Giáo trình Vẽ kỹ thuật điện: Phần 2

Chia sẻ: Lê Na | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:14

Thêm vào BST

Báo xấu

237
lượt xem 88
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình Vẽ kỹ thuật điện cung cấp cho học sinh những hiểu biết cơ bản về bản vẽ sơ đồ điện, bồi dưỡng cho họ năng lực đọc và lập các loại bản vẽ sơ đồ điện, bồi dưỡng tư duy kỹ thuật. Giáo trình mang tính chất thực hành cao, nguyên tắc hoạt động của các mạch điện các máy công cụ của môn lý thuyết chuyên môn nghề. Sau đây là phần 2 giáo trình với nội dung chương 3. Mời các bạn tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Vẽ kỹ thuật điện: Phần 2

VÏ ®iÖn Ch¬ng 3 VÏ c¸c s¬ ®å ®iÖn Bµi 3.1: Më ®Çu 1- Kh¸i niÖm - C¸c m¸y mãc hiÖn nay lµm viÖc b»ng tæ hîp c¸c hÖ thèng truyÒn ®éng c¬ khÝ, hÖ thèng ®iÖn, hÖ thèng thñy lùc vµ khÝ nÐn ... - §Ó thuËn tiÖn cho viÖc nghiªn cøu nguyªn lý lµm viÖc vµ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña c¸c hÖ thèng ®ã ngêi ta dïng c¸c b¶n vÏ s¬ ®å. - S¬ ®å ®îc vÏ b»ng nh÷ng ®êng nÐt ®¬n gi¶n, nh÷ng h×nh biÓu diÔn qui íc cña c¸c c¬ cÊu, c¸c bé phËn ®îc qui ®Þnh trong c¸c tiªu chuÈn. - Ngêi ta cßn dïng s¬ ®å ®Ó nghiªn cøu c¸c ph¬ng ¸n thiÕt kÕ, trao ®æi ý kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt vµ ghi chÐp ë hiÖn trêng. - S¬ ®å ®iÖn lµ h×nh biÓu diÔn hÖ thèng ®iÖn b»ng nh÷ng kÝ hiÖu qui íc thèng nhÊt. Nã chØ râ nguyªn lý lµm viÖc vµ sù liªn hÖ gi÷a c¸c khÝ cô, c¸c thiÕt bÞ cña hÖ thèng m¹ng ®iÖn. C¸c ký hiÖu nµy b»ng h×nh vÏ trªn s¬ ®å ®iÖn ®îc qui ®Þnh trong TCVN 1614 - 87. 2- VÝ dô : S¬ ®å nguyªn lý hÖ thèng ®iÖn cña m¸y tiÖn T616 C C BB1 PH 2 0 1 2 0 1 2 3 K 4 KC P KP 5 6 KP 1 2 K  PH 7 P KC KP K KC TP BM BO BMO O 3 M1 M2 M3 BB1 : C«ng t¾c chÝnh ®ãng c¾t ®iÖn cho toµn m¹ch BO : C«ng t¾c b¬m níc BM : C«ng t¾c ®ãng c¾t ®iÖn cho m¸y biÕn ¸p. BMO : C«ng t¾c ®ãng c¾t cho ®Ìn soi. M1: §éng c¬ trôc chÝnh Khoa §iÖn- §iÖn tö 27 Trêng C§ NghÒ N§
VÏ ®iÖn M2: §éng c¬ b¬m dÇu M3 : §éng c¬ b¬m níc KP & K : C«ng t¾c t¬ ®ãng c¾t ®éng c¬ trôc chÝnh. KC : C«ng t¾c t¬ ®ãng c¾t cho ®éng c¬ b¬m dÇu vµ b¬m níc. PH : R¬ le trung gian. C : TiÕp ®iÓm tay g¹t TP : BiÕn ¸p ®Ìn soi O : §Ìn soi 1 : CÇu ch× b¶o vÖ ng¾n m¹ch cho ®éng c¬ trôc chÝnh. 2 : CÇu ch× b¶o vÖ ng¾n m¹ch cho ®éng c¬ b¬m dÇu vµ b¬m níc. 3 : CÇu ch× b¶o vÖ ng¾n m¹ch cho m¹ch ®iÒu khiÓn. 3- Ph©n lo¹i Dùa vµo néi dung, nguyªn t¾c x©y dùng vµ c«ng dông ngêi ta ph©n lo¹i c¸c lo¹i s¬ ®å sau : - S¬ ®å nguyªn lý - S¬ ®å l¾p r¸p - S¬ ®å ®Êu d©y - S¬ ®å khèi chøc n¨ng * C©u hái : 1- Tr×nh bµy c¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ c¸ch vÏ c¸c s¬ ®å ®iÖn ? 2- Nªu c¸ch ph©n lo¹i c¸c s¬ ®å ®iÖn ? Khoa §iÖn- §iÖn tö 28 Trêng C§ NghÒ N§
VÏ ®iÖn Bµi 3.2: S¬ ®å nguyªn lý 1- Kh¸i niÖm S¬ ®å nguyªn lý lµ mét s¬ ®å biÓu diÔn ®Çy ®ñ c¸c cùc, b»ng nh÷ng kÝ hiÖu qui íc thèng nhÊt theo TCVN 1614 - 87. Nã tãm t¾t quan hÖ vÒ m¹ch ®iÖn cña tÊt c¶ c¸c phÇn tö hoÆc bé phËn cña c¸c linh kiÖn ®iÖn, kh«ng kÓ ®Õn kÕt cÊu c¬ khÝ vµ vÞ trÝ kh«ng gian thùc tÕ cña chóng. 2- Nguyªn t¾c x©y dùng s¬ ®å - Nguån ®iÖn ®îc biÓu diÔn b»ng thanh c¸i hoÆc b»ng cùc tÝnh. - Nguån ®iÖn ®îc biÓu diÔn ë phÝa trªn hoÆc bªn tr¸i, m¹ch ph¸t triÓn vÒ phÝa díi hoÆc bªn ph¶i. - BiÓu diÔn ®Çy ®ñ c¸c cùc, c¸c kÝ hiÖu, h×nh vÏ cã thÓ biÓu diÔn chi tiÕt hoÆc ®¬n gi¶n hãa. - M¹ch ®éng lùc biÓu diÔn bªn tr¸i, m¹ch ®iÒu khiÓn biÓu diÔn bªn ph¶i. 3- VÝ dô BiÓu diÔn s¬ ®å nguyªn lý m¹ch ®iÖn ®iÒu khiÓn ®éng c¬ quay 1 chiÒu dïng nót bÊm ®¬n. CD D K M K M * C¸c thiÕt bÞ ®iÖn : - §éng c¬ M - C«ng t¾c t¬ K ®ãng c¾t ®iÖn cho ®éng c¬ M. - CÇu ch× CC ®Ó b¶o vÖ ng¾n m¹ch cho m¹ch ®éng lùc, m¹ch ®iÒu khiÓn - Nót Ên D dõng. - Nót M më m¸y ®éng c¬. Khoa §iÖn- §iÖn tö 29 Trêng C§ NghÒ N§
VÏ ®iÖn * Ho¹t ®éng cña s¬ ®å : Ên nót M cuén d©y K ®îc cÊp ®iÖn theo ®êng pha B  CC  D  M  Cuén K  C. C«ng t¾c t¬ K cã ®iÖn, ®ãng tiÕp ®iÓm K ë m¹ch ®éng lùc cÊp ®iÖn cho ®éng c¬ M. §ång thêi ®ãng tiÕp ®iÓm K1 ®ãng l¹i ®Ó tù duy tr× . Muèn dõng Ên nót D cuén K mÊt ®iÖn  ®éng c¬ M dõng. 4- C«ng dông cña s¬ ®å : S¬ ®å nguyªn lý cho biÕt kÕt cÊu cña m¹ch ®iÖn, dïng ®Ó gi¶i thÝch nguyªn lý lµm viÖc, nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña mét m¹ch ®iÖn. * C©u hái luyÖn tËp Tr×nh bµy c¸c nguyªn t¾c x©y dùng s¬ ®å nguyªn lý? LÊy vÝ dô minh häa (Thµnh lËp s¬ ®å nguyªn lý m¹ch ®iÒu khiÓn ®éng c¬ quay 2 chiÒu dïng nót bÊm kÐp) Khoa §iÖn- §iÖn tö 30 Trêng C§ NghÒ N§
VÏ ®iÖn Bµi 3.3: S¬ ®å mÆt b»ng, s¬ ®å vÞ trÝ (l¾p r¸p) 1- Kh¸i niÖm S¬ ®å mÆt b»ng lµ b¶n vÏ thÓ hiÖn mÆt b»ng l¾p ®Æt c¸c thiÕt bÞ ®îc dïng nhiÒu trong l¾p ®Æ ®iÖn chiÕu s¸ng vµ trong cung cÊp ®iÖn S¬ ®å l¾p r¸p lµ lo¹i s¬ ®å biÓu diÔn c¸ch bè trÝ c¸c linh kiÖn, thiÕt bÞ ( chØ vÞ trÝ ) vµ c¸ch thøc nèi d©y ë bªn trong tõ chi tiÕt nµy ®Õn chi tiÕt kh¸c hoÆc tõ linh kiÖn nµy ®Õn linh kiÖn, thiÕt bÞ kh¸c. Trong s¬ ®å l¾p r¸p c¸c linh kiÖn, thiÕt bÞ ®iÖn thêng ®îc bè trÝ trªn hai b¶ng : B¶ng ®iÒu khiÓn vµ b¶ng c«ng t¾c t¬. - B¶ng ®iÒu khiÓn gåm c¸c c«ng t¾c, cÇu dao, nót bÊm, cÇu ch×, m¹ch ®iÒu khiÓn vµ c¸c ®Ìn tÝn hiÖu ... - B¶ng c«ng t¾c t¬ gåm c¸c c«ng t¾c t¬, c¸c r¬ le b¶o vÖ, cÇu ch× b¶o vÖ ®éng c¬ .... Ph¬ng thøc bè trÝ thiÕt bÞ nh trªn thuËn tiÖn cho viÖc l¾p r¸p ®ång thêi thuËn tiÖn cho viÖc thao t¸c, theo dâi khi vËn hµnh. 2- Nguyªn t¾c thµnh lËp s¬ ®å : Cã nhiÒu h×nh thøc biÓu diÔn s¬ ®å l¾p r¸p, c¸c linh kiÖn, thiÕt bÞ ®iÖn ®îc biÓu diÔn ®Çy ®ñ b»ng kÝ hiÖu theo qui íc ë TCVN 1614 - 87, còng cã thÓ biÓu diÔn b»ng ®iÖn cùc, c¸c ®iÖn cùc ®îc ®¸nh sè theo s¬ ®å nguyªn lý. * VÝ dô : - BiÓu diÔn c«ng t¾c t¬ theo qui íc : 1 3 5 TiÕp ®iÓm chÝnh vÏ b»ng nÐt liÒn ®Ëm. TiÕp ®iÓm phô vÏ b»ng nÐt liÒn m¶nh. K 2 4 6 a b - BiÓu diÔn c«ng t¾c t¬ b»ng ®iÖn cùc : 1 3 5 11 13 15 17 a K 2 4 6 12 14 16 18 b - C¸c ®Çu nèi hoÆc c¸c ®iÖn cùc ®îc ®¸nh sè ®Çu d©y ®óng nh s¬ ®å nguyªn lý. - C¸c linh kiÖn, thiÕt bÞ ®îc ghi ch÷ c¸i chØ tªn gäi. §«i khi trong mét sè m¹ch ®iÖn ®¬n gi¶n ngêi ta cã thÓ kÕt hîp s¬ ®å nguyªn lý víi s¬ ®å l¾p r¸p vµ nèi d©y Khoa §iÖn- §iÖn tö 31 Trêng C§ NghÒ N§
VÏ ®iÖn 3- VÝ dô : LËp s¬ ®å l¾p r¸p m¹ch ®iÒu khiÓn ®éng c¬ quay 1 chiÒu (m¹ch khëi ®éng tõ ®¬n ). * B¶ng ®iÒu khiÓn  M D 1 2 3 4 5 6 7 8 9 L1 * B¶ng c«ng t¾c t¬  A B C CC K 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 L2 4- C«ng dông cña s¬ ®å S¬ ®å l¾p r¸p dïng ®Ó bè trÝ c¸c thiÕt bÞ, c¸ch thøc nèi d©y gi÷a c¸c chi tiÕt cña tõng thiÕt bÞ, ®Ó ngêi thî l¾p r¸p cã thÓ tiÕn hµnh nèi c¸c thiÕt bÞ ®ã t¹o thµnh m¹ch ®iÖn, ®Ó m¹ch ®iÖn ho¹t ®éng ®îc ®óng víi nguyªn lý lµm viÖc. Bµi 3-4: VÏ s¬ ®å nèi d©y Khoa §iÖn- §iÖn tö 32 Trêng C§ NghÒ N§
VÏ ®iÖn 1- Kh¸i niÖm - S¬ ®å nèi d©y cßn gäi lµ s¬ ®å nèi m¹ch. - S¬ ®å biÓu diÔn c¸ch thøc nèi d©y bªn ngoµi, tõ bé phËn nµy sang bé phËn kh¸c, tõ thiÕt bÞ nµy sang thiÕt bÞ kh¸c hoÆc tõ khèi nµy sang khèi kh¸c. 2- Nguyªn t¾c thµnh lËp s¬ ®å - C¸c thiÕt bÞ, bé phËn thiÕt bÞ hoÆc c¸c khèi ®îc biÓu diÔn b»ng h×nh vu«ng hoÆc h×nh ch÷ nhËt, vÏ b»ng nÐt chÊm g¹ch ( ) - C¸c chi tiÕt riªng lÎ : C÷ hµnh tr×nh, c«ng t¾c ®iÓm cuèi, ®éng c¬ ... ®îc biÓu diÔn díi d¹ng ®¬n gi¶n hãa b»ng nÐt liÒn m¶nh ( ) - Trong s¬ ®å ®Êu d©y c¸c thiÕt bÞ, bé phËn thiÕt bÞ kh«ng biÓu diÔn s¬ ®å cÊu t¹o bªn trong vµ s¬ ®å l¾p r¸p bªn trong. - C¸c thanh nèi ®îc biÓu diÔn b»ng h×nh ch÷ nhËt th¼ng ®øng hoÆc n»m ngang, ®îc chia thµnh « nhá vµ ®¸nh sè thø tù tõ trªn xuèng díi hoÆc tõ tr¸i qua ph¶i. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 - C¸c bã d©y ®îc vÏ b»ng nÐt liÒn c¬ b¶n, c¸c d©y ®¬n ®îc vÏ b»ng nÐt liÒn m¶nh. 3- VÝ dô : LËp s¬ ®å ®Êu d©y m¹ch ®iÖn ®iÒu khiÓn ®éng c¬ quay 1 chiÒu Trªn c¬ së s¬ ®å nguyªn lý vµ s¬ ®å l¾p r¸p cña c¸c khèi ngêi ta x©y dùng s¬ ®å ®Êu d©y. B¶ng ®iÒu khiÓn 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 L1 B¶ng c«ng t¾c t¬ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 L2 A, B, C, N M 4- C«ng dông cña s¬ ®å: Khoa §iÖn- §iÖn tö 33 Trêng C§ NghÒ N§
VÏ ®iÖn Qua s¬ ®å ®Êu d©y ngêi ta biÕt ®îc c¸ch thøc ®i d©y, ®Êu d©y bªn ngoµi, sè lîng, chiÒu dµi vµ c¸c th«ng sè kü thuËt cña d©y dÉn lµm c¬ së dù to¸n vËt t cÇn thiÕt. * C©u hái luyÖn tËp : 1. Tr×nh bµy nguyªn t¾c x©y dùng s¬ ®å l¾p r¸p vµ s¬ ®å ®Êu d©y ? 2. Thµnh lËp s¬ ®å l¾p r¸p vµ s¬ ®å ®Êu d©y m¹ch ®iÒu khiÓn ®éng c¬ quay 2 chiÒu dïng nót bÊm kÐp ? ( Theo s¬ ®å nguyªn lý ®· vÏ ë bµi tríc ) Khoa §iÖn- §iÖn tö 34 Trêng C§ NghÒ N§
VÏ ®iÖn Bµi 3.4: S¬ ®å ®¬n tuyÕn 1- Kh¸i niÖm - S¬ ®å ®¬n tuyÕn hay cßn gäi lµ s¬ ®å khèi chøc n¨ng hoÆc s¬ ®å cÊu tróc. - S¬ ®å ®¬n tuyÕn lµ lo¹i s¬ ®å biÓu diÔn díi d¹ng mét cùc. Nã biÓu diÔn mét c¸ch tãm t¾t ( kh¸i qu¸t ) c¸c cÊu kiÖn c¨n b¶n (chñ yÕu, chÝnh) bá qua c¸c chi tiÕt ®Ó lµm s¸ng tá t¸c dông tæng hîp cña thiÕt bÞ hay mét phÇn cña nã. 2- Nguyªn t¾c thµnh lËp s¬ ®å - S¬ ®å ®îc biÓu diÔn díi d¹ng 1 cùc. - Nguån ®iÖn ®îc biÓu diÔn b»ng thanh c¸i, ®iÖn cùc, cã khi ®îc biÓu diÔn b»ng kÝ hiÖu ®¬n gi¶n hãa ë bªn trªn hoÆc bªn tr¸i. - C¸c thiÕt bÞ hoÆc bé phËn thiÕt bÞ ®îc biÓu diÔn b»ng kÝ hiÖu ®¬n gi¶n hãa hoÆc tõ tr¸i qua ph¶i b»ng h×nh vu«ng, h×nh ch÷ nhËt, kÌm ch÷ c¸i chØ tªn gäi thiÕt bÞ hoÆc khèi chøc n¨ng. - C¸c m¹ch ®éng lùc ®îc ph¸t triÓn tõ trªn xuèng díi hoÆc tõ tr¸i qua ph¶i. 3- VÝ dô : a/. S¬ ®å nguyªn lý cña hÖ thèng cung cÊp ®iÖn. 0,4 KV 35 KV 35 KV 0,4 KV  M¸y ph¸t M¸y biÕn ¸p §êng d©y M¸y biÕn ¸p Phô t¶i ®iÖn t¨ng ¸p gi¶m ¸p b/. S¬ ®å khèi cña m¸y thu thanh. 1 L C 2 3 4 5 K§CT TS K§AT 1. ¡ng ten thu 2. Khèi khuyÕch ®¹i cao tÇn 3. Khèi t¸ch sãng 4. Khèi khuyÕch ®¹i ©m tÇn 5. Loa c/. S¬ ®å cÊu tróc m¹ch khëi ®éng tõ ®¬n M¹ch gåm : - CÇu dao : Dïng ®Ó ®ãng c¾t - CÇu ch× : Dïng b¶o vÖ ng¾n m¹ch Khoa §iÖn- §iÖn tö 35 Trêng C§ NghÒ N§
VÏ ®iÖn - C«ng t¾c t¬ : Dïng ®Ó ®iÒu khiÓn - R¬ le nhiÖt : Dïng ®Ó b¶o vÖ qu¸ t¶i cho ®éng c¬. Cd Cc 4- C«ng dông K - BiÓu diÔn nhanh, thÊy nhanh c¸c bé phËn vµ chi tiÕt chÝnh. Rn - HiÓu râ c«ng dông, chøc n¨ng cña c¸c bé phËn vµ chi tiÕt chÝnh ®ã. M * C©u hái vµ bµi tËp 1. Nªu néi dung, nguyªn t¾c thµnh lËp vµ c«ng dông cña s¬ ®å nguyªn lý ? 2. Nªu néi dung, nguyªn t¾c thµnh lËp vµ c«ng dông cña s¬ ®å l¾p r¸p ? 3. So s¸nh b¶n vÏ s¬ ®å l¾p r¸p vµ s¬ ®å ®Êu d©y ? 4. Thµnh lËp s¬ ®å nguyªn lý m¹ch ®iÒu khiÓn ®éng c¬ kh«ng ®ång bé quay 2 chiÒu, ®iÒu khiÓn ë 2 n¬i b»ng nót bÊm kÐp ? 5. Tõ s¬ ®å nguyªn lý ®· lËp h·y vÏ b¶n vÏ s¬ ®å l¾p r¸p vµ s¬ ®å nèi d©y? Khoa §iÖn- §iÖn tö 36 Trêng C§ NghÒ N§
VÏ ®iÖn Bµi 3.5: Nguyªn t¾c chuyÓn ®æi s¬ ®å ®iÖn vµ lËp b¶ng dù trï vËt t 1 Kh¸i qu¸t chung M¸y c«ng cô bao gåm rÊt nhiÒu lo¹i kh¸c nhau nh : m¸y c¾t gät kim lo¹i, m¸y trong luyÖn kim, m¸y c«ng cô nhÑ, hÇm má, m¸y vËn chuyÓn ... ë c¸c m¸y c«ng cô thêng cã nhiÒu chuyÓn ®éng kh¸c nhau, ch¼ng h¹n ë m¸y c¾t gät kim lo¹i cã c¸c chuyÓn ®éng sau: ®Ó cã thÓ c¾t gät ®îc th× dao c¾t vµ ph«i ph¶i cã c¸c chuyÓn ®éng t¬ng ®èi víi nhau, ®Ó cã thÓ gia c«ng ®îc liªn tôc ph¶i cã thªm mét sè chuyÓn ®éng kh¸c phôc vô qu¸ tr×nh c¾t gät nh chuyÓn ®éng di chuyÓn dao c¾t hoÆc chi tiÕt gia c«ng, chuyÓn ®éng n©ng h¹, ... Ngêi ta ph©n c¸c chuyÓn ®éng ®ã ra: ChuyÓn ®éng chÝnh, chuyÓn ®éng ¨n dao vµ c¸c chuyÓn ®éng phô. Mçi mét chuyÓn ®éng cÇn cã mét ®éng c¬. Mçi mét ®éng c¬ cÇn thiÕt kÕ mét m¹ch ®iÖn ®Ó ®iÒu khiÓn nã. Tõ ®ã ngêi ta x©y dùng ®îc mét s¬ ®å nguyªn lý m¹ch ®iÖn cho tõng m¸y c«ng cô. Tõ s¬ ®å nguyªn lý ngêi ta x©y dùng s¬ ®å l¾p r¸p vµ s¬ ®å ®Êu d©y. Qu¸ tr×nh x©y dùng c¸c s¬ ®å ®îc gäi lµ chuyÓn ®æi s¬ ®å ®iÖn. ViÖc chuyÓn ®æi s¬ ®å ®iÖn ®îc tiÕn hµnh theo tr×nh tù sau : - Thµnh lËp s¬ ®å nguyªn lý. - Thµnh lËp s¬ ®å l¾p r¸p. - Thµnh lËp s¬ ®å ®Êu d©y. Ngîc l¹i tõ s¬ ®å ®Êu d©y cã thÓ thµnh lËp s¬ ®å l¾p r¸p. Tõ s¬ ®å l¾p r¸p cã thÓ thµnh lËp s¬ ®å nguyªn lý. Sau khi thµnh lËp ®îc c¸c lo¹i s¬ ®å ®Ó hiÓu vµ ph©n tÝch ®îc nguyªn lý lµm viÖc cña m¹ch ®iÖn, chóng ta tiÕn hµnh ®äc s¬ ®å ®iÖn. Qu¸ tr×nh ®äc s¬ ®å ®iÖn ®îc thùc hiÖn theo c¸c bíc sau : - NhËn biÕt c¸c kÝ hiÖu vµ m¹ch ®iÖn cña chóng. - Kh¶o s¸t h.®éng cña c¸c thiÕt bÞ ®iÖn trong s¬ ®å khi cã t¸c dông cña dßng ®iÖn - Rót ra ý nghÜa vÒ chøc n¨ng cña c¸c khÝ cô, thiÕt bÞ ®iÖn. - Cuèi cïng tãm t¾t nguyªn lý ho¹t ®éng cña m¹ch ®iÖn. 2 ChuyÓn ®æi s¬ ®å ®iÖn a. Thµnh lËp s¬ ®å nguyªn lý * C¸c qui ®Þnh chung : - S¬ ®å nguyªn lý lµ mét s¬ ®å biÓu diÔn ®Çy ®ñ c¸c cùc b»ng nh÷ng kÝ hiÖu qui íc thèng nhÊt theo TCVN 1614 - 87. C¸c kÝ hiÖu h×nh vÏ cã thÓ biÓu diÔn chi tiÕt hoÆc ®¬n gi¶n hãa. Khoa §iÖn- §iÖn tö 37 Trêng C§ NghÒ Nam §Þnh
VÏ ®iÖn - M¹ch ®éng lùc ®îc biÓu diÔn ë bªn tr¸i hoÆc ë phÝa trªn cña b¶n vÏ. M¹ch ®iÒu khiÓn ®îc biÓu diÔn ë bªn ph¶i hoÆc phÝa díi b¶n vÏ. - M¹ch ®éng lùc biÓu diÔn b»ng nÐt liÒn c¬ b¶n. M¹ch ®iÒu khiÓn ®îc biÓu diÔn b»ng nÐt liÒn m¶nh. - Nguån ®iÖn ®îc biÓu diÔn b»ng thanh c¸i hoÆc b»ng cùc tÝnh. b/. C¸c bíc : - Thµnh lËp m¹ch ®éng lùc. - Thµnh lËp m¹ch ®iÒu khiÓn. * C¸c nguyªn t¾c thùc hiÖn s¬ ®å : - S¬ ®å l¾p r¸p ®îc ph¸t triÓn tõ s¬ ®å nguyªn lý. - T¹i c¸c ®iÖn cùc biÓu diÔn c¸c ®Çu d©y ®îc nèi vµo b»ng nÐt liÒn m¶nh, cã c¸c ch÷ vµ sè biÓu diÔn díi d¹ng ph©n sè : Tö sè chØ tªn linh kiÖn hoÆc thiÕt bÞ ®iÖn, mÉu sè chØ sè ®iÖn cùc. - §iÓm nèi cña c¸c linh kiÖn ®iÖn kh«ng cïng trong mét b¶ng ®îc ®a ra c¸c hép nèi hoÆc thanh nèi d©y (X). - Trªn thanh nèi lÇn lît thùc hiÖn m¹ch ®éng lùc råi ®Õn m¹ch ®iÒu khiÓn. c. ChuyÓn ®æi s¬ ®å l¾p r¸p sang s¬ ®å ®Êu d©y. * C¸c qui ®Þnh chung : - S¬ ®å nèi d©y dïng ®Ó biÓu diÔn c¸ch thøc nèi d©y ë bªn ngoµi, tõ bé phËn nµy sang bé phËn kh¸c hoÆc tõ thiÕt bÞ nµy sang thiÕt bÞ kh¸c. Nã ®îc x©y dùng dùa trªn c¬ së s¬ ®å nguyªn lý vµ s¬ ®å l¾p r¸p cña c¸c khèi. - C¸c khèi, c¸c thiÕt bÞ hoÆc bé phËn thiÕt bÞ ®îc biÓu diÔn b»ng h×nh vu«ng hoÆc ch÷ nhËt víi ®êng bao b»ng nÐt chÊm g¹ch. - C¸c chi tiÕt riªng lÎ ®îc biÓu diÔn díi d¹ng ®¬n gi¶n hoÆc b»ng nÐt liÒn m¶nh. - Nèi tõ khèi nä sang khèi kia ®îc ph©n chia thµnh c¸c bã d©y : Bã d©y m¹ch ®éng lùc ®Ó riªng, bã d©y m¹ch ®iÒu khiÓn ®Ó chung. - C¸c bã d©y ®îc biÓu diÔn b»ng nÐt liÒn c¬ b¶n, c¸c d©y ®¬n ®îc biÓu diÔn b»ng nÐt liÒn m¶nh. * C¸c bíc : - BiÓu diÔn c¸c khèi, c¸c thiÕt bÞ hoÆc bé ph©n thiÕt bÞ, c¸c chi tiÕt riªng lÎ ... theo qui íc. - Dùa vµo s¬ ®å nguyªn lý vµ s¬ ®å l¾p r¸p tiÕn hµnh nèi d©y tõ khèi nä sang khèi kia, tõ bé phËn nµy sang bé phËn kh¸c. - Ghi sè c¸c ®Çu d©y theo ®óng s¬ ®å l¾p r¸p cña c¸c khèi. * VÝ dô øng dông : LËp s¬ ®å nèi d©y cña m¹ch khëi ®éng ®éng c¬ kh«ng ®ång bé b»ng ®æi nèi sao - tam gi¸c. Khoa §iÖn- §iÖn tö 38 Trêng C§ NghÒ N§
VÏ ®iÖn C¸c nguyªn t¾c thùc hiÖn s¬ ®å : - S¬ ®å nèi d©y ®ùoc ph¸t triÓn tõ s¬ ®å l¾p r¸p. - C¸c thanh nèi ®îc chia « vµ ®¸nh sè thø tù tõ tr¸i qua ph¶i. - §Çu vµo c¸c thanh nèi ghi ch÷ vµ sè díi d¹ng ph©n sè : Tö sè ghi tªn thanh nèi, mÉu sè ghi sè thø tù. 4. LËp b¶ng dù trï: a. Kh¸i niÖm: - B¶ng dù trï cã t¸c dông thèng kª toµn bé sè vËt t thiÕt bÞ cho c«ng tr×nh, th«ng qua b¶ng dù trï ngêi c«ng nh©n cã thÓ biÕt ®îc toµn bé c¸c th«ng sè, chñng lo¹i, sè lîng cña vËt t, thiÕt bÞ . . . - C¨n cø vµo s¬ ®å nguyªn lý, s¬ ®å ®i d©y vµ s¬ ®å vÞ trÝ ®Ó thµnh lËp b¶ng dù trï b. VÝ dô: STT Néi dung dù trï Quy c¸ch Sè lîng §¬n vÞ Ghi chó 1 C«ng t¾c xoay 3 pha 30A – 400V 1 ChiÕc 2 C«ng t¾c xoay 3 pha 15A – 400V 1 ChiÕc 3 C«ng t¾c 1 pha 5A – 250V 2 ChiÕc 4 C«ng t¾c t¬ 30A 2 ChiÕc Ucd = 220V 5. V¹ch ph¬ng ¸n thi c«ng: - C¨n cø vµo sè lîng c«ng nh©n vµ toµn bé tæng thÓ c«ng tr×nh ®Ó tiÕn hµnh v¹ch ra ph¬ng ¸n thi c«ng cho phï hîp nhng phÇn lín ®Òu theo c¸c quy íc sau: + TiÕn hµnh l¾p ®Æt thiÕt bÞ tõ phÇn nguån cho ®Õn phÝa c¸c phô t¶i (hoÆc ngîc l¹i), trong 1 sè c¸c c«ng tr×nh lín ta cã thÓ chia nhá thµnh c¸c h¹ng môc ®Ó thi c«ng cho tõng h¹nh môc riªng, sau ®ã tiÕn hµnh ghÐp nèi vµ tæng hîp. + §a ra ph¬ng ¸n thi c«ng ph¶i ®¶m b¶o kh«ng ®îc chång chÐo c¸c bíc c«ng viÖc. + Trong qu¸ tr×nh thi c«ng mçi nhãm thi c«ng ®Òu ph¶i cã tèi thiÓu lµ 02 c«ng nh©n. + Trong khi thi c«ng c«ng tr×nh ph¶i tuyÖt ®èi ®¶m b¶o an toµn cho ngêi vµ thiÕt bÞ Khoa §iÖn- §iÖn tö 39 Trêng C§ NghÒ N§
VÏ ®iÖn Môc lôc Néi dung Trang Lêi nãi ®Çu 1 Ch¬ng 1: Kh¸i niÖm chung vÒ b¶n vÏ ®iÖn 3 Bµi 1-1: Quy íc tr×nh bµ b¶n vÏ 4 Bµi 1-2: C¸c tiªu chuÈn cña b¶n vÔ ®iÖn 10 Ch¬ng 2: C¸c ký hiÖu quy íc dïng trong b¶n vÔ ®iÖn 11 Bµi 2-1: C¸c ký hiÖu vÒ phßng èc vµ mÆt b»ng x©y dùng 11 Bµi 2-2: C¸c ký hiÖu ®iÖn trong s¬ ®å ®iÖn chiÕu s¸ng 15 Bµi 2-3: VÏ c¸c ký hiÖu ®iÖn trong s¬ ®å ®iÖn c«ng nghiÖp 16 Bµi 2-4: VÏ c¸c ký hiÖu ®iÖn trong s¬ ®å cung cÊp ®iÖn 20 Bµi 2-5: VÏ c¸c ký hiÖu ®iÖn trong s¬ ®å ®iÖn tö 22 Ch¬ng 3: VÏ c¸c s¬ ®å ®iÖn 24 Bµi 3-1: Më ®Çu 24 Bµi 3-2: S¬ ®å mÆt b»ng, s¬ ®å vÞ trÝ ( l¾p r¸p) 30 Bµi 3-3: VÏ s¬ ®å nèi d©y 31 Bµi 3-4: S¬ ®å ®¬n tuyÕn 33 Bµi 3-5: Nguyªn t¾c chuyÓn ®æi s¬ ®å ®iÖn vµ lËp b¶ng dù trï vËt t 34 Khoa §iÖn- §iÖn tö 40 Trêng C§ NghÒ N§