Hiệu quả của biện pháp can thiệp đa mô thức trong cải thiện tỷ lệ tuân thủ rửa tay của nhân viên y tế tại khoa nội tổng quát Bệnh viện Chợ Rẫy

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> HIỆU QUẢ CỦA BIỆN PHÁP CAN THIỆP ĐA MÔ THỨC  <br /> TRONG CẢI THIỆN TỶ LỆ TUÂN THỦ RỬA TAY CỦA NHÂN VIÊN Y TẾ <br /> TẠI KHOA NỘI TỔNG QUÁT BỆNH VIỆN CHỢ RẪY <br /> Trương Ngọc Hải*, Nguyễn Thị Thu Lệ*, Nguyễn Thị Mỹ Linh*, Dương Thị Mỹ Dung* <br /> <br /> TÓM TẮT <br /> Mở đầu: Vai trò của vệ sinh tay trong phòng ngừa bệnh lý nhiễm khuẩn bệnh viện đã được thiết lập rõ. Tuy <br /> nhiên, tỷ lệ tuân thủ rửa tay của nhân viên y tế vẫn còn thấp. <br /> Mục  tiêu: Khảo sát tỷ lệ tuân thủ rửa tay của nhân viên y tế ở khoa Nội tổng quát (9B1) bệnh viện Chợ <br /> Rẫy. Đánh giá hiệu quả của biện pháp can thiệp đa mô thức trong cải thiện mức độ tuân thủ rửa tay. <br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu tiến cứu, quan sát, có can thiệp. Tất cả nhân viên y <br /> tế có tiếp xúc với bệnh nhân khoa 9B1 đều được quan sát sự tuân thủ rửa tay trước và sau khi được can thiệp đa <br /> mô thức (nâng cao nhận thức, cung cấp đầy đủ phương tiện rửa tay, tăng cường quản lý quy trình rửa tay). <br /> Kết quả: Tỷ lệ tuân thủ rửa tay chung của nhân viên y tế khoa 9B1 trước can thiệp là 25,8%. Nguyên nhân <br /> phổ biến của việc không tuân thủ rửa tay là không có thời gian. Sau khi can thiệp, mức tuân thủ chung tăng lên <br /> đến 60,2 ±19,9%. Trong đó, mức độ tuân thủ của điều dưỡng là 77,3%, bác sĩ 65,0% và hộ lý 38,4%. <br /> Kết luận: Phương pháp can thiệp đa mô thức như đã làm cải thiện tốt tỷ lệ tuân thủ rửa tay ở nhân viên y <br /> tế tại khoa nội tổng quát (9B1) bệnh viện Chợ Rẫy. <br /> Từ khóa: tuân thủ rửa tay, can thiệp đa mô thức. <br /> <br /> ABSTRACT <br /> EFFICACY OF A MULTIMODAL INTERVENTION STRATEGY IN IMPROVING HAND HYGIENE <br /> COMPLIANCE IN THE GENERAL INTERNAL MEDICINE DEPARTMENT OF CHO RAY HOSPITAL <br /> Truong Ngoc Hai, Nguyen Thi Thu Le, Nguyen Thi My Linh, Duong Thi My Dung <br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 ‐ Supplement of No 1 ‐ 2013: 648 ‐ 652 <br /> Context: The role of hand hygiene in preventing health care associated infections (HCAIs) has been clearly <br /> established. However, compliance rates remain poor among health care personnel. <br /> Aims:  1)  To  investigate  the  health  care  worker’s  hand  hygiene  compliance  rates  in  the  General  internal <br /> medicine department (9B1) of Cho Ray hospital, 2) to study the efficacy of a multimodal intervention strategy at <br /> improving compliance. <br /> Design: A three‐month observational, intervention study.  <br /> Materials and Methods: All health care personnel who came in contact with patients in 9B1 department <br /> were observed for their hand hygiene compliance before and after a multimodal intervention strategy (education, <br /> posters, verbal reminders and easy availability of products). <br /> Results:  Previously, hand hygiene compliance among medical personnel working in 9B1 department was <br /> 25.8% and the most common reason cited for non‐compliance was lack of time. The overall compliance has been <br /> improved following the intervention to 60.2 ± 19.9%. All groups showed improvements: nurses 77.3%, doctors <br /> <br /> * Khoa Nội tổng quát, BV Chợ Rẫy <br /> Tác giả liên lạc: TS. Bs. Trương Ngọc Hải; ĐT: 0838554137. E‐mail: ngochai.truong@gmail.com <br /> <br /> 648<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2012 <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> 65.0% and staff health‐workers 38.4%. <br /> Conclusion: Intervention strategies, such as the one used, can be useful in improving the compliance rates <br /> of hand hygiene compliance among health care workers in the General internal medicine department (9B1) of Cho <br /> Ray hospital. <br /> Keywords: hand hygiene compliance, multimodal intervention <br /> tháng (từ 01/5/2011 đến 01/8/2011), tại khoa Nội <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ <br /> tổng  quát‐bệnh  viện  Chợ  Rẫy.  Với  38  giường <br /> Rửa  tay  là  biện  pháp  đơn  giản  nhất,  hiệu <br /> bệnh, khoa có 32 nhân viên (bác sĩ, điều dưỡng, <br /> quả  nhất  để  phòng  ngừa  nhiễm  khuẩn  bệnh <br /> hộ  lý)  chăm  sóc,  điều  trị  cho  khoảng  hai  ngàn <br /> viện.  Tuy  đã  có  nhiều  tiến  bộ  trong  kiểm  soát <br /> lượt bệnh nhân nằm viện mỗi năm.  <br /> nhiễm  khuẩn  bệnh  viện,  tỷ  lệ  tuân  thủ  rửa  tay <br /> Tất cả nhân viên y tế (bác sĩ, điều dưỡng và <br /> của nhân viên y tế theo hướng dẫn của Tổ chức <br /> hộ  lý)  có  tiếp  xúc  với  bệnh  nhân  trong  khoảng <br /> Y  tế  Thế  giới  (WHO)  vẫn  còn  rất  thấp.  Theo <br /> thời  gian  nghiên  cứu,  đều  được  ngẫu  nhiên <br /> những  nghiên  cứu  đã  được  công  bố,  tỷ  lệ  tuân <br /> quan  sát  kín  đáo  bởi  2  quan  sát  viên  (điều <br /> thủ rửa tay trung bình ở vào khoảng 40%. Để cải <br /> dưỡng  trưởng  khoa  và  chuyên  viên  của  khoa <br /> thiện  tình  trạng  này,  WHO  đã  đưa  ra  khuyến <br /> kiểm soát nhiễm khuẩn bệnh viện). <br /> cáo “năm thời điểm rửa tay”, mô tả những điểm <br /> Việc quan sát đảm bảo các yêu cầu sau: ngẫu <br /> cơ  bản  của  vệ  sinh  tay  và  những  thời  điểm  cụ <br /> nhiên, không thông báo trước; thời gian mỗi lần <br /> thể  cần  rửa  tay  để  ngăn  chặn  sự  lây  lan  của  vi <br /> quan sát là 15‐30 phút. Ghi nhận số lần tuân thủ <br /> khuẩn trong tiến trình chăm sóc cho bệnh nhân. <br /> và kỹ thuật rửa tay đúng cách của nhân viên y tế <br /> Tuy nhiên, công tác giáo dục tuyên truyền, phân <br /> so với số cơ hội rửa tay ‐ dựa trên khuyến cáo “5 <br /> phối tờ rơi, tổ chức lớp học… chỉ có thể làm tăng <br /> thời điểm <br /> rửa  tay”  của  WHO  và  bảng  theo  dõi <br /> thoáng  qua  tỷ  lệ  tuân  thủ.  Không  có  can  thiệp <br /> đang được sử dụng tại Bệnh viện Chợ Rẫy của <br /> đơn lẻ nào làm tăng hằng định tỷ lệ tuân thủ rửa <br /> phòng Kiểm soát nhiễm khuẩn.  <br /> tay. <br /> Trong  năm  2011,  WHO,  Bộ  Y  Tế  và  bệnh <br /> viện  Chợ  Rẫy  đã  phát  động  phong  trào  tăng <br /> cường rửa tay trong chăm sóc bệnh nhân ở nhân <br /> viên  y  tế.  Tuy  nhiên,  thông  tin  dữ  liệu  về  mức <br /> độ tuân thủ, thực hành rửa tay ở các nhân viên y <br /> tế tại BVCR chưa nhiều, mức độ nhận thức về sự <br /> cần  thiết  của  việc  rửa  tay  của  nhân  viên  y  tế <br /> chưa  được  biết  rõ.  Vì  vậy,  chúng  tôi  thực  hiện <br /> nghiên cứu tiến cứu, quan sát về thực hành rửa <br /> tay tại khoa Nội tổng quát nhằm đánh giá tỷ lệ <br /> tuân thủ rửa tay ở nhân viên y tế, lượng giá mức <br /> độ nhận thức và lý do không tuân thủ rửa tay, <br /> đồng  thời  nghiên  cứu  hiệu  quả  của  phương <br /> pháp can thiệp đa mô thức, dựa trên “năm thời <br /> điểm rửa tay” trong cải thiện sự tuân thủ rửa tay <br /> của nhân viên trong khoa. <br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG ‐ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU <br /> Nghiên  cứu  được  thực  hiện  quan  sát,  tiến <br /> cứu,  có  can  thiệp,  trong  khoảng  thời  gian  3 <br /> <br /> Phương pháp can thiệp đa mô thức gồm: <br /> ‐ Tổ chức lớp tập huấn do chuyên viên có kinh <br /> nghiệm của khoa kiểm soát chống nhiễm khuẩn <br /> phụ trách. Áp dụng phương pháp đào tạo trực <br /> quan  sinh  động,  thiết  thực.  Tập  huấn  về  lý <br /> thuyết  kết  hợp  với  thực  hành  (dựa  trên  “năm <br /> thời điểm rửa tay”) và có kiểm chứng bằng việc <br /> cấy vi khuẩn từ phết bàn tay nhân viên trước và <br /> sau tập huấn. <br /> ‐ Nhắc nhở bằng hình ảnh: Các thông báo của <br /> bệnh viện, tranh ảnh (tranh vui, cổ động) được <br /> gắn  ở  những  vị  trí  nổi  bật,  dễ  quan  sát  thấy <br /> trong khoa. Ở mỗi bồn rửa tay đều có gắn hình <br /> ảnh hướng dẫn quy trình rửa tay đúng cách. <br /> ‐ Nhắc nhở bằng lời nói:  Trong  các  buổi  giao <br /> ban  hàng  ngày,  lãnh  đạo  khoa  thường  xuyên <br /> nhắc  nhở  nhân  viên  tăng  cường  tuân  thủ  rửa <br /> tay.  <br /> ‐ Có chính sách khen thưởng, động viên kịp thời: <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2012<br /> <br /> 649<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> <br /> Tổ  chức  thi  đua  giữa  các  nhóm,  khen  thưởng <br /> cho người tuân thủ cao nhất. Tạo không khí thi <br /> đua lành mạnh, sáng tạo, cùng nhắc nhau tuân <br /> thủ rửa tay giữa các nhân viên. <br /> <br /> đáng kể, đạt 60,2%, trong đó của điều dưỡng là <br /> 75‐81%, bác sĩ 61‐70% và hộ lý 33‐41%. <br /> <br /> ‐ Đảm bảo cung ứng đầy đủ phương tiện và hóa <br /> chất rửa tay, để ở nơi dễ thấy, dễ sử dụng:  Lắp  đặt <br /> mới hệ thống rửa tay nhanh (khung giá đỡ, bình <br /> đựng dung dịch khử khuẩn tay) tại mỗi phòng <br /> bệnh, mỗi xe tiêm chích và tại phòng hành chính <br /> khoa.  Đảm  bảo  cung  ứng  đầy  đủ,  kịp  thời  hóa <br /> chất rửa tay. <br /> <br />  <br />  <br /> <br /> Chương  trình  can  thiệp  hoàn  thành  trong <br /> vòng  12  tuần.  Ngay  sau  khi  chấm  dứt  nghiên <br /> cứu can thiệp, 32 nhân viên trong khoa (gồm: 5 <br /> bác  sĩ,  20  điều  dưỡng,  2  bác  sĩ  hội  chẩn,  2  kỹ <br /> thuật viên vật lý trị liệu và 3 hộ lý) được phát <br /> bảng câu hỏi tự lượng giá gồm 12 điểm. Tất cả <br /> bảng  câu  hỏi  được  phát  và  thu  lại  ngay  để <br /> phân tích. <br /> Các  biến  số  được  so  sánh  bằng  test  χ2  hay <br /> Fisher  exact,  dùng  phần  mềm  SPSS  13.0  và  giá <br /> trị P