät dung dòch, ngö ôø i ta keá t hôï p cuø ng moät luùc nhieàu chæ thòcoùkhoaûng chuyeån maø u keátieáp nhau. Khi ñoùmoãi giaùtròpH seõ ö ùng 1 toåhôïp cuûa nhieàu maø u. Caøng nhieàu chæ thò thì xaùc xuaá t caùc toåhôï p maøu ñoù truø ng nhau caø ng ít. Do ñoùpH ño ñö ôïc caø ng chính xaùc. 2. Haèng soá ñieän ly cuûa acid yeáu vaø baz yeáu: Caùc acid/baz yeáu laøcaùc acid/baz ñieän li keùm khi hoø a tan trong nö ôùc.Trong dung dòch chuùng toàn taïi caân baèng sau MOH M+ + OH- (1) HA H+ + A- (2) Khaûnaêng phaân ly naø y ñö ôïc ñaë c trö ng baè ng haè n g soáñieän ly   [M  ][OH  ] Ka = [H ][A ] Kb = [HA] [MOH] Tö øphö ông trình phaân ly (1) vaø(2) ta coù: [H ] = [A ] vaø[M+] = [OH-] + - 33
  8. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa ñaïi cöông  2 [OH ]2 Ka = [H ] Kb = [HA] [MOH] Neáu haèng soáñieän ly nhoû ( Ka , Kb < 10-5 ) thì coù theåxem luùc caâ n baè ng [HA] = C a. Ca laø noàng ñoäacid luùc ban ñaàu. Tö ông tö ï[MOH] = C b. Khi ñoù:  2  ]2 Ka = [H ] Kb = [OH Ca C b Neáu bieát trö ôùc Ca , Cb vaønoàng ñoä [H+], [OH-], ta coù theåxaùc ñònh haè ng soáñieän ly cuûa acid yeáu vaøbaz yeáu. 3. Coâng thöùc tính pH Vôùi dung dòch acid maïnh pH = -lgH+ = -lg Ca Vôùi baz maïnh pH = 14 + lgCb Vôùi acid yeáu pH = 1(pKa - lg Ca) 2 Vôùi baz yeáu pH = 7 + 1 (pKa + lg Cb) = 14 - 1 (pKb + lg Cb) 2 2 Trong ñoù pKa = -lgKa (Ka - haè ng soáñieän li cuûa Acid) pKb = -lgKb (Kb - haè ng soáñieän li cuûa Baz) Vôùi baz thì Ka laøhaèng soáacid cuûa acid lieâ n hôï p vôùi noù,ta laï i coù: Ka . Kb = KH2O Trong dung dòch nö ôùc, nö ôùc cuõng bòphaâ n ly : 2H2O H3O+ + OH- KH2O = [H3O+][OH-] ôû250C ñeá n 300C : KH2O = 10-14 Ta coù theåduø c trö ng cho noàng ñoä[H3O+] vaø[OH-] cuûa dung dòch ng khaùi nieäm pH ñeåñaë theo ñònh nghóa pH = -lg[H3O+] III. HOÙA CHAÁT - OÁng nghieäm - Dung dòch X coùpH chö a bieá t - Bình ñònh mö ùc 100ml - CH3COOH 0,1N - Becher 250ml - NH4Cl 0,1N - Pipet khaéc vaïch 10ml - HCl 0,1N - NH4OH 0,1N - NaOH 0,1N - CH3COONa 0,1N IV. THÖÏC HAØNH 1. Thí nghieäm 1: Laäp thang maøu ño pH dung dòch acid 34
  9. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa ñaïi cöông Duøng Pipet 10ml laáy 10 ml dung dòch HCl 0,1 N cho vaø o oá ng nghieäm thö ù 1, laáy1 mL dung dòch trong oáng nghieäm thö ù 1 vaø9 ml nö ôùc caá t cho vaøo oáng nghieäm 2, laá y tieáp 1ml dung dòch trong oáng nghieäm thö ù 2 vaø9 ml nö ôùc caá t cho vaøo oáng nghieäm thö ù 3, laá y tieáp 1ml dung dòch trong oáng nghieäm thö ù3 vaø9 ml nö ôùc caá t cho vaøo oá ng thö ù4. Ta seõlaàn lö ôït coùñö ôïc caùc dung dòch HCl 0,1N: 0,01N: 0,001N vaø0,0001N. Duøng pipet khaéc vaïch cho vaø o 8 oáng nghieäm ñaõñaùnh daá u 1, 2, 3, 4, 1',2', 3', 4' moät lö ôïng acid nhö baûng sau: OÁ ng nghieäm 1 vaø1' 2 vaø2' 3 vaø3' 4 vaø4' Theåtích acid (ml) 1 1 1 1 Noàng ñoäacid (N) 0,1 0,01 0,001 0,0001 Cho caùc oáng 1, 2, 3, 4 moãi oáng moät gioï t Thymol xanh Cho caùc oáng 1', 2', 3', 4’moãi oá ng moät gioï t Metyl da cam 2. Thí nghieäm 2 : Xaùc ñònh pH cuûa dung dòch acid X baèng chæ thò Laáy 2 oáng nghieäm, cho vaø o moãi oá ng 1ml dung dòch X. Sau ñoù cho theâ m vaø o oáng nghieäm thö ù nhaát 1 gioït Thymol xanh, theâ m vaø o oá ng hai 1 gioït metyl da cam, so saùnh maøu saéc cuûa 2 oáng nghieäm naø y vôùi caùc toåhôï p 2 maø u cuûa thang ño pH, tö øñoùxaùc ñònh pH dung dòch X. 3. Thí nghieäm 3 : Xaùc ñònh haèng soá ñieän ly cuûa dung dòch acid yeáu Laø m thí nghieäm gioáng thí nghieäm 2 ñeåxaùc ñònh pH dung dòch CH 3COOH 0,1N. Tính haèng soáñieän ly cuûa dung dòch acid CH 3COOH. 4. Thí nghieäm 4 : Laäp thang maøu ño pH dung dòch baz. Tieán haø nh tö ông tö ïnhö caùch taï o thang maø u acid, chæ thay dung dòch HCl 0,1N baèng dung dòch NaOH 0,1 N. OÁ ng Nghieäm 5 -5' 6 - 6' 7 - 7' 8 - 8' Theåtích NaOH (ml) 1 1 1 1 Noàng ñoäNaOH (N) 0,1 0,01 0,001 0,0001 Cho caùc oáng 5, 6, 7, 8 moãi oáng moät gioït Indigocarmin. Cho caùc oáng 5', 6', 7', 8' moãi oá ng moät gioït Alizarin vaø ng R 5. Thí nghieäm 5 : Xaùc ñònh pH cuûa dung dòch baz Y baèng chæ thò 35
  10. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa ñaïi cöông Laáy 2 oáng nghieäm, cho vaø o moãi oá ng 1ml dung dòch Y. Sau ñoù cho theâ m vaø o oá ng nghieäm thö ù nhaát 1 gioït Indigocarmin, theâ m vaø o oá ng hai 1 gioït Alizarin vaøng R, so saùnh maøu saéc cuûa 2 oáng nghieäm naø y vôùi caùc toåhôï p 2 maøu cuûa thang ño pH, tö øñoùxaùc ñònh pH dung dòch Y. 6. Thí nghieäm 6 : Xaùc ñònh haèng soá ñieän ly cuûa dung dòch baz yeáu Laøm thí nghieäm gioáng thí nghieäm 5 ñeåxaùc ñònh pH dung dòch NH 4OH 0,1N. Tính haèng soáñieän ly cuûa baz NH4OH. V. KEÁT QUAÛ 1. Thí nghieäm 1: OÁ ng nghieäm 1 - 1' 2 -2' 3 - 3' 4 - 4' 5 - 5' 6 - 6' 7 - 7' 8 - 8' pH Maø u oáng soáI Maø u oáng soáI' - Maø u saéc cuûa dung dòch X : pHdung dòchX - Maø u saéc dung dòch CH3COOH 0,1N: Haè ng soáKa cuûa CH3COOH 2. Thí nghieäm 2: - Maø u saéc dung dòch Y : pHdung dòchY: - Maø u saéc dung dòch NH4OH 0,1N : Haè ng soáKb cuûa NH4OH: VI. CAÂU HOÛI 1. Haèng soáñieän ly Ka, Kb phuïthuoäc vaø o yeáu toágì? 2. Nguyeân taéc cuûa phö ông phaùp duø ng chæ thòñeåxaùc ñònh pH? 3. Taïi sao ngö ôøi ta thö ôø ng sö û duï ng phenolphtalein laø m chaát chæ thò trong phaûn ö ùng trung hoøa maøkhoâng duø ng caùc chaá t chæ thòkhaùc? 4. Khi naøo thì sö ûduïng hoãn hôïp caùc chaát chæ thò? 36
  11. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa ñaïi cöông BAØI 11: DUNG DÒCH ÑEÄM I. MUÏC ÑÍCH Giuùp sinh vieân bieát caùch taïo ra moät dung dòch ñeäm coùpH xaùc ñònh vaøkieå m tra khaû naêng ñeäm cuûa dung dòch ñeäm môùi taï o thaønh. II. CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT Ngö ôø i ta ñònh nghóa dung dòch ñeäm laødung dòch coùgiaùtrò pH khoâ ng ñoå i hoaë c thay ñoåi raát ít khi ta theâm vaøo heämoät lö ôïng nhoûaxit – bazô hoaë c khi pha loaõng heä. Ta coù 2 loaïi dung dòch ñeäm - Dung dòch ñeäm axit laøheä dung dòch ñeäm ñö ôï c hình thaønh baèng caùch troän laãn moät axit yeáu vôùi muoái cuûa noùvôùi moät bazô maïnh. - Dung dòch ñeäm bazô laødung dòch ñö ôï c hình thaønh baèng caùch troän laãn moät baz yeáu vôùi muoái cuûa noùvôùi moät acid maï nh. Ví duï: HeäCH3COOH – CH3COONa laøheäñeäm axit. HeäNH4OH – NH4Cl laøheäñeäm bazô 1. Tính pH cuûa dung dòch ñeäm axit: Giaûsö ûta coùheäñeäm axit goàm moät axit yeáu HA vaømuoá i MA. Khi hoø a tan trong nö ôùc hai hôï p chaá t naø y phaân li theo phö ông trình HA H + + A- MA M+ + A- Neáu goïi Ca laønoàng ñoä ban ñaàu cuûa HA, C m laønoàng ñoä ban ñaàu cuûa MA. , Ka laøñoä ñieän li vaøhaèng soáñieän li cuûa axit. Ka  H  A    HA Do HA laømoät axit yeáu neân phaâ n li gaàn nhö khoâ ng ñaùng keå . [HA+] = Ca -.Ca  Ca [A-] = Cm + .Ca Suy ra H   K  HA  a. A   K  C  C a a m Cm pH  pK a  lg Ca 2. Tính pH cuûa dung dòch ñeäm baz: Giaûsö ûta coùheäñeäm baz goàm baz yeá u MOH vaømuoá i MA. 37
  12. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa ñaïi cöông Khi hoø a tan vaø o nö ôùc hai hôïp chaát naø y phaâ n li theo phö ông trình sau: MOH M+ + OH- MA M+ + A- Goïi Cb laønoàng ñoäñaàu cuûa baz MOH, C m laønoàng ñoäñaàu cuûa muoá i MA, , Kb laøñoädieän li vaøhaèng soáñieän li cuûa baz. Kb     M   OH   MOH Do MOH laøbaz yeáu neân chuùng phaâ n li khoâ ng ñaùng keå . [MOH] = Cb – Cb.  Cb [M+] = Cm + Cb.  Cm Suy ra OH   K  MOH  b M  K   Cb Cm  C  Hay pH  14  pOH  14   pK b  lg b   Cm   C  pH  14   pK b  lg m   Cb  Nhö vaäy ta thaáy pH cuûa dung dòch ñeäm acid vaødung dòch ñeäm baz chæ phuïthuoäc vaøo haèng soácaân baèng cuûa acid/baz yeáu vaøtyû soágiö õa noàng ñoäñaàu cuûa muoá i vaønoàng ñoä ñaàu cuûa caùc acid/baz. Do ñoù khi chuùng ta pha loaõng dung dòch hoaë c theâ m vaø o dung dòch ñeäm moät lö ôïng acid – baz thì pH cuûa dung dòch thay ñoå i raá t ít. III. DUÏNG CUÏ - HOAÙ CHAÁT - OÁng nghieäm : 12 caùi - HCl 0,1 N - Pipep 10 ml : 1 caùi - NH4Cl 1N - Bình tia : 1 caùi - NaOH 0,1 N - OÁng nhoûgioït : 1 caùi - Chæ thòIndigocamin - Becher 100 ml : 1 caùi - CH3COOH 0,1N - Chæ thòAlizarin vaø ng R - CH3COONa 1N - Chæ thòmetyl da cam - NH4OH 0,1N - Chæ thòthymol xanh IV. THÖÏC HAØNH 1. Thí nghieäm 1: Laäp thang maøu ño pH dung dòch acid Duøng pipet 10ml laáy 10 ml dung dòch HCl 0,1 N cho vaø o oáng nghieäm thö ù 1, laáy1 mL dung dòch trong oáng nghieäm thö ù 1 vaø9 ml nö ôùc cho vaøo oá ng nghieäm 2, laá y tieá p 1ml dung dòch trong oáng nghieäm thö ù 2 vaø9 ml nö ôùc cho vaø o oá ng nghieäm thö ù 3, laáy tieá p 1ml dung dòch trong oáng nghieäm thö ù3 vaø9 ml nö ôùc cho vaø o oá ng thö ù4.Ta seõlaàn lö ôï t coùñö ôï c caùc dung dòch HCl 0,1N; 0,01N; 0,001N vaø0,0001N. 38
  13. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa ñaïi cöông Duø ng pipet khaéc vaïch cho vaø o 8 oá ng nghieäm ñaõñaùnh daá u 1, 2, 3, 4, 1', 2' 3', 4' moät lö ôïng acid nhö baûng sau: OÁ ng Nghieäm 1 vaø 1' 2 vaø 2' 3 vaø3' 4 vaø4' Theåtích acid (ml) 1 1 1 1 Noàng ñoäacid (N) 0,1 0,01 0,001 0,0001 Cho caùc oáng 1, 2, 3, 4 moãi oáng moät gioï t Thymol xanh ’ Cho caùc oáng 1', 2', 3', 4 moãi oá ng moät gioï t Metyl da cam 2. Thí nghieäm 2: Ñieàu cheá heä ñeäm acid vaø khaûo saùt khaû naêng ñeäm cuûa heä Cho vaø o oáng nghieäm 5 ml dung dòch CH 3COOH 0.1N vaø5 ml dung dòch CH3COONa 0.1N, laéc ñeàu. Laáy 2 oáng nghieäm, cho vaø o moãi oáng 1ml dung dòch ñeäm vö ø a ñieàu cheávaømoät gioï t metyl da cam.  OÁ ng 1: Cho vaø o oáng 1 tö ø ng gioït dung dòch HCl 0,1N. Quan saùt sö ïthay ñoå i maøu cuûa dung dòch trong oáng cho ñeá n khi dung dòch chuyeå n sang maø u ñoû, ghi soágioï t HCl ñaõsö ûduïng.  OÁ ng 2: Cho vaø o oáng 2 tö ø ng gioït nö ôùc. Quan saùt sö ïthay ñoåi maøu cuûa dung dòch trong oáng so vôùi daõy maøu chuaån. Laáy 2 oáng nghieäm khaùc, cho vaø o moãi oá ng 1ml dung dòch ñeäm vö ø a ñieàu cheávaømoät gioït thymol xanh.  OÁ ng 3: Cho vaø o oáng 1 tö ø ng gioït dung dòch HCl 0,1N. Quan saùt sö ïthay ñoå i maøu cuûa dung dòch trong oáng cho ñeá n khi dung dòch chuyeå n sang ñoû, ghi soágioït HCl ñaõsö ûduïng.  OÁ ng 4: Cho vaø o oáng 2 tö ø ng gioït nö ôùc. Quan saùt sö ïthay ñoåi maøu cuûa dung dòch trong oáng so vôùi daõy maøu chuaån. OÁ ng 1 OÁ ng 2 OÁ ng 3 OÁ ng 4 Dung dòch ñeäm 1 ml 1 ml 1 ml 1 ml Mety da cam 1 gioï t 1 gioï t Thymol xanh 1 gioï t 1 gioï t Dung dòch HCl x x Nö ôùc caát x x Thö ïc hieän laïi 4 thí nghieäm treâ n, thay dung dòch ñeäm baè ng nö ôùc caá t. Ghi keá t quaû thu ñö ôïc. 39
  14. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa ñaïi cöông OÁ ng 1 OÁ ng 2 OÁ ng 3 OÁ ng 4 Nö ôùc caát 1 ml 1 ml 1 ml 1 ml Mety da cam 1 gioït 1 gioï t Thymol xanh 1 gioï t 1 gioï t Dung dòch HCl x x Nö ôùc caát x x 3. Thí nghieäm 3: Laäp thang maøu ño pH dung dòch bazô Tieán haø nh tö ông tö ïnhö caùch taï o thang maø u acid, chæ thay dung dòch HCl 0,1N baèng dung dòch NaOH 0,1 N. OÁ ng nghieäm 5 -5' 6 - 6' 7 - 7' 8 - 8' Theåtích NaOH (ml) 1 1 1 1 Noàng ñoäNaOH (N) 0,1 0,01 0,001 0,0001 Cho caùc oáng 5, 6, 7, 8 moãi oáng moät gioït Indigocarmin. Cho caùc oáng 5', 6', 7', 8' moãi oá ng moät gioït Alizarin vaø ng R. 4. Thí nghieäm 4: Ñieàu cheá heä ñeäm bazô vaø khaûo saùt khaû naêng ñeäm cuûa heä Cho vaø o oáng nghieäm 5 ml dung dòch NH 4Cl 1N vaø5 ml dung dòch NH4OH 0,1N, laéc ñeàu. Laáy 2 oáng nghieäm cho vaø o moãi oáng 1ml dung dòch ñeäm vö ø a ñieàu cheávaømoät gioï t Indigocarmin. - OÁ ng 1 : Cho vaø o oáng 1 tö ø ng gioï t dung dòch NaOH 0,1N. Quan saùt sö ïthay ñoå i maøu cuûa dung dòch trong oá ng cho ñeá n khi dung dòch chuyeå n sang maø u vaø ng, ghi soágioït NaOH ñaõsö ûduï ng. - OÁ ng 2 : Cho vaø o oáng 2 tö ø ng gioït nö ôùc. Quan saùt sö ïthay ñoå i maø u cuûa dung dòch trong oáng so vôùi daõy maøu chuaå n. Laáy 2 oáng nghieäm khaùc, cho vaø o moãi oáng 1ml dung dòch ñeäm vö ø a ñieàu cheávaømoät gioït Alizarin vaøng R. - OÁ ng 3 : Cho vaø o oáng 1 tö ø ng gioï t dung dòch NaOH 0,1N. Quan saùt sö ïthay ñoå i maøu cuûa dung dòch trong oá ng cho ñeá n khi dung dòch chuyeå n sang ñoû, ghi soá gioït NaOH ñaõsö ûduïng. - OÁ ng 4 : Cho vaø o oáng 2 tö ø ng gioït nö ôùc. Quan saùt sö ïthay ñoåi maøu cuûa dung dòch trong oáng so vôùi daõy maøu chuaå n. 40
  15. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa ñaïi cöông OÁ ng 1 OÁ ng 2 OÁ ng 3 OÁ ng 4 Dung dòch ñeäm 1 ml 1 ml 1 ml 1 ml Indigocarmin. 1 gioït 1 gioï t Alizarin vaø ng R 1 gioï t 1 gioï t Dung dòch NaOH x x Nö ôùc caát x x Thö ïc hieän laïi 4 thí nghieäm treâ n, thay dung dòch ñeäm baè ng nö ôùc caá t. Ghi keá t quaû thu ñö ôïc. OÁ ng 1 OÁ ng 2 OÁ ng 3 OÁ ng 4 Nö ôùc caát 1 ml 1 ml 1 ml 1 ml Indigocarmin. 1 gioï t 1 gioï t Alizarin vaø ng R 1 gioï t 1 gioï t Dung dòch HCl x x Nö ôùc caát x x V. KEÁT QUAÛ Thí nghieäm 2: Xaùc ñònh pH cuûa dung dòch ñeäm vö ø a ñieàu cheá . Soágioït dung dòch Hieän tö ôï ng Soágioï t H2O Hieän tö ôï ng HCl OÁ ng 1 x x OÁ ng 2 x x OÁ ng 3 x x OÁ ng 4 x x 41
  16. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa ñaïi cöông Thí nghieäm 4: Xaùc ñònh pH cuûa dung dòch ñeäm vö ø a ñieàu cheá . Soágioït dung dòch Hieän tö ôï ng Soágioï t H2O Hieän tö ôï ng NaOH OÁ ng 1 x x OÁ ng 2 x x OÁ ng 3 x x OÁ ng 4 X X  Xaùc ñònh pH cuûa dung dòch ñeäm vö ø a ñieàu cheátrong thí nghieäm 2, 4. - So saùnh khaû naêng ñeäm cuûa dung dòch ñeäm tö øbaûng soálieäu thö ï c nghieäm cuûa thí nghieäm 2, 4. - Nhaän xeùt veàsö ïthay ñoåi maø u (tö øñoùsuy ra sö ïthay ñoå i pH) cuûa heäñeäm khi pha loaõng hoaëc khi theâm acid / bazô. VI. CAÂU HOÛI 1. Theánaøo laødung dòch ñeäm? Coùbao nhieâ u loaï i dung dòch ñeäm. 2. pH cuûa moät dung dòch phuïthuoäc chuû yeá u vaøo caùc yeá u toánaø o? Ö Ù ng duï ng cuûa dung dòch ñeäm. 42
  17. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa ñaïi cöông BAØI 12: ÑOÄ TAN - TÍCH SOÁ TAN. I. MUÏC ÑÍCH Giuùp sinh vieân xaùc ñònh ñieàu kieän ñeåhình thaø nh moät keá t tuûa trong dung dòch vaø khaûo saùt sö ïaûnh hö ôûng caùc ion ñoàng loaï i ñeá n khaûnaê ng taï o tuûa. II. CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT 1. Ñònh nghóa: Tích soátan cuûa 1 chaá t ñieän ly ít tan ñö ôï c ñònh nghóa laøtích soácaùc noàng ñoä caùc ion tö ïdo cuûa noù trong dung dòch baõo hoø a ôû 1 nhieät ñoä nhaá t ñònh vôùi caùc soámuõtö ông ö ùng laøcaùc chæ soácuûa ion trong phaân tö û. 2. Ñieàu kieän taïo keát tuûa cuûa chaát ñieän ly ít tan: Vôùi dung dòch chaát ñieän ly ít tan AmBn ta coùcaâ n baè ng sau: AmBn (raén) mA+n (dung dòch) + nB-m (dung dòch) K A   B  n m m n A m B n  Vì [AmBn] = 1 neân K = [A+n]m [ B-m]n laømoät haè ng soávaøñö ôï c goïi laøtích soátan T. Nhö vaäy T cuõng laømoät loaïi haèng soácaâ n baè ng do ñoù noù chæ phuïthuoäc vaøo baûn chaát cuûa chaát tan vaønhieät ñoä. [A+n]m [ B-m]n = T: Ta coù dung dòch baõo hoø a trong ñoùvaän toá c hoø a tan baè ng vaän toá c keát tuûa. Keát tuûa khoâng taïo thaø nh cuõng khoâ ng tan theâm vaø o dung dòch. [A+n]m [ B-m]n < T: Dung dòch naø y laødung dòch chö a baõo hoø a. Vaän toác hoø a tan lôùn hôn vaän toác keát tuûa, neáu ta theâm chaá t raé n vaøo thì noùseõtan cho ñeá n khi ñaï t traï ng thaùi caâ n baèng. [A+n]m [ B-m]n > T: Dung dòch loaï i naø y quaù baõo hoø a. Tích soánoàn g ñoä cuûa caùc ion trong dung dòch lôùn hôn tích soánoàng ñoäbaõo hoø a. Khi ñoùcaùc ion naø y seõkeát hôïp vôùi nhau taïo thaø nh keát tuûa taùch ra khoûi dung dòch laø m giaûm noàng ñoä cuûa chuùng trong dung dòch cho ñeán khi ñaït traïng thaùi baõo hoø a. Nhö vaäy dö ïa vaø o qui luaät treâ n ngö ôøi ta coù theåñieàu khieå n ñö ôï c quaù trình hoø a tan hay keát tuûa cuûa caùc chaát ñieän ly ít tan nhö sau : muoá n hoøa tan moät keá t tuûa phaûi theâ m vaøo keát tuûa ñoù caùc chaát coù taùc duïng laøm giaûm noàn g ñoä cuûa caùc ion do keá t tuûa phaân ly ra. thö ôøng thì caùc chaát naø y taïo phö ùc beàn vôùi ion cuûa keá t tuûa hoaëc laøtaï o thaø nh acid maï nh. 3. Thí duï: Ñeåhoø a tan AgCl coù theåduø ng NH 3 hay Na2S2O3 vì nhö õng chaá t naø y taï o phö ùc beàn vôùi Ag+ AgCl Ag+ + Cl- 43
  18. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa ñaïi cöông Ag+ + 2NH3 [Ag(NH3)2]+ Muoán hoø a tan CaCO3 ta theâm HCl CaCO3 Ca+ + CO32- CO32- + 2H+ H2CO3 H2O + CO2 Muoán keát tuûa moät chaát, phaûi theâ m vaøo dung dòch moät chaá t coù chö ùa ion ñoàng loaï i vôùi keát tuûa coø n goïi ion chung ñeålaø m taê ng noàng ñoä cuûa ion keá t tuûa trong dung dòch. Chaúng haïn, dung dòch baõo hoø a cuûa CaSO4 coù T=[Ca ] [ SO4] = 10-5. Neá 2+ u theâ m CaCl2 0,01M hay Na2SO4 0,01M vaø o dung dòch treâ n thì tích soáion cuûa dung dòch seõlôùn hôn tích soátan do ñoùtinh theåCaSO4 seõtaùch ra khoûi dung dòch. III. DUÏNG CUÏ - HOÙA CHAÁT - Coác 100ml - CH3COONa 4N - Maùy li taâm - NaCl 0,5N - Pipet 10 ml khaéc vaïch - AgNO3 0,1N - Ñeøn coàn - KI 0,5N - OÁng nghieäm - HNO3 ñaäm ñaëc vaø2N - Bình noùn 50ml - NH4OH ñaäm ñaë c - CaCl2 0,2N vaø0,0002N - Na2SO4 0,2N vaø0,0002N IV. THÖÏC HAØNH 1. Thí nghieäm 1: Khaûo saùt aûnh höôûng cuûa ion ñoàng loaïi vaø caùc chaát khaùc ñeán ñoä tan. Duøng pipet laáy10 ml dung dòch CH 3COONa 4N vaø10 ml AgNO 3 0,1N cho vaø o Becher. Khi phaûn ö ùng xaûy ra hoaø n toaø n, ñem li taâ m toaø n boädung dòch vaøkeá t tuûa trong maùy li taâm, gaïn boûphaàn nö ôùc phía treâ n. Sau ñoù cho khoaûng 10 ml nö ôùc caá t vaø o oá ng nghieäm ñang chö ùa keát tuûa, laéc nheïmoät luùc, tieáp tuïc li taâm cho tuûa laéng heát xuoá ng ñaùy oá ng nghieäm ta seõthu ñö ôï c dung dòch CH3COOAg baõo hoø a beân treân. Chia lö ôïng dung dòch naøy laøm 3 phaàn baè ng nhau, cho vaø o 3 oáng nghieäm. - OÁ ng 1: Theâm tö øtö øtö ø ng gioït dung dòch CH 3COONa 4N vaø o (khoaûng 2ml). - OÁ ng 2: Theâm khoaûng 2ml dung dòch HNO 3 ñaäm ñaë c, sau ñoù ñun noùng, ghi nhaän muø i thoaùt ra - OÁ ng 3: Theâm vaø o vaø i gioït dung dòch NH4OH ñaäm ñaë c Quan saùt vaøgiaûi thích hieän tö ôï ng trong tö ø ng oáng nghieäm. 2. Thí nghieäm 2: Xaùc ñònh ñieàu kieän ñeå hình thaønh keát tuûa Cho vaø o oáng nghieäm thö ù nhaá t 2 ml dung dòch CaCl 2 0,0002 N vaø2ml dung dòch Na2SO4 0,0002 N laéc ñeàu vaøñun nheï . Cho vaø o oáng nghieäm thö ù hai 2ml dung dòch CaCl 2 0,2N vaø2 ml dung dòch Na2SO4 0,2N laéc ñeàu ñun nheï. Quan saùt hieän tö ôïng xaûy ra trong hai oá ng nghieäm. Giaûi thích vaøvieá t phö ông trình -5 phaûn ö ùng ? Bieát TCaSO4 = 10 44
  19. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa ñaïi cöông 3. Thí nghieäm 3: So saùnh khaû naêng taïo keát tuûa cuûa caùc ion trong cuøng moät dung dòch. Duø ng pipet laáy1 ml dung dòch NaCl 0.5N, vaø 1 ml dung dòch KI 0.5N, vaø2.5 ml nö ôùc caát vaø0.5 ml dung dòch HNO 3 2N cho vaø o oá ng nghieäm. Sau ñoù theâ m vaø o oáng nghieäm 2ml dung dòch AgNO3 0.1N, laé c ñeàu cho ñeá n khi keá t tuûa khoâ ng taïo theâm, nhaän xeùt maø u dung dòch vaøchuyeån toaø n boädung dòch vaø o oá ng ly taâ m ñeåly taâ m taùch keá t tuûa. Gaïn phaàn nö ôùc beân treân vaø o oá ng nghieäm thö ù hai (phaàn keá t tuûa ñö ôï c giö õlaï i ôû oáng nghieäm ñaàu ñeåso saùnh) , cho tieáp vaø o oáng nghieäm thö ùhai naø y 2ml dung dòch AgNO 3 0.1 N, laéc nheïcho ñeán khi coùkeát tuûa xuaá t hieän, cho toaøn boävaø o oáng li taâm ñeåtaùch keá t tuûa. Tieáp tuïc gaïn phaàn nö ôùc beân treâ n sang oá ng nghieäm thö ù3 vaøtieá n haønh tö ông tö ïnhö oáng thö ù2 cho ñeán khi naø o keát tuûa khoâng taïo thaønh nö õa. Ghi soálaàn ly taâm vaøso saùnh keá t tuûa cuûa caùc laàn ly taâm veà maø u saéc keát tuûa vaø lö ôïng keát tuûa. Giaûi thích. Bieát tích soátan cuûa caùc chaát : TAgCl = 1,8.10-10 , TAgI = 1,1.10-16 V. CAÂU HOÛI 1. Baûn chaát cuûa tích soátan? Nhö õng yeá u toánaø o aûnh hö ôûng ñeán tích soátan? 2. Trình baø y qui luaät cuûa tích soátan. Ö Ù ng duï n g cuûa qui luaät naøy trong sö ïhoø a tan vaø taïo thaø nh keát tuûa cuûa caùc chaá t ñieän ly ít tan ? 3. Noàng ñoädung dòch aûnh hö ôûng nhö theánaø o ñeán sö ïhoøa tan, keá t tuûa. 4. Ô Ûthí nghieäm 1 neáu trong dung dòch CH 3COOAg coù laãn ion Clorua thì coù aûnh huôûng gì ñeán khaûnaêng taïo tuûa cuûa dung dòch? 45
  20. Khoa Hoùa Giaùo trình thöïc haønh Hoùa ñaïi cöông BAØI 13: CHUAÅN ÑOÄ THEO PHÖÔNG PHAÙP OXI HOÙA KHÖÛ I. MUÏC ÑÍCH Giuùp sinh vieân laø m quen vôùi phö ông phaùp xaùc ñònh noàng ñoäcuûa moät chaá t baè ng phö ông phaùp oxy hoaùkhö û. II. CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT Chuaån ñoä baèng phö ông phaùp oxy hoùa - khö û dö ï a treân khaû naêng thay ñoåi maø u saéc cuûa moät chaát oxy hoaù hoaëc chaát khö û khi noù tham gia phaûn ö ùng vôùi moät chaá t khö û hoaëc chaát oxy hoùa khaùc, ñeåchuaån ñoächaát khö û ngö ôøi ta duø ng caùc chaát oxi hoùa vaøngö ôï c laïi. Chuaån ñoä chaát khöû baèng permanganat Ion permanganat trong moâi trö ôø ng acid maï nh coù theåoxi hoùa ñö ôï c nhieàu chaát, baûn 2+ thaân noùbòkhö û ñeán ion mangan (II) Mn MnO  8H  5e  Mn 2   4H O 4 2 Vì permanganat coù theákhö û cao neâ n ngö ôø i ta coù theåsö û duï ng noù ñeåchuaå n ñoä haàu nhö taát caûcaùc chaát coùkhaûnaêng bòoxi hoùa III. DUÏNG CUÏ - HOÙA CHAÁT - Buret - H2C2O4 0,01N - Erler 250ml - KMnO4 - Pipet 10ml - H2C2O4 0,05N - OÁng ñong 100ml - H2SO4 6N - Bình ñònh mö ùc 250ml IV. THÖÏC HAØNH 1. Thí nghieäm 1: Xaùc dònh noàng ñoä cuûa dung dòch chuaån KMnO 4 baèng dung dòch chuaån acid oxalic . - Caân 0.158 g KMnO4 raén (vôùi ñoächính xaùc 0.01g) cho vaø o becher 100 ml vôùi moät ít nö ôùc, khuaáy tan roài cho vaø o bình ñònh mö ùc 100 ml (traùng becher baè ng nö ôùc ñeåloâ i keùo heát KMnO4 vaø o bình). Cho theâ m nö ôùc caát vaø o bình ñeá n vaïch ñònh mö ùc, ñaäy nuùt, doác ngö ôïc xuoâi nhieàu laàn ñeåtroän ñeàu dung dòch. - Duø ng dung dòch thu ñö ôïc traùng ñeàu Buret sau ñoùcho dung dòch naø y vaøo buret. - Duø ng pipep ñònh mö ùc huùt chính xaùc 10 ml dung dòch H 2C2O4 0.05 N, cho vaø o erlen 250ml, cho theâm vaø o dung dòch khoaûng 10ml H 2SO4 6N vaø50ml nö ôùc caá t. Ñun erlen treân beáp caùch thuûy cho ñeá n khi dung dòch gaàn soâ i (coù boït khí ñoïng quanh thaønh erlen), vö ø a nhoû dung dòch KMnO 4 trong Buret vaø o erlen, vö ø a laé c ñeàu erlen cho ñeán khi dung dòch trong erlen xuaá t hieän maøu hoàng nhaït beàn thì ngö ø ng. Ñoï c theå tích dung dòch KMnO4 ñaõduø ng treân buret. - Thí nghieäm ñö ôïc thö ïc hieän 3 laàn, laáy keát quaûtrung bình. 46
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
5=>2