intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Mục đích tham gia thế giới trực tuyến của sinh viên đại học Huế (Hnue Journal of Science)

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST
Báo xấu
23
lượt xem 1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tương tác với thế giới trực tuyến là một hình thức giao tiếp phố biến của giới trẻ trong thời đại công nghệ hiện nay. Nghiên cứu nhằm tìm hiểu mục đích tương tác với thế giới trực tuyến của sinh viên.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Mục đích tham gia thế giới trực tuyến của sinh viên đại học Huế (Hnue Journal of Science)

  1. HNUE JOURNAL OF SCIENCE DOI: 10.18173/2354-1075.2020-0047 Educational Sciences, 2020, Volume 65, Issue 4C, pp. 267-277 This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vn MỤC ĐÍCH THAM GIA THẾ GIỚI TRỰC TUYẾN CỦA SINH VIÊN ĐẠI HỌC HUẾ Nguyễn Thanh Hùng* và Phạm Thị Thuý Hằng Khoa Tâm lí – Giáo dục, Trường Đại học Sư phạm, Đại học Huế Tóm tắt. Tương tác với thế giới trực tuyến là một hình thức giao tiếp phố biến của giới trẻ trong thời đại công nghệ hiện nay. Nghiên cứu nhằm tìm hiểu mục đích tương tác với thế giới trực tuyến của sinh viên. Kết quả khảo sát từ bảng hỏi cho thấy sinh viên tham gia thế giới trực tuyến với 4 mục đích là bao gồm: Thu thập thông tin, giải trí trực tuyến, giao tiếp trực tuyến và mua hàng trực tuyến. Trong đó mục đích thu thập thông tin, giao tiếp và giải trí trực tuyến được sinh viên quan tâm nhiều hơn. Các yếu tố giới tính, khối học có tác động đến mục đích tương tác với thế giới trực tuyến. Sinh viên nam có mục đích tương tác nhằm “chơi game, tải game trực tuyến” cao hơn sinh viên nữ. Trái lại, sinh viên nữ có xu hướng “xem phim, tải phim trực tuyến” và “xem hàng trực tuyến” cao hơn nam. Sinh viên năm thứ ba có mục đích tương tác với thế giới trực tuyến ở các mục đích cao hơn sinh viên năm thứ nhất. Kết quả nghiên cứu này góp phần định hướng cho các nghiên cứu tiếp theo trong việc tìm hiểu các yếu tố tác động đến mục đích tương tác với thế giới trực tuyến ở giới trẻ. Từ khóa: thế giới trực tuyến, mục đích tham gia thế giới trực tuyến, thu thập thông tin, giao tiếp trực tuyến, giải trí trực tuyến, kinh doanh trực tuyến. 1. Mở đầu Trong bối cảnh khoa học và công nghệ phát triển mạnh mẽ như vũ bão, với những tiện ích của mình, thế giới trực tuyến (TGTT) đang trở thành món ăn tinh thần của giới trẻ. Theo thống kê của We Are Social và Hootsuite (2017), hiện nay có khoảng một nửa dân số thế giới sử dụng Internet; số lượng này sẽ ngày càng gia tăng, với tốc độ là 8% một năm [1]. Trong số những người sử dụng Internet, giới trẻ chiếm một tỉ lệ lớn, độ tuổi sử dụng Facebook (một loại mạng xã hội trên Internet) nhiều nhất là từ 18 đến 24 [2]. TGTT đang dần chiếm ưu thế cả về thời gian lẫn không gian sống của giới trẻ và trở thành một phần không thể thiếu của con người trong xã hội hiện đại. Trên thế giới đã có khá nhiều nghiên cứu về thực trạng tham gia TGTT của các đối tượng, đặc biệt là lứa tuổi thanh thiếu niên, trong đó có những nghiên cứu liên quan đến mục đích tham gia trực tuyến. Tiêu biểu như nghiên cứu của Khare, Thapa và Sahoo (2007) cho thấy các học giả sử dụng Internet để nghiên cứu, giải trí cũng như tìm kiếm công việc [3]. Nghiên cứu của Singh, Devi, và Raychaudhury (2009) trên 548 người sử dụng các nguồn tài nguyên điện tử ở trường Đại học (ĐH) Manipur (Ấn Độ) chỉ ra rằng mục đích sử dụng các nguồn tài nguyên này khá phong phú và đa dạng, trong đó phổ biến như: tải các thông tin mong muốn, sử dụng chức năng gửi email, cập nhật các kiến thức từ các trang web... [4]. Một nghiên cứu khác trên 474 sinh viên (SV) ở một trường cao đẳng Ấn Độ của Kumar và Kaur (2005) đã cho thấy SV sử dụng Internet với mục đích mục đích giáo dục là nhiều nhất, tiếp đến là nghiên cứu, giao tiếp; mục đích giải trí là thấp nhất [5]. Nghiên cứu của Fasae và Aladeniyi (2012) trên đối tượng SV ở Nigiêria cũng đưa ra kết luận tương tự [6]. Ngày nhận bài: 21/2/2020. Ngày sửa bài: 17/3/2020. Ngày nhận đăng: 2/4/2020. Tác giả liên hệ: Nguyễn Thanh Hùng. Địa chỉ e-mail: tuanhung27@yahoo.com 267
  2. Nguyễn Thanh Hùng* và Phạm Thị Thuý Hằng Ở Việt Nam, trong những năm gần đây với sự tác động mạnh mẽ của Internet đến cuộc sống con người, đã có một số nghiên cứu về thực trạng sử dụng Internet nói chung và thực trạng sử dụng mạng xã hội nói riêng. Có thể kể đến nghiên cứu của Trịnh Hoà Bình, Lê Thế Lĩnh, Phan Quốc Thắng (2015) trên 500 thanh niên độ tuổi từ 16 đến 35 về thực trạng sử dụng mạng xã hội, trong đó có mục đích sử dụng mạng xã hội trực tuyến. Kết quả nghiên cứu cho thấy phần lớn SV sử dụng mạng xã hội với mục đích là cập nhật thông tin về đời sống của bạn bè [7]. Nghiên cứu của Nguyễn Thị Hồng Trang (2015) về đặc điểm giao tiếp với bạn bè trên Facebook của học sinh trung học phổ thông cũng chỉ ra rằng lý do (mục đích) học sinh giao tiếp với bạn bè trên Facebook chủ yếu là “Có thể trò chuyện với những người bạn ở xa hay những người bạn mới quen, bạn khác trường”, “Có thể giao tiếp với bạn bè dễ dàng và nhiều hơn là trò chuyện ở lớp” [8]. Nhìn chung, so với thế giới, những nghiên cứu về mục đích tham gia thế giới trực tuyến chưa nhiều. SV là bộ phận có nhiều điều kiện để tiếp cận TGTT, nhiều SV đã tương tác trực tuyến một cách hiệu quả, tuy vậy, bên cạnh những thuận tiện, hữu ích, tương tác trực tuyến còn đưa đến những hiện tượng tiêu cực, tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ “phơi nhiễm” các tác động có hại như: quấy rối trực tuyến, đe doạ, lừa đảo, hăm doạ qua mạng, xúi dục tình dục... Sự lo lắng của xã hội, nhà trường, phụ huynh và cộng đồng quan tâm đến nguy cơ tiếp xúc với công nghệ trực tuyến luôn thường trực bởi một bộ phận lớn thanh thiếu niên sử dụng mạng trực tuyến không đúng cách đã mang lại nhiều hệ lụy. Bên cạnh đó, sự phát tán thông tin từ mạng xã hội rất nhanh và dễ dàng, tạo môi trường để những kẻ xấu lợi dụng, gây nguy hại đến tư tưởng, tinh thần của người dùng mạng xã hội, những tác hại tiêu cực từ TGTT, phần nào làm hạn chế các giá trị đạo đức, văn hóa nhân văn của một bộ phận thanh thiếu niên hiện nay. Mức độ tác động của TGTT đến con người chịu sự tác động của nhiều yếu tố, trong đó mục đích tham gia TGTT đóng một vai trò đáng kể. Việc tìm hiểu về mục đích tham gia trực tuyến của SV là căn cứ thực tiễn quan trọng và có ý nghĩa thiết thực để định hướng những biện pháp tăng cường ảnh hưởng tích cực trong tương tác trực tuyến đối với SV đồng thời góp phần định hướng cho các nghiên cứu tiếp theo trong việc tìm hiểu các yếu tố tác động đến mục đích tương tác với TGTT ở giới trẻ. Xuất phát từ những lý do trên, tác giả đã thực hiện nghiên cứu “mục đích tham gia thế giới trực tuyến của sinh viên Đại học Huế”. Nghiên cứu nhằm trả lời các câu hỏi: (1) Mục đích tham gia thế giới trực tuyến của SV ĐH Huế là gì? (2) Có sự khác biệt về giới tính và khối học về mục đích tham gia TGTT không? Để tìm hiểu các vấn đề trên, nghiên cứu sử dụng phương pháp khảo sát bằng bảng hỏi làm phương pháp chủ đạo kết hợp phỏng vấn SV. Nội dung bảng hỏi nhằm tìm hiểu 4 nhóm mục đích: 1) thu thập thông tin, (2) giải trí, (3) giao tiếp và (4) mua bán hàng, được cụ thể hoá thông qua 15 mục đích nhỏ. Các mục đích được đánh giá bằng thang 5 điểm: 1. Không bao giờ, 2. Hiếm khi, 3. Thỉnh thoảng, 4. Thường xuyên, 5. Rất thường xuyên. Hệ số Cronbach's Alpha của bảng hỏi này là 0,776. Kết quả này cho thấy đây là bảng hỏi có độ tin cậy khá cao. Khách thể nghiên cứu là 706 SV 4 trường ĐH thành viên của ĐH Huế: Trường ĐH Sư phạm, Trường ĐH Khoa học, Trường ĐH Ngoại ngữ và Trường ĐH Kinh tế. Kết quả khảo sát được xử lý bằng phần mềm SPSS phiên bản 16.00. 2. Nội dung nghiên cứu 2.1. Một số khái niệm cơ bản - Trực tuyến: Thuật ngữ “trực tuyến” (online) được dùng trong thời đại Internet, có ý nghĩa cụ thể liên quan đến công nghệ máy tính và viễn thông. Trong đó, Internet được hiểu là một hệ thống thông tin toàn cầu có thể được truy nhập công cộng gồm các mạng máy tính được liên kết với nhau. Internet (International Net Work) là mạng của các mạng, được tạo ra bằng việc kết nối các máy tính và các mạng máy tính với nhau trong một mạng chung rộng lớn mang tính toàn cầu. Theo đó, khái niệm trực tuyến trong nghiên cứu được dùng cho sự kết nối hoạt động với một mạng truyền thông, đặc biệt là trong mạng Internet hoặc chỉ liên kết trong mạng cục bộ, nghĩa là 268
  3. Mục đích tham gia thế giới trực tuyến của sinh viên Đại học Huế người sử dụng đang mở một hệ thống kết nối toàn cầu và có thể trao đổi thông tin với mọi đối tượng trong phạm vi toàn thế giới. Nói chung, “trực tuyến” chỉ ra một trạng thái kết nối với mạng Internet toàn cầu - World Wide Web (www), trong khi “ngoại tuyến”, “ngắt mạng” chỉ ra một trạng thái ngắt kết nối, không liên kết. Công nghệ trực tuyến mô tả cách thức mà mọi hoạt động được tiến hành qua các mạng, chủ yếu là qua Internet đã trở thành phương tiện giúp việc giao tiếp giữa mọi cá nhân, tổ chức và quốc gia trên khắp hành tinh diễn ra nhanh chóng và tiện ích. - Thế giới trực tuyến: Từ khi Internet ra đời và phát triển cho đến nay, thế giới thông tin & truyền thông đã thay đổi vô cùng rõ rệt, cộng đồng người trên quả địa cầu đang chuyển dịch phương thức tương tác từ đa phần là thế giới truyền thống (mặt đối mặt) sang tương tác trong thế giới trực tuyến - một thế giới rộng lớn trong mạng máy tính, đáp ứng tất cả các nhu cầu của mọi người từ việc giải trí đến các nhu cầu trao đổi, tìm kiếm thông tin, dạy học và nhiều tiện ích khác. Thế giới trực tuyến hiện nay đã trở nên quen thuộc với mọi người và đã chiếm ưu thế ở hầu hết mọi không gian, thời gian của mỗi người. Theo đó, thế giới trực tuyến của SV đề cập đến không gian mà SV tham gia tương tác trong một hệ thống kết nối toàn cầu với mọi đối tượng trong phạm vi toàn thế giới nhằm phục vụ nhu cầu, mục đích khác nhau của bản thân. Thông qua thế giới trực tuyến, SV có thể dễ dàng tiếp nhận, chia sẻ và chọn lọc, trao đổi thông tin một cách có hiệu quả, vượt qua trở ngại về không gian và thời gian. 2.2. Mục đích tham gia thế giới trực tuyến Mục đích tham gia trực tuyến được hiểu là những mong muốn mà người tham gia trực tuyến mong muốn có được, đạt được trong quá trình tương tác trong thế giới trực tuyến. Khi tham gia trực tuyến, người sử dụng và tương tác trong thế giới trực tuyến có thể tham gia vào các hoạt động đa dạng tuỳ vào mục đích khai thác, sử dụng, nghiên cứu phân loại mục đích tham gia trực tuyến theo thành 5 nhóm sau: - Thu thập thông tin: Thu thập thông tin trong thế giới trực tuyến là quá trình tìm kiếm, tập hợp thông tin thông qua hoạt động trực tuyến theo những tiêu chí cụ thể của người sử dụng nhằm làm rõ những vấn đề, nội dung liên quan đến lĩnh vực nhất định, đáp ứng mục tiêu của bản thân. Internet là hạ tầng thông tin rất quan trọng, được xem là kho thông tin khổng lồ và vô tận, được cung cấp từ hàng triệu Website trên khắp thế giới, chứa đựng hầu như là toàn bộ kiến thức của nhân loại. Với những đặc điểm nhanh nhất, rẻ nhất và tương đối an toàn, thế giới trực tuyến giúp người tham gia trực tuyến sử dụng các trang Web để truy cập tìm kiếm thông tin, đọc tin tức phục vụ cho nghiên cứu, học tập, công việc… của bản thân. Hiện nay có rất nhiều trang web với công cụ hỗ trợ tìm kiếm đã giúp cho người sử dụng Internet rất nhiều trong việc tìm kiếm thông tin. Trong số có thể kể đến các trang Web hỗ trợ tìm kiếm thông dụng như Google, Yahoo, AltaVista, Lycos, AllTheWeb,... - Giải trí trực tuyến: Việc tham gia vào TGTT với mục đích thư giãn, làm cho trí óc thoải mái được xem là hoạt động giải trí trực tuyến, trong đó đơn giản nhất, các hoạ động như nghe nhạc, xem phim, xem video, chơi game... là những hình thức phổ biến nhất của giải trí trực tuyến. Các loại hình giải trí trực tuyến không ngừng nở rộ và phát triển như một xu thế tất yếu. Hiện nay người ta gọi giải trí trực tuyến đang là một trong những ngành “công nghiệp không khói” có tốc độ phát triển nóng nhất. Với nét đặc thù riêng giải trí trực tuyến đã “khép góc thị trường” chọn giới trẻ là những khách hàng chủ yếu và từ đây trong chiến lược phát triển của các nhà cung cấp dịch vụ, giới trẻ luôn được coi là đối tượng được ưu tiên hàng đầu. Tóm lại các nội dung trong hoạt động giải trí trực tuyến là: Nghe nhạc, tải nhạc; xem phim, tải phim; tải hoặc đăng hình ảnh; chơi game trên các trang Web; chơi game trên các ứng dụng trực tuyến. - Giao tiếp trực tuyến: Tham gia vào TGTT với mục đích thực hiện hoạt động tương tác gián tiếp giữa các cá nhân với sự hỗ trợ của hệ thống kết nối mạng máy tính được gọi là giao tiếp trực tuyến. Trong quá trình giao tiếp trực tuyến, thông tin của cá nhân có thể được truyền dưới dạng văn bản, qua quá trình nghĩ và viết, hoặc được chuyển tải bằng lời nói, hình ảnh, qua đó các cá 269
  4. Nguyễn Thanh Hùng* và Phạm Thị Thuý Hằng nhân có thể bộc lộ ý tưởng, cảm xúc, suy nghĩ của mình. Ngày nay, giao tiếp trực tuyến đã trở nên chiếm ưu thế, trong đó, mạng xã hội đang trở thành một trong những phương thức tương tác xã hội quan trọng, phổ biến, là dịch vụ nối kết con người trên toàn thế giới, không phân biệt không gian và thời gian. Nếu tính trước thời điểm các mạng xã hội như Facebook, Zalo hay Twitter bắt đầu bùng nổ thì con người giao tiếp qua mạng nhờ những ứng dụng thư điện tử như Yahoo hay MSN, các diễn đàn online… Tóm lại, trong hoạt động giao tiếp trực tiếp, người sử dụng có thể tham gia các trang mạng xã hội, diễn đàn để kết nối, trao đổi thông tin, tư tưởng, tình cảm với nhau thông qua các cách thức như xem bài/viết bài/bình luận trên các tiện ích trực tuyến. - Kinh doanh trực tuyến: Kinh doanh trực tuyến có thể được hiểu là việc ứng dụng thông tin và công nghệ liên lạc để hỗ trợ của tất cả các hoạt động kinh doanh. Các hoạt động kinh doanh trực tuyến bao gồm: sử dụng dịch vụ ngân hàng trực tuyến; bán hàng trực tuyến; mua sắm trực tuyến; xem trang mua bán/đấu giá trực tuyến… Đó là một quá trình mua và bán hàng hóa, thực hiện các dịch vụ và trao đổi thông tin kinh doanh qua các phương tiện điện tử. Trong kinh doanh trực tuyến, cả hai đối tượng người mua và người bán đều sử dụng các thiết bị điện tử như máy tính, điện thoại có kết nối Internet để thực hiện các quy trình mua bán và giao dịch. Hình thức kinh doanh trực tuyến trên mạng internet phổ hiến là thông qua các kênh trực tuyến hay và mạng xã hội như: website bán hang, bán hàng trên Youtube, qua Facebook, Zalo, Instagram, Google Plus… để quảng cáo trưng bày và bán sản phẩm. 2.3. Mục đích tham gia thế giới trực tuyến của sinh viên Đại học Huế 2.3.1. Mục đích tham gia thế giới trực tuyến của sinh viên Đại học Huế dưới lát cắt tổng quát Tổng hợp kết quả phân tích thống kê về mức độ thường xuyên tham gia trực tuyến nhằm các mục đích khác nhau của SV ĐH Huế được trình bày trong Bảng 1. Bảng 1. Mục đích tham gia thế giới trực tuyến của sinh viên Đại học Huế TT Mục đích ĐTB ĐLC 1 Thu thập thông tin 3,45 0,596 1.1 Tra cứu tài liệu phục vụ cho nghiên cứu, học tập 3,76 0,835 1.2 Cập nhật tin tức thời sự, xã hội 3,58 0,865 1.3 Cập nhật thông tin về cuộc sống của gia đình, bạn bè 3,66 0,894 1.4 Tìm kiếm việc làm 2,79 1,010 2 Giải trí trực tuyến 3,18 0,721 2.1 Nghe nhạc, xem nhạc, tải nhạc trực tuyến 3,90 0,848 2.2 Xem phim, tải phim trực tuyến 3,53 0,966 2.3 Chơi game, tải game trực tuyến 2,58 1,210 2.4 Đăng/tải trên các ứng dụng trực tuyến, chia sẻ đa phương tiện (YouTube, Flickr, clip.vn…) 2,72 1,215 3 Giao tiếp trực tuyến 3,38 0,664 3.1 Gửi/nhận thư điện tử (E-mail) 3,36 0,980 3.2 Tham gia diễn đàn online, hỏi đáp (Yahoo Q&A...). 2,62 1,093 3.3 Tương tác trực tuyến qua mạng xã hội (Facebook, Zalo…) xem bài/viết bài/like, comment, gửi tin/nhận tin… 4,14 0,856 4 Kinh doanh trực tuyến 2,23 0,742 4.1 Xem hàng trực tuyến 3,04 1,037 270
  5. Mục đích tham gia thế giới trực tuyến của sinh viên Đại học Huế 4.2 Mua hàng trực tuyến 2,56 1,046 4.3 Bán hàng trực tuyến 1,87 1,076 4.4 Đấu giá trực tuyến 1,45 0,887 Ghi chú: ĐTB: Điểm trung bình; ĐLC: Độ lệch chuẩn; 1≤ĐTB≤5 Số liệu khảo sát ở Bảng 1 cho thấy, xếp thứ bậc cao nhất trong mục đích tham gia TGTT của SV là “thu thập thông tin” (ĐTB=3,45). Để thu thập các thông tin cho công việc học tập của mình, nhiều SV đã tham gia TGTT nhằm là “tra cứu tài liệu phục vụ cho nghiên cứu, học tập”. Hiện nay, với các công cụ tra cứu tiện ích như Google, Yahoo, Bing, Baidu, Wolfram Alpha…, SV có thể tìm kiếm được nguồn thông tin phong phú từ các trang web. Ví dụ như công cụ tìm kiếm Google, hiện nay nắm giữ 65% thị phần tìm kiếm Mĩ (theo [9]), nó có nhiều tính năng đặc biệt giúp người sử dụng tìm chính xác những gì muốn tìm kiếm như: Google Books (cho phép tìm kiếm và xem trực tuyến hàng trăm ngàn quyển sách mà không cần thiết phải tải về), Google Patent Search (tìm kiếm được đơn xin cấp bằng sáng chế của các nhà khoa học trong cả hiện tại lẫn tương lai), Google Scholar (cho phép tìm các thông tin về sách, các bài báo, báo cáo liên quan tới nhiều chủ đề), chuyển đổi các đơn vị, dịch thuật, tìm kiếm định dạng file, các hoạt động tại một địa điểm (Những công cụ và chức năng ẩn của Google)… Tuy nhiên, một vấn đề đặt ra cho SV khi tìm kiếm thông tin tin trên Internet đó là các nguồn thông tin rất đa dạng, khó kiểm chứng về tính chính xác. Chính vì vậy, SV cần phải biết lựa chọn những thông tin tin cậy ở những trang web có uy tín. Ngoài ra, SV tham gia TGTT còn hướng tới mong muốn “cập nhật thông tin về cuộc sống của gia đình, bạn bè”. Các trang mạng xã hội được xemlà sợi dây kết nối bạn bè, gia đình lại với nhau. Một trong những tính năng chính của các trang mạng xã hội là các thành viên có thể đăng tải những thông tin cá nhân của bản thân, các hoạt động diễn ra hàng ngày, những cảm nhận, suy nghĩ của bản thân, và có thể kèm theo các hình ảnh, icon, video sống động. Do đó, nếu tham gia trực tuyến thường xuyên, SVcó thể biết được các thông tin cuộc sống của những người thân trong gia đình hay bạn bè, dù cách xa về mặt địa lý. Bên cạnh đó, không ít SV tham gia TGTT để “cập nhật tin tức thời sự, xã hội”. Khi tham gia TGTT, SV có thể cập nhật các tin tức thời sự từ các báo điện tử, các trang tin tức của các mạng xã hội hoặc thậm chí là xem online chương trình thời sự của các đài phát thanh, truyền hình. Nếu so với các báo in thì việc cập nhật tin tức ở các báo điện tử hay các trang web khác diễn ra nhanh hơn, do đó, nó thu hút lượng độc giả đông hơn. Một số SV tham gia thế giới thế giới trực tuyến để “tìm kiếm việc làm”. Ngoài thời gian học tập, không ít sinh viên còn có nhu cầu làm thêm, làm bán thời gian để có thêm kinh nghiệm làm việc hoặc tăng thêm thu nhập. Trên Internet, SV có thể tìm kiếm các nguồn thông tin về việc làm ở các trang web của các cơ sở tuyển dụng hoặc ở trang rao vặt hay ở các trang mạng xã hội, thư điện tử… Bên cạnh việc thu thập thông tin, SV tham gia TGTT nhằm thực hiện các hoạt động giao tiếp trực truyến (ĐTB= 3,38, xếp thứ bậc 2). Trong đó, mục đích “tương tác trực tuyến qua mạng xã hội (Facebook, Zalo…) xem bài/viết bài/like, comment, gửi tin/nhận tin…” là phổ biến nhất (ĐTB=4,14). Mạng xã hội hay gọi là mạng xã hội ảo (tiếng Anh: social network) là dịch vụ nối kết các thành viên cùng sở thích trên Internet lại với nhau với nhiều mục đích khác nhau không phân biệt không gian và thời gian. Hiện nay, thế giới có hàng trăm dịch vụ mạng xã hội khác nhau, trong đó những trang mạng phổ biến như: Facebook, WhatApp, QQ, Facebook Messenger, Qzone, Wechat, Tumblr, Instagram, Twitter, Baidu Tieba… [9]. Mạng xã hội đang trở thành trào lưu lớn ở giới trẻ hiện nay, nó trở thành một phần không thể thiếu được trong đời sống của con người. Trong các mạng xã hội, Facebook là mạng xã hội phổ biến nhất, và Việt Nam nằm trong top 10 quốc gia có số người sử dụng Facebook nhiều nhất với 46 triệu người [2]. Nghiên cứu của Trịnh Hoà Bình, Lê Thế Lĩnh, Phan Quốc Thắng (2015) trên 500 thanh niên từ 16 đến 35 tuổi ở Hà Nội và Nam Định cũng cho thấy có 98,2% đã và đang sử dụng mạng Facebook [7]. Dịch vụ 271
  6. Nguyễn Thanh Hùng* và Phạm Thị Thuý Hằng mạng xã hội có những tính năng như chat, e-mail, phim ảnh, voice chat, chia sẻ file, blog và xã luận. Các dịch vụ này có nhiều phương cách để các thành viên tìm kiếm bạn bè, đối tác: dựa theo group (ví dụ như tên trường hoặc tên thành phố), dựa trên thông tin cá nhân (như địa chỉ e-mail hoặc screen name), hoặc dựa trên sở thích cá nhân (như thể thao, phim ảnh, sách báo, hoặc ca nhạc), lĩnh vực quan tâm: kinh doanh, mua bán... Với những tiện ích như vậy, ta có thể hiểu vì sao “tương tác qua mạng xã hội” là mục đích chính của SV khi tham gia TGTT. Dữ liệu khảo sát cũng cho thấy SV “thường xuyên” và “rất thường xuyên” tham gia TGTT để “Gửi/nhận thư điện tử (E-mail)” (ĐTB= 3,36). Với những đặc tính như thời gian gửi nhanh, có thể đính kèm thêm các tệp tin dưới dạng văn bản hoặc hình ảnh hay video…, thư điện tử đã dần thay thế cho thư tay. Ngoài ra, với một số SV tương tác trong TGTT nhằm “tham gia diễn đàn online, hỏi đáp (Yahoo Q&A...)”… Tham gia TGTT nhằm để giải trí cũng là một lựa chọn lớn của đa số SV, với những mục đích khá phổ biến như “nghe nhạc, xem nhạc, tải nhạc trực tuyến”, “xem phim, tải phim trực tuyến”, “đăng/tải trên các ứng dụng trực tuyến, chia sẻ đa phương tiện (YouTube, Flickr, clip.vn…)”, “chơi game, tải game trực tuyến”... Trong đó, “nghe nhạc, xem nhạc, tải nhạc trực tuyến” được xem là mục đích giải trí chính của SV (ĐTB=3,90). Âm nhạc là nhu cầu tinh thần không thể thiếu, gắn chặt với đời sống hàng ngày của con người. Nếu như trước đây, công nghệ chưa phát triển mạnh, Internet chưa phổ biến thì việc thoả mãn nhu cầu nghe nhạc, xem nhạc của con người chủ yếu bằng cách là xem trên các chương trình tivi hay mua các băng đĩa về nghe, xem. Tuy nhiên, ngày nay, với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, việc “nghe nhạc, xem nhạc, tải nhạc trực tuyến” đã trở nên phổ biến rộng rãi. Cách thức này có những tính năng tiện ích như: xem lại nhiều lần dễ dàng, không tốn tiền (trừ một số trang web đặc biệt), truy cập nhanh, biết được các xu hướng âm nhạc nhanh nhất thông qua số lượt like, chia sẻ; đặc biệt hầu hết các trang web đều cho phép khán giả có thể tương tác với nhau bằng cách thể hiện các cảm xúc hoặc có những bình luận, gửi hình ảnh, video, đường truyền… Kết quả khảo sát cũng cho thấy, mặc dù, số lượng SV “thường xuyên” và “rất thường xuyên” “chơi game, tải game trực tuyến” (ĐTB=2,58) thấp hơn so với các mục đích khác. Tuy nhiên, chúng ta cần lưu ý rằng đặc trưng của game trực tuyến là tạo ra những thế giới ảo, điều này dễ khiến khiến người sử dụng trở nên nghiện [10]. Bên cạnh đó, nhóm mục đích ít được SV quan tâm nhất là “mua bán hàng trực tuyến”. Khi tham gia TGTT, SV chủ yếu “xem hàng trực tuyến”; một số “mua hàng trực tuyến”; rất ít SV “đấu giá trực tuyến”, “bán hàng trực tuyến”. Thực tế hiện nay, hành vi mua sắm trực tuyến đang trở thành một xu hướng thịnh hành của người dân [11]. Tuy nhiên, với đối tượng SV, nguồn tài chính chi tiêu hàng ngày chủ yếu là do gia đình cung cấp, thêm nữa hoạt động chính của sinh viên là học tập, chính vì vậy, những hoạt động liên quan đến mua bán hàng trực tuyến không phải là mục đích chính của SV khi tham gia TGTT. Tóm lại, kết quả khảo sát cho thấy, nhìn chung SV ĐH Huế tham gia TGTT nhằm cả 4 mục đích: thu thập thông tin, giải trí, giao tiếp và mua bán hàng. Trong đó, hầu hết SV phản ánh sự tiếp nhận tích cực trong TGTT thông qua việc họ sử dụng Internet là nơi để cung cấp thêm cho mình nguồn tri thức, nâng cao giá trị bản thân, là nơi để gắn kết, chia sả trong cộng đồng xã hội hay để giải trí, thư giãn sau quá trình học tập căng thẳng, mệt mỏi, hơn thế nữa để thực hiện các giao dịch thương mại điện tử. Tuy vậy, cũng cần phải xác định rõ ràng nhưng nguy cơ tiềm ẩn nếu SV tham gia TGTT không đúng cách, thiếu kĩ năng và kiến thức về an toàn trực tuyến có thể mang lại nhiều hệ lụy như: năng suất lao động giảm, học tập sao lãng, sức khỏe không tốt (giảm thị lực, mất ngủ, tinh thần mệt mỏi…). Trong bối cảnh thực tại, công nghệ trực tuyến với những chức năng đa dạng kéo theo sự gia tăng ngày càng đông đảo các thành viên, tương tác xã hội trực tuyến ở một khía cạnh nào đó đã làm thay đổi thói quen, tư duy, lối sống, văn hóa… của một bộ phận giới trẻ. Giới trẻ luôn bị bủa vây bởi game online, Internet cùng những chương trình trực tuyến với đầy rẫy những bộ phim đầy ắp các cảnh quay bạo lực, sex, lừa lọc… thách thức mà các bậc phụ huynh đang đối mặt cũng là thách thức mà từ bao lâu nay, các nhà giáo dục luôn trăn trở 272
  7. Mục đích tham gia thế giới trực tuyến của sinh viên Đại học Huế và tìm cách giải quyết. Vì vậy, SV cần được tăng cường giáo dục, hướng dẫn, tư vấn, định hướng về việc tham gia TGTT an toàn và lành mạnh. 2.3.2. Mục đích tham gia thế giới trực tuyến của sinh viên Đại học Huế dưới lát cắt giới tính Nghiên cứu đã tiến hành tìm hiểu sự khác biệt về mục đích tham gia TGTT theo giới tính của SV ĐH Huế. Kết quả khảo sát trình bày tại Bảng 2. Bảng 2. Mục đích tham gia thế giới trực tuyến của sinh viên Đại học Huế theo giới tính Nam Nữ TT Mục đích t(704) ĐTB ĐLC ĐTB ĐLC 1 Thu thập thông tin 3,41 0,619 3,46 0,589 0,870 Tra cứu tài liệu phục vụ cho học tập, 1.1 3,65 0,913 3,79 0,805 1,801 nghiên cứu, cuộc sống 1.2 Cập nhật tin tức thời sự, xã hội 3,64 0,933 3,57 0,841 1,010 Cập nhật thông tin về cuộc sống của gia 1.3 3,60 0,939 3,68 0,878 1,039 đình, bạn bè 1.4 Tìm kiếm việc làm 2,77 1,099 2,80 0,980 0,394 2 Giải trí trực tuyến 3,32 0,757 3,14 0,703 2,900** 2.1 Nghe nhạc, xem nhạc, tải nhạc trực tuyến 3,84 0,924 3,92 0,822 0,948 2.2 Xem phim, tải phim trực tuyến 3,38 1,030 3,58 0,940 2,348* 2.3 Chơi game, tải game trực tuyến 3,22 1,222 2,37 1,132 8,377*** Đăng/tải trên các ứng dụng trực tuyến, 2.4 chia sẻ đa phương tiện (YouTube, Flickr, 2,84 1,273 2,68 1,194 1,549 clip.vn…) 3 Giao tiếp trực tuyến 3,44 0,740 3,36 0,636 1,248 3.1 Gửi/nhận thư điện tử (E-mail) 3,39 1,008 3,35 0,972 0,437 Tham gia diễn đàn online, hỏi đáp (Yahoo 3.2 2,79 1,159 2,57 1,065 2,321* Q&A...). Tương tác trực tuyến qua mạng xã hội 3.3 (Facebook, Zalo…) xem bài/viết bài/like, 4,13 1,001 4,15 0,803 0,289 comment, gửi tin/nhận tin… 4 Kinh doanh trực tuyến 2,18 0,843 2,25 0,705 0,947 4.1 Xem hàng trực tuyến 2,85 1,101 3,11 1,007 2,721** 4.2 Mua hàng trực tuyến 2,47 1,074 2,59 1,036 1,329 4.3 Bán hàng trực tuyến 1,84 1,052 1,88 1,084 0,470 4.4 Đấu giá trực tuyến 1,57 0,960 1,42 0,859 1,881 Ghi chú: t: Kiểm định t-test về sự khác biệt giữa 2 giá trị ĐTB *: p
  8. Nguyễn Thanh Hùng* và Phạm Thị Thuý Hằng quả này thống nhất với nghiên cứu cho thấy rằng nam giới có xu hướng chơi game nhiều hơn nữ giới (Becerra và các cộng sự, 2008; Hainey và các cộng sự, 2011; dẫn theo Veltri và các cộng sự (2014) [13]). Điều này được một số SV nam lý giải rằng nam giới nói chung và game thủ nam nói riêng bị thu hút vào những thứ tạo ra sự giải trí, sáng tạo cao như game, thể thao, công nghệ, v.v... còn phụ nữ lại thường bị thu hút bởi cái đẹp, thẩm mĩ và dễ dàng. Đó là lý do nam giới quan tâm và chơi game nhiều hơn nữ giới. Tuy nhiên, cũng ở mục đích giải trí, nữ lại có xu hướng “xem phim, tải phim trực tuyến” hơn nam. Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng nữ sống thiên về cảm xúc hơn nam, họ hay bộc lộ cảm xúc của mình (Ashmore, 1990; Brody và Hall, 1993; Hall, 1984; dẫn theo Kring và Gordon, 1998 [14]). Đây có thể là một yếu tố dẫn đến việc nữ “xem phim, tải phim trực tuyến” hơn nam, bởi lẽ trong các bộ phim, họ có thể “sống” và trải nghiệm với các cảm xúc của các nhân vật. Ở nhóm mục đích “mua bán trực tuyến”, nhìn tổng thể không có sự khác biệt về giới tính, tuy nhiên, nếu xét cụ thể ở từng mục đích nhỏ, dữ liệu ở bảng 2 cho thấy có sự khác biệt giữa 2 nhóm SV nam và nữ ở mục đích “xem hàng trực tuyến”, nữ SV SV thích mua sắm trực tuyến nhiều hơn nam SV. Lí giải cho vấn đề tài, một số ý kiến của SV cho rằng, bản thân họ thường mua sắm theo cảm xúc. Những trang bán hàng trực tuyến đã tiếp cận và thu hút nữ SV bằng cách tác động trực tiếp tới cảm xúc và gây ấn tượng bằng những hình ảnh đẹp, bắt mắt, điều đó khiến nữ SV dễ dàng mua hang và không ít trường hợp cảm thấy thất vọng khi được nhận hàng thật bên ngoài vì chất lượng, hình thức kém so với quảng cáo trên trực tuyến. 2.3.3. Mục đích tham gia thế giới trực tuyến của sinh viên Đại học Huế dưới lát cắt khối học Trong nghiên cứu này, dưới lát cắt khối học, nhóm mẫu khách thể khảo sát tập trung ở 2 khối SV: SV năm thứ nhất và SV năm thứ ba. Dữ liệu ở bảng 3 cho thấy có sự khác biệt về mức độ thực hiện các mục đích tương tác với TGTT giữa SV năm nhất và SV năm thứ 3. Bảng 3. Mục đích tham gia thế giới trực tuyến của sinh viên Đại học Huế theo khối học Năm 1 Năm 3 TT Mục đích t(704) ĐTB ĐLC ĐTB ĐLC 1 Thu thập thông tin 3,34 0,616 3,55 0,558 4,772*** Tra cứu tài liệu phục vụ cho học tập, 3,541*** 1.1 3,65 0,859 3,87 0,797 nghiên cứu, cuộc sống 1.2 Cập nhật tin tức thời sự, xã hội 3,48 0,891 3,68 0,828 3,93** Cập nhật thông tin về cuộc sống của gia 1,322 1.3 3,61 0,893 3,70 0,893 đình, bạn bè 1.4 Tìm kiếm việc làm 2,63 0,986 2,96 1,008 4,448*** 2 Giải trí trực tuyến 3,10 0,683 3,26 0,748 3,055** 2.1 Nghe nhạc, xem nhạc, tải nhạc trực tuyến 3,88 0,847 3,91 0,851 0,506 2.2 Xem phim, tải phim trực tuyến 3,47 0,919 3,59 1,008 1,674 2.3 Chơi game, tải game trực tuyến 2,51 1,125 2,66 1,286 1,687 Đăng/tải trên các ứng dụng trực tuyến, 2.4 chia sẻ đa phương tiện (YouTube, Flickr, 2,54 1,177 2,89 1,229 3,819*** clip.vn…) 274
  9. Mục đích tham gia thế giới trực tuyến của sinh viên Đại học Huế 3 Giao tiếp trực tuyến 3,24 0,673 3,52 0,625 5,727*** 3.1 Gửi/nhận thư điện tử (E-mail) 3,10 0,992 3,63 0,894 7,476*** Tham gia diễn đàn online, hỏi đáp (Yahoo 3,278** 3.2 2,49 1,061 2,76 1,109 Q&A...). Tương tác trực tuyến qua mạng xã hội 3.3 (Facebook, Zalo…) xem bài/viết bài/like, 4,12 0,855 4,16 0,858 0,634 comment, gửi tin/nhận tin… 4 Kinh doanh trực tuyến 2,14 0,700 2,33 0,770 3,441** 4.1 Xem hàng trực tuyến 2,95 1,048 3,14 1,019 2,361* 4.2 Mua hàng trực tuyến 2,52 1,030 2,60 1,062 0,962 4.3 Bán hàng trực tuyến 1,74 1,033 2,01 1,102 3,294** 4.4 Đấu giá trực tuyến 1,33 0,741 1,57 0,998 3,607*** Ghi chú: t: Kiểm định t-test về sự khác biệt giữa 2 giá trị ĐTB *: p
  10. Nguyễn Thanh Hùng* và Phạm Thị Thuý Hằng họ có động cơ, thái độ và tinh thần trách nhiệm xã hội khi tham gia và sử dụng các trang mạng xã hội; xác định mục đích tham gia và sử dụng các trang mạng xã hội đúng đắn, hữu ích, không bị lệ thuộc, chìm đắm vào môi trường cuộc sống ảo trên các trang mạng xã hội; (3) Tổ chức cho SV tham gia các hoạt động giáo dục gắn với thực tiễn đời sống kinh tế - xã hội - văn hóa để SV có cơ hội rèn luyện, thể hiện giá trị sống bằng hành vi cụ thể vừa để nâng cao đời sống tinh thần, bồi đắp tâm hồn tươi trẻ của SV vừa là môi trường thuận lợi để giao lưu, học tập kinh nghiệm lẫn nhau, xây dựng lối sống tốt đẹp cho giới trẻ, đồng thời hạn chế thấp nhất sự tác động tiêu cực, đa chiều của TGTT. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] OECD (Organization for Economic Co-operation and Development)., 1997. National Innovation Systems. Accessed online 5 November 2013. Retrieved April 10, 2017 from http://www.oecd.org/science/inno/2101733.pdf [2] https://vnetwork.vn/news/cac-so-lieu-thong-ke-internet-viet-nam-2019, tra cứu ngày 12/12/2019 [3] We Are Social và Hootsuite, 2017. Digital in 2017 Global Overview. Truy cập ngày 26/6/2017 từ https://www.slideshare.net/wearesocialsg/digital-in-2017-global-overview. [4] Khare, S. K., Thapa, N., Sahoo, K. C., 2007. Internet as a source of information: A survey of Ph.D Scholars. Annals of Library and Information Studies, 54, 201-207. [5] Singh, R. K. J., Devi, Th. M., and Raychaudhury, A., 2009. Use of internet base e-resources at Manipur University: a survey. Annals of Library and Information Studies, 56, 52-57. [6] Kumar, R., & Kaur, A., 2005. Internet and its use in the Engineering College of Punjab, India: A case study. Webology, 2 (4), 1-18. [7] Fasae, J. K. and Aladeniyi, F. R., 2012. Internet Use by Students of Faculty of Science in Two Nigerian Universities. Library Philosophy and Practice (e-journal). 63. [8] Trịnh Hoà Bình, Lê Thế Lĩnh, Phan Quốc Thắng, 2015. Thực trạng sử dụng mạng xã hội trực tuyến và một số gợi ý về chính sách. Tạp chí Khoa học và Công nghệ Việt Nam, 2(12), tr.41-48. [9] Nguyễn Thị Hồng Trang, 2015. Tìm hiểu đặc điểm giao tiếp với bạn bè trên Facebook của học sinh trường THPT Gia Hội, thành phố Huế. Kỷ yếu hội nghị khoa học sinh viên trường Đại học Sư phạm – Đại học Huế. [10] 10 công cụ tìm kiếm tốt nhất trên Internet. Truy cập ngày 28/7/2017 từ http://lib.agu.edu.vn/index.php?option=com_content&view=article&id=2231%3A10-cong- c-tim-kim-tt-nht-tren-internet&catid=105%3Adia-chi&Itemid=221&lang=vi [11] Những công cụ và chức năng ẩn của Google Truy cập ngày 28/7/2017 từ http://www.adcvietnam.net/cong-nghe/nhung-cong-cu-va-chuc-nang-an-cua-google.htm [12] Nguyễn Văn Thọ, Lê Minh Công, 2015. Nghiện Internet: Lý luận và thực tiễn. Nhà xuất bản Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh. [13] Nguyễn Thị Thảo, Nguyễn Văn Ngọc, 2015. Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi mua hàng theo nhóm qua mạng của người tiêu dùng thành phố Nha Trang. Tạp chí Khoa học Công nghệ Thuỷ sản Trường Đại học Nha Trang, số 1, tr. 172-178. [14] Veltri, N, F., Baumann, A., Krasnova, H., Kalayamthanam, N., 2014. Gender Differences in Online Gaming: A Literature Review. Twentieth Americas Conference on Information Systems, Savannah. 276
  11. Mục đích tham gia thế giới trực tuyến của sinh viên Đại học Huế [15] Kring, A, M., & Gordon, A, H., 1998. Sex Differences in Emotion: Expression, Experience, and Physiology. Journal of Personality and Social Psychology, 74 (3), p. 686-703. [16] Seock, Y. K., & Bailey, L. R., 2008. The influence of college students’ shopping orientations and gender differences on online information searches and purchase behaviours. International Journal of Consumer Studies, 32(2), 113-121. [17] Anjana, R., & Naidu, G., 2016. A Study of the Impact of the Select Demographic Variables on Men and Women Online Buyers. MERC Global’s International Journal of Social Science & Management, 3(1), 26-34 ABSTRACT Purposes of online interaction of Hue University’s students Nguyen Thanh Hung* and Pham Thi Thuy Hang Department of Psychology - Education, University of Education, Hue University Online interaction is a popular form of communication among young people in current Digital age. This study aimed to explore students’ purposes of online interaction. A questionnaire was designed to investigate four groups of purposes of online interaction of students, including (1) seeking information, (2) entertaining, (3) communicating, and (4) shopping, in which, the purpose of information gathering, communication and online entertainment got more interest by students. Gender and year of study influenced students’ purposes of online interaction. There were more male students interacting online for “playing online games, downloading games” than female students. Female students tended to interact online for “watching online movies, downloading movies”, and “seeing online goods” more than male students. Numbers of third- year students interacting online for the four purposes were higher than those in the other years of study. The results of the study have led to further research in understanding factors that influence purposes of online interaction. Keywords: online world, the purpose of joining the online world, gathering information, communicating online, online entertainment, online business. 277
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2