Hệ thống tài khoản kế toán và cách hạch toán _ phần 5

Chia sẻ: Thái Duy Ái Ngọc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:55

Thêm vào BST

Báo xấu

286
lượt xem 105
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'hệ thống tài khoản kế toán và cách hạch toán _ phần 5', tài chính - ngân hàng, kế toán - kiểm toán phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Hệ thống tài khoản kế toán và cách hạch toán _ phần 5

Cã c¸c TK 152, 153,... Cã TK 413 - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i (4132) (Chªnh lÖch gi÷a tû gi¸ ghi sæ kÕ to¸n nhá h¬n tû gi¸ hèi ®o¸i t¹i ngµy giao dÞch - L·i tû gi¸ hèi ®o¸i). Tr−êng hîp chªnh lÖch gi÷a tû gi¸ ghi sæ kÕ to¸n lín h¬n tû gi¸ hèi ®o¸i t¹i ngµy giao dÞch ghi Nî TK 413 - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i (Lç tû gi¸ hèi ®o¸i). - Khi c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao ®−a vµo sö dông, quyÕt to¸n vèn ®Çu t− ®−îc phª duyÖt, kÕ to¸n kÕt chuyÓn chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ®Çu t− XDCB theo sè d− TK 413 (4132) tÝnh ngay vµo chi phÝ tµi chÝnh hoÆc doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh, hoÆc kÕt chuyÓn sang TK 242 “Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n” (NÕu lç tû gi¸ hèi ®o¸i lín), hoÆc TK 3387 “Doanh thu ch−a thùc hiÖn” (NÕu l·i tû gi¸ hèi ®o¸i lín) ®Ó ph©n bæ trong thêi gian tèi ®a lµ 5 n¨m (c¸c bót to¸n xem ë phÇn h−íng dÉn TK 413 “Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i”). 6.2. Tr−êng hîp ph¸t sinh trong ho¹t ®éng XDCB cña giai ®o¹n s¶n xuÊt, kinh doanh: Khi ph¸t sinh c¸c chi phÝ ®Çu t− XDCB b»ng ngo¹i tÖ, ghi: Nî TK 241 - X©y dùng c¬ b¶n dë dang (Theo tû gi¸ hèi ®o¸i t¹i ngµy giao dÞch) Cã c¸c TK 111, 112 (Theo tû gi¸ ghi sæ kÕ to¸n) Cã TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ng−êi b¸n (Theo tû gi¸ hèi ®o¸i t¹i ngµy giao dÞch) Cã TK 515 - Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh (Chªnh lÖch gi÷a tû gi¸ ghi sæ kÕ to¸n nhá h¬n tû gi¸ hèi ®o¸i t¹i ngµy giao dÞch - L·i tû gi¸ hèi ®o¸i). Tr−êng hîp chªnh lÖch gi÷a tû gi¸ ghi sæ kÕ to¸n lín h¬n tû gi¸ hèi ®o¸i t¹i ngµy giao dÞch th× ghi Nî TK 635 “Chi phÝ tµi chÝnh” (Lç tû gi¸ hèi ®o¸i). B. KÕ to¸n khi c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao ®−a vµo sö dông 1. Khi c«ng tr×nh hoµn thµnh, viÖc nghiÖm thu tæng thÓ ®· ®−îc thùc hiÖn xong, tµi s¶n ®−îc bµn giao vµ ®−a vµo sö dông: NÕu quyÕt to¸n ®−îc duyÖt ngay th× c¨n cø vµo gi¸ trÞ tµi s¶n h×nh thµnh qua ®Çu t− ®−îc duyÖt ®Ó ghi sæ. NÕu quyÕt to¸n ch−a ®−îc phª duyÖt th× ghi t¨ng gi¸ trÞ cña tµi s¶n h×nh thµnh qua ®Çu t− theo gi¸ t¹m tÝnh (Gi¸ t¹m tÝnh lµ chi phÝ thùc tÕ ®· bá ra ®Ó cã ®−îc tµi s¶n, c¨n cø vµo TK 241 ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ t¹m tÝnh). C¶ 2 tr−êng hîp ®Òu ghi nh− sau: Nî TK 211 - TSC§ h÷u h×nh Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh Nî c¸c TK 152, 153,... Cã TK 241 - XDCB dë dang (Gi¸ ®−îc duyÖt hoÆc gi¸ t¹m tÝnh). 2. Khi quyÕt to¸n vèn ®Çu t− XDCB hoµn thµnh ®−îc duyÖt th× kÕ to¸n ®iÒu chØnh l¹i gi¸ t¹m tÝnh theo gi¸ trÞ tµi s¶n ®−îc duyÖt, ghi; 227
- NÕu gi¸ trÞ tµi s¶n h×nh thµnh qua ®Çu t− XDCB ®−îc duyÖt cã gi¸ trÞ lín h¬n gi¸ t¹m tÝnh, ghi: Nî TK 211 - TSC§ h÷u h×nh Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh Nî c¸c TK 152, 153 Nî TK 138 - Ph¶i thu kh¸c (PhÇn chi phÝ xin duyÖt bá kh«ng ®−îc duyÖt ph¶i thu håi) Cã TK 241 - XDCB dë dang (Chªnh lÖch gi¸ ®−îc duyÖt lín h¬n gi¸ t¹m tÝnh). - NÕu gi¸ trÞ tµi s¶n h×nh thµnh qua ®Çu t− XDCB ®−îc duyÖt cã gi¸ trÞ thÊp h¬n gi¸ t¹m tÝnh, ghi ng−îc l¹i bót to¸n trªn. - NÕu TSC§ ®Çu t− b»ng nguån vèn ®Çu t− XDCB hoÆc quü ®Çu t− ph¸t triÓn th× ®ång thêi ghi: Nî TK 441 - Nguån vèn ®Çu t− XDCB Nî TK 414 - Quü ®Çu t− ph¸t triÓn Cã TK 241 - XDCB dë dang (C¸c kho¶n thiÖt h¹i ®−îc duyÖt bá) (nÕu cã) Cã TK 411 - Nguån vèn kinh doanh (Theo gi¸ trÞ tµi s¶n h×nh thµnh qua ®Çu t− XDCB ®−îc duyÖt). (NÕu ®Çu t− XDCB b»ng chÝnh nguån vèn kinh doanh th× kh«ng ghi bót to¸n ®ång thêi nµy). 3. Tr−êng hîp c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh, nh−ng ch−a lµm thñ tôc bµn giao tµi s¶n ®Ó ®−a vµo sö dông, ®ang chê lËp hoÆc duyÖt quyÕt to¸n th× kÕ to¸n ph¶i më sæ chi tiÕt Tµi kho¶n 241 “XDCB dë dang” theo dâi riªng c«ng tr×nh hoµn thµnh chê bµn giao vµ duyÖt quyÕt to¸n. C. KÕ to¸n x©y dùng c¬ b¶n bÊt ®éng s¶n ®Çu t− 1. Khi mua bÊt ®éng s¶n vÒ cÇn ph¶i tiÕp tôc ®Çu t− thªm ®Ó ®−a bÊt ®éng s¶n tíi tr¹ng th¸i s½n sµng sö dông, ghi: Nî TK 241 - XDCB dë dang Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®−îc khÊu trõ (1332) (NÕu cã) Cã c¸c TK 111, 112, 331,... 2. Khi ph¸t sinh c¸c chi phÝ ®Çu t− x©y dùng bÊt ®éng s¶n, ghi: Nî TK 241 - XDCB dë dang Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®−îc khÊu trõ (1332) Cã c¸c TK 111, 112, 152, 153, 142, 141, 242, 331,... 3. Khi qu¸ tr×nh x©y dùng c¬ b¶n bÊt ®éng s¶n hoµn thµnh bµn giao, ghi: 228
Nî TK 217 - BÊt ®éng s¶n ®Çu t− (NÕu ®ñ ®iÒu kiÖn lµ bÊt ®éng s¶n ®Çu t−) Nî TK 156 - Hµng hãa (1567 - Hµng hãa B§S) (NÕu B§S n¾m gi÷ ®Ó b¸n) Cã TK 241 - XDCB dë dang. 4. Khi ph¸t sinh chi phÝ n©ng cÊp, c¶i t¹o mµ xÐt thÊy chi phÝ ®ã cã kh¶ n¨ng ch¾c ch¾n lµm cho bÊt ®éng s¶n ®Çu t− t¹o ra lîi Ých kinh tÕ trong t−¬ng lai nhiÒu h¬n møc ho¹t ®éng ®−îc ®¸nh gi¸ ban ®Çu hoÆc bao gåm trong nghÜa vô cña doanh nghiÖp ph¶i chÞu c¸c chi phÝ cÇn thiÕt sÏ ph¸t sinh ®Ó ®−a bÊt ®éng s¶n ®Çu t− tíi tr¹ng th¸i s½n sµng ho¹t ®éng th× ®−îc ghi t¨ng nguyªn gi¸ bÊt ®éng s¶n ®Çu t−: - TËp hîp chi phÝ n©ng cÊp, c¶i t¹o bÊt ®éng s¶n ®Çu t− thùc tÕ ph¸t sinh, ghi: Nî TK 241 - XDCB dë dang Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®−îc khÊu trõ (1332) Cã c¸c TK 111, 112, 152, 153, 331,... - Khi kÕt thóc ho¹t ®éng n©ng cÊp, c¶i t¹o bÊt ®éng s¶n ®Çu t−, bµn giao ghi t¨ng nguyªn gi¸ bÊt ®éng s¶n ®Çu t−, ghi: Nî TK 217 - BÊt ®éng s¶n ®Çu t− Cã TK 241 - XDCB dë dang. II. KÕ to¸n chi phÝ ®Çu t− XDCB theo ph−¬ng thøc tù lµm 1. Tr−êng hîp kÕ to¸n ®Çu t− XDCB ®−îc tiÕn hµnh trong cïng mét hÖ thèng sæ kÕ to¸n cña doanh nghiÖp: 1.1. Ph¶n ¸nh chi phÝ ®Çu t− XDCB thùc tÕ ph¸t sinh: - Tr−êng hîp c«ng tr×nh x©y dùng hoµn thµnh phôc vô cho s¶n xuÊt, kinh doanh hµng hãa, dÞch vô thuéc ®èi t−îng chÞu thuÕ GTGT tÝnh theo ph−¬ng ph¸p khÊu trõ, khi ph¸t sinh chi phÝ, ghi: Nî TK 241 - XDCB dë dang (Gi¸ mua kh«ng cã thuÕ GTGT) Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®−îc khÊu trõ (1332) Cã c¸c TK 111, 112,... (Tæng gi¸ thanh to¸n). - Tr−êng hîp c«ng tr×nh x©y dùng hoµn thµnh phôc vô cho s¶n xuÊt, kinh doanh hµng hãa, dÞch vô thuéc ®èi t−îng chÞu thuÕ GTGT tÝnh theo ph−¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc thuéc ®èi t−îng kh«ng chÞu thuÕ GTGT, khi ph¸t sinh chi phÝ, ghi: Nî TK 241 - XDCB dë dang (Tæng gi¸ thanh to¸n) Cã c¸c TK 111, 112, 152,... (Tæng gi¸ thanh to¸n). 1.2. Khi c«ng tr×nh x©y dùng hoµn thµnh vµ quyÕt to¸n vèn ®Çu t− ®−îc phª duyÖt, kÕ 229
to¸n h¹ch to¸n c¸c bót to¸n nh− h−íng dÉn t¹i Môc II vµ Môc III. 1.3. KÕ to¸n cÇn chó ý khi quyÕt to¸n vèn ®Çu t− ®−îc duyÖt, c¨n cø vµo nguån ®Ó ®Çu t− vµ môc ®Ých ®Çu t− ®Ó ghi: a) Tr−êng hîp TSC§ h×nh thµnh dïng vµo s¶n xuÊt, kinh doanh b»ng nguån vèn ®Çu t− XDCB (Ng©n s¸ch cÊp) hoÆc b»ng nguån Quü ®Çu t− ph¸t triÓn, khi quyÕt to¸n vèn ®Çu t− ®−îc duyÖt, ghi: Nî TK 441 - Nguån vèn ®Çu t− XDCB Nî TK 414 - Quü ®Çu t− ph¸t triÓn Cã TK 411 - Nguån vèn kinh doanh. b) §èi víi TSC§ h×nh thµnh b»ng quü phóc lîi vµ dïng vµo môc ®Ých phóc lîi, khi chñ ®Çu t− duyÖt quyÕt to¸n vèn ®Çu t−, kÕ to¸n ghi t¨ng quü phóc lîi ®· h×nh thµnh TSC§, ghi: Nî TK 431 - Quü khen th−ëng, phóc lîi (4312 - Quü phóc lîi) Cã TK 431- Quü khen th−ëng, phóc lîi (4313 - Quü phóc lîi ®· h×nh thµnh TSC§). III. KÕ to¸n söa ch÷a lín TSC§ C«ng t¸c söa ch÷a lín TSC§ cña doanh nghiÖp còng cã thÓ tiÕn hµnh theo ph−¬ng thøc tù lµm hoÆc giao thÇu. 1. Theo ph−¬ng thøc tù lµm: 1.1. Khi chi phÝ söa ch÷a lín ph¸t sinh ®−îc tËp hîp vµo bªn Nî TK 241 “XDCB dë dang” (2413) vµ ®−îc chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh, c«ng viÖc söa ch÷a lín TSC§. C¨n cø chøng tõ ph¸t sinh chi phÝ ®Ó h¹ch to¸n: - NÕu söa ch÷a lín TSC§ phôc vô cho s¶n xuÊt, kinh doanh hµng hãa, dÞch vô thuéc ®èi t−îng chÞu thuÕ GTGT tÝnh theo ph−¬ng ph¸p khÊu trõ, ghi: Nî TK 241 - XDCB dë dang (2413) (Gi¸ mua ch−a cã thuÕ GTGT) Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®−îc khÊu trõ (1332) Cã c¸c TK 111, 112, 152, 214,... (Tæng gi¸ thanh to¸n). - NÕu söa ch÷a lín TSC§ phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh hµng hãa, dÞch vô kh«ng thuéc ®èi t−îng chÞu thuÕ GTGT hoÆc thuéc ®èi t−îng chÞu thuÕ GTGT tÝnh theo ph−¬ng ph¸p trùc tiÕp, ghi: Nî TK 241 - XDCB dë dang (2413) (Tæng gi¸ thanh to¸n) Cã c¸c TK 111, 112, 152, 214, 334,... (Tæng gi¸ thanh to¸n). 1.2. Khi c«ng tr×nh söa ch÷a lín ®· hoµn thµnh, kÕ to¸n ph¶i tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña tõng c«ng tr×nh söa ch÷a lín ®Ó quyÕt to¸n sè chi phÝ nµy theo c¸c tr−êng hîp sau: 230
- Tr−êng hîp chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ cã gi¸ trÞ nhá, kÕt chuyÓn toµn bé vµo chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú cã ho¹t ®éng söa ch÷a lín TSC§, ghi: Nî TK 623 - Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng Nî TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung Nî TK 641 - Chi phÝ b¸n hµng Nî TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Cã TK 241 - XDCB dë dang (2413). - Tr−êng hîp chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ cã gi¸ trÞ lín vµ liªn quan ®Õn nhiÒu kú s¶n xuÊt, kinh doanh, khi c«ng viÖc söa ch÷a lín TSC§ hoµn thµnh, tiÕn hµnh kÕt chuyÓn vµo tµi kho¶n chi phÝ tr¶ tr−íc (Ph©n bæ dÇn) hoÆc chi phÝ ph¶i tr¶ (Tr−êng hîp ®· trÝch tr−íc chi phÝ söa ch÷a lín) vÒ söa ch÷a lín TSC§, ghi: Nî TK 142 - Chi phÝ tr¶ tr−íc ng¾n h¹n Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n Nî TK 335 - Chi phÝ ph¶i tr¶ Cã TK 241 - XDCB dë dang (2413). - Tr−êng hîp söa ch÷a lín hoÆc c¶i t¹o, n©ng cÊp tháa m·n ®iÒu kiÖn ghi t¨ng nguyªn gi¸ TSC§, ghi: Nî TK 211 - TSC§ h÷u h×nh Cã TK 241 - XDCB dë dang (2413). 2. Theo ph−¬ng thøc giao thÇu: - Khi nhËn khèi l−îng söa ch÷a lín do bªn nhËn thÇu bµn giao, ghi: Nî TK 241 - XDCB dë dang (2413) Cã TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ng−êi b¸n. - C¸c bót to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ söa ch÷a lín gièng nh− ph−¬ng thøc tù lµm. 231
TµI KHO¶N 242 CHI PhÝ TR¶ TR¦íC DµI H¹N Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ thùc tÕ ®· ph¸t sinh nh−ng cã liªn quan ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng SXKD cña nhiÒu niªn ®é kÕ to¸n vµ viÖc kÕt chuyÓn c¸c kho¶n chi phÝ nµy vµo chi phÝ SXKD cña c¸c niªn ®é kÕ to¸n sau. H¹CH TO¸N TµI KHO¶N NµY CÇN T¤N TRäNG MéT Sè QUY §ÞNH SAU 1. Thuéc lo¹i chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n, gåm: - Chi phÝ tr¶ tr−íc vÒ thuª ho¹t ®éng TSC§ (QuyÒn sö dông ®Êt, nhµ x−ëng, kho tµng, v¨n phßng lµm viÖc, cöa hµng vµ TSC§ kh¸c) phôc vô cho s¶n xuÊt, kinh doanh nhiÒu n¨m tµi chÝnh. Tr−êng hîp tr¶ tr−íc tiÒn thuª ®Êt cã thêi h¹n nhiÒu n¨m vµ ®−îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt th× sè tiÒn tr¶ tr−íc vÒ thuª ®Êt cã thêi h¹n kh«ng ®−îc h¹ch to¸n vµo Tµi kho¶n 242 mµ h¹ch to¸n vµn Tµi kho¶n 213; - TiÒn thuª c¬ së h¹ tÇng ®· tr¶ tr−íc cho nhiÒu n¨m vµ phôc vô cho kinh doanh nhiÒu kú nh−ng kh«ng ®−îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông; - Chi phÝ tr¶ tr−íc phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh cña nhiÒu n¨m tµi chÝnh; - Chi phÝ thµnh lËp doanh nghiÖp, chi phÝ ®µo t¹o, qu¶ng c¸o ph¸t sinh trong giai ®o¹n tr−íc ho¹t ®éng ®−îc ph©n bæ tèi ®a kh«ng qu¸ 3 n¨m; - Chi phÝ nghiªn cøu cã gi¸ trÞ lín ®−îc phÐp ph©n bæ cho nhiÒu n¨m; - Chi phÝ cho giai ®o¹n triÓn khai kh«ng ®ñ tiªu chuÈn ghi nhËn lµ TSC§ v« h×nh; - Chi phÝ ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý vµ c«ng nh©n kü thuËt; - Chi phÝ di chuyÓn ®Þa ®iÓm kinh doanh, hoÆc tæ chøc l¹i doanh nghiÖp ph¸t sinh lín ®−îc ph©n bæ cho nhiÒu n¨m - NÕu ch−a lËp dù phßng t¸i c¬ cÊu doanh nghiÖp; - Chi phÝ mua b¶o hiÓm (b¶o hiÓm ch¸y, næ, b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù chñ ph−¬ng tiÖn vËn t¶i, b¶o hiÓm th©n xe, b¶o hiÓm tµi s¶n,...) vµ c¸c lo¹i lÖ phÝ mµ doanh nghiÖp mua vµ tr¶ mét lÇn cho nhiÒu n¨m tµi chÝnh; - C«ng cô, dông cô xuÊt dïng mét lÇn víi gi¸ trÞ lín vµ b¶n th©n c«ng cô, dông cô tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh trªn mét n¨m tµi chÝnh ph¶i ph©n bæ dÇn vµo c¸c ®èi t−îng chÞu chi phÝ trong nhiÒu n¨m; - Chi phÝ ®i vay tr¶ tr−íc dµi h¹n nh− l·i tiÒn vay tr¶ tr−íc, hoÆc tr¶ tr−íc l·i tr¸i phiÕu ngay khi ph¸t hµnh; - L·i mua hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp; - Chi phÝ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu cã gi¸ trÞ lín ph¶i ph©n bæ dÇn; 232
- Chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ ph¸t sinh mét lÇn cã gi¸ trÞ lín doanh nghiÖp kh«ng thùc hiÖn trÝch tr−íc chi phÝ söa ch÷a lín TSC§, ph¶i ph©n bæ nhiÒu n¨m; - Sè kÕt chuyÓn chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh vµ chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i do ®¸nh gi¸ l¹i cña c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (Tr−êng hîp lç tû gi¸) cña ho¹t ®éng ®Çu t− XDCB (Giai ®o¹n tr−íc ho¹t ®éng) khi hoµn thµnh ®Çu t−; - Sè chªnh lÖch gi¸ b¸n nhá h¬n gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ b¸n vµ thuª l¹i lµ thuª tµi chÝnh; - Sè chªnh lÖch gi¸ b¸n nhá h¬n gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ b¸n vµ thuª l¹i lµ thuª ho¹t ®éng; - Chi phÝ liªn quan ®Õn B§S ®Çu t− sau ghi nhËn ban ®Çu kh«ng tháa m·n ®iÒu kiÖn ghi t¨ng nguyªn gi¸ B§S ®Çu t− nh−ng cã gi¸ trÞ lín ph¶i ph©n bæ dÇn; - Tr−êng hîp hîp nhÊt kinh doanh kh«ng dÉn ®Õn quan hÖ c«ng ty mÑ - c«ng ty con cã ph¸t sinh lîi thÕ th−¬ng m¹i hoÆc khi cæ phÇn hãa doanh nghiÖp nhµ n−íc cã ph¸t sinh lîi thÕ kinh doanh; - C¸c kho¶n kh¸c 2. ChØ h¹ch to¸n vµo Tµi kho¶n 242 nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh cã liªn quan ®Õn s¶n xuÊt, kinh doanh trªn mét n¨m tµi chÝnh; 3. ViÖc tÝnh vµ ph©n bæ chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n vµo chi phÝ SXKD tõng niªn ®é kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo tÝnh chÊt, møc ®é tõng lo¹i chi phÝ mµ lùa chän ph−¬ng ph¸p vµ tiªu thøc hîp lý; 4. KÕ to¸n ph¶i theo dâi chi tiÕt tõng kho¶n chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n ®· ph¸t sinh, ®· ph©n bæ vµo c¸c ®èi t−îng chÞu chi phÝ cña tõng kú h¹ch to¸n vµ sè cßn l¹i ch−a ph©n bæ vµo chi phÝ; 5. Doanh nghiÖp ph¶i më sæ chi tiÕt theo dâi riªng biÖt chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i (lç tû gi¸) cña ho¹t ®éng ®Çu t− XDCB ph¸t sinh trong giai ®o¹n tr−íc ho¹t ®éng ch−a ph©n bæ vµo chi phÝ. kÕt CÊu Vµ Néi DUNG Ph¶n ¸nh Cña Tµi Kho¶n 242 - CHI PhÝ Tr¶ Tr−íc dµi H¹n Bªn Nî: - C¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n ph¸t sinh trong kú; - Ph¶n ¸nh sè kÕt chuyÓn chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh vµ chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i do ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (Tr−êng hîp lç tû gi¸) cña ho¹t ®éng ®Çu t− XDCB (Giai ®o¹n tr−íc ho¹t ®éng) khi hoµn thµnh ®Çu t− ®Ó ph©n bæ dÇn vµo chi phÝ tµi chÝnh. Bªn Cã: 233
- C¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n ®· tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú; - Ph¶n ¸nh sè ph©n bæ chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh vµ ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (Lç tû gi¸) cña ho¹t ®éng ®Çu t− XDCB (Giai ®o¹n tr−íc ho¹t ®éng, khi hoµn thµnh ®Çu t−) vµo chi phÝ tµi chÝnh trong kú. Sè d− bªn Nî: - C¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n ch−a tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú; - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh vµ ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (lç tû gi¸) cña ho¹t ®éng ®Çu t− XDCB (Giai ®o¹n tr−íc ho¹t ®éng) khi hoµn thµnh ®Çu t− ch−a xö lý t¹i thêi ®iÓm cuèi n¨m tµi chÝnh. PH¦¥NG Ph¸p H¹ch To¸n KÕ To¸n Mét Sè NghiÖp Vô KINH TÕ Chñ YÕu 1. Khi ph¸t sinh c¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n lín ph¶i ph©n bæ dÇn vµo chi phÝ SXKD cña nhiÒu n¨m tµi chÝnh nh−: Chi phÝ thµnh lËp doanh nghiÖp, chi phÝ ®µo t¹o nh©n viªn, chi phÝ qu¶ng c¸o ph¸t sinh trong giai ®o¹n tr−íc ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp míi thµnh lËp, chi phÝ cho giai ®o¹n nghiªn cøu, chi phÝ di chuyÓn ®Þa ®iÓm kinh doanh,..., ghi: Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®−îc khÊu trõ (NÕu cã) Cã c¸c TK 111, 112, 152, 331, 334, 338,... §Þnh kú tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n vµo chi phÝ SXKD, ghi: Nî c¸c TK 623, 627, 635, 641, 642 Cã TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n. 2. Khi tr¶ tr−íc tiÒn thuª TSC§, thuª c¬ së h¹ tÇng theo ph−¬ng thøc thuª ho¹t ®éng vµ phôc vô ho¹t ®éng kinh doanh cho nhiÒu n¨m, ghi: - NÕu TSC§ thuª sö dông vµo s¶n xuÊt, kinh doanh hµng hãa, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT tÝnh theo ph−¬ng ph¸p khÊu trõ, ghi: Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®−îc khÊu trõ (NÕu cã) Cã c¸c TK 111, 112,... - NÕu TSC§ thuª sö dông vµo s¶n xuÊt, kinh doanh hµng hãa, dÞch vô thuéc ®èi t−îng chÞu thuÕ GTGT tÝnh theo ph−¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc kh«ng thuéc ®èi t−îng chÞu thuÕ GTGT, ghi: Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n 234
Cã c¸c TK 111, 112,... 3. §èi víi c«ng cô, dông cô xuÊt dïng mét lÇn cã gi¸ trÞ lín vµ b¶n th©n c«ng cô, dông cô tham gia vµo s¶n xuÊt, kinh doanh trªn mét n¨m tµi chÝnh ph¶i ph©n bæ nhiÒu n¨m: - Khi xuÊt c«ng cô, dông cô, c¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho, ghi: Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n Cã TK 153 - C«ng cô, dông cô. - §Þnh kú tiÕn hµnh ph©n bæ gi¸ trÞ c«ng cô, dông cô ®· xuÊt dïng theo tiªu thøc hîp lý. C¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh møc chi phÝ ph¶i ph©n bæ mçi n¨m cã thÓ lµ thêi gian sö dông hoÆc khèi l−îng s¶n phÈm, dÞch vô mµ c«ng cô tham gia kinh doanh trong tõng kú h¹ch to¸n. Khi ph©n bæ, ghi: Nî c¸c TK 623, 627, 641, 642,... Cã TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n. 4. Tr−êng hîp mua TSC§ vµ bÊt ®éng s¶n ®Çu t− theo ph−¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶ gãp: - Khi mua TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v« h×nh hoÆc mua bÊt ®éng s¶n ®Çu t− theo ph−¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶ gãp vµ ®−a vÒ sö dông ngay cho SXKD, hoÆc ®Ó n¾m gi÷ chê t¨ng gi¸ hoÆc cho thuª ho¹t ®éng, ghi: Nî c¸c TK 211, 213, 217 (Nguyªn gi¸ - ghi theo gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay) Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®−îc khÊu trõ (NÕu cã) Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n (PhÇn l·i tr¶ chËm lµ sè chªnh lÖch gi÷a Tæng sè tiÒn ph¶i thanh to¸n trõ (-) Gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay trõ (-) ThuÕ GTGT (nÕu cã) Cã TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ng−êi b¸n (Tæng gi¸ thanh to¸n). - §Þnh kú, thanh to¸n tiÒn cho ng−êi b¸n, kÕ to¸n ghi: Nî TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ng−êi b¸n Cã c¸c TK 111, 112 (Sè ph¶i tr¶ ®Þnh kú bao gåm c¶ gi¸ gèc vµ l·i tr¶ chËm, tr¶ gãp ph¶i tr¶ ®Þnh kú). - §Þnh kú, tÝnh vµo chi phÝ theo sè l·i tr¶ chËm, tr¶ gãp ph¶i tr¶, ghi: Nî TK 635 - Chi phÝ tµi chÝnh Cã TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n. 5. Tr−êng hîp chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ ph¸t sinh lín, doanh nghiÖp kh«ng thùc hiÖn trÝch tr−íc chi phÝ söa ch÷a lín TSC§, ph¶i ph©n bæ chi phÝ vµo nhiÒu n¨m tµi chÝnh khi c«ng viÖc söa ch÷a lín hoµn thµnh: 5.1. KÕt chuyÓn chi phÝ söa ch÷a lín vµo tµi kho¶n chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n, ghi: Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n. 235
Cã TK 241 - XDCB dë dang (2413). 5.2. §Þnh kú, tÝnh vµ ph©n bæ chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ vµo chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong n¨m tµi chÝnh, ghi: Nî c¸c TK 623, 627, 641, 642,... Cã TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n. 6. Khi ph¸t sinh c¸c chi phÝ trùc tiÕp ban ®Çu liªn quan ®Õn cho thuª ho¹t ®éng TSC§, nÕu ph¸t sinh lín ph¶i ph©n bæ dÇn nhiÒu n¨m, ghi: Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n Cã c¸c TK 111, 112, 331,... §Þnh kú, ph©n bæ sè chi phÝ trùc tiÕp ban ®Çu liªn quan ®Õn cho thuª ho¹t ®éng TSC§ phï hîp víi viÖc ghi nhËn doanh thu cho thuª ho¹t ®éng, ghi: Nî TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung Cã TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n. 7. Khi kÕt chuyÓn chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh vµ chªnh lÖch tû gi¸ do ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (Tr−êng hîp lç tû gi¸ ph¸t sinh lín) cña ho¹t ®éng ®Çu t− XDCB (Giai ®o¹n tr−íc ho¹t ®éng) khi hoµn thµnh ®Çu t−, bµn giao TSC§ ®−a vµo sö dông ®Ó ph©n bæ dÇn vµo chi phÝ tµi chÝnh, ghi: Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n Cã TK 413 - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i (4132). 8. §Þnh kú, khi ph©n bæ dÇn sè lç tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh vµ ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ cña ho¹t ®éng ®Çu t− XDCB (Giai ®o¹n tr−íc ho¹t ®éng, khi hoµn thµnh ®Çu t−) vµo chi phÝ tµi chÝnh, ghi: Nî TK 635 - Chi phÝ tµi chÝnh (Lç tû gi¸ hèi ®o¸i) Cã TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n. 9. Tr−êng hîp doanh nghiÖp tr¶ tr−íc dµi h¹n l·i tiÒn vay cho bªn cho vay, ghi: Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n Cã TK 111, 112,... - §Þnh kú, khi ph©n bæ l·i tiÒn vay theo sè ph¶i tr¶ tõng kú vµo chi phÝ tµi chÝnh hoÆc vèn hãa tÝnh vµo gi¸ trÞ tµi s¶n dë dang, ghi: Nî TK 635 - Chi phÝ tµi chÝnh (NÕu chi phÝ ®i vay ghi vµo chi phÝ SXKD trong kú) Nî TK 241 - XDCB dë dang (NÕu chi phÝ ®i vay ®−îc vèn hãa vµo gi¸ trÞ tµi s¶n ®Çu t− x©y dùng dë dang) Nî TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung (NÕu chi phÝ ®i vay ®−îc vèn hãa vµo gi¸ trÞ tµi s¶n s¶n xuÊt dë dang) 236
Cã TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n. 10. Khi doanh nghiÖp ph¸t hµnh tr¸i phiÕu theo mÖnh gi¸ ®Ó huy ®éng vèn vay, nÕu doanh nghiÖp tr¶ tr−íc l·i tr¸i phiÕu ngay khi ph¸t hµnh, chi phÝ l·i vay ®−îc ph¶n ¸nh vµo bªn Nî TK 242 (Chi tiÕt l·i tr¸i phiÕu tr¶ tr−íc), sau ®ã ph©n bæ dÇn vµo c¸c ®èi t−îng chÞu chi phÝ. - T¹i thêi ®iÓm ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, ghi: Nî c¸c TK 111, 112 (Tæng sè tiÒn thùc thu) Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n (Chi tiÕt l·i tr¸i phiÕu tr¶ tr−íc) Cã TK 3431 - MÖnh gi¸ tr¸i phiÕu. - §Þnh kú, ph©n bæ l·i tr¸i phiÕu tr¶ tr−íc vµo chi phÝ ®i vay tõng kú, ghi: Nî TK 635 - Chi phÝ tµi chÝnh (NÕu tÝnh vµo chi phÝ tµi chÝnh trong kú) Nî TK 241 - X©y dùng c¬ b¶n dë dang (NÕu ®−îc vèn hãa vµo gi¸ trÞ tµi s¶n ®Çu t− x©y dùng dë dang) Nî TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung (NÕu ®−îc vèn hãa vµo gi¸ trÞ tµi s¶n s¶n xuÊt dë dang) Cã TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n (Chi tiÕt l·i tr¸i phiÕu tr¶ tr−íc) (Sè l·i tr¸i phiÕu ph©n bæ trong kú). 11. Chi phÝ ph¸t sinh khi doanh nghiÖp ph¸t hµnh tr¸i phiÕu: NÕu chi phÝ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu cã gi¸ trÞ nhá, tÝnh ngay vµo chi phÝ trong kú, ghi: Nî TK 635 - Chi phÝ tµi chÝnh Cã c¸c TK 111, 112,... - NÕu chi phÝ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu cã gi¸ trÞ lín, ph¶i ph©n bæ dÇn, ghi: Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n (Chi tiÕt chi phÝ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu) Cã c¸c TK 111, 112,... - §Þnh kú, ph©n bæ chi phÝ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, ghi: Nî c¸c TK 635, 241, 627 (PhÇn ph©n bæ chi phÝ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu trong kú) Cã TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n (Chi tiÕt chi phÝ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu). 12. KÕ to¸n c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn bÊt ®éng s¶n ®Çu t− sau ghi nhËn ban ®Çu: - Khi ph¸t sinh chi phÝ liªn quan ®Õn B§S ®Çu t− sau ghi nhËn ban ®Çu, nÕu kh«ng tháa m·n ®iÒu kiÖn vèn hãa ghi t¨ng nguyªn gi¸ B§S ®Çu t− vµ ph¸t sinh lín ph¶i ph©n bæ dÇn, ghi: Nî TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n (Chi tiÕt chi phÝ kinh doanh B§S ®Çu t−) Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n (NÕu chi phÝ cã gi¸ trÞ lín) 237
Cã c¸c TK 111, 112, 152, 153, 334,... - §Þnh kú, ph©n bæ chi phÝ liªn quan ®Õn bÊt ®éng s¶n ®Çu t− sau ghi nhËn ban ®Çu vµo chi phÝ kinh doanh trong kú, ghi: Nî c¸c TK 632 (PhÇn ph©n bæ chi phÝ liªn quan ®Õn bÊt ®éng s¶n ®Çu t− sau ghi nhËn ban ®Çu vµo trong kú) Cã TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n. 13. Tr−êng hîp hîp nhÊt kinh doanh kh«ng dÉn ®Õn quan hÖ c«ng ty mÑ - c«ng ty con (mua tµi s¶n thuÇn), t¹i ngµy mua nÕu ph¸t sinh lîi thÕ th−¬ng m¹i: + NÕu viÖc mua, b¸n khi hîp nhÊt kinh doanh ®−îc bªn mua thanh to¸n b»ng tiÒn, hoÆc c¸c kho¶n t−¬ng ®−¬ng tiÒn, ghi: Nî c¸c TK 131, 138, 152, 153, 155, 156, 211, 213, 217.... (Theo gi¸ trÞ hîp lý cña c¸c tµi s¶n (®· mua) Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n (Chi tiÕt lîi thÕ th−¬ng m¹i) Cã c¸c TK 311, 331, 341, 342,... (Theo gi¸ trÞ hîp lý cña c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ vµ nî tiÒm tµng ph¶i g¸nh chÞu) Cã c¸c TK 111, 112, 121 (Sè tiÒn hoÆc c¸c kho¶n t−¬ng ®−¬ng tiÒn bªn mua ®· thanh to¸n). + NÕu viÖc mua, b¸n khi hîp nhÊt kinh doanh ®−îc thùc hiÖn b»ng viÖc bªn mua ph¸t hµnh cæ phiÕu, ghi: Nî c¸c TK 131, 138, 152, 153, 155, 156, 211, 213, 217,... (Theo gi¸ trÞ hîp lý cña c¸c tµi s¶n ®· mua) Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n (Chi tiÕt lîi thÕ th−¬ng m¹i) Nî TK 4112 - ThÆng d− vèn cæ phÇn (Sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ hîp lý nhá h¬n mÖnh gi¸ cæ phiÕu - nÕu gi¸ ph¸t hµnh cæ phiÕu theo gi¸ trÞ hîp lý nhá h¬n mÖnh gi¸ cæ phiÕu) Cã TK 4111 - Vèn ®Çu t− cña chñ së h÷u (theo mÖnh gi¸) Cã c¸c TK 311, 315, 331, 341, 342,... (Theo gi¸ trÞ hîp lý cña c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ vµ nî tiÒm tµng ph¶i g¸nh chÞu) Cã TK 4112 - ThÆng d− vèn cæ phÇn (Sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ hîp lý lín h¬n mÖnh gi¸ cæ phiÕu - nÕu gi¸ ph¸t hµnh cæ phiÕu theo gi¸ trÞ hîp lý lín h¬n mÖnh gi¸). 238
TµI KHO¶N 243 TµI S¶N THUÕ THU NHËP HO·N L¹I Tµi kho¶n nµy dïng ®Ò ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng, gi¶m cña tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i. Tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: Tµi s¶n Chªnh lÖch Gi¸ trÞ ®−îc khÊu trõ chuyÓn ThuÕ suÊt thuÕ thu thuÕ thu t¹m thêi ®−îc sang n¨m sau cña c¸c kho¶n = + x nhËp doanh nghiÖp khÊu trõ nhËp ho·n lç tÝnh thuÕ vµ −u ®·i thuÕ ch−a hiÖn hµnh (%) l¹i sö dông H¹CH TO¸N TµI KHO¶N NµY CÇN T¤N TRäNG MéT Sè QUY §ÞNH SAU 1. Doanh nghiÖp chØ ®−îc ghi nhËn lµ tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i ®èi víi c¸c kho¶n chªnh lÖch t¹m thêi ®−îc khÊu trõ, gi¸ trÞ ®−îc khÊu trõ cña kho¶n lç tÝnh thuÕ vµ −u ®·i vÒ thuÕ ch−a sö dông tõ c¸c n¨m tr−íc chuyÓn sang n¨m hiÖn t¹i trong tr−êng hîp doanh nghiÖp dù tÝnh ch¾c ch¾n cã ®−îc lîi nhuËn tÝnh thuÕ thu nhËp trong t−¬ng lai ®Ó sö dông c¸c kho¶n chªnh lÖch t¹m thêi ®−îc khÊu trõ, c¸c kho¶n lç tÝnh thuÕ vµ −u ®·i thuÕ ch−a sö dông. 2. Cuèi n¨m, doanh nghiÖp ph¶i lËp "B¶ng x¸c ®Þnh chªnh lÖch t¹m thêi ®−îc khÊu trõ”, "B¶ng theo dâi chªnh lÖch t¹m thêi ®−îc khÊu trõ ch−a sö dông", gi¸ trÞ ®−îc khÊu trõ chuyÓn sang n¨m sau cña c¸c kho¶n lç tÝnh thuÕ vµ −u ®·i thuÕ ch−a sö dông lµm c¨n cø lËp "B¶ng x¸c ®Þnh tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i" ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i ®−îc ghi nhËn hoÆc hoµn nhËp trong n¨m. 3. ViÖc ghi nhËn tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i trong n¨m ®−îc thùc hiÖn theo nguyªn t¾c bï trõ gi÷a tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i ph¸t sinh trong n¨m nay víi tµi s¶n thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ®· ghi nhËn tõ c¸c n¨m tr−íc nh−ng n¨m nay ®−îc hoµn nhËp l¹i, theo nguyªn t¾c: - NÕu tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i ph¸t sinh trong n¨m lín h¬n tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i ®−îc hoµn nhËp trong n¨m, th× sè chªnh lÖch ®−îc ghi nhËn lµ tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i vµ ghi gi¶m chi phÝ thuÕ thu nhËp ho·n l¹i. - NÕu tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i ph¸t sinh trong n¨m nhá h¬n tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i ®−îc hoµn nhËp trong n¨m, th× sè chªnh lÖch ®−îc ghi gi¶m tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i vµ ghi t¨ng chi phÝ thuÕ thu nhËp ho·n l¹i. 4. KÕ to¸n ph¶i hoµn nhËp tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i khi c¸c kho¶n chªnh lÖch t¹m thêi ®−îc khÊu trõ kh«ng cßn ¶nh h−ëng tíi lîi nhuËn tÝnh thuÕ (khi tµi s¶n ®−îc thu håi hoÆc nî ph¶i tr¶ ®−îc thanh to¸n mét phÇn hoÆc toµn bé). 5. KÕt thóc n¨m tµi chÝnh, doanh nghiÖp ph¶i ®¸nh gi¸ l¹i c¸c tµi s¶n thuÕ thu 239
nhËp ho·n l¹i ch−a ®−îc ghi nhËn tõ c¸c n¨m tr−íc khi dù tÝnh ch¾c ch¾n cã ®−îc lîi nhuËn tÝnh thuÕ thu nhËp trong t−¬ng lai ®Ó ghi nhËn bæ sung vµo n¨m hiÖn t¹i. 6. Mét sè tr−êng hîp chñ yÕu ph¸t sinh tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i: - Tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i ph¸t sinh tõ c¸c kho¶n chªnh lÖch t¹m thêi ®−îc khÊu trõ do khÊu hao TSC§ theo môc ®Ých kÕ to¸n nhanh h¬n khÊu hao TSC§ cho môc ®Ých tÝnh thuÕ thu nhËp trong n¨m. - Tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i ph¸t sinh tõ c¸c kho¶n chªnh lÖch t¹m thêi ®−îc khÊu trõ do ghi nhËn mét kho¶n chi phÝ trong n¨m hiÖn t¹i nh−ng chØ ®−îc khÊu trõ vµo thu nhËp chÞu thuÕ trong n¨m sau. VÝ dô: Chi phÝ trÝch tr−íc vÒ söa lín TSC§ ®−îc ghi nhËn trong n¨m hiÖn t¹i nh−ng chØ ®−îc khÊu trõ vµo thu nhËp chÞu thuÕ khi c¸c kho¶n chi phÝ nµy thùc tÕ ph¸t sinh trong c¸c n¨m sau; - Tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i ®−îc tÝnh trªn gi¸ trÞ ®−îc khÊu trõ cña kho¶n lç tÝnh thuÕ vµ −u ®·i vÒ thuÕ ch−a sö dông tõ c¸c n¨m tr−íc chuyÓn sang n¨m hiÖn t¹i. KÕT CÊU Vµ NéI DUNG PH¶N ¸NH CñA TµI KHO¶N 243 - TµI S¶N THUÕ THU NHËP HO·N L¹I Bªn Nî: Gi¸ trÞ tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i t¨ng. Bªn Cã: Gi¸ trÞ tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i gi¶m. Sè d− bªn Nî: Gi¸ trÞ tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i cßn l¹i cuèi kú. PH¦¥NG PH¸P H¹CH TO¸N KÕ TO¸N MéT Sè NGHIÖP Vô KINH TÕ CHñ YÕU Cuèi n¨m, kÕ to¸n c¨n cø "B¶ng x¸c ®Þnh tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i" ®· ®−îc tËp lµm c¨n cø ghi nhËn hoÆc hoµn nhËp tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i ph¸t sinh tõ c¸c giao dÞch ®−îc ghi nhËn vµo chi phÝ thuÕ thu nhËp ho·n l¹i: 1. NÕu tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i ph¸t sinh trong n¨m lín h¬n tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i ®−îc hoµn nhËp trong n¨m, kÕ to¸n ghi nhËn bæ sung gi¸ trÞ tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i lµ sè chªnh lÖch gi÷a sè tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i ph¸t sinh lín h¬n sè ®−îc hoµn nhËp trong n¨m, ghi: Nî TK 243 - Tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i Cã TK 8212 - Chi phÝ thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ho·n l¹i. 2. NÕu tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i ph¸t sinh trong n¨m nhá h¬n tµi s¶n thuÕ 240
thu nhËp ho·n l¹i ®−îc hoµn nhËp trong n¨m, kÕ to¸n ghi gi¶m tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i lµ sè chªnh lÖch gi÷a sè tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i ph¸t sinh nhá h¬n sè ®−îc hoµn nhËp trong n¨m, ghi: Nî TK 8212 - Chi phÝ thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ho·n l¹i Cã TK 243 - Tµi s¶n thuÕ thu nhËp ho·n l¹i. 241
TµI KHO¶N 244 Ký QUü, Ký C¦îC DµI H¹N Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè tiÒn hoÆc gi¸ trÞ tµi s¶n mµ doanh nghiÖp ®em ®i ký quü, ký c−îc dµi h¹n t¹i c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc kinh tÕ kh¸c cã thêi h¹n trªn 1 n¨m hoÆc trªn mét chu kú s¶n xuÊt, kinh doanh b×nh th−êng. C¸c kho¶n tiÒn, tµi s¶n ®em ký quü, ký c−îc dµi h¹n ph¶i ®−îc theo dâi chÆt chÏ vµ kÞp thêi thu håi khi hÕt thêi h¹n ký quü, ký c−îc... KÕT CÊU Vµ NéI dUNG PH¶N ¸NH CñA TµI KHO¶N 244 - Ký QUü, Ký C¦îC DµI H¹N Bªn Nî: Sè tiÒn hoÆc gi¸ trÞ tµi s¶n mang ®i ký quü, ký c−îc dµi h¹n. Bªn Cã: - Kho¶n khÊu trõ (ph¹t) vµo tiÒn ký quü, ký c−îc dµi h¹n tÝnh vµo chi phÝ kh¸c; - Sè tiÒn hoÆc gi¸ trÞ tµi s¶n ký quü, ký c−îc dµi h¹n gi¶m do rót vÒ. Sè d− bªn Nî: Sè tiÒn hoÆc gi¸ trÞ tµi s¶n ®ang ký quü, ký c−îc dµi h¹n. pH¦¥NG PH¸P H¹CH TO¸N KÕ TO¸N MéT Sè NGHIÖP Vô KINH TÕ CHñ YÕU 1. Khi chuyÓn tiÒn, vµng, b¹c, kim khÝ quý, ®¸ quý ®Ó ký quü, ký c−îc dµi h¹n, ghi : Nî TK 244 - Ký quü, ký c−îc dµi h¹n (Chi tiÕt theo tõng kho¶n) Cã TK 111 - TiÒn mÆt (1111, 1112, 1113) Cã TK 112 - TiÒn göi Ng©n hµng (1121, 1122, 1123). 2. Khi nhËn l¹i sè tiÒn hoÆc gi¸ trÞ tµi s¶n ký quü, ký c−îc, ghi: Nî TK 111 – TiÒn mÆt (1111, 1112, 1113) Nî TK 112 - TiÒn göi Ng©n hµng (1121, 1122, 1123) Cã TK 244 - Ký quü, ký c−îc dµi h¹n. 3. Tr−êng hîp doanh nghiÖp bÞ ph¹t, khÊu trõ vµo tiÒn ký quü, ký c−îc, ghi: Nî TK 811 - Chi phÝ kh¸c Cã TK 244 - Ký quü, ký c−îc dµi h¹n. 242
LO¹I TµI KHO¶N 3 Nî PH¶I TR¶ Lo¹i tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh mµ doanh nghiÖp ph¶i tr¶, ph¶i thanh to¸n cho c¸c chñ nî, bao gåm c¸c kho¶n nî tiÒn vay, c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ cho ng−êi b¸n, cho Nhµ n−íc, cho c«ng nh©n viªn vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c. Nî ph¶i tr¶ cña doanh nghiÖp gåm: Nî ng¾n h¹n vµ nî dµi h¹n. 1. Nî ng¾n h¹n: Lµ kho¶n tiÒn mµ doanh nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm tr¶ trong vßng mét n¨m hoÆc trong mét chu kú kinh doanh b×nh th−êng. Nî ng¾n h¹n gåm c¸c kho¶n: - Vay ng¾n h¹n; - Kho¶n nî dµi h¹n ®Õn h¹n tr¶; - C¸c kho¶n tiÒn ph¶i tr¶ cho ng−êi b¸n, ng−êi cung cÊp, ng−êi nhËn thÇu; - ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép cho Nhµ n−íc; - TiÒn l−¬ng, phô cÊp, tiÒn th−ëng ph¶i tr¶ cho ng−êi lao ®éng; - C¸c kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶; - C¸c kho¶n nhËn ký quü, ký c−îc ng¾n h¹n; - C¸c kho¶n ph¶i tr¶ ng¾n h¹n kh¸c. 2. Nî dµi h¹n: Lµ c¸c kho¶n nî mµ thêi gian tr¶ nî trªn mét n¨m. Nî dµi h¹n gåm c¸c kho¶n: - Vay dµi h¹n cho ®Çu t− ph¸t triÓn; - Nî dµi h¹n ph¶i tr¶; - Tr¸i phiÕu ph¸t hµnh; - C¸c kho¶n nhËn ký quü, ký c−îc dµi h¹n; - ThuÕ thu nhËp ho·n l¹i ph¶i tr¶; - Quü dù phßng trî cÊp mÊt viÖc lµm; - Dù phßng ph¶i tr¶. H¹CH TO¸N Lo¹i TµI KHO¶N NµY CÇN T¤N TRäNG MéT Sè QUY §ÞNH SAU 1. C¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ cña doanh nghiÖp ph¶i ®−îc theo dâi chi tiÕt sè nî ph¶i tr¶, sè nî ®· tr¶ theo tõng chñ nî. 243
2. C¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ cña doanh nghiÖp ph¶i ®−îc ph©n lo¹i thµnh nî ng¾n h¹n vµ nî dµi h¹n c¨n cø vµo thêi h¹n ph¶i thanh to¸n cña tõng kho¶n nî ph¶i tr¶. 3. Nî ph¶i tr¶ b»ng vµng, b¹c, kim khÝ quý, ®¸ quý ®−îc kÕ to¸n chi tiÕt cho tõng chñ nî, theo chØ tiªu sè l−îng, gi¸ trÞ theo qui ®Þnh. 4. Cuèi niªn ®é kÕ to¸n, sè d− cña c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ b»ng ngo¹i tÖ ph¶i ®−îc ®¸nh gi¸ theo tû gi¸ quy ®Þnh. 5. Nh÷ng chñ nî mµ doanh nghiÖp cã quan hÖ giao dÞch, mua hµng th−êng xuyªn hoÆc cã sè d− vÒ nî ph¶i tr¶ lín, bé phËn kÕ to¸n ph¶i kiÓm tra, ®èi chiÕu vÒ t×nh h×nh c«ng nî ®· ph¸t sinh víi tõng kh¸ch hµng vµ ®Þnh kú ph¶i cã x¸c nhËn nî b»ng v¨n b¶n víi c¸c chñ nî. 6. C¸c tµi kho¶n nî ph¶i tr¶ chñ yÕu cã sè d− bªn Cã, nh−ng trong quan hÖ víi tõng chñ nî, c¸c Tµi kho¶n 331, 333, 334, 338 cã thÓ cã sè d− bªn Nî ph¶n ¸nh sè ®· tr¶ lín h¬n sè ph¶i tr¶. Cuèi kú kÕ to¸n, khi lËp b¸o c¸o tµi chÝnh cho phÐp lÊy sè d− chi tiÕt cña c¸c tµi kho¶n nµy ®Ó lªn hai chØ tiªu bªn "Tµi s¶n" vµ bªn "Nguån vèn" cña B¶ng C©n ®èi kÕ to¸n. Lo¹i Tµi kho¶n Nî ph¶i tr¶, cã 16 tµi kho¶n, chia thµnh 4 nhãm: Nhãm Tµi kho¶n 31 - Nî ng¾n h¹n, cã 2 tµi kho¶n: - Tµi kho¶n 311 - Vay ng¾n h¹n; - Tµi kho¶n 315 - Nî dµi h¹n ®Õn h¹n tr¶. Nhãm Tµi kho¶n 33 - C¸c kho¶n ph¶i tr¶, cã 7 tµi kho¶n: - Tµi kho¶n 331 - Ph¶i tr¶ cho ng−êi b¸n; - Tµi kho¶n 333 - ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ n−íc; - Tµi kho¶n 334 - Ph¶i tr¶ ng−êi lao ®éng; - Tµi kho¶n 335 - Chi phÝ ph¶i tr¶; - Tµi kho¶n 336 - Ph¶i tr¶ néi bé; - Tµi kho¶n 337 - Thanh to¸n theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch hîp ®ång x©y dùng; - Tµi kho¶n 338 - Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c. Nhãm Tµi kho¶n 34 - Nî dµi h¹n, cã 5 tµi kho¶n: - Tµi kho¶n 341 - Vay dµi h¹n; - Tµi kho¶n 342 - Nî dµi h¹n; - Tµi kho¶n 343 - Tr¸i phiÕu ph¸t hµnh; - Tµi kho¶n 344 - NhËn ký quü, ký c−îc dµi h¹n; - Tµi kho¶n 347 - ThuÕ thu nhËp ho·n l¹i ph¶i tr¶. Nhãm Tµi kho¶n 35 - Dù phßng, cã 2 tµi kho¶n: 244
- Tµi kho¶n 351 - Quü dù phßng trî cÊp mÊt viÖc lµm; - Tµi kho¶n 352 - Dù phßng ph¶i tr¶. 245
TµI KHO¶N 311 VAY NG¾N H¹N Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n tiÒn vay ng¾n h¹n vµ t×nh h×nh tr¶ nî tiÒn vay cña doanh nghiÖp, bao gåm c¸c kho¶n tiÒn vay Ng©n hµng, vay cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n trong vµ ngoµi doanh nghiÖp. Vay ng¾n h¹n lµ c¸c kho¶n vay cã thêi h¹n tr¶ trong vßng mét chu kú s¶n xuÊt, kinh doanh b×nh th−êng hoÆc trong vßng mét n¨m tµi chÝnh. H¹CH TO¸N TµI KHO¶N NµY CÇN T¤N TRäNG MéT Sè QUY §ÞNH SAU 1. KÕ to¸n tiÒn vay ng¾n h¹n ph¶i theo dâi chi tiÕt sè tiÒn ®· vay, l·i vay, sè tiÒn vay ®· tr¶ (gèc vµ l·i vay), sè tiÒn cßn ph¶i tr¶ theo tõng ®èi t−îng cho vay, theo tõng khÕ −íc vay. 2. Tr−êng hîp vay b»ng ngo¹i tÖ, hoÆc tr¶ nî vay b»ng ngo¹i tÖ ph¶i theo dâi chi tiÕt gèc ngo¹i tÖ riªng vµ quy ®æi ngo¹i tÖ ra §ång ViÖt Nam theo tû gi¸ thùc tÕ giao dÞch hoÆc tû gi¸ b×nh qu©n trªn thÞ tr−êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng do Ng©n hµng Nhµ n−íc ViÖt Nam c«ng bè t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh giao dÞch hoÆc theo tû gi¸ trªn sæ kÕ to¸n (Bªn Nî TK 311 ®−îc quy ®æi ngo¹i tÖ ra §ång ViÖt Nam theo tû gi¸ ghi trªn sæ kÕ to¸n, bªn Cã TK 311 ®−îc quy ®æi ngo¹i tÖ ra §ång ViÖt Nam theo tû gi¸ thùc tÕ giao dÞch hoÆc tû gi¸ b×nh qu©n liªn ng©n hµng). C¸c kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ ë thêi ®iÓm vay vµ thêi ®iÓm tr¶ nî vay ph¸t sinh trong kú vµ chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®¸nh gi¸ l¹i nî vay b»ng ngo¹i tÖ cuèi n¨m tµi chÝnh (Giai ®o¹n SXKD) cña c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ ®−îc ghi nhËn ngay vµo chi phÝ tµi chÝnh, hoÆc doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh trong n¨m. KÕT CÊU Vµ NéI dUNG PH¶N ¸NH CñA TµI KHO¶N 311 - VAY NG¾N H¹N Bªn Nî: - Sè tiÒn ®· tr¶ vÒ c¸c kho¶n vay ng¾n h¹n; - Sè chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i gi¶m (Do ®¸nh gi¸ l¹i nî vay b»ng ngo¹i tÖ). Bªn Cã: - Sè tiÒn vay ng¾n h¹n; - Sè chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i t¨ng (Do ®¸nh gi¸ l¹i sè nî vay b»ng ngo¹i tÖ). Sè d− bªn Cã: Sè tiÒn cßn nî vÒ c¸c kho¶n vay ng¾n h¹n ch−a tr¶. 246