Kết quả nghiên cứu khả năng sinh trưởng của con lai (ngan x vịt) và các dòng bố, mẹ của chúng

TẠP CHÍ KHOA HỌC, Đại học Huế, Số 29, 2005<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KHẢ NĂNG SINH TRƯỞNG CỦA<br /> CON LAI (NGAN X VỊT) VÀ CÁC DÒNG BỐ, MẸ CỦA CHÚNG<br /> <br />                                                                             Nguyễn Đức Hưng<br />  Đại học Huế<br /> Lương ThịThủy<br /> Trường Đại học Nông Lâm, Đại học Huế<br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> <br />           Trong chăn nuôi gia cầm, Ngan, Vịt là các đối tượng gia cầm quan trọng trong  <br /> sản xuất thịt  ở nhiều nước trên thế  giới.Với những lợi thế  về  tầm vóc lớn, tốc độ <br /> sinh trưởng nhanh, thích hợp với nhiều điều kiện chăn nuôi khác nhau, từ  lâu ngan, <br /> vịt đã là đối tượng chăn nuôi gần gũi với người nông dân ở nước ta. Những năm gần  <br /> đây, bên cạnh các giống địa phương, chúng ta đã nhập nội nhiều giống gia cầm cao  <br /> sản, trong số đó có giống vịt siêu thịt thuần chủng CV Supermeat (CV Super M.), và <br /> ngan pháp năng suất thịt cao, dòng thuần R71. Các dòng thuần này được nuôi giữ, <br /> nhân giống tại Trung tâm nghiên cứu vịt Đại Xuyên (Hà Tây) thuộc Viện chăn nuôi  <br /> quốc gia, bước đầu cho kết quả tốt, nhưng để đưa ra sản xuất đại trà cần phải được <br /> nghiên cứu thêm. Với quan điểm, lai tạo là một biện pháp tích cực nhằm thích nghi  <br /> vật nuôi thành công, Viện chăn nuôi đã cho lai giữa ngan đực với vịt cái tạo con lai <br /> (ngan ­ vịt) nuôi thịt. Con lai (ngan ­ vịt) đang được nông dân các tỉnh Miền Bắc quan  <br /> tâm phát triển vì khả năng cho thịt và hiệu quả kinh tế cao của nó. Để có thể đưa con  <br /> lai (ngan ­ vịt) vào chăn nuôi  ở các tỉnh Miền Trung, chúng tôi tiến hành nghiên cứu  <br /> khả năng sinh trưởng và biểu hiện ưu thế lai về sinh trưởng của con lai (ngan ­ vịt)  <br /> và các dòng bố, mẹ của chúng tại tỉnh Quảng Nam.<br /> 2. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br />       2.1.Đối tượng. Đối tượng nghiên cứu là con lai (ngan­ vịt) giữa ngan đực dòng <br /> R71 với vịt cái dòng CV.M và các dòng thuần bố (ngan R71) và mẹ (Vịt CV.M) của <br /> chúng. Bố, mẹ dòng thuần được nuôi tại Trung tâm nghiên cứu vịt Đại Xuyên, ghép <br /> đàn lấy trứng giống đem ấp sản xuất ra con lai (ngan­ vịt). Con lai và dòng thuần 01 <br /> ngày tuổi được chuyển vào nuôi thí nghiệm ở các hộ gia đình tại Thị xã Tam Kỳ, tỉnh  <br /> Quảng Nam cho đến khi xuất bán thịt.  <br /> 2.2.Chỉ tiêu và phương pháp nghiên cứu<br /> <br /> <br /> 39<br />  ­  Con lai (ngan­ vịt) và các dòng thuần bố, mẹ được nuôi dưỡng, chăm sóc như <br /> nhau và theo dõi các chỉ tiêu: Khối lượng cơ thể, tỷ lệ nuôi sống, chi phí thức ăn để <br /> sản xuất thịt.<br /> ­  Phương pháp nghiên cứu: Con lai và các dòng thuần, mỗi loại 100 con, chia  <br /> đều nuôi trong 2 hộ chăn nuôi. Mỗi hộ nuôi 150 con (50 con lai ngan­ vịt, 50 con dòng <br /> bố  ngan pháp R71 và 50 con dòng mẹ  vịt CV.M). Khối lượng cơ  thể  qua các tuần  <br /> tuổi được cân định kỳ mỗi tuần 1 lần vào sáng sớm trước khi cho ăn, mỗi lần cân cá  <br /> thể  ngẫu nhiên với mẫu 30 con. Theo dõi ghi chép và tính tỷ  lệ  sống qua các giai  <br /> đoạn; thức ăn chi phí hàng ngày và toàn giai đoạn nuôi. Quy trình chăn nuôi và thức  <br /> ăn cho ăn như nhau ở 2 hộ chăn nuôi và cho cả 3 đối tượng nghiên cứu. Kết quả, số <br /> liệu được xử  lý theo phần mềm Microsoft Excel. Tính độ  sinh trưởng tuyệt đối  <br /> (g/tuần), độ sinh trưởng tương đối (%) và ưu thế lai theo mẹ: HM (%), theo bố: HB  <br /> (%), và theo trung bình bố  mẹ: HF (%), theo công thức của Trần Đình Miên, Đặng  <br /> Hữu Lanh (1989).<br />  HM (%) = (Xc ­ Xm) x 100 / Xm;  HB (%) = (Xc ­ Xb) x 100/ Xb<br />   HF (%) =   [ Xc­ 1/2(Xm + Xb)] x 100 / 1/2(Xm + Xb)<br /> Trong đó, Xc: giá trị trung bình của con lai; <br /> Xm: giá trị trung bình của mẹ;<br />  Xb: giá trị trung bình của bố.<br /> 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN<br /> 3.1. Khối lượng con lai (ngan­ vịt) và các dòng bố, mẹ của chúng:  <br />             Theo dõi sự phát triển khối lượng của 3 nhóm đối tượng nghiên cứu kết quả <br /> trình bày trên bảng 1.<br /> Bảng 1: Khối lượng con lai (ngan­ vịt) và bố, mẹ của chúng<br /> CON LAI (NGAN­ VỊT)<br /> Tuần  NGAN VỊT<br /> X(g)+mX             <br /> tuổi X(g)+mX             CV% X(g)+mX              CV%<br />  CV%<br /> 149,00  + 3,07 <br /> 1 96,33 + 0,41         12,41 187,14  + 0,84          8,96<br /> 18,57<br /> 2 236,00 + 3,44       13,13 359,00  + 7,34          18,40 338,00  + 1,87             4,99<br /> 712,00  + 11,15 <br /> 3 536,00 + 6,35       10,67 608,00  + 14,86        22,00<br /> 14,09<br /> 1180,00  + 17,05 <br /> 4 844,00+ 14.05       14,98 945,00  + 22,58        21,50<br /> 13,00<br /> 1686,00  + 19,75 <br /> 5 1191,00 +20,62     15,59 1349,00  + 19,59      13,07<br /> 10,54<br /> 2218,00  + 35,38 <br /> 6 1547,00 +16,62      9,67 1769,00  + 16,23        8,26<br /> 14,36<br /> 2765,00  + 21,12 <br /> 7 1929,60 +17,25      8,05 2224,00  + 22,19        9,98<br /> 6,88<br /> 40<br />  3167,00  + 23,14 <br /> 8 2290,00 +33,86     13,31 2699,00  + 14,05        4,68<br /> 6,19<br /> 3546,20  + 26,08 <br /> 9 2529,00 +28,99     10,32 2997,00  + 25,20        7,57<br /> 7,01<br /> 3648,00  + 29,75 <br /> 10 2707,00 +26,34       8,76 3097,00  + 31,87        9,26<br /> 7,34<br /> <br /> 4000<br /> 3500<br /> Khoi luong (g)<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 3000<br /> 2500 ngan<br /> 2000 vit<br /> 1500 con lai<br /> 1000<br /> 500<br /> 0<br /> 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1<br /> Tuan tuoi<br /> <br /> <br /> Đồ thị 1: Độ sinh trưởng tích luỹ của con lai (ngan­vịt) và các dòng bố mẹ<br /> <br />          Kết quả trên bảng 1 cho thấy, khối lượng của con lai và các dòng thuần đạt  <br /> cao.  Ở  hai tuần tuổi đầu khối lượng không có sự  sai khác đáng kể, nhưng từ  tuần  <br /> thứ 3 trở đi có sự phân hoá dần và ngày càng rõ rệt. Con lai vượt trội bố, mẹ và khối <br /> lượng lúc 10 tuần tuổi là 3648g/con, cao hơn bố 961g/con (35%) và hơn mẹ 551g/con  <br /> (17,7%). <br />         Nuôi trong nông hộ  con lai và các dòng thuần đạt được khối lượng 2,7 ­ 3,6 <br /> kg/con cho thấy khả  năng cho thịt tốt, nhất là  ở  con lai (ngan­ vịt). Đồ  thị  1, biểu <br /> diễn sinh trưởng tích luỹ  cho thấy con lai và các dòng thuần đều phát triển bình  <br /> thường, phù hợp quy luật sinh trưởng, phát dục chung của gia cầm.<br /> 3.2. Độ sinh trưởng tương đối và tuyệt đối.<br />         Từ các số liệu thu được trong quá trình sinh trưởng, tính ra sinh trưởng tương  <br /> đối và sinh trưởng tuyệt đối, trình bày trên bảng 2 và đồ thị 2,3. <br />         Số  liệu trên bảng cho thấy: Độ  sinh trưởng tuyệt đối đạt cao nhất lúc 5­8  <br /> tuần tuổi  ở  các dòng bố, mẹ, còn  ở  con lai vào giai đoạn 4­7 tuần tuổi, sớm hơn 1  <br /> 41<br /> tuần so với bố, mẹ. Sinh trưởng nhanh của con lai với đường cong vượt trội trên bố,  <br /> mẹ cho thấy khả năng cho thịt cao và cho phép rút ngắn thời gian nuôi thịt.<br />          Độ sinh trưởng tương đối phù hợp quy luật chung (Đồ thị 3), nhưng có sự sai  <br /> khác lớn giữa dòng mẹ (vịt) so với dòng bố (ngan) và con lai giữa chúng, nhất là ở 3 <br /> tuần tuổi  đầu.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 42<br />  Bảng 2: Độ sinh trưởng tương đối và tuyệt đối của con lai (ngan ­ vịt)<br />  và các dòng bố mẹ của chúng<br /> <br /> Tuần  Sinh trưởng tuyệt đối (A g/tuần) Sinh trưởng tương đối (R%)<br /> tuổi NGAN           VỊT            CON LAI NGAN               VỊT           CON LAI<br /> 1­2 239,67        171,36              189,00 248,80             91,83             126,84<br /> 2­3 300,00         249,00              374,00 127,10             69,35              110,65<br /> 3­4 308,00          337,00             468,00 57,46               55,42                65,73<br /> 4­5 347,00          404,00             506,00 41,11               42,75                42,88<br /> 5­6 356,00          420,00             532,00 29,89               31,13                31,55<br /> 6­7 382,60          455,00             547,00 24,73               25,72                24,66<br /> 7­8 360,40          475,00             402,00 18,67               18,07                14,53<br /> 8­9 239,00          298,00            379,20 10,43               14,05                11,97<br /> 9­10 178,00          100,00            101,80 7,04                  3,39                 3,15<br /> <br /> <br /> 600<br /> T ang t rong (g)<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 500<br /> <br /> 400<br /> ngan<br /> 300 vit<br /> 200 Con lai<br /> <br /> 100<br /> <br /> 0<br /> Tuan tuoi<br /> <br />                            <br /> Đồ thi 2: Độ sinh trưởng tuyệt đối (g/tuần)<br /> 3.3. Ưu thế lai về sinh trưởng:<br />         Ưu thế lai về sinh trưởng của con lai (ngan­ vịt), kết quả trên bảng 3 và đồ thị <br /> 4. <br /> Số liệu trên bảng cho thấy con lai có ưu thế vượt trội mẹ từ 30­55%, vượt bố <br /> 17­25% và vượt hơn trung bình bố mẹ 13­34% (trừ 2 tuần đầu). Ưu thế lai trung gian <br /> về sự phát triển cơ thể của con lai trong thí nghiệm nằm trong quy luật chung khi lai  <br /> giữa các dòng gia cầm cao sản đã tiến hành  ở  nước ta. Điều này khẳng định điều <br /> kiện Miền Trung hoàn toàn có thể  nuôi con lai (ngan­ vịt) để  sản xuất thịt như  các <br /> 43<br /> vùng khác trong nước. Tuy vậy cần chú ý nuôi dưỡng, chăm sóc tốt con lai ở 2 tuần <br /> Sinh t ruong t uong doi (% )<br /> tuổi đầu.<br /> <br /> <br /> 300<br /> 250<br /> 200<br /> ngan<br /> 150 vit<br /> con lai<br /> 100<br /> 50<br /> 0<br /> 1 2 3 4 5 6 7 8 9<br /> Tuan tuoi<br />         <br /> Đồ thi 3: Độ sinh trưởng tương đối (%)<br /> Bảng 3: Ưu thế lai của con lai (ngan­ vịt) so với bố, mẹ<br /> <br /> Ưu thế lai so với<br /> Tuần  Ưu thế lai so với mẹ Ưu thế lai so với bố<br /> trung bình bố mẹ<br /> tuổi<br /> g                        % g                         % g                        %<br /> 1 52,67               54,67 ­38,14            ­20,38 ­7,26                ­5,12<br /> 2 102,00              43,22 ­21,00             ­5,85 40,50                13,6<br /> 3 176,00              32,83 104,00              17,10 140,00                24,47<br /> 4 336,00              39,81 235,00              24,86 285,50               31,91<br /> 5 495,00              41,56 337,00              24,98 416,00               32,75<br /> 6 671,00              43,37 449,00              25,38 560,00               33,77<br /> 7 635,40              32,92 541,00              24,32 688,20               33,13<br /> 8 877,00             38,29 468,00              17,34 672,50               26,96<br /> 9 1017,20            40,22 549,20              18,32 783,00               28,33<br /> 10 941,00             34,76 551,00              17,79 746,00               25,70<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 44<br />  60<br /> 50<br /> Ưu t he lai (% )<br /> <br /> 40<br /> 30<br /> 20<br /> Me<br /> 10<br /> 0 Bô<br /> -10 TB Bô-Me<br /> -20<br /> -30<br /> 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1<br /> Tuan tuoi<br /> <br /> Đồ thị 4: Ưu thế lai về sự phát triển khối lượng ở con lai ngan ­ vịt<br /> 3.4. Tỷ lệ nuôi sống và tiêu tốn thức ăn.<br /> Theo dõi tỷ lệ nuôi sống của con lai (ngan­vịt) đến 10 tuần tuổi là 100%, của <br /> bố  và mẹ  tương  ứng là 97% và 95%. Điều này cho thấy con lai có  ưu thế  lai biểu <br /> hiện rõ  ở  sức sống so với cả  bố  và mẹ. Mức tiêu thụ  thức ăn cho một con/ngày,  <br /> trung bình  ở  con lai là 142,4g, của bố  là 108,7g và của mẹ  là 150,5g, nhưng chi phí  <br /> thức ăn tính cho 1 kg tăng khối lượng tương ứng là 2,76; 2,86 và 3,46 cho thấy con lai <br /> sử dụng thức ăn hiệu quả hơn bố mẹ (0,1­0,7kg).<br /> 4. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ<br /> ­ Con lai (ngan ­ vịt) và các dòng thuần bố, mẹ  của chúng đều sinh trưởng <br /> phát triển tốt  ở  Quảng Nam. Khối lượng 10 tuần tuổi đạt tương  ứng 3648; 2707; <br /> 3097g/con. Tỷ lệ nuôi sống đạt cao: 100; 97; 95%. Hiệu quả sử dụng thức ăn ở  con <br /> lai tốt hơn bố, mẹ (2,76; 2,86; 3,46 kg/kg tăng trọng). Con lai có  ưu thế  lai cao hơn <br /> hẳn dòng mẹ, gần với dòng bố về các chỉ tiêu sản xuất (17,8­43,4%).<br /> ­ Đề  nghị  cho phép khuyến cáo đưa con lai (ngan­vịt) vào chăn nuôi trong các  <br /> gia đình ở Miền Trung, nhằm ứng dụng nhanh tiến bộ kỹ thuật này vào sản xuất.  <br /> <br /> THE GROWTH CAPACITY OF HYBRID DUCKS <br /> (MALE MOCKOVY DUCKS  R71 X  FEMALE DUCKS CV.M)   <br /> AND LINES OFMOCKOVY DUCKS  R71, DUCKS CV.M<br /> Nguyen Duc Hung<br /> Hue University<br /> Luong Thi Thuy<br /> College of Agriculture and Forestry, Hue University<br /> <br /> 45<br />  SUMMARY<br /> <br /> The results of the experiment shows that:<br /> The living  weights of  Hybrid Ducks, Mockovy Ducks (R71), Ducks (CV.M) at 10 weets  <br /> of age are 3648, 2707 and 3097g/head, respectively. The ratio of living ducks: 100; 97; 95%.  <br /> The feed consumption: 2.76, 2.86, and 3,46kg. Xeterosit of Hybrid is 17.8­43.4%.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 46<br />