Hồ Chí Minh với tư tưởng về dân tộc

Chia sẻ: Trần Quốc Tuấn | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

100
lượt xem 26
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

A. Mở Đầu: Sơ lược quan điểm của Mác, Ăngghen, Lênin về vấn đề dân tộc Dân tộc là vấn đề rộng lớn, bao gồm những quan hệ về chính trị, kinh tế, lãnh thổ, pháp lý, tư tưởng và văn hoá

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Hồ Chí Minh với tư tưởng về dân tộc

A. Mở Đầu: Sơ lược quan điểm của Mác, Ăngghen, Lênin về vấn đề dân tộc Dân tộc là vấn đề rộng lớn, bao gồm những quan hệ về chính trị, kinh tế, lãnh thổ, pháp lý, tư tưởng và văn hoá giữa các dân tộc, các nhóm dân tộc và bộ tộc. Theo quan điểm của Chủ nghĩa Mác-Lênin, dân tộc là sản phẩm của quá trình phát triển lâu dài của lịch sử: + Mác-Ăngghen đã đặt nền móng tư tưởng cho việc giải quyết vấn đề dân tộc một cách khoa học. Hình thức cộng đồng tiền dân tộc như thị tộc, bộ tộc, bộ lạc. Sự phát triển của chủ nghĩa tư bản dẫn đến sự ra đời của các dân tộc tư bản chủ nghĩa. Chủ nghĩa tư bản bước sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa, các nước đế quốc thi hành chính sách vũ trang xâm lược, cướp bóc, nô dịch các dân tộc nhỏ từ đó xuất hiện vấn đề dân tộc thuộc địa. Mác và Ăngghen nêu lên quan điểm cơ bản có tính chất phương pháp luận để nhận thức giải và quyết vấn đề nguồn gốc, bản chất của tộc, những quan dân hệ cơ bản của dân tộc, thái độ của cấp giai công nhân và Đảng của nó về vấn đề dân tộc. + Lênin đã phát triển quan điểm này thành hệ thống lý luận toàn diện và sâu sắc về vấn đề dân tộc, làm cơ sở cho cương lĩnh, đường lối, chính sách của các Đảng Cộng sản về vấn đề dân tộc. Trong đó đáng chú ý là các vấn đề: Vấn đề dân tộc theo tư tưởng Hồ Chí Minh là vấn đề dân tộc thuộc địa Khi các nước đế quốc đi xâm chiếm thuộc địa để mở rộng thị trường, chúng thực hiện sự áp bức về chính trị, bóc lột về kinh tế, nô dịch về văn hoá đối với các nước bị xâm chiếm- thì vấn đề dân tộc trở thành vấn đ ề dân tộc thuộc địa. 1
Vấn đề dân tộc thuộc địa thực chất là vấn đề đấu tranh gi ải phóng dân t ộc thuộc địa nhằm thủ tiêu sự thống trị của nước ngoài, giành độc lập dân tộc, xoá b ỏ ách áp bức, bóc lột thực dân, thực hiện quyền dân tộc tự quyết, thành l ập nhà nước dân tộc độc lập. B. Nội Dung: 1. Vấn đề dân tộc thuộc địa: 1.1. Thực chất của vấn đề dân tộc thuộc địa: 1.1.1. Đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân, giải phóng dân tộc: + Xuất phát từ nhu cầu khách quan của dân tộc Việt Nam, đặt điểm của thời đại. Hồ Chí Minh vạch ra vấn đề dân tộc ở thuộc địa là vấn đ ề đấu tranh giải phóng dân tộc, đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân, thực hiện quyền dân tộc tự quyết, thành lập Nhà nước dân tộc độc lập. + HCM viết rất nhiều tác phẩm như: Tâm địa thực dân, Bình đẳng, Vực thẳm thuộc địa,... tố cáo chủ nghĩa thực dân, vạch trần cái gọi là “khai hóa văn minh” của chủ nghĩa thực dân. + HCM chỉ rõ sự đối kháng giữa các dân tộc bị áp bức với chủ nghĩa đế quốc thực dân là mâu thuẫn chủ yếu ở thuộc địa và là một mâu thuẫn không điều hòa được. 1.1.2. Lựa chọn con đường phát triển dân tộc: + HCM khẳng định phương hướng phát triển của dân tộc trong bối cảnh thời đại mới là chủ nghĩa xã hội xuất phát từ thực tiễn phong trào cứu nướccủa cha ông và lịch sử của nhân loại khác biệt với con đường phát triển dân tộc đã phát triển lên chủ nghĩa tư bản ở phương tây. + Hoạch định con đường phát triển của dân tộc thuộc địa là một vấn đề hết sức mới mẻ, từ một nước thuộc địa đi lên chủ nghĩa xã hội phải trải qua nhiều chiến lược 2
khác nhau. Thực chất của con đường phát triển đó là con đường độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. + “ Đi tới cộng sản” là hướng phát triển lâu dài. Nó quy định vai trò lãnh đạo của Đảng cộng sản, đoàn kết mọi lực lượng dân tộc, tiến hành cuộc cách mạng chống đế quốc và chống phong kiến triệt để 1.2. Độc lập tự do, nội dung cốt lõi của vấn đề dân tộc thuộc địa: + “Vấn đề dân tộc thuộc địa thực chất là vấn đề đấu tranh giải phóng của các dân tộc thuộc địa nhằm thủ tiêu sự thống trị của nước ngoài, giành độc lập dân tộc, xoá bỏ áp bức, bóc lột thực dân, thực hiện quyền dân tộc t ự quyết, thành lập nhà nước dân tộc độc lập”. + Vấn đề dân tộc mà Hồ Chí Minh quan tâm không phải là dân tộc nói chung, dân tộc ở các nước tư bản mà là dân tộc thuộc địa. Hồ Chí Minh hết sức trân trọng quyền con người. Với Người, độc lập, tự do là quyền “trời cho”, thiêng liêng, bất khả xâm phạm của mọi dân tộc. Người khẳng định con người ta sinh ra tất cả đều có quyền dc sống, quyền bình đẳng, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc. Và từ quyền con người Hồ Chí Minh đã nâng lên thành quyền dân tộc: “ Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng, dân tộc nào cũng được quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do”. Tất cả những quyền đó thể hiện không chỉ trên chính trị, kinh tế, văn hóa mà cả chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ. một nền độc lập Đó là dân tộc thật sự, hoàn toàn, đem sức ta mà tự giải phóng hẳn quan hệ cho ta, thoát ly thực dân với nhưng Pháp lại quan hệ hợp tác hữu nghị, sẵn sàng làm bạn với tất cả các dân tộc. Độc lập dân tộc phải đi tới hạnh phúc, tự do, tức là phải gắn liền với chủ nghĩa xã hội. 3
+ Trong hành trình tìm đường cứu nước cho dân tộc khi còn ở Pháp Nguyễn Ái Quốc đấu tranh để đòi các quyền cho nhân dân An Nam: • Một là, đòi quyền bình đẳng về chế độ pháp lý cho người bản xứ Đông Dương như đối với châu Âu, xoá bỏ chế độ cai trị bằng sắc lệnh, thay th ế bằng chế độ đạo luật. • Hai là, đòi quyền tự do dân chủ tối thiểu cho nhân dân, tự do ngôn luận, tự do báo chí, hội họp, tự do cư trú ... Ngày 18/6/1919, Nguyễn Ái Quốc thay m ặt nh ững người Việt Nam yêu nước tại Pháp gửi đến hội nghị Véc-xây bản yêu sách c ủa nhân dân An-nam đòi quyền bình đẳng cho dân tộc Việt Nam. Bản yêu sách không được chấp nhận, Nguyễn Ái Quốc rút ra bài học: Muốn bình đ ẳng th ực sự phải đấu tranh giành độc lập dân tộc- làm cách m ạng, mu ốn gi ải phóng dân t ộc ch ỉ có thể trông cậy vào chính mình, vào lực lượng của bản thân mình. Điều này thể hiện ở mục tiêu của cách mạng Việt Nam là: Đánh đổ Đế quốc Pháp và phong kiến, làm cho nước Nam hoàn toàn độc lập. Sau Cách m ạng Tháng 8 thành công, Hồ Chí Minh đã đọc bản tuyên ngôn đ ộc l ập và kh ẳng đ ịnh: “N ước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành m ột n ước t ự do, độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ quyền tự do độc lập ấy”. + Hoà bình chân chính trong nền độc lập dân tộc để nhân dân xây dựng cuộc sống ấm no hạnh phúc cũng là quyền cơ bản của dân tộc. Hoà bình không thể tách rời độc lập dân tộc, và muốn có hoà bình thật sự thì phải có độc lập thật sự. Hồ Chí Minh đã nêu: “Nhân dân chúng tôi thành thật mong muốn hoà bình. Nhưng nhân dân chúng tôi cũng kiên quyết chiến đấu đến cùng để bảo vệ độc lập và chủ quyền thiêng liêng nhất: toàn vẹn lãnh thổ cho Tổ quốc và độc lập cho đất nước”. Chân lý có giá trị cho mọi thời đại: “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”. + Độc lập dân tộc phải gắn liền với sự thống nhất toàn vẹn lãnh thổ quốc gia. 1.3. Chủ nghĩa dân tộc là một động lực lớn ở các nước đấu tranh giành độc lập dân tộc: 4
+ Ngày nay với tính chất, đặc điểm và địa vị lịch sử của mình chỉ có giai cấp CN mới có thể đại diện cho dân tộc và giải quyết đúng đắn quan hệ lợi ích này. Chỉ có giai cấp CN mới xóa bỏ triệt để nạn người bóc lột người, nhờ đó xóa bỏ tình trạng dân tộc này nô dịch dân tộc khác, giải phóng giai cấp công nhân cũng là giải phóng mọi giai tầng, xã hội khỏi sự phân chia thành giai cấp, mâu thuẫn xung đột giai cấp, vì thế giai cấp CN phải giành lấy chính quyền, tự mình vươn lên thành giai cấp dân tộc. + Hồ Chí Minh đã vận dụng sáng tạo quan điểm nêu trên của chủ nghĩa Mác Lê Nin vào Cách mạng giải phóng dân tộc, Người chỉ rõ 2 điểm: • Các nước Đế quốc xâm lược cướp bóc thuộc địa làm cho mâu thuẫn giữa CN Đế quốc và thuộc địa nổi lên gay gắt. Giải quyết mâu thuẫn này đòi hỏi phải tập hợp đoàn kết mọi lực lượng chống chủ nghĩa đế quốc. Ngày nay chỉ có giai cấp Công nhân mới có thể đoàn kết và lãnh đạo được mọi giai tầng làm Cách mạng giải phóng dân tộc. • Ở các nước thuộc địa, chủ nghĩa yêu nước, tinh thần độc lập dân tộc là một động lực to lớn, đây là chủ nghĩa dân tộc chân chính. Vì thế, khi cách mạng giải phóng dân tộc thắng lợi, thì chủ nghĩa dân tộc ở đó nhất định sẽ biến thành chủ nghĩa quốc tế (thành chủ nghĩa Cộng sản). Vì thế, những người cộng sản ở các nước thuộc địa phải tự nắm l ấy ngọn cờ dân tộc và giải quyết vấn đề dân tộc theo quan điểm của giai cấp CN. Như vậy, giải phóng dân tộc gắn liền với giải phóng giai cấp CN và của CM thế giới. Chỉ có chủ nghĩa cộng sản mới cứu loài người đem lại cho mọi người, không phân biệt nguồn gốc, chủng tộc sự tự do, bình đẳng, bác ái thật sự. 2. Mối quan hệ giữa vấn đề dân tộc với vấn đề giai cấp. 2.1. Vấn đề dân tộc với vấn đề giai cấp có mối quan hệ ch ặt ch ẽ với nhau: 5
+ Dưới ánh sáng của Chủ nghĩa Mác-Lênin khi Hồ Chí Minh bàn đến vấn đề dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc thì độc lập dân tộc phải gắn với CNXH, mối quan hệ dân tộc và giai cấp được đặt ra. + Vấn đề dân tộc bao giờ cũng được nhận thức và giải quyết theo lập trường của một giai cấp nhất định. Theo quan điểm của CNMLN, chỉ trên lập trường của giai cấp vô sản, cách mạng vô sản mới giải quy ết đúng đắn vấn đề dân tộc. Trong Tuyên ngôn Đảng cộng sản, Mác-Ăngghen đã đề cập mối quan hệ dân tộc và giai cấp: cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản nhằm lật đổ ách thống trị của giai cấp tư sản, ở giai đoạn đầu của nó là mang tính chất dân tộc. Mác kêu gọi “giai cấp vô sản mỗi nước trước hết phải giành lấy chính quyền, phải tự vươn lên thành giai cấp dân tộc, phải tự mình trở thành giai cấp dân tộc,... không phải theo cái nghĩa như giai cấp tư sản hiểu”. Cũng theo Mác –Ăngghen, chỉ có giai cấp vô sản mới thống nhất được lợi ích dân tộc- lợi ích của mình với các lợi ích của nhân dân lao động và của cả dân tộc. Chỉ có xoá bỏ áp bức, bóc lột giai cấp thì mới xoá bỏ áp bức dân tộc, đem lại độc lập thật sự cho dân tộc mình và cho dân tộc khác. Tuy nhiên, Mác và Ăngghen không đi sâu nghiên cứu vấn đề dân tộc vì ở Tây Âu vấn đề dân tộc đã được giải quyết trong cách mạng tư sản, đối với Mác, vấn đề dân tộc chỉ là thứ yếu so với vấn đề giai cấp. 2.2. Giải phóng dân tộc là vấn đề trên hết , tr ước h ết đ ộ c lập dân tộc gắn liền với CNXH: .+ Hồ Chí Minh thấy rõ mối quan hệ giữa sự nghiệp giải phóng dân tộc với sự nghiệp giải phóng giai cấp của giai cấp vô sản. “Cả hai cuộc giải phóng này chỉ có thể là sự nghiệp của chvà của cách mạng thế giới”. + Năm 1930, trong chính cương vắn tắt, sách lược vắn tắt, Hồ Chí Minh xác định con đường của cách mạng Việt Nam phải trải qua hai giai đoạn: làm “tư sản dân quyền cách mạng và thổ địa cách mạng để đi tới xã hội cộng sản”. 6
+ Năm 1960, Hồ Chí Minh xác định “chỉ có CNXH, Chủ nghĩa cộng sản mới giải phóng được các dân tộc bị áp bức và những người lao động trên thế giới khỏi ách nô lệ”. Tư tưởng Hồ Chí Minh về sự gắn bó giữa độc lập dân tộc và CNXH vừa phản ánh quy luật khách quan của sự nghiệp giải phóng dân tộc trong thời đại cách mạng vô sản, vừa phản ánh mối quan h ệ khăng khít giữa mục tiêu giải phóng dân tộc với các mục tiêu giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người. Do đó “giành được độc lập rồi phải tiến lên CNXH, vì mục tiêu của CNXH là “làm sao cho dân giàu, nước mạnh”, “là mọi người được ăn no, mặc ấm. 2.3 Giải phóng dân tộc tạo tiền đề để giải phóng giai cấp: + Hồ Chí Minh giải quyết vấn đề dân tộc theo quan điểm giai cấp, nhưng đồng thời đặt vấn đề giai cấp trong vấn đề dân tộc. Giải phóng dân tộc khỏi ách thống trị của chủ nghĩa thực dân là điều kiện để giải phóng giai cấp. Vì thế, lợi ích của giai cấp phải phục tùng lợi ích của dân tộc. + Tháng 5/1941, Người cùng với trung ương Đảng khẳng định: “Trong lúc này quyền lợi của bộ phận, của giai cấp phải đặt dưới sự sinh tử, tồn vong của quốc gia, của dân tộc. Trong lúc này nếu không giải quyết được vấn đề dân tộc giải phóng, không đòi được độc lập, tự do cho toàn thể dân tộc thì chẳng những toàn thể quốc gia dân tộc còn chịu mãi kiếp ngựa trâu, mà quyền lợi của bộ phận, giai cấp đến vạn năm cũng không đòi lại được”. 2.4. Giữ vững độc lập của dân tộc mình đồng thời tôn trọng độc lập của các dân tộc khác: + Nói đến quyền dân tộc, Hồ Chí Minh khẳng định: “dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do”.Ở Hồ Chí Minh, chủ nghĩa yêu nước chân chính luôn luôn thống nhất với quốc tế chủ nghĩa trong sáng. + Hồ Chí Minh không chỉ đấu tranh cho độc lập dân tộc mình mà còn đấu tranh cho tất cả các dân tộc bị áp bức. “Chúng ta phải tranh đấu cho tự do, độc lập của các dân tộc khác như là tranh đấu cho dân tộc ta vậy”. Chủ nghĩa dân tộc 7
thống nhất với chủ nghĩa quốc tế trong sáng. Hồ Chí Minh nêu cao tinh thần tự quyết của dân tộc, song không quên nghĩa vụ quốc tế cao cả của mình trong việc giúp đỡ các đảng cộng sản. C. Tổng Kết: Quyền độc lập, bình đẳng dân tộc là quyền thiêng liêng, quý giá nhất và bất khả xâm phạm. “Không có gì quý hơn độc lập tự do” là lẽ sống, là triết lý Cách mạng Hồ Chí Minh và của dân tộc VIệt Nam. Đó cũng là nguồn cổ vũ to lớn đối với các dân tộc bị áp bức, đấu tranh cho một nền độc lập tự do, thống nhất đất nước, dân chủ, ấm no, hạnh phúc của người dân. 8
9