Khảo sát mật độ xương và tìm hiểu những yếu tố liên quan đến mật độ xương của những người đàn ông sức khoẻ bình thường 50 tuổi trở lên ở thành phố Hồ Chí Minh

KHAÛO SAÙT MAÄT ÑOÄ XÖÔNG VAØ TÌM HIEÅU NHÖÕNG YEÁU TOÁ<br /> LIEÂN QUAN ÑEÁN MAÄT ÑOÄ XÖÔNG CUÛA NHÖÕNG NGÖÔØI ÑAØN OÂNG<br /> SÖÙC KHOEÛ BÌNH THÖÔØNG 50 TUOÅI TRÔÛ LEÂN ÔÛ TP. HOÀ CHÍ MINH<br /> Nguyeãn Thò Hoaøi Chaâu* vaø CS.<br /> <br /> TOÙM TAÉT<br /> Nghieân cöùu ñöôïc tieán haønh treân 178 ngöôøi ñaøn oâng coù söùc khoeû bình thöôøng ñoä tuoåi töø 50 trôû leân cö<br /> nguï taïi TP. Hoà Chí Minh, ñöôïc ño maät ñoä xöông vaø khaûo saùt caùc yeáu toá lieân quan ñeán beänh loaõng xöông.<br /> Keát quaû cho thaáy tuoåi, theå traïng (chæ soá BMI), taäp theå thao vaø huùt thuoác laù coù aûnh höôûng ñeán maät ñoä<br /> xöông.<br /> <br /> SUMMARY<br /> STUDY OF BONE DENSITY AND FACTORS RELATED TO OSTEOPOROSIS<br /> OF HEALTHY MEN AGING FROM 50 ONWARDS IN HO CHI MINH CITY<br /> Nguyen Thi Hoai Chau et al. * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 34 – 37<br /> <br /> The research was held on 178 healthy men aging from 50 onwards in HCM city. We measured their<br /> bone density and studied factors related to osteoporosis. The result shows that age, BMI, physical activities<br /> and smoking habit affect the bone density.<br /> <br /> ÑAËT VAÁN ÑEÀ<br /> Vieäc khaûo saùt maät ñoä xöông cuûa ngöôøi phuï nöõ<br /> gaàn tuoåi maõn kinh ñaõ ñöôïc thöïc hieän khaù nhieàu ôû<br /> Vieät Nam vaø ngoaïi quoác. Rieâng veà khaûo saùt maät ñoä<br /> xöông cuûa ngöôøi ñaøn oâng lôùn tuoåi thì coøn ít coâng<br /> trình nghieân cöùu. Chuùng toâi thöïc hieän nghieân cöùu<br /> naøy nhaèm goùp phaàn:<br /> -Khaûo saùt maät ñoä xöông ôû nhöõng ngöôøi ñaøn oâng<br /> khoeû maïnh coù ñoä tuoåi töø 50 trôû leân ñeå tìm hieåu tyû leä<br /> thieáu xöông vaø loaõng xöông neáu coù ôû nhöõng ngöôøi naøy.<br /> -Tìm hieåu aûnh höôûng cuûa moät soá yeáu toá nhö tuoåi,<br /> theå traïng (chæ soá BMI), tình traïng taäp theå thao, tình<br /> traïng coù uoáng söõa, huùt thuoác laù vaø uoáng röôïu bia ñeán<br /> maät ñoä xöông cuûa nhöõng ngöôøi ñaøn oâng naøy nhaèm<br /> ñöa ra khuyeán caùo phoøng ngöøa loaõng xöông thích hôïp<br /> ñeå naâng cao chaát löôïng cuoäc soáng.<br /> <br /> ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN<br /> CÖÙU<br /> Ñoái töôïng nghieân cöùu<br /> Nghieân cöùu ñöôïc tieán haønh treân 178 ngöôøi ñaøn<br /> <br /> oâng coù ñoä tuoåi töø 50 trôû leân ôû TP. Hoà Chí Minh. Caùc<br /> ngöôøi ñaøn oâng naøy ôû trong tình traïng söùc khoeû toát,<br /> chöa söû duïng thuoác ñieàu trò loaõng xöông, khoâng duøng<br /> noäi tieát toá vaø khoâng coù beänh noäi – ngoaïi khoa quan<br /> troïng.<br /> Phöông phaùp nghieân cöùu<br /> Nhöõng ngöôøi ño maät ñoä xöông ñöôïc khaùm söùc<br /> khoeû toång quaùt bôûi ngöôøi nghieân cöùu, ñöôïc caân ño<br /> chieàu cao vaø troïng löôïng, traû lôøi moät soá caâu hoûi thaêm<br /> doø ñöôïc in saün do ngöôøi nghieân cöùu soaïn thaûo tröôùc<br /> theo höôùng nghieân cöùu cuûa ñeà taøi.<br /> Coù 2 phöông phaùp ñeå ño maät ñoä xöông laø duøng<br /> tia X hoaëc soùng sieâu aâm chieáu qua vuøng xöông caàn<br /> ñöôïc ñaùnh giaù vaø ño söï thay ñoåi cuûa tia X hoaëc soùng<br /> sieâu aâm khi ñi qua vuøng xöông naøy, töø ñoù xaùc ñònh<br /> maät ñoä xöông.<br /> ÔÛ ñaây, chuùng toâi söû duïng kyõ thuaät sieâu aâm ñònh<br /> löôïng vì chi phí thaáp, duïng cuï coù theå mang xaùch tay<br /> vaø khoâng coù nhieãu xaï.<br /> Ñöôïc söï taøi trôï cuûa haõng döôïc phaåm Roche,<br /> chuùng toâi söû duïng maùy sieâu aâm queùt qua vuøng goùt<br /> <br /> * Boä moân Sinh Lyù - Tröôøng Ñaïi hoïc Y Döôïc Thaønh phoá Hoà Chí Minh<br /> <br /> 34<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> chaân QUS2 cuûa haõng. Beänh nhaân ñöôïc ño bôûi cuøng<br /> moät baùc só ñaõ ñöôïc huaán luyeän kyõ veà caùch söû duïng<br /> maùy. Beänh nhaân ñeå goùt chaân traùi hoaëc phaûi vaøo vò trí<br /> thích hôïp cuûa maùy QUS2. Trong thôøi gian ño, tín hieäu<br /> sieâu aâm chieáu qua goùt chaân vaø queùt qua moät vuøng coù<br /> dieän tích laø 1cm2 goïi laø vuøng quan taâm (region of<br /> interest). Sau ñoù, tín hieäu ñi ra ñöôïc phaân tích vaø tính<br /> ra thaønh trò soá BUA (Broadband Ultrasound<br /> Attenuation) coù ñôn vò laø dB/MHz tieáp theo seõ ñöôïc<br /> ñoåi sang trò soá T-Score cuûa caù nhaân ñoù. Caùc trò soá naøy<br /> ñöôïc in ra töø maùy QUS2 vaø sau ñoù seõ ñöôïc ngöôøi ño<br /> ñöa leân bieåu ñoà QUS2 ñeå xaùc ñònh maät ñoä xöông<br /> thuoäc loaïi bình thöôøng thieáu xöông hay loaõng xöông.<br /> Theo qui ñònh cuûa toå chöùc y teá theá giôùi, giaù trò<br /> T-Score:<br /> -T-Score > -1: Bình thöôøng<br /> -(-2.5) < T-Score ≤ -1: Thieáu xöông<br /> -T-Score ≤ -2.5: Loaõng xöông<br /> Caùc soá lieäu nghieân cöùu ñöôïc xöû lyù theo phöông<br /> phaùp thoáng keâ Y hoïc söû duïng chöông trình phaàn<br /> meàm Epi Info 6.04 vaø Stata 6.<br /> <br /> KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU VAØ BAØN LUAÄN<br /> Keát quaû nghieân cöùu veà maät ñoä xöông cuûa 178<br /> ngöôøi ñaøn oâng ôû 2 nhoùm tuoåi trung nieân (≤ 65 tuoåi)<br /> vaø tuoåi giaø (> 65 tuoåi)<br /> Baûng 1A. AÛnh höôûng cuûa tuoåi taùc treân maät ñoä xöông.<br /> Nhoùm tuoåi<br /> <br /> Bình thöôøng<br /> <br /> Thieáu xöông<br /> <br /> Loaõng xöông<br /> <br /> Trung nieân<br /> <br /> 40 (64,52%)<br /> <br /> 19 (30,65%)<br /> <br /> 3 (4,83%)<br /> <br /> Giaø<br /> <br /> 42 (36,21%)<br /> <br /> 43 (37,07%)<br /> <br /> 31 (26,72%)<br /> <br /> P < 0,05<br /> <br /> ÔÛ ngöôøi giaø, tyû leä loaõng xöông vaø thieáu xöông cao<br /> hôn ngöôøi trung nieân (P=0,0000)<br /> Baûng 1B. AÛnh höôûng cuûa nhieàu nhoùm tuoåi treân maät<br /> ñoä xöông<br /> Nhoùm tuoåi<br /> <br /> Bình thöôøng Thieáu xöông<br /> <br /> 50-59 (32 ngöôøi) 22 (68,75%)<br /> <br /> Loaõng xöông<br /> <br /> 9 (28,12%)<br /> <br /> 1 (3,12%)<br /> <br /> 60-69 (49 ngöôøi) 24 (48,98%) 18 (36,73%)<br /> <br /> 7 (14,29%)<br /> <br /> 70-79 (64 ngöôøi) 23 (35,94%) 25 (39,06%)<br /> ≥ 80 (33 ngöôøi) 13 (39,39%)<br /> <br /> P < 0,05<br /> <br /> 10 (30,3%)<br /> <br /> 16 (25%)<br /> 10 (30,3%)<br /> <br /> Nhö vaäy, tuoåi caøng cao thì tyû leä loaõng xöông caøng<br /> lôùn. Rieâng vôùi nhoùm tuoåi ≥ 80, 69,7% coù uoáng söõa vaø<br /> 57,5% coù taäp theå thao (ñi boä hôn 30 phuùt moät ngaøy)<br /> neân tyû leä thieáu xöông thaáp hôn vaø tyû leä bình thöôøng<br /> cao hôn nhoùm töø 70-79 tuoåi (tyû leä uoáng söõa: 57,81% tyû leä taäp theå thao: 62,5%).<br /> Tyû leä loaõng xöông chung cuûa 178 ngöôøi laø<br /> 19,10%, thieáu xöông: 34,83%, bình thöôøng 46,07%.<br /> Ñoái chieáu vôùi moät nghieân cöùu thöïc hieän taïi khoa ñieàu<br /> trò ñau beänh vieän Tröng Vöông goàm 211 ngöôøi ñaøn<br /> oâng trong ñoä tuoåi töø 50 trôû leân, chuùng toâi nhaän thaáy<br /> tyû leä loaõng xöông cao hôn raát nhieàu laø 43,6%, thieáu<br /> xöông laø 32,22%, coøn laïi laø 14,69% bình thöôøng. Tyû leä<br /> ngöôøi treân 70 tuoåi trong khaûo saùt cuûa chuùng toâi laø<br /> 52,2%, cao so vôùi tyû leä cuûa ngöôøi treân 70 tuoåi laø<br /> 14,21% trong nghieân cöùu taïi beänh vieän Tröng Vöông.<br /> Söï sai bieät veà caùc tyû leä naøy giöõa 2 nôi coù theå lyù giaûi<br /> raèng tyû leä uoáng söõa cuûa nhoùm ngöôøi treân 70 tuoåi maø<br /> chuùng toâi khaûo saùt laø 73,93% so vôùi tyû leä uoáng söõa ôû<br /> beänh vieän Tröng Vöông laø 22,13%, tyû leä taäp theå thao ôû<br /> nhoùm ngöôøi treân 70 tuoåi cuûa chuùng toâi laø 65,75% so<br /> vôùi tyû leä taäp theå thao ôû nhoùm ngöôøi ôû beänh vieän<br /> Tröng Vöông laø 38,65%; hôn nöõa, nhöõng ngöôøi naøy<br /> coù vaán ñeà ñau neân môùi ñeán khoa Ñau, coøn nhöõng<br /> ngöôøi do chuùng toâi khaûo saùt thì hoaøn toaøn bình<br /> thöôøng.<br /> Moät nghieân cöùu ñöôïc thöïc hieän ôû TP. Hoà Chí<br /> Minh naêm 1998 treân 3.985 phuï nöõ quanh tuoåi maõn<br /> kinh cho thaáy tyû leä loaõng xöông laø 42,8% vaø thieáu<br /> xöông laø 37,2%. Nhö vaäy, tyû leä loaõng xöông ôû ngöôøi<br /> giaø nam (treân 65 tuoåi) coù veû ít hôn (26,72%) so vôùi<br /> phuï nöõ cuøng löùa tuoåi.<br /> AÛnh höôûng cuûa yeáu toá theå traïng (chæ<br /> soá BMI) treân maät ñoä xöông cuûa ñaøn<br /> oâng treân 50 tuoåi<br /> Baûng 2. AÛnh höôûng cuûa BMI treân maät ñoä xöông<br /> Nhoùm ñaøn oâng<br /> Bình thöôøng<br /> OÁm (BMI