SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI
TRƯỜNG THPT BA VÌ
-----------
ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
“HƯỚNG DẪN HỌC SINH LÀM BÀI TẬP
VẼ KỸ THUẬT, MÔN CÔNG NGHỆ LỚP
11 Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ
THÔNG BA VÌ”
Người thực hiện : Giang Trọng Khánh
Giáo viên Công nghệ
Tổ Công nghệ-Sinh-GDQP
Năm học 2011 – 2012
I-SƠ YẾU LÝ LỊCH
Họ và tên : Giang Trọng Khánh
Ngày sinh: 24 tháng 12 năm 1958
Năm vào ngành : 1980
Chức vụ : Tổ trưởng bộ môn
Đơn vị công tác : trường THPT Ba Vì, Hà Nội.
Trình độ chuyên môn : ĐHSP Hà nội, khoa SPKT.
Hệ đào tạo : Tập trung chính quy
Trình độ chính trị : sơ cấp
Ngoại ngữ: Anh A
Khen thưởng: Chiến sỹ thi đua cơ sở năm 2006, 2008, 2009, 2010
II-NỘI DUNG ĐỀ TÀI:
“HƯỚNG DẪN HỌC SINH LÀM BÀI TẬP VẼ KỸ THUẬT,
MÔN CÔNG NGHỆ LỚP 11 Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG BA VÌ”
1-ĐẶT VẤN ĐỀ:
Môn công nghệ(CN) ở trường THPT trước đây gọi là môn kỹ thuật(KT) gồm 2
phân môn KTCN và KTNN. Môn công nghệ là môn học có tính ứng dụng cao, nó bao
gồm các lĩnh vực rất gần gũi với cuộc sống. Đây là môn học chuyên nghiên cứu việc
vận dụng những nguyên lý khoa học vào thực tiễn sản xuất và đời sống của con người.
Vẽ kỹ thuật là một phân môn trong công nghệ lớp11, cung cấp cho học
sinh(HS) những kiến thức cơ bản nhất về cách lập và cách đọc bản vẽ kỹ thuật đơn
giản, tạo điều kiện bồi dưỡng và phát triển trí tưởng tượng không gian và tư duy kỹ
thuật, rèn luyện cho HS đức tính cần cù, chính xác, cẩn thận, ý thức tổ chức kỷ luật.
Vẽ kỹ thuật là môn học có tính hướng nghiệp cao. Ngày nay, tất cả các máy
móc, công trình dù to, dù nhỏ, trước khi chế tạo, thi công đều được con người vẽ ra và
tính toán trước. Vì vậy, vẽ kỹ thuật là “tiếng nói”, là “ngôn ngữ” dùng chung trong kỹ
thuật.
Ở trường THPT, vẽ kỹ thuật là môn học tương đối khó đối với nhiều học
sinh(HS) vì kiến thức môn học chưa có sự đồng tâm, vì môn học liên quan nhiều đến
việc hình dung và biểu diễn các vật thể trong không gian, chương trình giảng dạy vẽ
kỹ thuật ở cấp học THCS chưa được giáo viên(GV) và học sinh(HS) quan tâm đúng
mức.
Kết quả là nhiều học sinh(HS) không nắm được kiến thức cơ bản, không có
hứng thú học tập, chất lượng dạy và học bộ môn thấp.
Để giúp học sinh có thể học tốt vẽ kỹ thuật, đòi hỏi người giáo viên(GV) cần phải tìm
tòi suy nghĩ đổi mới phương pháp giảng dạy bộ môn, đặc biệt cần chú ý:
+Chuẩn bị kỹ bài giảng lý thuyết, hướng dẫn học sinh(HS) làm bài tập thực
hành lập và đọc bản vẽ.
+Giáo viên(GV) cần rèn luyện kỹ năng vẽ hình tốt trên bảng để hướng dẫn học
sinh(HS) vẽ hình vào vở ghi.
+Khai thác kênh hình trong sách giáo khoa, sử dụng máy chiếu đúng lúc, đúng
chỗ.
+Mục đích của học vẽ kỹ thuật là phải biết lập bản vẽ và biết đọc bản vẽ dùng
trong kỹ thuật, trong đó:
-Lập bản vẽ là phải chủ động thể hiện ý nghĩ của mình bằng hình vẽ.
-Đọc bản vẽ là xem bản vẽ của người khác, hiểu được ý đồ của họ để từ
đó làm ra được vật thể.
Ngôn ngữ của vẽ kỹ thuật là các bản vẽ kỹ thuật, cho nên để giúphọc sinh(HS) học tốt
vẽ kỹ thuật thì việc hướng dẫn các em làm bài tập giữ một vai trò đặc biệt quan trọng
không những có tác dụng củng cố kiến thức mà còn có tác dụng rèn luyện kỹ năng, kỹ
xảo lập bản vẽ và đọc bản vẽ.
Chuyên đề “Hướng dẫn HS làm bài tập vẽ kỹ thuật” chủ yếu đi sâu cách làm 2 loại bài
tập điển hình của phần vẽ kỹ thuật cơ sở.
2-THỰC TRẠNG VIỆC DẠY VÀ HỌC MÔN VẼ KỸ THUẬT Ở TRƯỜNG THPT BA VÌ
+Về đội ngũ giáo viên(GV) được đào tạo đạt chuẩn, về cơ bản đáp ứng được yêu cầu
đổi mới, nâng cao chất lượng giảng dạy và giáo dục học sinh(HS).
+Đa số học sinh(HS) trường THPT Ba Vì là con em các dân tộc Kinh, Mường, Dao
sinh sống trên địa bàn miền núi, kinh tế, văn hoá xã hội còn chậm phát triển, trình độ
nhận thức của các em học sinh không đồng đều. Tình trạng học sinh lười học, coi nhẹ
môn công nghệ, học đối phó... vì cho đây là môn không thi tốt nghiệp, thi học sinh
giỏi , thi đại học... trở nên khá phổ biến.
+Học vẽ kỹ thuật cũng tương tự như học môn toán, nếu không làm bài tập thì coi như
chưa học, chưa nghiên cứu về bộ môn này. Khảo sát thực tế ở một số lớp 11 cho thấy
đa số học sinh(HS) không có vở bài tập vẽ kỹ thuật, ít làm bài tập, không có hoặc
không có đủ các dụng cụ, vật liệu dùng cho lập bản vẽ.(bảng 1)
+Vì vậy, chất lượng học tập bộ môn có thể nói là còn thấp, chưa đáp ứng được yêu cầu
môn học. Cho nên, trong các nội dung đổi mới phương pháp giảng dạy bộ môn, thì
việc hướng dẫn học sinh làm bài tập vẽ kỹ thuật đóng vai trò cực kỳ quan trọng.
L
ớ
p
S
ĩ s
ố
Có v
ở
bài t
ậ
p
Có
đ
ủ
d
ụ
ng c
ụ
v
ẽ
Ghi chú
11A2
47
12
10
11A3
46
6
4
11A4
46
4
3
11A8
43
4
4
Bảng 1: Bảng điều tra khảo sát số HS có vở bài tập, có dụng cụ vẽ kỹ thuật
Lớp Sĩ số Làm bài tập vào
vở bài tập
Làm bài tập vào
vở ghi Ghi chú
11A2
47
1
0
11
11A3
46
6
7
11A4
46
4
7
11A8
43
4
8
Bảng 2: Bảng điều tra khảo sát số HS thường xuyên làm bài tập vẽ kỹ thuật
3. PHƯƠNG PHÁP HƯỚNG DẪN HỌC SINH LÀM BÀI TẬP VẼ KỸ THUẬT
3a. Bài tập vẽ kỹ thuật ở trường THPT thường có 2 dạng chủ yếu là :
+Cho hình không gian 3 chiều(hoặc vật mẫu), hãy lập bản vẽ 3 hình chiếu và
trình bày bản vẽ theo tiêu chuẩn vẽ kỹ thuật.
+Cho 2 hình chiếu của vật thể, hãy vẽ hình chiếu thứ 3, hình cắt, hình chiếu trục
đo và hoàn thiện bản vẽ.
Để học sinh làm được các bài tập vẽ kỹ thuật, giáo viên(GV) cần hướng dẫn học
sinh(HS) ôn lại các kiến thức đã học :
+Các phép chiếu và ứng dụng(chiếu xuyên tâm, chiếu song song, chiếu vuông
góc
+Vẽ được các khối hình học cơ bản và hình chiếu của chúng
+Các phương pháp biểu diễn vật thể trên bản vẽ