HỆ QUẢN TRỊ CHẤT LƯỢNG ISO 9000: 2000 TRONG THI CÔNG XÂY LẮP

Chia sẻ: Trân Van Lan | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:45

Thêm vào BST

Báo xấu

169
lượt xem 66
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chất lượng là một khái niệm xuất hiện đã khá lâu, đó là một khái niệm vừa trừu tượng vừa cụ thể và là cái đẹp đẽ. Mỗi người đều hiểu chất lượng dưới góc nhìn của họ, vì vậy rất khó định nghĩa đúng và đầy đủ về chất lượng. Nhìn chung có một vài định nghĩa sau là tương đối đơn giản và dể hiểu:

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: HỆ QUẢN TRỊ CHẤT LƯỢNG ISO 9000: 2000 TRONG THI CÔNG XÂY LẮP

HỆ QUẢN TRỊ CHẤT LƯỢNG ISO 9000: 2000 TRONG THI CÔNG XÂY LẮP I. KHÁI NIỆM CHẤT LƯỢNG VÀ QUẢN TRỊ CHẤT LƯỢNG: 1. Khái niệm chất lượng: Chất lượng là một khái niệm xuất hiện đã khá lâu, đó là một khái niệm vừa trừu tượng vừa cụ thể và là cái đẹp đẽ. Mỗi người đều hiểu ch ất lượng dưới góc nhìn của họ, vì vậy rất khó định nghĩa đúng và đ ầy đ ủ về chất lượng. Nhìn chung có một vài định nghĩa sau là t ương đ ối đ ơn giản và dể hiểu: – Theo TCVN ISO 8402: Chất lượng là tập hợp các đặc tính của một thực thể (đối tượng) tạo cho thực thể (đối tượng) đó có khả năng thỏa mãn nhu cầu đã nêu ra hoặc tiềm ẩn. – Theo Từ điển tiếng Việt phổ thông : chất lượng là tổng thể những tính chất, thuộc tính cơ bản của sự vật (sự vi ệc) làm cho sự vật (sự việc) này phân biệt với sự vật (sự việc) khác. – Theo K. Ishikawa (chuyên gia quản trị chất lượng của Nhật): Chất lượng là khả năng thỏa mãn nhu cầu của thị trường với chi phí thấp nhất. – Theo nhà quản trị chất lượng: Chất lượng của một sản ph ẩm hoặc một dịch vụ là sự nhận thức của khách hàng về mức độ (degree) mà tại đó sản phẩm hoặc dịch vụ đáp ứng kỳ v ọng c ủa họ. Trước đây người ta cho rằng chất lượng là hoàn hảo, là công ngh ệ hiện đại, là thẩm mỹ, nhưng thật ra ch ất lượng rất đ ơn gi ản ch ỉ là s ự phù hợp với nhu cầu của con người (nói theo ngôn ngữ “bà ngoại”, tức là nói cho người dân bình thường cũng hiểu được chất lượng là gì!) Cht lỵng c«ng tr×nh x©y dng lµ nh÷ng yªu cÇu tỉng hỵp ®i víi c¸c ®Ỉc tÝnh vỊ k thut , vỊ m thut, an toµn , bỊn v÷ng cđa c«ng tr ng x©y dng ph hỵp víi quy chun x©y dng, tiªu chun x©y dng, ph hỵp víi hỵp ®ng kinh t vµ ph¸p lut hiƯn hµnh Có nhiều quan niệm sai lầm về chất lượng: Có người cho rằng chất lượng là không đo được vì nó quá trừu – tượng. Nhưng thực tế quản trị chất lượng lại chứng minh ngược lại: chất lượng có thể đo lường dể dàng bằng tiền (chi phí cho chất lượng) và các hệ số chất lượng (%). Bieân soaïn: Löu Tröôøng Vaên, M.Eng (AIT) Trang 1
Nhiều người cũng nghĩ là cần phải đầu tư nhiều cho nhà xưởng, – dây chuyền sản xuất tiên tiến thì mới có chất lượng . P. Crossby đã phát biểu: “Chất lượng là thứ cho không (Quality is stil free)”. Để có chất lượng chúng ta chỉ cần làm tốt ngay từ đầu, làm cho khách hàng hài lòng thông qua không có phế phẩm, nhanh chóng cung ứng, … Mọi người thường nghĩ rằng công nhân trực tiếp là đối tượng – phải chịu trách nhiệm trực tiếp khi chất lượng kém . Nhưng người Nhật cho rằng 94% lỗi chất lượng là do lãnh đạo, người Mỹ cho rằng 85% lỗi chất lượng là do lãnh đạo, còn người Pháp cho rằng 50% lỗi chất lượng là do lãnh đạo [1]. R. Domingo (nhà tư vấn Philipin) đã phát biểu: ”Chất lượng tồi là do quản lý tồi chứ không phải là do nh74ng người công nhân tồi. Quản lý tồi có nghĩa là lãnh đạo tồi và chính sách tồi. Không có người công nâhn nào tồi một cách vô nguyên cớ”. Một số người lại cho rằng quá chú ý đến chất lượng sẽ làm – giảm năng suất. Nhưng nếu mọi thành viên trong tổ chức làm việc có trách nhiệm, hiệu quả cao thì sản ph ẩm làm ra ch ẳng những đạt chất lượng mà năng suất vẫn đảm bảo. Thêm vào đó giá thành sẽ hạ thấp bởi vì ít sai sót, ít ph ế ph ẩm, không ph ải làm đi làm lại (rework). Richard Barton đã phát biểu: “Các bậc thầy chất lượng nói rằng 80% năng suất lao động của người công nhân được quyết định bởi hệ thống làm việc, chỉ có 20% là do những nổ lực của chính họ”. 2. Các đặc điểm của chất lượng: – Cht lỵng ®ỵc ®o bi s tha m·n nhu cÇu . Nu mt s¶n phÇm v× lý do nµo ® mµ kh«ng ®ỵc nhu cÇu chp nhn th× ph¶i bÞ coi lµ c cht lỵng kÐm, cho d tr×nh ® c«ng nghƯ ®Ĩ ch t¹o ra s¶n phm ® c thĨ rt hiƯn ®¹i. §©y lµ mt kt lun then cht vµ lµ c¬ s ®Ĩ c¸c nhµ cht l - ỵng ®Þnh ra chÝnh s¸ch, chin lỵc kinh doanh cđa m×nh Do cht lỵng ®ỵc ®o bi s tha m·n nhu cÇu, mµ nhu cÇu lu«n lu«n – bin ®ng nªn cht lỵng cịng lu«n lu«n bin ®ng theo thi gian, kh«ng gian, ®iỊu kiƯn sư dơng Khi ®¸nh gi¸ cht lỵng cđa mt ®i tỵng, ta ch xÐt ®n mi ®Ỉc tÝnh – cđa ®i tỵng c liªn quan ®n s tha m·n nh÷ng nhu cÇu cơ thĨ . C¸c nhu cÇu nµy kh«ng ch t phÝa kh¸ch hµng mµ cßn t c¸c bªn c liªn quan, vÝ dơ nh c¸c yªu cÇu mang tÝnh ph¸p ch, nhu cÇu cđa cng ®ng x· hi Bieân soaïn: Löu Tröôøng Vaên, M.Eng (AIT) Trang 2
Nhu cÇu c thĨ ®ỵc c«ng b r rµng díi d¹ng c¸c qui ®Þnh, tiªu chun – nhng cịng c nh÷ng nhu cÇu kh«ng thĨ miªu t¶ r rµng, ng i sư dơng ch c thĨ c¶m nhn chĩng, hoỈc c khi ch ph¸t hiƯn ® ỵc trong chĩng trong qu¸ tr×nh sư dơng Cht lỵng ®¬n thuÇn ch lµ thuc tÝnh cđa s¶n phm, hµng ha mµ ta – vn hiĨu hµng ngµy. Cht lỵng c thĨ ¸p dơng cho mt hƯ thng, mt qu¸ tr×nh 3. Các tính chất của chất lượng : – Chiều (dimension) của chất lượng : • Sự thực hiện (Performance) : có liên quan đến sự sử dụng có chủ ý của khách hàng • Các đặc trưng (Features) : Các đặc điểm đặc biệt của sản phẩm Sự tin cậy (Reliability) : khả năng xảy ra của các hỏng • hóc(breakdowns), các sự trục trặc (malfunctions) • Tính tiện dụng (Serviceability) : tốc độ, chi phí, s ự thu ận ti ện của dịch vụ. • Tính lâu bền (Durability) : Tổng số th ời gian trước khi s ửa chữa Sự xuất hiện (Appearance) – ảnh hưởng trên sự hiểu biết của • con người • Dịch vụ khách hàng – ứng xử với khách hàng trước khi/trong lúc/sau khi cung cấp sản phẩm • An toàn (Safety) – sự bảo vệ khách hàng trước khi/trong lúc/sau khi sử dụng sản phẩm. 4. Quản trị chất lượng: Cht lỵng lµ kt qđa cđa s t¸c ®ng cđa hµng lo¹t nh©n t c liªn quan ch Ỉt ch víi nhau. Mun ®¹t ®ỵc cht lỵng mong mun cÇn ph¶i qu¶n lý mt c¸ch ®ĩng ®¾n c¸c nh©n t nµy. Ho¹t ®ng qu¶n lý trong lnh vc cht l - ỵng ®ỵc gi lµ qu¶n lý cht lỵng.  Định nghĩa: Qu¶n lý cht lỵng lµ c¸c ho¹t ®ng c phi hỵp nh»m ®Þnh híng vµ kiĨm so¸t mt tỉ chc vỊ cht lỵng Theo ®iỊu 18 cđa NghÞ ®Þnh 209/2004/N§-CP: Qu¶n lý cht l- ỵng thi c«ng x©y dng c«ng tr×nh bao gm c¸c ho¹t ®ng qu¶n lý Bieân soaïn: Löu Tröôøng Vaên, M.Eng (AIT) Trang 3
cht lỵng cđa nhµ thÇu thi c«ng x©y dng; gi¸m s¸t thi c«ng x©y dng c«ng tr×nh vµ nghiƯm thu c«ng tr×nh x©y dng cđa chđ ®Çu t; gi¸m s¸t t¸c gi¶ cđa nhµ thÇu thit k x©y dng c«ng tr×nh  Tám (08) nguyên tắc cơ bản của quản trị chất lượng: Nguyªn t¾c 1. §Þnh híng bi kh¸ch hµng • Doanh nghiƯp phơ thuc vµo kh¸ch hµng cđa m×nh vµ v× th cÇn hiĨu c¸c nhu cÇu hiƯn t¹i vµ t¬ng lai cđa kh¸ch hµng, ®Ĩ kh«ng ch ®¸p ng mµ cßn phn ®u vỵt cao h¬n s mong ®ỵi cđa h Nguyªn t¾c 2. S l·nh ®¹o • L·nh ®¹o thit lp s thng nht ®ng b gi÷a mơc ®Ých vµ ®ng li cđa doanh nghiƯp. L·nh ®¹o cÇn t¹o ra vµ duy tr× m«i trng ni b trong doanh nghiƯp ®Ĩ hoµn toµn l«i cun mi ngi trong viƯc ®¹t ®ỵc c¾c mơc tiªu cđa doanh nghiƯp Nguyªn t¾c 3. S tham gia cđa mi ngi • Con ngi lµ ngun lc quan trng nht cđa mt doanh nghiƯp vµ s tham gia ®Çy ®đ víi nh÷ng hiĨu bit vµ kinh nghiƯm cđa h rt c Ých cho doanh nghiƯp Nguyªn t¾c 4. Quan ®iĨm qu¸ tr×nh • Kt qu¶ mong mun s ®¹t ®ỵc mt c¸ch hiƯu qu¶ khi c¸c ngun vµ c¸c ho¹t ®ng c liªn quan ®ỵc qu¶n lý nh mt qu¸ tr×nh Bieân soaïn: Löu Tröôøng Vaên, M.Eng (AIT) Trang 4
C¶i t in liª n t ơc h Ư t h n g q u ¶n lý c h t l- ỵn g Kh ¸ c h Kh ¸ c h hµng hµng Tr¸ch nhiƯm cđa l·nh ®¹o Qu¶n lý §o lng, ph©n ngun lc tÝch vµ c¶i tin Yªu Tho¶ cÇu m·n §Çu ra S¶n §Çu vµo T¹o phm s¶n phm Ghi chĩ Ho¹t ®ng gia t¨ng gi¸ trÞ Dßng th«ng tin M« h × n h v Ị m t h Ư t h n g q u ¶n lý ch t l ỵn g d a t rª n q u ¸ t r× n h Nguyªn t¾c 5: TÝnh hƯ thng • ViƯc x¸c ®Þnh, hiĨu bit vµ qu¶n lý mt hƯ thng c¸c qu¸ tr×nh c liªn quan ln nhau ®i víi mơc tiªu ®Ị ra s ®em l¹i hiƯu qu¶ cđa doanh nghiƯp Nguyªn t¾c 6. C¶i tiªn liªn tơc • Bieân soaïn: Löu Tröôøng Vaên, M.Eng (AIT) Trang 5
C¶i tin liªn tơc lµ mơc tiªu, ®ng thi cịng lµ ph¬ng ph¸p cđa mi doanh nghiƯp. Mun c ®ỵc kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ mc ® cht l- ỵng cao nht, doanh nghiƯp ph¶i liªn tơc c¶i tin Nguyªn t¾c 7. Quyt ®Þnh da trªn s kiƯn • Mi quyt ®Þnh vµ hµnh ®ng cđa hƯ thng qu¶n lý ho¹t ®ng kinh doanh mun c hiƯu qu¶ ph¶i ®ỵc x©y ®ng da trªn viƯc ph©n tÝch d÷ liƯu vµ th«ng tin Nguyªn t¾c 8. Quan hƯ hỵp t¸c cng c lỵi víi ngi cung ng • Doanh nghiƯp vµ ngi cung ng phơ thuc ln nhau, vµ mi quan hƯ t¬ng hç cng c lỵi s n©ng cao n¨ng lc cđa c¶ hai bªn ®Ĩ t¹o ra gi¸ trÞ 5. Chi phí chất lượng: Theo ISO 8402, chi phí chất lượng là toàn bộ chi phí nảy sinh để tin chắc và đảm bảo chất lượng thỏa mãn cũng như những thiệt hại khi xảy ra chất lượng không thỏa mãn. Chi phí chất lượng bao gồm :  Chi phí sai hỏng : Sai hỏng bên trong doanh nghiệp : phế phẩm, công việc • làm lại (rework), kiểm tra lại, phân tích tìm nguyên nhân. • Sai hỏng bên ngoài doanh nghiệp : khiếu nại, bảo hành, sửa chữa, hàng bị trả lại, …  Chi phí thẩm định (thử nghiệm, thanh tra, kiểm tra) : là những chi phí cho : • Kiểm tra và thử tính năng • Thẩm tra chất lượng • Thiết bị kiểm tra • Phân loại người bán • Sai hỏng bên ngoài doanh nghiệp : khiếu nại, bảo hành, sửa chữa, hàng bị trả lại, …  Chi phí phòng ngừa cần thiết để phòng tránh sai lỗi : là những chi phí cho : • Những yêu cầu, quy trình đối với sản phẩm hoặc dịch vụ • Hoạch định chất lượng • Bảo đảm chất lượng • Thiết bị kiểm tra Bieân soaïn: Löu Tröôøng Vaên, M.Eng (AIT) Trang 6
• Đào tạo • Nghiên cứu, cải tiến 6. Phân biệt QC, QA, QI:  QC (Quality Control) : Những hoạt động kỹ thuật, tác nghiệp nhằm đáp ứng các yêu cầu đề ra  QA (Quality Assurance) : Là các hoạt động có kế hoạch và hệ thống được tiến hành trong hệ thống Quality Control System, được chứng minh là đủ để tạo ra sự thỏa mãn nơi người tiêu dùng về chất lượng. Các hoạt động chính trong QA bao gồm : • Tổ chức các hoạt động nhằm tạo ra sản phẩm có chất lượng như yêu cầu Đánh gía việc thực hiện chất lượng trong thực tế của tổ • chức • So sánh chất lượng giữa thực tế và kế hoạch để phát hiện các sai lệch • Điều chỉnh, thực hiện theo kế hoạch đã điều chỉnh  QI (Quality Improvement) : Là các hoạt động được thực hiện trong toàn tổ chức để làm tăng hiệu năng và hiệu quả của các hoạt động và quá trình, dẫn đến tăng lợi nhuận cho tổ chức và khách hàng. Nó bao gồm : • Phát triển sản phẩm mới, đa dạng hóa sản phẩm • Thực hiện công nghệ mới • Thay đổi quá trình nhằm giảm khuyết tật Điều chỉnh, thực hiện theo kế hoạch đã điều chỉnh • Bảng dưới đây sẽ tổng kết và phân biệt QC, QA, QI Bảng 1 So sánh giữa QC, QA, QI Kiểm soát chất lượng Đảm bảo chất lượng Cải thiện chất lượng (QC) (QA) (QI) Tạo ra kết quả Là kết quả của QC Là quá trình và nổ lực để Bieân soaïn: Löu Tröôøng Vaên, M.Eng (AIT) Trang 7
có kết quả tốt hơn Ngăn ngừa nguyên nhân Là bước liên tục tăng Tìm nguyên nhân và sai dần bền vững sót sai sót Sử dụng các phương Tạo lòng tin đối với Đầu tư ít nhưng nhắm tiện tác nghiệp để đạt khách hàng nội bộ và nổ lực vào con người, được các yêu cầu chất bên ngoài rằngyêu cầu tập thể sáng tạo để duy lượng đã thiết kế chất lượng được thỏa trì và phát triển mãn CÁC MÔ HÌNH QUẢN TRỊ CHẤT LƯỢNG: II. 1. KiĨm tra cht lỵng : §Ĩ ®¶m b¶o cht lỵng s¶n phm ph hỵp víi qui ®Þnh ph ¬ng ph¸p phỉ bin nht lµ b»ng c¸ch kiĨm tra c¸c s¶n phm vµ chi tit b phn nh»m sµng lc vµ lo¹i ra bt c mt b phn nµo kh«ng ®¶m b¶o tiªu chun hay qui c¸ch k thut. Díi ¸p lc cđa c¹nh tranh vµ yªu cÇu kh¸ch hµng, c¸c nhµ c«ng nghiƯp dÇn dÇn nhn ra r»ng kiĨm tra kh«ng ph¶i lµ c¸ch ®¶m b¶o cht l - ỵng tt nht. Theo ®Þnh ngha, kiĨm tra cht lỵng lµ ho¹t ®ng nh ®o, xem xÐt, thư nghiƯm, ®Þnh cì mt hay nhiỊu ® Ỉc tÝnh cđa ®i t ỵng vµ so s¸nh kt qu¶ víi yªu cÇu nh»m x¸c ®Þnh s ph hỵp cđa mçi ® Ỉc tÝnh. Nh vy kiĨm tra ch lµ mt s ph©n lo¹i s¶n phm ®· ® ỵc ch t¹o, mt c¸ch xư lý "chuyƯn ®· ri". Vµo nh÷ng n¨m 1920, ngi ta ®· b¾t ®Çu chĩ trng ®n nh÷ng qu¸ tr×nh tríc ®, h¬n lµ ®ỵi ®n kh©u cui cng míi tin hµnh sµng lc s¶n phm vµ nh th h×nh thµnh kh¸i niƯm kiĨm so¸t cht l ỵng (Quality Control - QC). 2. KiĨm so¸t cht lỵng KiĨm so¸t cht lỵng lµ c¸c ho¹t ®ng vµ k thut mang tÝnh t¸c nghi Ưp ®ỵc sư dơng ®Ĩ ®¸p ng c¸c yªu cÇu cht lỵng. ViƯc kiĨm so¸t nµy nh»m ng¨n nga s¶n xut ra s¶n phm khuyt tt §Ĩ kiĨm so¸t cht lỵng, c«ng ty ph¶i kiĨm so¸t ®ỵc mi yu t ¶nh hng trc tip ®n qu¸ tr×nh t¹o ra cht lỵng nh: Bieân soaïn: Löu Tröôøng Vaên, M.Eng (AIT) Trang 8
Con ngi;  Ph¬ng ph¸p vµ qu¸ tr×nh;  ®Çu vµo;  Thit bÞ;  M«i trng.  KiĨm so¸t cht lỵng ra ®i t¹i M, nhng n ch ®ỵc ¸p dơng m¹nh m trong lnh vc qu©n s vµ kh«ng ® ỵc c¸c c«ng ty M quan t©m . Nh ng Nht B¶n, kiĨm so¸t cht lỵng l¹i ®ỵc quan t©m vµ ¸p dơng. C¸c c«ng ty Nht ®· ph¸t triĨn vµ hoµn thiƯn viƯc kiĨmso¸t cht lỵng vµo ho¹t ®ng cđa h cịng nh hp thơ vµo chÝnh nỊn v¨n ha cđa h. 3. KiĨm so¸t Cht lỵng Toµn diƯn (Total quality Control – TQC): §Ĩ ®¹t ®ỵc mơc tiªu chÝnh cđa qu¶n lý cht l ỵng lµ tha m·n ngi tiªu dng, th× ¸p dơng c¸c ph¬ng ph¸p kiĨm so¸t cht lỵng cha ph¶i lµ ®iỊu kiƯn ®đ, n ®ßi hi kh«ng ch ¸p dơng c¸c ph ¬ng ph¸p nµy vµo c¸c qu¸ tr×nh x¶y ra tríc qu¸ tr×nh s¶n xut vµ kiĨm tra, nh kh¶o s¸t thÞ trng, nghiªn cu, lp k ho¹ch, ph¸t triĨn, thit k vµ mua hµng, mµ cßn ph¶i ¸p dơng cho c¸c qu¸ tr×nh x¶y ra sau ®, nh ®ng gi, lu kho, vn chuyĨn, ph©n phi, b¸n hµng vµ dÞch vơ sau khi b¸n hµng. Ph¬ng thc qu¶n lý nµy ®ỵc gi lµ kiĨm so¸t cht lỵng toµn diƯn. Nh vy, KiĨm so¸t cht lỵng toµn diƯn lµ mt hƯ thng c hiƯu qu¶ ®Ĩ thng nht ho¸ c¸c nç lc ph¸t triĨn, duy tr× vµ c¶i tin cht lỵng cđa c¸c nhm kh¸c nhau vµo trong mt tỉ chc sao cho c¸c ho¹t ®ng marketing, k thut, s¶n xut vµ dÞch vơ c thĨ tin hµnh mt c¸ch kinh t nht, cho phÐp tha m·n hoµn toµn kh¸ch hµng 4. Qu¶n lý cht lỵng toµn diƯn (Total Quality Management - TQM): TQM ®ỵc ®Þnh ngha lµ mt ph¬ng ph¸p qu¶n lý cđa mt tỉ chc, ®Þnh híng vµo cht lỵng, da trªn s tham gia cđa mi thµnh viªn vµ nh»m ®em l¹i s thµnh c«ng dµi h¹n th«ng qua s tha m·n kh¸ch hµng vµ l ỵi Ých cđa mi thµnh viªn cđa c«ng ty ® vµ cđa x· hi. Mơc tiªu cđa TQM lµ c¶i tin cht l ỵng s¶n phm vµ tha m·n kh¸ch hµng mc tt nht cho phÐp. §Ỉc ®iĨm nỉi bt cđa TQM so víi c¸c ph ¬ng ph¸p qu¶n lý cht lỵng tríc ®©y lµ n cung cp mt hƯ thng toµn di Ưn cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ c¶i tin mi khÝa c¹nh c liªn quan ®n cht l ỵng vµ huy ®ng s tham gia cđa mi b phn vµ mi c¸ nh©n ®Ĩ ®¹t ® ỵc mơc tiªu cht l- ỵng ®· ®Ỉt ra. Bieân soaïn: Löu Tröôøng Vaên, M.Eng (AIT) Trang 9
C¸c ®Ỉc ®iĨm chung cđa TQM trong qu¸ tr×nh triĨn khai thc t hi Ưn nay t¹i c¸c c«ng ty c thĨ ®ỵc tm t¾t nh sau: Cht lỵng ®Þnh híng bi kh¸ch hµng.  Vai trß l·nh ®¹o trong c«ng ty.  C¶i tin cht lỵng liªn tơc.  TÝnh nht thĨ, hƯ thng.  S tham gia cđa mi cp, mi b phn, nh©n viƯn.   Sư dơng c¸c ph¬ng ph¸p t duy khoa hc nh k thut thng kª, va ®ĩng lĩc,... QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG TRONG THI CÔNG XÂY LẮP TẠI III. VIỆT NAM VÀ THẾ GIỚI: 1. Qu¶n lý cht lỵng trong x©y dng t¹i M: ChÝnh quyỊn ®Þa ph¬ng trc tip qu¶n lý cht lỵng c«ng tr×nh x©y dng theo m« h×nh 3 bªn :  Bªn th nht: nhµ thÇu, ngi lµm ra s¶n phm (SP) t chng nhn cht l ỵng SP cđa m×nh  Bªn th hai: Bªn mua, ngi sư dơng SP chng nhn SP c ph hỵp hay kh«ng víi c¸c tiªu chun, quy ®Þnh k thut ®· ®Ị ra th«ng qua gi¸m s¸t  Bªn th ba: §¸nh gi¸ ®c lp vỊ cht lỵng s¶n phm 2. Qu¶n lý cht lỵng trong x©y dng t¹i Ph¸p:  Thc hiƯn ch ® b¶o hiĨm b¾t buc víi c«ng tr×nh x©y dng (CTXD)  B¶o hµnh c«ng tr×nh 10 n¨m  TiỊn b¶o hiĨm phơ thuc vµo mc ® rđi ro vµ uy tÝn cđa mi t ỉ chc liªn quan ®n CTXD: – Chđ ®Çu t – Thit k kin trĩc , kt cu, M & E, … – Nhµ thÇu thi c«ng – T vn – Phßng thÝ nghiƯm ®c lp 3. Qu¶n lý cht lỵng trong x©y dng t¹i Trung Quc :  ChÝnh phđ Trung quc chđ ®ng thĩc ®y vµ khuyn khÝch c¸c ngµnh c«ng nghiƯp ¸p dơng tiªu chun ISO 9000 Bieân soaïn: Löu Tröôøng Vaên, M.Eng (AIT) Trang 10
 Cơc gi¸m s¸t k thut nhµ n íc ®· thµnh lp tiªu chun ISO 9000 quc gia vµ quy ®Þnh tr¸ch nhiƯm ®¶m b¶o cht l ỵng ®i víi c¸c chđ thĨ tham gia vµo qu¸ tr×nh x©y dng  Cơc gi¸m s¸t k thut nhµ níc qu¶n lý k s t vn gi¸m s¸t , cp chng ch hµnh nghỊ k s t vn gi¸m s¸t , chđ ®Çu t ch ®Þnh k s t vn gi¸m s¸t x©y dng c«ng tr×nh ph¶i ®ỵc s chp thun cđa Cơc gi¸m s¸t k thut nhµ níc  NhiỊu c«ng ty x©y dng, nhµ m¸y ®· ®ỵc cp chng ch ISO 9001: 2000  Nh÷ng c«ng tr×nh quan trng b¾t buc ph¶i ® ỵc c¸c phßng thÝ nghiƯm ®c lp thm ®Þnh 4. Qu¶n lý cht lỵng trong x©y dng t¹i ViƯt Nam :  §· ®ỵc ®Ị cp trong Lut x©y dng  NghÞ ®Þnh 209/2004 N§/CP cđa ChÝnh Phđ h íng dn vỊ qu¶n lý cht lỵng c«ng tr×nh x©y dng cho c¸c chđ thĨ liªn quan trong c«ng t¸c kh¶o s¸t , thit k , thi c«ng x©y dng, b¶o hµnh vµ b¶o tr×, qu¶n lý vµ sư dơng c«ng tr×nh x©y dng trªn l·nh thỉ ViƯt Nam  N¨m 2001, B X©y Dng ®· c v¨n b¶n ch ®¹o ¸p dơng h Ư thng qu¶n lý cht lỵng trong ho¹t ®ng x©y dng. HiƯn nay cha c v¨n b¶n híng dn x©y dng hƯ thng qu¶n lý cht lỵng.  B X©y dng cp chng ch hµnh nghỊ k s t vn gi¸m s¸t  Trong ngµnh x©y dng, ®a s c¸c doanh nghiƯp s¶n xut vt li Ưu x©y dng ®¹t ®ỵc chng ch ISO 9001: 2000, trong khi ® thc tr¹ng lµ ng ỵc l¹i ®i víi c¸c doanh nghiƯp thi c«ng x©y l¾p cịng nh doanh nghiƯp t vn vµ thit k x©y dng. §Ỉc biƯt lµ hÇu nh cha c mt Ban Qu¶n lý d ¸n (QLDA) nµo c ®ỵc chng ch ISO 9001 : 2000 trong ho¹t ®ng qu¶n lý d ¸n x©y dng, mỈc d c¸c Ban QLDA ® vn ®· vµ ®ang trc tip hµng ngµn t ®ng mçi n¨m. TỔNG QUAN VỀ TỔ CHỨC ISO VÀ BỘ TIÊU CHUẨN ISO 9001: IV. 2000 : 1. Tổ chức ISO :  Là tổ chức phi chính phủ có trụ sở tại Geneva, Thụy sĩ (Switzerland) Bieân soaïn: Löu Tröôøng Vaên, M.Eng (AIT) Trang 11
 Tổ chức ISO được thành lập năm 1947 để thúc đẩy việc tiêu chuẩn hóa trong thương mại, thông tin và sản xuất quốc tế. Tổ chức ISO không có quyền lực để áp đặt các tiêu chuẩn của nó.  Phạm vi hoạt động của ISO là tất cả các lĩnh vực trừ điện, điện tử là thuộc International Electronical Committe (IEC).  Có 3 hình thức thành viên ISO : • Tổ chức thành viên (Member Bodies) là các quốc gia lớn • Thành viên thông tấn (Correspondent Member) cho những nước chỉ có tổ chức đại diện • Thành viên đăng ký : gồm những nước nhỏ chưa phát triển Việt nam tổ chức ISO năm 1977 như là một thành viên quan sát và nay là thành viên tham gia.  Sự hình thành và phát triển của bộ tiêu chuẩn ISO 9000 : 1979 : Viện tiêu chuẩn Anh (BSI) ban hành BS 5750 (ti ền than • của ISO 9000) • 1987 : Tổ chức ISO đã chấp nhận hầu hết các nội dung của BS 5750 và đặt tên là ISO 9000. Hiệp hội kiểm soát chất l ượng Mỹ (ANSI) ban hành Q-90 dựa trên ISO 9000. Tổ chức ISO công bố bộ tiêu chuẩn ISO 9000 để lấy ý kiến 1994 : Soát xét, chỉnh lý lại bộ tiêu chuẩn ISO 9000 (gồm 24 tiêu • chuẩn khác nhau) • 1995 : Tổ chức ISO ban hành ISO 14000, ISO 14001, ISO 14004 về hệ quản lý môi trường (Environmental Management System) 1999 : Soát xét, lấy ý kiến và chỉnh lý lại bộ tiêu chuẩn ISO • 9000 : 1994 • 2000 : Tổ chức ISO công bố phiên bản mới ISO 9000 : 2000. Đến cuối tháng 12/2001 đã có trên 140 quốc gia trên thế giới chấp nhận ISO như là tiêu chuẩn chất lượng quốc gia. 2. Bộ tiêu chuẩn ISO 9000 : 1994 Bộ tiêu chuẩn ISO 9000 : 1994 có 5 nhóm tiêu chuẩn sau :  Nhóm các tiêu chuẩn nhằm đảm bảo chất lượng cho khách hàng ngoài tổ chức gồm 3 tiêu chuẩn ISO 9001 : 1994, ISO 9002 : 1994, ISO 9003 : 1994 Bieân soaïn: Löu Tröôøng Vaên, M.Eng (AIT) Trang 12
• ISO 9001: 1994 – là tiêu chuẩn về hệ thống quản lý chất lượng và mô hình đảm bảo chất lượng trong thiết kế, phát triển, s ản xuất, lắp đặt và dịch vụ. • ISO 9002: 1994 – là tiêu chuẩn về hệ thống quản lý chất lượng và mô hình đảm bảo chất lượng trong sản xuất, lắp đặt và d ịch vụ. ISO 9003: 1994 – là tiêu chuẩn về hệ thống quản lý chất lượng • và mô hình đảm bảo chất lượng trong kiểm tra và th ử nghiệm cuối cùng Bảng 2 Bảng tổng kết về loại hình tổ chức áp dụng ISO 9000 : 1994 Loại hình hoạt động của tổ ISO 9001 : ISO 9002 : ISO 9003 : chức/doanh nghiệp 1994 1994 1994 Thiết kế và phát triển X Sản xuất X X Lắp đặt X X Dịch vụ kỹ thuật X X Kiểm tra và thử nghiệm cuối cùng X X  Nhóm tiêu chuẩn về quản trị chất lượng và các hoạt động hổ trợ khác : • ISO 9000-1 - hướng dẫn lựa chọn và sử dụng các tiêu chuẩn trong ISO 9000. ISO 9000-2 – hướng dẫn tổng quát về áp dụng ISO 9001 : 1994, • ISO 9002 : 1994 và ISO 9003 : 1994 ISO 9000-3 – hướng dẫn tổng quát về áp dụng ISO 9001 : 1994 • đối với sự phát triển, cung ứng vảo trì và mua bán ph ần mềmcủa sản xuất theo các thông số kỹ thuật và th ực hiện các yêu cầu của hệ thống quản lý chất lượng (HTQLCL)  Nhóm tiêu chuẩn về quản trị chất lượng và các yêu tố của HTQLCL: • ISO 9004-1 – hướng dẫn chung Bieân soaïn: Löu Tröôøng Vaên, M.Eng (AIT) Trang 13
• ISO 9004-2 – hướng dẫn đối với dịch vụ • ISO 9004-3 – hướng dẫn đối với nguyên liệu của quá trình ISO 9004-4 – hướng dẫn đối với việc cải tiến chất lượng • • ISO 9004-5 – hướng dẫn đối với kế hoạch chất lượng • ISO 9004-6 – hướng dẫn đảm bảo chất lượng khi quản trị dự án • ISO 9004-7 – hướng dẫn đối với quản trịcác kiểu dáng mẫu mã (tái thiết kế)  Nhóm các tiêu chuẩn hướng dẫn đánh giá HTQLCL : • ISO 10011-1 – nguyên tắc, chỉ tiêu, cách thức đánh giá • ISO 10011-2 – các chỉ tiêu chất lượng đối với chuyên gia đánh giá hệ thống chất lượng • ISO 10011-3 – quản trị chương trình đánh giá  Nhóm các tiêu chuẩn khác : • ISO 8402 – các thuật ngữ, công cụ cơ bản • ISO 10012 (được chia ra ISO 10012-1 và ISO 10012-2) : các yêu cầu đảm bảo chất lượng đối với thiết bị đo lường • ISO 10013 : hướng dẫn triển khai sổ tay chất lượng và các thủ tục • ISO 10014 : Xác dịnh kinh tế của chất lượng ISO 10015 : Giáo dục và dào tạo trong tổ chức • • ISO 10016 : huớng dẫn đăng ký. 3. Cấu trúc cơ bản của bộ tiêu chuẩn ISO 9000 : 2000 Sau khi ban hành tổ chức ISO nhận được phản hồi từ các thành viên khá nhiều vài bất tiện của bộ tiêu chuẩn ISO 9000 : 1994. Vì vậy, tổ chức ISO đã tổ chức lấy ý kiến cũng như soát xét, hiệu chỉnh để vào cuối năm 2000 công bố phiên bản mới : ISO 9000 : 2000 Theo phiên bản mới (phiên bản 2000), chỉ còn lại 4 tiêu chuẩn : • ISO 9000 : 2000 – Các nguyên lý cơ bản và thuật ngữ • ISO 9001 : 2000 – HTQLCL : các yêu cầu ISO 9004 : 2000 – hướng dẫn cải tiến liên tục • Bieân soaïn: Löu Tröôøng Vaên, M.Eng (AIT) Trang 14
• ISO 19011 : 2002 – hứơng dẫn đánh giá HTQLCL Cấu trúc chung của tiêu chuẩn ISO 9001 : 2000 được tổng kết trong bảng 3 dưới đây : Bảng 3 Cấu trúc của ISO 9001 : 2000 Bieân soaïn: Löu Tröôøng Vaên, M.Eng (AIT) Trang 15
1 P h¹m vi 1.1 Kh¸i qu¸t 1.2 ¸p d ơng 2 Tiªu chun trÝch dn 3 Thut ng÷ vµ ®Þnh ngha HƯ thng qu¶n lý cht lỵng 4 4.1 Yªu cÇu chung 4.2 Yªu cÇu vỊ hƯ thng tµi liƯu 4.2.1 Kh¸i qu¸t 4.2.2 Sỉ tay cht lỵng 4.2.3 KiĨm so¸t tµi liƯu 4.2.4 KiĨm so¸t h s¬ Tr¸ch nhiƯm cđa l·nh ®¹o 5 5.1 Cam kt cđa l·nh ®¹o 5.2 Híng vµo kh¸ch hµng 5.3 ChÝnh s¸ch cht lỵng 5.4 Ho¹ch ®Þnh 5.4.1 Mơc tiªu cht lỵng 5.4.2 Ho¹ch ®Þnh hƯ thng qu¶n lý cht lỵng 5.5 Tr¸ch nhiƯm, quyỊn h¹n vµ trao ®ỉi th«ng tin 5.5.1 Tr¸ch nhiƯm vµ quyỊn h¹n 5.5.2 §¹i diƯn cđa l·nh ®¹o 5.5.3 Trao ®ỉi th«ng tin ni b 5.6 Xem xÐt cđa l·nh ®¹o 5.6.1 Kh¸i qu¸t 5.6.2 §Çu vµo cđa viƯc xem xÐt 5.6.3 §Çu ra cđa viƯc xem xÐt 6 Qu¶n lý ngun lc Bieân soaïn: Löu Tröôøng Vaên, M.Eng (AIT) Trang 16
Theo thống kê của tổ chức ISO vào cuối năm 2003, có xấp xỉ 500.000 tốc chức/doanh nghiệp trên thế giới đạt được chứng chỉ ISO 9001 : 2000 Bảng 4 : Thống kê số lượng tổ chức/doanh nghiệp đạt chứng chỉ ISO 9001 : 2000 vào cuối năm 2003 Bảng 5 : Đồ thị tăng trưởng của số lượng tổ chức/ doanh nghiệp đạt chứng chỉ ISO 9001 : 2000 từ 2001 – 2003 Bieân soaïn: Löu Tröôøng Vaên, M.Eng (AIT) Trang 17
Bảng 6 : Đồ thị phân loại quốc gia có số lượng tổ chức/ doanh nghiệp đạt chứng chỉ ISO 9001 : 2000 đến cuối năm 2003 Bieân soaïn: Löu Tröôøng Vaên, M.Eng (AIT) Trang 18
4. Các lợi ích của áp dụng ISO :  HƯ thng qu¶n lý cht lỵng (QLCL) giĩp c¸c doanh nghiƯp ph©n tÝ ch yªu cÇu cđa kh¸ch hµng, x¸c ®Þnh c¸c qu¸ tr×nh s¶n sinh ra s¶n phm ®ỵc kh¸ch hµng chp nhn vµ duy tr× ® ỵc c¸c qu¸ tr×nh ® trong ®iỊu kiƯn ®ỵc kiĨm so¸t. HƯ thng QLCL c thĨ dng lµm c¬ s cho c¸c ho¹t ®ng c¶i tin cht lỵng liªn tơc, ngµy cµng tho¶ m·n h¬n c¸c yªu cÇu cđa kh¸ch hµng vµ c¸c bªn liªn quan. HƯ thng QLCL hµi hoµ mi nç lc cđa doanh nghiƯp, híng toµn b nç lc cđa doanh nghiƯp ®Ĩ thc hiƯn mơc tiªu chung ®· ®Ỉt ra.  KiĨm so¸t mi thay ®ỉi cđa s¶n phm/dÞch vơ  §¶m b¶o c¸c s¶n phm/dÞch vơ ®¸p ng ® ỵc c¸c yªu cÇu cơ thĨ ®· ®Ị ra  Cung cp mt hƯ thng ®Ĩ ®¶m b¶o nhn d¹ng, kiĨm so¸t ngay vµ ®i ph tc th× nh÷ng t×nh tr¹ng yu kÐm nh vßng lỈp th«ng tin ph¶n hi  §a ra hƯ thng d¹ng v¨n b¶n kiĨm so¸t c¸c s¶n phm/dÞch vơ  Cung cp c¸c d÷ liƯu cho s thc hiƯn nh ph©n tÝch th«ng tin ph¶n hi  T¹o ra h s¬ ®Ĩ x¸c ®Þnh mc ® cht lỵng, hiƯu qu¶ vµ thµnh tu. Bieân soaïn: Löu Tröôøng Vaên, M.Eng (AIT) Trang 19
 §a ra nh÷ng quy tr×nh b»ng v¨n b¶n x¸c ®Þnh r tr¸ch nhiƯm, vµ quyỊn h¹n  Nhn d¹ng vµ kiĨm so¸t c¸c nhu cÇu hun luyƯn  C¶i tin viƯc truyỊn ®¹t th«ng tin  Gia t¨ng s tha m·n cđa kh¸ch hµng, t ® t¨ng uy tÝn c«ng ty trªn th ¬ng trng  T¨ng n¨ng sut vµ gi¶m gi¸ thµnh ÁP DỤNG ISO 9001: 2000 TRONG THI CÔNG XÂY LẮP: V. 1. Mt s ®iỊu cÇn chĩ ý khi ¸p dơng ISO 9000: 2000 vµo c«ng nghiƯp x©y dng ViƯt Nam:  C¸c tiªu chun ISO 9000 yªu cÇu tr×nh ® qu¶n lý ®nh cao. Trong thc t, tr×nh ® tng ngi qu¶n lý ni chung tt, nhng b m¸y qu¶n lý th× hÇu ht cßn cha ®đ m¹nh. ViƯc thit lp hƯ cht l ỵng theo ISO 9000 kÐo theo mt s thay ®ỉi, s¾p xp vỊ con ng i. §Ỉc biƯt lµ mçi thµnh viªn trong tỉ chc, trong d©y chuyỊn s¶n xut ®Ịu ph¶i c chc tr¸ch nhi Ưm v ơ vai trß r rµng, t¬ng sng trong viƯc lµm ra s¶n phm, vµ s duy tr× liªn tơc n g¾n liỊn víi s sng cßn cđa tỉ chc. ViƯc nµy ®i víi mt s doanh nghiƯp nhµ níc lµm kh«ng ph¶i dƠ. Kh«ng Ýt doanh nghiƯp ®ang c nhiỊu tiỊm n¨ng vµ ®· c s chun bÞ nht ®Þnh ®Ĩ x©y dng mt hƯ Qu¶n lý cht lỵng tiªn tin.Thc t t n¨m 2001 ®· c mt s doanh nghiƯp thi c«ng x©y l¾p níc ta t¹i Hµ ni vµ Thµnh ph H ChÝ Minh nhn chng ch ISO 9000, mt s kh¸c ®ang thc hiƯn giai ®o¹n x©y dng chÝnh x¸ch cht l - ỵng, tỉ chc ®i h×nh, b¾t ®Çu hun luy Ưn ®Ĩ hiĨu s©u s¾c v Ị ISO 9000 vµ x©y dng sỉ tay cht l ỵng, thđ tơc cht lỵng, chun bÞ k ho¹ch cht lỵng d ¸n cơ thĨ ®Ĩ vn hµnh thư. [2].  HƯ Qu¶n lý cht lỵng theo ISO 9000 yªu cÇu c¸c thđ tơc ®iỊu hµnh vµ thao t¸c ht sc chỈt ch, qui cđ vµ chun x¸c. Nh÷ng yªu cÇu nµy vp ph¶i s thiu ®ng b vµ ch a theo kip tr×nh ® quc t cđa mt s qui ch, qui ®Þnh, tiªu chun k thut níc ta [2]  Khi thit lp c¸c thđ tơc cht l ỵng x©y dng, c¸c tỉ chc gỈp ph¶i kh kh¨n lín vỊ s thiu hoµn chnh vµ thiu ®ng b cđa c¸c tiªu chun k thut, ® Ỉc biƯt lµ c¸c tiªu chun k thut thi c«ng vµ nghiƯm thu. Tt nhiªn ph¶i tham kh¶o da vµo tiªu chun níc ngoµi, ®iỊu ® lµm t¨ng khi l ỵng, thi gian vµ tt nhiªn lµ t¨ng chi phÝ cho c«ng vi Ưc x©y dng h Ư Qu¶n lý cht lỵng. Tn kÐm nhng c thĨ vỵt qua, b»ng c¸ch sư dơng t vn. Bieân soaïn: Löu Tröôøng Vaên, M.Eng (AIT) Trang 20