Hình thức giao tiếp của trẻ với giáo viên trong trường mầm non

TAÏP CHÍ KHOA HOÏC ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 25 - Thaùng 12/2014<br /> <br /> <br /> HÌNH THỨC GIAO TIẾP CỦA TRẺ<br /> VỚI GIÁO VIÊN TRONG TRƯỜNG MẦM NON<br /> <br /> TRẦN THỊ PHƯƠNG(*)<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Bài viết đề cập đến các hình thức giao tiếp của trẻ với giáo viên trong trường mầm<br /> non, cụ thể là: Giao tiếp cảm xúc trực tiếp, giao tiếp công việc tình huống, giao tiếp nhận<br /> thức ngoài tình huống và giao tiếp nhân cách ngoài tình huống. Từ đó, đưa ra các yêu cầu<br /> đối với giáo viên mầm non khi giao tiếp với trẻ phù hợp với hình thức giao tiếp của trẻ ở<br /> từng độ tuổi.<br /> Từ khóa: cảm xúc trực tiếp, công việc tình huống, nhận thức ngoài tình huống, nhân<br /> cách ngoài tình huống<br /> <br /> ABSTRACT<br /> This paper mentions communication forms of children with teachers in kindergarten,<br /> in specified: Direct emotion communication, Cases of work communication, Out of cases<br /> perception communication and Out of cases personality communication. The author then<br /> introduce demands for kindergarten teacher when communicating with children to match<br /> with communication forms of each age.<br /> Keywords: direct emotion, case of work, out of cases perception, out of cases<br /> personality<br /> <br /> 1. MỞ ĐẦU(*) hình thức giao tiếp của chúng.<br /> Giao tiếp là con đường cơ bản để phát 2. CÁC HÌNH THỨC GIAO TIẾP CỦA<br /> triển nhân cách của mỗi cá nhân thông qua TRẺ VỚI GIÁO VIÊN TRONG TRƯỜNG<br /> quá trình lĩnh hội kinh nghiệm lịch sử xã hội MẦM NON<br /> đã được tích lũy và truyền lại từ các thế hệ 2.1. Giao tiếp cảm xúc trực tiếp: Trẻ<br /> trước. Đối với trẻ 0-6 tuổi, giao tiếp càng từ 2 tháng đến 6 tháng<br /> đóng vai trò quan trọng vì đây là giai đoạn Giao tiếp cảm xúc trực tiếp là sự trao<br /> đầu tiên trong quá trình hình thành và phát đổi, tiếp xúc tâm lý giữa trẻ và người lớn,<br /> triển tâm lý của đứa trẻ, giúp cho chúng có trước hết là mẹ của trẻ, được thực hiện<br /> khả năng thích ứng và nhanh chóng hòa bằng cử chỉ âu yếm, lời nói nhẹ nhàng, thể<br /> nhập vào cuộc sống xã hội trong những giai hiện cảm xúc tích cực có tính trực tiếp giữa<br /> đoạn tiếp theo. Quá trình phát triển giao tiếp mẹ và con.<br /> của trẻ mầm non gắn chặt với quá trình hình Giao tiếp cảm xúc trực tiếp là hình thức<br /> thành và phát triển nhân cách của chúng. Sự giao tiếp sơ đẳng nhất giữa trẻ với người<br /> phát triển giao tiếp của trẻ với giáo viên lớn. Hình thức giao tiếp này được biểu hiện<br /> trong trường mầm non được thay đổi bởi dưới hiện tượng: “Phức cảm hớn hở” khi có<br /> nhu cầu giao tiếp của trẻ và thể hiện qua các người lớn giao tiếp với trẻ khoảng 2 tháng.<br /> Trẻ có nét mặt hớn hở, tai mắt hướng về<br /> (*)<br /> TS, Trường Đại học Sài Gòn<br /> <br /> 18<br /> tiếng động, chân tay khua rối rít, nhoẻn cử chỉ, nét mặt, nụ cười để tạo cơ hội cho<br /> miệng cười… đó là những phản ứng cảm trẻ làm quen với âm thanh tiếng nói của<br /> xúc tích cực của trẻ thể hiện trong các tình con người. Khi trẻ 4 đến 6 tháng tuổi,<br /> huống cụ thể như: khát nước được cho người lớn lựa chọn đồ vật, đồ chơi phù hợp<br /> uống, đói được cho bú, được mẹ trò chuyện để trẻ tập cầm nắm vì đồ vật đồ chơi cũng<br /> với trẻ. Đây là hiện tượng tâm lý đầu tiên là phương tiện tạo cảm xúc tích cực khi<br /> của trẻ có tính xã hội. Trẻ 4-6 tháng tuổi còn giao tiếp với người lớn. Ở giai đoạn này,<br /> thể hiện cảm xúc tích cực khi người lớn cho người lớn đóng vai trò “trung gian” hướng<br /> trẻ tiếp xúc với đồ vật, đồ chơi. Nhà tâm lý trẻ chú ý tới đồ vật, đồ chơi, giúp trẻ nhận<br /> học Xô Viết Đ. B. Encônhin đã phát hiện ra chúng và hình thành kỹ năng cầm, nắm.<br /> và diễn tả hiện tượng: “Phức cảm hớn hở”: Khi cho trẻ tiếp xúc với đồ vật, đồ chơi,<br /> “Rất sớm, ngay từ tháng thứ 2 của cuộc người lớn vẫn phải giao tiếp với trẻ bằng<br /> sống, ở trẻ đã xuất hiện nhu cầu giao tiếp các phương tiện như lời nói và cử chỉ, điệu<br /> với người lớn” [2]. bộ. Người lớn phải thật nhạy cảm trong<br /> Giao tiếp cảm xúc trực tiếp đóng vai việc phán đoán các tâm trạng và nhu cầu<br /> trò rất quan trọng đối với sự phát triển tâm sinh lý, tâm lý của trẻ để thỏa mãn các nhu<br /> lý của trẻ trong 6 tháng đầu cuộc đời trẻ. cầu đó và tạo cảm giác an toàn, phát triển<br /> Nhờ loại giao tiếp này, đứa trẻ có cảm giác các xúc cảm tích cực cho trẻ.<br /> an toàn, thái độ tích cực với thế giới xung Trẻ 2 tháng đến 6 tháng chưa vào học<br /> quanh và qua đó, trẻ bắt đầu quan tâm đến tại trường mầm non, chưa trực tiếp giao<br /> thế giới đồ vật, xuất hiện mong muốn cùng tiếp với giáo viên mầm non, nhưng hình<br /> chia sẻ những cảm xúc của mình với người thức giao tiếp cảm xúc trực tiếp ở giai đoạn<br /> lớn và đồng cảm với họ. Các nhà tâm lý này rất quan trọng, nó tạo cơ sở thuận lợi<br /> học đánh giá cao vai trò của giao tiếp cảm cho sự phát triển các hình thức giao tiếp ở<br /> xúc trực tiếp với người lớn. M. I. Lixina các độ tuổi lớn hơn của trẻ với giáo viên<br /> viết: “Cha mẹ, những người chăm nom trẻ mầm non sau này.<br /> đặc biệt ghi nhận cái ngày có nhiều ý 2.2. Giao tiếp công việc tình huống:<br /> nghĩa, khi đứa trẻ lần đầu tiên trong đời Trẻ từ 6 tháng đến 3 tuổi<br /> dừng mắt lại và chăm chú nhìn họ mỉm Giao tiếp công việc tình huống thể hiện<br /> cười. Từ thời điểm này bắt đầu một thời kỳ khi trẻ bắt đầu tiếp xúc với thế giới đồ vật<br /> mới – Đứa trẻ chuyển từ một sinh vật xung quanh bằng hành động của chính<br /> không biết gì về sự tồn tại của người khác, mình, song khi gặp khó khăn, trẻ hướng về<br /> thành một đứa trẻ cảm nhận được môt cách phía người lớn thể hiện nhu cầu giúp đỡ<br /> nhạy bén sự âu yếm của người lớn và biểu trong tình huống, hoàn cảnh cụ thể.<br /> thị sự “cảm ơn” về điều đó”. [1] Theo M.I.Lixina [1], giao tiếp công<br /> Khi giao tiếp với trẻ 2 tháng đến 6 việc tình huống của trẻ với người lớn diễn<br /> tháng với hình thức giao tiếp cảm xúc trực ra ở 3 mức độ như sau:<br /> tiếp, người lớn trước hết là mẹ của trẻ phải Mức độ thứ nhất: Trẻ từ 1 tuổi đến 1<br /> thật nhẹ nhàng, kiên trì, âu yếm trẻ. Trẻ tuổi rưỡi, khi ngôn ngữ chưa phát triển, trẻ<br /> nghe người lớn nói chuyện, chưa hiểu nội cần có sự giúp đỡ trực tiếp của người lớn<br /> dung nói gì nhưng người lớn vẫn phải trong hành động với các đồ vật.<br /> thường xuyên giao tiếp với trẻ bằng lời nói, Mức độ thứ hai: Trẻ từ 1 tuổi rưỡi đến<br /> <br /> 19<br /> 2 tuổi, khi ngôn ngữ bắt đầu trở thành ngôn ngữ ở giai đoạn này là tiền đề rất quan<br /> phương tiện giao tiếp chính thức, trẻ chủ trọng để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ ở các<br /> động yêu cầu sự giúp đỡ của người lớn khi giai đoạn sau.<br /> chúng hành động với đồ vật để giúp trẻ Để hình thức giao tiếp công việc tình<br /> khám phá đặc điểm, chức năng và phương huống của trẻ 6 tháng đến 3 tuổi phát triển<br /> thức sử dụng đồ vật. tốt, giáo viên mầm non phải nắm được<br /> Mức độ thứ ba: Trẻ từ 2 tuổi đến 3 tuổi, phương tiện giao tiếp chủ yếu của trẻ ở<br /> khi trẻ chủ động hành động theo mẫu của từng độ tuổi để có cách ứng xử cho phù<br /> người lớn. Người lớn đóng vai trò: Làm hợp. Giáo viên phải có sự nhạy cảm nắm<br /> mẫu cho trẻ làm theo và đánh giá hành động bắt được nhu cầu của trẻ để kịp thời giúp<br /> của trẻ. Qua thái độ và sự nhận xét đánh giá đỡ trẻ. Giai đoạn từ 6 tháng đến 18 tháng,<br /> của người lớn, trẻ sẽ mạnh dạn, tự tin và trẻ đã tự vận động như: bò, đi đến chỗ có<br /> chủ động trong hành động của mình. Trẻ đồ vật, đồ chơi và tự cầm nắm chúng,<br /> nắm được hành động khảo sát đồ vật, từ đó người lớn nói chung và giáo viên mầm non<br /> tìm hiểu đặc điểm, chức năng, phương thức nói riêng lúc này đóng vai trò là người<br /> và qui tắc sử dụng đồ vật. hướng dẫn trẻ sử dụng đồ vật, đồ chơi theo<br /> Giao tiếp công việc tình huống là hình đúng chức năng của chúng. Trẻ là người<br /> thức giao tiếp của trẻ từ 6 tháng đến 3 tuổi, chủ động thực hiện các hành động như<br /> tức là trong giai đoạn hoạt động chủ đạo của cầm, nắm, lắc, đập…, người lớn giúp trẻ<br /> trẻ là hoạt động với đồ vật. Đây là giai đoạn bước đầu khám phá các đồ vật, đồ chơi đó.<br /> trẻ tập trung tìm hiểu thế giới xung quanh, Nếu trẻ có nhu cầu giúp đỡ, giáo viên mầm<br /> nên hình thức giao tiếp công việc tình non không nên làm dùm trẻ mà tạo cơ hội<br /> huống đóng vai trò rất quan trọng đối với sự giúp đỡ trẻ tự hoạt động theo khả năng của<br /> phát triển trí tuệ như: Tri giác, trí nhớ, tư mình với các đồ vật, đồ chơi đó. Đối với<br /> duy, tưởng tượng và ngôn ngữ; Phát triển trẻ từ 18 tháng đến 36 tháng, trẻ thường<br /> các loại tình cảm cấp cao như: Tình cảm gặp khó khăn trong việc tìm hiểu chức<br /> đạo đức, tình cảm trí tuệ và tình cảm thẩm năng và phương thức sử dụng chúng. Giáo<br /> mỹ của trẻ. Khi trẻ tiếp xúc với thế giới đồ viên mầm non không nên áp đặt trẻ phải sử<br /> vật xung quanh bằng hành động khám phá dụng đồ vật, đồ chơi theo chức năng chính<br /> hoặc thông qua câu hỏi: Cái gì đấy?; Làm gì mà gợi ý cho trẻ khám phá cách sử dụng<br /> đấy? là thực ra trẻ đang khảo sát đồ vật, tìm theo chức năng phụ một cách sáng tạo. Đặc<br /> hiểu xem đồ vật này: Màu gì?; To hay nhỏ?; biệt giáo viên mầm non yêu cầu trẻ nói<br /> Có dạng hình gì?; Dùng để làm gì?; Cách sử bằng lời: tên gọi, tên đặc điểm , chức năng,<br /> dụng như thế nào? Nếu gặp khó khăn khi cách sử dụng đồ vật, đồ chơi. Đây là cơ hội<br /> đang tìm hiểu đồ vật thì trẻ thể hiện nhu cầu rất tốt để phát triển ngôn ngữ cho trẻ phù<br /> được người lớn giúp đỡ. Ở giai đoạn 1 của hợp với giai đoạn “phát cảm ngôn ngữ”<br /> hình thức giao tiếp công việc tình huống, trẻ của trẻ. Giáo viên mầm non phải biết chọn<br /> dùng phương tiện phi ngôn ngữ (ngôn ngữ đồ vật, đồ chơi phù hợp với đặc điểm tâm<br /> cơ thể) là chủ yếu, ở giai đoạn 2 và giai sinh lý của trẻ, tổ chức tốt hoạt động với đồ<br /> đoạn 3 thì trẻ đã biết dùng phương tiện ngôn vật để trẻ có cơ hội thực hiện hành động<br /> ngữ để giao tiếp với giáo viên mầm non. công cụ và hành động thiết lập mối tương<br /> Chính việc dùng phương tiện giao tiếp là quan nhằm tìm được các đặc điểm bên<br /> <br /> 20<br /> ngoài, chức năng của đồ vật, phương thức trong các câu hỏi của trẻ và tôn trọng bản<br /> sử dụng và quy tắc hành vi xã hội khi sử thân trẻ.<br /> dụng đồ vật đó. Yêu cầu giáo viên mầm Giao tiếp nhận thức ngoài tình huống<br /> non phải có thái độ tích cực khi trẻ có nhu đóng vai trò rất quan trọng đối với sự phát<br /> cầu giúp đỡ trong hoạt động với đồ vật. triển nhận thức, ngôn ngữ của trẻ, đặc biệt<br /> 2.3. Giao tiếp nhận thức ngoài là hình thành và phát triển sự tò mò, ham<br /> tình huống: Trẻ từ 3 tuổi đến 5 tuổi hiểu biết về thế giới xung quanh, tức là<br /> Giao tiếp nhận thức ngoài tình huống phát triển tình cảm trí tuệ cho trẻ. Vì vậy,<br /> là hình thức giao tiếp của trẻ trong việc sự hình thành và phát triển hình thức giao<br /> nhận thức thế giới xung quanh và lồng vào tiếp nhận thức ngoài tình huống giữa trẻ và<br /> các hoạt động nhận thức cùng người lớn. người lớn có ý nghĩa vô cùng quan trọng<br /> Tính chất ngoài tình huống thể hiện ở chỗ đối với sự phát triển tâm lý của trẻ. Lần<br /> nhận thức của trẻ không bó hẹp với tình đầu tiên trẻ tham gia vào sự hợp tác với<br /> huống cụ thể mà nó diễn ra liên tục với các người lớn mang tính trí tuệ cao, nhờ đó mà<br /> loại tình huống khác nhau. cuộc sống tinh thần của trẻ trở nên phong<br /> Giao tiếp nhận thức ngoài tình huống phú, sâu sắc hơn, suy nghĩ của trẻ tách dần<br /> thể hiện tính hiểu biết, thích khám phá các ra khỏi các tình huống cụ thể, mang tính xã<br /> sự vật, hiện tượng ở thế giới xung quanh hội hóa cao hơn.<br /> của trẻ ở các độ tuổi khác nhau, cụ thể: Trẻ Khi giao tiếp với trẻ ở hình thức giao<br /> 3-4 tuổi khám phá thế giới xung quanh tiếp nhận thức ngoài tình huống, giáo viên<br /> thông qua hành động khảo sát đồ vật, đồ chọn lọc một số câu hỏi trả lời ngay, còn<br /> chơi và các câu hỏi “Cái gì đây?”; “Làm gì các câu khác có thể hỏi trẻ và các trẻ trong<br /> vậy?”. Nội dung câu hỏi của trẻ tập trung lớp để trẻ suy nghĩ tìm ra câu trả lời. Muốn<br /> vào tìm hiểu đặc điểm bên ngoài, công giúp trẻ tìm hiểu thế giới xung quanh một<br /> dụng và phương thức sử dụng các đồ vật. cách tích cực và hiệu quả, giáo viên mầm<br /> Trẻ 4-5 tuổi có nội dung các câu hỏi ngày non có thể giải đáp các thắc mắc của trẻ<br /> một phức tạp hơn không chỉ về đặc điểm bằng nhiều cách khác nhau như bằng lời,<br /> bên ngoài của sự vật, hiện tượng mà còn đi bằng các thí nghiệm khoa học, bằng cách<br /> sâu hỏi về nguồn gốc, cấu tạo của sự vật – lồng ghép vào các tiết dạy và tạo ra các<br /> hiện tượng ở thế giới xung quanh cũng tình huống có vấn đề. Như vậy yêu cầu<br /> như mối quan hệ giữa các sự vật hiện giáo viên mầm non phải có kiến thức<br /> tượng trong tự nhiên và xã hội, đó là câu phong phú, đa dạng về sự vật, hiện tượng,<br /> hỏi “Tại sao?”, “Như thế nào?”. Trẻ có thể con người. Giáo viên mầm non tuyệt đối<br /> đưa ra một câu hỏi nhiều lần nhằm hiểu rõ không được chê bai trẻ, không được “làm<br /> ràng hơn, cụ thể hơn, chính xác hơn về vấn ngơ” khi trẻ đặt các câu hỏi về thế giới<br /> đề mà chúng quan tâm. Trong loại hình xung quanh mà luôn động viên, khuyến<br /> giao tiếp này trẻ rất nhạy cảm với thái độ khích khen ngợi tính hiếu kỳ, ham nhận<br /> của người lớn đối với những câu hỏi mà trẻ thức ở trẻ.<br /> đặt ra và những hành động khám phá thế 2.4. Giao tiếp nhân cách ngoài<br /> giới xung quanh do trẻ thực hiện. Giao tiếp tình huống: Trẻ từ 5 đến 6 tuổi<br /> nhận thức này chỉ thực sự có ý nghĩa khi Giao tiếp nhân cách ngoài tình huống<br /> người lớn tôn trọng tính chất nhận thức là hình thức giao tiếp giữa trẻ và người lớn<br /> <br /> 21<br /> với nội dung giao tiếp xoay quanh những thực hiện tốt chế độ sinh hoạt, nội quy sử<br /> chủ đề xã hội, con người. Thực chất khi dụng đồ vật, đồ chơi và quy tắc giao tiếp<br /> giao tiếp, trẻ tìm hiểu chuẩn mực đạo đức, với người lớn, bạn bè, em nhỏ. Trong giao<br /> quy tắc hành vi xã hội, ý thức được trách tiếp với trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi, giáo viên<br /> nhiệm về quyền hạn của mình đối với mầm non luôn chú ý đánh giá việc lĩnh hội<br /> những người xung quanh, tìm hiểu mối các chuẩn mực đạo đức và các quy tắc<br /> quan hệ giữa người với người trong xã hội. hành vi xã hội của trẻ và kịp thời khen<br /> Trong hình thức giao tiếp nhân cách, ngợi, nhắc nhở trẻ. Nếu trẻ biết lễ phép với<br /> trẻ học, bắt chước người lớn, coi người lớn người lớn, với cô giáo, biết nhường nhịn và<br /> là sự thể hiện mẫu mực về hành vi, đạo đức giúp đỡ bạn, thực hiện đúng các nội quy<br /> đối với trẻ. Trẻ thể hiện mong muốn hiểu của trường lớp, giáo viên mầm non khen<br /> biết và cảm thông trong quan hệ với người ngợi trẻ để từ đó hình thành ở trẻ tình cảm<br /> lớn, trẻ thường cố gắng tìm hiểu lý do tại tự hào. Trẻ sẽ cố gắng phát huy các hành vi<br /> sao người lớn lại hành động như vậy, chính tốt. Đây là cơ sở quan trọng hình thành<br /> lúc đó trẻ có cơ hội nhớ lâu những điều nhân cách cho trẻ sau này. Đồng thời giáo<br /> người lớn nói và những hành động mà viên mầm non có thể nhắc nhở khi trẻ thực<br /> người lớn thực hiện. Trong hình thức giao hiện chưa tốt nội quy của trường lớp, trẻ có<br /> tiếp nhân cách ngoài tình huống, trẻ tìm tình cảm xấu hổ, sẽ hạn chế thực hiện các<br /> hiểu mối quan hệ giữa con người với con hành vi đó. Trong giao tiếp với giáo viên<br /> người thông qua sự đánh giá của người lớn mầm non, trẻ cũng thường thắc mắc, tìm<br /> hoặc sự tự đánh giá về hành vi của trẻ. Từ hiểu các mối quan hệ xã hội của những<br /> đó sẽ hình thành ở trẻ tình cảm tự hào và người xung quanh, khám phá về tình cảm,<br /> xấu hổ, trẻ sẽ hạn chế hành vi xấu và phát trách nhiệm của con người đối với con<br /> huy hành vi tốt, đúng chuẩn mực đạo đức người, về chuẩn mực đạo đức và quy tắc<br /> và quy tắc hành vi xã hội. hành vi xã hội. Giáo viên mầm non phải có<br /> Giao tiếp nhân cách ngoài tình huống thái độ tích cực, biết lắng nghe, có trách<br /> có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc nhiệm trả lời các thắc mắc trên của trẻ.<br /> chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tiếp Giáo viên có thể trả lời các câu hỏi của trẻ<br /> nhận các nhiệm vụ học tập ở trường phổ một cách trực tiếp, nhưng cũng có thể<br /> thông sau này, nó là điều kiện thuận lợi thông qua các gương tốt, việc tốt của<br /> giúp cho hoạt động nhận thức, nâng cao những người xung quanh, của bạn bè trẻ,<br /> năng lực hoạt động trí óc và là cơ sở rất của các nhân vật trong truyện…. để giúp<br /> quan trọng hình thành và phát triển nhân trẻ thỏa mãn nhu cầu khám phá về con<br /> cách của trẻ. người, về xã hội.<br /> Trong trường mầm non, để giúp trẻ 3. KẾT LUẬN<br /> phát triển hình thức giao tiếp nhân cách Quá trình hình thành và phát triển các<br /> ngoài tình huống, giúp trẻ lĩnh hội chuẩn hình thức giao tiếp của trẻ mầm non với<br /> mực đạo đức và các quy tắc hành vi xã hội, người lớn nói chung và giáo viên mầm non<br /> trước hết giáo viên phải là tấm gương về nói riêng: Từ giao tiếp cảm xúc trực tiếp<br /> hành vi, lời nói, tác phong, cách ứng xử với đến giao tiếp công việc tình huống, giao<br /> trẻ, với những người xung quanh để trẻ noi tiếp nhận thức ngoài tình huống và giao<br /> theo. Đồng thời giáo viên phải yêu cầu trẻ tiếp nhân cách ngoài tình huống, gắn liền<br /> <br /> 22<br /> với sự thay đổi nội dung, nhu cầu giao tiếp lịch sử xã hội loài người, nhờ đó mà nhân<br /> giữa trẻ với người lớn. Sự xuất hiện các cách của trẻ được hình thành và phát triển<br /> hình thức giao tiếp mới không loại bỏ góp phần tích cực cho việc chuẩn bị vào<br /> những hình thức giao tiếp trước mà bổ học ở trường phổ thông.<br /> sung, hoàn thiện thành một khối liên kết Giáo viên mầm non cần nắm vững bản<br /> mới phức tạp hơn, sâu sắc hơn quy định sự chất và yêu cầu từng hình thức giao tiếp<br /> phát triển tâm lý cao hơn ở trẻ. của trẻ để tìm cách ứng xử phù hợp, góp<br /> Giao tiếp với người lớn là con đường phần thực hiện công tác chăm sóc trẻ một<br /> cơ bản để trẻ lĩnh hội những kinh nghiệm cách hiệu quả nhất.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> <br /> <br /> 1. Cao Thị Thanh (2002), Thực trạng giao tiếp giữa trẻ 5-6 tuổi với giáo viên trong<br /> trường mầm non tại Thành phố Hồ Chí Minh, đề tài khoa học công nghệ cấp Bộ.<br /> 2. Encônhin A.B., Vấn đề phân kỳ sự phát triển tâm lý trẻ em, Bản dịch của Viện Khoa<br /> học Giáo dục.<br /> 3. Лисина М. И. (1985), Общение и регь. Развитие реги у детей в общении со<br /> возросльыми, Москва, Предагогика.<br /> 4. Mukhina V.X. (1980), Tâm lý học mẫu giáo tập I, II, Nxb. Giáo dục, Hà Nội.<br /> 5. Горшова Е. (1998), Учите детей общаться, Дошкоьное востание Н. 12 стр. 91-97.<br /> <br /> <br /> * Ngày nhận bài: 14/7/2014. Biên tập xong: 1/12/2014. Duyệt đăng: 6/12/2014<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 23<br />