Hình ảnh tế bào học FNA của carcinôm tuyến vú với tế bào khổng lồ nhiều nhân giống hủy cốt bào (BCOGCs): Thông báo 1 trường hợp và hồi cứu y văn

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Số 5 * 2015<br /> <br /> <br /> HÌNH ẢNH TẾ BÀO HỌC FNA CỦA CARCINÔM TUYẾN VÚ<br /> VỚI TẾ BÀO KHỔNG LỒ NHIỀU NHÂN GIỐNG HỦY CỐT BÀO<br /> (BCOGCs): THÔNG BÁO 1 TRƯỜNG HỢP VÀ HỒI CỨU Y VĂN<br /> Trần Hòa*<br /> <br /> Tóm tắt: BCOGCs là một phân nhóm mô học ít gặp chúng tôi báo cáo một trường hợp bệnh lý được chẩn<br /> đoán bằng FNA có biểu hiện khá điển hình về mặt tế bào học.<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: mô tả trường hợp bệnh và hồi cứu y văn.<br /> Kết quả và bàn luận: Bệnh nhân nữ 49 tuổi có khối u ở ¼ trên trong vú T đã được chẩn đoán tế bào học bằng<br /> FNA và xác nhận mô bệnh học sau đó là một trường hợp BCOGCs dạng ông tuyến vú xâm lấn grade 2. Tế bào<br /> khổng lồ nhiều nhân được ghi nhận trên tiêu bản có kích thước lớn,nhiều nhân từ 5- 10 nhân/1 tế bào,số lượng 5-8 tế<br /> bào/1 vi trường xen lẫn và kết hợp chặt chẽ với các tế bào biệt hóa vừa,ít tê bào mô đệm. BCOGCs là một bệnh hiếm<br /> gặp chiếm tỷ lệ từ 0,5-1,2 % tổng số bệnh nhân carcinom vú. Vấn đề điều trị và tiên lượng tương đương với các loại<br /> mô học khác, 86% sống sau 5 năm. Nguồn gốc của tế bào khổng lồ này được cho là từ mô bào, tế bào đơn nhân kết<br /> dínhFNA có thể chẩn đoán được bệnh lý này và là một gợi ý thiết thực cho đánh giá mô bệnh học.<br /> Kết luận: Chẩn đoán tế bào học được đặt ra khi tiêu bản hiện diện tế bào khổng lồ kết hợp chặt chẽ với tế bào<br /> u ác tính của biểu mô tuyến vú.<br /> Từ khóa:<br /> ABSTRACT<br /> FINE NEEDLE ASPIRATION CYTOLOGY OF BREAST CARCINOMA WITH OSTEOCLAST- LIKE<br /> GIANT CELLS: A CASE REPORT AND THE REVIEW OF LITERATURE<br /> Tran Hoa * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 19 - No 5 - 2015: 122 - 126<br /> <br /> Background: Breast carcinoma with osteoclast like giant cells(BCOGCs) is an rare tumor.The purpose of<br /> this case is to describe morphological cytology in a case of BCOGCs in which the diagnosis was suggested by FNA<br /> and confirmed by biopsy of the breast.<br /> Method: We review the clinical and cytopathological record of patient and appropriate literature.<br /> Result: A 49 year-old woman presented a tumor in the upper inner quadrant of the left breast. Physical<br /> examination revealed a 3cm firm, tender mass. The FNA cytology was performed in a this case,showing an<br /> abundance of multinucleated giant cells containing 5-10 randomly arranged, round to oval nuclei/ a cell.Their<br /> number 5-10 cells/ a view.which intimate association with medium grade malignant epithelial clusters. BCOGCs<br /> is uncommon and account for 0,5-1,2% of the breast cancer.Current evidence suggests it is smilar if not better<br /> than other common types of invasive carcinoma. 86% of patients still alive after 5 years. FNA cytology appears to<br /> be an accurate diagnosis modality in BCOGCs because it detected forms with only a few giant cells that usually<br /> are not abserved at histopathologic diagnosis. This giant cells is believed to arise from fusion of stromal cells, thus<br /> having a monocyte/marcrophage or histocytic origin.<br /> Conclusion: The combination of osteoclast like giant cells and cancer cells allows a diagnosis of BCOGCs on<br /> FNAC. Be careful search for malignant epithelial cells should be performed to avoid a false negative diagnosis.<br /> Key words:<br /> <br /> <br /> * Khoa giải phẫu bệnh- Bệnh viện C Đà Nẵng<br /> Tác giả liên lạc: Trần Hòa ĐT: 0905325858 Email: tranhoadok@gmail.com<br /> 122<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Số 5 * 2015 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ BÀN LUẬN<br /> Carcinoma vú có biểu hiện tế bào khổng lồ Đặc điểm chung<br /> giống hủy cốt bào (BCOGCs) là một phân nhóm BCOGCs đã được Fry ghi nhận đầu tiên vào<br /> mô học ít gặp, ít được ghi nhận. Trong y văn tổn năm 1927 và Rosen đưa vào phân loại năm<br /> thương thường ít đươc đề cập trong chẩn đoán 1979(2,12). Thông báo đầu tiên về hình ảnh tế bào<br /> giải phảu bệnh. học FNA của BCOGCs vào năm 1983(11). Biểu<br /> Hầu hết các tổn thương mô học ít gặp của hiện lâm sàng nhìn chung không có sự khác biệt<br /> ung thư vú đều có thể gây khó khăn cho chẩn so với các loại mô học thông thường. Tỉ lệ mắc<br /> đoán FNA khi nhận định và đánh giá tế bào. Tuy bệnh dao động từ 0,5-1,2% tổng số trường hợp<br /> nhiên trong trường hợp BCOGCs chẩn đoán tế carcinôm vú. Tỉ lệ phát hiện trên FNA 8/6000<br /> bào học lại có giá trị cao và gợi ý tốt cho những bệnh nhân được khám(10).<br /> đánh giá mô học sau đó. Lứa tuổi mắc bệnh dao động từ 32-84 tuổi<br /> Tháng 4/2015 tại khoa Giải Phẫu Bệnh Lý – hoặc từ 22-88 tuổi tùy theo tác giả(4,12), tuổi trung<br /> Bệnh viện Ung thư Đà Nẵng, chúng tôi có ghi bình 42, 49 hoặc 50 tuổi(5,9,10). Tổn thương ở vú P<br /> nhận được một trường hợp bệnh lý này, được gần gấp đôi vú T: 27 trường hợp so với 15 trường<br /> chẩn đoán FNA và phù hợp kết quả mô bệnh hợp, rất hiếm gặp ở cả 2 bên(11,19,8); u thường khu<br /> học sau đó. trú ở ¼ trên ngoài,chiếm đến 51% trường hợp<br /> Chúng tôi thông báo trường hợp này và hồi bệnh(5). Tuy nhiên vẫn có thể gặp ở các vị trí<br /> cứu y văn nhằm rút kinh nghiệm chẩn đoán và khác(8).<br /> bổ sung cho lâm sàng một tư liệu tham khảo Qua tổng hợp 45 báo cáo được công bố cho<br /> trong quản lý và theo dõi bệnh nhân. thấy kích thước khối u dao động từ 0,5-30cm(4)<br /> hoặc từ 0.5-10cm(5,8). Đường kính trung bình từ 3-<br /> TÓM TẮT LÂM SÀNG VÀ TẾ BÀO HỌC<br /> 4 cm(4,8). 39% bệnh nhân có khối u nhỏ hơn hoặc<br /> Bệnh nhân nữ 49 tuổi - MYT 15003775. bằng 2cm(4). 34-35 % có di căn hạch trong thời<br /> Địa chỉ: Phú Ninh, Quảng Nam. điểm chẩn đoán(1,5). 50% trên 3 hạch bị ảnh<br /> Bệnh nhân phát hiện có khối u vú trái, có hưởng(5).<br /> đường kính # 3cm hơi căng, nổi trội lên mặt da, u Các loại mô học của ung thư vú đều có thể<br /> di động rõ, không dính vào mô dưới da. Tổn biểu hiện trong bệnh lý BCOGCs(8). 59%<br /> thương khu trú ở ¼ trên trong vú trái, cách núm BCOGCs có thể hiện carcinôm vú thể ống xâm<br /> vú 2cm. Hạch nách không sờ thấy. Tiến hành lấn; 30% thể hiện carcinôm dạng tuyến nang.<br /> làm FNA vào ngày 15/4/2015 kết quả: Thấy 13% thể hiện carcinôm vú thể thùy và 1%<br /> nhiều tế bào khổng lồ nhiều nhân lan tỏa khắp vi carcinôm vú thể sàng(4).<br /> trường, từ 5-8 nhân/1 tế bào, khu trú ở trung Vấn đề tiên lượng bệnh chưa thống nhất. Số<br /> tâm, 5-10 tế bào/1 vi trường xen lẫn một số tế bào lượng bênh nhân ghi nhận chưa được nhiều nên<br /> biểu mô tuyến co cụm có nhân thay đổi kích vấn đề đánh giá còn gặp khó khăn, có tác giả cho<br /> thước có chỗ không đều, tăng tính bắt màu, có rằng loại mô học này không thuận lợi, chỉ có 37%<br /> nhân chia bất thường một số tế bào xơ thoái hóa. sống đến 5 năm. Trong khi đó có nghiên cứu lại<br /> Chẩn đoán tế bào học tương hợp với chẩn cho rằng 86% sống trên 5 năm(1,5). Một số bằng<br /> đoán mô bệnh học là một trường hợp BCOGCs chứng cho thấy tiên lượng tương tự như các loại<br /> dạng ống tuyến vú xâm lấn độ 2. carcinôm vú thường gặp khác không thể nói tốt<br /> hơn(1).<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 123<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Số 5 * 2015<br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM TẾ BÀO HỌC Sự hiện diện tế bào khổng lồ kết hợpvới tế<br /> bào u hoặc thành phần ung thư biểu mô được<br /> Theo ghi nhận của một số tác giả: trên phiến<br /> xem là tiêu chuẩn để chẩn đoán bệnh lý này(3,11,12).<br /> đồ thường thể hiện các quần thể tế bào hỗn hợp<br /> giữa tế bào ung thư và tế bào khổng lồ trên một Sự tồn tại tế bào khổng lồ trên một phiến<br /> nền nhiều máu và/hoặc đại thực bào ăn săc tố đồ u vú đều có thể nghĩ đến một trường hợp<br /> BCOGCs(11).<br /> máu cũng như các thành phần bào viêm khác.<br /> Các ống tuyến co cụm thành đám từ trung bình Mật độ phân bố tế bào khổng lồ thể hiện trên<br /> đến lớn, có bờ không đều, tạo dải hoặc nhóm 3 lame kính luôn gây ấn tượng cho các nhà tế bào<br /> chiều. Các tế bào đồng dạng, nhân tròn nhỏ bào học, có thể đây là 1 trong những hình ảnh giúp<br /> tương xác định, mịn. Chỉ những tế bào đơn lẻ cho chúng ta nghĩ đến BCOGCs. Việc đánh giá<br /> mới thể hiện tính bắt màu cao, có hạt nhân, tỷ lệ ác tính phải dựa trên thành phần biểu mô có mặt<br /> trên phiến đồ.<br /> nhân/bào tương cao. Tế bào khổng lồ thay đổi số<br /> lượng, mật độ cao có thể lên đến 30 tế bào/1 vi Các đại thực bào ăn sắc tố máu không<br /> trường, có xu hướng nằm đè lên các tế bào biểu thường gặp trên các u lành tính, sự hiện diện của<br /> mô hoặc lẫn lộn với chúng. Số lượng nhân thay chúng cũng là một đặc điểm hỗ trợ cho chẩn<br /> đổi từ 5 đến 40 nhân/1 tế bào. Tế bào khổng lồ có đoán BCOGCs bằng FNA(12).<br /> xu hướng tụ tập ở vùng ngoại vi tiêu bản(10,8). CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT<br /> Ngoài ra còn có thêm một số đặc điểm khác Sự hiện diện tế bào khổng lồ ở phiến đồ có cả<br /> của tế bào khổng lồ như: nằm xen lẫn với tế bào trên tổn thương lành tính và ác tính của vú. Qua<br /> u hoặc nằm trong lòng ống tuyến. Kích thước tế nghiên cứu của Sonia cho thấy hình ảnh tế bào<br /> bào từ 20 đến 180 μ, số lượng nhân tối đa có thể khổng lồ được ghi nhận 23/200 # 11,5% trường<br /> lên đến 70, nhân lớn gấp 3 lần limphô bào. Số hợp làm FNA vú. Trong đó tổn thương không<br /> lượng tế bào khổng lồ thay đổi rất có ý nghĩa từ phải u có tế bào khổng lồ là 8/36 # 22,2% trường<br /> 16 đến 300 tế bào trên một tiêu bản tế bào học, hợp, u lành tuyến vú 10/164 # 6.1% trường hợp<br /> các nhân đều khu trú ở trung tâm tế bào, số (xơ nang vú 5/59 # 8,5% trường hợp, u xơ vú 5/52<br /> lượng tế bào khổng lồ thay đổi từ vi trường này # 9,6% trường hợp)(6).<br /> đến vi trường khác trên cùng một tiêu bản và Do vậy vấn đề chẩn đoán phân biệt cần phải<br /> liên quan chặt chẽ với tế bào u(3,11,4,10,8). đặt ra trước khi có kết luận cuối cùng. Có 4 dòng<br /> Một đặc điểm quan trọng luôn được các tác tế bào khổng lồ (MGCs) cần chẩn đoán phân biệt<br /> giả nhấn mạnh là các tế bào ung thư thường có bao gồm:<br /> độ từ thấp đến trung bình nên có thể dễ gây ra a/ MGCs liên quan đến phản ứng viêm hạt:<br /> những nhầm lẫn với các tổn thương lành lao, sarcoidosis, và phản ứng tế bào dị vật.<br /> tính(4,10,12,8). b/ MGCs mô đệm trong vú, bệnh nữ hóa và<br /> Các tác giả đều thống nhất chẩn đoán u diệp thể vú.<br /> BCOGCs có thể được kết luận bằng FNA. Thậm c/ Tế bào khổng lồ quái dị trong carcinôm vú<br /> chí,theo Solene, FNA còn có giá trị hơn mô bệnh đa dạng và sarcôm.<br /> học do các tế bào khổng lồ có thể phát hiện trên d/ Tế bào khổng lồ giống hủy cốt bào liên<br /> tiêu bản tế bào học dễ dàng hơn trên tiêu bản mô quan carcinôm tuyến vú.<br /> bệnh học(10). Được Solene hệ thống hóa theo bảng sau(10):<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 124<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Số 5 * 2015 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Loại MGCs Hình thái Các té bào liên quan Dấu ấn miễn dịch<br /> MGCs liên quan viêm hạt Tế bào có dạng langhans hoặc Tế bào viêm,thành phần chính CD 68(+)<br /> dạng Muller là limpho bào,mô bào<br /> Tế bào khổng lồ mô đệm Nhiều nhân nằm chồng chất Có tế bào hình thoi không liên Vimentin (+)<br /> lên nhau,bào tương ít, hẹp quan với tế bào biểu mô<br /> Tế bào ác tính quái dị Đa dạng, nhân bất thường, Có tế bào biểu mô ác tính mức CK (+)<br /> không đều, có tính chất tế bào độ cao<br /> ung thư<br /> Tế bào khổng lồ giống hủy cốt Nhiều nhân, khu trú trung tâm Phối hợp liên quan mật thiết CD 68 (+)<br /> bào tế bào với tế bào ung thư<br /> <br /> Hình ảnh tế bào và mô bênh học: f 739 & k 735<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Trong phản ứng viêm hạt, phiến đồ nổi trội tế giống bó hoa (floret like). Trong trường hợp ít tế<br /> bào viêm, và dễ dàng loại trừ khi có hình ảnh tế bào khổng lồ chúng ta cũng có thể nhầm tổn<br /> bào dạng biểu mô (thoái bào, tế bào bán liên). Tế thương u với hoại tử mỡ ở vú nên phải cẩn thận<br /> bào khổng lồ của u diệp thể vú lại có dạng xòe khảo sát kỹ tiêu bản để tìm tế bào ung thư để<br /> tránh bỏ sót gây âm tính giả(3).<br /> <br /> <br /> 125<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Số 5 * 2015<br /> <br /> Khám lâm sàng và khai thác tiền sử có hay Trong khi đó, theo Rosen, các tế bào ung<br /> không có can thiệp phẫu thuật các loại hoặc thư đã chế tiết ra các yếu tố phát triển nội mạc<br /> thủ thuật tại vùng vú, nên tránh làm FNA mạch (VGF) làm tăng sinh mạch và các đại<br /> trong thời gian hồi phục vết mổ hoặc khi sẹo thực bào, mô bào đi vào u kết dính tạo thành<br /> mổ chưa ổn định, nếu thấy cần thiết nên làm OGCs(8).<br /> lại FNA cũng là những điều kiện để hỗ trợ cho TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> chẩn đoán phân biệt. 1. Albawardi AS et al (2014)- Mammary carcinoma with<br /> Trong phản ứng viêm hạt, phiến đồ nổi trội osteoclast like giant cells: a case report- Int J.clin Exp Pathol<br /> 2014;7(12) 9038-9043.<br /> tế bào viêm, và dễ dàng loại trừ khi có hình ảnh 2. Athanasou NA (1989)- The origin and nature of stroma<br /> tế bào dạng biểu mô (thoái bào, tế bào bán liên). osteoclast-like multinucleated giant cells in Breast carcinoma:<br /> Tế bào khổng lồ của u diệp thể vú lại có dạng implication for tumor osteolysis and marcophage biology-<br /> BJ.cancer 59/491-498.<br /> xòe giống bó hoa (floret like). Trong trường hợp 3. Cai G et al (2004)- Invasive Mammary carcinoma with<br /> ít tế bào khổng lồ chúng ta cũng có thể nhầm tổn osteoclast like giant cells Diagnosed by fine needle aspiration<br /> biopsy : Review of cytologic literature and distinction from<br /> thương u với hoại tử mỡ ở vú nên phải cẩn thận<br /> other mammary lesions containing giant cells-Diagn<br /> khảo sát kỹ tiêu bản để tìm tế bào ung thư để cytopathol 2004,30: 396-400.<br /> tránh bỏ sót gây âm tính giả(3). 4. Cai N (2005) Mammary carcinoma with osteoclast like giant<br /> cells: A study of four cases and a review of literature- Diagn<br /> Khám lâm sàng và khai thác tiền sử có hay Cytopathol 33:246- 251.<br /> không có can thiệp phẫu thuật các loại hoặc 5. Gjerdrum LM (2001)- Breast carcinoma with osteoclast like<br /> giant cells : Morphological and ultrastructural studies of a case<br /> thủ thuật tại vùng vú, nên tránh làm FNA with review of the literature-The Breast 10,231-236.<br /> trong thời gian hồi phục vết mổ hoặc khi sẹo 6. Gon S (2014) – Multinucleated giant cells on FNAC of breast<br /> lesions:A not very uncommon occurrence with varied<br /> mổ chưa ổn định, nếu thấy cần thiết nên làm<br /> pathology- Indian J.Basic and Appplied Medical<br /> lại FNA cũng là những điều kiện để hỗ trợ cho research,December 2014: vol 4.issue 1:416-424.<br /> chẩn đoán phân biệt. 7. Holland R (1984)- Mammary carcinoma with osteoclast like<br /> giant cells additional observation on six cases – Cancer<br /> Nguồn gốc tế bào khổng lồ nhiều nhân 53,1963-1973.<br /> 8. Koernec FC (2014)- Mammary carcinoma with osteoclast like<br /> giống hủy cốt bào (OGCs) giant cells In; Rosen’s-Breast Pathology –fouth Edition<br /> Dựa vào sự bộc lộ của dấu ấn miễn dịch, các Lippicott William & Willim,p: 703-714<br /> 9. Nielsen BB& Kiaer (1985)- Carcinoma breast with stromal<br /> nghiên cứu được đưa ra đều thống nhất nguồn<br /> multinucleated giant cells- Histopathology 9:183-193.<br /> gốc của OGCs là từ mô bào hoặc tế bào đơn nhân. 10. Solene FJ et al (2010)- Fine needle aspiration cytopathology-An<br /> accurate diagnotic modality in Mammary carcinoma with<br /> Các đấu ấn được ghi nhận: CD 68 (+),CK (-),<br /> osteoclast like giant cells – Cancer Cytopathol 2010,118:468-73.<br /> PR (-), ER (-), OGCs không bộc lộ P53, CD1a (+), 11. Sugano I et al (1983)- cytologic and ultrastructural studies of a<br /> TRAP (+), CMA (-), Yếu tố VIII (-)(3,2,8). rare breast carcinoma with osteoclaste like giant cells – Cancer<br /> 52:74-78.<br /> Athanasou cho rằng các tế bào tuyến ác tính 12. Vicadi JA (2004)- Fine needle aspiration cytology of Mammary<br /> tiết ra chất giống PTH kích thích mô bào chuyển carcinoma with osteoclast like giant cells- Cytopathology<br /> 15,321-325.<br /> dạng thành OGCs.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 126<br />