Hiện thực không phải là cái ta nhìn thấy bằng con mắt, mà là

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

106
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Lịch sử nghệ thuật là đường nối giữa các đỉnh cao... Thái Bá Vân là nhà nghiên cứu, phê bình nghệ thuật có uy tín, hiện công tác tại Viện Mỹ thuật Việt Nam (Hà Nội) ... Nhân dịp Thái Bá Vân vào thành phố Hồ Chí Minh, chúng tôi đã có buổi trao đổi tản mạn với ông. + Với tư cách là nhà phê bình nghệ thuật, anh có nhận xét gì về nền hội họa phía Nam?

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Hiện thực không phải là cái ta nhìn thấy bằng con mắt, mà là

Hiện thực không phải là cái ta nhìn thấy bằng con mắt, mà là Lịch sử nghệ thuật là đường nối giữa các đỉnh cao... Thái Bá Vân là nhà nghiên cứu, phê bình nghệ thuật có uy tín, hiện công tác tại Viện Mỹ thuật Việt Nam (Hà Nội) ... Nhân dịp Thái Bá Vân vào thành phố Hồ Chí Minh, chúng tôi đã có buổi trao đổi tản mạn với ông. + Với tư cách là nhà phê bình nghệ thuật, anh có nhận xét gì về nền hội họa phía Nam? - Nếu cuộc triển lãm Mỹ thuật toàn quốc 1990 là phản ánh đúng tình hình mỹ thuật nước ta hiện nay, thì trước khi vào Thành phố Hồ Chí
Minh tôi đã gặp hội họa phía Nam ở đó, ở Hà Nội, hồi đầu năm. Tôi rất muốn tin như vậy. Nhưng dù thực tế có trái ngược, thì ý nghĩ của tôi cũng nằm ở chỗ khác, ở chỗ muốn rằng hương vị địa phương không nhất thiết phải phủ trùm lên chân dung của từng cá nhân nghệ sĩ. Chừng nào ta còn dễ dàng nhận ra Hà Nội, Huế, Sài Gòn ... thì chừng đó ta chưa có tác giả lớn, cá biệt, tồn tại bằng chính bản thân. Bởi còn nương tựa vào cộng đồng mà họ không có diện mạo riêng giữa đám đông. Lịch sử nghệ thuật không thuộc đám đông, mà là đường nối giữa các đỉnh cao, bước ngoặt, sự kiện, với cái nghĩa chúng là những yếu điểm của không - thời gian. Lịch sử có quyền không biết tới một vạn họa sĩ lập thể trên thế giới để chỉ nhớ năm 1907, có bức tranh Những cô gái quận Avignon, và có cái tên Picasso như những cột mốc trên đường dài. Trên thế giới là vậy. Đứng giữa một triển lãm quốc tế ngày nay, vấn đề trường phái địa phương không đáng chú ý nữa. Người ta không cần phân biệt đâu là Ba Lan, đâu là Pháp, là Nhật, mà chỉ tìm cái giá trị phổ biến, liên tục và thường trực nơi nghệ thuật.
Và tôi cũng vậy, trước một bức tranh tôi thường quên câu hỏi tác giả này là Hà Nội, là Huế, hay Sài Gòn. Có điều tôi có để ý là anh em trong này có điều kiện làm việc (nhà ở, xưởng vẽ, thông tin, triển lãm, bán tranh ...) hơn ở Hà Nội rất nhiều. + Tranh Van Gogh đã có bức bán tới trên 80 triệu đôla. Anh nghĩ gì về Van Gogh và tác phẩm của ông, về chuyện giá trị tác phẩm và giá tranh? - Hạnh phúc của tình yêu có khi là bội bạc. Cả đời của Van Gogh là khát vọng sống, sống cuồng tín với cuộc đời. Vậy mà cuộc đời đã xua đuổi ông khỏi bàn tay của nó, cho nên sự chiến thắng của Van Gogh bằng nghệ thuật là tấm gương huy hoàng cho mọi người, không cứ gì nghệ sĩ. Ý nghĩa của tác - phẩm - cuộc - đời Van Gogh vượt xa 83 triệu đôla Mỹ - giá của bức tranh Chân dung bác sĩ Gachet được đấu giá năm ngoái, năm thế giới kỷ niệm 100 năm ngày ông kết thúc cuộc đời. Chúng ta
chẳng đã nghe, khi nhà sưu tầm Nhật Bản tuyên bố lúc chết ông sẽ hoả táng theo mình bức tranh đó, thì cả thế giới văn hóa rùng mình, thất vọng như thế nào. Và khi được tin ông ta rút lui ý kiến, thì báo chí khắp nơi đã mừng rỡ - vì còn có Van Gogh trên đời - như thế nào. Nói đến sự kiện này tức khắc tôi nghĩ ngay tới sự kiện Nguyễn Gia Trí vừa được thành phố mua cho bức tranh 600 triệu đồng tiền Việt Nam mà nhiều người phản đối. Nếu biết rằng lịch sử nghệ thuật cổ Việt Nam có một đặc điểm bất nhẫn là hầu như không có tên người (đến ký tên vào tác phẩm của mình cũng không được phép), thì ta mới thấy vấn đề là ở chỗ người nghệ sĩ ngày nay phải được tôn trọng hơn chứ không phải là việc cần hay tiếc 600 triệu đồng. Và ý nghĩa nhân văn có ích của sự kiện là ở đó. Trở lại với Van Gogh và các bạn cùng thời với ông vào cuối thế kỷ trước. Họ thật sự vinh quang khi hi sinh cho cuộc cách mạng mang tên là "Nghệ thuật hiện đại". Và nếu còn một cuộc cách mạng như thế sẽ đến với những con người như thế, ở cuối thế kỷ này, thì đó là hạnh phúc của nhân loại. Thái Bá Vân