Khảo sát bệnh động mạch chi dưới bằng chỉ số mắt cá chân – cánh tay trên bệnh nhân mắc bệnh động mạch vành

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 1 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> KHẢO SÁT BỆNH ĐỘNG MẠCH CHI DƯỚI<br /> BẰNG CHỈ SỐ MẮT CÁ CHÂN – CÁNH TAY<br /> TRÊN BỆNH NHÂN MẮC BỆNH ĐỘNG MẠCH VÀNH<br /> Lê Thị Lan Hương*, Tạ Thị Thanh Hương**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mở đầu: Xơ vữa động mạch ảnh hưởng đến cấu trúc giường mạch máu toàn hệ thống, nên bệnh nhân mắc<br /> bệnh mạch vành có thể kèm theo cả bệnh động mạch chi dưới. Theo thống kê ghi nhận tỉ lệ bệnh động mạch chi<br /> dưới chiếm 3 - 12% và liên quan với mức độ nặng động mạch vành.<br /> Mục tiêu: Khảo sát tỉ lệ bệnh động mạch chi dưới bằng chỉ số mắt cá chân – cánh tay (ABI) trên bệnh nhân<br /> mắc bệnh động mạch vành. Xác định mối liên quan giữa bệnh động mạch chi dưới với các yếu tố nguy cơ xơ vữa<br /> động mạch và mức độ nặng bệnh động mạch vành (dựa vào số nhánh động mạch vành tổn thương và điểm<br /> GENSINI).<br /> Đối tượng – Phương pháp nghiên cứu: Tất cả bệnh nhân ≥ 18 tuổi mắc bệnh mạch vành (chụp mạch vành<br /> có hẹp ≥ 50% đường kính mạch máu), nhập khoa Nội Tim mạch và khoa Tim mạch can thiệp Bệnh viện Tim Tâm<br /> Đức từ tháng 06/2016 đến tháng 10/2016. Các đối tượng tham gia được đánh giá yếu tố nguy cơ xơ vữa động<br /> mạch, triệu chứng BĐMCD, khám lâm sàng và đo ABI trong thời gian nằm viện. Chẩn đoán bệnh động mạch chi<br /> dưới bằng chỉ số mắt cá chân – cánh tay (ABI) ≤ 0,9.<br /> Kết quả: Nghiên cứu của chúng tôi trên 139 bệnh nhân (bao gồm 96 nam và 43 nữ), trong đó bệnh động<br /> mạch chi dưới chiếm 16,5% (23/139 bệnh nhân). Tỉ lệ mắc bệnh giữa nam và nữ tương đương nhau, đa số bệnh<br /> nhân đều không có triệu chứng. Tuổi và tiền căn gia đình mắc bệnh mạch vành sớm là yếu tố nguy cơ độc lập của<br /> bệnh động mạch chi dưới. Bệnh nhân mắc bệnh động mạch chi dưới có tỉ lệ bệnh nhiều nhánh mạch vành cao hơn<br /> bệnh một nhánh (p = 0,03). Đồng thời điểm GENSINI ở nhóm bệnh động mạch chi dưới cao hơn nhóm không<br /> mắc bệnh (86,13 so với 62,12; p = 0,01).<br /> Kết luận: Bệnh nhân mắc bệnh mạch vành có thể kèm theo bệnh động mạch chi dưới. Đo chỉ số mắt cá chân<br /> – cánh tay là phương pháp dễ thực hiện trong chẩn đoán bệnh.<br /> Từ khóa: chỉ số mắt cá chân – cánh tay, bệnh động mạch chi dưới, bệnh động mạch vành.<br /> ABSTRACT<br /> INVESTIGATION OF LOWER EXTREMITY PERIPHERAL ARTERY DISEASE IN PATIENTS WITH<br /> CORONAR ARTERY DISEASE<br /> Le Thi Lan Huong, Ta Thi Thanh Huong<br /> Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement Vol. 22 - No 1- 2018: 61 – 66<br /> <br /> Background: Atherosclerosis affects the entire blood vessel structure, that the patient with coronary artery<br /> disease may also have lower extremity artery disease (LEAD). Many study show that the incidence of lower<br /> extremity artery disease accounts for 3 - 12% and is associated with severe coronary artery disease (CAD).<br /> Objectives: The aim of study was to assess the prevalence of LEAD by measuring the ABI. Determination<br /> the relationship between LEAD and atherosclerosis risk factors and severity of coronary artery disease (based on<br /> <br /> <br /> *<br /> Bệnh viện Nhân dân 115 **<br /> Bộ môn Nội, Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: ThS.BS Lê Thị Lan Hương ĐT: 0979644401 Email: drhuonglan89@gmail.com<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa 61<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 1 * 2018<br /> <br /> number of coronary artery lesions and GENSINI score).<br /> Methods: The cross – sectional stydy was conducted at the Cardiology Department and the Intervantional<br /> Cardiology department at Tam Duc Cardiology Hospital from 6/2016 to 10/2016. Inpatient with CAD were<br /> invited to participate in this study. Data regarding to risk factor, symtoms of LEAD, physical examination, and<br /> ABI were collected. And ABI ≤ 0.9 was considered to indicate significant LEAD.<br /> Result: A total of 139 patients (included96 men and 43 women) were recruited. The prevalence of LEAD in<br /> CAD patients was 16.5% according to ABI results. The incidence between men and women is similar and most of<br /> patients have no symtoms. Age and family history were independent risk factor for LEAD. Patients with<br /> underlying LEAD had a higher incidence of multi-vessel coronary artery disease than one-vessel disease (p =<br /> 0.03). And the GENSINI score is also higher in LEAD than another (89.13 versus 62.12; p = 0.01).<br /> Conclusion: Patients with CAD were likely to have concomitant lower extremity artery disease. Measuring<br /> the ABI was an easy method to diagnose.<br /> Key words : ankle – branchial index (ABI), lower extremity artery disease (LEAD), coronary artery disease<br /> (CAD)<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ giữa bệnh động mạch chi dưới với bệnh tim<br /> mạch và các biến cố động mạch vành.<br /> Xơ vữa động mạch là bệnh lý gây hẹp khu<br /> trú hoặc lan tỏa giường mạch máu, do sự tích tụ Mục tiêu nghiên cứu<br /> của chất béo và chất xơ vữa giữa lớp nội mạc và Khảo sát bệnh động mạch chi dưới bằng chỉ<br /> trung mạc của động mạch. Bệnh lý xơ vữa ảnh số cổ chân – cánh tay trên bệnh nhân mắc bệnh<br /> hưởng nghiêm trọng đến toàn bộ hệ thống mạch động mạch vành. Mục tiêu cụ thể bao gồm:<br /> máu của cơ thể, không chỉ động mạch vành, Xác định tỉ lệ và đặc điểm bệnh động mạch<br /> động mạch não mà còn có động mạch ngoại chi dưới trên bệnh nhân mắc bệnh mạch vành.<br /> biên. Trong bệnh động mạch ngoại biên, bệnh Khảo sát mối liên quan giữa bệnh động<br /> động mạch chi dưới (BĐMCD) là nguyên nhân mạch chi dưới với các yếu tố nguy cơ gây xơ vữa<br /> hàng đầu dẫn đến tàn tật và đoạn chi. Tần suất động mạch.<br /> mắc bệnh động mạch chi dưới thay đổi tùy theo<br /> Khảo sát mối liên quan giữa bệnh động<br /> nghiên cứu khác nhau. Theo thống kê, tỉ lệ mắc<br /> mạch chi dưới và bệnh động mạch vành<br /> BĐMCD chiếm khoảng 3 – 12% dân số(8). Phần<br /> lớn bệnh tập trung tại các khu vực có thu nhập ĐỐITƯỢNG-PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU<br /> trung bình thấp trên thế giới, như ở Đông Nam Thiết kế nghiên cứu<br /> Á có khoảng 55 triệu người và Tây Thái Bình Đoàn hệ cắt ngang, mô tả<br /> Dương có 46 triệu người mắc bệnh và tỉ lệ này<br /> Dân số nghiên cứu<br /> ngày càng gia tăng(4,7). Diễn tiến của bệnh động<br /> mạch chi dưới thường âm thầm nên đa số bệnh Những bệnh nhân mắc bệnh mạch vành<br /> nhân không có triệu chứng. Vì thế, việc chẩn nhập Bệnh viện Tim Tâm Đức, được chụp động<br /> đoán sớm bệnh động mạch chi dưới còn hạn chế. mạch vành trong thời gian nghiên cứu từ tháng<br /> Xuất phát từ cơ chế bệnh sinh của xơ vữa động 06/2016 đến tháng 10/2016.<br /> mạch ảnh hưởng đến cấu trúc giường mạch máu Tiêu chuẩn chọn vào<br /> toàn hệ thống, nên bệnh nhân mắc bệnh mạch Những bệnh nhân ≥ 18 tuổi, có bệnh mạch<br /> vành có thể kèm theo cả BĐMCD, tuy nhiên các vành: hội chứng vành cấp hoặc bệnh tim thiếu<br /> nghiên cứu trên nhóm đối tượng này chưa máu cục bộ ổn định (chẩn đoán qua chụp động<br /> nhiều. Hiện nay, nhiều nghiên cứu trên thế giới mạch vành hẹp hơn 50% đường kính lòng mạch)<br /> đã đưa ra bằng chứng xác định mối liên quan<br /> <br /> <br /> 62 Chuyên Đề Nội Khoa<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 1 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> và được đo ABI trong thời gian nghiên cứu, đa số hơn nữ, tỉ lệ nam : nữ = 2,2. BMI trung bình<br /> đồng thời đồng ý tham gia nghiên cứu. 23,9 ± 3,3 kg/m2, béo phì chiếm tỉ lệ cao nhất<br /> Tiêu chuẩn loại ra trong dân số là 36,7% (51/139 bệnh nhân). Các<br /> yếu tố nguy cơ xơ vữa động mạch theo thứ tự<br /> Bệnh nhân biến dạng chi trên, chi dưới hoặc<br /> lần lượt là: tăng huyết áp 81,3%, rối loạn chuyển<br /> đã đoạn chi; bệnh nhân từng đặt stent mạch<br /> hóa lipid 76,2%, hút thuốc lá 49,6%, đái tháo<br /> vành trước đây hoặc không đồng ý tham gia<br /> đường tuýp 2 38,1%, có 36,7% bệnh thận mạn và<br /> nghiên cứu.<br /> 6,5% bệnh nhân có kèm tiền căn gia đình mắc<br /> Cỡ mẫu bệnh mạch vành sớm. Phân bố theo thể bệnh<br /> động mạch vành ghi nhận: nhồi máu cơ tim ST<br /> chênh lên chiếm 12,9%, nhồi máu cơ tim không<br /> Trong đó: Z : là giá trị phân phối chuẩn: Z = 1,96 ; ST chênh lên chiếm 14,4%, đau thắt ngực không<br /> d : là sai số ước lượng, chọn d = 0,07; chọn p = 0,13 ổn định có 16,6% và bệnh tim thiếu máu cục bộ<br /> theo nghiên cứu của Bùi Cao Mỹ Ái(3) thực hiện năm<br /> ổn định chiếm tỉ lệ nhiều nhất là 56,1%.<br /> 2008 tại bệnh viện Chợ Rẫy.Theo công thức này,<br /> chúng tôi tính ít nhất có 88 bệnh nhân. Bệnh động mạch chi dưới<br /> Thu thập và xử lí số liệu Giá trị ABI trung bình trong dân số nghiêu<br /> Các đối tượng tham gia nghiên cứu được cứu là 1,04 ± 0,15. Đánh giá bằng chỉ số mắt cá<br /> hỏi bệnh sử, tiền sử bản thân và gia đình, chân – cánh tay ≤ 0,9 ghi nhận có 23/139 bệnh<br /> khám lâm sàng, đồng thời thực hiện các xét nhân mắc bệnh động mạch chi dưới, chiếm<br /> nghiệm: đo điện tâm đồ, siêu âm tim, xét 16,5% tổng số bệnh nhân, và không ghi nhận sự<br /> nghiệm sinh hóa, chụp mạch vành và đo ABI<br /> khác biệt về giới tính và bệnh động mạch chi<br /> lúc nghỉ để chẩn đoán bệnh động mạch chi<br /> dưới. Trong đó, đa số bệnh nhân đều không<br /> dưới. Đo chỉ số ABI bằng thiết bị máy VP<br /> 1000-Plus Model BP -203RPE III của hãng triệu chứng chiếm 78,3% (18/23 trường hợp),<br /> OMROM.Chỉ số ABI được tính theo công thức: triệu chứng đau cách hồi chỉ chiếm 21,7% (5/23<br /> ABI = . Ở cùng một bệnh nhân trường hợp), và không ghi nhận dấu hiệu loét<br /> lấy trị số ABI thấp hơn để phân tích. hoặc hoại tử chi dưới.<br /> Kết quả nghiên cứu được xử lý thống lê bằng Mối liên quan giữa bệnh động mạch chi dưới<br /> phần mềm Stata12.0. Sử dụng các phép kiểm và các yếu tố nguy cơ xơ vữa:<br /> định Chi bình phương, kiểm định t- student, Qua phân tích đơn biến, ghi nhận có mối liên<br /> kiểm định ANOVA, phân tích hồi qua đa biến quan giữa tuổi, bệnh thận mạn, tiền căn gia đình<br /> bằng phương pháp hồi qui logistic, và chọn giá mắc bệnh mạch vành sớm với bệnh động mạch<br /> trị p < 0,05 là ngưỡng có ý nghĩa thống kê.<br /> chi dưới. Không ghi nhận mối liên quan giữa các<br /> KẾT QUẢ yếu tố nguy cơ xơ vữa thường gặp và bệnh động<br /> Qua nghiên cứu tiến hành trên 139 bệnh mạch ngoại biên chi dưới như: tăng huyết áp<br /> nhân mắc bệnh mạch vành từ tháng 6/ 2016 đến (THA), hút thuốc lá (HTL), rối loạn lipid máu<br /> tháng 10/ 2016 tại Bệnh viện Tim Tâm Đức<br /> (RLLM), đái tháo đường (ĐTĐ), béo phì, bệnh<br /> chúng tôi ghi nhận kết quả sau:<br /> thận mạn. Tuy nhiên, sau khi phân tích đa biến<br /> Đặc điểm dân số nghiên cứu<br /> bằng phương pháp hồi qui logistic, chỉ có tuổi và<br /> Bệnh nhân mắc bệnh mạch vành có tuổi<br /> tiền căn gia đình mắc bệnh mạch vành sớm là 2<br /> trung bình là 64,5 ± 11,6, trong đó có 91,4%<br /> yếu tố nguy cơ độc lập của BĐMCD.<br /> (127/139) bệnh nhân ≥ 50 tuổi. Nam giới chiếm<br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa 63<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 1 * 2018<br /> <br /> Bảng 1: Các yếu tố nguy cơ xơ vữa động mạch Lương Quốc Việt(9). Khi phân tích các yếu tố<br /> Phân tích<br /> Phân tích đa biến<br /> nguy cơ xơ vữa động mạch cho thấy kết quả<br /> Yếu tố nguy<br /> đơn biến tương tự với các nghiên cứu trong và ngoài<br /> cơ<br /> p p OR KTC 95%<br /> nước. Giá trị BMI trung bình trong nghiên cứu<br /> Tuổi 0,001 0,01 1,07 1,01 – 1,13<br /> Béo phì 0,72 0,66 1,27 0,41 – 3,93 của chúng tôi là 23,9 trong đó béo phì chiếm<br /> THA 0,17 0,31 2,32 0,45 – 12,01 36,7%. Kết quả này phù hợp với đặc điểm của<br /> ĐTĐ 0,91 0,84 1,11 0,37 – 3,33 bệnh nhân bệnh mạch vành trong các nghiên<br /> HTL 0,79 0,18 0,73 0,21 – 2,57 cứu khác như tỉ lệ béo phì trong ngiên cứu của<br /> RLLM 0,77 0,02 2,06 0,71 – 5,97<br /> tác giả Nguyễn Xuân Trung Dũng là 37%(10).<br /> Bệnh thận 0,03 0,63 1,31 0,42 – 4,04<br /> mạn Tăng huyết áp và rối loạn lipid máu là hai yếu tố<br /> Tiền căn gia 0,07 0,01 8,46 1,68 – 42,54 nguy cơ thường gặp nhất của bệnh động mạch<br /> đình do xơ vữa. Kết quả này tương tự với nghiên cứu<br /> Mối liên quan giữa bệnh động mạch chi dưới của chúng tôi, tỉ lệ tăng huyết áp và rối loạn lipid<br /> và mức độ tổn thương động mạch vành: máu lần lượt là: 81,3% và 76,2%. Tỉ lệ đái tháo<br /> Tỉ lệ BĐMCD ở nhóm hội chứng vành cấp là đường trong nghiên cứu chúng tôi là 38,1%,<br /> 18,0% (11/61 bệnh nhân) cao hơn ở nhóm bệnh tương đương với tác giả Lương Quốc Việt(9),<br /> vành mạn là 15,4% (12/78 bệnh nhân), tuy nhiên nhưng cao hơn so với nghiên cứu của tác giả Bùi<br /> sự khác biệt không có ý nghĩa thống kê với p = Cao Mỹ Ái(3), Nguyễn Xuân Trung Dũng(10),<br /> 0,67. Trong nghiên cứu của chúng tôi, tỉ lệ bệnh Sadeghi(12). Khi phân tích thói quen hút thuốc lá,<br /> nhiều nhánh mạch vành chiếm 68%; trong đó nghiên cứu chúng tôi ghi nhận tỉ lệ này là 49,6%,<br /> bệnh 3 nhánh mạch vành chiếm 38%. Sau khi tương tự như kết quả trong nước(10). Tuy nhiên,<br /> phân tích cho thấy, bệnh nhân bệnh 3 nhánh so với các nghiên cứu nước ngoài như của tác giả<br /> mạch vành có tỉ lệ BĐMCD cao hơn 2 nhóm còn Gabrielghi nhận tỉ lệ hút thuốc lá 80%(6). Sự khác<br /> lại với p = 0,03. Tương tự, điểm Gensini trung biệt này có thể do thói quen hút thuốc lá ở nữ<br /> bình ở nhóm mắc BĐMCD là 86,13 cao hơn so của các nước phương Tây làm cho tỉ lệ hút thuốc<br /> với nhóm không mắc BĐMCD là 64,90 và sự lá cao hơn so với các nghiên cứu trong nước. Tỉ<br /> khác biệt này có ý nghĩa thống kê với p = 0,01. lệ bệnh nhân có độ lọc cầu thận ước lượng < 60<br /> Bảng 2: Bệnh động mạch chi dưới và tổn thương ml/ phút/1,73m2 da trong nghiên cứu của chúng<br /> động mạch vành tôi là 36,69%, trong đó có 22 bệnh nhân (chiếm<br /> BĐMCD 43,1%) biết bệnh thận mạn trước đó, còn lại 29<br /> Tổn thương p<br /> Không 2 bệnh nhân (chiếm 56,9%) ghi nhận có tình giảm<br /> ĐMV Có (n = 23) (ᵡ )<br /> (n = 116) giảm độ lọc cầu thận trong thời gian nghiên cứu.<br /> 1 nhánh 7,1% (3) 92,9% (39) Kết quả này tương đồng với tác giả Nguyễn<br /> 2 nhánh 13,6% (6) 86,4% (38) 0,03<br /> Xuân Trung Dũng(10), tỉ lệ bệnh nhân có eGFR<br /> 3 nhánh 26,4% (14) 73,6% (39)<br /> Điểm GENSINI 86,13 ± 35,52 62,12 ± 31,71 0,01<br /> giảm < 60 ml/ phút/1,73m2 là 31,3%. Nghiên cứu<br /> trung bình của chúng tôi ghi nhận tiền căn mắc bệnh tim<br /> BÀN LUẬN mạch sớm là 6,5%, tương tự như nghiên cứu của<br /> tác giả Lương Quốc Việt là 8,2%(9), nhưng thấp<br /> Đặc điểm dân số nghiên cứu hơn so với các nghiên cứu của các tác giả nước<br /> Nghiên cứu thực hiện trên 139 bệnh nhân ngoài như tác giả Sadeghi là 36,8%(12). Điều này<br /> bệnh mạch vành ghi nhận tỉ lệ nam mắc bệnh có thể là khác biệt trình độ nhận thức cũng như<br /> mạch vành nhiều hơn nữ. Tuổi trung bình trong trình độ y tế giữa các quần thể nghiên cứu.<br /> nghiên cứu của chúng tôi là 64,5 tương đồng với<br /> các nghiên cứu trước đó như Bùi Cao Mỹ Ái(3),<br /> <br /> <br /> <br /> 64 Chuyên Đề Nội Khoa<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 1 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Bệnh động mạch chi dưới trên cỡ mẫu nhỏ như của tác giả Bùi Cao Mỹ<br /> Với điểm cắt ABI ≤0,9, tỉ lệ BĐMCD trong Ái(3), Lương Quốc Việt(9) đều không tìm ra mối<br /> nghiên cứu của chúng tôi là 16,5%. Tỉ lệ này liên quan giữa tăng huyết áp, đái tháo đường, rối<br /> tương đương với các tác giả Bùi Cao Mỹ Ái(3) loạn lipid máu và hút thuốc lá với BĐMCD.<br /> 13,7%, Nguyễn Xuân Trung Dũng(10) là 14,4%, Mối liên quan giữa BĐMCD và bệnh động<br /> Papamichael(11) là 16,4%. Tỉ lệ mắc hiện hành của mạch vành<br /> BĐMCD trong các nghiên cứu bằng chỉ số ABI Trong nghiên cứu của chúng tôi, tỉ lệ<br /> tiến hành trên dân số nguy cơ cao tại Mỹ, Châu BĐMCD ở nhóm hội chứng vành cấp cao hơn ở<br /> Âu được báo cáo khoảng 25 – 30%(1,2). Như vậy, nhóm bệnh tim thiếu máu cục bộ ổn định, tuy<br /> vì đặc điểm tương đối giống nhau về dân số nhiên sự khác biệt không có ý nghĩa thống kê.<br /> nghiên cứu của chúng tôi và các tác giả như Bùi Kết quả này tương tự với các tác giả trong nước,<br /> Cao Mỹ Ái(3), Nguyễn Xuân Trung Dũng(10), cũng không tìm thấy mối liên quan giữa<br /> Lương Quốc Việt(9)nên tỉ lệ BĐMCD cũng tương BĐMCD và thể bệnh mạch vành(3,9,10). Nghiên<br /> tự nhau, và thấp hơn các nghiên cứu nước ngoài. cứu của chúng tôi ghi nhận có mối liên quan<br /> Tỉ lệ đau cách hồi trong nghiên cứu của chúng giữa tổn thương mạch vành và BĐMCD. Tỉ lệ<br /> tôi là 5/23 bệnh nhân chiếm 21,7%. Nhóm bệnh BĐMCD kèm tổn thương 3 nhánh động mạch<br /> nhân không triệu chứng chiếm tỉ lệ rất cao vành chiếm tỉ lệ cao hơn so với 1 nhánh và 2<br /> 78,3%, không ghi nhận trường hợp nào có đau nhánh. Sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê với<br /> khi nghỉ hoặc loét chân. Kết quả này cao hơn so p = 0,03. Kết quả này tương tự như Nguyễn<br /> với tác giả Bùi Cao Mỹ Ái(3)không ghi nhận triệu Xuân Trung Dũng(10), Papamicheal(11), Sadeghi(12).<br /> chứng đau cách hồi, đau khi nghỉ hay tỉ lệ Nghiên cứu của chúng tôi tương đồng với kết<br /> BĐMCD cấp tính trong 73 bệnh nhân. So sánh quả của tác giả Lương Quốc Việt(9), Nguyễn<br /> với các tác giả trong nước khác, nghiên cứu của Xuân Trung Dũng(10), Papamichael(11) khi đánh<br /> chúng tôi có tỉ lệ tương đương. Theo tác giả giá mối liên quan giữa điểm Gensini và<br /> Lương Quốc Việt(9)tỉ lệ bệnh nhân có triệu chứng BĐMCD. Các giả đều đưa ra kết luận, bệnh nhân<br /> đau cách hồi là 25%, đau khi nghỉ là 7,1%, loét mắc BĐMCD có tổn thương mạch vành nặng<br /> chân 7,1%, và không triệu chứng chiếm 73%. hơn có ý nghĩa thống kê với nhóm không mắc<br /> Trong các khảo sát dịch tễ của nước ngoài, bệnh.<br /> nghiên cứu trên dân số lớn theo dõi trong vòng 5<br /> KẾT LUẬN<br /> năm sau chẩn đoán BĐMCD có 63% bệnh nhân<br /> tiến triển nặng hơn khi chụp mạch máu cản Qua nghiên cứu khảo sát bệnh động mạch<br /> quang nhưng 66% trong số này vẫn không có chi dưới bằng chỉ số ABI trên 139 bệnh nhân<br /> triệu chứng(7). mắc bệnh động mạch vành tại Bệnh viện Tim<br /> Mối liên quan giữa BĐMCD và các yếu tố nguy Tâm Đức, chúng tôi ghi nhận: tỉ lệ BĐMCD là<br /> cơ xơ vữa động mạch 16,5%; không có mối liên quan giữa giới tính<br /> và BĐMCD. Đa số bệnh nhân mắc BĐMCD<br /> Trong nghiên cứu NHANES(13) và MESA(4),<br /> đều diễn tiến âm thầm không triệu chứng, chỉ<br /> yếu tố dự báo tăng nguy cơ BĐMCD ở bệnh<br /> có 21,74% bệnh nhân có triệu chứng đau cách<br /> nhân hút thuốc lá, bệnh đái tháo đường, tăng<br /> hồi. Tuổi và tiền căn gia đình mắc bệnh mạch<br /> huyết áp, tăng lipid máu, giảm chức năng thận.<br /> vành sớm là yếu tố nguy cơ độc lập của<br /> Và trong nhiều nghiên cứu khác cũng đưa ra<br /> BĐMCD. Bệnh nhân mắc BĐMCD có mức độ<br /> mối tương quan thuận giữa hút thuốc lá và đái<br /> tổn thương mạch vành nặng hơn so với nhóm<br /> tháo đường trong BĐMCD. Tuy nhiên, nghiên<br /> không mắc bệnh.<br /> cứu của chúng tôi lại không tìm ra mối liên quan<br /> này. Với các nghiên cứu trong nước thực hiện<br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa 65<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 1 * 2018<br /> <br /> abdominal aortic)", Journal of Vascular and Interventional<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> Radiology, 17 (9), pp. 1383-1398.<br /> 1. Anderson JL, Halperin JL, Albert NM, et al. (2013), 9. Lương Quốc Việt (2014), "Khảo sát mối liên quan chỉ số mắt<br /> "Management of patients with peripheral artery disease cá chân - cánh tay đo bằng máy huyết áp tự động và mức<br /> (compilation of 2005 and 2011 ACCF/AHA guideline xơ vữa mạch vành", Luận văn thạc sĩ Y học, Đại học Y khoa<br /> recommendations)", Circulation, 127 (13), pp. 1425-1443. Phạm Ngọc Thạch.<br /> 2. Braunwald's MA, “Peter Libby,Heart disease7th (2005)”, in 10. Nguyễn Xuân Trung Dũng (2013), "Khảo sát chỉ số áp lực cổ<br /> Peripheral artery disease, pp 1437 - 1438. chân - cánh tay trên các bệnh nhân bệnh mạch vành", Luận<br /> 3. Bùi Cao Mỹ Ái. (2010), "Khảo sát chỉ số mắt cá chân - cánh văn Thạc sĩ Y học, Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch.<br /> tay ở bệnh nhân bệnh động mạch vành", Tạp chí Y học Thành 11. Papamichael CM, Lekakis JP, Stamatelopoulos KS, et al.<br /> phố Hồ Chí Minh, tập 14 (1), pp 379 - 386. (2000), "Ankle-brachial index as a predictor of the extent of<br /> 4. Criqui MH, McClelland RL, McDermott MM, et al. (2010), coronary atherosclerosis and cardiovascular events in<br /> "The ankle-brachial index and incident cardiovascular patients with coronary artery disease", The American journal<br /> events in the MESA (Multi-Ethnic Study of of cardiology, 86 (6), pp. 615-618.<br /> Atherosclerosis)", Journal of the American College of Cardiology, 12. Sadeghi M, Tavasoli A, Roohafza H, et al. (2010), "The<br /> 56 (18), pp. 1506-1512. relationship between Ankle-Brachial Index and number of<br /> 5. Fowkes FGR, Rudan D, Rudan I, et al. (2013), "Comparison involved coronaries in patients with stable angina", ARYA<br /> of global estimates of prevalence and risk factors for atherosclerosis, 6(1), pp.6.<br /> peripheral artery disease in 2000 and 2010: a systematic 13. Selvin E, Erlinger TP (2004), "Prevalence of and risk factors<br /> review and analysis", The Lancet, 382 (9901), pp. 1329-1340. for peripheral arterial disease in the United States",<br /> 6. Gabriel SA, Serafim PH, Freitas CEMd, et al. (2007), Circulation, 110 (6), pp. 738-74.<br /> "Peripheral arterial occlusive disease and ankle-brachial<br /> index in patients who had coronary angiography", Brazilian<br /> Journal of Cardiovascular Surgery, 22 (1), pp. 49-59. Ngày nhận bài báo: 16/11/2017<br /> 7. Garcia LA (2006), "Epidemiology and pathophysiology of<br /> lower extremity peripheral arterial disease", Journal of Ngày phản biện nhận xét bài báo: 21/11/2017<br /> endovascular therapy, 13 (2_suppl), pp. II-3-II-9. Ngày bài báo được đăng: 15/03/2018<br /> 8. Hirsch AT, Haskal ZJ, Hertzer NR, et al (2006), "ACC/AHA<br /> guidelines for the management of patients with peripheral<br /> arterial disease (lower extremity, renal, mesenteric, and<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 66 Chuyên Đề Nội Khoa<br />