Kết quả nghiên cứu về thực trạng nghề khai thác cá biển tỉnh Quảng Nam

Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 1/2016<br /> <br /> THOÂNG BAÙO KHOA HOÏC<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VỀ THỰC TRẠNG NGHỀ KHAI THÁC<br /> CÁ BIỂN TỈNH QUẢNG NAM<br /> RESEARCH RESULTS STATUS OF MARINE FISHING QUANG NAM PROVINCE<br /> Hoàng Văn Tính1, Nguyễn Huỳnh Nam2, Nguyễn Như Sơn3<br /> Ngày nhận bài: 26/9/2015; Ngày phản biện thông qua: 11/11/2015; Ngày duyệt đăng: 15/3/2016<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Kết quả nghiên cứu cho thấy: Nghề khai thác cá biển tỉnh Quảng Nam có 5 nghề: lưới rê, lưới kéo, lưới<br /> vây, câu, nghề khác.<br /> Số tàu khai thác giảm dần từ năm 2009 - 2012, sau đó tăng dần đến năm 2014. Công suất máy tàu tăng<br /> dần từ năm 2009 - 2014. Bình quân công suất 1 tàu năm 2014 tăng hơn 2 lần năm 2009. Tuy nhiên, đội tàu<br /> công suất dưới 20CV chiếm tỷ lệ cao (68,5%).<br /> Nghề khai thác cá biển đã tạo việc làm cho hơn 15.000 người và có thu nhập ổn định. Sản lượng cá biển<br /> khai thác được năm 2013 tăng hơn 1,3 lần năm 2009, nhưng giảm 15% so với năm 2012.<br /> Từ khóa: Nghề khai thác cá biển, tỉnh Quảng Nam<br /> ABSTRACT<br /> The result of the study shows that marine fisheries in Quang Nam province can be classified into 5<br /> categories: gillnet, trawl, purse seine, longline and others.<br /> The number of fishing vessel decreased gradually in the period between 2009 and 2012, then increased<br /> gradually in the year 2014. The average capacity of a vessel in 2014 increased more than twice in comparison<br /> to that of the year 2009. However, vessels with capacity of less than 20CV account for a high proportion<br /> (68.5%).<br /> The marine fishing industry has created jobs with stable income for over 15.000 people. The capture in<br /> 2013 increased more than 1.3 times in comparison with that of the year 2009, however it decreased by 15%<br /> comparing to the year 2012. ng industry has created jobs with stable income for over 15.000 people. The<br /> capture in 2013 increased more than 1.3 times in comparison with that of the year 2009, however it decreased<br /> by 15% comparing to the year 2012.<br /> Keywords: Marine Fishing, Quang Nam Province<br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Quảng Nam là tỉnh duyên hải miền Trung,<br /> có chiều dài bờ biển hơn 125km [3]. Biển<br /> Quảng Nam có nguồn lợi hải sản phong phú,<br /> các hệ sinh thái đa dạng, đặc biệt là hệ sinh<br /> thái biển khu bảo tồn Cù Lao Chàm [3].<br /> <br /> Đội tàu cá của tỉnh Quảng Nam khoảng<br /> 4226 chiếc đánh bắt bằng nhiều nghề: lưới rê,<br /> lưới vây, lưới kéo, câu, bẫy v.v. Sản lượng hải<br /> sản khai thác hàng năm được hàng chục nghìn<br /> tấn, trong đó có nhiều loài giá trị xuất khẩu<br /> cao như mực, ghẹ. Nghề khai thác hải sản đã<br /> <br /> TS. Hoàng Văn Tính: Viện Khoa học và công nghệ Khai thác thủy sản - Trường Đại học Nha Trang<br /> KS. Nguyễn Huỳnh Nam: Chi cục Khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản tỉnh Quảng Nam<br /> 3<br /> ThS. Nguyễn Như Sơn: Phân viện Nghiên cứu Hải sản phía Nam<br /> 1<br /> 2<br /> <br /> 62 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 1/2016<br /> <br /> tạo việc làm và thu nhập ổn định cho hơn<br /> 15.000 lao động (6/2014) [2].<br /> Tổng hợp, phân tích đánh giá thực trạng<br /> nghề khai thác hải sản tỉnh Quảng Nam sẽ góp<br /> thêm cơ sở khoa học để định hướng phát triển<br /> cho nghề khai thác của tỉnh trong thời gian tới<br /> và là nội dung sẽ được trình bày trong bài báo.<br /> <br /> Chính phủ để phân tích, đánh giá thực trạng<br /> góp phần bổ sung thêm cơ sở khoa học về<br /> hướng phát triển nghề khai thác hải sản tỉnh<br /> Quảng Nam phù hợp quy định pháp luật.<br /> <br /> II. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> - Thu thập số liệu thứ cấp từ tài liệu quản<br /> lý nghề khai thác hải sản tỉnh Quảng Nam của<br /> Chi cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thủy sản.<br /> - Tổng hợp, trích xuất và phân tích tài liệu<br /> theo từng vấn đề nghiên cứu.<br /> - Tiếp cận tài liệu về định hướng phát triển<br /> nghề cá của tỉnh, trong đó có nghề khai thác<br /> thủy sản để phân tích đánh giá.<br /> - Tiếp cận tài liệu quản lý hoạt động khai<br /> thác thủy sản trong vùng nước tự nhiên của<br /> <br /> Phân tích biến động đội tàu cá tỉnh Quảng<br /> <br /> Hình 1. Số lượng tàu cá tỉnh<br /> Quảng Nam giai đoạn 2009 - 6/2014<br /> <br /> Bình quân công suất của một tàu tăng<br /> 213%. Sự biến động này phù hợp với định<br /> hướng phát triển nghề khai thác hải sản của<br /> tỉnh thời kỳ 2010 - 2020 là phát triển đội tàu<br /> công suất lớn khai thác xa bờ, giảm dần tàu<br /> công suất nhỏ khai thác vùng biển ven bờ để<br /> bảo vệ nguồn lợi hải sản và hệ sinh thái vùng<br /> biển ven bờ [3]. Theo quy hoạch của Tỉnh đến<br /> năm 2020, số lượng tàu máy là 3010 chiếc<br /> với tổng công suất là 117.000 CV. Như vậy, số<br /> lượng tàu máy tính đến 6/2014 gấp 1,4 lần so<br /> với quy hoạch và tổng công suất gấp 1,69 lần,<br /> bình quân công suất một tàu gấp 1,2 lần.<br /> <br /> III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> 1. Biến động đội tàu cá tỉnh Quảng Nam<br /> Nam giai đoạn 2009 - 6/2014, được thể hiện<br /> trên biểu đồ hình 1, hình 2 [2].<br /> Hình 1, hình 2 cho thấy: Số lượng tàu cá<br /> tỉnh Quảng Nam giảm dần từ 4354 tàu (năm<br /> 2009) xuống 4150 tàu (năm 2012), sau đó<br /> tăng dần lên 4226 tàu (năm 2014). Công suất<br /> máy tàu tăng dần từ năm 2009 - 2014. So với<br /> năm 2009, số lượng tàu cá Quảng Nam giảm<br /> 2,94%, công suất máy tàu tăng hơn 2 lần.<br /> <br /> Hình 2. Công suất tàu cá tỉnh<br /> Quảng Nam giai đoạn 2009 – 6/2014<br /> <br /> 2. Cơ cấu đội tàu cá tỉnh Quảng Nam<br /> 2.1. Cơ cấu đội tàu theo nhóm công suất<br /> Phân tích cơ cấu đội tàu khai thác cá biển<br /> tỉnh Quảng Nam giai đoạn từ năm 2009 - 6/2014<br /> theo nhóm công suất thể hiện trên hình 3.<br /> Hình 3 cho thấy: So với năm 2009, năm<br /> 2014 nhóm tàu công suất từ 20 -