Khái luận chung về luật quốc tế - TS. Trần Phú Vinh
lượt xem 8
download
Luật quốc tế: bao gồm những nguyên tắc, những qui phạm pháp luật được các quốc gia và các chủ thể khác tham gia quan hệ pháp luật quốc tế thoả thuận xây dựng nên trên cơ sở tự nguyện và bình đẳng, thông qua đấu tranh và thương lượng nhằm điều chỉnh mối quan hệ nhiều mặt giữa các chủ thể của Luật quốc tế với nhau.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Khái luận chung về luật quốc tế - TS. Trần Phú Vinh
- Giáo viên: TS. TRẦN PHÚ VINH 2014 KHÁI LUẬN CHUNG VỀ LUẬT QUỐC TẾ
- Giáo viên: TS. TRẦN PHÚ VINH 2014 CONTINUED… …nhắc lại một số nội dung: - Khái niệm: …… có 4 đặc trưng cơ bản - - Luật quốc tế là một hệ thống pháp luật độc lập: - Bao gồm những nguyên tắc, những qui phạm pháp luật - được các quốc gia và các chủ thể khác tham gia quan hệ pháp luật quốc tế thoả thuận xây dựng nên trên cơ sở tự nguyện và bình đẳng, thông qua đấu tranh và thương lượng - nhằm điều chỉnh mối quan hệ nhiều mặt (chủ yếu là quan hệ chính trị) giữa các chủ thể của Luật quốc tế với nhau (trước tiên và chủ yếu là các quốc gia) - khi cần thiết, được bảo đảm thực hiện bằng những biện pháp cưỡng chế riêng lẻ hoặc tập thể do chính các chủ thể của Luật quốc tế thi hành, và bằng sức đấu tranh của nhân dân và dư luận tiến bộ thế giới. - - Các đặc trưng cơ bản của Luật quốc tế - •Đối tượng điều chỉnh của Luật quốc tế - •Chủ thể của Luật quốc tế - •Trình tự xây dựng và hình thành các qui phạm của Luật quốc tế - •Cưỡng chế tuân thủ Luật quốc tế - - Đối tượng điều chỉnh của Luật quốc tế - •Là những quan hệ nhiều mặt trong đời sống quốc tế: quan hệ chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học - kỹ thuật,... - •Chủ yếu là những quan hệ chính trị. - - Chủ thể của Luật quốc tế - Chủ thể của LQT là thực thể độc lập tham gia vào quan hệ do pháp luật quốc tế điều chỉnh, có đầy đủ quyền, nghĩa vụ và khả năng gánh vác trách nhiệm pháp lý do hành vi của chính chủ thể thực hiện. - •Chủ thể trước tiên và cơ bản của Luật quốc tế là các quốc gia có chủ quyền
- Giáo viên: TS. TRẦN PHÚ VINH 2014 - •Các dân tộc đang đấu tranh giành độc lập - •Các tổ chức quốc tế liên chính phủ (liên quốc gia) - •Một vài thực thể khác (Các vùng lãnh thổ, Vatican) - - Trình tự xây dựng và hình thành các qui phạm của Luật quốc tế - •Không có cơ quan hay thiết chế nào có thẩm quyền (không có cơ quan lập pháp) để xây dựng các qui phạm pháp luật của Luật quốc tế; - •Con đường duy nhất để hình thành những qui phạm Luật quốc tế là sự thỏa thuận giữa các quốc gia, họ tự đặt ra các qui tắc xử sự để tuân theo dưới hình thức ký kết các điều ước quốc tế hoặc công nhận các tập quán quốc tế; - •Quốc gia là chủ thể chủ yếu của Luật quốc tế và là chủ thể chủ yếu xây dựng nên qui phạm Luật quốc tế. - - Cưỡng chế tuân thủ Luật quốc tế - •Không có cơ quan nào ấn định một chế tài hữu hiệu để bảo vệ các qui phạm Luật quốc tế. Các quốc gia tham gia thỏa thuận xây dựng các nguyên tắc và qui phạm của Luật quốc tế có trách nhiệm thỏa thuận qui định các biện pháp cưỡng chế riêng lẻ hay tập thể với điều kiện phải tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của Luật quốc tế. - •Trong trường hợp không có thỏa thuận về biện pháp cưỡng chế, các quốc gia có quyền áp dụng các biện pháp cưỡng chế riêng lẻ hoặc tập thể. CHƯƠNG 2 NGUỒN CỦA LUẬT QUỐC TẾ 1.NGUỒN CỦA LUẬT QUỐC TẾ - Khái niệm Nguồn của Luật quốc tế là những hình thức biểu hiện sự tồn tại, hay chứa đựng các nguyên tắc và qui phạm pháp luật quốc tế do các chủ thể của Luật quốc tế xây dựng nên. Điều 38(1) Qui chế Tòa án quốc tế qui định: Tòa án, với chức năng là giải quyết phù hợp với Luật quốc tế các vụ tranh chấp được chuyển đến Tòa, sẽ áp dụng: •Các công ước quốc tế, chung hoặc riêng, thiết lập ra những qui phạm được các bên tranh chấp thừa nhận; •Các tập quán quốc tế như một chứng cứ thực tiễn chung, được thừa nhận như luật; •Những nguyên tắc chung của luật được các quốc gia văn minh thừa nhận;
- Giáo viên: TS. TRẦN PHÚ VINH 2014 •… các án lệ và các học thuyết của các chuyên gia có chuyên môn cao nhất về Luật quốc tế của nhiều quốc gia được coi là phương tiện để xác định các qui phạm pháp luật. - Các loại nguồn •Điều ước quốc tế •Tập quán quốc tế •Những nguyên tắc chung của luật •Các phán quyết của tòa án •Các học thuyết về luật quốc tế •Nghị quyết của các tổ chức quốc tế liên quốc gia 2. ĐIỀU ƯỚC QUỐC TẾ - Khái niệm Điều ước quốc tế là văn bản pháp luật quốc tế do các chủ thể luật quốc tế thỏa thuận ký kết trên cơ sở tự nguyện, bình đẳng nhằm thiết lập những qui tắc pháp lý bắt buộc để ấn định, thay đổi hoặc hủy bỏ những quyền và nghĩa vụ với nhau. Đặc trưng •Về chủ thể •Về hình thức: –Tên gọi –Cơ cấu –Ngôn ngữ •Về nội dung •Về giá trị pháp lý Về chủ thể Chủ thể của ĐƯQT phải là những chủ thể của Luật quốc tế •Tên gọi: –Việc xác định tên gọi cụ thể cho một điều ước quốc tế hoàn toàn phụ thuộc vào sự thỏa thuận của các bên.
- Giáo viên: TS. TRẦN PHÚ VINH 2014 –Có thể có một số tên gọi khác nhau như: Hiệp ước, công ước, định ước, nghị định thư, hiệp định... Tên gọi một số ĐƯQT •Hiến chương là bản điều lệ của một tổ chức liên quốc gia có tính chất nền tảng, đề ra nguyên tắc, mục tiêu, cơ cấu tổ chức, điều kiện gia nhập… –Ví dụ: Hiến chương LHQ •Hiệp định là văn bản pháp quy, điều chỉnh một loại hoặc một nhóm quan hệ xã hội phát sinh giữa các chủ thể tham gia ký kết –Ví dụ: Hiệp định Thương mại Việt- Mỹ •Công ước là văn bản thỏa thuận của các chủ thể về các quy tắc xử sự chung đối với các vấn đề phát sinh, có nhiều nước tham gia. –Ví dụ: Công ước Viên 1982 về luật biển •Hiệp ước là văn bản cam kết giữa các chủ thể về việc giải quyết một vấn đề cụ thể. –Ví dụ: Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân Nuclear Non-Proliferation Treaty •Nghị định thư là một đề xuất được các chủ thể ký kết đồng ý, mang tính chất nền, định khung trong một vấn đề nhất định, hoặc là văn bản sử đổi một văn bản khác. –Ví dụ: Nghị định thư Kyoto về vấn đề giảm hiệu ứng nhà kính Về hình thức •Cơ cấu: 3 phần chính: –Phần lời nói đầu: lý do ký kết, mục đích ký kết, tên của các bên tham gia ký kết… –Phần nội dung chính: Đây là phần quan trọng nhất của điều ước. Nó chứa đựng các quy phạm pháp lý quốc tế nhằm xác lâp quyền và nghĩa vụ cho các bên tham gia kết ước. –Phần cuối cùng: Phần này thường bao gồm các điều khoản quy định về thời hạn, thời điểm có hiệu lực của điều ước, ngôn ngữ soạn thảo điều ước, vấn đề sửa đổi, bổ sung, bảo lưu điều ước… –Có thể còn có một hoặc một số phụ lục kèm theo. Về hình thức •Ngôn ngữ: –do sự thỏa thuận, lựa chọn của các bên tham gia;
- Giáo viên: TS. TRẦN PHÚ VINH 2014 –ĐƯQT được soạn thảo bằng ngôn ngữ được lựa chọn đều là văn bản gốc và có giá trị pháp lý như nhau; –Các ĐƯQT đa phương phổ cập thường được soạn thảo bằng các ngôn ngữ chính thức của LHQ đó là: tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Nga, tiếng Trung Quốc, tiếng Tây Ban Nha và tiếng ẢRập. Về giá trị pháp lý •Là hình thức pháp luật cơ bản chứa đựng các quy phạm LQT; •Là công cụ, phương tiện quan trọng để duy trì và tăng cường các quan hệ hợp tác quốc tế giữa các chủ thể; •Là đảm bảo pháp lý quan trọng cho quyền lợi và lợi ích hợp pháp của chủ thể LQT; •Là công cụ để xây dựng khung pháp luật quốc tế hiện đại, cũng như để tiến hành hiệu quả việc pháp điển hóa LQT Phân loại •Dựa vào số lượng các bên: điều ước quốc tế song phương, điều ước quốc tế đa phương; •Dựa vào lĩnh vực điều chỉnh: điều ước về chính trị, điều ước về kinh tế,...; •Dựa vào phạm vi áp dụng: điều ước song phương, điều ước khu vực, điều ước phổ cập. Ký kết ĐƯQT •Thẩm quyền ký kết: –Quốc gia –Tổ chức quốc tế –Chủ thể đặc biệt khác •Trình tự ký kết: –Đàm phán, soạn thảo, thông qua –Ký, phê chuẩn, phê duyệt, gia nhập Bảo lưu ĐƯQT Thẩm quyền ký kết •Đại diện đương nhiên: –Các nguyên thủ quốc gia, người đứng đầu chính phủ và Bộ trưởng Bộ Ngoại giao trong mọi hành động liên quan đến việc ký kết điều ước;
- Giáo viên: TS. TRẦN PHÚ VINH 2014 –Các trưởng đoàn ngoại giao trong việc thông qua văn bản của một điều ước giữa quốc gia cử và quốc gia nhận đại diện; –Những đại diện của các quốc gia được Ủy quyền tại một hội nghị quốc tế hoặc tại một tổ chức quốc tế hoặc tại một cơ quan của tổ chức này, trong việc thông qua văn bản của một điều ước trong hội nghị đó, trong tổ chức đó hay trong cơ quan của tổ chức đó. •Các đối tượng khác phải có thư ủy nhiệm. Trình tự ký kết - GĐ: Đàm phán, soạn thảo, thông qua •Đàm phán: thỏa thuận, thương lượng •Soạn thảo: do cơ quan được các bên lập ra hoặc thừa nhận •Thông qua: tùy các bên Trình tự ký kết- GĐ: Ký, phê chuẩn, phê duyệt, gia nhập •Ký: Ký tắt, Ký ad referendum, Ký đầy đủ •Phê chuẩn, phê duyệt: xác nhận sự đồng ý ràng buộc đối với ĐƯQT •Gia nhập: khi thời hạn ký kết điều ước đã hết hoặc điều ước đã có hiệu lức mà quốc gia đó chưa phải là thành viên. Bảo lưu ĐƯQT - Khái niệm Điều 2 Công ước 1969: Thuật ngữ “bảo lưu” dùng để chỉ một tuyên bố đơn phương, bất kể cách viết hoặc tên gọi như thế nào, của một quốc gia đưa ra khi ký kết, phê chuẩn, chấp thuận, phê duyệt hoặc gia nhập điều ước đó, nhằm qua đó mà loại bỏ hoặc sửa đổi tác dụng pháp lý của một số quy định của điều ước trong việc áp dụng chúng đối với quốc gia đó. Trường hợp không được bảo lưu: Điều 19 Công ước 1969: Một quốc gia có thể đề ra một bảo lưu, trừ khi: a.Điều ước đó ngăn cấm việc bảo lưu b.Điều ước đó quy định rằng chỉ có thể có những bảo lưu cụ thể, trong đó không có bảo lưu đã bị cấm nói trên c.Bảo lưu không phù hợp với đối tượng và mục đích của điều ước, ngoài những trường hợp ghi ở đoạn (a) và (b) nói trên. Hiệu lực của ĐƯQT •Điều kiện có hiệu lực
- Giáo viên: TS. TRẦN PHÚ VINH 2014 •Hiệu lực về thời gian và không gian •Hiệu lực đối với bên thứ 3 •Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu lực Điều kiện có hiệu lực •Phải được ký kết phù hợp với qui định của pháp luật của các bên ký kết về thẩm quyền và thủ tục ký kết; •Phải được ký kết trên cơ sở hoàn toàn tự nguyện và bình đẳng về quyền và nghĩa vụ; •Phải có nội dung phù hợp với những nguyên tắc cơ bản của Luật quốc tế. Hiệu lực về thời gian •Thời điểm có hiệu lực: –Điều ước song phương –Điều ước đa phương •Thời hạn có hiệu lực: –Điều ước có thời hạn –Điều ước vô thời hạn Hiệu lực về không gian •Chỉ có hiệu lực trong phạm vi lãnh thổ của các quốc gia thành viên; •Có thể có hiệu lực trên toàn bộ hay một phần lãnh thổ phụ thuộc vào nội dung của điều ước. Hiệu lực đối với bên thứ 3 •Điều 34: Một điều ước không tạo ra nghĩa vụ hay quyền hạn cho một quốc gia quốc gia thứ ba, nếu không có sự đồng ý của quốc gia đó •Điều 35: Một nghĩa vụ sẽ phát sinh cho một quốc gia thứ ba trong một quy định của một điều ước nếu các bên tham gia điều ước đồng ý đặt ra nghĩa vụ thông qua quy định này và nếu quốc gia thứ ba chấp thuận rõ ràng nghĩa vụ đó bằng văn bản. Hiệu lực đối với bên thứ 3 •Điều 38: một quy tắc được nêu ra trong một điều ước trở thành ràng buộc đối với một quốc gia thứ ba với tính chất là quy tắc tập quán của pháp luật quốc tế, khi nó đã được công nhận như vậy.
- Giáo viên: TS. TRẦN PHÚ VINH 2014 Chấm dứt thi hành hoặc tạm đình chỉ ĐƯQT •Điều 54: Việc chấm dứt một điều ước hoặc rút khỏi điều ước của một bên có thể xảy ra trong các trường hợp: –Theo các quy định của điều ước; hoặc –Vào bất cứ lúc nào, do sự thỏa thuận của tất cả các bên, sau khi đã tham khảo ý kiến của các quốc gia ký kết khác Chấm dứt thi hành hoặc tạm đình chỉ ĐƯQT •Tạm đình chỉ việc thi hành một điều ước theo các điều khoản của điều ước hoặc do sự thỏa thuận của các bên •Tạm đình chỉ việc thi hành một điều ước theo các điều khoản của điều ước hoặc do sự thỏa thuận của một số bên •Chấm dứt hoặc tạm đình chỉ thi hành một điều ước do việc ký kết một điều ước sau •Việc chấm dứt hoặc tạm đình chỉ việc thực hiện một điều ước do kết quả của những vi phạm điều ước •Việc nảy sinh ra một tình hình làm cho không thể thi hành được điều ước •Sự thay đổi cơ bản các hoàn cảnh •Việc cắt đứt quan hệ ngoại giao hay quan hệ lãnh sự •Việc nảy sinh ra một quy phạm bắt buộc của pháp luật quốc tế chung (jus cogens) Chấm dứt thi hành hoặc tạm đình chỉ ĐƯQT •Lý do chủ quan: –Do các bên thỏa thuận chấm dứt hiệu lực của điều ước quốc tế –Do điều ước quốc tế hết thời hạn –Do một bên đơn phương tuyên bố hủy bỏ khi bên ký kết khác đã vi phạm nghiêm trọng điều ước –Do một bên đơn phương tuyên bố hủy bỏ trên cơ sở cho phép của điều ước đó – Do các bên thỏa thuận ký kết một điều ước quốc tế mới về cùng một vấn đề –Do có hành vi bảo lưu điều ước •Lý do khách quan: –Do có sự thay đổi cơ bản của hoàn cảnh (Rebus-sic-stantibus) – Do có sự xung đột vũ trang giữa các quốc gia –Do mất đối tượng của điều ước quốc tế –Xuất hiện quy phạm Jus cogens mới có nội dung trái với điều ước
- Giáo viên: TS. TRẦN PHÚ VINH 2014 Thực hiện ĐƯQT •Nguyên tắc thực hiện •Gỉai thích ĐƯQT •Đăng ký và công bố ĐƯQT Nguyên tắc thực hiện ĐƯQT •Điều 26: Pacta sunt servanda –Mọi điều ước đã có hiệu lực đều ràng buộc các bên tham gia điều ước và phải được các bên thi hành với thiện ý. •Điều 27: Pháp luật trong nước và việc tôn trọng các điều ước –Một bên không thể viện những quy định của pháp luật trong nước của mình làm lý do để không thi hành một điều ước, quy tắc này không làm phương hại đến điều 46. Việc giải thích ĐƯQT •Một điều ước cần phải được giải thích với thiện ý phù hợp với ý nghĩa thông thường được nêu ra đối với những thuật ngữ được sử dụng trong điều ước theo nội dung của những thuật ngữ này và dưới ánh sáng của đối tượng và mục đích của điều ước. •Một thuật ngữ sẽ được hiểu theo một ý nghĩa riêng biệt nếu có sự xác định rằng đó là ý định của các bên. Đăng ký, công bố ĐƯQT •Điều ước đăng ký hay không điều ước đều có giá trị pháp lý như nhau; •Sau khi điều ước có hiệu lực, các điều ước sẽ được chuyển đến Ban Thư ký của Liên hợp quốc để, tuỳ trường hợp đăng ký hoặc phân loại và ghi vào danh bạ, cũng như để công bố. Điều 102 hiến chương LHQ: •Bất cứ điều ước hay điều ước quốc tế nào do một thành viên Liên hợp quốc ký kết sau khi Hiến chương này có hiệu lực đều phải được đăng ký càng sớm càng tốt tại Ban thư ký và do Ban thư ký công bố. •Nếu một quốc gia nào ký kết điều ước hay điều ước quốc tế mà không đăng ký, theo qui định tại đoạn 1 Điều này thì không có quyền đưa điều ước hoặc điều ước đó ra trước một cơ quan nào của Liên hợp quốc. Tập quán quốc tế
- Giáo viên: TS. TRẦN PHÚ VINH 2014 •Tập quán quốc tế là hình thức tồn tại của Luật quốc tế, có nội dung là qui tắc xử sự chung, hình thành trong thực tiễn quốc tế và được các chủ thể của Luật quốc tế thừa nhận là luật. •Điều kiện để tập quán quốc tế trở thành nguồn của Luật quốc tế: –Phải là qui tắc xử sự chung được các quốc gia công nhận và áp dụng rộng rãi trong thực tiễn quốc tế; –Phải được thừa nhận chung là các qui phạm có tính chất pháp lý bắt buộc (jus cogens); –Phải có nội dung phù hợp với những nguyên tắc cơ bản của Luật quốc tế. Một số điểm khác biệt giữa ĐƯQT và TQQT •Về cách thức hình thành •Về giá trị pháp lý •Về hình thức thế hiện Những nguyên tắc chung của luật Nguyên tắc chung là các nguyên tắc áp dụng cho cả hai hệ thống Luật quốc tế và pháp luật quốc gia. Các phán quyết của tòa án Là các quyết định của tòa án hay các cơ quan tài phán quốc tế về những vấn đề pháp luật cụ thể. CHƯƠNG 3 CÁC NGUYÊN TẮC CƠ BẢN CỦA LUẬT QUỐC TẾ 1.KHÁI QUÁT VỀ CÁC NGUYÊN TẮC CƠ BẢN CỦA LQT Khái niệm các nguyên tắc cơ bản của LQT Những nguyên tắc cơ bản của Luật quốc tế là những tư tưởng pháp lý mang tính chỉ đạo, bao trùm và có giá trị bắt buộc chung đối với các chủ thể khi tham gia quan hệ pháp luật quốc tế. Đặc điểm •Có tính bắt buộc chung (jus cogens) •Là những quy phạm mang tính chất phổ biến (được thừa nhận rộng rãi)
- Giáo viên: TS. TRẦN PHÚ VINH 2014 •Có tính kế thừa khoa học •Có mối quan hệ tương hỗ lẫn nhau trong một chỉnh thể thống nhất Ý nghĩa •Là hạt nhân của toàn bộ hệ thống Luật quốc tế •Là cơ sở pháp lý để giải quyết các tranh chấp quốc tế. 2.HỆ THỐNG CÁC NGUYÊN TẮC CƠ BẢN HỆ THỐNG CÁC NGUYÊN TẮC CƠ BẢN CỦA LQT 1.Nguyên tắc cấm dùng vũ lực hoặc đe dọa dùng vũ lực trong quan hệ quốc tế 2.Nguyên tắc giải quyết tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hòa bình 3.Nguyên tắc không can thiệp vào công việc nội bộ của quốc gia khác 4.Nguyên tắc các quốc gia có nghĩa vụ phải hợp tác với nhau 5.Nguyên tắc quyền bình đẳng và tự quyết của các dân tộc 6.Nguyên tắc bình đẳng về chủ quyền giữa các quốc gia 7.Nguyên tắc các cam kết quốc tế cần được thực hiện nghiêm chỉnh và có thiện chí (Pacta sunt servanda) Nguyên tắc 1: Cấm dùng vũ lực và đe dọa dùng vũ lực 1.Sự hình thành và phát triển 2.Khái niệm vũ lực trong quan hệ quốc tế Khái niệm vũ lực trong quan hệ quốc tế •Thuật ngữ vũ lực được hiểu trước tiên là sức mạnh vũ trang. •Dùng vũ lực (use of force) là sử dụng lực lượng vũ trang (use of armed force) để chống lại quốc gia độc lập có chủ quyền. •Việc dùng các phương tiện khác như kinh tế, chính trị chỉ được coi là dùng vũ lực nếu kết quả của nó dẫn đến việc sử dụng vũ lực. •Những hành động dùng lực lượng vũ trang không nhằm tấn công xâm lược nhưng để gây sức ép, đe dọa quốc gia khác như tập trung quân đội (hải, lục, không quân) với số lượng lớn ở biên giới giáp với các quốc gia khác; tập trận ở biên giới nhằm biểu dương lực lượng đe dọa quốc gia láng giềng; gửi tối hậu thư đe dọa quốc gia khác,… được coi là đe dọa dùng vũ lực.
- Giáo viên: TS. TRẦN PHÚ VINH 2014 3.Khái niệm xâm lược Khái niệm xâm lược (1) •Dùng lực lượng vũ trang xâm nhập hoặc tấn công chiếm đóng lãnh thổ lãnh thổ của quốc gia khác, hoặc thậm chí là cuộc bao vây quân sự dù ngắn hay dài nếu nó là kết quả của việc dùng lực lượng vũ trang trong chiếm đóng, thôn tính toàn bộ hay một phần lãnh thổ của quốc gia khác; •Sự không kích bằng lực lượng vũ trang hoặc sử dụng bất kỳ vũ khí nào vào lãnh thổ quốc gia khác; •Dùng lực lượng vũ trang phong tỏa hải cảng hoặc bờ biển quốc gia khác; •Dùng lực lượng quân sự tấn công vào các lực lượng vũ trang (hải, lục, không quân) hoặc các tàu thuyền và phương tiện bay của các quốc gia khác; •Sử dụng lực lượng quân sự đóng trên lãnh thổ quốc gia khác theo thỏa thuận, nhưng đã vi phạm các điều kiện nêu trong thỏa thuận cũng như kéo dài thời hạn đóng quân tại nước ấy; •Các hành động của quốc gia tạo điều kiện cho phép quốc gia khác sử dụng lãnh thổ của mình để chuẩn bị một cuộc tấn công xâm lược chống lại quốc gia thứ ba; •Đưa các nhóm vũ trang hoặc lính đánh thuê vào lãnh thổ quốc gia khác để thực hiện các hoạt động quân sự chống quốc gia này. 4.Nội dung của nguyên tắc Nội dung của nguyên tắc 1 •Cấm xâm chiếm lãnh thổ quốc gia hoặc dùng vũ lực vũ trang vượt qua biên giới tiến vào lãnh thổ quốc gia khác; •Cấm cho quân vượt qua giới tuyến quốc tế, trong đó có giới tuyến ngừng bắn hoặc giới tuyến hòa giải; •Cấm các hành vi đe dọa, trấn áp bằng vũ lực; •Không cho phép các quốc gia khác dùng lãnh thổ của mình để tiến hành xâm lược chống nước thứ ba; •Cấm tổ chức, khuyến khích, xúi giục, giúp đỡ hay tham gia vào nội chiến hay các hành vi khủng bố tại các quốc gia khác;
- Giáo viên: TS. TRẦN PHÚ VINH 2014 •Không tổ chức hoặc giúp đỡ các nhóm vũ trang, lính đánh thuê đột nhập vào phá hoại trong lãnh thổ quốc gia khác. 5.Trường hợp ngoại lệ •Quyền tự vệ cá nhân hay tập thể của các quốc gia gắn với điều kiện khi các quốc gia đó bị tấn công vũ trang cho đến khi HĐBA áp dụng được các biện pháp cần thiết để duy trì hòa bình và an ninh quốc tế (Điều 51 Hiến chương Liên hợp quốc) •Tham gia vào lực lượng liên quân theo quyết định của Hội đồng bảo an Liên hợp quốc trong trường hợp có sự đe dọa hòa bình, phá hoại hòa bình hoặc hành vi xâm lược (Điều 39 Hiến chương Liên hợp quốc) •Các nước thuộc địa và phụ thuộc dùng sức mạnh vũ trang để tự giải phóng mình, chống chủ nghĩa thực dân. Điều này phù hợp với Hiến chương Liên hợp quốc (nguyên tắc các dân tộc bình đẳng và tự quyết) và không trái với nguyên tắc cấm dùng sức mạnh. Nguyên tắc 2: Giải quyết tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hòa bình 1.Sự hình thành và phát triển 2.Tranh chấp quốc tế và tình thế 3.Các biện pháp hòa bình giải quyết các tranh chấp: –Đàm phán trực tiếp –(Ủy ban) điều tra, môi giới/trung gian, (ủy ban) hòa giải –Các biện pháp tư pháp: trọng tài, tòa án Giải quyết tranh chấp quốc tế bằng tòa án Tòa án quốc tế: Tòa án quốc tế là những cơ quan tài phán quốc tế thường trực được thành lập nhằm mục đích giải quyết các tranh chấp quốc tế trên cơ sở Luật quốc tế. •Tòa án quốc tế của Liên hợp quốc (ICJ: International Court of Justice) (1946) •Tòa án quốc tế về luật biển •Tòa án Châu Âu •Tòa án nhân quyền Châu Âu
- Giáo viên: TS. TRẦN PHÚ VINH 2014 Giải quyết tranh chấp quốc tế bằng trọng tài •Trọng tài quốc tế là cơ quan tài phán quốc tế do các bên tranh chấp thỏa thuận thành lập hoặc thừa nhận; •Thẩm quyền của trọng tài quốc tế được ấn định trong các điều khoản trọng tài hoặc trong các điều ước quốc tế về trọng tài; •Cơ quan trọng tài được thành lập để giải quyết tranh chấp có thể là một cá nhân (trọng tài cá nhân) hoặc một số cá nhân (trọng tài tập thể). Nếu là trọng tài tập thể thì số trọng tài bao giờ cũng là số lẻ; •Ưu điểm: Các bên tranh chấp được quyền lựa chọn trọng tài viên cho từng vụ tranh chấp Thủ tục thường linh hoạt và mềm dẻo –Các tổ chức quốc tế và Hiệp định khu vực –Các biện pháp hòa bình khác do các bên lựa chọn 4.Nội dung của nguyên tắc •Các quốc gia có nghĩa vụ giải quyết các tranh chấp chỉ bằng phương pháp hòa bình •Các quốc gia có quyền lựa chọn những phương pháp hòa bình cụ thể như đàm phán, điều tra, trung gian, hòa giải, trọng tài, tòa án, thông qua các tổ chức hoặc hiệp định khu vực hoặc bằng những phương pháp hòa bình khác mà các bên tự chọn. •Các quốc gia giải quyết tranh chấp trên cơ sở bình đẳng về chủ quyền, hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau Nguyên tắc 3: Không can thiệp vào công việc nội bộ của quốc gia khác 1.Sự hình thành 2.Công việc nội bộ •Là công việc nằm trong thẩm quyền giải quyết của mỗi quốc gia độc lập xuất phát từ chủ quyền của mình;
- Giáo viên: TS. TRẦN PHÚ VINH 2014 •Công việc nội bộ của quốc gia bao gồm cả công việc đối nội và công việc đối ngoại. 3.Can thiệp vào công việc nội bộ •Can thiệp trực tiếp: dùng áp lực quân sự, chính trị, kinh tế,… và các biện pháp khác khống chế quốc gia khác trong việc thực hiện các quyền thuộc chủ quyền để nhằm ép buộc quốc gia đó phải phụ thuộc vào mình; •Can thiệp gián tiếp: là các biện pháp quân sự, kinh tế - tài chính,… do quốc gia tổ chức, khuyến khích các phần tử phá hoại hoặc khủng bố nhằm mục đích lật đổ chính quyền hợp pháp của quốc gia đó hoặc gây mất ổn định cho tình hình chính trị, kinh tế, xã hội nước này. 4.Nội dung của nguyên tắc •Cấm can thiệp vũ trang và các hình thức can thiệp hoặc đe dọa can thiệp khác nhằm chống lại quyền năng chủ thể hoặc nền tảng chính trị, kinh tế và văn hóa của quốc gia khác. •Cấm dùng những biện pháp kinh tế, chính trị, và các biện pháp khác để buộc các quốc gia khác phải phụ thuộc vào mình. •Cấm tổ chức hoặc khuyến khích, giúp đỡ các nhóm vũ trang vào hoạt động phá hoại, khủng bố trên lãnh thổ nước khác nhằm lật đổ chính quyền của quốc gia đó. •Cấm can thiệp vào cuộc đấu tranh nội bộ của quốc gia khác. •Tôn trọng quyền của mỗi quốc gia tự chọn cho mình chế độ kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội không có sự can thiệp của các quốc gia khác. 5.Trường hợp ngoại lệ Trường hợp ngoại lệ •HĐBA Liên hợp quốc có quyền can thiệp trực tiếp hoặc gián tiếp vào cuộc xung đột vũ trang nội bộ ở quốc gia nào đó mà nếu để tiếp tục kéo dài sẽ gây ra mất ổn định trong khu vực, đe dọa hòa bình và an ninh quốc tế;
- Giáo viên: TS. TRẦN PHÚ VINH 2014 •HĐBA Liên hợp quốc có quyền can thiệp khi có vi phạm nghiêm trọng các quyền cơ bản của con người: phân biệt chủng tộc, diệt chủng. Nguyên tắc 4: Các quốc gia có nghĩa vụ phải hợp tác với nhau 1.Sự hình thành 2.Nội dung của nguyên tắc •Các quốc gia có nghĩa vụ hợp tác với nhau trong lĩnh vực duy trì hòa bình và an ninh quốc tế; •Các quốc gia có nghĩa vụ hợp tác trong việc thúc đẩy các vấn đề toàn cầu như quyền con người và các quyền tự do cơ bản khác, và loại bỏ tất cả các hình thức phân biệt chủng tộc và tôn giáo; •Các quốc gia có nghĩa vụ hợp tác với nhau trong các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, kỹ thuật và thương mại phù hợp với nguyên tắc bình đẳng về chủ quyền và không can thiệp vào công việc nội bộ; •Các quốc gia thành viên của Liên hợp quốc có nghĩa vụ liên kết và chia sẻ hành động hợp tác với Liên hợp quốc phù hợp với Hiến chương. Nguyên tắc 5: Quyền bình đẳng và tự quyết của các dân tộc 1.Sự hình thành 2.Nội dung của nguyên tắc •Được thành lập quốc gia độc lập; •Tự lựa chọn cho mình chế độ chính trị, kinh tế - xã hội và văn hóa của dân tộc mình; •Tự giải quyết vấn đề đối nội và đối ngoại không có sự can thiệp từ bên ngoài; •Các dân tộc thuộc địa có quyền sử dụng mọi biện pháp cần thiết để đấu tranh giành độc lập; •Tự lựa chọn con đường phát triển. Nguyên tắc 6: Bình đẳng về chủ quyền giữa các quốc gia 1.Sự hình thành 2.Chủ quyền quốc gia
- Giáo viên: TS. TRẦN PHÚ VINH 2014 •Chủ quyền quốc gia là thuộc tính chính trị - pháp lý vốn có của quốc gia, thể hiện quyền tối cao của quốc gia trong lãnh thổ của mình và quyền độc lập trong quan hệ quốc tế; •Trong lãnh thổ của mình, quốc gia có quyền tối cao về lập pháp, hành pháp và tư pháp, tự do lựa chọn cho mình phương thức thích hợp nhất để thực thi quyền lực. Trong quan hệ quốc tế, mỗi quốc gia có quyền tự quyết định chính sách đối ngoại mà không cần sự can thiệp của quốc gia khác. 3.Bình đẳng Các quốc gia có địa vị pháp lý ngang nhau trong quan hệ quốc tế, bình đẳng về quyền và nghĩa vụ khi tham gia vào các lĩnh vực của đời sống quốc tế. 4.Nội dung của nguyên tắc •Các quốc gia bình đẳng về mặt pháp lý; •Mỗi quốc gia có các quyền đặc thù xuất phát từ chủ quyền hoàn toàn và đầy đủ.; •Mỗi quốc gia có nghĩa vụ tôn trọng quyền năng chủ thể của các quốc gia khác; •Sự toàn vẹn lãnh thổ và tính độc lập về mặt chính trị là bất di bất dịch; •Mỗi quốc gia có quyền tự do lựa chọn và phát triển chế độ chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội và văn hóa của mình; •Mọi quốc gia có nghĩa vụ thực hiện đầy đủ và tận tâm các nghĩa vụ quốc tế của mình và tồn tại hòa bình cùng các quốc gia khác. Nguyên tắc 7: Nguyên tắc tận tâm thực hiện cam kết quốc tế (Pacta sunt servanda) 1.Sự hình thành 2.Ý nghĩa •Là cơ sở để xây dựng các quy phạm pháp luật của các quốc gia •Là cơ sở để thực hiện các quan hệ pháp luật quốc tế
- Giáo viên: TS. TRẦN PHÚ VINH 2014 •Là cơ sở để giải quyết các tranh chấp quốc tế •Là qui phạm của Luật quốc tế mang tính chủ đạo 3.Nội dung của nguyên tắc •Mỗi quốc gia có nghĩa vụ phải thực hiện một cách tận tâm, thiện chí và đầy đủ các nghĩa vụ điều ước quốc tế của mình, đó là: Các nghĩa vụ phát sinh từ Hiến chương Liên hợp quốc Các nghĩa vụ phát sinh từ các nguyên tắc cơ bản của Luật quốc tế. Các nghĩa vụ phát sinh từ các điều ước quốc tế mà quốc gia là thành viên. •Mọi quốc gia phải tuyệt đối tuân thủ việc thực hiện nghĩa vụ điều ước quốc tế, tuân thủ một cách triệt để, không do dự. Các sự kiện khách quan như thay đổi chính phủ, lãnh thổ, thiên tai,… không thể là lý do không thực hiện điều ước quốc tế; Các quốc gia thành viên điều ước quốc tế không được viện dẫn các qui định của pháp luật trong nước để coi đó là nguyên nhân từ chối thực hiện nghĩa vụ của mình; •Các quốc gia không được ký kết điều ước quốc tế mâu thuẫn với nghĩa vụ của mình trong điều ước quốc tế đã ký với các quốc gia khác; •Các quốc gia không được phép đơn phương ngừng thực hiện và xem xét lại điều ước quốc tế; •Việc cắt đứt quan hệ ngoại giao hay lãnh sự không ảnh hưởng đến quan hệ pháp luật phát sinh từ điều ước giữa các quốc gia này trừ khi nó là cần thiết cho việc thực hiện điều ước quốc tế. 4.Trường hợp ngoại lệ - Đối tượng điều chỉnh của LQT: - Chủ thể của luật QT: thỏa mãn 4 điều kiện…(theo luật mới và cũ).. chú ý cụm từ “quốc gia văn minh”( Mới: “các quốc gia yêu chuộng hòa bình)
- Giáo viên: TS. TRẦN PHÚ VINH 2014 + các quốc gia + Liên Hiệp Quốc là tổ chức QT liên chính phủ-liên quốc gia (Khác T/c Phi chính phủ)--- là chủ thể của LQT + Các dân tộc đang đấu tranh dành độc lập( Luật cũ không có) + một vài thực thể khác ( các vùng lãnh thổ, Vatican) - Những NG/Tắc cơ bản của LQT ( 7 Ng/tắc) + Cấm dùng vũ lực và đe dọa dung vũ lực (ndung: Giáo trình) ngoại lệ: 3 trường hợp: Tự vệ _ Điều 51… chống lại xâm lược: ng tắc tự quyết.. t/hợp 3: chống khủng bố + Giải quyết tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hòa bình: + Không can thiệp nội bộ vào cv nội bộ của quốc gia khác: Ngoại lệ : VN qua cam pu chia đánh pol pot . nếu ở 1 quốc gia nào đó có vi phạm nghiêm trọng về nhân quyền (diệt chủng, tội ác chiến tranh, tội chống lại loài người thì Hội Đồng Bảo an LHQ được quyền can thiệp. tuy nhiên trường hợp campu chia thì không có NQ nào của LHQ được ban bố ( TQ không bỏ phiếu) t/hợp 2: bạo lực thời gian dài gây bất ổn hòa bình thế giới.. Seria.. ( Nga không bỏ phiếu không có NQ của LHQ) Điều 42 Hội đồng bảo an có quyền dùng vũ lực đối với quốc gia gây ảnh hưởng đến hòa bình an ninh quốc tế. + Các quốc gia có nghĩa vụ hợp tác với nhau + Quyền bình đẳng tự quyết của các dân tộc + Bình đẳng chủ quyền giữa các quốc gia + Nguyên tắc tận tâm thực hiện các cam kết quốc tế ( pacta sunt servanda)
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
CHƯƠNG 1 LÝ LUẬN MÁC – LÊNIN VỀ NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT
39 p | 598 | 123
-
Giáo trình Luật quốc tế: Phần 1
121 p | 323 | 113
-
Giáo trình Tư pháp quốc tế (Giáo trình đào tạo từ xa): Phần 1
50 p | 369 | 83
-
Bài giảng Luật Công pháp quốc tế: Khái luận chung về luật quốc tế - Nguyễn Thị Vân Huyền
89 p | 224 | 63
-
Bài giảng Luật Thương mại quốc tế - Chương 1: Những vấn đề lý luận chung về Luật Thương mại quốc tế
17 p | 329 | 50
-
Bài giảng Khái luận chung về luật quốc tế - TS. Trần Phú Vinh
103 p | 181 | 32
-
Bài giảng Luật quốc tế: Khái luận chung về luật quốc tế - ThS. Nguyễn Thị Vân Huyền
89 p | 162 | 28
-
Luật tôn giáo của một số quốc gia và khái niệm hình thức pháp luật ở Việt Nam
15 p | 138 | 24
-
Bài giảng Tư pháp quốc tế: Bài 1 – ThS. Bùi Thị Thu
29 p | 93 | 8
-
Bài giảng Luật thương mại quốc tế - Chương 1: Những vấn đề lý luận chung về Luật thương mại quốc tế (Trường ĐH Thương Mại)
19 p | 33 | 6
-
Một số vấn đề lý luận chung về án lệ
10 p | 37 | 3
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn